Κεφάλαιο 35
Έχει Σημασία τι Διαβάζω;
Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ Σολομών προειδοποίησε: «Το να κάμνη τις πολλά βιβλία δεν έχει τέλος, και η πολλή μελέτη είναι μόχθος εις την σάρκα». (Εκκλησιαστής 12:12) Ο Σολομών δεν προσπαθεί να σε κάνει να μη διαβάζεις· απλώς σε συμβουλεύει να είσαι εκλεκτικό άτομο.
Ο Γάλλος φιλόσοφος του δέκατου έβδομου αιώνα, ο Ρενάτος Καρτέσιος, είπε: «Όταν κάποιος διαβάζει καλά βιβλία είναι σαν να συζητάει με καλλιεργημένους ανθρώπους που έζησαν στο παρελθόν. Θα μπορούσαμε μάλιστα να τη χαρακτηρίσουμε εκλεκτική συζήτηση γιατί ο συγγραφέας εκφράζει μόνο τις πιο ευγενείς σκέψεις του». Ωστόσο, δεν αξίζει να συζητάς με όλους τους συγγραφείς και ούτε όλες οι σκέψεις τους είναι πράγματι «ευγενείς».
Έτσι έρχεται ξανά στο προσκήνιο η γνωστή μας Βιβλική αρχή: ‘Φθείρουν τα καλά ήθη οι κακές συναναστροφές’. (1 Κορινθίους 15:33) Είναι αλήθεια ότι τα άτομα με τα οποία κάνεις παρέα μπορούν να διαμορφώσουν την προσωπικότητά σου. Έχεις κάνει ποτέ τόση παρέα μ’ ένα φίλο σου ώστε να αρχίσεις να ενεργείς, να μιλάς ή ακόμα να σκέφτεσαι όπως ο φίλος σου; Και το διάβασμα ενός βιβλίου είναι σαν να δαπανάς χρόνο συζητώντας μ’ αυτόν που το έγραψε.
Επομένως, ισχύει και εδώ η αρχή που είπε ο Ιησούς και η οποία βρίσκεται στο εδάφιο Ματθαίος 24:15, ΜΝΚ: ‘Ο αναγνώστης ας χρησιμοποιεί διάκριση’. Μάθε να αναλύεις και να ζυγίζεις αυτά που διαβάζεις. Όλοι οι άνθρωποι έχουν κάποιες προκαταλήψεις και δεν παρουσιάζουν πάντοτε με απόλυτη ειλικρίνεια τα γεγονότα. Άρα λοιπόν, δεν πρέπει να δέχεσαι αναντίρρητα το καθετί που διαβάζεις ή ακούς: ‘Κάποιος που είναι άπειρος πιστεύει σε κάθε λόγο, αλλά ο διορατικός εξετάζει τα βήματά του’.—Παροιμίαι 14:15, ΜΝΚ.
Πρέπει να δείχνεις ιδιαίτερη προσοχή όταν διαβάζεις κάτι στο οποίο αναπτύσσεται κάποια φιλοσοφία για τη ζωή. Παραδείγματος χάρη, τα περιοδικά που απευθύνονται στα νεαρά άτομα είναι γεμάτα με συμβουλές για το καθετί, από τα ραντεβού ως το προγαμιαίο σεξ—αλλά αυτές οι συμβουλές δεν είναι πάντοτε κατάλληλες για τους Χριστιανούς. Και τι μπορούμε να πούμε για τα βιβλία που ασχολούνται με βαθιά φιλοσοφικά ερωτήματα;
Η Αγία Γραφή προειδοποιεί: «Προσέχετε μήπως σας παρασύρη κανείς με την φιλοσοφίαν και με κούφια απατηλά πράγματα, κατά την παράδοσιν των ανθρώπων . . . και όχι κατά Χριστόν». (Κολοσσαείς 2:8, ΚΔΤΚ) Η Αγία Γραφή και οι εκδόσεις που βασίζονται στην Αγία Γραφή, όπως αυτό το βιβλίο προσφέρουν πολύ καλύτερες συμβουλές.—2 Τιμόθεον 3:16.
Αισθηματικά Μυθιστορήματα—Είναι το Διάβασμά Τους Αβλαβές;
Στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο, 20 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εθιστεί στο διάβασμα αισθηματικών μυθιστορημάτων. Βέβαια, ο ίδιος ο Θεός έκανε τον άντρα και τη γυναίκα με την επιθυμία να ερωτεύονται και να παντρεύονται. (Γένεσις 1:27, 28· 2:23, 24) Δεν προξενεί έκπληξη, λοιπόν, που τα ειδύλλια αποτελούν το βασικό στοιχείο των περισσότερων μυθιστορημάτων. Αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκη ανάρμοστο. Μερικά αισθηματικά μυθιστορήματα θεωρούνται μάλιστα καλά λογοτεχνήματα. Αλλά, επειδή αυτά τα παλιά μυθιστορήματα φαίνονται ανιαρά για τα σημερινά δεδομένα, οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι μπορούν να κερδίσουν περισσότερα δημιουργώντας ένα καινούριο είδος αισθηματικών μυθιστορημάτων. Ορισμένοι χρησιμοποιούν ιστορικό ή μεσαιωνικό φόντο για να προσθέσουν δραματικότητα και συγκίνηση στην ιστορία. Άλλοι δίνουν στις ιστορίες τους σύγχρονο στιλ και αντλούν τα θέματά τους από τη σημερινή εποχή. Παρ’ όλα αυτά, τα σύγχρονα αισθηματικά μυθιστορήματα ακολουθούν πάνω-κάτω το ίδιο γνωστό πρότυπο: ο ήρωας και η ηρωίδα παραμερίζουν τα ανυπέρβλητα εμπόδια που απειλούν το ειδύλλιό τους που ανθίζει.
Συνήθως, ο ήρωας είναι ένας δυναμικός, αν όχι αλαζονικός άντρας, γεμάτος αυτοπεποίθηση. Ωστόσο, η ηρωίδα είναι κατά πάσα πιθανότητα πολύ λεπτοκαμωμένη και ευάλωτη, και συνήθως 10 με 15 χρόνια μικρότερη από τον ήρωα. Και μολονότι αυτός της συμπεριφέρεται περιφρονητικά κάθε λίγο και λιγάκι, εκείνη δεν παύει να νιώθει μια ακαταμάχητη έλξη γι’ αυτόν.
Συχνά υπάρχει ένας ανταγωνιστής-θαυμαστής της. Αν και είναι ευγενικός και περιποιητικός, δεν κατορθώνει να συγκινήσει την ηρωίδα ή να κερδίσει το ενδιαφέρον της. Έτσι εκείνη χρησιμοποιεί τις δελεαστικές χάρες της για να μεταμορφώσει τον απαθή ήρωά της σε μια τρυφερή ψυχή που τώρα της ομολογεί ξεκάθαρα την αιώνια αγάπη του. Ξεχνάνε και συγχωρούν όλες τις προηγούμενες αμφιβολίες και πλέοντας σε πελάγη ευτυχίας παντρεύονται και ζουν από τότε κι ύστερα ευτυχισμένοι . . .
Είναι η Αγάπη Όπως την Περιγράφουν οι Ιστορίες Αγάπης;
Θα μπορούσε το διάβασμα τέτοιων φανταστικών ιστοριών να διαστρεβλώσει την άποψή σου για τη ζωή; Η Μπόνι, που άρχισε να διαβάζει αισθηματικά μυθιστορήματα όταν ήταν 16 χρονών, θυμάται: «Έψαχνα να βρω τον νέο άντρα που θα ήταν ψηλός, μελαχρινός και ωραίος· κάποιον ο οποίος θα ήταν γοητευτικός και θα είχε δεσποτικό χαρακτήρα». Η ίδια ομολόγησε: «Όταν έβγαινα ραντεβού με έναν που δεν άρχιζε τα φιλιά και τα χάδια, μου φαινόταν βαρετός, έστω κι αν ήταν πολύ περιποιητικός και ευγενικός. Εγώ έψαχνα για τις συγκινήσεις που διάβαζα στα μυθιστορήματα».
Η Μπόνι συνέχισε να διαβάζει τέτοια μυθιστορήματα και μετά το γάμο της και λέει: «Είχα ένα όμορφο σπίτι και μια ωραία οικογένεια, αλλά ένιωθα ότι αυτά δεν ήταν αρκετά . . . Ήθελα την περιπέτεια, τις συγκινήσεις και τις συγκλονιστικές εμπειρίες που περιέγραφαν τόσο ελκυστικά τα μυθιστορήματα. Πίστευα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με το γάμο μου». Η Αγία Γραφή, όμως, βοήθησε τη Μπόνι να κατανοήσει ότι ο σύζυγος πρέπει να προσφέρει στη σύζυγό του περισσότερα από γοητεία και «συγκινήσεις». Η Αγία Γραφή λέει: «Έτσι οφείλουν και οι άντρες να αγαπούν τις γυναίκες τους, όπως αγαπούν το ίδιο τους το σώμα. Όποιος αγαπάει τη γυναίκα του αγαπάει τον εαυτό του. Κανείς ποτέ δε μίσησε το ίδιο του το σώμα, αλλά αντίθετα το τρέφει και το φροντίζει».—Εφεσίους 5:28, 29, ΝΔΜ.
Και τι θα πούμε για τα θέματα που είναι τόσο κοινά στα αισθηματικά μυθιστορήματα, για τον τρόπο που τελειώνουν οι ιστορίες, ο οποίος πολύ απέχει από την πραγματικότητα, και για την εύκολη διευθέτηση των διαφορών; Ομολογουμένως, όλα αυτά δεν είναι καθόλου ρεαλιστικά. Η Μπόνι θυμάται: «Όταν διαφωνούσα με τον άντρα μου, αντί να καθήσω και να συζητήσω μαζί του, εφάρμοζα όλα τα κόλπα που χρησιμοποιούσε η ηρωίδα στο μυθιστόρημα. Όταν ο άντρας μου δεν έκανε ό,τι θα έκανε ο ήρωας στην ανάλογη περίπτωση, του κρατούσα μούτρα». Δεν είναι περισσότερο ρεαλιστική και πρακτική η συμβουλή που δίνει η Αγία Γραφή στις συζύγους και η οποία λέει: ‘Οι γυναίκες, υποτάσσεστε στους άντρες σας’;—Κολοσσαείς 3:18.
Σεξουαλικό Περιεχόμενο
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι αισθηματικές ιστορίες που έχουν λεπτομερές σεξουαλικό περιεχόμενο—που υπάρχουν και στις δημόσιες βιβλιοθήκες ορισμένων πόλεων—είναι εκείνες που έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση από τα άτομα εφηβικής ηλικίας. Είναι αυτές βλαβερές για σένα; Η 18χρονη Κάρεν εξηγεί: «Τα βιβλία μού διήγειραν έντονες σεξουαλικές επιθυμίες και περιέργεια. Η έκσταση και η ηδονή που ένιωθε η ηρωίδα όταν είχε παθιασμένες σχέσεις με τον ήρωα μου δημιουργούσαν την επιθυμία να νιώσω κι εγώ τέτοια συναισθήματα. Έτσι όταν έβγαινα ραντεβού», συνεχίζει, «προσπαθούσα να δημιουργήσω αυτές τις συγκινήσεις. Τελικά κατέληξα να διαπράξω πορνεία». Αλλά, ένιωσε ό,τι και οι ηρωίδες για τις οποίες είχε διαβάσει και φανταζόταν; Η Κάρεν ανακάλυψε: «Αυτά τα συναισθήματα υπάρχουν μόνο στη φαντασία των συγγραφέων. Δεν είναι πραγματικά».
Ο σκοπός μερικών συγγραφέων είναι στ’ αλήθεια να δημιουργήσουν σεξουαλικές φαντασιώσεις. Πρόσεξε τις οδηγίες που δίνει ένας εκδότης στους συγγραφείς αισθηματικών μυθιστορημάτων: «Στις σεξουαλικές σχέσεις πρέπει να δίνεται έμφαση στο πάθος και στην ερωτική συγκίνηση που δημιουργείται από τα φιλιά και τα χάδια του ήρωα». Επίσης, στους συγγραφείς των ιστοριών αγάπης δίνεται η συμβουλή οι ιστορίες τους «να προκαλούν συγκινήσεις, ένταση και να έχουν βαθιά συναισθηματική και σαρκική επίδραση στον αναγνώστη». Ολοφάνερα λοιπόν, το διάβασμα τέτοιας ύλης δεν θα σε βοηθήσει καθόλου να εφαρμόσεις τη συμβουλή της Αγίας Γραφής να ‘νεκρώσεις τα μέλη του σώματός σου που είναι πάνω στη γη σχετικά με την πορνεία, την ακαθαρσία, τη σεξουαλική όρεξη, τη βλαβερή επιθυμία’.—Κολοσσαείς 3:5, ΜΝΚ.
Να Είστε Εκλεκτικοί
Το καλύτερο, λοιπόν, είναι να αποφεύγεις τα μυθιστορήματα που διεγείρουν ανήθικες επιθυμίες ή που σε κάνουν να έχεις εξωπραγματικές προσδοκίες. Γιατί να μην κοιτάξεις να διαβάσεις κι άλλα είδη βιβλίων, όπως ιστορικά ή επιστημονικά βιβλία; Αυτό δεν σημαίνει ότι τα μυθιστορήματα είναι ακατάλληλα, γιατί υπάρχουν και μερικά μυθιστορήματα που δεν είναι μόνο ψυχαγωγικά, αλλά και διδακτικά. Αλλά, αν ένα μυθιστόρημα χαρακτηρίζεται από σεξ, αλόγιστη βία, πράξεις αποκρυφισμού ή όταν οι «ήρωές» του ζουν αχαλίνωτη σεξουαλική ζωή, είναι αδίστακτοι ή άπληστοι, πρέπει να σπαταλήσεις το χρόνο σου για να το διαβάσεις;
Έτσι δείξε προσοχή. Πριν αρχίσεις να διαβάζεις ένα βιβλίο, εξέτασε το εξώφυλλο και το κάλυμμα του βιβλίου· δες αν υπάρχει κάτι το ανάρμοστο σ’ αυτό το βιβλίο. Και αν παρ’ όλες τις προφυλάξεις σου αποδειχθεί ότι το βιβλίο δεν είναι ωφέλιμο, δείξε τη δύναμη του χαρακτήρα σου σταματώντας το διάβασμά του.
Σε αντίθεση μ’ αυτά τα βιβλία, το διάβασμα της Αγίας Γραφής και των εκδόσεων που βασίζονται στην Αγία Γραφή θα σε ωφελήσει, δεν θα σε βλάψει. Λόγου χάρη, ένα κορίτσι από την Ιαπωνία λέει ότι το διάβασμα της Αγίας Γραφής τη βοήθησε να κρατάει τη διάνοιά της μακριά από το σεξ—πράγμα που συνήθως αποτελεί πρόβλημα για τα νεαρά άτομα. «Πάντα έχω τη Γραφή μου κοντά στο κρεβάτι μου και τη διαβάζω οπωσδήποτε πριν κοιμηθώ», λέει η ίδια. «Όταν είμαι μόνη μου και δεν έχω να κάνω κάτι (όπως την ώρα που πάω για ύπνο) το μυαλό μου μερικές φορές πηγαίνει στο σεξ. Έτσι το διάβασμα της Αγίας Γραφής με έχει πράγματι βοηθήσει!» Ναι, η «συζήτηση» με άτομα που είχαν πίστη και για τα οποία γράφει η Αγία Γραφή μπορεί να σου δώσει ηθική δύναμη και να αυξήσει την ευτυχία σου.—Ρωμαίους 15:4.
Ερωτήσεις για Συζήτηση
◻ Γιατί πρέπει να είσαι εκλεκτικό άτομο όσον αφορά το τι διαβάζεις;
◻ Γιατί τα αισθηματικά μυθιστορήματα ελκύουν τόσο πολύ τους νεαρούς; Ποιους, όμως, κινδύνους περικλείουν;
◻ Πώς μπορείς να διαλέξεις κατάλληλη αναγνωστική ύλη;
◻ Ποια είναι μερικά οφέλη που απορρέουν από το διάβασμα της Αγίας Γραφής και των εκδόσεων που βασίζονται στην Αγία Γραφή;
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 287]
«Είχα ένα όμορφο σπίτι και μια ωραία οικογένεια, αλλά ένιωθα ότι αυτά δεν ήταν αρκετά . . . Ήθελα την περιπέτεια, τις συγκινήσεις και τις συγκλονιστικές εμπειρίες που περιέγραφαν τόσο ελκυστικά τα μυθιστορήματα. Πίστευα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με το γάμο μου»
[Εικόνα στη σελίδα 283]
Με τόσες χιλιάδες βιβλία που είναι διαθέσιμα, πρέπει να είσαι εκλεκτικό άτομο
[Εικόνες στη σελίδα 285]
Τα αισθηματικά μυθιστορήματα μπορεί να κρατάνε αμείωτο το ενδιαφέρον σου όταν τα διαβάζεις, αλλά διδάσκουν μια υγιή άποψη για την αγάπη και το γάμο;