ΣΥΖΥΓΟΣ, Ο
Η έννοια του έγγαμου άντρα εμπεριέχεται στη λέξη ’ις (άντρας) του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου και στον αντίστοιχο όρο ἀνήρ του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου. (Ωσ 2:16, υποσ.· Ρω 7:2, Κείμενο) Άλλες εβραϊκές λέξεις που χρησιμοποιούνται κατά περίπτωση αναφορικά με το σύζυγο είναι οι εξής: ’αδών (κύριος), μπά‛αλ (ιδιοκτήτης· κύριος) και ρέα‛ (σύντροφος· φίλος). (Γε 18:12· 20:3· Ιερ 3:20) Στον Ισραήλ, ο άντρας που ήταν αρραβωνιασμένος, ή αλλιώς μνηστευμένος, αποκαλούνταν επίσης «σύζυγος», και το ίδιο ίσχυε για την αρραβωνιασμένη κοπέλα.—Δευ 22:23, 24· Ματ 1:18-20.
Ο άντρας αρραβωνιαζόταν μια γυναίκα, δηλαδή έκανε συμβόλαιο για μελλοντική σύναψη γάμου, πληρώνοντας στον πατέρα της ή στους κηδεμόνες της το νυφικό τίμημα, ή αλλιώς το αντίτιμο της αγοράς. (Εξ 22:16, 17) Τότε αυτή γινόταν ιδιοκτησία του. (Εξ 20:17) Η λέξη μπά‛αλ, που σημαίνει «ιδιοκτήτης, κύριος», εφαρμοζόταν σε αυτόν, ενώ η γυναίκα ονομαζόταν μπε‛ουλάχ, που σημαίνει «ιδιόκτητη ως σύζυγος». (Γε 20:3· Δευ 22:22· Ησ 62:4· βλέπε ΜΠΕΟΥΛΑΧ.) Ο Ιεχωβά είπε στο αρχαίο έθνος του Ισραήλ: «Εγώ ο ίδιος έγινα ο συζυγικός ιδιοκτήτης σας [τύπος της λέξης μπά‛αλ]».—Ιερ 3:14· Ησ 62:4, 5· βλέπε ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (Η Περίοδος του Νόμου).
Στους πατριαρχικούς χρόνους ο σύζυγος ήταν ιερέας και κριτής στην οικογένεια, και από την αρχή ως το τέλος των Γραφών φαίνεται ότι αποδιδόταν σχεδόν πάντα στο σύζυγο και πατέρα βαθύς σεβασμός.—Γε 31:31, 32· Ιωβ 1:5· 1Πε 3:5, 6· παράβαλε Δευ 21:18-21· Εσθ 1:10-21.
Ηγεσία. Όταν ο άντρας παντρεύεται μια γυναίκα, τη φέρνει κάτω από έναν νέο νόμο, «το νόμο του συζύγου της», σύμφωνα με τον οποίο ο σύζυγος μπορεί να θέτει κανόνες και διατάξεις για την οικογένειά του. (Ρω 7:2, 3) Γίνεται η κεφαλή της στην οποία εκείνη πρέπει να υποτάσσεται. (Εφ 5:21-24, 33) Αυτή η ηγεσία είναι σχετική, αν λάβει κανείς υπόψη τις ανώτερες ηγεσίες του Θεού και του Χριστού.—1Κο 11:3.
Ο σύζυγος, αν και κεφαλή του σπιτιού, απαιτείται ωστόσο να αποδίδει στη σύζυγό του τη γαμήλια οφειλή—τις σεξουαλικές σχέσεις—διότι «δεν εξουσιάζει . . . ο σύζυγος το δικό του σώμα, αλλά η σύζυγός του». (1Κο 7:3-5) Επίσης, είναι υπεύθυνος για την πνευματική και υλική ευημερία της οικογένειάς του.—Εφ 6:4· 1Τι 5:8.
Η ηγεσία του συζύγου θέτει σε αυτόν βαριά ευθύνη. Μολονότι είναι ο ιδιοκτήτης της συζύγου, οφείλει να αναγνωρίζει ότι αυτή είναι πολύτιμη στα μάτια του Θεού, ιδίως όταν είναι Χριστιανή. Πρέπει να την αγαπάει όπως αγαπάει τον εαυτό του, διότι είναι «μία σάρκα» με αυτόν.—Γε 2:24· Ματ 19:4-6· Εφ 5:28, 33.
Οι σύζυγοι πρέπει να παρέχουν στις συζύγους τους την ίδια στοργική φροντίδα που παρέχει ο Χριστός στην εκκλησία. (Εφ 5:25, 28-30, 33) Πρέπει να αναγνωρίζουν ότι η σύζυγος είναι «πιο αδύναμο σκεύος» και να της αποδίδουν τιμή, λαβαίνοντας υπόψη τη σωματική και συναισθηματική της κατασκευή και τις μεταπτώσεις της. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν το ζευγάρι είναι Χριστιανοί, συγκληρονόμοι «της παρ’ αξία εύνοιας της ζωής», για να μην παρεμποδίζονται οι προσευχές του συζύγου. (1Πε 3:7) Ακόμη και αν η σύζυγος δεν είναι στην πίστη, αυτό δεν δίνει στο σύζυγο δικαιολογία για διαζύγιο ή χωρισμό. Απεναντίας, θα πρέπει να κατοικεί μαζί της, αν εκείνη είναι σύμφωνη, και να καταλάβει ότι υπάρχει πιθανότητα να τη βοηθήσει να έρθει στην πίστη καθώς και να συμβάλει στη σωτηρία των παιδιών.—1Κο 7:12, 14, 16· βλέπε ΓΑΜΟΣ· ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ· ΠΑΤΕΡΑΣ.
Διαζύγιο. Υπό το Μωσαϊκό Νόμο, ο άντρας μπορούσε να διαζευχθεί τη σύζυγό του, αλλά εκείνη δεν μπορούσε να τον διαζευχθεί. Αυτός ήταν υποχρεωμένος να της δώσει γραπτό πιστοποιητικό διαζυγίου. (Δευ 24:1-4) Ο Ιησούς Χριστός έδειξε ότι αυτή η διευθέτηση για διαζύγιο στον Ισραήλ έγινε κατά παραχώρηση, λόγω της σκληροκαρδίας τους. (Ματ 19:8) Αν, όμως, κάποιος αποπλανούσε μια παρθένα που δεν ήταν αρραβωνιασμένη, αυτή έπρεπε να γίνει σύζυγός του (εκτός αν ο πατέρας της αρνούνταν να του τη δώσει), και εκείνος δεν επιτρεπόταν να τη διαζευχθεί όλες τις ημέρες του.—Δευ 22:28, 29.
Τόσο οι Εβραϊκές Γραφές όσο και οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές τονίζουν ότι ο σύζυγος πρέπει να περιορίζει τις σεξουαλικές του σχέσεις στη γαμήλια σύντροφό του (Παρ 5:15-20) και ότι ο γάμος πρέπει να διατηρείται άξιος τιμής, διότι ο Θεός θα κρίνει τους πόρνους και τους μοιχούς. (Εβρ 13:4) Στους πατριαρχικούς χρόνους καθώς και υπό το Νόμο, υπήρχε ο θεσμός της πολυγαμίας και της παλλακείας κατά ανοχή του Ιεχωβά, αλλά σύμφωνα με τη Χριστιανική διευθέτηση ο άντρας μπορεί να έχει μόνο μία εν ζωή σύζυγο. (Γε 25:5, 6· 29:18-28· Δευ 21:15-17· Ματ 19:5· Ρω 7:2, 3· 1Τι 3:2) Η μόνη Χριστιανική βάση για διαζύγιο και νέο γάμο είναι η “πορνεία”.—Ματ 19:9· βλέπε ΠΟΡΝΕΙΑ.
Μεταφορική Χρήση. Δεδομένου ότι το αρχαίο έθνος του Ισραήλ είχε δεσμευτεί απέναντι στον Ιεχωβά μέσω της διαθήκης του Νόμου, ο Θεός ήταν «ο συζυγικός ιδιοκτήτης» τους. (Ιερ 3:14) Ο απόστολος Παύλος λέει ότι ο Ιεχωβά είναι ο Πατέρας των χρισμένων Χριστιανών, των πνευματικών γιων του, και ότι «η άνω Ιερουσαλήμ» είναι η μητέρα τους, υποδηλώνοντας ότι ο Ιεχωβά θεωρεί τον εαυτό του σύζυγο αυτής της Ιερουσαλήμ.—Γα 4:6, 7, 26· παράβαλε Ησ 54:5.
Ο Ιησούς Χριστός θεωρείται Σύζυγος της Χριστιανικής εκκλησίας. (Εφ 5:22, 23· Απ 19:7· 21:2) Αυτή η συσχέτιση τονίζει τόσο την ηγεσία που ασκεί στην εκκλησία όσο και τη στοργική του φροντίδα για αυτήν. Κατέθεσε την ίδια του τη ζωή για τη νύφη του, και εξακολουθεί να της παρέχει τροφή και να την περιθάλπει.