ΣΥΖΥΓΟΣ, Η

Παντρεμένη γυναίκα. Στην εβραϊκή η λέξη ’ισσάχ σημαίνει «γυναίκα» (κατά κυριολεξία, «θηλυκός άντρας») ή «σύζυγος». Η σύζυγος χαρακτηριζόταν «ιδιοκτησία συζύγου». (Ησ 62:4, υποσ.) Η λέξη γυνή του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου μπορεί να σημαίνει είτε «σύζυγος» είτε «γυναίκα», παντρεμένη ή όχι. Ο Ιεχωβά Θεός προμήθευσε στον πρώτο άντρα, τον Αδάμ, μια σύζυγο παίρνοντας από αυτόν ένα πλευρό και διαμορφώνοντάς το σε γυναίκα. Με αυτόν τον τρόπο, εκείνη έγινε οστό από τα οστά του και σάρκα από τη σάρκα του. Ήταν το αντίστοιχο του Αδάμ και δημιουργήθηκε ως βοηθός του. (Γε 2:18, 20-23) Ο Θεός πολιτευόταν απευθείας με τον Αδάμ, και στη συνέχεια, ο Αδάμ διαβίβαζε τις εντολές του Θεού στη σύζυγό του. Επειδή δημιουργήθηκε πρώτος και κατά την εικόνα του Θεού, είχε το προβάδισμα ως κεφαλή και ήταν ο εκπρόσωπος του Θεού για αυτήν. Έπρεπε να ασκεί την ηγεσία του με αγάπη, η δε γυναίκα ως βοηθός έπρεπε να συνεργάζεται για να εκτελεστεί η εντολή της αναπαραγωγής που είχε δοθεί στο ζευγάρι.—Γε 1:28· βλέπε ΓΥΝΑΙΚΑ.

Μετά την αμαρτία, πρώτα της Εύας—η οποία αντί να είναι βοηθός για το σύζυγό της αποδείχτηκε αυτή που τον έβαλε σε πειρασμό—και κατόπιν του συζύγου της του Αδάμ, ο οποίος την ακολούθησε στην παράβαση, ο Θεός εξήγγειλε κρίση εναντίον της γυναίκας, λέγοντας: «Θα αυξήσω πολύ τον πόνο της εγκυμοσύνης σου· με πόνους θα γεννάς παιδιά και η λαχτάρα σου θα είναι για το σύζυγό σου και αυτός θα σε εξουσιάζει». (Γε 3:16) Έκτοτε, σε πολλούς λαούς της γης, η γυναίκα πράγματι εξουσιάζεται από το σύζυγό της, συχνά με πολύ σκληρό τρόπο, και αντί να είναι σύντροφος και βοηθός, έχει πολλές φορές τη μεταχείριση υπηρέτριας.

Στους Αρχαίους Εβραίους. Στους αρχαίους Εβραίους ο άντρας ήταν η κεφαλή του σπιτιού και ο ιδιοκτήτης της συζύγου του (εβρ., μπά‛αλ), η δε γυναίκα ήταν η ιδιοκτησία (μπε‛ουλάχ). Μεταξύ των υπηρετών του Θεού η σύζυγος κατείχε αξιοπρεπή και τιμημένη θέση. Οι θεοσεβείς γυναίκες που διέθεταν πνευματικό επίπεδο και ικανότητες, μολονότι υποτάσσονταν στη συζυγική κεφαλή τους, είχαν πολλά περιθώρια κινήσεων και ελευθερία δράσης και ήταν ευτυχισμένες με τη θέση τους. Ευλογούνταν με το να χρησιμοποιούνται από τον Ιεχωβά Θεό για να εκτελούν ειδικές υπηρεσίες για αυτόν. Παραδείγματα ανάμεσα στις πολλές πιστές συζύγους που αναφέρονται στην Αγία Γραφή αποτελούν η Σάρρα, η Ρεβέκκα, η Δεββώρα, η Ρουθ, η Εσθήρ και η Μαρία, η μητέρα του Ιησού.

Η σύζυγος προστατευόταν υπό το Νόμο. Μολονότι ο σύζυγος κατείχε την ανώτερη θέση στη γαμήλια διευθέτηση, ο Θεός απαιτούσε από αυτόν να προμηθεύει για την οικογένεια και να τη φροντίζει από υλική και πνευματική άποψη. Επίσης, τυχόν αδικήματα της οικογένειας είχαν αντίκτυπο σε αυτόν. Επομένως, είχε βαριά ευθύνη. Και ενώ ο σύζυγος είχε μεγαλύτερα προνόμια από τη σύζυγο, ο νόμος του Θεού προστάτευε τη σύζυγο και της έδινε ορισμένα μοναδικά προνόμια, ώστε αυτή μπορούσε να ζει μια ευτυχισμένη, παραγωγική ζωή.

Μερικά παραδείγματα διατάξεων του Νόμου που αφορούσαν τη σύζυγο ήταν τα εξής: Και ο σύζυγος και η σύζυγος ήταν δυνατόν να θανατωθούν για μοιχεία. Αν ο σύζυγος υποπτευόταν τη σύζυγό του για κρυφή απιστία, μπορούσε να τη φέρει στον ιερέα για να κρίνει το ζήτημα ο Ιεχωβά Θεός, και αν η γυναίκα ήταν ένοχη, τα αναπαραγωγικά της όργανα θα ατροφούσαν. Από την άλλη πλευρά, αν δεν ήταν ένοχη, ο σύζυγος ήταν υποχρεωμένος να την καταστήσει έγκυο, αναγνωρίζοντας έτσι δημόσια την αθωότητά της. (Αρ 5:12-31) Ο σύζυγος μπορούσε να διαζευχθεί τη σύζυγό του αν διαπίστωνε ότι υπήρχε κάτι απρεπές από μέρους της. Αυτό πιθανώς περιλάμβανε πράγματα όπως η χονδροειδής έλλειψη σεβασμού απέναντί του ή το όνειδος που μπορεί να επέφερε εκείνη στο σπιτικό του ή στο σπιτικό του πατέρα του. Η σύζυγος, όμως, προστατευόταν χάρη στην απαίτηση σύμφωνα με την οποία αυτός ήταν υποχρεωμένος να της γράψει πιστοποιητικό διαζυγίου. Στη συνέχεια ήταν ελεύθερη να παντρευτεί άλλον άντρα. (Δευ 24:1, 2) Αν η σύζυγος έκανε μια ευχή που ο σύζυγός της θεωρούσε άσοφη ή επιζήμια για την ευημερία της οικογένειας, εκείνος μπορούσε να την ακυρώσει. (Αρ 30:10-15) Αυτό, ωστόσο, αποτελούσε προστασία για τη σύζυγο, διότι την προφύλασσε από οποιαδήποτε βεβιασμένη ενέργεια που μπορεί να της προκαλούσε δυσκολίες.

Η πολυγαμία επιτρεπόταν υπό το Μωσαϊκό Νόμο, αλλά ρυθμιζόταν έτσι ώστε να προστατεύεται η σύζυγος. Ο σύζυγος δεν μπορούσε να μεταβιβάσει τα δικαιώματα του πρωτοτόκου από το γιο μιας λιγότερο αγαπητής συζύγου στο γιο της ευνοούμενης συζύγου του. (Δευ 21:15-17) Αν ο πατέρας μιας Ισραηλίτισσας πουλούσε την κόρη του ως υπηρέτρια και ο κύριός της την έπαιρνε ως παλλακίδα, ο ιδιοκτήτης της μπορούσε να επιτρέψει να γίνει απολύτρωση για αυτήν, αν δεν του ήταν αρεστή, αλλά δεν μπορούσε να την πουλήσει σε αλλοεθνή λαό. (Εξ 21:7, 8) Σε περίπτωση που είτε ο ίδιος είτε ο γιος του την είχε πάρει ως παλλακίδα και κατόπιν παντρευόταν άλλη σύζυγο, έπρεπε να της παρέχει τροφή, ρούχα και στέγη, καθώς επίσης τη γαμήλια οφειλή.—Εξ 21:9-11.

Αν ο σύζυγος κατηγορούσε κακόβουλα τη σύζυγό του πως είχε ισχυριστεί ψευδώς ότι ήταν παρθένα όταν παντρεύτηκαν, και η κατηγορία του αποδεικνυόταν ψεύτικη, αυτός τιμωρούνταν και υποχρεωνόταν να πληρώσει στον πατέρα της το διπλάσιο του γαμήλιου αντίτιμου για τις παρθένες ενώ δεν μπορούσε να τη διαζευχθεί όλες τις ημέρες του. (Δευ 22:13-19) Αν ένας άντρας αποπλανούσε κάποια παρθένα που δεν ήταν αρραβωνιασμένη, απαιτούνταν να πληρώσει στον πατέρα της το γαμήλιο τίμημα και, αν ο πατέρας το επέτρεπε, να την παντρευτεί, μη μπορώντας στη συνέχεια να τη διαζευχθεί ποτέ, όλες τις ημέρες του.—Δευ 22:28, 29· Εξ 22:16, 17.

Μολονότι η θέση της συζύγου στην εβραϊκή κοινωνία διέφερε κάπως από τη θέση της συζύγου στη σημερινή Δυτική κοινωνία, η πιστή Εβραία σύζυγος απολάμβανε τη θέση της και το έργο της. Βοηθούσε το σύζυγό της, ανέτρεφε τα παιδιά, διαχειριζόταν το σπιτικό και έβρισκε να κάνει πολλά ικανοποιητικά και ευχάριστα πράγματα, έχοντας τη δυνατότητα να εκφράσει τη γυναικεία της φύση και τα ταλέντα της στο πλήρες.

Περιγραφή της Καλής Συζύγου. Η ευτυχία και οι δραστηριότητες της πιστής συζύγου περιγράφονται στο 31ο κεφάλαιο των Παροιμιών. Αναφέρεται ότι για το σύζυγό της εκείνη αξίζει περισσότερο από τα κοράλλια. Μπορεί να της έχει εμπιστοσύνη. Είναι εργατική—υφαίνει, φτιάχνει ρούχα για την οικογένειά της, φροντίζει να αγοράζει ό,τι χρειάζεται το σπιτικό, εργάζεται στο αμπέλι, διαχειρίζεται το σπιτικό με τους υπηρέτες, βοηθάει όσους έχουν ανάγκη, ντύνει ωραία την οικογένειά της, συνεισφέρει μάλιστα και κάποιο εισόδημα με τα έργα των χεριών της, προνοεί για την οικογένειά της όσον αφορά μελλοντικές έκτακτες καταστάσεις, εκφράζεται με σοφία και στοργική καλοσύνη, και, μέσω του φόβου της για τον Ιεχωβά και των καλών της έργων, λαβαίνει έπαινο από το σύζυγο και από τους γιους της, τιμώντας έτσι τόσο το σύζυγό της όσο και την οικογένειά της σε όλον τον τόπο. Πράγματι, αυτός που έχει βρει καλή σύζυγο έχει βρει κάτι καλό και απολαμβάνει την καλή θέληση του Ιεχωβά.—Παρ 18:22.

Στη Χριστιανική Εκκλησία. Ο κανόνας στη Χριστιανική εκκλησία είναι ότι ο σύζυγος πρέπει να έχει μόνο μία εν ζωή σύζυγο. (1Κο 7:2· 1Τι 3:2) Στις συζύγους δίνεται η εντολή να υποτάσσονται στους συζύγους τους, είτε αυτοί είναι Χριστιανοί πιστοί είτε όχι. (Εφ 5:22-24) Οι γυναίκες σύζυγοι δεν πρέπει να αρνούνται τη γαμήλια οφειλή διότι, όπως συμβαίνει με το σύζυγο, έτσι και η σύζυγος “δεν εξουσιάζει . . . το δικό της σώμα”. (1Κο 7:3, 4) Στις συζύγους δίνεται η οδηγία να είναι ο στολισμός τους πρωτίστως ο στολισμός του κρυφού ανθρώπου της καρδιάς, και να παράγουν τους καρπούς του πνεύματος, μήπως καταστεί δυνατό, με τη διαγωγή τους και μόνο, να κερδηθεί στη Χριστιανοσύνη ο σύζυγος που δεν είναι στην πίστη.—1Πε 3:1-6.

Μεταφορική Χρήση. Με μεταφορική έννοια ο Ιεχωβά χαρακτήρισε τον Ισραήλ ως τη σύζυγό του λόγω της διαθήκης του με αυτό το έθνος. (Ησ 54:6) Ο απόστολος Παύλος λέει ότι ο Ιεχωβά είναι ο Πατέρας των γεννημένων από το πνεύμα Χριστιανών, και περιγράφει την «άνω Ιερουσαλήμ» ως τη μητέρα τους, σαν να την παντρεύτηκε ο Ιεχωβά για να φέρει σε ύπαρξη τους γεννημένους από το πνεύμα Χριστιανούς. (Γα 4:6, 7, 26) Η Χριστιανική εκκλησία περιγράφεται ως η νύφη, δηλαδή η σύζυγος, του Ιησού Χριστού.—Εφ 5:23, 25· Απ 19:7· 21:2, 9.