Θαλάσσιος Κροκόδειλος—Ο Βασιλιάς των Ερπετών

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΟ ΠΑΛΑΟΥ

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ άσκησης κυριαρχίας πάνω στο αρχιπέλαγος Παλάου, στον Ειρηνικό Ωκεανό, αμφισβητήθηκε πολλές φορές. Η πρώτη αποικιοκρατική δύναμη που κυβέρνησε αυτά τα τροπικά νησιά, τα οποία βρίσκονται 890 χιλιόμετρα ανατολικά των Φιλιππίνων, ήταν η Ισπανία. Αργότερα, η Ισπανία αντικαταστάθηκε από τη Γερμανία, και η Γερμανία από την Ιαπωνία. Μετά την Ιαπωνία, ανέλαβαν την εξουσία οι Ηνωμένες Πολιτείες οι οποίες κυβέρνησαν την περιοχή ως το 1994, οπότε η Δημοκρατία του Παλάου έγινε ανεξάρτητο κράτος.

Εντούτοις, ενόσω συνέβαιναν όλα αυτά, ένα άλλο είδος κυριαρχίας στα νησιά δεν αμφισβητήθηκε ποτέ. Ποιο ήταν αυτό; Η κυριαρχία του θαλάσσιου κροκόδειλου—του αδιαμφισβήτητου βασιλιά των ερπετών στο Παλάου. Αλλά σήμερα, ο θρόνος του κροκόδειλου τρίζει. Μάλιστα οι ερευνητές λένε ότι, «αν δεν ληφθούν επείγοντα και αυστηρά μέτρα για την προστασία αυτού του είδους, ο θαλάσσιος κροκόδειλος σύντομα θα εξαφανιστεί από το φυσικό του περιβάλλον στο Παλάου».

Γιατί κινδυνεύουν οι κροκόδειλοι στο Παλάου; Και γιατί μπορεί να τους δοθεί ο τίτλος του βασιλιά των ερπετών;

Σαγόνια!

Το επιστημονικό όνομα του θαλάσσιου κροκόδειλου είναι Κροκόδειλος ο πωρώδης (Crocodylus porosus), που σημαίνει «κροκόδειλος γεμάτος σκληρώματα».a Αυτό το όνομα αναφέρεται στα φολιδωτά εξογκώματα που φέρει στην πάνω επιφάνεια του ρύγχους του. Τα εξογκώματα αυτά σχηματίζουν δύο επιμήκεις σειρές που ξεκινούν από τα μάτια και φτάνουν ως τα ρουθούνια. Το ρύγχος έχει τριγωνικό σχήμα και το μήκος του αντιστοιχεί περίπου στο ένα έβδομο του συνολικού μήκους του σώματός του. Το τεράστιο κεφάλι ενός κροκόδειλου ο οποίος εκτίθεται στο Μουσείο του Παλάου έχει μέγιστο πλάτος 40 εκατοστά!

Όταν ο κροκόδειλος ανοίγει το κάτω σαγόνι του, η ματιά σας καρφώνεται στα κοφτερά του δόντια που είναι στερεωμένα πάνω σε σαγόνια τα οποία μπορούν να κλείσουν με καταστροφική δύναμη. Τα μόνα αδύναμα σημεία των σαγονιών του είναι οι μύες που τα ανοίγουν. Ένα βιβλίο λέει ότι αρκεί μια λαστιχένια λουρίδα για να κρατήσει κλειστό το στόμα ενός κροκόδειλου μήκους 2 μέτρων.

Άριστα Σχεδιασμένος

Το κεφάλι του κροκόδειλου είναι, όχι μόνο τεράστιο, αλλά και άριστα σχεδιασμένο για τη ζωή στο νερό. Κοιτάξτε τον από πιο κοντά (τον ταριχευμένο κροκόδειλο, φυσικά!), και θα παρατηρήσετε ότι τα αφτιά, τα μάτια και τα ρουθούνια αποτελούν τα υψηλότερα σημεία του κεφαλιού του. Μόλις που προεξέχουν από την επιφάνεια του νερού όταν ο κροκόδειλος κολυμπάει. Αλλά το παράξενο είναι ότι, ακόμη και όταν το ζώο κλείνει το στόμα του, δεν μπορεί να κρατήσει το νερό απέξω, διότι δεν έχει χείλη που να καλύπτουν το σαγόνι του. Ωστόσο το νερό που μπαίνει στο στόμα του δεν μπορεί να εισχωρήσει στο λαιμό του, γιατί υπάρχει μια βαλβίδα η οποία κλείνει την είσοδο του λαιμού. Εφόσον δε ο αέρας εισπνέεται από τα ρουθούνια και εισέρχεται στο σώμα πίσω από αυτή τη βαλβίδα, ο κροκόδειλος μπορεί να αναπνέει την ώρα που το στόμα του είναι γεμάτο νερό.

Και πώς καταφέρνει να βλέπει όταν είναι βυθισμένος στο νερό; Κανένα πρόβλημα. Όταν καταδύεται, ο κροκόδειλος κατεβάζει μια διάφανη μεμβράνη, ένα είδος τρίτου βλέφαρου, που καλύπτει τα μάτια του. Αυτή η μεμβράνη προστατεύει το μάτι, χωρίς να αφαιρεί τη δυνατότητα όρασης.

Βασιλικών Διαστάσεων

Ο θαλάσσιος κροκόδειλος είναι το μεγαλύτερο ερπετό του κόσμου. Όταν τα αρσενικά φτάνουν σε μήκος τα 3,2 μέτρα, είναι ώριμα, αλλά εξακολουθούν να μεγαλώνουν επί πολλά χρόνια ακόμη. Ο Μαρκ Κάργουορντιν, συγγραφέας του έργου Το Βιβλίο Γκίνες με τα Ρεκόρ των Ζώων (The Guinness Book of Animal Records), αναφέρει ότι σε κάποιο καταφύγιο άγριων ζώων στην Ινδία φιλοξενείται ένας θαλάσσιος κροκόδειλος μήκους 7 μέτρων!

Το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζει ο κροκόδειλος είναι και αυτό βασιλικών διαστάσεων. Το ίδιο βιβλίο λέει ότι η επικράτεια του θαλάσσιου κροκόδειλου είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη όλων των υπόλοιπων ειδών κροκόδειλου. Οι θαλάσσιοι κροκόδειλοι ζουν σε όλες τις τροπικές περιοχές της Ασίας και του Ειρηνικού, μια έκταση που ξεκινάει από την Ινδία και εκτείνεται μέχρι την Αυστραλία και το αρχιπέλαγος Παλάου.

Σημείο Καμπής

Τα μαγκρόβια έλη στα νησιά Παλάου παρέχουν στους κροκόδειλους σκιά, προστασία και άφθονη τροφή. Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, που αυτά τα ερπετά επέλεξαν το αρχιπέλαγος Παλάου για να αναπαράγονται και να βρίσκουν καταφύγιο. Μάλιστα υπολογίστηκε ότι στη δεκαετία του 1960 ζούσαν σε αυτά τα νησιά περίπου 1.500 ως 5.000 κροκόδειλοι.

Αλλά ο Δεκέμβριος του 1965 αποτέλεσε σημείο καμπής για τους κροκόδειλους στο Παλάου. Εκείνον το μήνα, ένας θαλάσσιος κροκόδειλος επιτέθηκε σε κάποιον ψαρά από το Παλάου και τον σκότωσε. Μερικές εβδομάδες αργότερα, το ζώο πιάστηκε και εκτέθηκε σε κοινή θέα. Το κοινό εξαγριώθηκε τόσο πολύ με το αιχμαλωτισμένο ζώο ώστε τελικά το θανάτωσε.

“Πόλεμος Εναντίον Αυτού του Είδους”

Λίγο καιρό αργότερα, εξηγούν οι Χάρι Μέσελ και Φ. Γουέιν Κινγκ που είναι ειδικοί στους κροκόδειλους, οι αρχές ξεκίνησαν «μια εκστρατεία με σκοπό την εξάλειψη όλων των κροκοδείλων από το Παλάου, άσχετα με το πού βρίσκονταν. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για πόλεμο εναντίον αυτού του είδους». Προσφέρθηκαν αμοιβές, στήθηκαν παγίδες και χρησιμοποιήθηκαν βάρκες για το κυνήγι αυτών των ζώων. Από το 1979 ως το 1981, οι κυνηγοί σκότωσαν με τα τουφέκια τους 500 ως 1.000 κροκόδειλους. Έγδαραν τα ζώα και πούλησαν το δέρμα τους.

Επειδή οι ενήλικοι κροκόδειλοι έχουν δέρμα υπολογίσιμου μεγέθους, αποτέλεσαν τον κύριο στόχο. Εντούτοις, κάθε φορά που οι κυνηγοί σκότωναν έναν ώριμο θηλυκό κροκόδειλο, ταυτόχρονα απέτρεπαν την εκκόλαψη περίπου 1.000 απογόνων τους οποίους επρόκειτο να παραγάγει το θηλυκό στη διάρκεια της ζωής του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί ο πληθυσμός των κροκοδείλων. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι Μέσελ και Κινγκ διαπίστωσαν ότι «είχαν απομείνει στο Παλάου λιγότεροι από 150 κροκόδειλοι σε ελεύθερη κατάσταση».

Είναι αλήθεια ότι ο άνθρωπος δικαιολογημένα φοβάται τους θαλάσσιους κροκόδειλους, διότι οι επιθέσεις τους μπορεί να είναι θανάσιμες. Παρ’ όλα αυτά, σχολιάζει ο συγγραφέας Κάργουορντιν, «η ζημιά που προκαλούν σε εμάς είναι πολύ μικρή αν συγκριθεί με τον όλεθρο που έχουμε επιφέρει εμείς σε βάρος τους».

Το 1997 ιδρύθηκε το Φυσικό Καταφύγιο Ενγκάρντοκ. Μολονότι αυτό το καταφύγιο δεν ιδρύθηκε κατά κύριο λόγο για την προστασία των θαλάσσιων κροκοδείλων, αυτοί ωφελούνται από το καταφύγιο. Τα έλη που βρίσκονται γύρω από τη λίμνη Ενγκάρντοκ προσφέρουν στους κροκόδειλους ένα χώρο όπου μπορούν να κρύβονται και να αναπαράγονται.

Ίσως ο θαλάσσιος κροκόδειλος να μην είναι αυτό που εσείς θα θεωρούσατε στενό φίλο· αλλά δεν συμφωνείτε ότι είναι ένας εντυπωσιακός βασιλιάς;

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 27]

ΚΡΟΚΟΔΕΙΛΙΑ ΔΑΚΡΥΑ

Όταν λέμε ότι κάποιος χύνει κροκοδείλια δάκρυα, εννοούμε ότι εκδηλώνει λύπη ή συμπόνια η οποία δεν είναι ειλικρινής. Γιατί, όμως, θεωρούνται οι κροκόδειλοι υποκριτές; Σύμφωνα με τη Διεθνή Εγκυκλοπαίδεια της Άγριας Φύσης (The International Wildlife Encyclopedia), μια πιθανή εξήγηση αυτής της έκφρασης ίσως είναι το γεγονός ότι τα μάτια των κροκοδείλων είναι πάντα υγρά. Γι’ αυτό, «μπορεί να τρέχουν δάκρυα, ή νερό παγιδευμένο στα βλέφαρά τους, από τις άκρες των ματιών τους. Αυτό, σε συνδυασμό με το μόνιμο πλατύ χαμόγελο που σχηματίζουν τα σαγόνια τους, μπορεί να ευθύνεται για τη θρυλική τους φήμη ως υποκριτών».

[Πλαίσιο/Εικόνες στη σελίδα 27]

ΚΡΟΚΟΔΕΙΛΟΣ Ή ΑΛΛΙΓΑΤΟΡΑΣ;

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον κροκόδειλο και στον αλλιγάτορα; Η εμφανέστερη διαφορά βρίσκεται στα δόντια τους. Για να το πούμε απλά, όταν ο κροκόδειλος έχει τα σαγόνια του κλειστά, φαίνεται σε κάθε πλευρά τού κάτω σαγονιού το υπερμέγεθες τέταρτο δόντι. Αλλά στον αλλιγάτορα, το πάνω σαγόνι καλύπτει αυτά τα δόντια.

[Εικόνες]

Κροκόδειλος

Αλλιγάτορας

[Ευχαριστίες]

Φωτογραφία από F. W. King

[Εικόνες στη σελίδα 26]

Κοιτάξτε αυτά τα δόντια!

[Ευχαριστίες]

Ευγενής παραχώρηση από Koorana Crocodile Farm, Rockhampton, Queensland, Australia

© Adam Britton, http://crocodilian.com

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 25]

Ευγενής παραχώρηση από Australian International Public Relations