«Ο Φόβος του Ιεχωβά—Αυτό Είναι η Σοφία»
«Η ΚΑΤΑΛΗΞΗ της υπόθεσης, αφού ακούστηκαν όλα, είναι: Να φοβάσαι τον αληθινό Θεό και να τηρείς τις εντολές του. Διότι αυτή είναι όλη η υποχρέωση του ανθρώπου». (Εκκλησιαστής 12:13) Σε τι βαθυστόχαστο συμπέρασμα κατέληξε υπό θεϊκή έμπνευση ο Βασιλιάς Σολομών του αρχαίου Ισραήλ! Ο πατριάρχης Ιώβ αντιλαμβανόταν και αυτός την αξία του φόβου του Θεού, διότι είπε: «Δες! Ο φόβος του Ιεχωβά—αυτό είναι η σοφία, και η απομάκρυνση από το κακό είναι κατανόηση».—Ιώβ 28:28.
Η Αγία Γραφή προσδίδει μεγάλη σημασία στο φόβο του Ιεχωβά. Γιατί αποτελεί πορεία σοφίας το να καλλιεργούμε ευλαβικό φόβο για τον Θεό; Πώς ωφελούμαστε—ατομικά και ως ομάδα αληθινών λάτρεων—αν έχουμε θεοσεβή φόβο; Τα εδάφια 26 ως 35 του 14ου κεφαλαίου των Παροιμιών απαντούν σε αυτές τις ερωτήσεις.a
Πηγή “Ισχυρής Πεποίθησης”
«Στο φόβο του Ιεχωβά υπάρχει ισχυρή πεποίθηση», δηλώνει ο Σολομών, «και για τους γιους του θα υπάρχει καταφύγιο». (Παροιμίες 14:26) Αυτός στον οποίο θέτει την εμπιστοσύνη του ο θεοφοβούμενος άνθρωπος δεν είναι άλλος από τον όσιο και παντοδύναμο Θεό, τον Ιεχωβά. Δεν προξενεί απορία το ότι ένας τέτοιος άνθρωπος αντιμετωπίζει όσα πρόκειται να συμβούν με ισχυρή πεποίθηση! Το μέλλον του είναι διαρκές και ευλογημένο.
Τι μπορεί να λεχθεί, όμως, για το μέλλον εκείνων που θέτουν την εμπιστοσύνη τους στον κόσμο—στα σχέδιά του, στις οργανώσεις του, στις ιδεολογίες του και στα αγαθά του; Ό,τι μέλλον και αν ελπίζουν πως θα έχουν είναι βραχύβιο, διότι η Γραφή αναφέρει: «Ο κόσμος παρέρχεται καθώς και η επιθυμία του, αλλά αυτός που κάνει το θέλημα του Θεού παραμένει για πάντα». (1 Ιωάννη 2:17) Υπάρχει, λοιπόν, κάποιος λόγος για να “αγαπάμε είτε τον κόσμο είτε τα πράγματα που είναι μέσα στον κόσμο”;—1 Ιωάννη 2:15.
Ποια μέτρα μπορούν να πάρουν οι θεοφοβούμενοι γονείς για να διασφαλίσουν ότι «θα υπάρχει καταφύγιο» για τα παιδιά τους; «Ελάτε, γιοι μου, ακούστε με», έψαλε ο ψαλμωδός, «το φόβο του Ιεχωβά θα σας διδάξω». (Ψαλμός 34:11) Όταν τα παιδιά διδάσκονται να φοβούνται τον Θεό μέσω του παραδείγματος των γονέων και της εκπαίδευσης που παρέχουν αυτοί, είναι πιθανότερο ότι μεγαλώνοντας θα γίνουν άντρες και γυναίκες που θα έχουν ισχυρή πεποίθηση στον Ιεχωβά.—Παροιμίες 22:6.
«Ο φόβος του Ιεχωβά είναι πηγάδι ζωής», συνεχίζει ο Σολομών, «απομακρύνει από τις παγίδες του θανάτου». (Παροιμίες 14:27) Ο φόβος του Ιεχωβά είναι «πηγάδι ζωής» επειδή ο αληθινός Θεός είναι η «πηγή του ζωντανού νερού». (Ιερεμίας 2:13) Η απόκτηση γνώσης για τον Ιεχωβά και τον Ιησού Χριστό είναι δυνατόν να σημάνει αιώνια ζωή για εμάς. (Ιωάννης 17:3) Ο θεοσεβής φόβος μάς απομακρύνει επίσης από τις παγίδες του θανάτου. Πώς; Το εδάφιο Παροιμίες 13:14 δηλώνει: «Ο νόμος του σοφού είναι πηγή ζωής· απομακρύνει τον άνθρωπο από τις παγίδες του θανάτου». Όταν φοβόμαστε τον Ιεχωβά, όταν υπακούμε στο νόμο του και όταν αφήνουμε το Λόγο του να καθοδηγεί τα βήματά μας, δεν είναι αλήθεια ότι προστατευόμαστε από επιβλαβείς συνήθειες και συναισθήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε πρόωρο θάνατο;
“Στολισμός για το Βασιλιά”
Κατά το μεγαλύτερο μέρος της βασιλείας του, ο Σολομών ήταν θεοφοβούμενος βασιλιάς ο οποίος υπάκουε στον Ιεχωβά. Αυτό συνέβαλε σε επιτυχημένη διακυβέρνηση. Τι καθορίζει το πόσο καλά κυβερνάει κάποιος βασιλιάς; Το εδάφιο Παροιμίες 14:28 απαντάει: «Το πλήθος του λαού αποτελεί στολισμό για το βασιλιά, αλλά η έλλειψη πληθυσμού είναι η καταστροφή του άρχοντα». Η επιτυχία ενός βασιλιά μετριέται με βάση την ευημερία των υπηκόων του. Αν μεγάλο πλήθος του λαού επιθυμεί να παραμείνει υπό τη διακυβέρνησή του, αυτό τον συστήνει ως καλό κυβερνήτη. Ο Σολομών είχε «υπηκόους από [την Ερυθρά] θάλασσα [ως τη Μεσόγειο] θάλασσα και από τον Ποταμό [Ευφράτη] ως τα πέρατα της γης». (Ψαλμός 72:6-8) Η διακυβέρνησή του χαρακτηρίστηκε από άνευ προηγουμένου ειρήνη και ευημερία. (1 Βασιλέων 4:24, 25) Η βασιλεία του Σολομώντα ήταν επιτυχημένη. Από την άλλη πλευρά, η έλλειψη της επιδοκιμασίας του πληθυσμού καταισχύνει τον άρχοντα.
Σε σχέση με αυτό, τι μπορεί να λεχθεί για τη δόξα του Μεγαλύτερου Σολομώντα, του Μεσσιανικού Βασιλιά, του Ιησού Χριστού; Σκεφτείτε τους υπηκόους που έχει ακόμη και σήμερα. Από τη μια άκρη της γης ως την άλλη, έξι και πλέον εκατομμύρια θεοφοβούμενοι άντρες και γυναίκες έχουν ήδη επιλέξει να ζουν υπό τη διακυβέρνηση του Χριστού. Ασκούν πίστη στον Ιησού και είναι ενωμένοι στην αληθινή λατρεία του ζωντανού Θεού. (Ιωάννης 14:1) Μέχρι το τέλος της Χιλιετούς Βασιλείας, όλοι όσοι βρίσκονται στη μνήμη του Θεού θα έχουν αναστηθεί. Η παραδεισένια γη θα είναι τότε γεμάτη με ευτυχισμένους, δίκαιους ανθρώπους οι οποίοι έχουν δείξει εκτίμηση για τον Βασιλιά τους. Τι μαρτυρία θα αποτελεί αυτό για την επιτυχία της διακυβέρνησης του Χριστού! Ας κρατάμε γερά την υπέροχη ελπίδα μας της Βασιλείας.
Πνευματικά και Σωματικά Οφέλη
Ο ευλαβικός φόβος του Θεού μπορεί να μας φέρει ηρεμία στην καρδιά και γαλήνη στο πνεύμα. Αυτό συμβαίνει διότι οι πολλές πτυχές της σοφίας περιλαμβάνουν την καλή κρίση και τη διάκριση. Το εδάφιο Παροιμίες 14:29 δηλώνει: «Ο μακρόθυμος έχει άφθονη διάκριση, αλλά ο ανυπόμονος εξυψώνει την ανοησία». Η διάκριση μας βοηθάει να αντιλαμβανόμαστε ότι ο ανεξέλεγκτος θυμός έχει καταστροφική επίδραση στην πνευματικότητά μας. Πράγματα όπως «έχθρες, έριδα, ζήλια, ξεσπάσματα θυμού, φιλονικίες» κατατάσσονται στα έργα που θα μπορούσαν να μας εμποδίσουν να “κληρονομήσουμε τη βασιλεία του Θεού”. (Γαλάτες 5:19-21) Μας δίνεται η συμβουλή να μην αφήνουμε να φωλιάζει μέσα μας ούτε καν δικαιολογημένος θυμός. (Εφεσίους 4:26, 27) Επίσης, η ανυπομονησία μπορεί να οδηγήσει σε ανόητα λόγια και έργα για τα οποία μετανιώνουμε αργότερα.
Τονίζοντας τις δυσμενείς συνέπειες που επιφέρει ο θυμός από σωματική άποψη, ο βασιλιάς του Ισραήλ λέει: «Η ήρεμη καρδιά είναι η ζωή της σάρκας, αλλά η ζήλια είναι σήψη στα κόκαλα». (Παροιμίες 14:30) Μεταξύ άλλων ο θυμός και η οργή προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα, υπέρταση, διαταραχές στο συκώτι και βλάβη στο πάγκρεας. Οι γιατροί κατατάσσουν επίσης το θυμό και την οργή στα συναισθήματα που επιτείνουν ή ακόμη και προξενούν ασθένειες όπως έλκη, κνίδωση, άσθμα, δερματοπάθειες, καθώς και προβλήματα πέψης. Από την άλλη πλευρά, «η ειρηνική καρδιά δίνει ζωή στο σώμα». (Παροιμίες 14:30, Νέα Διεθνής Μετάφραση [New International Version]) Είναι σοφό, λοιπόν, να «επιδιώκουμε τα πράγματα που συμβάλλουν στην ειρήνη και τα πράγματα που είναι για την εποικοδόμηση του ενός από τον άλλον».—Ρωμαίους 14:19.
Ο Φόβος του Ιεχωβά μάς Βοηθάει να Είμαστε Απροσωπόληπτοι
«Όποιος διαπράττει απάτη σε βάρος του ασήμαντου έχει ονειδίσει τον Δημιουργό του», λέει ο Σολομών, «αλλά αυτός που δείχνει εύνοια στον φτωχό Τον δοξάζει». (Παροιμίες 14:31) Το θεοφοβούμενο άτομο αναγνωρίζει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν τον ίδιο Δημιουργό, τον Ιεχωβά Θεό. Επομένως, ο ασήμαντος είναι συνάνθρωπός μας και ο τρόπος με τον οποίο του συμπεριφερόμαστε έχει αντίκτυπο στον Δημιουργό της ανθρωπότητας. Για να δοξάζουμε τον Θεό, πρέπει να συμπεριφερόμαστε δίκαια και απροσωπόληπτα στους άλλους. Ο Χριστιανός που έχει λιγοστά υπάρχοντα πρέπει να λαβαίνει πνευματική φροντίδα χωρίς προσωποληψία. Πρέπει να μεταδίδουμε τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού τόσο στους φτωχούς όσο και στους πλούσιους.
Αναφερόμενος σε ένα ακόμη όφελος του θεοσεβούς φόβου, ο σοφός βασιλιάς λέει: «Εξαιτίας της κακίας του ο πονηρός θα ριχτεί κάτω, αλλά ο δίκαιος θα βρίσκει καταφύγιο στην ακεραιότητά του». (Παροιμίες 14:32) Πώς ρίχνεται κάτω ο πονηρός; Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι αυτό σημαίνει πως ο πονηρός δεν έχει καμία πιθανότητα αποκατάστασης όταν τον βρίσκει κάποια συμφορά. Από την άλλη πλευρά, όταν πλήττεται από αντιξοότητες, ο θεοφοβούμενος άνθρωπος βρίσκει καταφύγιο στην ακεραιότητά του στον Θεό. Έχοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στον Ιεχωβά ακόμη και μέχρι θανάτου, δείχνει την ίδια αποφασιστικότητα που έδειχνε ο Ιώβ, ο οποίος είπε: «Ώσπου να εκπνεύσω δεν θα απομακρύνω την ακεραιότητά μου από εμένα!»—Ιώβ 27:5.
Η διατήρηση ακεραιότητας απαιτεί θεοσεβή φόβο και σοφία. Πού μπορεί να βρεθεί σοφία; «Στην καρδιά του ατόμου που έχει κατανόηση αναπαύεται σοφία», απαντάει το εδάφιο Παροιμίες 14:33, «και αυτή γίνεται γνωστή ανάμεσα στους άφρονες». Ναι, μπορεί να βρεθεί σοφία στην καρδιά ενός ανθρώπου που έχει κατανόηση. Με ποιον τρόπο, όμως, γίνεται γνωστή ανάμεσα στους άφρονες; Σύμφωνα με κάποιο σύγγραμμα, «ο ανόητος, θέλοντας πολύ να φανεί σοφός, εκστομίζει κάτι που θεωρεί σοφία αλλά στην πορεία αυτό αποδεικνύεται ανοησία».
«Εξυψώνει ένα Έθνος»
Στρέφοντας την προσοχή μας από την επιρροή που ασκεί ο φόβος του Θεού σε κάποιο μεμονωμένο άτομο στην επιρροή που ασκεί σε ένα ολόκληρο έθνος, ο βασιλιάς του Ισραήλ αναφέρει: «Η δικαιοσύνη εξυψώνει ένα έθνος, αλλά η αμαρτία είναι αισχύνη για τις εθνότητες». (Παροιμίες 14:34) Πόσο ξεκάθαρα καταδείχτηκε αυτή η αρχή στην περίπτωση του έθνους του Ισραήλ! Η προσκόλληση στους υψηλούς κανόνες του Θεού εξύψωνε τον Ισραήλ έναντι των γύρω εθνών. Ωστόσο, οι επαναλαμβανόμενες πράξεις ανυπακοής οδήγησαν τον Ισραήλ στην αισχύνη και στην τελική απόρριψή του από τον Ιεχωβά. Αυτή η αρχή εφαρμόζεται στο λαό του Θεού σήμερα. Η Χριστιανική εκκλησία διαφέρει από τον κόσμο επειδή προσκολλάται στις δίκαιες αρχές του Θεού. Εντούτοις, για να διατηρηθεί αυτή η εξυψωμένη θέση, πρέπει ως άτομα να ζούμε αγνή ζωή. Το μόνο που επιφέρει η διάπραξη αμαρτιών είναι αισχύνη σε εμάς προσωπικά καθώς και όνειδος στην εκκλησία και στον Θεό.
Αναφερόμενος σε αυτό που φέρνει χαρά στο βασιλιά, ο Σολομών λέει: «Η ευχαρίστηση του βασιλιά βρίσκεται στον υπηρέτη που ενεργεί με ενόραση, αλλά η σφοδρή οργή του στρέφεται σε εκείνον που ενεργεί επαίσχυντα». (Παροιμίες 14:35) Το εδάφιο Παροιμίες 16:13 δηλώνει: «Τα χείλη της δικαιοσύνης φέρνουν ευχαρίστηση σε έναν μεγάλο βασιλιά· και εκείνον που λέει ευθέα πράγματα αυτός τον αγαπάει». Ναι, ο Ηγέτης και Βασιλιάς μας, ο Ιησούς Χριστός, ευαρεστείται πολύ όταν ενεργούμε δίκαια και με ενόραση καθώς και όταν χρησιμοποιούμε τα χείλη μας στο έργο κηρύγματος της Βασιλείας και μαθήτευσης. Με κάθε τρόπο, λοιπόν, ας παραμένουμε πολυάσχολοι σε αυτό το έργο καθώς απολαμβάνουμε τις ευλογίες που απορρέουν από το φόβο του αληθινού Θεού.
[Υποσημείωση]
a Για μια εξέταση των εδαφίων Παροιμίες 14:1-25, βλέπε Σκοπιά 15 Νοεμβρίου 2004, σελίδες 26-29, και 15 Ιουλίου 2005, σελίδες 17-20.
[Εικόνα στη σελίδα 15]
Ο θεοσεβής φόβος διδάσκεται