Αυτοκίνητα, Παρελθόν και Παρόν
ΑΠΟ τα πολύ παλιά χρόνια ο άνθρωπος έχει δείξει ενδιαφέρον για τις μεταφορές. Αρχικά, εξαρτόταν από τα ζώα για τις μετακινήσεις. Αλλά υπήρχε ανάγκη για πιο αποτελεσματικούς τρόπους μετακίνησης. Ένα βασικό στοιχείο αποτέλεσε ο τροχός, ο οποίος οδήγησε στα ιππήλατα κάρα και στις άμαξες. Ωστόσο, οι εξελίξεις του 19ου αιώνα έφεραν επανάσταση στις μεταφορές με τρόπους που προηγουμένως ήταν αδιανόητοι.
Βελτιωμένοι Κινητήρες
Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ένας Γερμανός ονόματι Νικολάους Αουγκούστ Ότο κατασκεύασε έναν τετράχρονο βενζινοκινητήρα, ο οποίος τελικά επικράτησε των ατμομηχανών και των ηλεκτρικών μηχανών. Οι Γερμανοί Καρλ Μπεντς και Γκότλιπ Ντέμλερ ήταν σημαντικοί πρωτοπόροι στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία. Το 1885, ο Μπεντς οδήγησε ένα τρίκυκλο αυτοκίνητο με δίχρονο μονοκύλινδρο κινητήρα ο οποίος έφτανε τις 250 στροφές το λεπτό. Ο Ντέμλερ κατασκεύαζε σταθερούς βενζινοκινητήρες από το 1872. Δέκα και πλέον χρόνια αργότερα, μαζί με τον Βίλχελμ Μάιμπαχ, κατασκεύασε έναν πολύστροφο κινητήρα εσωτερικής καύσης με καρμπιρατέρ που καθιστούσε δυνατή τη χρήση βενζίνης ως καυσίμου.
Σύντομα ο Ντέμλερ και ο Μάιμπαχ κατασκεύασαν έναν κινητήρα που έφτανε τις 900 στροφές το λεπτό. Αργότερα, κατασκεύασαν έναν δεύτερο κινητήρα τον οποίο προσάρμοσαν σε δίκυκλο που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις 10 Νοεμβρίου 1885. Το 1926 οι εταιρίες του Ντέμλερ και του Μπεντς συγχωνεύτηκαν και πουλούσαν τα προϊόντα τους υπό την επωνυμία Μερσεντές-Μπεντς (Μερτσέντες-Μπεντς).a Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο άντρες δεν συναντήθηκαν ποτέ.
Το 1890, δύο Γάλλοι—ο Εμίλ Λεβασόρ και ο Ρενέ Πανάρ—κατασκεύασαν στο εργαστήριό τους ένα τετράτροχο όχημα με κινητήρα τοποθετημένο στο κέντρο του πλαισίου. Τον επόμενο χρόνο τοποθέτησαν τον κινητήρα στην μπροστινή άκρη όπου προστατευόταν καλύτερα από τη σκόνη και τη λάσπη των χωματόδρομων.
Πιο Προσιτά Αυτοκίνητα
Τα πρώτα αυτοκίνητα ήταν πολύ ακριβά και συνεπώς οι περισσότεροι δεν μπορούσαν να τα αγοράσουν. Αυτή η κατάσταση, όμως, άλλαξε το 1908 όταν ο Χένρι Φορντ ξεκίνησε την παραγωγή του Μοντέλου Τ σε γραμμές συναρμολόγησης. Αυτό το αυτοκίνητο έφερε την επανάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία. Ήταν φτηνό, πολύχρηστο και εύκολο στη συντήρηση. Μπορούσαν να το αγοράσουν ακόμη και εκείνοι που είχαν μέτριο εισόδημα.b Σύμφωνα με το βιβλίο Σπουδαία Αυτοκίνητα του 20ού Αιώνα (Great Cars of the 20th Century), το Μοντέλο Τ ήταν το όχημα «χάρη στο οποίο οι Αμερικανοί—και τελικά όλος ο κόσμος—απέκτησαν αυτοκίνητα».
Σήμερα, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, πολλοί θεωρούν το αυτοκίνητο ανάγκη παρά πολυτέλεια. Πράγματι, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ιντιπέντεντ (Independent) του Λονδίνου φανερώνει ότι οι άνθρωποι μερικές φορές το χρησιμοποιούν ακόμη και για αποστάσεις μικρότερες του ενός χιλιομέτρου.
Χάρη στην τεχνολογική πρόοδο, έχουν επιτευχθεί όχι μόνο μεγαλύτερες ταχύτητες αλλά και περισσότερη ασφάλεια. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια σε αρκετές χώρες μειώθηκαν τα θανατηφόρα δυστυχήματα. Για μερικούς, η ασφάλεια είναι σημαντικότερη από την αισθητική στο ζήτημα της αγοράς αυτοκινήτου. Λόγου χάρη, οι βελτιωμένες ζώνες παραμόρφωσης δίνουν τη δυνατότητα σε συγκεκριμένα σημεία του πλαισίου να απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος της ισχύος της σύγκρουσης, ενώ μια πιο άκαμπτη δομή ακριβώς γύρω από τον οδηγό και τους επιβάτες σχηματίζει έναν προστατευτικό κλωβό. Τα φρένα με σύστημα αντιμπλοκαρίσματος τροχών συμβάλλουν στον καλύτερο έλεγχο του οχήματος σε ολισθηρές επιφάνειες. Οι ζώνες ασφαλείας τριών σημείων προστατεύουν το θώρακα και το ισχίο, ενώ οι αερόσακοι μπορούν να αποτρέψουν την πρόσκρουση του κεφαλιού στο τιμόνι ή στο παρμπρίζ κατά τη σύγκρουση.c
Φυσικά, δεν υπάρχει κάτι που να αντικαθιστά τις καλές συνήθειες οδήγησης. «Δεν έχει νόημα να κάνουμε τα αυτοκίνητα ασφαλέστερα αν οδηγούμε με ακατάλληλο τρόπο. Ακόμη και η πιο προηγμένη τεχνολογία στα ζητήματα ασφάλειας δεν θα μπορούσε να μας σώσει αν παραβαίνουμε κάποιους φυσικούς νόμους», επισημαίνει η εφημερίδα Ελ Εκονομίστα (El Economista) της Πόλης του Μεξικού.
Μερικά σύγχρονα αυτοκίνητα μοιάζουν με κινούμενα σπίτια. Πολλά είναι εξοπλισμένα με ψηφιακό πικάπ, τηλεόραση, τηλέφωνο και αυτόνομη ρύθμιση του ήχου και της θερμοκρασίας στο μπροστινό και στο πίσω μέρος της καμπίνας των επιβατών. Επίσης υπάρχουν αυτοκίνητα εφοδιασμένα με το δορυφορικό παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού θέσης, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους οδηγούς να βρίσκουν την καταλληλότερη διαδρομή προκειμένου να φτάσουν στον προορισμό τους. Μερικά συστήματα προσφέρουν συνεχή πληροφόρηση για προβλήματα στο δρόμο. Βέβαια, για πολλούς ανθρώπους οι μοντέρνες συσκευές και τα τελευταία μοντέλα αποτελούν σύμβολο κοινωνικής θέσης—μια τάση που δεν αγνοούν οι κατασκευαστές και οι διαφημιστές.
Όπως έχουμε δει, το αυτοκίνητο έχει κάνει μεγάλη πρόοδο από τότε που πρωτοεμφανίστηκε πριν από εκατό και πλέον χρόνια. Αν χρησιμοποιείται με υπευθυνότητα και ασφάλεια, μπορεί να αποδειχτεί αποτελεσματικό εργαλείο για επαγγελματικά ταξίδια ή για ταξίδια αναψυχής.
[Υποσημειώσεις]
a Ο Εμίλ Γιέλινεκ, σημαντικός επενδυτής του Ντέμλερ, πρότεινε να δοθεί στο νέο αυτοκίνητο το όνομα της κόρης του, Μερτσέντες. Φοβόταν ότι το γερμανικό όνομα Ντέμλερ δεν θα έκανε καλές πωλήσεις στη Γαλλία.
b Το αρχικό κόστος του Μοντέλου Τ ήταν 850 δολάρια, αλλά το 1924 μπορούσε κάποιος να αγοράσει ένα ολοκαίνουριο Φορντ μόλις με 260 δολάρια. Η παραγωγή του Μοντέλου Τ συνεχίστηκε επί 19 χρόνια, περίοδο κατά την οποία κατασκευάστηκαν περισσότερα από 15 εκατομμύρια τέτοια αυτοκίνητα.
c Οι αερόσακοι μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνοι αν χρησιμοποιούνται ως το μόνο προστατευτικό μέσο, ιδιαίτερα για τα παιδιά και για τους μικρόσωμους ενηλίκους.
[Πίνακας/Εικόνες στη σελίδα 22-25]
Τα έτη που αναφέρονται είναι οι περίοδοι παραγωγής
1885 Μπεντς Μότορ Καρ
Το πρώτο πραγματικό αυτοκίνητο στον κόσμο
1907-1925 Ρολς Ρόις Σίλβερ Γκοστ
Γρήγορο, δυνατό, αθόρυβο, πολυτελές και αξιόπιστο
1908-1927 Φορντ Μοντέλο Τ
Έδωσε το έναυσμα για μαζική παραγωγή· πουλήθηκαν πάνω από 15.000.000 τέτοια αυτοκίνητα
Φόντο: Γραμμή παραγωγής της Φορντ
1930-1937 Κάντιλακ V16 7.4-L
Η πρώτη και πιο επιτυχημένη παραγωγή αυτοκινήτου στον κόσμο με κινητήρα 16 κυλίνδρων
1939-σήμερα Φολκσβάγκεν Σκαραβαίος
Κατασκευάστηκαν πάνω από 20.000.000 αυτοκίνητα. Ο νέος Σκαραβαίος (κάτω αριστερά) κυκλοφόρησε το 1998
1941-σήμερα Τζιπ
Ίσως το πιο αναγνωρίσιμο όχημα στον κόσμο
1948-1965 Πόρσε 356
Βασισμένη στο Σκαραβαίο της Φολκσβάγκεν· με αυτό το μοντέλο ξεκίνησε η επιτυχία της Πόρσε
1952-1957 Μερσεντές-Μπεντς 300SL
Με το παρωνύμιο Γκάλγουινγκ, ήταν το πρώτο αυτοκίνητο με χωροδικτύωμα και είχε κινητήρα με σύστημα ψεκασμού του καυσίμου
1955-1968 Σιτροέν DS 19
Είχε υδραυλικό σύστημα διεύθυνσης, φρένα, επιλογέα 4 ταχυτήτων και αυτορυθμιζόμενες αναρτήσεις
1959-σήμερα Μίνι
Αυτό το πρωτοποριακό και δημοφιλές αυτοκίνητο χρησιμοποιούνταν επίσης με μεγάλη επιτυχία σε αγώνες και ράλι
1962-1964 Φεράρι 250 GTO
Κινητήρας V-12, ισχύς 300 ίππων, πολύ δυνατό αυτοκίνητο αγώνων
1970-1973 Ντάτσουν 240Z
Αξιόπιστο σπορ αυτοκίνητο σε προσιτή τιμή
1970-σήμερα Ρέιντζ Ρόβερ
Θεωρείται το καλύτερο αυτοκίνητο γενικής χρήσης στον κόσμο με κίνηση στους τέσσερις τροχούς
1984-σήμερα Κράισλερ Μίνιβαν
Ξεκίνησε η μόδα των μίνιβαν
Θραστ SSC
Στις 15 Οκτωβρίου 1997, διασχίζοντας την έρημο Μπλακ Ροκ, στη Νεβάδα των ΗΠΑ, δημιούργησε ένα επίσημο παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας με 1.228 χιλιόμετρα την ώρα
[Ευχαριστίες]
Μπεντς-Μότορκαρ: DaimlerChrysler Classic· φόντο: Brown Brothers· Μοντέλο Τ: Ευγενής παραχώρηση από VIP Classics· Ρολς Ρόις: Ευγενής παραχώρηση φωτογραφίας από Rolls-Royce & Bentley Motor Cars
Τζιπ: Ευγενής παραχώρηση από DaimlerChrysler Corporation· μαύρος Σκαραβαίος: Ευγενής παραχώρηση από Vintage Motors of Sarasota· κίτρινος Σκαραβαίος: VW Volkswagen AG
Σιτροέν: © CITROËN COMMUNICATION· Μερσεντές-Μπεντς: PRNewsFoto
Κράισλερ Μίνιβαν: Ευγενής παραχώρηση από DaimlerChrysler Corporation· Ντάτσουν: Nissan North America· Θραστ SSC: Φωτογραφία AP/Dusan Vranic