Βαρνάβας—«Γιος Παρηγοριάς»

ΠΟΤΕ ήταν η τελευταία φορά που σας παρηγόρησε κάποιος φίλος; Θυμάστε πότε ήταν η τελευταία φορά που παρηγορήσατε εσείς κάποιον άλλον; Από καιρό σε καιρό, όλοι μας χρειαζόμαστε ενθάρρυνση, και πόσο πολύ εκτιμούμε εκείνους που την παρέχουν με αγάπη! Το να δίνει κάποιος παρηγοριά σημαίνει να διαθέτει χρόνο για να ακούει με προσοχή, να κατανοεί και να βοηθάει. Είστε εσείς διατεθειμένος να το κάνετε αυτό;

Ένα άτομο που εκδήλωσε τέτοια προθυμία με υποδειγματικό τρόπο ήταν ο Βαρνάβας, ο οποίος «ήταν άντρας αγαθός και γεμάτος άγιο πνεύμα και πίστη». (Πράξεις 11:24) Γιατί μπορούσε να λεχθεί αυτό για τον Βαρνάβα; Τι είχε κάνει ώστε να αξίζει αυτή την περιγραφή;

Έδινε Βοήθεια με Απλοχεριά

Το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωσήφ, αλλά οι απόστολοι του έδωσαν μια περιγραφική επονομασία η οποία ταίριαζε πάρα πολύ στο χαρακτήρα του—Βαρνάβας, που σημαίνει «Γιος Παρηγοριάς».a (Πράξεις 4:36) Η Χριστιανική εκκλησία μόλις είχε ιδρυθεί. Μερικοί υποθέτουν ότι, πριν από αυτό, ο Βαρνάβας ήταν ένας από τους μαθητές του Ιησού. (Λουκάς 10:1, 2) Είτε ήταν έτσι είτε όχι, αυτός ο άντρας είχε δημιουργήσει ένα καλό υπόμνημα.

Λίγο μετά την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ., ο Βαρνάβας, ο οποίος ήταν Λευίτης από την Κύπρο, πούλησε οικειοθελώς κάποιο κομμάτι γης και έδωσε τα χρήματα στους αποστόλους. Γιατί το έκανε αυτό; Η αφήγηση στις Πράξεις μάς λέει ότι, εκείνον τον καιρό, μεταξύ των Χριστιανών στην Ιερουσαλήμ «γινόταν διανομή στον καθένα, ανάλογα με την ανάγκη που είχε». Ο Βαρνάβας προφανώς διέκρινε την ανάγκη και έκανε κάτι για αυτό με όλη του την καρδιά. (Πράξεις 4:34-37) Ίσως να είχε κάποια οικονομική άνεση, αλλά δεν δίστασε να προσφέρει τόσο τα υλικά του αποκτήματα όσο και τον ίδιο του τον εαυτό για την προώθηση των συμφερόντων της Βασιλείας.b «Οπουδήποτε συναντούσε ανθρώπους ή καταστάσεις που απαιτούσαν ενθάρρυνση, ο Βαρνάβας έδινε όσο περισσότερη ενθάρρυνση μπορούσε», παρατηρεί ο λόγιος Φ. Φ. Μπρους. Αυτό φαίνεται καθαρά από το δεύτερο περιστατικό στο οποίο εμφανίζεται αυτός.

Περίπου το 36 Κ.Χ., ο Σαύλος από την Ταρσό (ο μελλοντικός απόστολος Παύλος), ο οποίος ήταν τώρα Χριστιανός, προσπαθούσε να έρθει σε επαφή με την εκκλησία της Ιερουσαλήμ, αλλά «όλοι . . . τον φοβούνταν, επειδή δεν πίστευαν ότι είναι μαθητής». Πώς θα μπορούσε να πείσει την εκκλησία ότι η μεταστροφή του ήταν γνήσια και όχι ένα απλό τέχνασμα για να την ερημώσει ακόμη περισσότερο; «Ο Βαρνάβας . . . πρόστρεξε σε βοήθειά του και τον οδήγησε στους αποστόλους».—Πράξεις 9:26, 27· Γαλάτες 1:13, 18, 19.

Ο λόγος για τον οποίο εμπιστεύτηκε ο Βαρνάβας τον Σαύλο δεν αναφέρεται. Πάντως, ο “Γιος της Παρηγοριάς” ενήργησε σε αρμονία με την επονομασία του ακούγοντας με προσοχή τον Σαύλο και βοηθώντας τον να αντιμετωπίσει αυτό το φαινομενικό αδιέξοδο. Μολονότι ο Σαύλος επέστρεψε κατόπιν στη γενέτειρά του, την Ταρσό, οι δυο άντρες είχαν αναπτύξει φιλία. Στα επόμενα χρόνια, αυτό θα είχε σπουδαία αποτελέσματα.—Πράξεις 9:30.

Στην Αντιόχεια

Περίπου το 45 Κ.Χ. έφτασαν στην Ιερουσαλήμ τα νέα σχετικά με τις ασυνήθιστες εξελίξεις που λάβαιναν χώρα στην Αντιόχεια της Συρίας—πολλοί ελληνόφωνοι κάτοικοι εκείνης της πόλης γίνονταν πιστοί. Η εκκλησία απέστειλε τον Βαρνάβα για να ερευνήσει το ζήτημα και να οργανώσει το έργο που γινόταν εκεί. Δεν θα μπορούσαν να είχαν κάνει πιο σοφή επιλογή. Ο Λουκάς δηλώνει: «Όταν εκείνος έφτασε και είδε την παρ’ αξία καλοσύνη του Θεού, χάρηκε και άρχισε να τους ενθαρρύνει όλους να παραμένουν στον Κύριο με όλη τη θέληση της καρδιάς τους· διότι ήταν άντρας αγαθός και γεμάτος άγιο πνεύμα και πίστη. Και αρκετά μεγάλο πλήθος προστέθηκε στον Κύριο».—Πράξεις 11:22-24.

Δεν αρκέστηκε όμως σε αυτό. Σύμφωνα με τον λόγιο Τζιουζέπε Ριτσιότι, «ο Βαρνάβας ήταν πρακτικός άνθρωπος και αμέσως κατάλαβε ότι ήταν ανάγκη να γίνουν επισταμένες προσπάθειες για να διασφαλιστεί ότι αυτή η ελπιδοφόρα ανθοφορία θα κατέληγε σε άφθονο θερισμό. Επομένως, υπήρχε πρωτίστως ανάγκη για θεριστές». Εφόσον προερχόταν από την Κύπρο, ο Βαρνάβας είχε πιθανώς συνηθίσει στις δοσοληψίες με τους Εθνικούς. Ίσως να αισθανόταν πως ήταν ιδιαίτερα κατάλληλος να κηρύξει σε ειδωλολάτρες. Αλλά ήταν διατεθειμένος να περιλάβει και άλλους σε αυτή τη συναρπαστική και ενθαρρυντική δραστηριότητα.

Ο Βαρνάβας σκέφτηκε τον Σαύλο. Πιθανότατα, ο Βαρνάβας γνώριζε για την προφητική αποκάλυψη που δόθηκε στον Ανανία όταν μεταστράφηκε ο Σαύλος, ότι δηλαδή ο πρώην διώκτης ήταν “σκεύος εκλεγμένο για να φέρει το όνομα του Ιησού στα έθνη”. (Πράξεις 9:15) Έτσι, ο Βαρνάβας ξεκίνησε για την Ταρσό—ένα ταξίδι 200 χιλιομέτρων περίπου μόνο για να πάει—προκειμένου να βρει τον Σαύλο. Οι δυο άντρες συνεργάστηκαν μαζί ένα ολόκληρο έτος, και «στην Αντιόχεια ήταν που για πρώτη φορά» εκείνη την περίοδο «οι μαθητές ονομάστηκαν με θεϊκή πρόνοια Χριστιανοί».—Πράξεις 11:25, 26.

Στη διάρκεια της διακυβέρνησης του Κλαύδιου, έπεσε μεγάλη πείνα σε διάφορες περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με τον Ιουδαίο ιστορικό Ιώσηπο, στην Ιερουσαλήμ «πολλοί άνθρωποι πέθαιναν επειδή δεν είχαν τα απαραίτητα για να εξασφαλίσουν τρόφιμα». Έτσι, οι μαθητές στην Αντιόχεια «αποφάσισαν, ο καθένας τους σύμφωνα με ό,τι μπορούσε να διαθέσει, να στείλουν βοήθεια ως διακονία στους αδελφούς που κατοικούσαν στην Ιουδαία· αυτό και έκαναν, στέλνοντάς την στους πρεσβυτέρους μέσω του Βαρνάβα και του Σαύλου». Όταν ολοκλήρωσαν εκείνη την αποστολή, επέστρεψαν οι δυο τους μαζί με τον Ιωάννη Μάρκο στην Αντιόχεια, όπου συμπεριλήφθηκαν στους προφήτες και στους δασκάλους της εκκλησίας.—Πράξεις 11:29, 30· 12:25· 13:1.

Ένας Ειδικός Ιεραποστολικός Διορισμός

Κατόπιν συνέβη ένα ασυνήθιστο περιστατικό. «Καθώς αυτοί πρόσφεραν διακονία στον Ιεχωβά δημόσια και νήστευαν, το άγιο πνεύμα είπε: “Από όλους ξεχωρίστε για εμένα τον Βαρνάβα και τον Σαύλο για το έργο για το οποίο τους έχω καλέσει”». Σκεφτείτε! Το πνεύμα του Ιεχωβά όρισε ότι οι δυο τους θα λάβαιναν έναν ειδικό διορισμό. «Και αυτοί, σταλμένοι από το άγιο πνεύμα, κατέβηκαν στη Σελεύκεια και από εκεί απέπλευσαν για την Κύπρο». Και ο Βαρνάβας επίσης θα μπορούσε δικαιολογημένα να αποκληθεί απόστολος, δηλαδή απεσταλμένος.—Πράξεις 13:2, 4· 14:14.

Αφού διέσχισαν την Κύπρο και βοήθησαν τον Σέργιο Παύλο, το Ρωμαίο κυβερνήτη του νησιού, να γίνει Χριστιανός, προχώρησαν στην Πέργη, στη νότια ακτή της Μικράς Ασίας, όπου ο Ιωάννης Μάρκος αποσύρθηκε και επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ. (Πράξεις 13:13) Φαίνεται ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή ο Βαρνάβας έπαιζε πρωτεύοντα ρόλο, ίσως ως ο πιο έμπειρος συνεργάτης. Από αυτό το σημείο και έπειτα, ο Σαύλος (ο οποίος τώρα αποκαλείται Παύλος) αναλαμβάνει την ηγεσία. (Παράβαλε Πράξεις 13:7, 13, 16· 15:2.) Μήπως αυτή η αλλαγή πλήγωσε τον Βαρνάβα; Όχι· ήταν ένας ώριμος Χριστιανός ο οποίος αναγνώριζε ταπεινά ότι ο Ιεχωβά χρησιμοποιούσε και το συνεργάτη του επίσης με δυναμικό τρόπο. Με αυτούς ως μέσο, ο Ιεχωβά επιθυμούσε να ακουστούν και σε άλλους τομείς τα καλά νέα.

Στην πραγματικότητα, προτού εκδιωχθούν οι δυο άντρες από την Αντιόχεια της Πισιδίας, ολόκληρη η περιοχή άκουσε το λόγο του Θεού από τον Παύλο και τον Βαρνάβα, και ορισμένοι δέχτηκαν το άγγελμα. (Πράξεις 13:43, 48-52) Στο Ικόνιο, «μεγάλο πλήθος Ιουδαίων και Ελλήνων έγιναν πιστοί». Αυτό υποκίνησε τον Παύλο και τον Βαρνάβα να μείνουν αρκετό καιρό εκεί, “μιλώντας τολμηρά με την εξουσία του Ιεχωβά, ο οποίος επέτρεπε να γίνονται σημεία και θαυμαστά προμηνύματα μέσω των χεριών τους”. Ακούγοντας ότι είχε καταστρωθεί ένα σχέδιο για το λιθοβολισμό τους, οι δυο άντρες, ενεργώντας σοφά, έφυγαν και συνέχισαν το έργο τους στη Λυκαονία, στα Λύστρα και στη Δέρβη. Παρά τις εμπειρίες που είχαν στα Λύστρα όπου κινδύνεψε η ζωή τους, τόσο ο Βαρνάβας όσο και ο Παύλος συνέχισαν να “ενισχύουν τις ψυχές των μαθητών, ενθαρρύνοντάς τους να παραμείνουν στην πίστη και λέγοντας: «Πρέπει να μπούμε στη βασιλεία του Θεού διαμέσου πολλών θλίψεων»”.—Πράξεις 14:1-7, 19-22.

Αυτοί οι δυο δυναμικοί κήρυκες δεν επέτρεψαν να τους κυριεύσει ο φόβος. Αντιθέτως, επέστρεψαν για να εποικοδομήσουν τους καινούριους Χριστιανούς σε μέρη όπου ήδη είχαν αντιμετωπίσει σφοδρή εναντίωση, πιθανώς βοηθώντας τους άντρες που είχαν τα κατάλληλα προσόντα να αναλάβουν την ηγεσία στις νεοσύστατες εκκλησίες.

Το Ζήτημα της Περιτομής

Περίπου 16 χρόνια μετά την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ., ο Βαρνάβας αναμείχθηκε σε μια σειρά γεγονότων ιστορικής σημασίας τα οποία σχετίζονταν με το ζήτημα της περιτομής. «Κάποιοι κατέβηκαν [στην Αντιόχεια της Συρίας] από την Ιουδαία και άρχισαν να διδάσκουν τους αδελφούς: “Αν δεν περιτμηθείτε σύμφωνα με το έθιμο του Μωυσή, δεν μπορείτε να σωθείτε”». Ο Βαρνάβας και ο Παύλος γνώριζαν από πείρα ότι αυτό δεν ήταν αλήθεια, και έτσι ήγειραν αντιρρήσεις γύρω από αυτό το ζήτημα. Αντί να επιβάλουν την εξουσία τους, αναγνώρισαν ότι αυτό το πρόβλημα θα έπρεπε να τακτοποιηθεί για το καλό ολόκληρης της αδελφότητας. Έτσι, έθεσαν το πρόβλημα ενώπιον του κυβερνώντος σώματος στην Ιερουσαλήμ, όπου, με τη βοήθεια των εκθέσεών τους, τακτοποιήθηκε το ζήτημα. Στη συνέχεια, ο Παύλος και ο Βαρνάβας, οι οποίοι περιγράφονται ως “αγαπητοί . . . που έχουν παραδώσει τις ψυχές τους για το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού”, ήταν ανάμεσα σε εκείνους στους οποίους ανατέθηκε να γνωστοποιήσουν την απόφαση στους αδελφούς στην Αντιόχεια. Όταν διαβάστηκε η επιστολή του κυβερνώντος σώματος και εκφωνήθηκαν ομιλίες, η εκκλησία “χάρηκε με την ενθάρρυνση” και “ενισχύθηκε”.—Πράξεις 15:1, 2, 4, 25-32.

«Ένα Έντονο Ξέσπασμα Θυμού»

Έπειτα από τόσες θετικές αναφορές σε αυτόν, ίσως νομίζουμε ότι εμείς δεν θα μπορούσαμε ποτέ να ζήσουμε σύμφωνα με το παράδειγμα που άφησε ο Βαρνάβας. Ωστόσο, ο “Γιος της Παρηγοριάς” ήταν ατελής όπως είμαστε και εμείς. Ενώ σχεδίαζε μαζί με τον Παύλο ένα δεύτερο ιεραποστολικό ταξίδι για να επισκεφτούν τις εκκλησίες, προέκυψε μια διαφωνία. Ο Βαρνάβας ήταν αποφασισμένος να πάρει μαζί τον εξάδελφό του, τον Ιωάννη Μάρκο, αλλά ο Παύλος δεν το θεωρούσε κατάλληλο αυτό, εφόσον ο Ιωάννης Μάρκος είχε φύγει από αυτούς στο πρώτο ιεραποστολικό ταξίδι. Συνέβη «ένα έντονο ξέσπασμα θυμού, ώστε χώρισαν ο ένας από τον άλλον· και ο Βαρνάβας πήρε τον Μάρκο και απέπλευσε για την Κύπρο», ενώ «ο Παύλος διάλεξε τον Σίλα και έφυγε» σε άλλη κατεύθυνση.—Πράξεις 15:36-40.

Πόσο λυπηρό ήταν αυτό! Και όμως, αυτό το περιστατικό μάς λέει κάτι ακόμη σχετικά με την προσωπικότητα του Βαρνάβα. «Θα είναι πάντα προς τιμή του Βαρνάβα το γεγονός ότι ήταν έτοιμος να αποτολμήσει να δείξει εμπιστοσύνη στον Μάρκο για δεύτερη φορά», λέει ένας λόγιος. Όπως υποθέτει αυτός ο συγγραφέας, «η πεποίθηση που είχε ο Βαρνάβας σε αυτόν» είναι πολύ πιθανό ότι «τον βοήθησε να επανακτήσει τη δική του αυτοπεποίθηση και τον ώθησε να προχωρήσει με ανανεωμένη αφοσίωση». Όπως αποδείχτηκε, αυτή η πεποίθηση ήταν πλήρως δικαιολογημένη, διότι κάποια ημέρα ακόμη και ο Παύλος αναγνώρισε ότι ο Μάρκος ήταν χρήσιμος στη Χριστιανική υπηρεσία.—2 Τιμόθεο 4:11· παράβαλε Κολοσσαείς 4:10.

Το παράδειγμα του Βαρνάβα μπορεί να μας υποκινήσει να διαθέτουμε χρόνο για να ακούμε με προσοχή, να κατανοούμε και να ενθαρρύνουμε τους καταβεβλημένους καθώς και να παρέχουμε πρακτική βοήθεια όταν διακρίνουμε αυτή την ανάγκη. Το υπόμνημα που άφησε υπηρετώντας πρόθυμα τους αδελφούς του με πραότητα και θάρρος, καθώς και τα εξαίρετα αποτελέσματα που είχε αυτό, αποτελεί από μόνο του πηγή ενθάρρυνσης. Τι ευλογία είναι να έχουμε αδελφούς σαν τον Βαρνάβα στις εκκλησίες μας σήμερα!

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Ο Βαρνάβας «ήταν άντρας αγαθός και γεμάτος άγιο πνεύμα και πίστη»