Μεγάλες Οικογένειες Ενωμένες στην Υπηρεσία του Θεού
«Οι γιοι είναι κληρονομιά από τον Ιεχωβά», έγραψε ο ψαλμωδός. «Ο καρπός της κοιλιάς είναι ανταμοιβή. Σαν βέλη στο χέρι ενός κραταιού άντρα, έτσι είναι οι γιοι της νεότητας. Ευτυχισμένος είναι ο ακμαίος άντρας που γέμισε τη φαρέτρα του με αυτούς».—Ψαλμός 127:3-5.
ΝΑΙ, τα παιδιά μπορούν να είναι ευλογία από τον Ιεχωβά. Και όπως ένας τοξότης νιώθει ικανοποίηση όταν γνωρίζει πώς να κατευθύνει τα βέλη που έχει στη φαρέτρα του, έτσι και οι γονείς νιώθουν ευτυχία όταν κατευθύνουν τα παιδιά τους στο μονοπάτι που οδηγεί στην αιώνια ζωή.—Ματθαίος 7:14.
Πολύ παλαιότερα, οι οικογένειες που “είχαν γεμίσει τη φαρέτρα” τους με πολλά παιδιά ήταν κάτι το συνηθισμένο ανάμεσα στο λαό του Θεού. Πάρτε για παράδειγμα τα χρόνια κατά τα οποία ήταν αιχμάλωτοι στην Αίγυπτο: «Οι γιοι του Ισραήλ έγιναν καρποφόροι και άρχισαν να πολλαπλασιάζονται· και συνεχώς πλήθαιναν και γίνονταν κραταιότεροι με πολύ ασυνήθιστο ρυθμό, ώστε ο τόπος γέμισε από αυτούς». (Έξοδος 1:7) Μια σύγκριση ανάμεσα στον αριθμό των Ισραηλιτών που μπήκαν στην Αίγυπτο και στον αριθμό εκείνων που έφυγαν δείχνει ότι οι οικογένειες με δέκα παιδιά ήταν μεσαίου μεγέθους!
Μεταγενέστερα, ο Ιησούς μεγάλωσε σε μια οικογένεια που πολλοί σήμερα θα θεωρούσαν μεγάλη. Ο Ιησούς ήταν ο πρωτότοκος, αλλά ο Ιωσήφ και η Μαρία απέκτησαν άλλους τέσσερις γιους και μερικές κόρες. (Ματθαίος 13:54-56) Το γεγονός ότι είχαν τόσο πολλά παιδιά ίσως εξηγεί το πώς η Μαρία και ο Ιωσήφ ξεκίνησαν το ταξίδι της επιστροφής από την Ιερουσαλήμ χωρίς να αντιληφθούν ότι ο Ιησούς δεν ήταν ανάμεσά τους.—Λουκάς 2:42-46.
Μεγάλες Οικογένειες Σήμερα
Σήμερα, πολλοί Χριστιανοί αποφασίζουν να περιορίσουν το μέγεθος της οικογένειάς τους για πνευματικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς και άλλους λόγους. Ωστόσο, οι μεγάλες οικογένειες εξακολουθούν να είναι ο κανόνας σε πολλές κοινωνίες. Σύμφωνα με το έντυπο Η Κατάσταση των Παιδιών του Κόσμου το 1997 (The State of the World’s Children 1997), το υψηλότερο ποσοστό γεννητικότητας το έχουν οι περιοχές της Αφρικής που βρίσκονται νότια της Σαχάρας. Εκεί, η μέση γυναίκα γεννάει έξι παιδιά.
Για τους Χριστιανούς γονείς που έχουν μεγάλες οικογένειες, το να αναθρέψουν τα παιδιά τους κατά τέτοιον τρόπο ώστε να αγαπούν τον Ιεχωβά δεν είναι εύκολο, αλλά πολλοί το πετυχαίνουν. Η επιτυχία εξαρτάται από το αν η οικογένεια είναι ενωμένη στην αγνή λατρεία. Τα όσα είπε ο απόστολος Παύλος στην εκκλησία της Κορίνθου εφαρμόζονται με την ίδια ισχύ και στις Χριστιανικές οικογένειες σήμερα. Εκείνος έγραψε: «Σας παρακαλώ δε, αδελφοί, . . . να είστε όλοι ομόφωνοι σε αυτά που λέτε και να μην υπάρχουν διαιρέσεις μεταξύ σας, αλλά να είστε κατάλληλα ενωμένοι με τον ίδιο νου και με τον ίδιο τρόπο σκέψης». (1 Κορινθίους 1:10) Πώς μπορεί να επιτευχθεί τέτοια ενότητα;
Οι Γονείς Πρέπει να Είναι Πνευματικοί Άνθρωποι
Ένας ουσιώδης παράγοντας είναι η πλήρης αφοσίωση των γονέων στον Θεό. Αναλογιστείτε τι είπε ο Μωυσής στους Ισραηλίτες: «Άκου, Ισραήλ: Ο Ιεχωβά ο Θεός μας είναι ένας Ιεχωβά. Και πρέπει να αγαπάς τον Ιεχωβά τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχή και με όλη τη ζωτική σου δύναμη. Και αυτά τα λόγια τα οποία σε προστάζω σήμερα πρέπει να είναι στην καρδιά σου· και πρέπει να τα ενσταλάζεις στους γιους σου και να μιλάς για αυτά όταν κάθεσαι στο σπίτι σου και όταν περπατάς στο δρόμο και όταν ξαπλώνεις και όταν σηκώνεσαι».—Δευτερονόμιο 6:4-7.
Προσέξτε πως ο Μωυσής τόνισε ότι οι εντολές του Θεού έπρεπε να βρίσκονται «στην καρδιά» των γονέων. Μόνο τότε θα ήταν διατεθειμένοι οι γονείς να παράσχουν τακτική πνευματική εκπαίδευση στα παιδιά τους. Στην πραγματικότητα, όταν οι γονείς είναι πνευματικά ισχυροί, έχουν την ένθερμη επιθυμία να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους σε πνευματικά ζητήματα.
Για να γίνει κάποιος πνευματικό άτομο και να αγαπάει τον Ιεχωβά με όλη του την καρδιά είναι ζωτικό να διαβάζει, να στοχάζεται και να εφαρμόζει το Λόγο του Θεού τακτικά. Ο ψαλμωδός έγραψε ότι εκείνος ο οποίος βρίσκει ευχαρίστηση στο νόμο του Ιεχωβά και ο οποίος τον διαβάζει «ημέρα και νύχτα» θα «γίνει σαν δέντρο φυτεμένο δίπλα σε ρεύματα με νερό, που δίνει τον καρπό του στην εποχή του και το φύλλωμά του δεν μαραίνεται, και οτιδήποτε κάνει αυτός θα έχει επιτυχία».—Ψαλμός 1:2, 3.
Όπως ένα δέντρο κάνει καλό καρπό αν ποτίζεται με συνέπεια, έτσι και οι οικογένειες που τρέφονται πνευματικά κάνουν θεοσεβή καρπό, προς αίνο του Ιεχωβά. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η οικογένεια του Ουγουαντιέγκου, ο οποίος ζει στη Δυτική Αφρική. Παρ’ όλο που ο Ουγουαντιέγκου και η σύζυγός του έχουν οχτώ παιδιά, υπηρετούν και οι δυο ως τακτικοί σκαπανείς, δηλαδή ολοχρόνιοι διάκονοι των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Ο ίδιος λέει: «Η οικογένειά μας διατηρεί μια τακτική οικογενειακή Γραφική μελέτη εδώ και πάνω από 20 χρόνια. Διδάσκουμε το Λόγο του Θεού στα παιδιά μας από τότε που ήταν βρέφη, όχι μόνο στην οικογενειακή μας μελέτη, αλλά και στη διακονία, καθώς και σε άλλες στιγμές. Όλα τα παιδιά μας είναι διαγγελείς των καλών νέων της Βασιλείας, και μόνο το μικρότερο, που είναι έξι χρονών, δεν έχει βαφτιστεί ακόμη».
Ομαδική Συνεργασία
«Μέσω σοφίας οικοδομείται το σπιτικό», λέει η Αγία Γραφή. (Παροιμίες 24:3) Μέσα στην οικογένεια η σοφία αυτή παράγει ομαδική συνεργασία. Ο «αρχηγός» της οικογενειακής ομάδας είναι ο πατέρας· αυτός είναι η διορισμένη από τον Θεό κεφαλή του σπιτικού. (1 Κορινθίους 11:3) Ο θεόπνευστος απόστολος Παύλος τόνισε τη σοβαρότητα της ευθύνης που συνεπάγεται η ηγεσία όταν έγραψε: «Αν κάποιος δεν προμηθεύει [τόσο υλικά όσο και πνευματικά] για τους δικούς του, και ειδικά για εκείνους που είναι μέλη του σπιτικού του, έχει απαρνηθεί την πίστη και είναι χειρότερος από έναν άπιστο».—1 Τιμόθεο 5:8.
Σε αρμονία με αυτή τη συμβουλή του Λόγου του Θεού, οι Χριστιανοί σύζυγοι χρειάζεται να μεριμνούν για την πνευματικότητα των γυναικών τους. Αν οι γυναίκες είναι καταβαρημένες από τις δουλειές του σπιτιού, η πνευματικότητά τους θα πάσχει. Σε μια αφρικανική χώρα, ένας νεοβαφτισμένος Χριστιανός παραπονέθηκε στους πρεσβυτέρους της εκκλησίας του ότι η σύζυγός του έδειχνε απάθεια για τα πνευματικά ζητήματα. Οι πρεσβύτεροι ανέφεραν ότι η σύζυγός του ίσως χρειαζόταν πρακτική βοήθεια. Έτσι λοιπόν, ο σύζυγος άρχισε να τη βοηθάει στις δουλειές του σπιτιού. Επίσης διέθεσε χρόνο για να τη βοηθήσει να βελτιώσει την ικανότητά της στην ανάγνωση καθώς και τις γνώσεις της γύρω από την Αγία Γραφή. Εκείνη ανταποκρίθηκε καλά, και τώρα ολόκληρη η οικογένεια είναι ενωμένη στην υπηρεσία του Θεού.
Οι πατέρες χρειάζεται επίσης να ενδιαφέρονται για την πνευματικότητα των παιδιών τους. Ο Παύλος έγραψε: «Εσείς, πατέρες, μην παροξύνετε τα παιδιά σας, αλλά να τα ανατρέφετε με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά». (Εφεσίους 6:4) Όταν οι γονείς ακολουθούν τη νουθεσία που τους δίνεται να μην παροξύνουν τα παιδιά τους, καθώς και την οδηγία που έχουν να τα εκπαιδεύουν, τα παιδιά νιώθουν ότι αποτελούν μέρος της οικογενειακής ομάδας. Το αποτέλεσμα πιθανώς θα είναι ότι τα παιδιά θα αλληλοβοηθιούνται και θα αλληλοενθαρρύνονται όσον αφορά την επίτευξη πνευματικών στόχων.
Η ομαδική συνεργασία συνεπάγεται την ανάθεση πνευματικών ευθυνών στα παιδιά, όταν είναι έτοιμα να τις αναλάβουν. Ένας πατέρας, Χριστιανός πρεσβύτερος με 11 παιδιά, ξυπνάει νωρίς το πρωί και διεξάγει μελέτες με μερικά από αυτά προτού φύγει για την εργασία του. Μετά το βάφτισμά τους, τα μεγαλύτερα βοηθούν με τη σειρά τα μικρότερα αδέλφια τους, συμμετέχοντας και αυτά στη διδασκαλία των αδελφών τους από την Αγία Γραφή. Ο πατέρας επιβλέπει, επαινώντας τις προσπάθειές τους. Έξι από τα παιδιά είναι βαφτισμένα, και τα υπόλοιπα συνεχίζουν να εργάζονται προς αυτόν το στόχο.
Καλή Επικοινωνία, Κοινοί Στόχοι
Ζωτική για τις ενωμένες οικογένειες είναι η επικοινωνία με αγάπη και οι κοινοί πνευματικοί στόχοι. Ο Γκόρντον, ένας Χριστιανός πρεσβύτερος ο οποίος ζει στη Νιγηρία, είναι πατέρας εφτά παιδιών ηλικίας 11 έως 27 χρονών. Τα έξι από αυτά είναι σκαπανείς, όπως και οι γονείς. Το μικρότερο, το οποίο βαφτίστηκε πρόσφατα, συμμετέχει τακτικά στο έργο μαθήτευσης μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια. Οι δύο ενήλικοι γιοι είναι διακονικοί υπηρέτες στην εκκλησία.
Ο Γκόρντον διεξήγε προσωπικά Γραφική μελέτη με το καθένα από τα παιδιά του. Επιπλέον, η οικογένεια τηρεί ένα περιεκτικό πρόγραμμα Γραφικής εκπαίδευσης. Κάθε πρωί συγκεντρώνονται για την εξέταση ενός Γραφικού εδαφίου και κατόπιν προετοιμάζονται για τις συναθροίσεις.
Ένας από τους στόχους που έχει τεθεί για κάθε μέλος της οικογένειας είναι να διαβάζουν όλα τα άρθρα των περιοδικών Σκοπιά και Ξύπνα! Πρόσφατα, πρόσθεσαν την καθημερινή ανάγνωση της Αγίας Γραφής στο πρόγραμμά τους. Καθώς συζητούν αυτά που διαβάζουν, τα μέλη της οικογένειας αλληλοενθαρρύνονται να κρατήσουν αυτή τη συνήθεια.
Η εβδομαδιαία οικογενειακή Γραφική μελέτη είναι κάτι το δεδομένο και κανείς δεν χρειάζεται υπενθύμιση—όλοι την περιμένουν με ανυπομονησία. Στα χρόνια που πέρασαν, το περιεχόμενο, η δομή και η διάρκεια της οικογενειακής μελέτης μεταβάλλονταν ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες των παιδιών. Η οικογένεια ανέπτυξε στενές σχέσεις με άλλους πιστούς υπηρέτες του Θεού, και αυτό είχε ωφέλιμη επίδραση στα παιδιά.
Ως οικογένεια, κάνουν πράγματα μαζί και προγραμματίζουν χρόνο για αναψυχή. Μια φορά την εβδομάδα απολαμβάνουν μια «οικογενειακή βραδιά», στη διάρκεια της οποίας συμμετέχουν σε παιχνίδια με ερωτήσεις, λένε καλόγουστα αστεία, παίζουν πιάνο, αφηγούνται διάφορες ιστορίες, και γενικώς χαλαρώνουν. Μερικές φορές, πηγαίνουν στη θάλασσα και σε διάφορα αξιοθέατα.
Βασίζονται στον Ιεχωβά
Τίποτε από τα παραπάνω δεν μικροποιεί τις δυσκολίες που περιλαμβάνονται στο να ανατρέφει κανείς μεγάλη οικογένεια. «Είναι μεγάλη πρόκληση το να είσαι καλός πατέρας για οχτώ παιδιά», είπε ένας Χριστιανός. «Απαιτείται άφθονη υλική και πνευματική τροφή για να παραμένουν σε καλή κατάσταση· πρέπει να εργάζομαι σκληρά για να κερδίζω αρκετά χρήματα ώστε να τα συντηρώ. Τα μεγαλύτερα παιδιά είναι στην εφηβεία· πηγαίνουν στο σχολείο και τα οχτώ. Ξέρω ότι η πνευματική εκπαίδευση είναι ζωτική· παρ’ όλα αυτά, μερικά από τα παιδιά μου είναι πεισματάρικα και ανυπάκουα. Με λυπούν, αλλά ξέρω ότι και εγώ κάνω μερικές φορές πράγματα που λυπούν την καρδιά του Ιεχωβά και εκείνος με συγχωρεί. Πρέπει να συνεχίσω, λοιπόν, υπομονετικά να διορθώνω τα παιδιά μου μέχρι να συμμορφωθούν.
»Προσπαθώ να ακολουθώ το παράδειγμα του Ιεχωβά ο οποίος είναι υπομονετικός μαζί μας επειδή θέλει να φτάσουν όλοι σε μετάνοια. Μελετώ με την οικογένειά μου, και μερικά από τα παιδιά μου εργάζονται προς το στόχο του βαφτίσματος. Δεν στηρίζομαι στη δική μου δύναμη για να έχω αποτελέσματα· με τις δυνατότητες που έχω μπορώ να επιτελέσω ελάχιστα. Προσπαθώ να πλησιάζω όλο και περισσότερο τον Ιεχωβά με προσευχή και να εφαρμόζω την παροιμία που λέει: “Να εμπιστεύεσαι στον Ιεχωβά με όλη σου την καρδιά και να μη στηρίζεσαι στη δική σου κατανόηση. Σε όλες σου τις οδούς αυτόν να λαβαίνεις υπόψη, και αυτός θα κάνει ευθείς τους δρόμους σου”. Ο Ιεχωβά θα με βοηθήσει να φέρω σε πέρας την εκπαίδευση των παιδιών μου».—Παροιμίες 3:5, 6.
Μην Παραιτηθείτε Ποτέ!
Μερικές φορές μπορεί να φαίνεται ότι η εκπαίδευση των παιδιών είναι ένα έργο που δεν εκτιμάται και πολύ, αλλά μην παραιτηθείτε ποτέ! Εμμείνετε σε αυτήν! Αν τώρα τα παιδιά σας δεν ανταποκρίνονται θετικά στις προσπάθειες που καταβάλλετε ή δεν τις εκτιμούν, μπορεί να το κάνουν αυτό αργότερα. Χρειάζεται χρόνος για να μεγαλώσει ένα παιδί και να γίνει Χριστιανός που παράγει τους καρπούς του πνεύματος.—Γαλάτες 5:22, 23.
Η Μόνικα, η οποία ζει στην Κένυα, είναι ένα από τα δέκα παιδιά μιας οικογένειας. Η ίδια λέει: «Οι γονείς μου μας δίδαξαν την αλήθεια της Αγίας Γραφής από τη βρεφική μας ηλικία. Ο μπαμπάς μελετούσε μαζί μας τα Χριστιανικά έντυπα κάθε εβδομάδα. Λόγω της εργασίας του, η μελέτη δεν γινόταν πάντα την ίδια ημέρα. Μερικές φορές, καθώς γύριζε στο σπίτι από την εργασία του και μας έβλεπε να παίζουμε έξω, μας έλεγε ότι σε πέντε λεπτά έπρεπε να μπούμε όλοι στο σπίτι για τη Γραφική μας μελέτη. Μετά τη Γραφική μας μελέτη, μας παρότρυνε να κάνουμε ερωτήσεις ή να συζητάμε ό,τι προβλήματα είχαμε.
»Φρόντιζε να κάνουμε συντροφιά με θεοσεβή παιδιά. Ο μπαμπάς επισκεπτόταν το σχολείο τακτικά για να ρωτήσει τους δασκάλους σχετικά με τη διαγωγή μας. Σε μια επίσκεψή του, άκουσε ότι οι τρεις μεγαλύτεροι αδελφοί μου είχαν καβγαδίσει με κάποια άλλα αγόρια και ότι μερικές φορές ήταν αγενείς. Ο μπαμπάς τούς τιμώρησε για την κακή συμπεριφορά τους αλλά παράλληλα διέθεσε χρόνο για να τους εξηγήσει μέσα από τη Γραφή γιατί χρειαζόταν να συμπεριφέρονται με θεοσεβή τρόπο.
»Οι γονείς μας μάς έδειξαν ποια οφέλη απορρέουν από την παρακολούθηση των συναθροίσεων με το να προετοιμάζουν τα μέρη των συναθροίσεων μαζί μας. Εκπαιδευόμασταν για να γίνουμε διάκονοι κάνοντας πρόβες στο σπίτι. Από βρέφη συνοδεύαμε τους γονείς μας στην υπηρεσία αγρού.
»Σήμερα, δύο από τα μεγαλύτερα αδέλφια μου είναι ειδικοί σκαπανείς, μια αδελφή μου είναι τακτική σκαπάνισσα και μια άλλη αδελφή μου, η οποία παντρεύτηκε και έχει οικογένεια, είναι ζηλώτρια Μάρτυρας του Ιεχωβά. Οι δύο μικρότερες αδελφές μου, ηλικίας 18 και 16 χρονών, είναι βαφτισμένες ευαγγελιζόμενες. Τα δύο μικρότερα αγόρια εκπαιδεύονται. Εγώ υπηρετώ εδώ και τρία χρόνια στο γραφείο τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Κένυα. Αγαπώ και εκτιμώ τους γονείς μου επειδή είναι πνευματικοί άνθρωποι· υπήρξαν θαυμάσιο παράδειγμα για εμάς».
Ανεξάρτητα από το πόσα παιδιά έχετε, ποτέ μην παραιτηθείτε από το να τα βοηθάτε να βαδίζουν στο μονοπάτι της αιώνιας ζωής. Καθώς ο Ιεχωβά θα ευλογεί τις προσπάθειές σας, θα επαναλαμβάνετε τα λόγια που είπε ο απόστολος Ιωάννης για τα πνευματικά παιδιά του: «Τίποτα δεν μου δίνει μεγαλύτερη αιτία για ευγνωμοσύνη από ό,τι αυτά τα πράγματα, από το να ακούω ότι τα παιδιά μου περπατούν στην αλήθεια».—3 Ιωάννη 4.