Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 65—Ιούδα
Συγγραφέας: Ιούδας
Τόπος Συγγραφής: Παλαιστίνη (;)
Ολοκλήρωση Συγγραφής: περ. 65 Κ.Χ.
1. Εξαιτίας ποιων συνθηκών που υπήρχαν μέσα στην εκκλησία θεώρησε ο Ιούδας ότι ήταν αναγκαίο να γράψει τη δυναμική επιστολή του προς όφελος των αδελφών του;
ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ αδελφοί του Ιούδα βρίσκονταν σε κίνδυνο! Στη διάρκεια του χρόνου που είχε περάσει από το θάνατο και την ανάσταση του Χριστού Ιησού, στη Χριστιανική εκκλησία είχαν εισχωρήσει ξένα στοιχεία. Ο εχθρός είχε διεισδύσει με σκοπό να υπονομεύσει την πίστη, ακριβώς όπως είχε προειδοποιήσει ο απόστολος Παύλος πριν από 14 περίπου έτη. (2 Θεσ. 2:3) Πώς θα μπορούσαν να τεθούν οι αδελφοί σε επιφυλακή και να προφυλαχθούν απ’ αυτόν τον κίνδυνο; Την απάντηση την έδωσε η επιστολή του Ιούδα, με τη δυναμική και κατηγορηματική φρασεολογία της. Ο ίδιος ο Ιούδας εξέθεσε καθαρά τη θέση του στα εδάφια 3 και 4: ‘Έλαβον ανάγκην να σας γράψω, διότι εισεχώρησαν λαθραίως ασεβείς άνθρωποι μεταστρέφοντες την χάριν του Θεού ημών εις ασέλγειαν’. Διέτρεχαν κίνδυνο αυτά καθαυτά τα θεμέλια της ορθής διδασκαλίας και της ηθικής. Ο Ιούδας έκρινε ότι έπρεπε να αγωνιστεί για τα συμφέροντα των αδελφών του ώστε κι αυτοί, με τη σειρά τους, να μπορέσουν να αγωνιστούν σκληρά για την πίστη.
2. (α) Ποιος ήταν ο Ιούδας; (β) Ποια σχέση με τον Ιησού θεωρούσε πιο σημαντική ο Ιούδας;
2 Αλλά ποιος ήταν ο Ιούδας; Τα εισαγωγικά λόγια μάς λέγουν ότι την επιστολή την έγραψε ο «Ιούδας, δούλος Ιησού Χριστού, αδελφός δε Ιακώβου, προς τους κλητούς». Μήπως ο Ιούδας ήταν απόστολος, μια και 2 από τους 12 αρχικούς αποστόλους του Ιησού είχαν αυτό το όνομα; (Λουκ. 6:16) Ο Ιούδας δεν λέει ότι ήταν απόστολος, αλλά αντίθετα μιλάει για τους αποστόλους στο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο, εξαιρώντας ολοφάνερα τον εαυτό του. (Ιούδα 17, 18) Επιπλέον, λέει ότι ήταν ‘αδελφός Ιακώβου’, εννοώντας προφανώς το συγγραφέα της επιστολής του Ιακώβου, ο οποίος ήταν ετεροθαλής αδελφός του Ιησού. (Εδ. 1) Αυτός ο Ιάκωβος ήταν πολύ γνωστός, αφού ήταν ‘στύλος’ της εκκλησίας στην Ιερουσαλήμ, και γι’ αυτό ο Ιούδας συστήνεται σε συσχετισμό μ’ αυτόν. Αυτό σημαίνει ότι και ο Ιούδας ήταν ετεροθαλής αδελφός του Ιησού, και μάλιστα το όνομά του αναφέρεται μεταξύ των ετεροθαλών αδελφών του Ιησού. (Γαλ. 1:19· 2:9· Ματθ. 13:55· Μάρκ. 6:3) Αλλά, ο Ιούδας δεν επωφελήθηκε από τη σχέση που είχε με τον Ιησού ως σαρκικός συγγενής του, αλλά ταπεινά έθεσε την έμφαση στην πνευματική σχέση που είχε ως «δούλος Ιησού Χριστού».—1 Κορ. 7:22· 2 Κορ. 5:16· Ματθ. 20:27.
3. Τι αποδεικνύει την αυθεντικότητα της επιστολής του Ιούδα;
3 Η αυθεντικότητα αυτού του βιβλίου της Γραφής υποστηρίζεται από τη μνεία που γίνεται γι’ αυτό στο Μουρατόρειο Απόσπασμα του 2ου αιώνα Κ.Χ. Επιπλέον, ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (2ος αιώνας Κ.Χ.) το αποδεχόταν ως κανονικό. Ο Ωριγένης είπε ότι αυτό είναι σύγγραμμα «λίγων γραμμών, αλλά γεμάτο υγιή λόγια ουράνιας χάριτος».a Ο Τερτυλλιανός, επίσης, το θεωρούσε αυθεντικό. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό το βιβλίο ανήκει στη θεόπνευστη Γραφή.
4. Τι είδους επιστολή είναι η επιστολή του Ιούδα, πού γράφτηκε κατά πάσα πιθανότητα, και ποιο έτος φαίνεται να είναι η χρονολογία της συγγραφής της;
4 Ο Ιούδας γράφει «προς τους κλητούς», χωρίς να προσδιορίζει κάποια συγκεκριμένη εκκλησία ή κάποιο άτομο· άρα, η επιστολή του είναι μια γενική επιστολή που θα κυκλοφορούσε ευρέως σε όλους τους Χριστιανούς. Αν και αυτό δεν αναφέρεται, ο πιο πιθανός τόπος συγγραφής είναι η Παλαιστίνη. Είναι, επίσης, δύσκολο να οριστεί με βεβαιότητα το πότε έγινε η συγγραφή. Εντούτοις, πρέπει να είχε ήδη αναπτυχθεί αρκετά η Χριστιανική εκκλησία, γιατί ο Ιούδας εφιστά την προσοχή στους «λόγους τους προειρημένους υπό των αποστόλων του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» και προφανώς παραθέτει το εδάφιο 2 Πέτρου 3:3. (Ιούδα 17, 18) Επιπλέον, υπάρχει μεγάλη ομοιότητα μεταξύ της επιστολής του Ιούδα και του 2ου κεφαλαίου της Δεύτερης Πέτρου. Αυτό υποδηλώνει ότι ο Ιούδας έγραψε την ίδια περίπου εποχή με τον Πέτρο, επειδή και οι δυο ανησυχούσαν πολύ για τον κίνδυνο που απειλούσε την εκκλησία εκείνον τον καιρό. Συνεπώς, φαίνεται ότι το 65 Κ.Χ. είναι κατά προσέγγιση η χρονολογία. Αυτή την άποψη την υποστηρίζει, επίσης, το ότι ο Ιούδας δεν αναφέρει την εκστρατεία που έκανε το 66 Κ.Χ. ο Κέστιος Γάλλος για την κατάπνιξη της εξέγερσης των Ιουδαίων ούτε αναφέρει την πτώση της Ιερουσαλήμ που έλαβε χώρα το 70 Κ.Χ. Ο Ιούδας στην επιστολή του αναφέρεται σε συγκεκριμένες θεϊκές κρίσεις που εκτελέστηκαν εναντίον αμαρτωλών και είναι λογικό ότι, αν είχε ήδη πέσει η Ιερουσαλήμ, θα είχε ισχυροποιήσει το επιχείρημά του αναφέροντας αυτή την εκτέλεση κρίσης, ιδιαίτερα εφόσον αυτό το γεγονός το προείπε ο Ιησούς.—Ιούδα 5-7· Λουκ. 19:41-44.
ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ
5. (α) Γιατί θεωρεί ο Ιούδας ότι είναι αναγκαίο να γράψει προς τους κλητούς ‘να αγωνίζονται για την πίστη’; (β) Ποια προειδοποιητικά παραδείγματα αναφέρει ο Ιούδας;
5 Προειδοποιήσεις για την πορνεία και την καταφρόνηση της εξουσίας (εδ. 1-16). Αφού δίνει χαιρετισμούς αγάπης προς «τους κλητούς», ο Ιούδας λέει ότι η πρόθεσή του ήταν να τους γράψει «περί της κοινής σωτηρίας», αλλά τώρα θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να τους γράψει ‘να αγωνίζονται για την πίστη’. Γιατί αυτό; Επειδή έχουν εισχωρήσει ασεβείς άνθρωποι, οι οποίοι μετατρέπουν την παρ’ αξία καλοσύνη του Θεού σε δικαιολογία για χαλαρή διαγωγή. Αυτοί οι άνθρωποι, λέει ο Ιούδας, ‘αρνούνται τον μόνο Δεσπότη και Κύριό μας, τον Ιησού Χριστό’. (Εδ. 1, 3, 4) Τους υπενθυμίζει ότι, αν και ο Ιεχωβά έσωσε ένα λαό από την Αίγυπτο, «απώλεσεν ύστερον τους μη πιστεύσαντας». Επίσης, ο Ιεχωβά φυλάει «δια την κρίσιν της μεγάλης ημέρας» τους αγγέλους εκείνους που εγκατέλειψαν τον κατάλληλο τόπο διαμονής τους. Παρόμοια, η αιώνια τιμωρία των Σοδόμων και των Γομόρρων και των γύρω πόλεων αποτελεί προειδοποιητικό παράδειγμα για την κατάληξη που θα έχουν όσοι ‘παραδίδονται στην πορνεία και ακολουθούν πίσω από άλλη σάρκα [για αφύσικη χρήση, ΜΝΚ]’.—Εδ. 5-7.
6. Σε τι επιδίδονται οι ασεβείς, και πώς δείχνει με παραδείγματα ο Ιούδας το σφαλερό της διαγωγής τους και την κατάληξη αυτής της διαγωγής;
6 Τώρα, με τον ίδιο τρόπο, ασεβείς άνθρωποι «την μεν σάρκα μιαίνουσι, την δε εξουσίαν καταφρονούσι και τα αξιώματα βλασφημούσιν». Ενώ, ακόμη και ο Μιχαήλ ο αρχάγγελος δεν μίλησε βλάσφημα στον Διάβολο όταν φιλονικούσε για το σώμα του Μωυσή, αλλά είπε απλώς: ‘Ο Ιεχωβά να σε επιτιμήσει’. Αντίθετα, αυτοί οι άνθρωποι χρησιμοποιούν βλάσφημα λόγια και διαφθείρουν τον εαυτό τους σαν άλογα ζώα. Αυτοί έχουν πάρει το δρόμο του Κάιν, του Βαλαάμ και του στασιαστικού Κορέ. Είναι σαν «κηλίδες [βράχοι κρυμμένοι κάτω από τα νερά, ΜΝΚ]», σαν άνυδρα σύννεφα, σαν άκαρπα δέντρα, που έχουν πεθάνει δυο φορές και έχουν ξεριζωθεί, σαν άγρια κύματα που βγάζουν πάνω στον αφρό τις αισχύνες τους και σαν αστέρια που δεν έχουν καθορισμένη πορεία. Γι’ αυτούς «το ζοφερόν σκότος είναι τετηρημένον εις τον αιώνα». (Εδ. 8, 9, 13) Ο Ενώχ προφήτευσε ότι ο Ιεχωβά θα εκτελέσει κρίση εναντίον αυτών των ασεβών. Αυτοί είναι γογγυστές και μεμψίμοιροι και θαυμάζουν διάφορα πρόσωπα από ιδιοτέλεια.
7. (α) Πώς προειδοποίησαν οι απόστολοι σχετικά με τους εμπαίκτες; (β) Έχοντας υπόψη την ελπίδα για αιώνια ζωή, τι πρέπει να κάνουν οι «αγαπητοί» για τον εαυτό τους και τι για τους άλλους;
7 Συμβουλές για να παραμένουν στην αγάπη του Θεού (εδ. 17-25). Ο Ιούδας υπενθυμίζει στους αδελφούς πώς οι απόστολοι του Κυρίου Ιησού Χριστού προειδοποιούσαν ότι «εν εσχάτω καιρώ θέλουσιν είσθαι εμπαίκται, περιπατούντες κατά τας ασεβείς επιθυμίας αυτών». Αυτοί οι ταραχοποιοί είναι ‘ζωώδεις άνθρωποι, που δεν έχουν πνευματικότητα’. Συνεπώς, οι «αγαπητοί» πρέπει να οικοδομούν τον εαυτό τους πάνω στην πίστη και να παραμένουν στην αγάπη του Θεού, ενόσω προσμένουν το έλεος του Χριστού «εις ζωήν αιώνιον». Κι αυτοί, με τη σειρά τους, ας ελεούν και ας βοηθούν εκείνους που ταλαντεύονται. Ο Ιούδας τελειώνει αποδίδοντας δόξα μέσω του Κυρίου Ιησού Χριστού στον «Θεόν τον σωτήρα ημών», Εκείνον που μπορεί να τους φυλάξει ώστε να μην προσκόψουν.—Εδ. 18· 19, ΜΝΚ· 20, 21, 25.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ
8. Πώς χρησιμοποίησε ο Ιούδας τη θεόπνευστη Γραφή και «το βιβλίο της φύσης» για να νουθετήσει τους αδελφούς του;
8 Ο Ιούδας θεωρούσε τη θεόπνευστη Γραφή ωφέλιμη για προειδοποίηση, προτροπή, ενθάρρυνση, διδασκαλία και νουθεσία των ‘αγαπητών’. Εκθέτοντας τη χονδροειδή αμαρτία των ασεβών παρείσακτων, χρησιμοποιεί εύγλωττα παραδείγματα από τις Εβραϊκές Γραφές—λόγου χάρη, των Ισραηλιτών που επέστρεψαν στην εσφαλμένη οδό, των αγγέλων που αμάρτησαν και των κατοίκων των Σοδόμων και των Γομόρρων—για να δείξει ότι όλοι όσοι διαπράττουν τις ίδιες κακές πράξεις θα λάβουν την ίδια τιμωρία. Παρέβαλε τους διεφθαρμένους ανθρώπους με τα άλογα ζώα, και είπε ότι αυτοί είχαν πάρει το δρόμο του Κάιν, ξεχύθηκαν στην πλάνη του Βαλαάμ και απωλέσθησαν σαν τον Κορέ για «την αντιλογίαν [τα στασιαστικά λόγια, ΜΝΚ]» τους. Χρησιμοποίησε, επίσης, παραστατικές εικόνες από «το βιβλίο της φύσης». Η απερίφραστη επιστολή του Ιούδα έγινε κι αυτή μέρος ‘όλης της Γραφής’ για να μελετάται παράλληλα με την υπόλοιπη Γραφή, δίνοντας έτσι νουθεσίες για ορθή διαγωγή ‘στον έσχατο καιρό’.—Ιούδα 17, 18, 5-7, 11-13· Αριθ. 14:35-37· Γέν. 6:4· 18:20, 21· 19:4, 5, 24, 25· 4:4, 5, 8· Αριθ. 22:2-7, 21· 31:8· 16:1-7, 31-35.
9. Γιατί εξακολουθεί να είναι κι αυτόν τον καιρό απαραίτητη η προειδοποίηση του Ιούδα, και σε ποιους τομείς πρέπει να συνεχίσουν να εποικοδομούνται οι Χριστιανοί;
9 Η εναντίωση και οι δοκιμασίες από τους έξω δεν κατάφεραν να ανακόψουν την αύξηση της Χριστιανοσύνης, αλλά τώρα οι αδελφοί διέτρεχαν τον κίνδυνο να διαφθαρούν από τους έσω. Βράχοι κρυμμένοι κάτω από την επιφάνεια απειλούσαν να κάνουν κομμάτια ολόκληρη την εκκλησία. Ο Ιούδας, αντιλαμβανόμενος ότι αυτός ο κίνδυνος θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο ολέθριος, υποστήριξε έντονα πως πρέπει ‘να δίνεται αγώνας για την πίστη’. Η επιστολή του είναι σήμερα όσο επίκαιρη ήταν και τότε. Χρειάζεται ακόμη η ίδια προειδοποίηση. Πρέπει ακόμη να περιφρουρείται η πίστη και να δίνεται αγώνας γι’ αυτήν, πρέπει να ξεριζωθεί η ανηθικότητα, να βοηθηθούν με έλεος όσοι έχουν αμφιβολίες και ‘να αρπαχθούν εκ του πυρός’, αν είναι αυτό δυνατόν. Για το συμφέρον της ηθικής ακεραιότητας, της πνευματικής αποτελεσματικότητας και της αληθινής λατρείας, οι Χριστιανοί σήμερα πρέπει να συνεχίσουν να οικοδομούν τον εαυτό τους πάνω στην αγιότατη πίστη. Πρέπει να υποστηρίζουν τις ηθικές αρχές και να πλησιάζουν τον Θεό μέσω προσευχής. Χρειάζεται, επίσης, να έχουν κατάλληλη εκτίμηση για την ‘εξουσία’, σεβόμενοι τη θεόδοτη ηγεσία μέσα στη Χριστιανική εκκλησία.—Ιούδα 3, 23, 8.
10. (α) Πώς πρέπει να φέρεται η εκκλησία στους ζωώδεις ανθρώπους, και σε τι θα καταλήξει αυτό; (β) Ποια αμοιβή αναμένει τους κληρονόμους της Βασιλείας, και τι κάνουν αυτοί, όπως και ο Ιούδας;
10 ‘Οι ζωώδεις άνθρωποι, που δεν έχουν πνευματικότητα’, δεν θα εισέλθουν ποτέ στη Βασιλεία του Θεού, αλλά θα θέσουν σε κίνδυνο άλλους που είναι στο δρόμο για την αιώνια ζωή. (Ιούδα 19, ΜΝΚ· Γαλ. 5:19-21) Η εκκλησία πρέπει να προειδοποιηθεί να φυλάγεται απ’ αυτούς και πρέπει να απαλλαγεί απ’ αυτούς! Έτσι θα αυξηθεί ‘το έλεος και η ειρήνη και η αγάπη’ προς τους αγαπητούς, και αυτοί θα παραμείνουν στην αγάπη του Θεού, ‘προσμένοντες το έλεος του Κυρίου αυτών Ιησού Χριστού, εις ζωήν αιώνιον’. Ο Θεός ο Σωτήρας θα βάλει τους κληρονόμους της Βασιλείας «κατενώπιον της δόξης αυτού αμώμους εν αγαλλιάσει». Ασφαλώς αυτοί, όπως και ο Ιούδας, αποδίδουν σ’ Εκείνον μέσω του Ιησού Χριστού «δόξα και μεγαλωσύνη, κράτος και εξουσία».—Ιούδα 2, 21, 24, 25.
[Υποσημειώσεις]
a Ο Κανόνας της Νέας Διαθήκης (The Canon of the New Testament), 1987, υπό B. M. Metzger, σελίδα 138.