«Εγέρθηκα ως Μητέρα στον Ισραήλ»

Η ΔΕΒΒΩΡΑ κοίταξε ολόγυρα τους στρατιώτες που είχαν συγκεντρωθεί στην κορυφή του Όρους Θαβώρ. Ήταν συγκινητικό να τους βλέπει εκεί. Στο φως του πρωινού, παρατηρούσε την ανδρεία τους και την πίστη του ηγέτη τους, του Βαράκ. Αν και αριθμούσαν 10.000, η πίστη και το θάρρος τους θα δοκιμάζονταν πολύ εκείνη τη μέρα. Επρόκειτο να αντιμετωπίσουν έναν μοχθηρό εχθρό, και ήταν λιγότεροι και ελάχιστα οπλισμένοι. Ωστόσο βρίσκονταν εδώ​—κυρίως χάρη στην ενθάρρυνση αυτής της γυναίκας.

Φανταστείτε τη Δεββώρα, με τα ρούχα της να κυματίζουν στο αεράκι καθώς κοίταζε από ψηλά την ανεμπόδιστη θέα μαζί με τον Βαράκ. Το Όρος Θαβώρ θύμιζε τεράστιο κώνο με επίπεδη κορυφή, από όπου μπορούσε κάποιος να δει την Πεδιάδα της Εσδρηλών, η οποία απλωνόταν νοτιοδυτικά περίπου 400 μέτρα χαμηλότερα. Ο ποταμός Κισών διέσχιζε ελικοειδώς τον επίπεδο βοσκότοπο και κατέληγε στη Μεγάλη Θάλασσα περνώντας δίπλα από το Όρος Κάρμηλος. Μπορεί η κοίτη του ποταμού να ήταν ξερή εκείνο το πρωί, αλλά υπήρχε κάτι άλλο που λαμπύριζε στην πλατιά πεδιάδα. Ο στρατός του Σισάρα πλησίαζε ολοένα και περισσότερο, αστράφτοντας απειλητικά από τη λάμψη του σιδήρου. Αυτή η λάμψη προερχόταν από το καμάρι των δυνάμεων του Σισάρα​—περίπου 900 άρματα τα οποία ίσως ήταν εξοπλισμένα με σιδερένια δρεπάνια που εξείχαν από τους άξονες των τροχών τους. Ο Σισάρα σκόπευε να σαρώσει τους ανεπαρκώς οπλισμένους Ισραηλίτες σαν να θέριζε κριθάρι!

Η Δεββώρα ήξερε ότι ο Βαράκ και οι άντρες του περίμεναν έναν λόγο, ένα σινιάλο από αυτήν. Ήταν η μοναδική γυναίκα εκεί; Πώς ένιωθε που είχε τόσο μεγάλη ευθύνη σε ένα τέτοιο σκηνικό; Μήπως αναρωτιόταν γιατί βρισκόταν εκεί; Προφανώς όχι! Ο Ιεχωβά, ο Θεός της, της είχε πει να ξεκινήσει αυτόν τον πόλεμο. Είχε αποκαλύψει επίσης ότι θα χρησιμοποιούσε μια γυναίκα για να τον τερματίσει. (Κριτές 4:9) Τι διδασκόμαστε για την πίστη από τη Δεββώρα και από αυτούς τους θαρραλέους πολεμιστές;

Την πρώτη φορά που η Αγία Γραφή παρουσιάζει τη Δεββώρα, την αποκαλεί «προφήτισσα». Αυτός ο χαρακτηρισμός την καθιστά ξεχωριστή αλλά όχι μοναδική στη Γραφική αφήγηση.a Η Δεββώρα είχε και άλλη μια ευθύνη. Προφανώς τακτοποιούσε διενέξεις δίνοντας την απάντηση του Ιεχωβά σε προβλήματα που ανέκυπταν.​—Κριτές 4:4, 5.

Η Δεββώρα κατοικούσε στην ορεινή περιοχή του Εφραΐμ, ανάμεσα στις πόλεις Βαιθήλ και Ραμά. Εκεί, καθισμένη κάτω από έναν φοίνικα υπηρετούσε τον λαό σύμφωνα με την κατεύθυνση του Ιεχωβά. Ο διορισμός της ήταν αναμφίβολα δύσκολος, αλλά η Δεββώρα δεν επέτρεπε σε αυτό να την πτοήσει. Υπήρχε επιτακτική ανάγκη για την υπηρεσία που πρόσφερε. Μάλιστα, συμμετείχε αργότερα στη σύνθεση ενός θεόπνευστου ύμνου που περιλάμβανε το εξής σχόλιο σχετικά με τον άπιστο λαό της: «Αυτοί διάλεξαν καινούριους θεούς. Τότε ήταν που ξέσπασε πόλεμος στις πύλες». (Κριτές 5:8) Επειδή οι Ισραηλίτες άφησαν τον Ιεχωβά για να υπηρετήσουν άλλους θεούς, ο Ιεχωβά τούς εγκατέλειψε στους εχθρούς τους. Ο Χαναναίος Βασιλιάς Ιαβίν τούς εξουσίαζε χρησιμοποιώντας κάποιον ισχυρό στρατηγό ονόματι Σισάρα.

Σισάρα! Το όνομα και μόνο προκαλούσε τρόμο και πανικό στον Ισραήλ. Η θρησκεία και ο πολιτισμός των Χαναναίων χαρακτηρίζονταν από βαρβαρότητα, και συνηθίζονταν οι θυσίες παιδιών και η ιεροδουλία. Πώς ήταν να εξουσιάζει τον τόπο ένας Χαναναίος στρατηγός και ο στρατός του; Ο ύμνος της Δεββώρας αποκαλύπτει ότι οι μετακινήσεις στην ύπαιθρο ήταν σχεδόν αδύνατες και τα χωριά είχαν ερημώσει. (Κριτές 5: 6, 7) Φανταζόμαστε ανθρώπους να καταφεύγουν στα δάση και στους λόφους, να φοβούνται να καλλιεργήσουν τη γη ή να ζήσουν σε ατείχιστα χωριά και να μην τολμούν να ταξιδέψουν στον δρόμο μη τυχόν και δεχτούν επίθεση, τους αρπάξουν τα παιδιά και βιάσουν τις γυναίκες τους.b

Ο τρόμος βασίλευε για 20 χρόνια, μέχρι που ο Ιεχωβά είδε αποδείξεις ότι ο πεισματικός λαός του ήταν έτοιμος να αλλάξει ή όπως αναφέρει το θεόπνευστο υπόμνημα όπου είναι καταγραμμένος ο ύμνος της Δεββώρας και του Βαράκ: «Ώσπου εγέρθηκα εγώ, η Δεββώρα, ώσπου εγέρθηκα ως μητέρα στον Ισραήλ». Δεν γνωρίζουμε αν η Δεββώρα, η σύζυγος κάποιου ονόματι Λαφιδώθ, ήταν μητέρα με κυριολεκτική έννοια, αλλά αυτή η έκφραση χρησιμοποιήθηκε μεταφορικά. Ουσιαστικά, ο Ιεχωβά διόρισε τη Δεββώρα να παρέχει στο έθνος μητρική προστασία. Της ανέθεσε να καλέσει έναν ισχυρό άντρα πίστης, τον Κριτή Βαράκ, και να τον κατευθύνει ώστε να εγερθεί εναντίον του Σισάρα.​—Κριτές 4:3, 6, 7· 5:7.

«Πήγαινε και παρατάξου στο Όρος Θαβώρ», διέταξε ο Ιεχωβά μέσω της Δεββώρας. Ο Βαράκ έπρεπε να συγκεντρώσει 10.000 άντρες από δύο φυλές του Ισραήλ. Η Δεββώρα διαβίβασε την υπόσχεση του Θεού ότι επρόκειτο να νικήσουν τον κραταιό Σισάρα και τα 900 άρματά του! Αυτή η υπόσχεση σίγουρα εξέπληξε τον Βαράκ. Ο Ισραήλ δεν είχε στρατό και ο οπλισμός του ήταν σχεδόν ανύπαρκτος. Εντούτοις, ο Βαράκ δέχτηκε να πάει στη μάχη​—αλλά μόνο αν πήγαινε και η Δεββώρα στο Όρος Θαβώρ.​—Κριτές 4:6-8· 5:6-8.

Ο Βαράκ έχει αποκληθεί άπιστος εξαιτίας αυτού του αιτήματος, αλλά αδικαιολόγητα. Σε τελική ανάλυση, δεν ζήτησε από τον Θεό περισσότερα όπλα. Αντίθετα, ο Βαράκ ως άνθρωπος πίστης αντιλαμβανόταν πόσο σημαντικό ήταν να έχουν μαζί τους την εκπρόσωπο του Ιεχωβά για να ενδυναμώνει εκείνον και τους άντρες του. (Εβραίους 11:32, 33) Ο Ιεχωβά ανταποκρίθηκε ευνοϊκά. Επέτρεψε στη Δεββώρα να πάει, όπως ζήτησε ο Βαράκ. Ωστόσο, ο Ιεχωβά την ενέπνευσε επίσης να προφητεύσει ότι την τελική δόξα της μάχης δεν θα την έπαιρνε κάποιος άντρας. (Κριτές 4:9) Ο Θεός είχε αποφασίσει ότι μια γυναίκα θα εκτελούσε τον αχρείο Σισάρα!

Στον σημερινό κόσμο, οι γυναίκες υφίστανται πολλή αδικία, βία και κακομεταχείριση. Σπάνια τους προσδίδεται η αξιοπρέπεια που θέλει ο Θεός. Εντούτοις, για τον Θεό οι γυναίκες και οι άντρες έχουν ίση αξία και υπόσταση. (Ρωμαίους 2:11· Γαλάτες 3:28) Το παράδειγμα της Δεββώρας μάς υπενθυμίζει ότι αυτός ευλογεί και τις γυναίκες επίσης με προνόμια και ενδείξεις της ιδιαίτερης εμπιστοσύνης και εύνοιάς του. Είναι ζωτικό να μην υιοθετήσουμε ποτέ την αλαζονική προκατάληψη που είναι τόσο κοινή σε αυτόν τον κόσμο.

Ο Βαράκ άρχισε να συγκεντρώνει τον στρατό του. Μάζεψε 10.000 άντρες που ήταν αρκετά γενναίοι για να αντιμετωπίσουν τις τρομακτικές δυνάμεις του Σισάρα. Καθώς ο Βαράκ οδηγούσε τους άντρες του στο Όρος Θαβώρ, χαιρόταν που είχε έναν τρόπο να τους εμψυχώσει. Διαβάζουμε: «Και η Δεββώρα ανέβηκε μαζί του». (Κριτές 4:10) Φανταστείτε πόσο αναπτερώθηκε το ηθικό των στρατιωτών βλέποντας εκείνη τη γενναία γυναίκα να πορεύεται μαζί τους προς το Όρος Θαβώρ, πρόθυμη να διακινδυνεύσει τη ζωή της στο πλευρό τους χάρη στην πίστη της στον Ιεχωβά Θεό!

Όταν ο Σισάρα έμαθε ότι ο Ισραήλ είχε τολμήσει να συγκεντρώσει στρατό εναντίον του, έδρασε ταχύτατα. Αρκετοί Χαναναίοι βασιλιάδες ένωσαν τις δυνάμεις τους με τον Βασιλιά Ιαβίν, ο οποίος ίσως ήταν ο ισχυρότερος ανάμεσά τους. Κατόπιν, οι μεγάλες μοίρες των αρμάτων του Σισάρα έκαναν τη γη να σείεται καθώς προέλαυναν μέσα από την πεδιάδα σε σχηματισμό μάχης. Οι Χαναναίοι ήταν βέβαιοι ότι θα νικούσαν γρήγορα τον αξιολύπητο στρατό του Ισραήλ.​—Κριτές 4:12, 13· 5:19.

Τι θα έκαναν ο Βαράκ και η Δεββώρα ενώ πλησίαζε ο εχθρός; Αν παρέμεναν στις πλαγιές του Όρους Θαβώρ μπορεί να είχαν πλεονέκτημα απέναντι στις προελαύνουσες χαναανιτικές δυνάμεις επειδή εκείνα τα άρματα χρειάζονταν μεγάλη επίπεδη έκταση για να πολεμήσουν αποτελεσματικά. Αλλά ο Βαράκ θα πολεμούσε σύμφωνα με την κατεύθυνση του Ιεχωβά, έτσι λοιπόν περίμενε έναν λόγο από τη Δεββώρα. Επιτέλους, έφτασε η στιγμή. Εκείνη είπε: «Σήκω, γιατί αυτή είναι η ημέρα που ο Ιεχωβά θα δώσει οπωσδήποτε τον Σισάρα στο χέρι σου. Δεν είναι ο Ιεχωβά εκείνος που έχει βγει μπροστά από εσένα;» Κατόπιν, διαβάζουμε: «Ο Βαράκ κατέβηκε από το Όρος Θαβώρ με δέκα χιλιάδες άντρες πίσω του».​—Κριτές 4:14.c

Οι δυνάμεις του Ισραήλ εφόρμησαν από το βουνό προς την ανοιχτή, επίπεδη γη κατευθυνόμενες προς εκείνες τις τρομακτικές πολεμικές μηχανές. Βγήκε ο Ιεχωβά μπροστά από αυτούς, όπως είχε υποσχεθεί η Δεββώρα; Η απάντηση ήρθε πολύ σύντομα. «Η γη σείστηκε και οι ουρανοί στάλαξαν», διαβάζουμε. Οι υπερήφανες δυνάμεις του Σισάρα περιήλθαν σε σύγχυση. Και τότε άρχισε να βρέχει! Από ό,τι φαίνεται, έβρεξε τόσο πολύ ώστε το έδαφος πλημμύρισε γρήγορα. Σύντομα, τα βαριά άρματα με τα σιδερένια μέρη αποδείχτηκαν εμπόδιο αντί για πλεονέκτημα. Βυθίστηκαν στη λάσπη και καθηλώθηκαν χωρίς ελπίδα διαφυγής.​—Κριτές 4:14, 15· 5:4.

Η καταιγίδα δεν δημιούργησε πρόβλημα στον Βαράκ και στους άντρες του. Ήξεραν από πού προερχόταν. Έτρεξαν προς τις χαναανιτικές δυνάμεις. Ενεργώντας ως εκτελεστές του Θεού, οι Ισραηλίτες δεν άφησαν κανέναν ζωντανό στον στρατό του Σισάρα. Ο ποταμός Κισών φούσκωσε και πλημμύρισε, παρασέρνοντας τα πτώματα προς τη Μεγάλη Θάλασσα.​—Κριτές 4:16· 5:21.

Σήμερα, ο Ιεχωβά δεν στέλνει πια τους υπηρέτες του σε κατά γράμμα μάχες. Εντούτοις, ζητάει από τον λαό του να διεξάγει πνευματικό πόλεμο. (Ματθαίος 26:52· 2 Κορινθίους 10:4) Αν προσπαθούμε να υπακούμε στον Θεό στον σημερινό κόσμο, παίρνουμε θέση σε αυτόν τον πόλεμο. Χρειαζόμαστε θάρρος επειδή όσοι τάσσονται σήμερα με το μέρος του Θεού ίσως αντιμετωπίσουν σφοδρή εναντίωση. Ο Ιεχωβά όμως δεν έχει αλλάξει. Εξακολουθεί να υπερασπίζεται εκείνους που, όπως η Δεββώρα, ο Βαράκ και οι γενναίοι στρατιώτες στον αρχαίο Ισραήλ, θέτουν την πίστη και την εμπιστοσύνη τους σε Αυτόν.

Ένας από τους Χαναναίους εχθρούς διέφυγε​—ο χειρότερος όλων! Ο Σισάρα, ο μεγάλος δυνάστης του λαού του Θεού, τράπηκε σε φυγή από το πεδίο της μάχης με τα πόδια. Αφήνοντας τους άντρες του να πεθάνουν μέσα στη λάσπη, ξεγλίστρησε από τους Ισραηλίτες στρατιώτες και, φτάνοντας σε πιο σταθερό έδαφος, κατευθύνθηκε προς τους πλησιέστερους συμμάχους που μπορούσε να σκεφτεί. Διέσχισε τρέχοντας χιλιόμετρα ολόκληρα στην ανοιχτή ύπαιθρο, τρέμοντας μήπως τον βρουν οι Ισραηλίτες στρατιώτες, και προχώρησε προς τις σκηνές του Χέβερ, ενός Κεναίου που είχε ξεμακρύνει από τον υπόλοιπο νομαδικό λαό του στα νότια και είχε κάνει κάποιου είδους συνθήκη με τον Βασιλιά Ιαβίν.​—Κριτές 4:11, 17.

Εξαντλημένος, ο Σισάρα έφτασε στον καταυλισμό του Χέβερ. Διαπίστωσε ότι ο Χέβερ δεν ήταν εκεί. Η γυναίκα του, η Ιαήλ, όμως ήταν. Ο Σισάρα υπέθεσε προφανώς ότι η Ιαήλ θα τηρούσε τη συνθήκη του συζύγου της με τον Βασιλιά Ιαβίν. Μάλλον του ήταν αδιανόητο ότι μια γυναίκα θα μπορούσε να ενεργήσει ή ακόμα και να σκεφτεί διαφορετικά από τον σύζυγό της. Ήταν φανερό ότι ο Σισάρα δεν ήξερε την Ιαήλ! Σαφώς, εκείνη έβλεπε την πονηρία των Χαναναίων που καταδυνάστευαν τον τόπο. Πιθανότατα, έβλεπε επίσης ότι είχε μπροστά της ένα δίλημμα. Μπορούσε είτε να βοηθήσει αυτόν τον αχρείο άνθρωπο είτε να ταχθεί με το μέρος του Ιεχωβά και να επιφέρει πλήγμα στον εχθρό του λαού Του. Αλλά τι μπορούσε να κάνει; Πώς μπορούσε μια γυναίκα να νικήσει έναν τόσο ισχυρό, σκληραγωγημένο πολεμιστή;

Η Ιαήλ έπρεπε να σκεφτεί γρήγορα. Πρόσφερε στον Σισάρα ένα μέρος να ξαποστάσει. Μόλις ξάπλωσε, εκείνη τον σκέπασε, και όταν της ζήτησε νερό τού έδωσε γάλα. Σύντομα ο Σισάρα έπεσε σε βαθύ ύπνο. Τότε η Ιαήλ πήρε δυο οικιακά σύνεργα τα οποία χρησιμοποιούσαν συχνά και επιδέξια οι γυναίκες που ζούσαν σε σκηνές​—έναν πάσσαλο της σκηνής και ένα σφυρί. Σκύβοντας δίπλα στο κεφάλι του Σισάρα, είχε το τρομακτικό καθήκον να ενεργήσει ως εκτελεστής για τον Ιεχωβά. Ακόμα και μια στιγμή αβεβαιότητας ή δισταγμού θα μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή. Σκέφτηκε άραγε τον λαό του Θεού και το πώς αυτός ο άντρας τούς φερόταν βάναυσα για δεκαετίες; Ή μήπως σκέφτηκε το προνόμιο να ταχθεί με το μέρος του Ιεχωβά; Η αφήγηση δεν αναφέρει. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι έδρασε γρήγορα. Ο Σισάρα ήταν νεκρός!​—Κριτές 4:18-21· 5:24-27.

Αργότερα ήρθε ο Βαράκ αναζητώντας εκείνον που καταδίωκε. Μόλις η Ιαήλ τού έδειξε το πτώμα με τον πάσσαλο της σκηνής στους κροτάφους, κατάλαβε ότι η προφητεία της Δεββώρας είχε εκπληρωθεί. Μια γυναίκα είχε σκοτώσει τον ισχυρό πολεμιστή Σισάρα! Σύγχρονοι κριτικοί και σκεπτικιστές έχουν χρησιμοποιήσει για την Ιαήλ τους χειρότερους χαρακτηρισμούς, αλλά ο Βαράκ και η Δεββώρα ήξεραν πολύ καλά πώς έχουν τα πράγματα. Στον ύμνο τους, υπό θεϊκή έμπνευση εγκωμίασαν την Ιαήλ για τη θαρραλέα πράξη της ως «πάρα πολύ ευλογημένη ανάμεσα στις γυναίκες». (Κριτές 4:22· 5:24) Προσέξτε το γενναιόδωρο πνεύμα της Δεββώρας. Δεν δυσανασχέτησε επειδή εγκωμιάστηκε η Ιαήλ. Αντίθετα, το μόνο που την ενδιέφερε ήταν ότι τα λόγια του Ιεχωβά είχαν βγει αληθινά.

Με τον Σισάρα νεκρό, η εξουσία του Βασιλιά Ιαβίν κατέρρευσε. Η καταδυνάστευση των Χαναναίων επιτέλους τερματίστηκε. Επικράτησε ειρήνη για 40 χρόνια. (Κριτές 4:24· 5:31) Πόσο ευλογήθηκαν η Δεββώρα, ο Βαράκ και η Ιαήλ επειδή είχαν θέσει πίστη στον Ιεχωβά Θεό! Αν μιμούμαστε την πίστη της Δεββώρας, τασσόμενοι με θάρρος υπέρ του Ιεχωβά και παροτρύνοντας άλλους να κάνουν το ίδιο, ο Ιεχωβά θα μας ευλογεί με νίκες​—και διαρκή ειρήνη.