Ήταν Δίκαιος ο Νόμος του Θεού προς τον Ισραήλ;

ΠΡΙΝ από καιρό, κάποια ποινικά δικαστήρια σε μια χώρα της Δύσης έκαναν δεκτά ανακριβή στοιχεία εναντίον δύο κατηγορουμένων για φόνο και τους καταδίκασαν σε θάνατο. Όταν η πλάνη ήρθε στο φως, οι δικηγόροι πέτυχαν με σκληρές προσπάθειες την αποφυλάκιση του ενός καταδίκου. Αλλά ακόμη και οι καλύτεροι συνήγοροι δεν θα μπορούσαν να κάνουν τίποτα για τον άλλον​—είχε ήδη εκτελεστεί.

Εφόσον τέτοιες κακοδικίες είναι πιθανές σε οποιοδήποτε νομικό σύστημα, η Αγία Γραφή παροτρύνει: «Δικαιοσύνη​—δικαιοσύνη πρέπει να επιδιώκεις». (Δευτερονόμιο 16:20) Όταν οι δικαστές τηρούν αυτή την εντολή, οι πολίτες ωφελούνται. Ο Νόμος του Θεού παρείχε στον αρχαίο Ισραήλ ένα νομικό σύστημα που βασιζόταν στην αμεροληψία και στη δικαιοσύνη. Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά σε αυτόν το Νόμο για να διαπιστώσουμε αν «όλες οι οδοί του [Θεού] είναι δικαιοσύνη».​—Δευτερονόμιο 32:4.

Όταν οι δικαστές είναι ικανοί, δίκαιοι και αδιάφθοροι, αυτό αποβαίνει προς το δημόσιο συμφέρον. Ο Νόμος του Θεού προς τον Ισραήλ προσέδιδε μεγάλη αξία σε κριτές με τέτοιο ηθικό ανάστημα. Στην αρχή της πορείας στην έρημο, ειπώθηκε στον Μωυσή να διαλέξει ως κριτές «ικανούς άντρες, που να φοβούνται τον Θεό, αξιόπιστους άντρες, που να μισούν το άδικο κέρδος». (Έξοδος 18:21, 22) Έπειτα από σαράντα χρόνια, ο Μωυσής υπογράμμισε και πάλι την ανάγκη για «σοφούς και φρόνιμους και έμπειρους άντρες» που θα έκριναν το λαό.​—Δευτερονόμιο 1:13-17.

Αιώνες αργότερα, ο Βασιλιάς Ιωσαφάτa του Ιούδα πρόσταξε τους κριτές: «Προσέξτε τι κάνετε, επειδή δεν κρίνετε για κάποιον άνθρωπο, αλλά για τον Ιεχωβά· και αυτός είναι μαζί σας στο ζήτημα της κρίσης. Τώρα λοιπόν, ας είναι πάνω σας ο τρόμος του Ιεχωβά. Να είστε προσεκτικοί και να αναλάβετε δράση, γιατί στον Ιεχωβά τον Θεό μας δεν υπάρχει αδικία ούτε προσωποληψία ούτε δωροληψία». (2 Χρονικών 19:6, 7) Ο βασιλιάς, λοιπόν, υπενθύμισε στους κριτές ότι, αν οι αποφάσεις τους επηρεάζονταν από προκατάληψη ή απληστία, ο Θεός θα τους θεωρούσε υπεύθυνους για όποιο κακό προέκυπτε.

Όταν οι κριτές του Ισραήλ ανταποκρίνονταν σε αυτούς τους υψηλούς κανόνες, το έθνος ένιωθε προστασία και ασφάλεια. Αλλά ο Νόμος του Θεού παρείχε επίσης ένα σύνολο αρχών που βοηθούσε τους κριτές να καταλήγουν σε δίκαιες αποφάσεις, ακόμη και στις δυσκολότερες υποθέσεις. Ποιες είναι μερικές από αυτές τις αρχές;

Μολονότι οι κριτές που επιλέγονταν έπρεπε να είναι σοφοί και ικανοί, δεν αναμενόταν να εκφέρουν κρίσεις βασιζόμενοι στις ικανότητες ή στην ευφυΐα τους. Ο Ιεχωβά Θεός τούς έδωσε αρχές ή κατευθυντήριες γραμμές βάσει των οποίων θα κατέληγαν σε ορθές αποφάσεις. Ακολουθούν μερικές οδηγίες προς τους κριτές του Ισραήλ.

Να κάνουν ενδελεχή έρευνα. Μέσω του Μωυσή, ο Θεός πρόσταξε τους κριτές του Ισραήλ: «Όταν διεξάγετε μια ακρόαση ανάμεσα στους αδελφούς σας, πρέπει να κρίνετε με δικαιοσύνη». (Δευτερονόμιο 1:16) Οι δικαστές μπορούν να εκφέρουν δίκαιη ετυμηγορία μόνο αν γνωρίζουν όλα τα στοιχεία μιας υπόθεσης. Γι’ αυτό, ο Θεός πρόσταξε όσους χειρίζονταν δικαστικά ζητήματα: «Πρέπει να ψάξεις και να ερευνήσεις και να ρωτήσεις σχολαστικά». Οι κριτές έπρεπε να διασφαλίζουν ότι η κατηγορία σε μια ποινική υπόθεση είχε “αποδειχτεί αληθινή” προτού προχωρήσουν.​—Δευτερονόμιο 13:14· 17:4.

Να ακούν τις μαρτυρίες. Οι καταθέσεις των μαρτύρων ήταν ουσιώδεις στη διερεύνηση κάποιας υπόθεσης. Ο Νόμος του Θεού όριζε: «Δεν πρέπει να εγερθεί ένας μόνο μάρτυρας εναντίον κάποιου ανθρώπου σχετικά με οποιοδήποτε σφάλμα ή οποιαδήποτε αμαρτία, σε περίπτωση που αυτός διαπράξει οποιαδήποτε αμαρτία. Με το στόμα δύο μαρτύρων ή με το στόμα τριών μαρτύρων θα ευσταθεί το ζήτημα». (Δευτερονόμιο 19:15) Επίσης, ο Νόμος του Θεού πρόσταζε τους μάρτυρες: «Δεν πρέπει να ασχοληθείς με αναληθή είδηση. Μη συνεργαστείς με κάποιον πονηρό με το να γίνεις μάρτυρας που σχεδιάζει βία».​—Έξοδος 23:1.

Να απαιτούν ειλικρίνεια κατά την ακροαματική διαδικασία. Η ποινή για ψευδομαρτυρία αποτελούσε ανασταλτικό παράγοντα για όλους τους εμπλεκομένους: «Οι κριτές θα ερευνήσουν σχολαστικά και, αν ο μάρτυρας είναι ψευδομάρτυρας και έχει διατυπώσει ψεύτικη κατηγορία εναντίον του αδελφού του, τότε πρέπει να του κάνετε όπως σχεδίαζε εκείνος να κάνει στον αδελφό του· και πρέπει να εξαφανίσεις το κακό από ανάμεσά σου». (Δευτερονόμιο 19:18, 19) Αν, λοιπόν, κάποιος ψευδομαρτυρούσε για να αρπάξει την κληρονομιά ενός άλλου, έπρεπε να καταβάλει κάτι αντίστοιχο. Αν ψευδομαρτυρούσε για να θανατωθεί ένα άτομο που ήξερε ότι ήταν αθώο, θα πλήρωνε με τη ζωή του. Αυτή η οδηγία έδινε ισχυρό κίνητρο σε όλους να λένε την αλήθεια.

Να κρίνουν αμερόληπτα. Όταν οι κριτές συγκέντρωναν όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, συσκέπτονταν για να καταλήξουν σε ετυμηγορία. Τότε ακριβώς αποκτούσε ιδιαίτερη σημασία μια έξοχη λεπτομέρεια του Νόμου του Θεού: «Δεν πρέπει να συμπεριφερθείς στον ασήμαντο με προσωποληψία και δεν πρέπει να προτιμήσεις το πρόσωπο κάποιου σπουδαίου. Με δικαιοσύνη πρέπει να κρίνεις τον πλησίον σου». (Λευιτικό 19:15) Σε όλες τις υποθέσεις, οι κριτές έπρεπε να κρίνουν επί της ουσίας του ζητήματος, και όχι με βάση την εξωτερική εμφάνιση ή την κοινωνική θέση των εμπλεκομένων.

Αυτές οι αρχές, που διατυπώθηκαν ξεκάθαρα πριν από αιώνες στο Νόμο του Θεού προς τον Ισραήλ, μπορούν να χρησιμεύσουν και στα σημερινά δικαστήρια. Όταν τηρούνται, αποφεύγονται οι κακοδικίες και οι δικαστικές πλάνες.

Ο Μωυσής ρώτησε τους Ισραηλίτες: «Ποιο μεγάλο έθνος έχει δίκαιες διατάξεις και δικαστικές αποφάσεις όπως όλος αυτός ο νόμος που θέτω μπροστά σας σήμερα;» (Δευτερονόμιο 4:8) Πράγματι, κανένα άλλο έθνος δεν απολάμβανε τέτοια οφέλη. Υπό τη βασιλεία του Σολομώντα, ο οποίος στη νεότητά του επιδίωκε να εφαρμόζει τους νόμους του Ιεχωβά, ο λαός “κατοικούσε με ασφάλεια” απολαμβάνοντας ειρήνη και ευημερία, ενώ «έτρωγαν και έπιναν και χαίρονταν».​—1 Βασιλέων 4:20, 25.

Δυστυχώς, οι Ισραηλίτες τελικά έστρεψαν τα νώτα στον Θεό τους. Μέσω του προφήτη Ιερεμία, ο Θεός διακήρυξε: «Ορίστε! Έχουν απορρίψει το λόγο του Ιεχωβά, και ποια σοφία έχουν;» (Ιερεμίας 8:9) Ως αποτέλεσμα, η Ιερουσαλήμ έγινε “ένοχη αίματος”, γεμάτη “απεχθή πράγματα”. Εν τέλει, καταστράφηκε και έμεινε έρημη 70 χρόνια.​—Ιεζεκιήλ 22:2· Ιερεμίας 25:11.

Ο προφήτης Ησαΐας έζησε σε ταραχώδεις καιρούς της ιστορίας του Ισραήλ. Κοιτάζοντας το παρελθόν, υποκινήθηκε να διακηρύξει μια μεγάλη αλήθεια για τον Ιεχωβά Θεό και το Νόμο Του: “Όταν υπάρχουν από εσένα κρίσεις για τη γη, οι κάτοικοι των παραγωγικών εδαφών μαθαίνουν δικαιοσύνη”.​—Ησαΐας 26:9.

Ο Ησαΐας είχε τη χαρά να προφητεύσει υπό θεϊκή έμπνευση τα εξής σχετικά με τη διακυβέρνηση του Μεσσιανικού Βασιλιά, του Ιησού Χριστού: «Δεν θα κρίνει με βάση αυτό που βλέπουν τα μάτια του ούτε θα παρέχει έλεγχο σύμφωνα με αυτό που ακούν τα αφτιά του και μόνο. Αλλά με δικαιοσύνη θα κρίνει τους ασήμαντους, και με ευθύτητα θα παρέχει έλεγχο προς όφελος των πράων της γης». (Ησαΐας 11:3, 4) Τι υπέροχες προοπτικές έχουν όλοι όσοι γίνονται υπήκοοι του Μεσσιανικού Βασιλιά υπό τη Βασιλεία του Θεού!​—Ματθαίος 6:10.