Δεν Πετάει, Είναι Γοργοπόδαρη και Γοητευτική—Η Στρουθοκάμηλος

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στην Κένυα

ΑΝΑΜΕΣΑ στις καμηλοπαρδάλεις, στις ζέβρες, στα γκνου και στις γαζέλες που τριγυρίζουν στην αχανή αφρικανική σαβάνα, κατοικούν μερικά από τα πιο αξιοπρόσεκτα πλάσματα που σχεδίασε ο Δημιουργός. Όσοι τα βλέπουν μένουν έκθαμβοι από το πελώριο μέγεθός τους, το μεγάλο ύψος τους, τα ισχυρά πόδια τους και τα όμορφα, φουντωτά φτερά τους. Με ύψος που φτάνει τα δυόμισι μέτρα και βάρος ως και 155 κιλά, είναι τα μεγαλύτερα πουλιά που ζουν σήμερα. Στη γλώσσα σουαχίλι, ονομάζονται μπούνι, αλλά εσείς ίσως τα ξέρετε με το πιο κοινό τους όνομα: στρουθοκάμηλος.

Μοιάζει με Καμαρωτή Καμήλα

Πριν από πολλά χρόνια έδωσαν σε αυτό το πλάσμα το όνομα στρουθοκάμηλος, ένας συνδυασμός λατινικής και ελληνικής λέξης, το οποίο παρέπεμπε στην υποτιθέμενη ομοιότητά του με τις καμήλες. Όπως και η καμήλα, έτσι και η στρουθοκάμηλος αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες και ζει σε ερημικές περιοχές. Έχει επίσης μακριές πυκνές βλεφαρίδες, οι οποίες προστατεύουν τα μεγάλα μάτια της από τη σκόνη της σαβάνας. Τα πόδια της είναι μακριά και νευρώδη, ενώ τα πέλματά της είναι ισχυρά και σαρκώδη και έχουν μόνο δύο δάχτυλα. Οι παρατηρητές που βλέπουν τη στρουθοκάμηλο να περπατάει καμαρωτή στις ανοιχτές πεδιάδες εκπλήσσονται από την ευκινησία της, την αντοχή της και από ορισμένα άλλα χαρακτηριστικά που θυμίζουν καμήλα.

Η στρουθοκάμηλος «βόσκει» ανάμεσα στα οπληφόρα θηλαστικά που την περιβάλλουν, και τρώει σχεδόν οτιδήποτε γλιστράει, έρπει ή σέρνεται. Η στρουθοκάμηλος είναι πτηνό παμφάγο και καταβροχθίζει, όχι μόνο έντομα, φίδια, τρωκτικά, ρίζες και τα περισσότερα είδη βλάστησης, αλλά επίσης ξύλα, κελύφη, πέτρες, κλαδάκια και σχεδόν κάθε μικρό, ζωηρόχρωμο αντικείμενο.

Λόγω του μεγάλου της μεγέθους και βάρους, δεν μπορεί να πετάξει. Ωστόσο, τα μυώδη πόδια της είναι αρκετά ισχυρά για να την κάνουν ένα από τα ταχύτερα πλάσματα στη γη. Όταν τρέχει στην έρημο, μπορεί να φτάσει τα 65 χιλιόμετρα την ώρα! Η στρουθοκάμηλος «γελάει με το άλογο και τον αναβάτη του», λέει η Αγία Γραφή. (Ιώβ 39:18) Επαληθεύοντας αυτή την παρατήρηση, η μεγάλη ταχύτητα και η καταπληκτική αντοχή αυτού του δίποδου δρομέα τού επιτρέπουν να ξεφεύγει εύκολα ακόμα και από πολλούς από τους πιο γρήγορους τετράποδους εχθρούς του.

Φτιάχνοντας το Σπιτικό Της

Την εποχή της αναπαραγωγής, η αρσενική στρουθοκάμηλος εκτελεί περίτεχνες επιδείξεις ερωτοτροπίας. Γονατίζει μπροστά στο θηλυκό, απλώνει τις μεγάλες ασπρόμαυρες φτερούγες της και αρχίζει να τις κουνάει ρυθμικά. Τις κινεί από τη μια πλευρά στην άλλη σαν δυο τεράστιες βεντάλιες. Ο γυμνός λαιμός της και τα πόδια της που δεν καλύπτονται από φτέρωμα αρχίζουν να κοκκινίζουν, και τελικά παίρνουν ένα έντονο ροζ χρώμα, το οποίο κάνει όμορφη αντίθεση με τα κατάμαυρα φτερά του σώματός της. Λικνίζει το μακρύ λαιμό της πέρα δώθε και χτυπάει τα πόδια της στο έδαφος.

Αυτή η θεαματική, φινετσάτη φτερωτή επίδειξη πιθανώς αποσκοπεί στο να εντυπωσιάσει το θηλυκό, του οποίου τα φτερά έχουν μουντό καφετί χρώμα. Εντούτοις, πολύ συχνά, ενώ το αρσενικό συνεχίζει το γαμήλιο ερωτικό χορό του, το θηλυκό τριγυρίζει ραμφίζοντας το χώμα, αφηρημένο και αδιάφορο για την αναστάτωση που επικρατεί γύρω του.

Μετά την επιλογή του θηλυκού, το αρσενικό διαλέγει το μέρος όπου θα φτιάξει τη φωλιά. Σκάβει μια ρηχή λακκούβα στο χώμα, κάπου στην ανοιχτή σαβάνα, και οδηγεί εκεί αρκετά θηλυκά. Έπειτα από δύο ή τρεις εβδομάδες, αυτά τα θηλυκά θα έχουν γεννήσει μέσα στη φωλιά 20 ή περισσότερα αβγά.

Στη διάρκεια των έξι εβδομάδων που απαιτούνται για να επωαστούν τα αβγά, το αρσενικό κάθεται στη φωλιά τη νύχτα, και ένα θηλυκό εκτελεί την ίδια εργασία τη μέρα. Αυτή την περίοδο, τα αβγά είναι ευάλωτα και κινδυνεύουν από πεινασμένα λιοντάρια, ύαινες, τσακάλια, ακόμα και αιγυπτιακούς γύπες, οι οποίοι σπάνε τα αβγά πετώντας πέτρες πάνω στα κελύφη τους.

Γιγαντιαία Αβγά, Υπερμεγέθεις Νεοσσοί

Τα γκριζόασπρα ή λευκοκίτρινα αβγά της στρουθοκαμήλου είναι τα μεγαλύτερα στον κόσμο, και το βάρος τους μπορεί να φτάσει το ενάμισι κιλό. Το κέλυφος είναι σκληρό και λείο, και έχει γυαλιστερή, πορσελάνινη υφή. Το κάθε αβγό αντιστοιχεί με 25 αβγά κότας, και τα αβγά της στρουθοκαμήλου είναι περιζήτητα για το θρεπτικό και γευστικό περιεχόμενό τους. Τα άδεια κελύφη τα χρησιμοποιούν μερικές φορές οι Βουσμάνοι για δοχεία, τα οποία γεμίζουν με νερό.

Όταν φτάνει η ώρα να εκκολαφτεί το τεράστιο αβγό, εμφανίζεται ένας υπερμεγέθης νεοσσός! Τα νεογέννητα δεν έχουν τα μέσα για να προστατέψουν τον εαυτό τους, αλλά μεγαλώνουν γρήγορα, και είναι γεννημένα δρομείς. Μέσα σε ένα μήνα τα ρωμαλέα πόδια τους τα βοηθούν να αναπτύσσουν ταχύτητες που φτάνουν τα 55 χιλιόμετρα την ώρα!

Η προστασία των νεοσσών εξαρτάται από τους γονείς. Αυτό που λέγεται σχετικά με τη στρουθοκάμηλο, δηλαδή ότι κρύβει το κεφάλι της στην άμμο όταν αντιμετωπίζει κάποιον κίνδυνο, είναι μύθος. Αντίθετα, οι γονείς μπορεί να γίνουν άγριοι και επιθετικοί όταν προστατεύουν τα μικρά τους, διώχνοντας τους εχθρούς με ισχυρά λακτίσματα. Μια άλλη αμυντική τακτική τους είναι να αποσπούν την προσοχή του εχθρού προσποιούμενοι ότι είναι τραυματισμένοι, στρέφοντας έτσι την προσοχή στον εαυτό τους αντί για τα μικρά τους. Ωστόσο, αν ο εχθρός τούς πλησιάσει επικίνδυνα, οι γονείς συνήθως το βάζουν στα πόδια και τρέχουν να σωθούν, αφήνοντας τα μικρά τους να τα βγάλουν πέρα μόνα τους. Η δήλωση της Αγίας Γραφής αποδεικνύεται αληθινή, επειδή σε τέτοιες περιπτώσεις η στρουθοκάμηλος «συμπεριφέρεται σκληρά στους γιους της, σαν να μην είναι δικοί της».—Ιώβ 39:16.

Πλούσιοι Θύσανοι Φτερών

Επί χιλιάδες χρόνια, ο άνθρωπος θαυμάζει τη στρουθοκάμηλο. Εικόνες λαξευμένες στην πέτρα απεικονίζουν αρχαίους Αιγύπτιους βασιλιάδες να κυνηγούν τη στρουθοκάμηλο με τόξα και βέλη. Σε ορισμένους πολιτισμούς, η στρουθοκάμηλος ήταν ιερό ζώο. Οι Κινέζοι απέδιδαν μεγάλη αξία στα όμορφα συμμετρικά αβγά της και τα πρόσφεραν ως πολύτιμα δώρα σε άρχοντες. Επί χιλιάδες χρόνια, πλούσιοι και φανταχτεροί θύσανοι από φτερά στρουθοκαμήλου στόλιζαν τα καλύμματα που φορούσαν στο κεφάλι τους στρατηγοί, βασιλιάδες και Αφρικανοί αρχηγοί.

Το 14ο αιώνα, τα φτερά της στρουθοκαμήλου έγιναν περιζήτητα ανάμεσα στους Ευρωπαίους που ακολουθούσαν τις τάσεις της μόδας. Εντούτοις, το κυνήγι της στρουθοκαμήλου με δόρατα και βέλη δεν ήταν εύκολο, εφόσον αυτό το ζώο έχει οξεία όραση και απομακρύνεται ταχύτατα όταν αντιληφθεί τον κίνδυνο. Εκείνη την εποχή, η στρουθοκάμηλος δεν κινδύνευε να εξαλειφθεί.

Κατόπιν, το 19ο αιώνα, τα φτερά της στρουθοκαμήλου επανήλθαν στη μόδα. Αυτή τη φορά, εφοδιασμένοι με σύγχρονα όπλα, οι κυνηγοί σκότωσαν εκατομμύρια στρουθοκαμήλους. Η εμφάνιση των εκτροφείων στρουθοκαμήλων μάλλον έσωσε από την εξαφάνιση αυτά τα τεράστια πουλιά, τα οποία δεν πετάνε. Τώρα που μεγαλώνουν στην αιχμαλωσία, οι στρουθοκάμηλοι έχουν εξημερωθεί και εκτρέφονται για τα φτερά τους, τα οποία χρησιμοποιούνται είτε στο χώρο της μόδας είτε για ξεσκονιστήρια. Με το δέρμα τους κατασκευάζονται μαλακά δερμάτινα γάντια και γυναικείες τσάντες, ενώ το κρέας τους σερβίρεται σε ορισμένα εστιατόρια.

Σήμερα, η μεγαλοπρεπής στρουθοκάμηλος εξακολουθεί να τριγυρίζει στις αφρικανικές πεδιάδες. Μολονότι το παλιότερο φυσικό περιβάλλον της έχει περιοριστεί πολύ, και μάλιστα σε μερικές περιοχές έχει εκλείψει, αυτή συνεχίζει να κατοικεί εκεί που της αρέσει περισσότερο—στην απομονωμένη, άνυδρη σαβάνα. Εκεί μπορεί να τη δει κανείς να τρέχει ξέφρενα στις πεδιάδες με τα μεγάλα φανταχτερά φτερά της, να εκτελεί τους περίτεχνους ερωτικούς χορούς της ή να φυλάει τη φωλιά της με τα τεράστια αβγά. Πράγματι, αυτό το γοργοπόδαρο πουλί που δεν πετάει είναι ένα ακόμα γοητευτικό φτερωτό πλάσμα το οποίο προκαλεί ευχαρίστηση και θαυμασμό σε εκείνους που το βλέπουν.

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Αρσενική στρουθοκάμηλος

[Εικόνα στη σελίδα 16, 17]

Οι στρουθοκάμηλοι συγκαταλέγονται στα ταχύτερα πλάσματα στη γη

[Εικόνα στη σελίδα 16, 17]

Τα πόδια τους μπορούν να γίνουν ισχυρά όπλα

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Θηλυκή στρουθοκάμηλος