Μπαχάμες
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ Ισπανοί εξερευνητές τα ονόμασαν Μπάγιαμαρ, που σημαίνει «ρηχή θάλασσα». Το όνομα Νησιά Μπαχάμα (νησιά της ρηχής θάλασσας) προέρχεται απ’ αυτή τη λέξη. Τα 700 νησιά και τα περίπου 2.300 νησάκια και σκόπελοι των Μπαχάμας είναι διασκορπισμένα σε μια έκταση πάνω από διακόσιες εξήντα χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα (εκατό χιλιάδες τετραγωνικά μίλια) και σε απόσταση 80 χιλιομέτρων (50 μίλια) περίπου από την ακτή της Φλώριδας. Απλώνονται προς το νότο 880 χιλιόμετρα (550 μίλια), σχεδόν όσο και η Αϊτή.
Από την εποχή του Κολόμβου οι επισκέπτες μιλούσαν με ενθουσιασμό για τη φυσική ομορφιά των νησιών, τις παραλίες με τις ρόδινες και λευκές κοραλλένιες αμμουδιές, τα καθαρά και όμορφα γαλαζοπράσινα νερά και τις πολλές κοραλλένιες ξέρες. Εδώ επίσης είναι οι όμορφοι θαλάσσιοι κήποι όπου μυριάδες ψάρια με καταπληκτικά χρώματα κολυμπούν ανάμεσα στους θαυμαστούς κοραλλένιους σχηματισμούς. Υπάρχουν επίσης πολλές υποβρύχιες κλιτύες όπως η Κλιτύς της Γκραντ Μπαχάμα, που είναι ένα τεράστιο οροπέδιο άμμου κάτω από το νερό, που φτάνει σχεδόν μέχρι την Κούβα προς νότο. Το βάθος του κυμαίνεται περίπου από 2 μέτρα (6 περίπου πόδια) μέχρι πάνω από 8 μέτρα (24 πόδια). Αυτά τα χαρακτηριστικά, εκτός από το έξοχο κλίμα, προσελκύουν πολλούς επισκέπτες· δεν είναι λοιπόν παράξενο που οι Μπαχάμες έχουν γίνει ξακουστό διεθνές τουριστικό κέντρο.
Αν και τα 700 νησιά και οι 2.300 ξέρες απλώνονται σε τόσο πολλά χιλιόμετρα του ωκεανού, η πραγματική επιφάνεια ξηράς των νησιών καλύπτει περίπου 13.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα (5.300 τετραγωνικά μίλια) κι έτσι συνολικά έχουν περίπου το μέγεθος της πολιτείας του Κοννέκτικατ. Οι Μπαχάμες απέκτησαν την ανεξαρτησία τους από τη Μεγάλη Βρετανία το 1973 και σήμερα είναι η πατρίδα 210.000 και περισσότερων ανθρώπων. Τα δύο τρίτα του πληθυσμού ζουν στο σημαντικό νησί Νιου Πρόβιντενς. Εδώ βρίσκεται και η πρωτεύουσα Νασσάου με το θαυμάσιο βαθύ λιμάνι της. Ένα άλλο κύριο νησί και το δεύτερο πιο πυκνοκατοικημένο είναι η Γκραντ Μπαχάμα. Περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού ζει στα άλλα νησιά, που είναι γνωστά συλλογικά σαν Έξω Νησιά. Ανάμεσα τους είναι το Αμπάκο, το Άκλινς, το Άντρος, το Μπίμινι, το Κατ Άιλαντ, το Κρουκντ Άιλαντ, Ελγιούθηρα, τα Εξούμας, τα Ινάγκουας, το Λονγκ Άιλαντ, το Μαγιαγκουάνα και το Σαν Σαλβαντόρ. Όπως μπορείτε να δείτε σ’ ένα χάρτη, τα περισσότερα από τα νησιά Μπαχάμες είναι μακριές, στενές λωρίδες ξηράς. Η κύρια βιομηχανία είναι τώρα ο τουρισμός, και ακολουθούν η γεωργία, η αλιεία, η παραγωγή αλατιού, η διύλιση πετρελαίου και ο ανεφοδιασμός πλοίων.
ΤΑ ΚΑΛΑ ΝΕΑ ΦΤΑΝΟΥΝ ΣΤΙΣ ΜΠΑΧΑΜΕΣ
Οι πρώτες εκθέσεις έργου των Μαρτύρων του Ιεχωβά σ’ αυτά τα νησιά, ανάγονται γύρω στο 1926, όταν ο Αδελφός και η Αδελφή Έντουαρντ ΜακΚένζι από την Τζαμάικα μίλησαν στους κατοίκους του Νασσάου για τη Βασιλεία του θεού. Το 1926, δυο άλλοι Τζαμαϊκανοί, ο Κλάρενς Γουώλτερς και η Ρέιτσελ Γκρέγκορυ, ήρθαν για να διαδώσουν τα καλά νέα στους κατοίκους των Μπαχάμας. Μέσα σε λίγο διάστημα, ο Όμπρεϋ και η Μάρθα Μπλάκμαν δέχτηκαν την αλήθεια και βαφτίστηκαν. Το 1928 υπήρχαν σ’ αυτά τα νησιά εφτά κήρυκες των καλών νέων.
Τον Φεβρουάριο του 1929 ο Αδελφός Κ. Τζ. Γούντγουωρθ, του εκδοτικού επιτελείου του Χρυσού Αιώνα (τώρα Ξύπνα!) έκανε μια επίσκεψη δυο εβδομάδων στις Μπαχάμες. Κατά την άφιξή του στο Νασσάου τον υποδέχτηκαν δυο Καναδοί και πέντε κάτοικοι των Μπαχάμας. Ανάμεσα στους ντόπιους ήταν ο Αδελφός Γουώλτερς, η Αδελφή Ρέιτσελ Γκρέγκορυ και ο Αδελφός και η Αδελφή Μπλάκμαν.
Στη διάρκεια της επίσκεψής του ο Αδελφός Γούντγουωρθ ταξίδεψε με το ταχυδρομικό πλοίο Πρισίλλα στο Νόρμαν Κασλ του Αμπάκο, όπου έδωσε ομιλίες και Βιβλικά έντυπα. Ο Αδελφός Γούντγουωρθ θυμόταν τι είχε συμβεί ένα βράδι στο πλοίο, καθώς ήταν αγκυροβολημένο: «Ο καμαρότος ήρθε σε μένα και μου είπε, ‘Ακούσαμε για τις ομιλίες σας στο Νόρμαν Κασλ. Εμείς δεν έχουμε καιρό να πάμε σε εκκλησία, αλλά αν θέλετε να μιλήσετε στην ανοιχτή πλατεία, εμείς θα σας εξασφαλίσουμε καλό ακροατήριο’. Ο ψηφοθήρας [όπως ονόμαζε ο Αδελφός Γούντγουωρθ τον εαυτό του] είπε, ‘Πάμε!’ Αποτελεί καινοτομία να στέκεσαι έξω στην πλατεία μιας ξένης πόλης, ν’ αρχίζεις με ύμνο και στη συνέχεια να κηρύττεις. Αλλά ένα ακροατήριο 75 ατόμων άκουγε προσεχτικά ως το τέλος».
Όταν γύρισε στο Νασσάου, έκανε πολλή μαρτυρία μαζί με τους ντόπιους αδελφούς. Συνεχίζοντας να ονομάζει τον εαυτό του ψηφοθήρα, ο Αδελφός Γούντγουωρθ είπε: «Σε λίγες ώρες της Παρασκευής και του Σαββάτου ο ψηφοθήρας [μοίρασε] τα υπόλοιπα από τα 170 δεμένα βιβλία και 100 βιβλιάρια που είχε φέρει μαζί του από το Μαϊάμι. Μοιράστηκαν σε 1 1/2 τετράγωνο και ο χάρτης δείχνει άλλα 74 1/2 τετράγωνα, αν και πολλά απ’ αυτά τα είχαν ήδη επεξεργαστεί οι ντόπιοι. Το βράδι της Κυριακής έγινε άλλη μια συνάθροιση στη δημόσια πλατεία, μ’ ένα έξοχο ακροατήριο 250 ατόμων. . . . Τη Δευτέρα το βράδι έγινε συνάθροιση σε μια Βαπτιστική εκκλησία με 30 παραβρισκόμενους. Τελικά το ταξίδι στις Μπαχάμες ήταν το πιο ευτυχισμένο γεγονός στη ζωή του ψηφοθήρα».
Ο μικρός όμιλος των εφτά ευαγγελιζόμενων συνέχισε να κηρύττει στο Νασσάου και το 1932 προστέθηκε ο Ε. Π. Ρόμπερτς από το Τρίνιταντ. Αυτοί που άκουσαν τις Βιβλικές ομιλίες του λένε ότι ήταν ένας δυναμικός ομιλητής. Έδινε τακτικά διαλέξεις σε πολλά δημόσια κτίρια στο Νασσάου. Ανάμεσα σ’ αυτούς που άκουσαν και ‘εδέχθησαν τον λόγον μετά πάσης προθυμίας’ ήταν η Τζούλια Άρκερ, η Άλις Άμπριστερ, η Μπέρθα Στάραπ και η Μπλανς Έτζκομπ.
Στο ακροατήριο μιας απ’ αυτές τις δημόσιες συναθροίσεις στο Παλάς Θήατερ, ήταν κι ένας αστυνομικός, που πολλά χρόνια αργότερα είπε: «Αυτά που άκουσα εκείνο το βράδι μ’ έπεισαν ότι αυτή είναι η αλήθεια! Απέδειξε από τη Γραφή ότι αυτά που είχα διδαχτεί από την εκκλησία δεν ήταν έτσι». Αυτός ο άντρας ήταν ο Ντόναλντ Όσκαρ Μιούρραιϋ (χαϊδευτικά γνωστός σαν Ντι. Ο.) που επρόκειτο να γίνει ένας από τους στύλους του έργου της Βασιλείας στις Μπαχάμες. Νοικιάστηκε ένα μικρό σπίτι στο Μπλου Χιλ Ρόουντ κι εκεί γίνονταν οι συναθροίσεις.
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΣΚΑΠΑΝΕΑΣ ΣΤΙΣ ΜΠΑΧΑΜΕΣ
Το 1933 η Αδελφή Ρέιτσελ Γκρέγκορυ άρχισε σκαπανικό έργο στις Μπαχάμες. Είχε αφήσει το 1926 το σπίτι της στην Τζαμάικα για να υπηρετήσει όπου η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη. Στη δεκαετία του 1930 πήγαινε συχνά στα Έξω Νησιά με μικρά ταχυδρομικά σκάφη που έφευγαν από το Νασσάου. Με τις αποσκευές, τα βιβλία και το φωνόγραφο, ισορροπημένα στο κεφάλι της, συχνά ήταν αναγκασμένη να περπατάει μέσα στα νερά, όπου δεν υπήρχε προκυμαία. Συνέχισε τις ακούραστες προσπάθειες της να φέρει τα καλά νέα της Βασιλείας στους άλλους μέχρι το θάνατο της τον Αύγουστο του 1972. Αυτοί που τη γνώριζαν λένε ότι ήταν μικρή στο ανάστημα αλλά ισχυρή στο πνεύμα.
Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΓΟΥΩΛΤΕΡΣ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑ
Το 1933 ο Ε. Π. Ρόμπερτς έφυγε από τις Μπαχάμες και οι συναθροίσεις μεταφέρθηκαν στο μικρό υπόστεγο στο πίσω μέρος του σπιτιού του Αδελφού Γουώλτερς στη γωνία των οδών Τέυλορ και Μάρκετ. Ο Αδελφός Γουώλτερς χρησιμοποιούσε ένα αυτοκίνητο με μεγάφωνο για να μεταδίδει Γραφικές ομιλίες του προέδρου της Εταιρίας Ι. Φ. Ρόδερφορδ. Ο Αδελφός Τζ. Α. Κ. Ρόαγιαλ είχε ένα κατάστημα στην Ανατολική οδό και ο Αδελφός Γουώλτερς συχνά έπαιζε τις Γραφικές ομιλίες μπροστά από το κατάστημα, όπου μοίραζε επίσης φυλλάδια. Τώρα ο όμιλος είχε μεγαλώσει αφού είχε προστεθεί η οικογένεια Νήλεϋ, οι Άντερσονς, οι Γουίλσονς, οι Ρόαγιαλς και ο κ. Λάιτμπουρν.
Η γεμάτη ζήλο ηγεσία του Αδελφού Γουώλτερς σταμάτησε απότομα το 1942. Ένα βράδι, όταν είχε φύγει από το μικρό του παντοπωλείο στο Μπλου Χιλ Ρόουντ, θυμήθηκε ότι είχε ξεχάσει κάτι και γύρισε στο κατάστημα για να το πάρει. Όταν έφτασε αιφνιδιάστηκε από δύο νεαρούς που είχαν διαρρήξει το κατάστημά του. Ένας απ’ αυτούς κατάφερε στον Αδελφό Γουώλτερς ένα θανάσιμο χτύπημα. Αυτό ήταν πραγματικό πλήγμα για τον μικρό όμιλο που αγωνιζόταν να κρατήσει ζωντανό το έργο της μαρτυρίας. Οι δυο διαρρήκτες πιάστηκαν, βρέθηκαν ένοχοι κι εκτελέστηκαν.
Μετά απ’ αυτά τα γεγονότα, η ευθύνη για την ηγεσία στον όμιλο δόθηκε στον Αδελφό Ντ. Ο. Μιούρραιϋ.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ
Ήδη μαινόταν ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο εθνικιστικός πυρετός έφτασε και στις Μπαχάμες. Ο Αδελφός Μιούρραιϋ αφηγείται: «Η αστυνομία με κάλεσε και μου ζήτησε να πάω στο τμήμα για να εξηγήσω το βιβλιάριο Ποιος Θα Κυβερνήσει τον Κόσμο; που όπως άκουσαν, μοιραζόταν. Τους είπα ότι θα τους έδινα ένα αντίτυπο, αλλά το απόθεμα είχε τελειώσει. Όταν με ρώτησαν για ένα ραδιόφωνο που άκουσαν ότι χρησιμοποιούσαμε για να εκπέμπουμε στη Γερμανία, τους διαβεβαίωσα ότι η φήμη ήταν ψεύτικη». Παρά τη θαρραλέα μαρτυρία που έδωσε ο Αδελφός Μιούρραιϋ σ’ εκείνη την περίπτωση, λίγες μέρες αργότερα η τοπική εφημερίδα, Δε Γκάρντιαν, δημοσίευσε επίσημη απαγόρευση στην εισαγωγή εντύπων της Εταιρίας Σκοπιά.
Οι αδελφοί ωστόσο έλαβαν μερικά έντυπα από τη Φλώριδα μέσω της Γκραντ Μπαχάμα και χάρηκαν γι’ αυτή την πνευματική τροφή στη διάρκεια της απαγόρευσης. Σ’ αυτό το διάστημα οι αρχές είπαν ότι όποιος είχε έντυπα της Εταιρίας έπρεπε να τα παραδώσει. Αν πιανόταν κανείς με έντυπα, αυτό σήμαινε τρεις μήνες φυλάκιση. Ο Αδελφός Μιούρραιϋ λέει ότι μια φορά του είπαν να φέρει όλα τα έντυπα στο αστυνομικό τμήμα. Τους απάντησε ότι τα έντυπα δεν ήταν ιδιοκτησία του και ότι αν τα ήθελαν, έπρεπε να έρθουν στο σπίτι του και να τα πάρουν. Δεν ήρθαν ποτέ.
Ο Αδελφός Μιούρραιϋ θυμάται ακόμη ότι οι αδελφοί τότε είχαν παρανοήσει την απαγόρευση, ότι είναι για το έργο των Μαρτύρων του Ιεχωβά και όχι απλώς για τα έντυπα. Εξαιτίας αυτής της παρανόησης, παρατηρήθηκε μείωση στη δράση των αδελφών στον αγρό εκείνο τον καιρό, και το 1946 έδωσαν έκθεση μόνο τρεις ευαγγελιζόμενοι. Το έργο κηρύγματος έπεσε στο πιο χαμηλό του σημείο από το ξεκίνημα του.
ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΥΝ ΤΟ ΕΡΓΟ
Λίγο αργότερα, το έργο μαρτυρίας ξαναδυνάμωσε. Την 1η Μαρτίου 1947, ο αδελφός Μιούρραιϋ στεκόταν ανυπόμονος στην αποβάθρα του Νασσάου περιμένοντας τον ερχομό του πλοίου Γιαρμούθ, που έκανε ταξίδι από τη Νέα Υόρκη μέσα στον ασυνήθιστα βαρύ χειμώνα. Πάνω στο πλοίο ήταν μια νέα γυναίκα που ονομαζόταν Κάθλην Φεργουέδερ, απόφοιτος της όγδοης σειράς της Σχολής Γαλαάδ. Η ίδια περιγράφει τον ερχομό της: «Ζαλισμένη και λίγο κουρασμένη, κοίταζα τα ήρεμα γαλανά νερά του λιμανιού του Νασσάου. Γαλάζιος ουρανός, λευκά σύννεφα, καθαρά νερά σε αποχρώσεις του λαδί και σμαραγδί πράσινου, κι όλα λουσμένα σ’ ένα αστραφτερό ηλιοβασίλεμα—τι αντίθεση με τον μανιασμένο Ατλαντικό Ωκεανό! Μας πλησίασε ένας άντρας με χακί κυβερνητική στολή και συστήθηκε σαν ο Αδελφός Ντ. Ο. Μιούρραιϋ».
Στο πλοίο εκείνο ήταν επίσης ο Τζωρτζ και η Νάνου Πόρτερ της ίδιας όγδοης σειράς της Σχολής Γαλαάδ. Η Αδελφή Πόρτερ θυμάται: «Η πρώτη συνάθροιση που πήγαμε είναι κάτι που δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω. Υπήρχαν εννιά ή δέκα παρόντες. Ο Αδελφός Μιούρραιϋ ήταν υπεύθυνος και άνοιξε με προσευχή, ευχαριστώντας τον Ιεχωβά για τον ερχομό των ιεραποστόλων. Υπήρχε ανάγκη είπε, ‘κι εμείς προσευχόμαστε για βοήθεια τόσον καιρό’. Το Μπρούκλιν είχε υποσχεθεί να στείλει βοήθεια και να τώρα εμείς εδώ. Η προσευχή ήταν τόσο συγκινητική που μας έκανε να νιώσουμε ότι θέλαμε να μείνουμε και να μη φύγουμε ποτέ».
Στην πρώτη αυτή συνάθροιση έγιναν διευθετήσεις για υπηρεσία αγρού. Η Αδελφή Μάε Ρόαγιαλ ήταν εκεί και θυμάται: «Μεγάλο μέρος της συνάθροισης δαπανήθηκε σε επιδείξεις καλύτερων μεθόδων για να κάνουμε το έργο από σπίτι σε σπίτι. Πραγματικά, οι δυο πρώτες εβδομάδες δαπανήθηκαν κυρίως στη βοήθεια των αδελφών να βελτιώσουν τη μαρτυρία από πόρτα σε πόρτα. Ο πρώτος τομέας που εργαστήκαμε σαν όμιλος ήταν κατευθείαν ο δρόμος από τον τόπο της συνάθροισης. Η Αδελφή Γκρέγκορυ κι εγώ πήγαμε σ’ ένα σπίτι στη γωνία των οδών Κινγκ και Μάρκετ. Εγώ προσευχόμουν να μην ανοίξει κανείς την πόρτα. Για μεγάλη μου κατάπληξη η πόρτα άνοιξε διάπλατα και το βλέμμα του ανθρώπου πήγε από μένα στην Αδελφή Γκρέγκορυ, που τη γνώριζε. Χαμογέλασε πλατιά. Αυτό χρειαζόμουν για να μου δώσει θάρρος ν’ αρχίσω, και συνέβη αφού ήμουν συνδεδεμένη με τον μικρό όμιλο για έξι χρόνια. Χρειαζόμαστε βοήθεια και την εκτιμήσαμε».
Στον πρώτο γιορτασμό της Ανάμνησης μετά τον ερχομό των ιεραποστόλων, υπήρχαν 23 παρόντες. Ανάμεσα τους η Γαλααδίτισσα Φρίντα Πούλβερ που ήρθε σαν σύντροφος για την Αδελφή Φεργουέδερ.
ΑΙΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗ
Μέσα σε λίγες εβδομάδες οι ιεραπόστολοι έλαβαν συγκλονιστικά νέα. Ένα γράμμα από τον Αξιωματικό Υπηρεσίας Μεταναστεύσεων Π. Σ. Μπράις τους πληροφορούσε ότι πρέπει να ‘διευθετήσουν να αναχωρήσουν αμέσως από την Αποικία’.
«Αφού συμβουλευτήκαμε δικηγόρο, φτιάξαμε μια αίτηση για τον κυβερνήτη, το μόνο μέσο προσφυγής», λέει ένας από τους ιεραποστόλους. «Με τους ντόπιους Μάρτυρες, διευθετήσαμε να πάρουμε όσο περισσότερες υπογραφές μπορούσαμε στις έξι μέρες που μας απόμεναν. Πηγαίναμε σε όσα σπίτια μπορούσαμε κάθε μέρα, εξηγούσαμε την περίπτωση, τους διαβάζαμε την αίτηση και παίρναμε υπογραφές. Οι άνθρωποι γενικά μας καλοδέχονταν και πολλοί εκφράζανε αγανάκτηση που απελαύνονταν εκείνοι που κήρυτταν το Λόγο του Θεού. Συνολικά συγκεντρώσαμε 2.400 υπογραφές. Ύστερα υποβάλαμε την αίτηση στον αποικιακό γραμματέα ο οποίος θα τη διαβίβαζε στον κυβερνήτη. Ο αποικιακός γραμματέας, ένας Ουαλλός που λεγόταν Ήβανς μας καθησύχασε αμέσως. Λίγο αργότερα πήραμε την απάντηση—μπορούσαμε να μείνουμε!»
Τώρα λοιπόν «εμπρός για το έργο»! Ο όμιλος των 3 δραστήριων ευαγγελιζόμενων της αρχής του έτους, αυξήθηκε στους 27 τον Αύγουστο του 1947. Οι σπόροι της αλήθειας είχαν αρχίσει να φέρνουν καρπό καθώς μερικοί απ’ αυτούς που μελετούσαν με τους ιεραποστόλους άρχισαν να παίρνουν στάση υπέρ της Βασιλείας του Ιεχωβά. Ανάμεσα σ’ αυτά τα «πρωτοκάρπια» ήταν η Ροβένα Μπάου, η Κόρντα Άρτσερ, ο Χάρρυ Πέττυ, η Ρόζα Μάλλορυ, η Ναομί Τζόνσον, ο Τζ. Χ. Τζόνσον, ο Γουέλλινγκτον Μπαίην, η Τζέραλντιν Φερνάντερ και άλλοι.
ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΑΝΑΤΕΛΕΙ
Το 1948 ανέτειλε μια νέα εποχή για το έργο κηρύγματος που ήταν αποτέλεσμα ενός νέου μέσου για να φτάσουν τα καλά νέα σε κάθε γωνιά της Καραϊβικής—του ιεραποστολικού πλοίου ΣιμπΙα της Εταιρίας. Αυτό το πλοίο επρόκειτο να επισκεφθεί όλα τα νησιά της Καραϊβικής που δεν είχαν κανένα δραστήριο κήρυκα των καλών νέων. Η πρώτη στάση του Σιμπία ήταν στα νησιά Μπαχάμας. Αυτή η σκούνα των 60 ποδιών, ένα πλωτό ιεραποστολικό σπίτι, είχε τετραμελές πλήρωμα: Τον Γκαστ Μακί (καπετάνιο και ναύτη), τον Αρθουρ Γουώρσλεϋ (επίσκοπο ιεραποστολικού οίκου), τον Στάνλεϋ Κάρτερ και το Ρόναλντ Πάρκιν. Ακόμη και σήμερα πολλοί έχουν ζωηρές αναμνήσεις από τις επισκέψεις του Σιμπία. Ο Γκαστ Μακί θυμόταν: «Τον Δεκέμβριο του 1948 οι τέσσερίς μας φτάσαμε με το πλοίο της Εταιρίας στο λιμάνι του Νασσάου. Θέλαμε να δούμε τους τέσσερις ιεραποστόλους και τους πιστούς ευαγγελιζόμενους του Νασσάου. Θυμάμαι ότι υπήρχε μια καλή, ζηλώτρια σκαπάνισσα αδελφή που είχε κάνει πολύ κήρυγμα της Βασιλείας σε πολλά νησιά». Αυτή ήταν η αδελφή από την Τζαμάικα, η Ρέιτσελ Γκρέγκορυ που τώρα έχει πεθάνει, και της οποίας η κόρη Άλμα υπηρετεί ακόμη σαν πιστή ευαγγελιζόμενη της Βασιλείας με την οικογένειά της στην Τζαμάικα.
ΤΟ ΣΙΜΠΙΑ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΣΤΑ ΕΞΩ ΝΗΣΙΑ
Οι αδελφοί του Σιμπία έμειναν αρκετό διάστημα στο νησί Ελγιούθηρα. Επισκέφθηκαν επίσης τα νησιά Άντρος, Αμπάκο, Μπίμινι, Κατ Άιλαντ, Λονγκ Άιλαντ, Χάρμπουρ Άιλαντ, Εξούμας, Ινάγκουας και Ρουμ Κέυ. Σε κάθε σπίτι σχεδόν που πήγαν οι αδελφοί άφησαν και κάποια από τα 3.278 έντυπα που διέθεσαν συνολικά, αν και δεν μπόρεσαν να φτάσουν σε πολλούς οικισμούς. Ο Αδελφός Άρθουρ Γουώρσλεϋ που ήταν υπεύθυνος για την ιεραποστολική δράση του σκάφους, λέει:
«Το κήρυγμα στα νησιά ήταν πολύ αναψυκτικό. Για τα 3 μέτρα (9 πόδια) ύψους του Σιμπία, τα ρηχά νερά ήταν μερικές φορές εμπόδιο, αλλά πηγαίναμε σ’ όλα τα μεγαλύτερα νησιά, αν και μερικές φορές η καρίνα μας λίγο ήθελε να ακουμπήσει στο βυθό. Ήταν αρκετά συνηθισμένο κάποιος που είχε πάρει έντυπα να μας ρωτάει αν μπορούσε να έρθει μαζί μας και να μας μεταφέρει την τσάντα. Ήταν τόσο χαρούμενοι μ’ αυτά που μάθαιναν ώστε μερικές φορές, πριν εμείς αρχίσουμε την παρουσίασή μας, άρχιζαν εκείνοι να μας λένε για τα βιβλία. Σε πολλές περιπτώσεις οι άνθρωποι πήραν βιβλία με την επιμονή του ατόμου που είχε έρθει μαζί μας. Θυμάμαι επίσης τον ωραίο τους τρόπο που δέχονταν την εισαγωγή μας, λέγοντας: ‘Ευχαριστώ Κύριε, και είθε να αρέσει στον Θεό να μην είμαστε πια ξένοι’.
«Οι κάτοικοι μερικών νησιών ήταν πολύ φτωχοί, αλλά στο νησί Μπίμινι ένας άντρας πήρε ένα ολόκληρο κιβώτιο Γραφές γιατί στοίχιζαν μόνο ένα δολάριο η μια και πίστευε ότι κανένας δεν έπρεπε να είναι χωρίς Αγία Γραφή. Ύστερα τις μοίρασε με την καλοσυνάτη υπόδειξη να πληρωθούν, λίγα-λίγα σεντς, κι όποτε μπορούσε το άτομο. Ένας άντρας είχε μερικά βιβλία μας αλλά δεν είχε αρκετά χρήματα για τη Γραφή, κι έτσι του έδωσα μια, και για να τη δεχτεί του είπα: ‘Θα μου στείλεις τα χρήματα όποτε τα έχεις’. Ένα χρόνο αργότερα πήρα ένα γράμμα του που μ’ ευχαριστούσε για τη Γραφή και είχε μέσα ένα δολάριο.
«Μερικοί φύλαγαν ακόμη προσεκτικά έντυπα της Εταιρίας παλιά όπως Η Κιθάρα του Θεού. Τώρα χαίρονταν που μάθαιναν ότι τα βιβλία που τους παρουσιάζαμε είχαν εκδοθεί από την ίδια οργάνωση. Πολλοί, έδειχναν από τις συζητήσεις τους ότι είχαν χωνέψει πολλές από τις πληροφορίες που είχαν διαβάσει.
«Μερικές φορές, όταν πηγαίναμε στα σπίτια, ολόκληρες οικογένειες ήταν στα χωράφια, αλλά όταν γύριζαν σπίτι κι έβλεπαν τις Γραφές και τα βιβλία των φίλων τους, νωρίς το άλλο πρωί περίμεναν στην αποβάθρα για να πάρουν δικά τους. Μερικοί έρχονταν στο πλοίο μας φέρνοντας δωράκια από ψάρια, φρούτα ή καρύδες κι εμείς πάντα τους δίναμε παραπάνω έντυπα.
«Σε μερικά μέρη ήταν δύσκολο και σε άλλα πολύ εύκολο να διευθετηθούν δημόσιες συναθροίσεις. Σε πολλές περιπτώσεις το μόνο που χρειαζόταν ήταν να σηκωθείς και να μιλήσεις. Αυτές οι ομιλίες γίνονταν σε σχολεία, εκκλησίες, ιδιωτικά σπίτια, καταστήματα, αίθουσες μπαρ, στις προκυμαίες, κάτω από δέντρα—όπου υπήρχε ευκαιρία, και πολλές φορές χωρίς καν φωτισμό ή σημειώσεις. Ήταν πολύ δύσκολο να διαλυθεί ο κόσμος μετά την ομιλία και πολλοί δεν φαίνονταν να χορταίνουν ποτέ. Λυπόμαστε που δεν μπορέσαμε να δαπανήσουμε περισσότερο χρόνο μαζί τους.
«Συχνά, καθώς γυρίζαμε σπίτι ύστερα από μια ολόκληρη σκληρή μέρα στην υπηρεσία, είχαμε τη χαρά ν’ ακούμε τους ανθρώπους να διαβάζουν δυνατά καθώς περνούσαμε από τα μικρά τους σπιτάκια. Πολλοί μας φώναζαν για να μας εκφράσουν τη χαρά τους για το βιβλίο και να μας ξαναευχαριστήσουν που τους επισκεφθήκαμε.
«Στα μεγαλύτερα νησιά είχαμε δώσει πάρα πολλά έντυπα και είχαμε αποκτήσει πολλούς φίλους εξαιτίας της αλήθειας, γι’ αυτό όλοι λυπόμαστε πάρα πολύ στη σκέψη ότι έπρεπε να φύγουμε. Υπήρχε ακόμη πάρα πολύ έργο να κάνουμε- μάλιστα, το πλοίο μας δεν μπορούσε να πλησιάσει σε μερικά νησιά εξαιτίας των ρηχών νερών. Αλλά πλησίαζε η εποχή των τυφώνων και τα νερά στις Μπαχάμες ήταν τόσο ρηχά που σε πολύ λίγα μέρη θα μπορούσε να βρει καταφύγιο το Σιμπία με το ύψος των τριών μέτρων (εννιά ποδιών). Έτσι, ύστερα από εφτά μήνες απολαυστικού κηρύγματος, ξεκινήσαμε για τα Παρθένα Νησιά».
ΑΥΞΗΣΗ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΥ
Όλη αυτή η δράση στο κήρυγμα προξένησε μεγάλη στενοχώρια στους θρησκευτικούς ηγέτες. Ένας απ’ αυτούς δεν μπορούσε πια να κρατηθεί σιωπηλός κι έκανε την εξής έκκληση στην εφημερίδα Τα Νέα της Ενορίας, απ’ όπου σας παραθέτουμε ένα απόσπασμα:
«Είμαι λίγο ενοχλημένος από τους ανθρώπους που έρχονται να σπείρουν σπόρους διχόνοιας στην ενορία. Ονομάζονται Μάρτυρες του Ιεχωβά. Παρακαλώ να προσέχετε και να απορρίπτετε σταθερά τις διδασκαλίες αυτών των ανθρώπων. Χωρίς αμφιβολία, θα σας πουν ότι αυτά που σας διδάσκουμε είναι εσφαλμένα, κι όμως καλοί, θρήσκοι άνθρωποι δέχονται αυτούς τους ανθρώπους στα σπίτια τους και τους αφήνουν να τους εξηγούν τα βιβλία τους. Να θυμάστε ότι η εκκλησία υπήρχε πολύ πριν από τη Βίβλο. . . . Όποτε θέλετε να μάθετε κάτι που δεν καταλαβαίνετε, παρακαλώ να συμβουλεύεστε τον ενοριακό σας ιερέα. Αυτός θα σας πει το σωστό. Μην ακούτε ανθρώπους που δεν ξέρουν τι λένε».
Τα γεγονότα δείχνουν ότι οι «καλοί» άνθρωποι στις Μπαχάμες ήταν πιο πρόθυμοι ν’ ακούσουν την αλήθεια της Γραφής παρά να πάρουν στα σοβαρά τη φοβισμένη κραυγή των Νέων της Ενορίας. Απόδειξη τούτου ότι ο μέσος όρος των ευαγγελιζόμενων στις Μπαχάμες αυξήθηκε από 33 σε 52, αύξηση 58 τοις εκατό μέσα σ’ ένα χρόνο. Παραβρέθηκαν στην Ανάμνηση 112—υπερδιπλάσιοι από το προηγούμενο έτος.
ΚΙ ΑΛΛΑ ΣΚΑΦΗ ΕΠΕΚΤΕΙΝΟΥΝ ΤΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Το 1954 χρησιμοποιήθηκαν άλλα δύο σκάφη για να καλύψουν τα νησιά Μπαχάμας. Το Κέρκγουντ II πήγε στο Άντρος, Μπέρρυ Άιλαντς, Γκραντ Μπαχάμα και Ελγιούθηρα. Το Πίστη πήγε νότια στα Εξούμας, Λονγκ Άιλαντ και Κατ Άιλαντ. Στο Κέρκγουντ II ήταν ο ιδιοκτήτης του Άρθουρ Χιλλ υιός, επίσης οι Τζακ και Νέττι Κοπλ, οι Πόρτερς, ο Μπιλ Πρινς, ο Ντικ Ράιντ και η Κέυ Φεργουέδερ. Οι δυσκολίες που συναντούσαν καθώς κήρυτταν στους κατοίκους των νησιών δεν ήταν λίγες, αλλά η χαρούμενη ανταπόκριση πολλών ταπεινών ανθρώπων τους αποζημίωνε με το παραπάνω.
Για παράδειγμα, η Νάνσυ Πόρτερ περιγράφει τον τρόπο που κάλυψαν το νησί Ελγιούθηρα: «Αφησαν την Κέυ Φεργουέδερ, το σύζυγό μου κι εμένα στον Κόλπο Χάτσετ, κοντά στη βόρεια άκρη κι ύστερα το σκάφος πήγε στη νότια άκρη σε απόσταση πάνω από 96 χιλιόμετρα (60 μίλια) όπου αποβιβάστηκαν ο Ντικ Ράιντ και Μπιλ Πρινς. Συναντηθήκαμε τρεις ή τέσσερις εβδομάδες αργότερα στο Παλμέττο Πόιντ».
Αλλά που έμεναν τα βράδια; «Εκείνο τον καιρό», εξηγεί, «οι άνθρωποι άνοιγαν τα σπίτια τους κι εκτιμούσαν το άγγελμα και τις επισκέψεις μας. Στο Παλμέττο Πόιντ υπήρχε ένας πολύ καλός άνθρωπος, ο οποίος έδωσε το σπίτι του στη διάθεσή μας. Το πλοίο είχε πάει σ’ ένα άλλο νησί και όταν οι αδελφοί τέλειωσαν από ’κεί, γύρισαν και μας πήραν».
Η Αδελφή Φεργουέδερ ήταν επίσης πάνω στο πλοίο Πίστη όταν έκανε ταξίδι στα νότια νησιά, και μοιράζεται μαζί μας μερικές από τις πείρες τους: «Η πρώτη στεριά που είδαμε αφότου φύγαμε από το Νασσάου ήταν το Μπελ Άιλαντ στην αλυσίδα Εξούμα και έξι από μας βγήκαμε στην παραλία με τη μικρή βάρκα, ανυπόμονοι ν’ αρχίσουμε ύστερ’ από μιάμιση μέρα στο σκάφος. Διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν εκεί μόνο δύο μικρά σπιτάκια με σκεπές από φοινικόφυλλα, με τρεις ανθρώπους όλους-όλους, κι αυτούς σχεδόν αναλφάβητους. Αφήσαμε παρ’ όλ’ αυτά κάποια έντυπα και προχωρήσαμε στις άλλες ξέρες.
«Συνήθως πάνω στο σκάφος έμεναν δύο και οι υπόλοιποι οκτώ στριμώχνονταν στη μικρή λέμβο κι έβγαιναν στην παραλία. Σχηματίζαμε δυο ομάδες που πήγαιναν σε αντίθετες κατευθύνσεις και πηγαίναμε σε όλα τα σπίτια καθώς απομακρυνόμαστε σιγά-σιγά από το πλοίο. Σταματούσαμε την ώρα του φαγητού για μισή ώρα κι ύστερα πάλι πίσω στον αγρό. Επειδή δίναμε πολλά έντυπα, καθένας μας κουβαλούσε δύο τσάντες. Οι άνθρωποι σπάνια είχαν ευκαιρίες ν’ αγοράσουν κάτι για διάβασμα. Καθώς βράδιαζε μπορεί να βρισκόμαστε πολλά χιλιόμετρα μακριά από το πλοίο.
«Ύστερα έπρεπε να γυρίσουμε όσο πιο σύντομα μπορούσαμε στο πλοίο που ήταν αγκυροβολημένο ένα χιλιόμετρο (μισό μίλι) πέρα από την ακτή για να αποφύγει τα αβαθή. Είχαμε μια δυνατή σφυρίχτρα για να ειδοποιούμε το πλοίο, οπότε ερχόταν μια μικρή βάρκα κι εμείς ανεβαίναμε πάνω της για το ταξίδι της επιστροφής. Συχνά στο ταξίδι αυτό γινόμαστε μούσκεμα καθώς η βάρκα ήταν συνήθως παραφορτωμένη. Κουρασμένοι, για να μην πω εξαντλημένοι, τρώγαμε κάτι και πηγαίναμε για ύπνο».
Με πολλές προσπάθειες, δαπάνη και χρόνο, τα καλά νέα της Βασιλείας έφταναν στους κατοίκους των Έξω Νησιών.
Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΝΟΡΡ ΣΤΙΣ ΜΠΑΧΑΜΕΣ
Τον Δεκέμβριο του 1950, ο τότε πρόεδρος της Εταιρίας Σκοπιά Ν. Ο. Νορρ και ο γραμματέας του Μ. Τζ. Χένσελ, έκαναν την πρώτη τους επίσκεψη στις Μπαχάμες. Ο Αδελφός Νορρ έκανε την ομιλία «Μπορείτε να Ζείτε για Πάντα με Ευτυχία στη Γη;» σε 312 ανθρώπους που είχαν γεμίσει ασφυκτικά την αίθουσα της συνάθροισης που χρησιμοποιούσαν εκείνο τον καιρό, την Αίθουσα της Λέσχης των Μητέρων. Ανάμεσα στο ακροατήριο ήταν κι αρκετές προσωπικότητες της πόλης, όπως ένας βουλευτής και ο εκδότης της μιας από τις δυο ημερήσιες εφημερίδες. Εκείνο το βράδι ο Αδελφός Νορρ ανάγγειλε την ίδρυση γραφείου τμήματος στις Μπαχάμες. Λίγο αργότερα διορίστηκε επίσκοπος τμήματος ο Αδελφός Ώγκοστ Κλάουντ Μπλουμ, Βρετανός υπήκοος και απόφοιτος της 16ης σειράς της Σχολής Γαλαάδ. Στη διάρκεια αυτής της επίσκεψης έγιναν επίσης διευθετήσεις για τη διοργάνωση του έργου περιοχής. Διορίστηκε επίσης ο πρώτος ντόπιος ειδικός σκαπανέας, ο Χάρολντ Ε. Κλαρκ και έφυγε για το νησί Άντρος.
ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ ΔΙΑΦΩΝΙΑ
Ένα από τα χαρακτηριστικά των υποτροπικών είναι ότι ο καιρός μπορεί ν’ αλλάξει ξαφνικά. Η μέρα μπορεί ν’ αρχίσει ανέφελη, ηλιόλουστη και καταγάλανη, και, χωρίς προειδοποίηση μπορεί ν’ αρχίσουν να σκεπάζουν τον ουρανό βαριά, μεγάλα σύννεφα που φέρνουν καταρρακτώδεις βροχές. Έτσι και το χαρούμενο κι αισιόδοξο πνεύμα που απολάμβαναν οι αδελφοί στο τέλος του 1950, σύντομα σκιάστηκε από μια παρακμή που ήταν αποτέλεσμα διαφωνίας. Αυτό έκανε τους αδελφούς να χωριστούν σε δύο στρατόπεδα. Για να βοηθήσει τους αδελφούς ν’ αποκαταστήσουν την ενότητα ανάμεσά τους, η Εταιρία έστειλε στις Μπαχάμες τον Τζων Τζόουνς, έναν Καναδό απόφοιτο της 18ης σειράς της Σχολής Γαλαάδ, για να υπηρετήσει σαν επίσκοπος τμήματος. Στη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου, σημειώθηκε μείωση στο έργο και από 110 ευαγγελιζόμενους κατά μέσο όρο το 1951 κατεβήκαμε στους 92.
Είναι αλήθεια ότι οι αδελφοί στο Νασσάου είχαν κάπως κλονιστεί από τις δοκιμασίες που είχαν περάσει. Αλλά, σε τελευταία ανάλυση, η πίστη τους δυνάμωσε. Η πιο επείγουσα ανάγκη τώρα ήταν να δοθεί ώθηση στο έργο στα Έξω Νησιά. Κι ενώ οι αδελφοί με τα πλοία είχαν κάνει καλή δουλειά μοιράζοντας έντυπα, υπήρχε όμως ανάγκη για περισσότερη παραμονή στους οικισμούς. Αυτή η ανάγκη καλύφτηκε σ’ ένα βαθμό το 1954 όταν έφτασαν τέσσερις νέοι ιεραπόστολοι από την 23η σειρά της Σχολής Γαλαάδ.
ΤΟ ΕΡΓΟ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ ΣΤΟ ΕΛΓΙΟΥΘΗΡΑ
Δυο από τους νέους ιεραποστόλους, ο Αρθουρ «Μπαντ» Χιλ και η σύζυγος του, διορίστηκαν στο νησί Ελγιούθηρα. Αυτό το όνομα σημαίνει «ελευθερία» και προέρχεται από τους Ελγιούθηραν Αντβέντσιουρερς, έναν όμιλο Αγγλων Πουριτανών που έφυγαν από τις Βερμούδες αναζητώντας ελευθερία· είχαν δυσαρεστηθεί με τη θρησκευτική κατάσταση και το 1648 ίδρυσαν μια αποικία σ’ αυτό το νησί.
Ένα από τα άτομα που βρήκαν σύντομα οι ιεραπόστολοι ήταν η κ. Αντζι Ράνκιν στο Γκόβερνορς Χάρμπουρ. Είχε δείξει ενδιαφέρον όταν την είχε επισκεφθεί νωρίτερα στο Νασσάου η Κέυ Φεργουέδερ. Η ανταπόκρισή της στην αλήθεια της Γραφής ήταν άμεση και το ίδιο άμεση ήταν και η εναντίωση του πατέρα της, που την πήγε στην Αγγλικανική εκκλησία όπου ήταν κατηχητής. Εκείνη αρνήθηκε να συμμετάσχει στην τελετή και σαν συνέπεια, υπέφερε πολλή κακομεταχείριση από την οικογένειά της και το σύζυγό της.
Ο Αδελφός Χιλ αφηγείται: «Η Σίρλεϋ μελετούσε μαζί της κάτω από ένα δέντρο γιατί δεν επέτρεπαν ούτε σε μας ούτε στα έντυπα μας να μπούμε στο σπίτι. Προχώρησε σε αφιέρωση και μπόρεσε να υπομείνει συνεχή εναντίωση για πολλά χρόνια». Έχει υπηρετήσει σαν βοηθητική σκαπάνισσα πολλές φορές και σήμερα είναι μια από τους πιο επιμελείς κήρυκες των καλών νέων στην εκκλησία του Ροκ Σάουντ.
Αν δείτε το Ελγιούθηρα στο χάρτη θα δείτε ότι είναι πολύ μακρύ και στενό, τόσο στενό ώστε σ’ ένα μέρος τα κύματα του ωκεανού περνούν στην άλλη μεριά και δεν υπάρχει δρόμος. Απ’ αυτό το σημείο και προς βορρά, οι αδελφοί περπατούν για να εργαστούν στους οικισμούς.
Σ’ έναν απ’ αυτούς τους οικισμούς, το Μπλαφ, μια κυρία έδειξε ενδιαφέρον. Ήταν δασκάλα του Κατηχητικού και ο σύζυγός της ήταν διάκονος στην Εκκλησία του Θεού και πολύ αντίθετος, σε βαθμό που να απαγορεύει στους Μάρτυρες να μπαίνουν στην ιδιοκτησία του. Η μελέτη γινόταν έξω από το φράχτη και τελικά η γυναίκα πήρε θέση υπέρ της αλήθειας. Η μικρή κοινότητα αναστατώθηκε όταν εγκατέλειψε την εκκλησία. Τώρα που είχε γίνει Μάρτυς ήθελε να συμμετάσχει στο έργο από σπίτι σε σπίτι, αλλά οι γείτονες δεν την προσκαλούσαν ούτε και την άκουγαν. Τι μπορούσε να κάνει;
Πήρε τη τσάντα της με τα βιβλία και περπάτησε σε διάφορους δρόμους ώστε να μπορούν να τη δουν όλοι, μιλώντας συγχρόνως σ’ όποιον συναντούσε. Έτσι έδωσε μαρτυρία. Τώρα, 17 χρόνια αργότερα, η Αδελφή Λούλα Χάντσον είναι ακόμη δραστήρια και συχνά υπηρετεί σαν βοηθητική σκαπάνισσα. Ο Ιεχωβά έχει ευλογήσει την πιστότητα της και μπόρεσε να βοηθήσει τέσσερα άτομα να αφιερωθούν και να βαφτιστούν. Προς το παρόν, δεν υπάρχει εκκλησία στην περιοχή της. Ο σύζυγός της τώρα ακούει το άγγελμα της αλήθειας και χαίρεται να τον επισκέπτονται Μάρτυρες και να μένουν σπίτι του.
ΣΚΑΠΑΝΙΚΟ ΣΤΟ ΡΟΚ ΣΑΟΥΝΤ
Ο Αδελφός και η Αδελφή Χάρολντ Κλαρκ προσφέρθηκαν να υπηρετήσουν σαν σκαπανείς στο Ροκ Σάουντ, του Ελγιούθηρα. Ο Αδελφός Κλαρκ αφηγείται: «Στο Ροκ Σάουντ φτάσαμε τον Φεβρουάριο του 1962 και χαρήκαμε που συναντήσαμε δυο ιεραποστόλους, τον Μπαντ και τη Σίρλεϋ Χιλ. Επειδή οι Χιλς ετοιμάζονταν να γίνουν γονείς, ήταν αναγκαίο να μετακομίσουν στο Νασσάου, όπου ο Αδελφός Χιλ θα είχε περισσότερες ευκαιρίες να βρει δουλειά. Για να διατηρηθούμε πνευματικά ισχυροί, αρχίσαμε να οργανώνουμε συναθροίσεις στην περιοχή του Ροκ Σάουντ, προετοιμαζόμενοι για όλα τα μέρη της συνάθροισης. Αλλά πώς θα μπορούσαμε να φέρουμε στις συναθροίσεις τους ανθρώπους που έδειξαν ενδιαφέρον και ζούσαν στη νότια άκρη του Ελγιούθηρα, 48 χιλιόμετρα (30 μίλια) μακριά;
«Το πρώτο μας μεταφορικό μέσον ήταν ένα μικρό Αγγλικό αυτοκίνητο μάρκας Χίλμαν. Μερικές φορές στριμώχνονταν μέσα στο μικρό αυτοκίνητο μέχρι 13 άτομα κι εγώ οδηγούσα έχοντας καθισμένα στους ώμους μου μερικά μικρά.
«Χρειαζόταν αληθινή πίστη ότι ο Ιεχωβά θα φρόντιζε για μας καθώς τον υπηρετούσαμε. Μερικές φορές τα χρήματά μας τέλειωναν. Θυμάμαι μια Παρασκευή που το αυτοκίνητο είχε μείνει χωρίς σταγόνα βενζίνης κι έπρεπε να κάνουμε 56 χιλιόμετρα (35 μίλια) για μια Γραφική μελέτη με μια ενδιαφερόμενη οικογένεια στο Γκόβερνορς Χάρμπουρ. Η σύζυγός μου σκέφτηκε να τους τηλεφωνήσουμε και να τους πούμε ότι δεν μπορούσαμε να πάμε, αλλά εγώ αποφάσισα να περιμένω λίγο. Πήγα να κοιτάξω το γραμματοκιβώτιό μου για γράμματα. Υπήρχε ένα γράμμα από μια Πολωνέζα αδελφή που ζούσε στη Νέα Υόρκη που την είχαμε γνωρίσει στη συνέλευση του 1963. Όταν διάβασα το γράμμα, πρόσεξα στο κάτω μέρος ένα Υ.Γ. που έλεγε: ‘Σου εσωκλείω 5 δολάρια που μπορεί να χρειάζεσαι για βενζίνη’. Πήγα σπίτι όλο χαρά και ξεκινήσαμε για τη Γραφική μας μελέτη».
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ ΜΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ
Μπορεί να νομίζετε ότι σ’ ένα ήσυχο, υποτροπικό νησί το τελευταίο πράγμα για το οποίο θα ανησυχούσατε είναι η απειλή του θανάτου για πιστή υπηρεσία. Ωστόσο οι Κλαρκς αντιμετώπισαν μια τέτοια δοκιμασία από κάπου που ούτε το περίμεναν. Ο Αδελφός Κλαρκ συνεχίζει:
«Μια φορά ενώ καθόμαστε στο τραπέζι του φαγητού στο σπίτι μας, κάποιος μας πυροβόλησε από το παράθυρο. Αν και δεν είδα τίποτα εκτός από ένα αυτοκίνητο που έστριβε στη γωνία, έμαθα μερικές μέρες αργότερα ότι μας είχε πυροβολήσει ένας πρώην αδελφός. Μάλιστα, παραδέχτηκε ότι είχε στρέψει το όπλο του πάνω μας αρκετές φορές, αλλά δεν μπόρεσε να τραβήξει τη σκανδάλη. Χωρίς να αντιληφθώ ότι αυτή η ιδέα ήταν ακόμη στο μυαλό του, επισκεφθήκαμε λίγο αργότερα το σπίτι του για να δούμε το άρρωστο παιδί του, αφού η υπόλοιπη οικογένεια ήταν ακόμη στην αλήθεια. Αυτό που δεν ξέραμε ήταν ότι πριν πάει για ύπνο είχε πει ότι αν πήγαινα εκεί, δεν έπρεπε να μπω στο σπίτι του γιατί θα με σκότωνε. Μπήκαμε στο σπίτι κι εγώ πήγα ακόμη και στο δωμάτιο που κοιμόταν αλλά δεν τον ενόχλησα και προφανώς ο Ιεχωβά επέτρεψε να συνεχίσει να κοιμάται. Όταν ξύπνησε και έμαθε ότι είχαμε πάει εκεί, πήδησε στο αυτοκίνητο του και ήρθε τρέχοντας να μας προλάβει.
«Περίπου έξι χιλιόμετρα (τέσσερα μίλια) πιο πέρα είπα στη σύζυγό μου: ‘Ας πάμε να δούμε το χωράφι με τα κρεμμύδια’. Αργότερα καταλάβαμε με ευγνωμοσύνη ότι αυτό ήταν κατεύθυνση του Ιεχωβά. Αυτός συνέχισε προς το Ροκ Σάουντ, πήγε στο σπίτι μας, δεν βρήκε κανένα και πήγε στο αστυνομικό τμήμα όπου του πήραν το όπλο. Όταν φτάσαμε στο σπίτι ήρθε ο ενωμοτάρχης και μας είπε τι είχε συμβεί. Σκεφτήκαμε τον Ψαλμό 23 και νιώσαμε ευγνωμοσύνη για τη στοργική φροντίδα του Ιεχωβά και για το πώς προστατεύει εκείνους που τον υπηρετούν».
Η εκκλησία αυτή εξακολουθεί να προοδεύει και όλοι χάρηκαν πρόσφατα που μεταφέρθηκαν σε μια καινουργιο-χτισμένη Αίθουσα Βασιλείας. Αυτή είναι η δεύτερη Αίθουσα Βασιλείας που έχουν χτίσει οι αδελφοί στο Ροκ Σάουντ και δείχνει την ευλογία του Ιεχωβά στο σκληρό τους έργο και στο αυτοθυσιαστικό τους πνεύμα. Ο Αδελφός Κλαρκ υπηρετεί σαν μέλος της Επιτροπής Τμήματος στις Μπαχάμες.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΟ ΓΚΡΑΝΤ ΜΠΑΧΑΜΑ
Περίπου 80 χιλιόμετρα (50 μίλια) από την ακτή της Φλώριδας βρίσκεται το δεύτερο σε μέγεθος νησί της χώρας, το Γκραντ Μπαχάμα, όπου υπάρχει και το τεράστιο συγκρότημα βιομηχανιών και κατοικιών Φρήιπορτ. Το Φρήιπορτ είναι ένα μικρό μόνο τμήμα του επίπεδου αυτού νησιού, του οποίου τα πευκοδάση τροφοδοτούν τις βιομηχανίες ξύλου αρκετά χρόνια τώρα. Κι ενώ οι Χιλς εγκαταστάθηκαν στο Ελγιούθηρα, δυο άλλοι απόφοιτοι της Γαλαάδ, ο Αμερικανός Γκόρντον Σουίσερ και ο Νεοζηλανδός Γουίλλιαμ Μέγιερ, επιστράτευαν την εφευρετικότητά τους για να προσαρμοστούν στο τότε υποανάπτυκτο νησί. Όταν έφτασαν βρήκαν τρία ενδιαφερόμενα άτομα, τη Χενριέτα Πίντερ, την κ. Μπαρ κι ένα ακόμη, που αποτέλεσαν τον πυρήνα της εκκλησίας που σχηματίστηκε αργότερα. Μπορεί κανείς πραγματικά να θαυμάσει το αληθινό σκαπανικό πνεύμα αυτών των δύο ιεραποστόλων που έβαζαν σε δεύτερη θέση την άνεσή τους για να φέρουν τα καλά νέα σ’ αυτούς τους ταπεινούς ανθρώπους.
Ύστερα από δυο χρόνια περίπου ξαναδιορίστηκαν στο Νασσάου, όπου ο Αδελφός Σουίσερ έγινε ο νέος επίσκοπος τμήματος αντικαθιστώντας τον Τζων Τζόουνς που αναγκάστηκε να φύγει για λόγους υγείας, και ο Αδελφός Μέγιερ έγινε ο πρώτος επίσκοπος περιοχής του νησιού. Στη θέση τους υπηρέτησε σαν ειδικός σκαπανέας ο Αδελφός Τσαρλς Άντερσον. Το 1956, το έτος που διορίστηκε, η εκκλησία αποτελούνταν από έξι ενήλικους και δυο παιδιά. Συναθροίζονταν σε μια αίθουσα χορού που ανήκε σε μια από τις ντόπιες αδελφές. Λίγο αργότερα η εκκλησία ευλογήθηκε και με άλλους σκαπανείς.
Το 1961 γινόταν στο Γκραντ Μπαχάμα μια τεράστια βιομηχανική επέκταση. Η κυβέρνηση των Μπαχάμας είχε δώσει άδεια στους επιχειρηματίες να δημιουργήσουν μια πόλη που θα γινόταν ελεύθερο λιμάνι για την προσέλκυση βιομηχανιών και καταστημάτων αδασμολόγητων ειδών. Σχεδόν μέσα σε μια νύχτα υλοποιήθηκε μια σύγχρονη μητρόπολη εκεί που μέχρι τότε υπήρχε κυρίως πευκοδάσος.
Ανάμεσα στους χιλιάδες που προσελκύστηκαν από τις ευκαιρίες που δημιουργήθηκαν, ήταν και πολλοί αδελφοί από άλλα μέρη των Μπαχάμας και ολόκληρου του κόσμου. Πολύ σύντομα η μικρή Αίθουσα Βασιλείας που χτίστηκε στο Έητ Μάιλ Ροκ, ήταν πολύ μικρή. Σ’ αυτή την κοσμοπολίτικη εκκλησία, οι αδελφοί επέδειξαν πολλά ταλέντα. Έτσι το 1972 κατασκεύασαν μια Αίθουσα Βασιλείας, αληθινή τιμή για το όνομα του Ιεχωβά. Είναι μια από τις πιο καλοσχεδιασμένες αίθουσες συναθροίσεων των Μαρτύρων του Ιεχωβά στις Μπαχάμες.
Από εκείνη την εποχή, η αρχική ιδέα του Φρήιπορτ έχει υποστεί πολλές αλλαγές. Η κυβέρνηση των Μπαχάμας έχει κάνει την παρουσία της πολύ πιο αισθητή, και η πόλη έχει πάρει σε μεγάλο βαθμό το ντόπιο χρώμα. Οι ισχυρές εκκλησίες του Φρήιπορτ και του Έητ Μάιλ Ροκ είναι σήμερα λιγότερο κοσμοπολίτικες αλλά όχι και λιγότερο δραστήριες στο κήρυγμα των καλών νέων στους κατοίκους του Γκραντ Μπαχάμα.
ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΠΛΗΣΙΑΣΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΕΞΩ ΝΗΣΙΑ
Το 1960 έφυγε για να παντρευτεί ο Γκόρντον Σουίσερ που μέχρι τότε ήταν επίσκοπος τμήματος και η Εταιρία διόρισε τον Τζωρτζ Τζένκινς στη θέση του. Το επόμενο έτος είδε δυο σημαντικά γεγονότα, την επίσκεψη του Μ. Τζ. Χένσελ τον Φεβρουάριο και στις 27-30 Ιουλίου τη Συνέλευση Περιφερείας με θέμα «Ενωμένοι Λάτρεις». Η ιστορική τοποθεσία της συνέλευσης ήταν το Ξενοδοχείο Ρόαγιαλ Βικτώρια, που κτίστηκε το 1863 σαν το πρώτο μεγάλο ξενοδοχείο των Μπαχάμας. Το ακροατήριο έφτασε τους 800 και ξεπέρασε κατά πολύ κάθε προηγούμενη συγκέντρωση των Μαρτύρων στις Μπαχάμες. Στη διάρκεια της επίσκεψης του Αδελφού Χένσελ συζητήθηκε το πώς θα γίνουν περισσότερα στην προσπάθεια για κήρυγμα των καλών νέων στα Έξω Νησιά. Σε ανταπόκριση στην πρόσκληση για υπηρεσία εκεί όπου η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη, προσφέρθηκαν ο Αδελφός και η Αδελφή Πόρτερ οι οποίοι και διορίστηκαν στο Λονγκ Άιλαντ των Μπαχάμας, όπου υπηρέτησαν σαν ιεραπόστολοι για τα επόμενα 11 χρόνια.
Ο Αδελφός Πόρτερ θυμάται: «Για να συγκεντρώσουμε όλους τους ενδιαφερόμενους σ’ ένα τόπο για τη συνάθροιση της Κυριακής ξεκινούσαμε νωρίς το πρωί από ’κεί που μέναμε και πηγαίναμε με το αυτοκίνητο στις άκρες του νησιού και προς τις δυο κατευθύνσεις. Μέχρι το μεσημέρι είχαμε κάνει 320 χιλιόμετρα (200 μίλια) αλλά άξιζε τον κόπο. Για παράδειγμα η γιαγιά Ρίτσι ηλικίας 72 ετών με την οποία μελετούσαμε, συγκλόνιζε τους κατοίκους του χωριού της δίνοντας θαρραλέα μαρτυρία στον παπά της ενορίας. Χρόνια αργότερα τα εγγόνια αυτής της οικογένειας μετακόμισαν στο Νασσάου, κράτησαν στάση υπέρ της αλήθειας και σήμερα δυο από τα αγόρια είναι πρεσβύτεροι».
Η μικρή εκκλησία που τώρα έχει την Αίθουσα της Βασιλείας στο Γκλίντονς εξακολουθεί να δίνει τη μαρτυρία της Βασιλείας στο λαό του Λονγκ Άιλαντ.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ
Για να βελτιωθεί η λειτουργία των γραφείων τμημάτων σ’ όλο τον κόσμο, η Εταιρία κάλεσε τους επισκόπους τμημάτων να παρακολουθήσουν μια δεκάμηνη σειρά μαθημάτων στη Σχολή Γαλαάδ. Ο Αδελφός Τζωρτζ Τζένκινς είχε το προνόμιο να παρακολουθήσει τα μαθήματα το 1962, κι όταν τέλειωσαν αυτός και η σύζυγος του διορίστηκαν στην Κόστα Ρίκα. Ένας από τους συμμαθητές του, ο Έμιλ Χ. Βαν Ντάαλεν (που ήταν και απόφοιτος της πρώτης σειράς της Σχολής Γαλαάδ), που είχε υπηρετήσει στο Πουέρτο Ρίκο, διορίστηκε σαν νέος επίσκοπος τμήματος στις Μπαχάμες.
ΑΔΕΛΦΟΙ ΜΕ ΠΛΟΙΑΡΙΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΒΟΗΘΕΙΑ
Στο τέλος της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970 επισκέφθηκαν πάλι τις Μπαχάμες αδελφοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εργάστηκαν κάτω από την κατεύθυνση του γραφείου τμήματος και χρησιμοποίησαν πλοιάρια για να φτάσουν στα διάσπαρτα νησιά και ξέρες. Ανάμεσα τους ήταν ο Ρίτσαρντ και η Ιλόνα Φάρρις και τα τέσσερα παιδιά τους· οι Έντι και Γκάρυ Άιρονς ·οι Τζακ και Έθελ Μίλλερ και τρία παιδιά· οι Τζο και Ντόροθυ Μίλλερ και δυο αγόρια· οι Άλλεν και Μπέτυ Ντου και η οικογένεια Γουώλτερς. Η οικογένεια Φάρρις κατέβηκαν στο νησί Μαγιαγκουάνα όπου μπόρεσαν να βοηθήσουν τη Σουζάννα Φορντ και την αδελφή της Αντζι μέχρι που βαφτίστηκαν. Μέχρι τότε τους ενδιαφερόμενους του Μαγιαγκουάνα βοηθούσε μέσω Γραφικών μελετών με αλληλογραφία η Αδελφή Φεργουέδερ από το Νασσάου. Το έργο στις Μπαχάμες από την οικογένεια Φάρρις σταμάτησε απότομα από τον πρόωρο θάνατο του Ρίτσαρντ Φάρρις. Μερικά χρόνια αργότερα, ωστόσο, η υπόλοιπη οικογένεια μπόρεσαν να ξαναγυρίσουν με το πλοιάριό τους στο Άντρος για να δώσουν μαρτυρία σ’ αυτό το νησί μαζί με τον Άλλεν και τη Μπέτυ Ντου. Οι Μίλλερς εργάστηκαν στο Νότιο Άντρος (αργότερα πήγαν στο Γκραντ Μπαχάμα), και οι Άιρονς στο Κατ Άιλαντ.
ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΝΗΣΙ
Το Άντρος είναι ο κολοσσός των Μπαχάμας κι έχει πάνω από 64 χιλιόμετρα (40 μίλια) πλάτος και μήκος 160 χιλιόμετρα (100 μίλια). Από το 1950 κι έπειτα ειδικοί σκαπανείς έχουν κάνει καλό έργο κηρύγματος στους ταπεινούς ανθρώπους αυτού του νησιού. Για αρκετά χρόνια, ύστερα από το καλό έργο του Τζακ Μίλλερ και της οικογένειάς του, το νότιο μέρος του Άντρος ήταν ο διορισμός για μια ομάδα σκαπανέων που, κατά καιρούς, περιλάμβανε την Υβόν Ντην, τη Σίρλεϋ Κόρσεϋ, τη Ντόννα Σκόρερ και τη Ντέμπι Σαντς. Η Αδελφή Σαντς ήταν έτοιμη να μπει σε μοναστήρι σαν καλόγρια όταν έμαθε την αλήθεια μέσω του αδελφού της. Αν και πολύ νέα, εκδήλωσε τον ίδιο ζήλο για την αληθινή λατρεία που είχε εκδηλώσει και για την προηγούμενη θρησκεία της. Με τις συνδυασμένες προσπάθειες αυτών των σκαπανέων πολλοί έχουν μάθει την αλήθεια, αλλά έχουν μετακινηθεί σε άλλες περιοχές. Σήμερα υπάρχουν διάσπαρτες εστίες ευαγγελιζόμενων κατά μήκος της ανατολικής ακτής.
ΜΙΑ ΑΣΥΓΚΡΙΤΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ
Σε κάθε μέρος της διεθνούς οργάνωσης του Ιεχωβά, οι συνελεύσεις έχουν παίξει σπουδαίο ρόλο στη σύναξη κι εκπαίδευση του λαού του. Στις Μπαχάμες καμιά συνέλευση δεν έχει επισκιάσει μέχρι τώρα τη Συνέλευση Περιφερείας που έγινε το 1971 στο Άραγουακ Κέυ, με θέμα «Θείο Όνομα». Είναι η μόνη επίσημη διεθνής συνέλευση που έγινε εδώ. Το να βρούμε τόπο σε λογική τιμή και κατάλληλο για το πλήθος των ξένων επισκεπτών που περιμέναμε, ήταν πρόκληση. Οι αδελφοί έλυσαν το πρόβλημα νοικιάζοντας μια καινούργια αποθήκη τελωνείου διαστάσεων 133X13,3 μέτρα (400X40 πόδια), που βρίσκεται σ’ ένα τεχνητό νησάκι στο λιμάνι του Νασσάου. Για να μετατραπεί αυτός ο τόπος σε κέντρο συνέλευσης χρειάστηκε να αυτοσχεδιάσουν οι αδελφοί όσο ποτέ προηγουμένως.
Φανταστείτε την εικόνα: Οι ακροατές κάθονταν σ’ αυτή τη μακρόστενη αίθουσα, με το δροσερό αεράκι της θάλασσας, κι άκουγαν τις ομιλίες από τους ομιλητές που στέκονταν απέναντι από το λιμάνι του Νασσάου με τα μεγαλόπρεπα κρουαζιερόπλοια δεμένα στην προκυμαία. Με τη συρροή των 1.500 και παραπάνω επισκεπτών απ’ όλο τον κόσμο, οι 409 ντόπιοι Μάρτυρες συγκινήθηκαν που φιλοξένησαν 2.036 στη δημόσια ομιλία.
ΤΑΞΙΔΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Ο πρώτος επίσκοπος περιοχής, ο Μπιλ Μέγιερ, ταξίδευε με το ποστάλι για να επισκεφθεί και να ενθαρρύνει τους αδελφούς σ’ όλα τα σημεία των νησιών. Αν και τα νερά των Μπαχάμας είναι φημισμένα σ’ όλο τον κόσμο για τη διαύγεια και την ομορφιά τους, αυτό μπορεί να μην το εκτιμά πάντα ένας ζαλισμένος από τη ναυτία επίσκοπος περιοχής πάνω σ’ ένα καράβι φορτωμένο με εμπορεύματα, που τρίζει και βρωμάει από πετρέλαιο κι έχει ακόμη να κάνει 430 χιλιόμετρα (270 μίλια) ταξίδι.
Όταν ο Αδελφός Μέγιερ παντρεύτηκε και τελικά γύρισε στη Νέα Ζηλανδία, ήρθε στα νησιά σαν τουρίστας ένας ζηλωτής νεαρός Αμερικανός αδελφός, τα αγάπησε και αποφάσισε να συνδυάσει τα δυο πράγματα που αγαπούσε περισσότερο, το κήρυγμα των καλών νέων και το να βρίσκεται κοντά στο νερό. Σε σύντομο διάστημα ο Αδελφός Ρόναλντ Ντιούμλερ διορίστηκε επίσκοπος περιοχής. Λίγο αργότερα παντρεύτηκε και η σύζυγός του Έλεν τον συνόδευε στα ταξίδια του περιοχής μέχρι που προσκλήθηκαν στη Σχολή Γαλαάδ και διορίστηκαν στον Ισημερινό.
Ο πρώτος ντόπιος επίσκοπος περιοχής ήταν ο Αδελφός Άλισον Ντην, εγγονός του Τζ. Χ. Τζόνσον κι ένα από τα 40 μέλη αυτής της οικογένειας που είναι τώρα στην αλήθεια. Μετά το γάμο του με την Καναδέζα Μπέτυ Τζην ΜακΝτόναλντ που υπηρετούσε σαν ειδική σκαπάνισσα, συνέχισε να υπηρετεί τις εκκλησίες. Σήμερα έχουν οικογένεια και ο Αδελφός Ντην υπηρετεί σαν μέλος της Επιτροπής Τμήματος.
Ένας άλλος ντόπιος αδελφός, ο Φρέντερικ Λορντ και η σύζυγός του Γκλόρια, ανέλαβε έργο περιοχής ώσπου τον αντικατέστησε ο Καναδός ιεραπόστολος Στήβεν Ρέυ, τον Απρίλιο του 1974. Τώρα οι εκκλησίες υπηρετούνται από τον ιεραπόστολο Άντονυ Ρηντ που είχε υπηρετήσει πέντε χρόνια στο Μπέθελ του Μπρούκλιν. Ο Μπούρλεη και η Άλις ΜακΚη μεταφέρθηκαν από την Αντίγκουα στις Μπαχάμες, όπου έφτασαν το Μάιο του 1981, για να συνεχίσουν το ιεραποστολικό έργο, και ο Αδελφός ΜακΚη υπηρετεί σαν συντονιστής της Επιτροπής Τμήματος.
ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΕΡΓΑΤΕΣ
Τα νησιά και οι ξέρες Εξούμα εκτείνονται σε 224 χιλιόμετρα (140 μίλια) αρχίζοντας από ένα σημείο 64 χιλιόμετρα (40 μίλια περίπου) νοτιοανατολικά του Νασσάου. Εδώ κατοικούν 3.670 άνθρωποι. Το Κατ Αιλαντ στα βόρεια έχει άλλες 2.000 πληθυσμό και υπάρχει επίσης το Σαν Σαλβαντόρ και άλλα μικρότερα νησιά που κατοικούνται αλλά όπου δεν έχει γίνει έργο σε τακτική βάση. Εδώ υπάρχει ανάγκη για άτομα που είναι σταθερά στην αλήθεια κι έχουν κάποια οικονομική ανεξαρτησία, για να πάνε σ’ αυτά τα μέρη και να βοηθήσουν στην εξάπλωση των καλών νέων. Μπορεί να είναι πρακτικό να διευθετήσουν αδελφοί με δύο ή τρία πλοιάρια να κάνουν τακτικές επισκέψεις στα νησιά όπου ο πληθυσμός είναι μικρός και όπου έχει γίνει λίγη ή και καθόλου μαρτυρία. Υπάρχει κανείς που ν’ ανταποκρίνεται στις παραπάνω απαιτήσεις και να είναι πρόθυμος;
ΕΞΟΧΕΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Απ’ αυτή τη μικρή αρχή το 1926, όταν ο Αδελφός και η Αδελφή Έντουαρντ ΜακΚένζι ήρθαν από τη Τζαμάικα στις Μπαχάμες για να διαδώσουν το παρηγορητικό άγγελμα της Βασιλείας του Θεού, έχει γίνει μεγάλη πρόοδος. Υπάρχουν τώρα πάνω από 600 πολύ δραστήριοι διαγγελείς των καλών νέων στις Μπαχάμες. Με τους 2.244 που παρακολούθησαν την Ανάμνηση το 1985, το μέλλον είναι γεμάτο από έξοχες προσδοκίες. Εμείς εδώ στα «νησιά της ρηχής θάλασσας» αποβλέπουμε σε μεγαλύτερη αύξηση που θα φέρει περισσότερο αίνο στον Θεό μας Ιεχωβά.
[Χάρτης στη σελίδα 226]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΜΠΑΧΑΜΕΣ
Γκραντ Κέυ
Λιτλ Αμπάκο
Γκραντ Μπαχάμα
Γουέστ Εντ
Φρήιπορτ
Έητ Μάιλ Ροκ
Μπίμινι
Γκρέιτ Αμπάκο
Μαρς Χάρμπουρ
Σάντυ Πόιντ
Χολ ιν δε Γουόλ
Χάρμπουρ Άιλαντ
Ελγιούθηρα
Μπλαφ
Χάτσετ Μπαίη
Γκοβέρνορς Χάρμπουρ
Παλμέττο Πόιντ
Ροκ Σάουντ
Μπέρυ Άιλαντς
Μόργκανς Μπλαφ
Νιου Πρόβιντενς
Νασσάου
Εξούμα Κέυς
Άντρος Άιλαντ
Κατ Άιλαντ
Σαν Σαλβαντόπ
Ρουμ Κέυ
Λονγκ Άιλαντ
Εξούμας
Κρουκντ Άιλαντ
Άκλινς Άιλαντ
Σναγκ Κόρνερ
Μαγιαγκουάνα
Λιτλ Ινάγκουα
Γκρέιτ Ινάγκουα
ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ
[Εικόνα στη σελίδα 232]
Οι τέσσερις πρώτοι ιεραπόστολοι στις Μπαχάμες: Νάνσυ Πόρτερ, Τζωρτζ Πόρτερ, Κάθλην Φεργουέδερ και Φρίντα Πούλβερ
[Εικόνα στη σελίδα 239]
Για να φτάσουν τα καλά νέα στα νησιά Μπαχάμες, χρησιμοποιήθηκε αυτό το πλωτό ιεραποστολικό σπίτι, η σκούνα Σίμπια