ΙΑΚΩΒΟΥ (ΕΠΙΣΤΟΛΗ)

Θεόπνευστη επιστολή των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών. Είναι μια από τις λεγόμενες καθολικές επιστολές διότι, όπως η Πρώτη και η Δεύτερη του Πέτρου, η Πρώτη του Ιωάννη και η επιστολή του Ιούδα (αλλά ανόμοια με τις περισσότερες επιστολές του αποστόλου Παύλου), δεν απευθύνεται σε κάποια συγκεκριμένη εκκλησία ή άτομο. Αυτή η επιστολή απευθύνεται στις «δώδεκα φυλές που είναι διασκορπισμένες».—Ιακ 1:1.

Συγγραφέας. Ο συγγραφέας συστήνεται απλώς ως: «Ο Ιάκωβος, δούλος του Θεού και του Κυρίου Ιησού Χριστού». (Ιακ 1:1) Ο Ιησούς είχε δύο αποστόλους με το όνομα Ιάκωβος (Ματ 10:2, 3), αλλά είναι απίθανο να έγραψε την επιστολή κάποιος από αυτούς. Ο απόστολος Ιάκωβος που ήταν γιος του Ζεβεδαίου υπέστη μαρτυρικό θάνατο περίπου το 44 Κ.Χ. (Πρ 12:1, 2) Όπως υποδεικνύουν τα ίδια τα περιεχόμενα, είναι πολύ απίθανο να γράφτηκε η επιστολή σε τόσο σύντομο διάστημα από το σχηματισμό της Χριστιανικής εκκλησίας. (Ιακ 1:1) Ο άλλος απόστολος Ιάκωβος, ο γιος του Αλφαίου, δεν διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο στο Γραφικό υπόμνημα, και γνωρίζουμε πολύ λίγα πράγματα για αυτόν. Η αμεσότητα της επιστολής του Ιακώβου φαίνεται να καταρρίπτει την πιθανότητα να ήταν συγγραφέας ο Ιάκωβος ο γιος του Αλφαίου, διότι είναι σχεδόν βέβαιο ότι εκείνος θα είχε προσδιορίσει τον εαυτό του ως έναν από τους 12 αποστόλους, έτσι ώστε να υποστηρίξει τα δυνατά του λόγια με αποστολική εξουσία.

Απεναντίας, τα στοιχεία υποδεικνύουν τον Ιάκωβο, τον ετεροθαλή αδελφό του Ιησού Χριστού, στον οποίο προφανώς είχε κάνει μια ειδική εμφάνιση ο αναστημένος Χριστός και ο οποίος ήταν εξέχουσα φυσιογνωμία μεταξύ των μαθητών. (Ματ 13:55· Πρ 21:15-25· 1Κο 15:7· Γα 2:9) Ο συγγραφέας της επιστολής του Ιακώβου συστήνεται ως «δούλος του Θεού και του Κυρίου Ιησού Χριστού», κατά τρόπο πολύ παρόμοιο με του Ιούδα, ο οποίος εισήγαγε την επιστολή του λέγοντας ότι ήταν «δούλος του Ιησού Χριστού, αδελφός δε του Ιακώβου». (Ιακ 1:1· Ιου 1) Επιπλέον, ο χαιρετισμός της επιστολής του Ιακώβου περιλαμβάνει τη λέξη «Χαίρετε!» όπως και η επιστολή σχετικά με την περιτομή η οποία στάλθηκε στις εκκλησίες. Σε εκείνη την περίπτωση, ο Ιάκωβος, ο ετεροθαλής αδελφός του Ιησού, ήταν προφανώς αυτός που μίλησε καθοριστικά στη σύναξη “των αποστόλων και των πρεσβυτέρων” στην Ιερουσαλήμ.—Πρ 15:13, 22, 23.

Κανονικότητα. Η επιστολή του Ιακώβου περιέχεται στο Βατικανό Χειρόγραφο Αρ. 1209, καθώς επίσης στο Σιναϊτικό και στο Αλεξανδρινό Χειρόγραφο του τέταρτου και του πέμπτου αιώνα Κ.Χ. αντίστοιχα. Περιλαμβάνεται στη συριακή Πεσίτα και εμφανίζεται σε τουλάχιστον δέκα αρχαίους καταλόγους που χρονολογούνται πριν από τη Σύνοδο της Καρχηδόνας το 397 Κ.Χ. Διάφοροι θρησκευτικοί συγγραφείς των πρώτων αιώνων, όπως ο Ωριγένης, ο Κύριλλος των Ιεροσολύμων, ο Ιερώνυμος και άλλοι, παρέθεσαν από αυτήν αναγνωρίζοντάς την ως αυθεντικό μέρος της Γραφής.

Χρονολογία και Τόπος Συγγραφής. Η επιστολή δεν παρέχει καμιά ένδειξη ότι είχε ήδη λάβει χώρα η πτώση της Ιερουσαλήμ στα χέρια των Ρωμαίων (70 Κ.Χ.). Σύμφωνα με τον Ιουδαίο ιστορικό Ιώσηπο, κάποιος αρχιερέας ονόματι Άνανος, ο οποίος ήταν Σαδδουκαίος, έφερε την ευθύνη για την προσαγωγή του Ιακώβου και ορισμένων άλλων ενώπιον του Σάνχεδριν και το λιθοβολισμό τους. Αυτό το γεγονός, γράφει ο Ιώσηπος, συνέβη μετά το θάνατο του Ρωμαίου αυτοκρατορικού επιτρόπου Φήστου, αλλά πριν από την άφιξη του διαδόχου του, του Αλβίνου. (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, Κ΄, 197-203 [ix, 1]) Αν έχουν έτσι τα πράγματα, και αν οι πηγές που τοποθετούν το θάνατο του Φήστου γύρω στο 62 Κ.Χ. είναι σωστές, τότε ο Ιάκωβος πρέπει να έγραψε την επιστολή του κάποια στιγμή πριν από αυτή τη χρονολογία.

Τόπος συγγραφής είναι κατά πάσα πιθανότητα η Ιερουσαλήμ, διότι εκεί έμενε ο Ιάκωβος.—Γα 1:18, 19.

Για Ποιους Γράφτηκε. Ο Ιάκωβος έγραψε την επιστολή προς «τις δώδεκα φυλές που είναι διασκορπισμένες». (Ιακ 1:1 [ταῖς ἐν τῇ διασπορᾷ, Κείμενο]) Εδώ απευθύνεται στους πνευματικούς του “αδελφούς”, εκείνους που διακρατούν «την πίστη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού», ιδίως μάλιστα σε όσους ζούσαν εκτός Παλαιστίνης. (1:2· 2:1, 7· 5:7) Ο Ιάκωβος βασίζει μεγάλο μέρος της επιχειρηματολογίας του στις Εβραϊκές Γραφές, αλλά αυτό δεν αποδεικνύει ότι η επιστολή του προοριζόταν μόνο για τους Ιουδαίους Χριστιανούς, ακριβώς όπως το να είναι κανείς εξοικειωμένος στη σημερινή εποχή με τις Εβραϊκές Γραφές δεν αποδεικνύει ότι έχει Ιουδαϊκή καταγωγή. Η αναφορά του στον Αβραάμ ως “τον πατέρα μας” (2:21) εναρμονίζεται με τα λόγια του Παύλου στα εδάφια Γαλάτες 3:28, 29, όπου δείχνει ότι το να ανήκει κάποιος στο αληθινό σπέρμα του Αβραάμ δεν εξαρτάται από το αν είναι Ιουδαίος ή Έλληνας. Επομένως, οι «δώδεκα φυλές» στις οποίες απευθύνεται η επιστολή πρέπει να είναι ο πνευματικός «Ισραήλ του Θεού».—Γα 6:15, 16.

Σκοπός. Ο σκοπός για τον οποίο έγραψε ο Ιάκωβος φαίνεται ότι ήταν διπλός: (1) να παροτρύνει τους ομοπίστους του να εκδηλώνουν πίστη και υπομονή εν μέσω των δοκιμασιών τους και (2) να τους προειδοποιήσει σχετικά με αμαρτίες που επισύρουν τη θεϊκή αποδοκιμασία.

Μερικοί είχαν πέσει στην παγίδα τού να αποβλέπουν σε όσους ήταν εξοχότεροι και πλούσιοι και να δείχνουν μεροληψία. (Ιακ 2:1-9) Δεν διέκριναν τι ήταν πραγματικά οι ίδιοι ενώπιον του Θεού και ήταν ακροατές του λόγου αλλά όχι εκτελεστές. (1:22-27) Είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν τη γλώσσα τους εσφαλμένα, και οι πόθοι τους για αισθησιακή απόλαυση προκαλούσαν διαμάχες μεταξύ τους. (3:2-12· 4:1-3) Η επιθυμία μερικών για υλικά πράγματα τους είχε κάνει να είναι φίλοι του κόσμου και, κατά συνέπεια, όχι αγνές παρθένες, αλλά πνευματικές «μοιχαλίδες» που βρίσκονταν σε έχθρα με τον Θεό.—4:4-6.

Ο Ιάκωβος τους έλεγξε όσον αφορά το ότι θα έπρεπε να είναι όχι μόνο ακροατές αλλά και εκτελεστές, δείχνοντας μέσω Γραφικών παραδειγμάτων ότι ο άνθρωπος που έχει πραγματική πίστη την εκδηλώνει με έργα τα οποία εναρμονίζονται με την πίστη του. Για παράδειγμα, όποιος έχει αληθινή πίστη δεν θα έλεγε σε έναν αδελφό γυμνό και χωρίς τροφή: “Πήγαινε με ειρήνη, να ζεσταίνεσαι και να χορταίνεις”, χωρίς να του δώσει τα αναγκαία. (Ιακ 2:14-26) Εν προκειμένω, ο Ιάκωβος δεν αντέκρουε τον Παύλο λέγοντας ότι κάποιος θα μπορούσε να αποκτήσει τη σωτηρία μέσω έργων. Αντίθετα, δέχεται την πίστη ως τη βάση για σωτηρία, αλλά επισημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει γνήσια πίστη που να μην παράγει καλά έργα. Αυτό συνάδει με την περιγραφή του Παύλου για τον καρπό του πνεύματος στα εδάφια Γαλάτες 5:22-24, με τη συμβουλή που δίνει να ντυθούμε τη νέα προσωπικότητα στα εδάφια Εφεσίους 4:22-24 και Κολοσσαείς 3:5-10, καθώς επίσης με τη νουθεσία του να κάνουμε το καλό και να μοιραζόμαστε πράγματα με άλλους στο εδάφιο Εβραίους 13:16.

Ύφος. Η επιστολή του Ιακώβου έχει ισχυρό προφητικό τόνο και περιέχει πολλά σχήματα λόγου και παρομοιώσεις, τα οποία της προσδίδουν κάποια ομοιότητα με τις διαλέξεις του Ιησού Χριστού, λόγου χάρη με την Επί του Όρους Ομιλία. Όπως ο Ιησούς, έτσι και ο Ιάκωβος χρησιμοποίησε φυσικά πράγματα—τη θάλασσα, τη βλάστηση, τα ζώα, τα πλοία, το γεωργό, τη γη—προκειμένου να υποστηρίξει με γλαφυρό τρόπο τα επιχειρήματά του για την πίστη, τον έλεγχο της γλώσσας, την υπομονή, και ούτω καθεξής. (Ιακ 1:6, 9-11· 3:3-12· 5:7) Αυτό, σε συνδυασμό με τις εύστοχες ερωτήσεις και τις περισσότερες από 50 προστακτικές που χρησιμοποιούνται σε αυτή τη σχετικά μικρή επιστολή, καθιστά την επιστολή του Ιακώβου δυναμική.

Σχέση με Προγενέστερες Θεόπνευστες Γραφές. Ο Ιάκωβος παρέθεσε από τις Εβραϊκές Γραφές ή αναφέρθηκε σε αυτές σχετικά με τη δημιουργία του ανθρώπου (Ιακ 3:9· Γε 1:26), τον Αβραάμ και τη Ραάβ (Ιακ 2:21-26· Γε 15:6· 22:9-12· Ιη 2· Ησ 41:8), τον Ιώβ (Ιακ 5:11· Ιωβ 1:13-22· 2:7-10· 42:10-17), το Νόμο (Ιακ 2:8, 11· Εξ 20:13, 14· Λευ 19:18· Δευ 5:17, 18) και τον Ηλία (Ιακ 5:17, 18· 1Βα 17:1· 18:1). Υπάρχουν πολλά τρανταχτά παραδείγματα περικοπών που είναι σε απόλυτη αρμονία με δηλώσεις του Ιησού Χριστού. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις σχετικά με το διωγμό (Ιακ 1:2· Ματ 5:10-12), το να ζητάει και να λαβαίνει κάποιος πράγματα από τον Θεό (Ιακ 1:5, 17· Λου 11:9-13), το να είναι τόσο ακροατής όσο και εκτελεστής (Ιακ 1:22· Ματ 7:21-27), το να είναι αποχωρισμένος από τον κόσμο (Ιακ 4:4· Ιωα 17:14), το να μην κρίνει τους άλλους (Ιακ 4:12· Λου 6:37) και το να κρατάει το λόγο του (Ιακ 5:12· Ματ 5:33-37).

Το εδάφιο Ιακώβου 4:5 παρουσιάζει κάποια δυσκολία διότι δεν είμαστε βέβαιοι από ποιο εδάφιο ή εδάφια παρέθεσε ο Ιάκωβος (ή σε ποιο εδάφιο ίσως αναφερόταν απλώς). Αυτή η περικοπή αναφέρει: «Ή σας φαίνεται ότι η γραφή λέει άσκοπα: “Το πνεύμα που έχει κατοικήσει μέσα μας λαχταράει έχοντας τάση για φθόνο”;» Έχει υποστηριχτεί η άποψη ότι ο Ιάκωβος έγραψε αυτά τα λόγια υπό θεϊκή έμπνευση βασιζόμενος στο γενικό νόημα κάποιων περικοπών όπως τα εδάφια Γένεση 6:5· 8:21· Παροιμίες 21:10 και Γαλάτες 5:17.

[Πλαίσιο στη σελίδα 1202]

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΤΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ

Επιστολή που τονίζει ότι η πίστη πρέπει να αποδεικνύεται από έργα

Γράφτηκε πριν από το 62 Κ.Χ., οχτώ και πλέον χρόνια προτού καταστραφεί η Ιερουσαλήμ από τους Ρωμαίους

Οι Χριστιανοί που υπομένουν πιστά υπό δοκιμασία έχουν λόγο να είναι ευτυχισμένοι (1:1-18)

Ο Θεός θα μας δώσει γενναιόδωρα την απαιτούμενη σοφία για να υπομείνουμε αν εμείς τη ζητάμε με πίστη

Ποτέ δεν μας δοκιμάζει ο Θεός με κακά πράγματα, αλλά κάποιος μπορεί να δελεαστεί από την ίδια του την εσφαλμένη επιθυμία ώστε να ακολουθήσει εσφαλμένη πορεία

Ό,τι προμηθεύει ο Ιεχωβά είναι καλό

Η λατρεία που είναι αποδεκτή από τον Θεό προϋποθέτει δίκαια έργα που αποδεικνύουν την πίστη κάποιου (1:19–2:26)

Αποβάλετε κάθε κακία και δεχτείτε το λόγο του Θεού με πραότητα· να είστε εκτελεστές του λόγου και όχι απλώς ακροατές

Μάθετε να ελέγχετε τη γλώσσα, να φροντίζετε τα ορφανά και τις χήρες και να παραμένετε χωρίς κηλίδα από τον κόσμο

Η εύνοια προς τους πλούσιους παράλληλα με την περιφρόνηση προς τους φτωχούς αποτελεί παραβίαση “του βασιλικού νόμου” της αγάπης

Η ζωντανή πίστη γίνεται φανερή από τα έργα, όπως δείχνουν τα παραδείγματα του Αβραάμ και της Ραάβ

Οι δάσκαλοι έχουν μεγάλη ευθύνη ενώπιον του Ιεχωβά (3:1-18)

Αυτοί, και όλοι οι Χριστιανοί, πρέπει να μάθουν να ελέγχουν τη γλώσσα

Θα το επιτύχουν αν εκδηλώνουν τη σοφία που κατεβαίνει από πάνω

Οι κοσμικές τάσεις επηρεάζουν τη σχέση μας με τον Θεό (4:1–5:12)

Όσοι μάχονται για να επιτύχουν τους ιδιοτελείς σκοπούς τους ή όσοι καταδικάζουν τους αδελφούς τους χρειάζεται να μετανοήσουν

Η φιλία με τον κόσμο είναι έχθρα με τον Θεό

Τα υλιστικά σχέδια που αγνοούν το θέλημα του Ιεχωβά είναι αλαζονικά

Θεϊκή κρίση επιφυλάσσεται για τους πλούσιους που εξαπατούν και καταδυναστεύουν

Πρέπει να προσέχουμε να μη γινόμαστε ανυπόμονοι και να μη στενάζουμε όταν υφιστάμεθα δεινά, ενόσω περιμένουμε την κρίση που θα κάνει ο Ιησούς Χριστός

Για να αναρρώσει ο πάσχων από πνευματική ασθένεια η οποία προκλήθηκε από αμαρτία, πρέπει να καλέσει σε βοήθεια τους πρεσβυτέρους (5:13-20)

Η φανερή ομολογία της αμαρτίας καθώς και οι προσευχές υπέρ του αμαρτωλού από τους πρεσβυτέρους προάγουν την πνευματική ίαση

Επαναφέροντας κάποιος έναν αδελφό που σφάλλει τον σώζει από πνευματικό θάνατο