Μπορείτε να Χαμογελάσετε σε Κροκόδειλο;

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΙΝΔΙΑ

ΘΑ ΣΚΕΦΤΟΣΑΣΤΑΝ ποτέ να χαμογελάσετε σε κροκόδειλο; Σε μια μουσική διασκευή της παιδικής ιστορίας Πίτερ Παν, ο Κάπτεν Χουκ εξηγεί για ποιο λόγο έδωσε τη συμβουλή: «Ποτέ μη χαμογελάς σε κροκόδειλο». Ο κροκόδειλος, λέει, «σκέφτεται πόσο καλά θα ταίριαζες κάτω από το δέρμα του»!

Αν και αληθεύει ότι, ανάμεσα στα πολλά είδη κροκοδείλων που υπάρχουν παγκόσμια, μερικά επιτίθενται σε ανθρώπους, αυτό συμβαίνει τόσο σπάνια . . . ώστε «οι κροκόδειλοι γενικά δεν μπορούν να θεωρηθούν ανθρωποφάγοι». (Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα) Μολονότι μερικοί βλέπουν τους κροκόδειλους ως άσχημα, τρομακτικά πλάσματα, άλλοι τους βρίσκουν συναρπαστικούς. Ας ρίξουμε μια ματιά στα τρία είδη που ενδημούν στην Ινδία​—το θαλάσσιο κροκόδειλο, τον κροκόδειλο των βάλτων και το γαβιάλη.

Ο Μεγάλος Θαλάσσιος Κροκόδειλος

Οι θαλάσσιοι κροκόδειλοι, ή κροκόδειλοι των εκβολών​—τα μεγαλύτερα ερπετά πάνω στη γη—​μπορούν να φτάσουν σε μήκος τα 7 μέτρα ή περισσότερο και σε βάρος τον έναν τόνο. Ζουν μόνο σε αλμυρό νερό, και συναντώνται σε εκβολές ποταμών, στη θάλασσα και σε μαγκρόβια έλη κατά μήκος των ακτών, από την Ινδία ως τη βόρεια Αυστραλία. Είναι σαρκοβόρα και τρώνε αρουραίους, βατράχους, ψάρια, φίδια, κάβουρες, χελώνες και ελάφια​—σε μικρές ποσότητες, αν λάβουμε υπόψη ότι τα μεγάλα αρσενικά καταναλώνουν κατά μέσο όρο μόνο 500 ως 700 γραμμάρια τροφή την ημέρα. Οι ενεργειακές τους απαιτήσεις είναι μικρές λόγω του νωθρού τρόπου ζωής τους​—λιάζονται ή επιπλέουν στο νερό—​και του αποτελεσματικού πεπτικού συστήματός τους. Ο μεγάλος θαλάσσιος κροκόδειλος μπορεί ορισμένες φορές να επιτεθεί σε κάποιον ανύποπτο άνθρωπο. Κολυμπάει κουνώντας την ουρά του από τη μια άκρη στην άλλη, έχοντας το σώμα του βυθισμένο εκτός από τα ρουθούνια και τα μάτια, και περπατάει με τα κοντά πόδια του. Μπορεί να πηδήξει για να πιάσει την τροφή και είναι γνωστό ότι μερικές φορές «καλπάζει» κυνηγώντας το θήραμά του. Όπως συμβαίνει και με όλους τους άλλους κροκόδειλους, έχει καλή όσφρηση, όραση και ακοή. Το αρσενικό υπερασπίζεται με αγριότητα την εδαφική του επικράτεια την περίοδο του ζευγαρώματος, ενώ το θηλυκό είναι εξίσου άγριο όταν προστατεύει τα αβγά του.

Αφοσιωμένες Μητέρες

Ο θηλυκός κροκόδειλος φτιάχνει τη φωλιά του κοντά στο νερό, συνήθως έναν σωρό από αποσυντιθέμενη βλάστηση και λάσπη. Γεννάει ως και 100 αβγά, με οβάλ σχήμα και σκληρό κέλυφος, τα καλύπτει και τα προστατεύει από τα αρπακτικά. Κατόπιν ρίχνει νερό στη φωλιά για να επιταχύνει την αποσύνθεση της βλάστησης που τα σκεπάζει, παράγοντας με αυτόν τον τρόπο θερμότητα για την επώαση των αβγών.

Τώρα συμβαίνει κάτι συναρπαστικό. Η θερμοκρασία στην οποία επωάζεται το κάθε αβγό καθορίζει το γένος του νεογνού. Φανταστείτε! Όταν η θερμοκρασία κυμαίνεται από 28 ως 31 βαθμούς Κελσίου παράγονται θηλυκά μέσα σε 100 ημέρες περίπου, ενώ όταν η θερμοκρασία είναι 32,5 βαθμοί Κελσίου εκκολάπτονται αρσενικά μέσα σε 64 ημέρες. Τα αβγά που επωάζονται σε θερμοκρασία 32,5 ως 33 βαθμών Κελσίου μπορούν να παραγάγουν νεογνά και των δύο φύλων. Αν κάποια φωλιά έχει τη μία πλευρά στην άκρη του νερού ενώ την άλλη τη χτυπάει ο καυτός ήλιος, μπορεί να εκκολαφτούν αρσενικά από τη θερμή πλευρά και θηλυκά από την ψυχρότερη.

Όταν η μητέρα ακούσει οξείς ήχους, απομακρύνει το σκέπασμα της φωλιάς και μερικές φορές σπάζει τα αβγά αν τα νεογνά δεν το έχουν ήδη κάνει αυτό με το ειδικά σχεδιασμένο «δόντι εκκόλαψης». Τα παίρνει πολύ απαλά στα μεγάλα σαγόνια της και τα μεταφέρει ως την άκρη του νερού μέσα σε έναν θύλακο που έχει κάτω από τη γλώσσα της. Είναι ανεξάρτητα από τη στιγμή που γεννιούνται και αρχίζουν αμέσως να αναζητούν έντομα, βατράχους και μικρά ψάρια για να φάνε. Ωστόσο, μερικές προστατευτικές μητέρες μένουν κοντά τους επί αρκετούς μήνες, δημιουργώντας στους βάλτους περιοχές εκτροφής των μικρών, όπου ο πατέρας μπορεί να βοηθήσει στη φροντίδα και στην προστασία τους.

Ο Κροκόδειλος των Βάλτων και ο Μακρύρυγχος Γαβιάλης

Ο κροκόδειλος των βάλτων και ο γαβιάλης ζουν αποκλειστικά στην ινδική υποήπειρο. Ο κροκόδειλος των βάλτων, μήκους περίπου 4 μέτρων​—ο οποίος συναντάται σε έλη, λίμνες και ποτάμια σε όλη την Ινδία—​είναι αρκετά μικρότερος από το θαλάσσιο κροκόδειλο. Συλλαμβάνει μικρά ζώα με τα ισχυρά σαγόνια του, τα πνίγει στο νερό και τα στριφογυρίζει για να κόψει τα κομμάτια της σάρκας τους τα οποία μπορεί να φάει.

Πώς συναντιούνται αυτοί οι κροκόδειλοι για να ζευγαρώσουν; Όταν αναζητά ταίρι, το αρσενικό χτυπάει τα σαγόνια του στο νερό και βρυχιέται. Αργότερα θα προστατέψει και αυτό μαζί με το θηλυκό τη φωλιά, θα βοηθήσει τα νεογνά να βγουν από τα αβγά τους και θα μείνει μαζί τους επί κάποιο διάστημα.

Ο σπάνιος γαβιάλης, ο οποίος δεν είναι γνήσιος κροκόδειλος, είναι μοναδικός από πολλές απόψεις. Αναγνωρίζεται εύκολα από τα πολύ μακριά και στενά σαγόνια του, ιδανικά για τη σύλληψη ψαριών, που αποτελούν και την κύρια τροφή του. Αν και έχει το ίδιο μήκος με το θαλάσσιο κροκόδειλο, ο γαβιάλης δεν επιτίθεται, από ό,τι είναι γνωστό, σε ανθρώπους. Το λείο και υδροδυναμικό σώμα του ευνοεί τη γρήγορη κίνησή του στα βαθιά, ορμητικά ποτάμια της βόρειας Ινδίας. Ο αρσενικός γαβιάλης βγάζει ένα σφαιρικό εξόγκωμα στην άκρη του ρύγχους του κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου. Αυτό ενισχύει το σφυριχτό ήχο που παράγει φυσιολογικά κάνοντάς τον να ακούγεται σαν δυνατό βουητό ώστε να προσελκύει τα θηλυκά.

Η Θέση τους στο Οικοσύστημα

Πόσο σημαντικοί είναι οι κροκόδειλοι για το περιβάλλον μας; Είναι νεκροφάγοι​—καθαρίζουν τα ποτάμια και τις λίμνες, καθώς και τις γύρω χερσαίες περιοχές από νεκρά ψάρια και ζώα. Αυτό συμβάλλει στο να διατηρείται καθαρό το υδάτινο σύστημα. Ως αρπακτικά ζώα, οι κροκόδειλοι στοχεύουν στα αδύναμα, στα τραυματισμένα και στα ασθενικά πλάσματα. Τρώνε ψάρια, όπως το επιβλαβές γατόψαρο, το οποίο τρέφεται με κυπρίνους και τιλάπια, αλιεύματα μεγάλης εμπορικής αξίας που καταναλώνονται από τον άνθρωπο.

Ο Αγώνας για Επιβίωση​—Όχι Κροκοδείλια Δάκρυα

Έχετε ακούσει να λέγεται για κάποιον ότι έχυνε κροκοδείλια δάκρυα; Αυτό σημαίνει ότι τα δάκρυα και η λύπη του δεν ήταν γνήσια ή ειλικρινή. Στην πραγματικότητα, ο κροκόδειλος χύνει δάκρυα για να απαλλαχτεί το σώμα του από το περίσσιο αλάτι. Εντούτοις, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, θα μπορούσαν ίσως να είχαν χυθεί ειλικρινή δάκρυα για τον κροκόδειλο. Στην Ινδία απέμεναν μόλις λίγες χιλιάδες κροκόδειλοι, περίπου το 10 τοις εκατό του πληθυσμού που υπήρχε παλιότερα. Γιατί; Καθώς οι άνθρωποι διείσδυαν στο περιβάλλον τους, θανάτωναν τους κροκόδειλους επειδή τους θεωρούσαν απειλή για τα νεαρά και αδύναμα κατοικίδια ζώα. Πολλοί άνθρωποι έβρισκαν απολαυστικό το κρέας και τα αβγά του κροκόδειλου. Οι αρωματοποιοί αδένες του κροκόδειλου χρησιμοποιούνταν για την παρασκευή αρωμάτων. Επιπλέον, η κατασκευή φραγμάτων και η μόλυνση του νερού μείωσαν τον πληθυσμό των κροκοδείλων. Αλλά αυτό που τους έφερε στο χείλος της εξαφάνισης ίσως ήταν η ζήτηση για το δέρμα τους. Τα παπούτσια, οι τσάντες, οι βαλίτσες, οι ζώνες και άλλα είδη από δέρμα κροκόδειλου είναι όμορφα, ανθεκτικά και πολύ επιθυμητά. Αυτές οι απειλές παραμένουν, αλλά τα μέτρα για τη διατήρησή του έχουν αποδειχτεί πολύ αποτελεσματικά!​—Βλέπε το παρακάτω πλαίσιο.

Θυμηθείτε να Χαμογελάσετε!

Τώρα που έχετε γνωρίσει καλύτερα μερικά μέλη της οικογένειας του κροκόδειλου, ποια είναι η άποψή σας για αυτούς; Ελπίζουμε ότι οι τυχόν αρνητικές απόψεις έχουν δώσει τη θέση τους στο ενδιαφέρον. Πολλοί φιλόζωοι σε όλο τον κόσμο αποβλέπουν στον καιρό κατά τον οποίο δεν θα υπάρχει λόγος να φοβόμαστε ούτε καν τον τεράστιο θαλάσσιο κροκόδειλο. Όταν ο Δημιουργός των ερπετών ανακαινίσει τη γη θα μπορούμε να χαμογελάμε σε όλους τους κροκόδειλους.​—Ησαΐας 11:8, 9.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 13]

Η Τράπεζα Κροκοδείλων του Μαντράς

Το 1972 άρχισε ένα πρόγραμμα διατήρησης του κροκόδειλου στο Πάρκο Ερπετών του Μαντράς έπειτα από μια έρευνα η οποία έδειξε ότι οι κροκόδειλοι που είχαν απομείνει σε ελεύθερη κατάσταση σε ορισμένα μέρη της Ασίας ήταν πολύ λίγοι. Η Τράπεζα Κροκοδείλων του Μαντράς είναι το παλιότερο και μεγαλύτερο από τα 30 και πλέον κέντρα ερπετών της Ινδίας. Ιδρύθηκε το 1976 από τον ερπετολόγο Ρομίλους Χουίτακερ. Καταλαμβάνει έκταση 35 στρεμμάτων στην ακτή Κορομαντέλ και έχει 150 είδη δέντρων, τα οποία προσελκύουν όμορφα πουλιά και έντομα.

Οι κροκόδειλοι και οι γαβιάληδες μεγαλώνουν σε αιχμαλωσία και κατόπιν απελευθερώνονται σε έλη και ποτάμια ή μεταφέρονται σε άλλα κέντρα αναπαραγωγής και έρευνας. Η τράπεζα έχει και χώρο εκτροφής όπου οι μικροί κροκόδειλοι, μέχρι και 2.500 κάθε φορά, παραμένουν σε δεξαμενές και τρέφονται με κομμάτια ψαριών τα οποία παρέχουν καθημερινά ντόπιοι ψαράδες. Τα δίχτυα πάνω από τις δεξαμενές εμποδίζουν τα αρπακτικά πουλιά να κλέψουν τα ψάρια ή τα αδύναμα μικρά ερπετά. Καθώς τα μικρά μεγαλώνουν, μεταφέρονται σε μεγαλύτερες δεξαμενές, όπου τρέφονται με ολόκληρα ψάρια μέχρι να γίνουν τριών ετών περίπου και να φτάσουν σε μήκος το 1,25 με 1,5 μέτρο. Κατόπιν τα ταΐζουν με υπολείμματα από μοσχάρι τα οποία προμηθεύει μια μεγάλη εταιρία κονσερβοποιίας. Η τράπεζα εξέτρεφε αρχικά μόνο τα 3 είδη κροκοδείλων που ενδημούν στην Ινδία, αλλά τώρα έχει άλλα 7 είδη και σχεδιάζει τελικά να φιλοξενήσει όλα τα γνωστά είδη που υπάρχουν παγκοσμίως. Η εμπορική εκτροφή ερπετών για το δέρμα και το κρέας τους είναι αντιλεγόμενο ζήτημα. Ο Χουίτακερ είπε στο Ξύπνα! ότι το κρέας των ερπετών είναι νόστιμο και χαμηλής περιεκτικότητας σε χοληστερίνη. Οι επιτυχημένες προσπάθειες για τη διατήρηση των κροκοδείλων έφεραν αυτά τα γιγαντιαία πλάσματα από το χείλος της εξαφάνισης σε μια κατάσταση υπεραφθονίας. Η Τράπεζα Κροκοδείλων του Μαντράς, ένα δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο, στοχεύει επίσης στην εξάλειψη των παρανοήσεων για τους κροκόδειλους και στη βελτίωση της εικόνας τους στα μάτια του κόσμου.

[Ευχαριστίες]

Romulus Whitaker, Madras Crocodile Bank

[Εικόνα στη σελίδα 11]

Μεγάλος θαλάσσιος κροκόδειλος

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Θηλυκός θαλάσσιος κροκόδειλος μεταφέρει στα σαγόνια το νεογνό του

[Ευχαριστίες]

© Adam Britton, http://crocodilian.com

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Κροκόδειλος των βάλτων

[Ευχαριστίες]

© E. Hanumantha Rao/​Photo Researchers, Inc.

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Μακρύρυγχος γαβιάλης