Κοράκι—Τι το Κάνει να Διαφέρει;

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΟΝ ΚΑΝΑΔΑ

Σαν από τον παλιό καιρό μαυρόφτερο να μπαίνει κοράκι αργοσάλευτο που ατάραχο πηγαίνει . . . , ούτε ένα μικρό φτερό σου να μη μείνει εδώ δικό σου, . . . το φευγιό σου να χαθεί στα σκοτεινά. . . . Και μου λέει:—Ποτέ πια!—Έντγκαρ Άλαν Πόε, «Το Κοράκι».

ΠΟΙΟΣ θα περίμενε κάτι από αυτό το πουλί με τα ζοφερά χρώματα και το πένθιμο κράξιμο; Για τους αμύητους, με την πρώτη ματιά φαίνεται απλώς σαν μια μεγάλη κουρούνα. Το κοράκι δεν τραβάει αμέσως την προσοχή όπως η καρακάξα, η ξαδέλφη του με το έντονο μπλε χρώμα. Και ελάχιστοι θα θεωρούσαν τραγούδι το κράξιμο του κορακιού, μολονότι κατατάσσεται στα ωδικά πτηνά. Ωστόσο, μην υποτιμάτε αυτό το πουλί. Ό,τι του λείπει σε μελωδική φωνή και ζωηρόχρωμο παρουσιαστικό, το αναπληρώνει και με το παραπάνω με άλλους τρόπους. Το κοράκι έχει μοναδική ομορφιά και χαρακτηριστικά. Πράγματι, πολλοί ειδικοί σε θέματα πουλιών κατατάσσουν το κοράκι σε ξεχωριστή κατηγορία.

Διακριτικά Γνωρίσματα

Το κοινό κοράκι (Corvus corax) είναι το πιο μεγάλο και επιβλητικό μέλος της ομώνυμης οικογένειας (Κορακίδες). Μπορεί να έχει διπλάσιο βάρος από την κουρούνα και έχει μήκος περίπου 60 εκατοστά, με άνοιγμα φτερών περίπου ένα μέτρο. Διαφέρει από την κουρούνα επειδή έχει βαρύτερο ράμφος και μακριά, σφηνοειδή ουρά. Μια πιο προσεκτική παρατήρηση αποκαλύπτει επίσης τα χαρακτηριστικά φτερά του λαιμού του κορακιού. Φημίζεται για το ότι πετάει σε μεγάλα ύψη, ενώ οι κουρούνες τείνουν να φτερουγίζουν και να ολισθαίνουν.

Το κοράκι είναι το μεγαλύτερο από τα πουλιά που έχουν τη συνήθεια να κουρνιάζουν. Παρατηρώντας αυτό το μεγάλο πουλί να ξεκουράζεται κουρνιασμένο σε ένα κλαδί, θα αναρωτιόσασταν πώς καταφέρνει να μην πέφτει. Στο πίσω μέρος των ποδιών του έχει ένα ισχυρό νύχι για να γαντζώνεται σε μεγάλα ή μικρά κλαδιά· ωστόσο, το μυστικό του κρατήματος είναι ένα ενσωματωμένο σύστημα «κλειδώματος». Οι μύες και οι τένοντες σφίγγουν αυτόματα τα δάχτυλα σε γροθιά μόλις το πουλί καθήσει σε κάποιο κλαδί. Τα ισχυρά πόδια του κορακιού, κατάλληλα για όλες τις δουλειές, κάνουν επίσης για περπάτημα και σκάλισμα, εξοπλίζοντάς το καλά για τη συλλογή τροφής από πολλούς και διάφορους τόπους διατροφής.

Πού Ζει και Πώς Πετάει ο «Μαύρος Κεραυνός»

Ελάχιστα πουλιά έχουν τόσο μεγάλη κατανομή όσο το κοράκι. Είναι μεγάλος ταξιδευτής. Υπάρχει σε πολλά μέρη του Βόρειου Ημισφαιρίου. Ζει σε εξαιρετικά ανόμοια εδάφη: λόγου χάρη στις περιοχές της ερήμου· στα κωνοφόρα δάση του Καναδά και της Σιβηρίας, όπου φτιάχνει μια πολύπλοκη φωλιά σε ψηλά δέντρα με κλαδιά και άλλα υλικά που βρίσκει εκεί· στους παραθαλάσσιους γκρεμούς της Βόρειας Αμερικής και της Σκανδιναβίας· και στην τούνδρα και στα νησιά του Αρκτικού Ωκεανού. Φαίνεται ότι κοινός παρονομαστής της κατανομής του είναι οι ερημικές περιοχές, επειδή το κοράκι είναι συνήθως πουλί που ζει σε τέτοιες περιοχές.

Παραδείγματα του πολυποίκιλου περιβάλλοντος στο οποίο απαντάται υπάρχουν στους Βιβλικούς τόπους, όπου ζουν δύο ποικιλίες του μεγάλου μαύρου κορακιού. Το ένα φτιάχνει το σπίτι του στις αχανείς εκτάσεις της ερήμου στο νότο, ενώ το άλλο κατοικεί στη βόρεια περιοχή. Τα μαύρα κοράκια φωλιάζουν σε εσοχές και ρωγμές των βράχων που υπάρχουν στα φαράγγια. Ο Ιεχωβά χρησιμοποίησε κοράκια για να θρέψουν τον Ηλία ενόσω αυτός κρυβόταν στο χείμαρρο Χερίθ. (1 Βασιλέων 17:3-6) Η αφήγηση του Ησαΐα για τα κοράκια που κατοικούσαν στην ‘κενότητα και στις πέτρες της ερήμωσης’ του Εδώμ περιγράφει επίσης το περιβάλλον τους.—Ησαΐας 34:11, ΜΝΚ.

Τα κοράκια πετούν πολύ όμορφα. Είναι ωραίο να τα παρακολουθεί κάποιος καθώς πετούν πολύ ψηλά χωρίς προσπάθεια διαγράφοντας μεγάλους κύκλους, εξερευνώντας την περιοχή που βρίσκεται από κάτω για να βρουν τροφή. Εκτελούν με ευκολία εναέρια ακροβατικά—κάνουν τούμπες και μάλιστα πετούν για λίγο ανάποδα—ιδιαίτερα στη διάρκεια του ζευγαρώματος και, όπως φαίνεται, μερικές φορές απλώς για ευχαρίστηση. Η πτήση του κορακιού περιγράφεται επιδέξια από τον Μπερντ Χάινριχ στο βιβλίο Κοράκια το Χειμώνα (Ravens in Winter): «Εφορμά κάθετα και στριφογυρίζει σαν μαύρος κεραυνός από τον ουρανό ή πετάει ταχύτατα με αβίαστα, άνετα χτυπήματα των φτερών». Προσθέτει ότι είναι «απαράμιλλο στον αέρα, και κάτι παραπάνω». Η δύναμη της πτήσης του κορακιού έχει αναφερθεί ως ένας λόγος για τον οποίο ο Νώε το διάλεξε ως το πρώτο πλάσμα που έστειλε έξω από την κιβωτό την εποχή του Κατακλυσμού.—Γένεσις 8:6, 7.

Προσαρμοστικοί και Επινοητικοί Κλέφτες

Οι φυσιοδίφες θεωρούν το κοράκι ένα από τα πιο προσαρμοστικά και επινοητικά πουλιά. Όπως αναφέρει κάποια πηγή, «η πανουργία του είναι παροιμιώδης». Κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις, το κοράκι αντεπεξέρχεται στις δυσκολίες της προσαρμογής στις υπάρχουσες συνθήκες, ιδιαίτερα όσον αφορά την τροφή. Φυσικά, βοηθάει το ότι δεν είναι πολύ επιλεκτικό στο φαγητό! Το κοράκι τρώει σχεδόν οτιδήποτε βρει—φρούτα, σπόρους, καρπούς, ψάρια, ψοφίμια, μικρά ζώα, σκουπίδια. Αχόρταγο; Ίσως. Και δεν το πειράζει πού θα βρει την τροφή του, ακόμη και αν χρειαστεί να σκάψει κάτω από το χιόνι για να σκίσει σακούλες σκουπιδιών σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν στα βόρεια μέρη της κατανομής του. Τα κοράκια επίσης ακολουθούν τους κυνηγούς και τους ψαράδες επί μέρες, διαισθανόμενα ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει τροφή για αυτά.

Οι Κορακίδες είναι διαβόητοι κλέφτες, και τα κοράκια δεν αποτελούν εξαίρεση. Δεν διστάζουν να κλέψουν τροφή από άλλα πουλιά ή ζώα, και έχει παρατηρηθεί ότι εξαπατούν σκύλους. Δυο κοράκια συνεργάζονται μεταξύ τους—το ένα πουλί αποσπά την προσοχή του σκύλου ενώ το άλλο εφορμά και του παίρνει την τροφή. Η τέχνη των Ίνουιτ απεικονίζει ένα πανούργο κοράκι να κλέβει ψάρια από κάποιον ψαρά των πάγων.

Τα κοράκια συμπαθούν ιδιαίτερα τους λύκους, και συνήθως ακολουθούν αγέλες λύκων. Τρέφονται με τα θηράματα των λύκων, αλλά και πάλι φαίνεται ότι τους αρέσει ταυτόχρονα να κάνουν αστείες φάρσες. Ο βιολόγος Λ. Ντέιβιντ Μεκ, ειδικός σε λύκους, καταγράφει ότι είδε κοράκια να ξεγελούν λύκους. Λέει ότι κάποιο κοράκι πλησίασε κουνιστό και λυγιστό ένα λύκο που ξεκουραζόταν, τσίμπησε την ουρά του και όταν ο λύκος προσπάθησε να το δαγκώσει αυτό πήδηξε στο πλάι. Όταν ο λύκος ορμούσε στο κοράκι, το πουλί τον άφηνε να πλησιάσει στους 30 πόντους προτού πετάξει. Μετά προσγειωνόταν ένα δυο μέτρα μακριά από το λύκο και τον ξαναπείραζε. Μια άλλη αφήγηση αναφέρει ότι ένα κοράκι έπαιζε κυνηγητό με μικρά λυκάκια. Όταν τα λυκάκια βαρέθηκαν το παιχνίδι, το κοράκι άρχισε να κράζει ώσπου εκείνα ξανάρχισαν το παιχνίδι.

Το περιοδικό Κανέιντιαν Τζεογκράφικ (Canadian Geographic) αναφέρεται σε μια ραδιοφωνική εκπομπή από το Γέλοουναϊφ, των Βορειοδυτικών Περιοχών, που έλεγε ότι κοράκια κούρνιαζαν σε κατηφορικές μεταλλικές σκεπές εμπορικών κτιρίων, προφανώς περιμένοντας να περάσουν από κάτω ανύποπτοι πεζοί για να τους ρίξουν χιόνι. Δεν είναι παράξενο που ο λαός Χάιντα της δυτικής ακτής του Καναδά αποκαλεί το κοράκι πειραχτήρι!

Ήχοι και Ικανότητα Μάθησης

Το «λεξιλόγιο» του κορακιού είναι εξαιρετικά μεγάλο και ποικίλο. Εκτός από το πιο αναγνωρίσιμο, βαθύ, διαπεραστικό κράξιμο—που θεωρείται σημάδι ενόχλησης—οι ήχοι που βγάζει λέγεται ότι δείχνουν τρυφερότητα, ευτυχία, έκπληξη, αγωνία και θυμό. Τα κοράκια επίσης μπορούν να μιμηθούν τις κραυγές άλλων πουλιών οι οποίες είναι μέσα στις φωνητικές τους δυνατότητες, και είναι ιδιαίτερα πειστικά όταν παριστάνουν την κουρούνα.

Ο βαθμός στον οποίο τα κοράκια μπορούν να διδαχτούν να μιλάνε είναι αμφιλεγόμενο ζήτημα. Ωστόσο, η Κάντες Σάβατζ, στο βιβλίο της Εγκέφαλοι Πουλιών (Bird Brains), καταγράφει περιπτώσεις εξημερωμένων κορακιών που διδάχτηκαν να μιμούνται την ανθρώπινη ομιλία. Λέγεται ότι ο ποιητής Έντγκαρ Άλαν Πόε απέκτησε ένα κοράκι και με κόπο το εκπαίδευσε να προφέρει με το ζοφερό κράξιμό του τις λέξεις «ποτέ πια», κάτι από το οποίο εμπνεύστηκε να γράψει το περίφημο ποίημά του Το Κοράκι, που περιγράφει «έναν νεαρό ο οποίος πενθεί το θάνατο της αγαπημένης του».

Δεν υπάρχει διένεξη για την ικανότητα μάθησης του κορακιού. Αν τα πουλιά κατατάσσονταν ανάλογα με τη νοημοσύνη τους, φαίνεται ότι το κοράκι θα ήταν στην κορυφή του καταλόγου. Ο βιολόγος Μπερντ Χάινριχ σημειώνει ότι το κοράκι «θεωρείται η διάνοια του κόσμου των πουλιών». Λέει ότι «όταν τα υποβάλλουμε σε δοκιμασία, τα κοράκια δείχνουν διορατικότητα». Σε κάποιο πείραμα, ένα κοράκι ανακάλυψε μέσα σε έξι ώρες πώς να πάρει ένα κομμάτι κρέας που κρεμόταν από ένα σχοινί, ενώ 30 μέρες αργότερα οι κουρούνες δεν είχαν λύσει ακόμη το πρόβλημα. Τα κοράκια μάλιστα έχουν διδαχτεί να μετράνε. Επίσης, το μυαλό τους ίσως συμβάλλει στη μακροζωία τους, επειδή τα κοράκια ζουν πάνω από 40 χρόνια στο φυσικό περιβάλλον και ως 70 χρόνια στην αιχμαλωσία. Φυσικά, οι όποιες ικανότητες του κορακιού πρέπει να αποδοθούν στη σοφία του Δημιουργού του.

Αυτό το πουλί είναι πασίγνωστο, και όσοι γνωρίζουν τις ιδιαίτερες ικανότητές του το σέβονται. Το συναντάμε σε μύθους λαών από όλο τον κόσμο. Έχει γίνει διάσημο από συγγραφείς του παρελθόντος και του παρόντος. (Βλέπε πλαίσιο, σελίδα 24.) Ναι, το κοράκι είναι πολύ ενδιαφέρον πουλί. Αλλά τι θα πούμε για την ομορφιά του;

Ξεχωριστή Ομορφιά

Δεν έχετε ακούσει για ‘μαύρα μαλλιά σαν κοράκι’; (Άσμα Ασμάτων 5:11) Τα γυαλιστερά μαύρα φτερά του έχουν ασημογάλανες και πορφυρές ανταύγειες που ιριδίζουν, ενώ το κάτω μέρος του μερικές φορές έχει μια πινελιά πράσινου. Οραματιστείτε το κοράκι καθώς πετάει ψηλά, με το εντυπωσιακό μέγεθος και το γυαλιστερό μαύρο φτέρωμά του, να ξεχωρίζει με φόντο τις γυμνές εκτάσεις της ερήμου που είναι το σπίτι του. Ή φανταστείτε την αντίθεση ανάμεσα σε αυτό το γυαλιστερό κατάμαυρο πουλί και στο φρέσκο, καθαρό λευκό χιόνι. Οι καλλιτέχνες έχουν απαθανατίσει την ομορφιά του κορακιού. Ο καλλιτέχνης Ρόμπερτ Μπέιτμαν θυμάται: «Με έλκυσαν οι όμορφες χιονισμένες πλαγιές του Πάρκου Γέλοουστοουν, ένα εντυπωσιακό, φωτεινό τοπίο που συνδυαζόταν υπέροχα με την ισχυρή μορφή του κορακιού».

Στ’ αλήθεια, μπορεί να ειπωθεί ότι σε ομορφιά, ιστορία, κατανομή, πτήση, πανουργία και αντοχή το κοράκι είναι ξεχωριστό πουλί.

[Πλαίσιο στη σελίδα 24]

Το Κοράκι στους Θρύλους και στη Λογοτεχνία

ΘΡΥΛΟΙ:

Αιγυπτιακοί, ελληνικοί, κινέζικοι, σημιτικοί και σιβηρικοί θρύλοι παρουσιάζουν το κοράκι ως προάγγελο καταιγίδων ή κακού καιρού. Ίσως αυτοί οι θρύλοι να ανάγονται στην εποχή του Νώε και του Κατακλυσμού.

Το κοράκι υποδηλώνει ζωή και δημιουργία στους θρύλους της Σιβηρίας και είναι ο δημιουργός-θεός των ιθαγενών λαών της Βόρειας Αμερικής.

Στους θρύλους της Ασίας, της Αφρικής και της Ευρώπης, το κοράκι προμηνύει θάνατο.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ:

Στην Αγία Γραφή το κοράκι έχει την τιμή να είναι το πρώτο πουλί που αναφέρεται με το όνομά του.—Γένεσις 8:7.

Τα κοράκια του Σέξπιρ απεικονίζονται κυρίως ως απειλητικά και κακά (Ιούλιος Καίσαρ, Μάκβεθ, Οθέλλος) αλλά επίσης παρουσιάζονται ως ευεργέτες που τρέφουν εγκαταλειμμένα παιδιά.—Τίτος Ανδρόνικος, Χειμωνιάτικο Παραμύθι.

Ο Κάρολος Ντίκενς παρουσίασε το κοράκι ως διασκεδαστικό χαρακτήρα στο βιβλίο Μπάρναμπι Ραντζ.

Στο ποίημά του Το Κοράκι, ο Έντγκαρ Άλαν Πόε συσχέτισε το κοράκι με τη χαμένη αγάπη και την απόγνωση.

[Πλαίσιο στη σελίδα 25]

Διδάγματα που Παίρνουμε

Υπάρχουν διδάγματα που παίρνουμε από το κοράκι. Ο ίδιος ο Γιος του Θεού είπε: «Προσέξτε ότι τα κοράκια ούτε σπέρνουν ούτε θερίζουν και δεν έχουν ούτε σιτοβολώνα ούτε αποθήκη, και όμως ο Θεός τα τρέφει». (Λουκάς 12:24) Επειδή το σπίτι τους συνήθως βρίσκεται σε ερημικά μέρη, πρέπει να αναζητήσουν την τροφή τους σε μια μεγάλη έκταση. Τα κοράκια διαλέγουν μόνο ένα σύντροφο για όλη τη ζωή τους και είναι αφοσιωμένοι γονείς. Όταν γεννήσουν, πρέπει να φέρνουν συνέχεια τροφή για να ησυχάζουν τις βραχνές φωνές των πεινασμένων μικρών τους. Όταν έδωσε στον Ιώβ ένα μάθημα σχετικά με τη σοφία που αντανακλάται στη δημιουργία, ο Ιεχωβά περιέλαβε το κοράκι ως παράδειγμα. (Ιώβ 38:41) Εφόσον ο Θεός φροντίζει για το κοράκι, το οποίο θεωρούνταν ακάθαρτο κατά το Μωσαϊκό Νόμο, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα εγκαταλείψει τους ανθρώπους που εμπιστεύονται σε αυτόν.

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 23]

Κοράκια στις σελίδες 23-25: © 1996 Justin Moore