Μελέτη 5

Να Είστε Καλοί Ακροατές

 1-5. Τι σημαίνει το να είμαστε καλοί ακροατές, και γιατί είναι σπουδαίο αυτό, ιδιαίτερα στις εκκλησιαστικές συναθροίσεις;

¹ Η πρόοδός σας ως διακόνων του Ιεχωβά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πώς ακούτε. Σε όλη σας τη ζωή, η ακοή παίζει σπουδαίο ρόλο στη μάθηση. Είστε καλοί ακροατές όταν ακούτε με αμέριστη προσοχή, αλλά αν η προσοχή σας δεν είναι συγκεντρωμένη σ’ αυτά που λέγονται, τότε τα λόγια πέφτουν στο κενό. Χωρίς αμφιβολία, θα έχετε συζητήσει με άτομα που δεν σας έδιναν αμέριστη την προσοχή τους. Όσο συχνά κι αν συμφωνούσαν μαζί σας, εσείς ξέρατε ότι δεν είχαν συλλάβει πραγματικά τη σκέψη σας και επομένως δεν αποκόμιζαν πραγματική ωφέλεια απ’ αυτά που λέγατε. Πόσο πρέπει, λοιπόν, να προσέχουμε να είμαστε καλοί ακροατές πάντοτε, και ιδιαίτερα όταν παρακολουθούμε κάποια σειρά μαθημάτων θεϊκής εκπαίδευσης! Όπως λέει το εδάφιο Παροιμίαι 1:5: «Ο σοφός ακούων θέλει γείνει σοφώτερος».

² Οι εκκλησιαστικές συναθροίσεις αποτελούν μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος που μας παρέχεται μέσω της οργάνωσης του Ιεχωβά. Όταν ακούμε προσεκτικά, δείχνουμε σεβασμό για τον Ιεχωβά και την προμήθεια που έχει κάνει για την εκπαίδευσή μας. Αλλά ο Θεός γνωρίζει την πλάση μας και το ότι μπορεί πού και πού να έχουμε την τάση να αφήνουμε την προσοχή μας να αποσπάται· γι’ αυτό, όταν μας προσκαλεί να φάμε την άφθονη πνευματική τροφή που προμηθεύει, λέει εμφατικά: «Ακούσατέ μου μετά προσοχής και θέλετε φάγει αγαθά . . . Κλίνατε το ωτίον σας και έλθετε προς εμέ· ακούσατε και η ψυχή σας θέλει ζήσει». (Ησ. 55:2, 3) Αν θέλουμε να αποκτήσουμε αιώνια ζωή και να βοηθήσουμε κι άλλους να κερδίσουν αυτό το βραβείο, τότε είναι ανάγκη να ακούμε προσεκτικά και να συλλαμβάνουμε τις σκέψεις του Θεού.—Εβρ. 1:1, 2· 2:1.

³ Επίσης, όταν ακούμε προσεκτικά δείχνουμε την πρέπουσα ταπεινοφροσύνη, και όλοι μας έχουμε σοβαρούς λόγους να είμαστε ταπεινοί. Όλοι μπορούμε να μάθουμε από κάποιον άλλον· κανένας μας δεν τα ξέρει όλα. Έστω κι αν εκείνος που μιλάει στερείται ευγλωττίας ή κάποιας άλλης ιδιότητας ικανού ομιλητή, η γνήσια ταπεινοφροσύνη θα μας ωθήσει να του δώσουμε βοήθεια και ενθάρρυνση με το να τον προσέχουμε και να ανταποκρινόμαστε σε όσα λέει. Και πού ξέρουμε αν δεν θίξει κάποια πλευρά ή κάποια λεπτομέρεια του νοήματος την οποία δεν είχαμε αντιληφθεί ποτέ προηγουμένως; Ακόμα και από το στόμα των νηπίων, από πνευματική άποψη, ο Ιεχωβά μπορεί να προσφέρει διαφώτιση.—Ματθ. 11:25.

⁴ Είναι ζωτικό να δίνουμε αμέριστη προσοχή στις εκκλησιαστικές συναθροίσεις, γιατί εκεί μαθαίνουμε πράγματα που πρέπει να εφαρμόσουμε στη ζωή μας. Η απόκτηση ‘ακριβούς γνώσης’ είναι αυτό που θα μας κάνει ικανούς να φορέσουμε τη νέα προσωπικότητα. (Κολ. 3:9, 10, ΜΝΚ) Αν όμως δεν ακούμε προσεκτικά, αν δεν προσέχουμε τις λεπτομέρειες, ίσως να μην μπορέσουμε να καταλάβουμε πλήρως ποιες αλλαγές χρειάζεται να κάνουμε στη ζωή μας, κι έτσι μπορεί να εμποδίζεται η πνευματική μας ανάπτυξη. Επίσης, είναι σπουδαίο να μπορούμε να δίνουμε σωστές απαντήσεις σε προφορικές ή γραπτές ανασκοπήσεις. Και πόσο μάλλον πρέπει στη διακονία αγρού να είμαστε σε θέση να εξηγούμε σε όποιον μας ρωτάει τους λόγους για τη μεγαλειώδη ελπίδα που έχουμε!

⁵ Καθώς καλλιεργείτε τη συνήθεια να δίνετε αμέριστη προσοχή σ’ αυτά που λέγονται, θα βελτιώνετε την ικανότητά σας να θυμάστε αυτά που ακούτε.

 6-8. Πώς μπορείτε να μην αφήνετε το μυαλό σας να ταξιδεύει όταν εκφωνείται μια ομιλία;

⁶ Πώς να ακούτε. Είναι εύκολο να αφήνουμε άλλα ζητήματα να αποσπούν την προσοχή μας όταν είμαστε στη συνάθροιση. Μπορεί να μας απασχολούν πράγματα που συνέβησαν στη διάρκεια της ημέρας ή να σκεφτόμαστε κάτι που πρέπει να γίνει την επομένη. Αλλά αν κάποιος δεν ακούει προσεκτικά αυτά που λέγονται, τότε ποιος ο λόγος να παρευρίσκεται; Γι’ αυτό είναι ανάγκη να ασκεί ο καθένας αυτοπειθαρχία, να βάζει σφιχτό χαλινάρι στις σκέψεις του. Πρέπει να είναι αποφασισμένος να δίνει όλη του την προσοχή σ’ αυτά που εξετάζονται και να μην αφήνει το μυαλό του να ταξιδεύει. Πρέπει να τραβάει, σαν να λέγαμε, ένα παραπέτασμα μέσα στο μυαλό του κρατώντας έξω όλες τις σκέψεις τις άσχετες με το υπό εξέταση θέμα. Να τι σημαίνει συγκέντρωση.

⁷ Ένας καλός τρόπος για να προστατέψετε τον εαυτό σας από την τάση που έχει το μυαλό να ταξιδεύει, καθώς και από τη συνήθεια της ονειροπόλησης, είναι να κρατάτε σημειώσεις για τα σημεία και τα εδάφια που χρησιμοποιεί ο ομιλητής. Να κρατάτε σύντομες σημειώσεις, γιατί αν οι σημειώσεις είναι πάρα πολλές αποσπούν την προσοχή σας, ενώ οι λίγες σάς βοηθάνε να είστε συγκεντρωμένοι. Αυτές οι σημειώσεις μπορεί να σας χρησιμεύσουν αργότερα. Αλλά, κι αν ακόμα δεν τις χρησιμοποιήσετε ποτέ ξανά, σας βοηθάνε να παραμένετε προσηλωμένοι σ’ αυτά που λέγονται. Έτσι αφοσιώνεστε στο υπό εξέταση θέμα και μπορείτε να επισημάνετε τα κύρια επιχειρήματα του ομιλητή.

⁸ Στις συζητήσεις που κάνουμε συνήθως, φαίνεται αν ο συνομιλητής μας ακούει προσεκτικά από το αν θέτει εύστοχες ερωτήσεις γύρω από το θέμα που συζητάμε. Έτσι, όταν παρακολουθείτε μια προετοιμασμένη ομιλία, ένα καλό σημάδι που δείχνει πως το μυαλό σας είναι συγκεντρωμένο στο θέμα αποτελεί η διαπίστωση ότι εγείρονται στη διάνοιά σας ερωτήματα τα οποία απορρέουν από την ύλη και ότι κατόπιν προσέχετε να δείτε αν θα απαντήσει σ’ αυτά ο ομιλητής. Μεταξύ άλλων, να ρωτάτε τον εαυτό σας πώς θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε εσείς την ύλη που παρουσιάζεται.

 9. Όταν ακούμε μια ομιλία, πώς μπορούμε να χρησιμοποιούμε επωφελώς το συγκριτικά ταχύ ρυθμό σκέψης;

⁹ Η ταχύτητα με την οποία σκέφτεται το μέσο άτομο ξεπερνά κατά πολύ την ταχύτητα με την οποία μπορεί να μιλήσει ο ομιλητής, κι έτσι υπάρχει χρόνος για να εισχωρήσουν στο μυαλό άλλες σκέψεις. Υπολογίζεται ότι ο μέσος ρυθμός σκέψης είναι περίπου 400 λέξεις το λεπτό, ενώ ο μέσος ρυθμός ομιλίας είναι περίπου 125 λέξεις το λεπτό. Εντούτοις, αυτή την ταχύτητα της σκέψης μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας αν κάνουμε σκέψεις σχετικές με την ύλη που παρουσιάζεται, συνοψίζοντάς την, ανασκοπώντας την και επομένως εντυπώνοντάς την ανεξίτηλα στο μυαλό μας.

10, 11. Πώς μπορεί να μας βοηθήσει το ορθό κίνητρο να ακούμε προσεκτικά;

¹⁰ Κάτι άλλο που βοηθάει να συλλαμβάνουμε τα σπουδαία σημεία τα οποία παρουσιάζει ο ομιλητής είναι να τον ακούμε με το ορθό κίνητρο. Ο αντικειμενικός μας σκοπός δεν είναι να ακούμε έχοντας κατά νου να κάνουμε κριτική της ύλης και της εκφώνησης του ομιλητή. Στη σχολή διακονίας, ο διορισμένος επίσκοπος είναι αυτός που έχει την ευθύνη να δίνει συμβουλή. Έτσι, το μόνο που έχουμε να κάνουμε εμείς οι υπόλοιποι είναι να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας στις χρήσιμες πληροφορίες που έχει να παρουσιάσει ο ομιλητής.

¹¹ Αλλά και όταν ο επίσκοπος σχολής δίνει συμβουλή στους σπουδαστές για την ομιλία τους, σπάνια είναι εποικοδομητικό για έναν άλλο σπουδαστή να κρίνει αν συμφωνεί ή όχι με τη συμβουλή που δίνεται. Ασφαλώς, όμως, θα ήταν προς όφελός του να διερωτηθεί αν αυτή η ίδια συμβουλή εφαρμόζεται σ’ αυτόν και ποια ωφέλεια μπορεί να αποκομίσει από τη συμβουλή αυτός ο ίδιος. Επομένως, όταν είναι κανείς καλός ακροατής, κάθε ομιλία που εκφωνείται τον βοηθάει να προοδεύσει, αντί να περιορίζεται η πρόοδός του στις περιπτώσεις που ανατίθεται στον ίδιον να εκφωνήσει μια ομιλία.

12. Με ποιον τρόπο μπορούν να μάθουν τα παιδιά να είναι καλοί ακροατές;

¹² Τα νεαρά άτομα και τα μικρά παιδιά πρέπει κι αυτά να διδάσκονται να είναι προσεκτικοί ακροατές. Είναι καλό να κάθονται σ’ ένα μέρος όπου θα βρίσκονται κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των γονέων τους. Αν ξέρουν να διαβάζουν, είναι ενθαρρυντικό γι’ αυτά να έχουν το δικό τους αντίτυπο του εντύπου που χρησιμοποιείται. Κατά κανόνα, είναι άσοφο να τα αφήνουμε να απασχολούνται με ύλη άσχετη με το πρόγραμμα. Για να υποκινηθούν να ακούν προσεκτικά, οι γονείς μπορούν να τους δώσουν να καταλάβουν ότι, όταν γυρίσουν σπίτι, θα τους ζητήσουν να επαναλάβουν κάποιο σημείο που έμαθαν. Επιπλέον, οι γονείς πρέπει να τα επαινούν θερμά αν πράγματι θυμούνται κάτι που αναφέρθηκε στη συνάθροιση ή όταν έχουν κρατήσει κάποιες σημειώσεις.—Δευτ. 31:12.

13, 14. Πώς μπορούν να επηρεάσουν οι συνήθειες φαγητού το κατά πόσο ακούμε προσεκτικά;

¹³ Συγκεντρωνόμαστε πιο εύκολα αν προσέχουμε να μην τρώμε βαριά λίγο πριν από την ώρα της συνάθροισης, γιατί αυτό φέρνει ύπνο. Αυτό συμβαίνει επειδή οι δυνάμεις του σώματος επιστρατεύονται προκειμένου να φροντίσουν για την πέψη, αφήνοντας έτσι ελάχιστες δυνάμεις για τη λειτουργία της σκέψης. Και όταν οι δυνάμεις μας αντίληψης έχουν εξασθενήσει, υπάρχει ο κίνδυνος να ακούμε αυτά που λέγονται γεμάτοι νωθρότητα, χωρίς να ανταποκρινόμαστε ή να τα εκτιμούμε βαθιά, και μπορεί ακόμα και να αποκοιμηθούμε.

¹⁴ Ίσως ακόμα πιο σπουδαίο να είναι το να προγραμματίζετε τις υποθέσεις σας έτσι ώστε να είστε τακτικά παρόντες στη διδασκαλία που παρέχεται. Σε πολλά σχολεία οι σπουδαστές απουσιάζουν από τα μαθήματα και κατόπιν προσπαθούν να ανασκοπήσουν την ύλη μόνοι τους. Αλλά πολύ λίγο θα ωφεληθείτε από διδασκαλία που δεν έχετε ακούσει. Μην αφήνετε την οικογένεια ή τους φίλους σας να σας κάνουν να απουσιάζετε από τις συναθροίσεις. Διευθετήστε να είστε παρόντες για να ακούτε με ζωοπάροχη τακτικότητα τις αλήθειες που παρουσιάζονται από το Λόγο του Θεού.

15, 16. Εξηγήστε πώς μπορούμε να ελέγχουμε και να βελτιώνουμε την ικανότητά μας στο να ακούμε προσεκτικά στις συναθροίσεις.

¹⁵ Να ελέγχετε το πόσο προσεκτικά ακούτε. Δαπανούμε πέντε ώρες την εβδομάδα σε εκκλησιαστικές συναθροίσεις και εκεί την περισσότερη ώρα έχουμε την ευκαιρία να μαθαίνουμε ακούοντας. Κάνετε εσείς προσωπικά την καλύτερη δυνατή χρήση αυτού του χρόνου; Πόση από την έξοχη ύλη που καλύπτει κάθε εβδομάδα ο δημόσιος ομιλητής συγκρατείτε; Αφού παρακολουθήσετε τη σχολή διακονίας και τη συνάθροιση υπηρεσίας, μπορείτε να πείτε με δικά σας λόγια την κεντρική ιδέα κάθε ομιλίας ή μήπως διαπιστώνετε ότι μερικές φορές δεν μπορείτε ούτε καν να θυμηθείτε ποιοι είχαν μέρος στο πρόγραμμα; Μήπως θα μπορούσατε να ωφεληθείτε πληρέστερα αν εντείνατε τις προσπάθειες που κάνετε για να είστε συγκεντρωμένοι, κρατώντας μάλιστα σημειώσεις; Δοκιμάστε το. Κατόπιν, να ανασκοπείτε τις κεντρικές ιδέες συζητώντας τες με άλλους ύστερα από τις συναθροίσεις.

¹⁶ Στη διάρκεια πολλών από τις εβδομαδιαίες συναθροίσεις μας υποβάλλονται ερωτήσεις και το ακροατήριο καλείται να σχολιάσει. Αυτά τα σχόλια συχνά αντανακλούν ώρες ολόκληρες προσωπικής μελέτης και χρόνια πείρας. Όταν οι άλλοι δίνουν σχόλια, ακούτε πραγματικά αυτά που λένε; Ακούτε τόσο προσεκτικά ώστε, αφού τελειώσουν, να μπορείτε να επαναλάβετε με δικά σας λόγια την ουσία των όσων είπαν; Προσπαθήστε να το κάνετε αυτό, και θα δοκιμάσετε μεγάλη χαρά διαπιστώνοντας πόσο περισσότερα πράγματα ακούτε πραγματικά.

17. Τι θα μας βοηθήσει να προσέχουμε την ώρα που διαβάζονται οι παράγραφοι;

¹⁷ Επίσης, στις συναθροίσεις διαβάζονται πολλά πράγματα. Διαβάζονται οι παράγραφοι της ύλης που μελετάται στη μελέτη Σκοπιάς και στη μελέτη βιβλίου εκκλησίας. Ακούτε πραγματικά αυτά που διαβάζονται ή μήπως αφαιρείστε την ώρα της ανάγνωσης; Υπάρχει πλούτος λεπτομερειών στις παραγράφους, που ο χρόνος δεν επιτρέπει να καλυφτούν με προφορικά σχόλια. Αλλά, το γεγονός ότι εκείνοι που δίνουν σχόλια επαναλαμβάνουν τα κύρια σημεία βοηθάει στο να ξεκαθαριστεί και να εντυπωθεί η ύλη στη διάνοια. Πόσο πολλά πράγματα μπορούμε να μάθουμε αν ακούμε πραγματικά το καθετί που διαβάζεται στις συναθροίσεις! Σ’ αυτό θα βοηθήσει το να παρακολουθείτε μέσα από το κείμενο την ανάγνωση καθώς την ακούτε.

18-20. Πώς ανταμείβονται οι προσεκτικοί ακροατές;

¹⁸ Οι προσεκτικοί ακροατές ανταμείβονται. Οι προσεκτικοί ακροατές αναγνωρίζουν ότι έχουν να μάθουν πολλά και ανυπομονούν να κάνουν κτήμα τους όσο το δυνατόν περισσότερα. Συμμορφώνονται με τη συμβουλή που αναφέρεται στα εδάφια Παροιμίαι 2:3, 4: ‘Να επικαλείσαι τη φρόνηση [την κατανόηση, ΜΝΚ] και να υψώνεις τη φωνή σου στη σύνεση, να τη ζητάς σαν ασήμι’. Και όταν κάνουν έρευνα, ο Ιεχωβά τούς ευλογεί γιατί έχει υποσχεθεί: ‘Τότε θέλεις εννοήσει τον φόβον του Ιεχωβά και θέλεις ευρεί την επίγνωσιν του Θεού. Θέλεις εννοήσει δικαιοσύνην και κρίσιν και ευθύτητα, πάσαν οδόν αγαθήν’.—Παρ. 2:5, 9.

¹⁹ Είναι αλήθεια ότι για να είμαστε καλοί ακροατές πρέπει να ασκούμε αυτοπειθαρχία. Αλλά τι μεγάλες ανταμοιβές προσφέρει αυτό! Γίνεται αμέσως έκδηλη η πνευματική μας ανάπτυξη. Γίνονται ωφέλιμες αλλαγές στη ζωή μας. Επιπλέον, βελτιώνεται η ικανότητά μας να κάνουμε γνωστά τα καλά νέα τόσο από το βήμα όσο και στη διακονία αγρού.

²⁰ Ενώ ο χρόνος που διαθέτουμε για προσωπική μελέτη μπορεί να είναι πολύ περιορισμένος, όλοι μας έχουμε την ευκαιρία να ακούμε πολλά στις εκκλησιαστικές συναθροίσεις. Πόσο σπουδαίο είναι, λοιπόν, το πόσο προσεκτικά ακούμε! Και εφόσον αυτά που ακούμε αφορούν την υπηρεσία μας στον Ιεχωβά και την αιώνια ζωή μας, πόσο κατάλληλη είναι η συμβουλή του Ιησού: «Προσέχετε . . . πώς ακούετε»!—Λουκ. 8:18.