Υποστηρίζει η Αρχαιολογία την Αγία Γραφή;

ΓΙΑ τους σπουδαστές της Γραφής, η αρχαιολογία είναι χρήσιμη, εφόσον τα ευρήματά της συχνά εμπλουτίζουν τη γνώση τους γύρω από τη ζωή, τις συνθήκες, τα έθιμα και τις γλώσσες των Βιβλικών χρόνων. Η αρχαιολογία παρέχει επίσης χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την εκπλήρωση Γραφικών προφητειών, όπως αυτές που προέβλεπαν την πτώση των αρχαίων πόλεων Βαβυλώνα, Νινευή και Τύρος. (Ιερεμίας 51:37· Ιεζεκιήλ 26:4, 12· Σοφονίας 2:13-15) Εντούτοις, η επιστήμη έχει τους περιορισμούς της. Τα ευρήματα χρειάζονται ερμηνεία, και οι ερμηνείες υπόκεινται σε ανθρώπινα λάθη και τροποποιήσεις.

Η Χριστιανική πίστη δεν βασίζεται σε θραύσματα αγγείων, διαλυμένες πλίνθους ή ερειπωμένα τείχη, αλλά σε ολόκληρο το αρμονικό σύνολο της πνευματικής αλήθειας που βρίσκεται στη Γραφή. (2 Κορινθίους 5:7· Εβραίους 11:1) Ασφαλώς, η εσωτερική αρμονία, η ειλικρίνεια, οι εκπληρωμένες προφητείες και πολλά άλλα χαρακτηριστικά της Γραφής παρέχουν πειστικές αποδείξεις ότι «όλη η Γραφή είναι θεόπνευστη». (2 Τιμόθεο 3:16) Ωστόσο, εξετάστε ορισμένες ενδιαφέρουσες αρχαιολογικές ανακαλύψεις οι οποίες επιβεβαιώνουν τις Γραφικές αφηγήσεις.

Μια ομάδα αρχαιολόγων που έκαναν ανασκαφές στην Ιερουσαλήμ το 1970 βρήκαν ερείπια ενός καμένου κτιρίου. «Κάθε εκπαιδευμένο μάτι μπορούσε να διακρίνει ξεκάθαρα την εικόνα», έγραψε ο Ναμάν Αβιγκάντ, επικεφαλής της ομάδας. «Το κτίριο είχε καταστραφεί από φωτιά, και οι τοίχοι καθώς και η οροφή είχαν καταρρεύσει». Σε κάποιο δωμάτιο υπήρχαν τα οστά [1] ενός χεριού, τα δάχτυλα του οποίου ήταν τεντωμένα στην προσπάθειά τους να φτάσουν ένα σκαλοπάτι.

Στο πάτωμα υπήρχαν σκορπισμένα νομίσματα [2], από τα οποία τα πιο πρόσφατα ανάγονται στο τέταρτο έτος της εξέγερσης των Ιουδαίων κατά της Ρώμης​—το 69 Κ.Χ. Τα διάφορα αντικείμενα είχαν σκορπιστεί πριν από την κατάρρευση του κτιρίου. «Αντικρίζοντας το θέαμα», είπε ο Αβιγκάντ, «θυμηθήκαμε την περιγραφή του Ιώσηπου σχετικά με τους Ρωμαίους στρατιώτες που λαφυραγώγησαν τα σπίτια μετά την κατάκτηση της πόλης». Οι ιστορικοί τοποθετούν χρονικά τη λεηλάτηση της Ιερουσαλήμ από τους Ρωμαίους το 70 Κ.Χ.

Η ανάλυση έδειξε ότι τα οστά ανήκαν σε μια γυναίκα μεταξύ 20 και 30 ετών. «Εγκλωβισμένη στη φωτιά όταν επιτέθηκαν οι Ρωμαίοι», λέει το περιοδικό Επιθεώρηση Βιβλικής Αρχαιολογίας (Biblical Archaeology Review), «μια νεαρή που βρισκόταν στην κουζίνα του Καμένου Σπιτιού έπεσε στο πάτωμα και προσπαθούσε να φτάσει ένα σκαλοπάτι κοντά στην είσοδο όταν πέθανε. Η φωτιά είχε εξαπλωθεί τόσο γρήγορα . . . ώστε η κοπέλα δεν μπορούσε να ξεφύγει και θάφτηκε από τα συντρίμμια που έπεφταν».

Αυτή η σκηνή μάς θυμίζει την προφητεία που είχε αναφέρει ο Ιησούς σχεδόν 40 χρόνια νωρίτερα σχετικά με την Ιερουσαλήμ: «Οι εχθροί σου . . . θα κατεδαφίσουν εσένα και τα παιδιά σου μέσα σε εσένα, και δεν θα σου αφήσουν πέτρα πάνω σε πέτρα».​—Λουκάς 19:43, 44.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα που επιβεβαιώνουν Γραφικές δηλώσεις περιλαμβάνουν επίσης τα ονόματα ατόμων που αναφέρονται στις Γραφές. Μερικά από αυτά τα ευρήματα ανέτρεψαν προηγούμενους ισχυρισμούς κριτικών ότι οι Βιβλικοί συγγραφείς επινόησαν ορισμένους χαρακτήρες ή μεγαλοποίησαν τη φήμη τους.

Επιγραφές με Βιβλικά Ονόματα

Στο παρελθόν, εξέχοντες λόγιοι υποστήριζαν ότι ο Ασσύριος Βασιλιάς Σαργών Β΄, του οποίου το όνομα εμφανίζεται στη Γραφή στο εδάφιο Ησαΐας 20:1, δεν υπήρξε ποτέ. Το 1843, όμως, κοντά στη σημερινή Χορσαμπάντ του Ιράκ, σε έναν παραπόταμο του ποταμού Τίγρη, ανακαλύφτηκε το παλάτι του Σαργών [3]. Καλύπτει περίπου 100 στρέμματα. Έχοντας πλέον βγει από την αφάνεια όσον αφορά την εξωβιβλική ιστορία, ο Σαργών Β΄ είναι τώρα ένας από τους πιο γνωστούς βασιλιάδες της Ασσυρίας. Σε ένα από τα χρονικά του [4], ισχυρίζεται ότι κατέλαβε την ισραηλιτική πόλη Σαμάρεια. Σύμφωνα με τους Βιβλικούς υπολογισμούς, η Σαμάρεια έπεσε στα χέρια των Ασσυρίων το 740 Π.Κ.Χ. Ο Σαργών κατέγραψε επίσης την κατάληψη της Αζώτου, επιβεβαιώνοντας περαιτέρω το εδάφιο Ησαΐας 20:1.

Καθώς οι αρχαιολόγοι ανέσκαπταν τα ερείπια της αρχαίας πόλης της Βαβυλώνας, στο σημερινό Ιράκ, έφεραν στο φως περίπου 300 πινακίδες σφηνοειδούς γραφής κοντά στην Πύλη της Ιστάρ. Αναφερόμενες στην περίοδο της βασιλείας του Βαβυλώνιου Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα, οι επιγραφές περιλαμβάνουν έναν κατάλογο ονομάτων, μεταξύ των οποίων είναι και ο «Γιαουκίν, ο βασιλιάς της γης του Γιαχούντ». Αυτό παραπέμπει στον Βασιλιά Ιωαχίν της γης του Ιούδα, ο οποίος οδηγήθηκε αιχμάλωτος στη Βαβυλώνα όταν η Ιερουσαλήμ κατακτήθηκε για πρώτη φορά από τον Ναβουχοδονόσορα, το 617 Π.Κ.Χ. (2 Βασιλέων 24:11-15) Πέντε από τους γιους του Ιωαχίν αναφέρονται επίσης στις πινακίδες.​—1 Χρονικών 3:17, 18.

Το έτος 2005 οι αρχαιολόγοι, καθώς ανέσκαπταν μια τοποθεσία όπου έλπιζαν να βρουν το ανάκτορο του Βασιλιά Δαβίδ, εντόπισαν μια μεγάλη πέτρινη κατασκευή η οποία πιστεύουν ότι καταστράφηκε όταν οι Βαβυλώνιοι ερήμωσαν την Ιερουσαλήμ πριν από 2.600 και πλέον χρόνια, την εποχή που ζούσε ο Ιερεμίας, ένας προφήτης του Θεού. Δεν έχει εξακριβωθεί αν πρόκειται για τα ερείπια του ανακτόρου του Δαβίδ. Ωστόσο, η αρχαιολόγος Έιλατ Μασάρ ταυτοποίησε ένα αντικείμενο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος​—το αποτύπωμα μιας σφραγίδας σε πηλό [5], πλάτους 1 εκατοστού, το οποίο λέει: «Ανήκει στον Γιεουχάλ γιο του Σελεμιγιάχου γιο του Σοβί». Αυτό το αποτύπωμα έγινε προφανώς με τη σφραγίδα του Γιεουχάλ (ή αλλιώς, Ιεουχάλ ή Ιουχάλ), ενός Ιουδαίου αξιωματούχου για τον οποίο η Γραφή αναφέρει ότι εναντιώθηκε στον Ιερεμία.​—Ιερεμίας 37:3· 38:1-6.

Όπως λέει η Μασάρ, ο Ιεουχάλ είναι μόλις ο «δεύτερος βασιλικός αξιωματούχος» μετά τον Γεμαρία, το γιο του Σαφάν, του οποίου το όνομα εμφανίζεται σε αποτύπωμα σφραγίδας που βρέθηκε στην Πόλη του Δαβίδ. Η Γραφή αναφέρει ότι ο Ιεουχάλ, ο γιος του Σελεμία (Σελεμιγιάχου), ήταν άρχοντας του Ιούδα. Πριν από την ανακάλυψη της σφραγίδας, η ύπαρξή του ήταν άγνωστη σε πηγές εκτός των Γραφών.

Μπορούσαν να Διαβάζουν και να Γράφουν;

Η Γραφή δείχνει ότι οι αρχαίοι Ισραηλίτες ήταν εγγράμματος λαός. (Αριθμοί 5:23· Ιησούς του Ναυή 24:26· Ησαΐας 10:19) Αλλά οι επικριτές διαφωνούσαν, ισχυριζόμενοι ότι η Βιβλική ιστορία μεταδόθηκε κυρίως μέσω αναξιόπιστων προφορικών παραδόσεων. Το 2005 αυτή η θεωρία υπέστη πλήγμα όταν αρχαιολόγοι που εργάζονταν στο Τελ Ζαγίτ, στο μέσο της απόστασης μεταξύ της Ιερουσαλήμ και της Μεσογείου, βρήκαν ένα αρχαϊκό αλφάβητο, ίσως το παλαιότερο εβραϊκό αλφάβητο [6] που ανακαλύφτηκε ποτέ, χαραγμένο πάνω σε ασβεστόλιθο.

Σύμφωνα με μερικούς λογίους, αυτό το εύρημα, που ανάγεται στο δέκατο αιώνα Π.Κ.Χ., υποδηλώνει «επίσημη εκπαίδευση στη γραφή», «προηγμένο επίπεδο πολιτισμού» και «ραγδαία αναπτυσσόμενο ισραηλιτικό σύστημα διοίκησης στην Ιερουσαλήμ». Επομένως, αντίθετα με τους ισχυρισμούς των επικριτών, φαίνεται ότι, τουλάχιστον από το δέκατο αιώνα Π.Κ.Χ., οι Ισραηλίτες ήταν εγγράμματοι και θα ήταν σε θέση να καταγράψουν την ιστορία τους.

Τα Ασσυριακά Αρχεία Παρέχουν Επιπρόσθετη Υποστήριξη

Η Ασσυρία, η οποία ήταν κάποτε ισχυρή αυτοκρατορία, εμφανίζεται συχνά στο Γραφικό υπόμνημα, και πολλά αρχαιολογικά ευρήματα σε εκείνον τον τόπο πιστοποιούν την ακρίβεια των Γραφών. Για παράδειγμα, μια ανασκαφή στην τοποθεσία της αρχαίας Νινευή, πρωτεύουσας της Ασσυρίας, έφερε στο φως μια ανάγλυφη πλάκα [7] στο ανάκτορο του Βασιλιά Σενναχειρείμ, η οποία απεικονίζει Ασσύριους στρατιώτες να οδηγούν Ιουδαίους αιχμαλώτους σε εξορία μετά την πτώση της Λαχείς το 732 Π.Κ.Χ. Μπορείτε να διαβάσετε την αφήγηση της Γραφής στα εδάφια 2 Βασιλέων 18:13-15.

Τα χρονικά του Σενναχειρείμ [8], που βρέθηκαν στη Νινευή, περιγράφουν τη στρατιωτική του εκστρατεία στη διάρκεια της διακυβέρνησης του Ιουδαίου Βασιλιά Εζεκία, ο οποίος κατονομάζεται στα χρονικά. Αρχεία σφηνοειδούς γραφής διαφόρων άλλων αρχόντων αναφέρονται στους βασιλιάδες Άχαζ και Μανασσή του Ιούδα, καθώς και στους βασιλιάδες Αμρί, Ιηού, Ιωάς, Μεναήμ και Ωσιέ του Ισραήλ.

Στις αφηγήσεις του ο Σενναχειρείμ καυχιέται για τις στρατιωτικές του επιτυχίες, αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι δεν κάνει καθόλου μνεία για την κατάληψη της Ιερουσαλήμ. Αυτή η εντυπωσιακή παράλειψη προσθέτει αξιοπιστία στο Γραφικό υπόμνημα, το οποίο δηλώνει ότι ο βασιλιάς ποτέ δεν πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ αλλά υπέστη ήττα στα χέρια του Θεού. Έπειτα από αυτό, ο ταπεινωμένος Σενναχειρείμ επέστρεψε στη Νινευή όπου, σύμφωνα με τη Γραφή, δολοφονήθηκε από τους γιους του. (Ησαΐας 37:33-38) Αξίζει να σημειωθεί ότι δύο ασσυριακές επιγραφές επιβεβαιώνουν τη δολοφονία.

Εξαιτίας της πονηρίας των Νινευιτών, οι προφήτες του Ιεχωβά Ναούμ και Σοφονίας προείπαν την πλήρη καταστροφή της πόλης. (Ναούμ 1:1· 2:8–3:19· Σοφονίας 2:13-15) Οι προφητείες τους εκπληρώθηκαν όταν οι συνδυασμένες δυνάμεις του Ναβοπολασσάρ, του βασιλιά της Βαβυλώνας, και του Κυαξάρη του Μήδου πολιόρκησαν και κατέλαβαν τη Νινευή το έτος 632 Π.Κ.Χ. Η ανακάλυψη και η ανασκαφή των ερειπίων της επιβεβαίωσαν για μια ακόμη φορά τις Γραφικές αφηγήσεις.

Στη Νουζί, μια αρχαία πόλη ανατολικά του ποταμού Τίγρη και νοτιοανατολικά της Νινευή, η οποία ανασκάφτηκε μεταξύ των ετών 1925 και 1931, ήρθαν στο φως πολλά αντικείμενα, ανάμεσά τους και περίπου 20.000 πήλινες πινακίδες. Γραμμένες στη βαβυλωνιακή γλώσσα, περιέχουν πληθώρα λεπτομερειών αναφορικά με νομικά έθιμα σαν εκείνα της πατριαρχικής εποχής που περιγράφονται στη Γένεση. Λόγου χάρη, τα κείμενα δείχνουν ότι οι εφέστιοι θεοί, συνήθως μικρά πήλινα ειδώλια, αποτελούσαν ένα είδος τίτλων ιδιοκτησίας, παρέχοντας στον κάτοχό τους δικαίωμα κληρονομιάς. Αυτό το έθιμο ίσως εξηγεί γιατί η Ραχήλ, η σύζυγος του πατριάρχη Ιακώβ, πήρε τους οικογενειακούς θεούς, ή αλλιώς «θεραφίμ», οι οποίοι ανήκαν στον πατέρα της, τον Λάβαν, όταν έφυγε μακριά η οικογένεια του Ιακώβ. Εύλογα, ο Λάβαν προσπάθησε να ανακτήσει τα θεραφίμ.​—Γένεση 31:14-16, 19, 25-35.

Η Προφητεία του Ησαΐα και ο Κύλινδρος του Κύρου

Η σφηνοειδής επιγραφή του αρχαίου πήλινου κυλίνδρου που απεικονίζεται εδώ επιβεβαιώνει μια άλλη Γραφική αφήγηση. Γνωστό ως ο Κύλινδρος του Κύρου [9], αυτό το τεκμήριο βρέθηκε στην τοποθεσία της αρχαίας Σιπάρ στον Ευφράτη, περίπου 32 χιλιόμετρα από τη Βαγδάτη. Αναφέρεται στην κατάκτηση της Βαβυλώνας από τον Κύρο τον Μέγα, ιδρυτή της Περσικής Αυτοκρατορίας. Κατά εκπληκτικό τρόπο, περίπου 200 χρόνια νωρίτερα, ο Ιεχωβά, μέσω του προφήτη του τού Ησαΐα, είπε σχετικά με έναν Μηδοπέρση ηγέτη που θα ονομαζόταν Κύρος: «“Αυτός είναι ο ποιμένας μου, και όλα όσα με ευχαριστούν θα τα εκτελέσει πλήρως”· ακόμη και το λόγο μου για την Ιερουσαλήμ: “Θα ανοικοδομηθεί”».​—Ησαΐας 13:1, 17-19· 44:26–45:3.

Το σημαντικό είναι ότι ο κύλινδρος αναφέρεται στην τακτική που είχε ο Κύρος—σε διαμετρική αντίθεση με την τακτική άλλων αρχαίων κατακτητών—να επαναπατρίζει τους αιχμαλώτους της προηγούμενης δύναμης. Τόσο η Βιβλική όσο και η μη Βιβλική ιστορία επιβεβαιώνουν ότι ο Κύρος απελευθέρωσε όντως τους Ιουδαίους, οι οποίοι στη συνέχεια ανοικοδόμησαν την Ιερουσαλήμ.​—2 Χρονικών 36:23· Έσδρας 1:1-4.

Η Βιβλική αρχαιολογία, μια σχετικά νέα επιστήμη, έχει εξελιχθεί σε βασικό πεδίο μελέτης το οποίο έχει προμηθεύσει μερικές πολύτιμες πληροφορίες. Και όπως είδαμε, πολλά ευρήματα πιστοποιούν την αυθεντικότητα και την ακρίβεια της Γραφής, μερικές φορές μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια.

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Μπορεί η Αγία Γραφή να σας βοηθήσει να ζείτε ευτυχισμένη, γεμάτη νόημα ζωή; Το δίωρο DVD με τίτλο Η Αγία Γραφή​—Βιβλίο Γεγονότων και Προφητειών περιλαμβάνει αυτό το σημαντικό θέμα και παρουσιάζει ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις.​—Είναι διαθέσιμο σε 32 γλώσσες.

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 15]

Coins: Generously Donated by Company for Reconstruction & Development of Jewish Quarter, Jerusalem Old City

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 15]

Society for Exploration of Land of Israel and its Antiquities

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 16]

3: Musée du Louvre, Paris; 4: Photograph taken by courtesy of the British Museum; 5: Gabi Laron/​Institute of Archaeology/​Hebrew University © Eilat Mazar

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 17]

6: AP Photo/​Keith Srakocic; 7, 8: Photograph taken by courtesy of the British Museum

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 18]

Photograph taken by courtesy of the British Museum