Νησιά Σολομώντος
ΑΠΛΩΜΕΝΟ σαν δυο περιδέραια από πολύτιμα μαργαριτάρια στα καταγάλανα νερά του Ειρηνικού βρίσκεται το μελανησιακό κράτος που ονομάζεται Νησιά Σολομώντος και το οποίο οι ντόπιοι αποκαλούν χαριτολογώντας «τα Ευτυχισμένα Νησιά». Αυτή η διπλή αλυσίδα από ηφαιστειογενή νησιά και ατόλλες ξεκινάει από την ατόλλη Όντογκ Τζάβα, ακριβώς νότια του ισημερινού, συνορεύει με την Παπούα-Νέα Γουινέα προς τα δυτικά και εκτείνεται περίπου 1.500 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά μέχρι τα νησιά Σάντα Κρουζ, που περιλαμβάνουν τα νησιά Ριφ, τα οποία βρίσκονται κοντά στο γειτονικό Βανουάτου στα νότια. Πυκνά δάση με οργιώδη βλάστηση καλύπτουν τα περισσότερα νησιά από το αρχιπέλαγος Σολομώντος, και τα απόκρημνα βουνά και τα κακοτράχαλα παρακλάδια τους σχηματίζουν οροσειρές, μεταξύ των οποίων απλώνονται βαθιές, στενόμακρες κοιλάδες. Με συνολική επιφάνεια ξηράς περίπου 27.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αυτή η απομονωμένη χώρα είναι το δεύτερο σε μέγεθος από τα νησιωτικά κράτη του νότιου Ειρηνικού, μετά την Παπούα-Νέα Γουινέα.
Ο πρώτος από τους Ευρωπαίους εξερευνητές που πάτησε σ’ αυτές τις άσπρες αμμουδερές ακτές ήταν ο Ισπανός θαλασσοπόρος Αλβάρο ντε Μεντάνια, το 1568. Έψαχνε για τα μυθικά, χαμένα χρυσωρυχεία του Βασιλιά Σολομώντος· αντί όμως για τα χρυσωρυχεία ανακάλυψε αυτά που ονόμασε τα Νησιά του Σολομώντος, αλλά δεν είχαν άλλο χρυσό εκτός από τον προσχωματικό χρυσό στα ποτάμια του Γκουανταλκανάλ.
Διαφορετικοί Άνθρωποι με Κοινά Ενδιαφέροντα
Τα νησιά είναι το σπίτι πολλών διαφορετικών ανθρώπων, περίπου 300.000, που το χρώμα του δέρματός τους κυμαίνεται από καστανόμαυρο ως ανοιχτό καστανό και τα μαλλιά τους μπορεί να είναι είτε πολλά, πυκνά και στιλπνά ξανθά με μπούκλες είτε τα έντονα κόκκινα των πολλών Μελανησίων, τα οποία δημιουργούν ωραία αντίθεση με τα γυαλιστερά μαύρα και ίσια μαλλιά των Πολυνησίων. Η επικοινωνία είναι πολυγλωσσική στα νησιά Σολομώντος, εφόσον εκεί μιλιούνται πάνω από 90 τοπικές γλώσσες και διάλεκτοι. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν την αγγλική ή την αγγλομελανησιακή πίτζιν όταν μιλούν με γείτονες από διαφορετικά νησιά και φυλετικές ομάδες.
Τα απομακρυσμένα νησιά Όντογκ Τζάβα, Ρένελ, Μπελόνα, Σικαϊάνα, το οποίο βρίσκεται στα νησιά Στιούαρτ, καθώς και τα Τικόπια και Ανούτα, που βρίσκονται στα νησιά Σάντα Κρουζ, είναι τα νησιά στα οποία μένει ο πολυνησιακός πληθυσμός. Μεγάλες ομάδες Μικρονησίων από το Κιριμπάτι έχουν συγκεντρωθεί και μένουν στα νησιά Γουαγκίνα και Γκίζο, τα δυτικά νησιά Σολομώντος, καθώς και στη Χονιάρα, την πρωτεύουσα του Γκουανταλκανάλ.
Εκτός από το ότι όλοι είναι πολίτες των νησιών Σολομώντος, το κοινό που έχει αυτός ο πολυποίκιλος πληθυσμός είναι το βαθύ τους ενδιαφέρον για την Αγία Γραφή. Έντονα θρήσκοι, οι άνθρωποι απολαμβάνουν τη ζωηρή υμνολογία στην εκκλησία του χωριού τους, στην οποία πηγαίνουν αρκετές φορές την εβδομάδα, μερικοί μάλιστα πηγαίνουν κάθε μέρα. Οι Βιβλικές προφητείες τούς συναρπάζουν πάρα πολύ, ειδικά τα βιβλία του Δανιήλ και της Αποκάλυψης. Πιστεύουν ακράδαντα ότι ζούμε πράγματι στις τελευταίες μέρες αυτού του παλιού συστήματος. Αυτή η πίστη τούς κάνει, σε γενικές γραμμές, ένα λαό στον οποίο είναι πολύ εύκολο να μιλήσει κανείς σχετικά με τις υποσχέσεις του Ιεχωβά Θεού να φέρει διαρκή ειρήνη και ευτυχία μέσω της ουράνιας Βασιλείας Του.
Τα Ευτυχισμένα Νησιά Ακούν για ‘τον Ευτυχισμένο Θεό’
Τα ‘καλά νέα της δόξας του ευτυχισμένου Θεού’ έχουν κηρυχτεί σθεναρά και πλατιά σε έξι από τα κύρια νησιά και σε πάρα πολλά από τα μικρότερα νησιά από το 1953. (1 Τιμ. 1:11, ΜΝΚ) Εκείνα τα χρόνια η επίβλεψη του ευαγγελιστικού έργου στα νησιά Σολομώντος γινόταν από το τμήμα της Εταιρίας Σκοπιά στην Αυστραλία και κατόπιν από το τμήμα της Παπούας -Νέας Γουινέας.a Άφοβοι Μάρτυρες από την Παπούα-Νέα Γουινέα, όπως ο Τζον Κάτφορθ, ο Ρ. Λ. (Ντικ) Στίβενς, ο Λες Καρνί, και ο Ρέι και η Ντόροθι Πάτερσον, επισκέπτονταν τους αδελφούς και τις αδελφές που βρίσκονταν στη ζούγκλα και οι οποίοι ολοένα αύξαναν. Συχνά έμεναν μαζί τους στα σπίτια τους των οποίων οι οροφές και οι πλευρές ήταν φτιαγμένες από μακριά, λογχοειδή φύλλα φοινίκων. Ο σύλλογος «Μάρτυρες του Ιεχωβά των Νησιών Σολομώντος» καταχωρήθηκε νομικά στις 18 Απριλίου 1977, ανοίγοντας το δρόμο για περαιτέρω επέκταση και ευκολότερη οργάνωση του έργου κηρύγματος.
Ο Ιούλιος του 1978 βρήκε τα νησιά Σολομώντος να έχουν πετύχει πολιτική ανεξαρτησία. Οι αδελφοί ήταν ευχαριστημένοι που το τοπικό τους σωματείο, «Μάρτυρες του Ιεχωβά των Νησιών Σολομώντος», καταχωρήθηκε πριν από την αλλαγή της κυβέρνησης, γιατί αργότερα τέθηκαν περιορισμοί στη διάδοση θρησκειών οι οποίες ήταν καινούριες στην περιοχή. Έχοντας υπόψη την επέκταση του έργου κηρύγματος σε ακόμη περισσότερα από «τα Ευτυχισμένα Νησιά», αποφασίστηκε να αποκτήσουν τα νησιά Σολομώντος το δικό τους γραφείο τμήματος. Σύντομα μετά τη λήψη αυτής της απόφασης, ο Γκλεν Φίνλεϊ από το τμήμα της Παπούας -Νέας Γουινέας έφτασε εκεί με τη σύζυγό του, τη Μερλίν, για να συντονίσει το έργο.
Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο αδελφός Φίνλεϊ πήγαινε στα νησιά Σολομώντος. Εκτός του ότι είχε υπηρετήσει ως επίσκοπος περιοχής και περιφερείας αρκετές φορές, το 1965 έμεινε τρεις μήνες στη βόρεια Μαλάιτα ως ειδικός σκαπανέας έχοντας πάρει διορισμό από το τμήμα της Παπούας -Νέας Γουινέας.
Το Πρώτο Γραφείο Τμήματος
«Το πρώτο μας γραφείο τμήματος στεγαζόταν στο υπόγειο του σπιτιού του Μπομπ Σίκαμ στο Λενγκακίκι Ριντζ, στη Χονιάρα», γράφει ο αδελφός Φίνλεϊ για το έτος 1978. Αυτό το μικρό υπόγειο δωμάτιο είχε ήδη θεοκρατική ιστορία. Είχε χρησιμεύσει ως η πρώτη Αίθουσα Βασιλείας στο νησί Γκουανταλκανάλ και αργότερα ως η πρώτη αποθήκη εντύπων των νησιών Σολομώντος. Και όταν ο αδελφός Σίκαμ παραχώρησε ένα μικρό διαμέρισμα μ’ ένα υπνοδωμάτιο στο πίσω μέρος του κτιρίου, το σπίτι του χρησίμευσε ως το πρώτο Μπέθελ.
Ο αδελφός Φίνλεϊ συνεχίζει: «Ήμασταν εφοδιασμένοι μόνο με μια χειροκίνητη γραφομηχανή και ένα χειροκίνητο πολύγραφο, αλλά είχαμε πανέμορφη θέα, τα βαθυγάλανα νερά ενός κολπίσκου». Περίπου πριν από 50 χρόνια, στις 13 Νοεμβρίου 1942, αυτός ο κολπίσκος ήταν το πεδίο μιας από τις αγριότερες μάχες της ναυτικής ιστορίας. Οι Αμερικανοί έφτασαν στο σημείο να του δώσουν το παρωνύμιο ο Κόλπος με το Σιδερένιο Βυθό, λόγω του αριθμού των πλοίων που σκουριάζουν κάτω από την επιφάνειά του.
Έπειτα από 30 χρόνια υπηρεσίας, ο αδελφός Σίκαμ και η σύζυγός του, η Τζόαν, επέστρεψαν στην Αυστραλία για λόγους υγείας. Παρότι δεν απέκτησαν ποτέ δικά τους παιδιά, τα αναρίθμητα πνευματικά παιδιά και εγγόνια τους θυμούνται με θέρμη τους κόπους της αγάπης τους.
Ας επιστρέψουμε στην έκθεση του αδελφού Φίνλεϊ: «Ο Ντέντον Χόπκινσον και η σύζυγός του ήρθαν από τις Φιλιππίνες το 1978. Αυτός ήταν ο πρώτος επίσκοπος ζώνης που έβλεπαν οι περισσότεροι από τους αδελφούς. Τα επόμενα λίγα χρόνια έγινε η κατασκευή ενός διώροφου κτιρίου που στέγαζε το γραφείο τμήματος και τον Οίκο Μπέθελ». Τι έργο ήταν αυτό! Οι αδελφοί και οι αδελφές στη Χονιάρα έβγαλαν μεγάλα κομμάτια αιχμηρών κοραλλιών χρησιμοποιώντας μόνο πολύ απλά εργαλεία. Παρότι η κατασκευή του τμήματος ήταν ένα μακροχρόνιο και δύσκολο έργο, που διήρκεσε περίπου τρία χρόνια, ήταν επίσης αφορμή για να εκδηλωθεί με αξιοσημείωτο τρόπο Χριστιανική αγάπη. Και επιπλέον, μερικοί από τους εθελοντές που ήταν στο έργο ανέγερσης αργότερα εργάστηκαν για τον Ιεχωβά με άλλους ειδικούς τρόπους.
Δέκα νεαροί αδελφοί αποφάσισαν να διαθέσουν όλο τους το χρόνο για να δουλέψουν στο έργο ανέγερσης υπό την κατεύθυνση ενός από τα μέλη της Επιτροπής του Τμήματος, του Ρόντνεϊ Φρέιζερ, ενός Αυστραλού, ο οποίος ήταν επίσης οικοδόμος. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς τους εθελοντές ήταν από εκκλησίες που βρίσκονταν στη ζούγκλα. Επομένως, δεν είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ προηγουμένως εργαλεία σαν αυτά που χρησιμοποιούνταν στην ανέγερση. Ωστόσο, έπειτα από τρία χρόνια συνεργασίας με τον αδελφό Φρέιζερ και με αρκετούς άλλους αδελφούς από την Αυστραλία, όχι μόνο έγιναν καλοί τεχνίτες στην κατασκευή κτιρίων, αλλά επίσης ανέπτυξαν μεγάλη εκτίμηση για τα έργα της επίγειας οργάνωσης του Ιεχωβά, καθώς και μεγαλύτερη επιδεξιότητα στην παρουσίαση των καλών νέων στους άλλους ανθρώπους.
Εφτά απ’ αυτούς τους νεαρούς άντρες συνέχισαν να επεκτείνουν την υπηρεσία τους προς τον Ιεχωβά με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Ο Ομέγκα Νούνου επέστρεψε στο σπίτι του στο χωριό Ταμπάα που βρίσκεται ψηλά στα βουνά των Κουαράε και είναι περιοχή της Μαλάιτα. Αυτός έγινε ο μοναδικός πρεσβύτερος στην εκκλησία. Ο Λίλιο Λιοφάσι έγινε ένα από τα πρώτα μέλη της οικογένειας Μπέθελ στην οποία και έμεινε οχτώ χρόνια. Τώρα υπηρετεί μαζί με τη σύζυγό του, την Πρισίλα, που είναι από τις Φιλιππίνες, σε μια άλλη μορφή ολοχρόνιας υπηρεσίας. Οι δυο σαρκικοί αδελφοί Τζόε Κουασούι και Ντέιβιντ Κιρίτι, οι οποίοι έγιναν ξυλουργοί, μπήκαν επίσης στην ολοχρόνια υπηρεσία. Αυτοί συμμετείχαν στη μετάδοση της αλήθειας στα νησιά Σάντα Κρουζ, τα ανατολικά νησιά Σολομώντος. Ο Μπίλι Κουαλομπίλι, ο οποίος έγινε επιδέξιος πλακάς, υπηρέτησε ως ειδικός σκαπανέας στο Ντένι, το μεγαλύτερο από τα νησιά Σάντα Κρουζ, και τώρα είναι σκαπανέας στα απομονωμένα νησιά Ριφ. Ο Πέντρο Καναφιόλο, ένας δυνατός, δραστήριος αδελφός από το Μαλούου της βόρειας Μαλάιτα, υπηρετεί τώρα ως ειδικός σκαπανέας στο σχετικά νέο τομέα του νησιού Σαν Κριστομπάλ. Ο Σάιμον Μαενταλέα, που όταν έφυγε από το έργο της ανέγερσης του τμήματος ήταν πια ξυλουργός, αργότερα έκανε σκαπανικό στην ανατολική Μαλάιτα. Αυτοί οι εργατικοί και δραστήριοι αδελφοί είναι στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας που γίνεται για κήρυγμα στα διασκορπισμένα «Ευτυχισμένα Νησιά».
Συνελεύσεις-Ορόσημα που Έφεραν Χαρά
Οι συνελεύσεις αποτέλεσαν ορόσημα που έφεραν χαρά και η καθεμιά απ’ αυτές απαιτούσε πολλή προετοιμασία. Κάθε ομιλία και κάθε δράμα έπρεπε να μεταφραστεί στη γλώσσα πίτζιν των νησιών Σολομώντος. Κατόπιν τα δράματα έπρεπε να ηχογραφηθούν ξανά, με τις φωνές Μαρτύρων από τη Χονιάρα, και να προστεθεί η μουσική και τα ηχητικά εφέ από τις αγγλικές κασέτες. Έπειτα από ώρες εργασίας, οι κασέτες στέλνονταν για να τις χρησιμοποιήσουν στις πρόβες. Χρησιμοποιώντας μικρά κασετόφωνα με μπαταρίες, οι αδελφοί και οι αδελφές έκαναν πρόβες κάτω από το τρεμάμενο φως μιας λάμπας πετρελαίου, μέσα σε μικρές, καλαμόσκεπες Αίθουσες Βασιλείας. Μερικές συνελεύσεις ήταν τόσο μικρές ώστε δεν υπήρχαν αρκετά άτομα για να παίξουν στα δράματα. Έτσι, σε μερικά δράματα έδειχναν, σε συνδυασμό με την κασέτα, διαφάνειες σταλμένες από την Ευρώπη. Τους αδελφούς σ’ αυτές τις μακρινές περιοχές τούς συνάρπαζε να βλέπουν αυτές τις Βιβλικές αφηγήσεις σε δράματα!
Προς το τέλος του 1979 δυο από τα νησιά Σάντα Κρουζ χρησιμοποιήθηκαν για μια μικρή συνέλευση. Για να μπορέσουν οι παρόντες να παρακολουθήσουν την παρουσίαση των διαφανειών του δράματος, όλο το ακροατήριο έπρεπε να πάει από το μικρό νησί στο οποίο έγινε το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος της συνέλευσης σ’ ένα άλλο μεγαλύτερο νησί που είχε το κατάλληλο ηλεκτρικό ρεύμα για τον προβολέα διαφανειών. Φανταστείτε να παρακολουθούσατε αυτό το χαρούμενο και συγκινημένο πλήθος να διασχίζει τη θάλασσα πάνω σε μονόξυλα κανό και να γεμίζει ασφυκτικά την αίθουσα, ενώ περίεργοι περαστικοί συνωστίζονταν σε κάθε παράθυρο για να δουν! Κατόπιν, να παίρνουν το δρόμο της επιστροφής κωπηλατώντας ευτυχισμένοι και συζητώντας τις εντυπώσεις τους κάτω από το φωτεινό φεγγαρόφωτο, καθώς διέσχιζαν τη διάφανη θάλασσα που λαμποκοπούσε. Κάτι τέτοιο θα σας ήταν μια αξέχαστη ανάμνηση.
Τα Καλά Νέα Εξαπλώνονται
Επί χρόνια το έργο κηρύγματος επικεντρωνόταν σε δυο μόνο νησιά, τη Μαλάιτα και το Γκουανταλκανάλ, τα οποία είχαν μια μόνο εκκλησία. Στις δεκαετίες του 1960 και του 1970 μικρές ομάδες ενδιαφερόμενων ανθρώπων σχηματίστηκαν στη Μούντα και στο Γκίζο, τα δυτικά νησιά Σολομώντος. Αλλά η πρόοδος ήταν αργή. Τελικά το ενδιαφέρον εξαπλώθηκε και σε άλλες περιοχές καθώς οι σκαπανείς ταξίδευαν στο Σουασέλ, στα δυτικά, και στα νησιά Σάντα Κρουζ, την ακρινή ανατολική ομάδα νησιών.
Η Μαλάιτα είναι γνωστή για δυο πράγματα: πρώτον ως τόπος προέλευσης των κοχυλιών που χρησιμοποιούνται για νομίσματα και με τα οποία στο παρελθόν πλήρωναν το νυφικό τίμημα, και δεύτερον ως τόπος ενός γεροδεμένου λαού με σφοδρή επιθυμία για ταξίδια. Οι Μαλαϊτανοί είναι σκληροί εργάτες και πολλοί απ’ αυτούς διατηρούν στο βουνό κήπους μεγάλων πραγματικά διαστάσεων. Λόγω του μεταναστευτικού τους πνεύματος, μπορούν να βρεθούν σε οποιαδήποτε επαρχία των νησιών Σολομώντος και μερικοί μάλιστα ζουν μακριά από την περιοχή της φυλής τους επί 50 και πλέον χρόνια. Δεν ήταν σύμπτωση, λοιπόν, που όταν ο Νόρμαν Σαρέιν από το τμήμα της Παπούας -Νέας Γουινέας πήγε στη βόρεια Μαλάιτα το 1962 βρήκε εκατοντάδες απ’ αυτούς τους ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους επιθυμούσαν και ήταν πρόθυμοι να δεχτούν τη Βιβλική αλήθεια.
Πολλοί Μαλαϊτανοί είχαν συμμετάσχει σ’ ένα αποτυχημένο πολιτικό κίνημα, το οποίο αγωνιζόταν για ανεξαρτησία από τη βρετανική κυριαρχία και ονομαζόταν Μαασίνα Ρούου (Η Αδελφότητα). Επειδή ήταν δυσαρεστημένοι με τις καθιερωμένες εκκλησίες, δημιούργησαν τη δική τους θρησκεία, την Μπομπόα (Θεμέλιο). Αυτό το όνομα ωστόσο αποδείχτηκε προφητικό. Πολλά απ’ αυτά τα άτομα δέχτηκαν τη Βιβλική αλήθεια, έγιναν βαφτισμένοι Μάρτυρες και έφτασαν στο σημείο να είναι άφοβοι κήρυκες και σκαπανείς. Έχουν υπηρετήσει, όχι μόνο στο πλήθος των απομονωμένων ορεινών χωριών στην περιοχή της φυλής τους, στη Μαλάιτα, αλλά και σε όλα τα νησιά Σολομώντος, άσχετα με το πόσο απομακρυσμένος ή απομονωμένος ήταν ο τομέας.
Τα Καλά Νέα Φτάνουν στη Δυτική Επαρχία
Ένας από τους πρώτους Μάρτυρες που χρησιμοποιήθηκε στο τοπικό ιεραποστολικό έργο στη Δυτική Επαρχία ήταν ο Φανίντουα Κιρίτι από την ανατολική Μαλάιτα. Ήταν ένας νεαρός οικογενειάρχης τότε, το 1967. Αυτός κι ένας άλλος αδελφός προθυμοποιήθηκαν να ταξιδέψουν στη Δυτική Επαρχία ως ειδικοί σκαπανείς, επικεντρώνοντας αρχικά τις προσπάθειές τους στο νησί Γκίζο.
Κατά τη διάρκεια της δεκαπενθήμερης παραμονής του αδελφού Φανίντουα στο διοικητικό τομέα του Γκίζο, ο αστυνομικός διευθυντής της περιφέρειας τον ενθάρρυνε να συνεχίσει το έργο του κηρύγματος και είπε τόσο σ’ αυτόν όσο και στο συνεργάτη του να επικοινωνήσουν μαζί του αν συναντήσουν οποιοδήποτε πρόβλημα στην περιοχή της δικαιοδοσίας του, που κάλυπτε την ομάδα των νησιών της Νέας Γεωργίας. Δεν πέρασε πολύς καιρός και οι σκαπανείς έφτασαν στη Μούντα, έναν οικισμό στη λιμνοθάλασσα Ροβιάνα στο νησί Νέα Γεωργία.
Η Μούντα είναι στην πραγματικότητα μια σειρά από μικρά χωριά διασκορπισμένα γύρω από ένα διάδρομο προσγείωσης που φτιάχτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1940 από τον Ιαπωνικό Στρατό. Αργότερα η Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών απέκτησε τον έλεγχο του διάδρομου προσγείωσης, τον επέκτεινε και τον χρησιμοποίησε στο υπόλοιπο του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Οι φυλές σ’ αυτή την περιοχή αποτελούν μητριαρχικές κοινωνίες. Ο αδελφός Φανίντουα θυμάται: «Μόλις φτάσαμε στη Μούντα με το κρατικό ταχυδρομικό πλοίο, αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε πού και με ποιον θα μέναμε και πώς θα δέχονταν την αλήθεια σ’ αυτή τη νέα περιοχή. Περπατήσαμε κατά μήκος του δρόμου που βρίσκεται πλάι στη λιμνοθάλασσα και σύντομα φτάσαμε στο σπίτι του Ταούντε Κενάζ, ενός Μαλαϊτανού. Ήξερα ότι ο Ταούντε θα μας δεχόταν με ευχαρίστηση επειδή ήταν κι αυτός Κουαράε· αλλά το αν θα μπορούσαμε να μείνουμε στο σπίτι του όσο θα βρισκόμασταν στη Μούντα εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από το πώς θα μας δεχόταν η μεγαλοκτηματίας της περιοχής, η χήρα πεθερά του, Μίριαμ».
Η Μίριαμ ήταν ένα γνωστό και σεβαστό μέλος της φυλής Ροβιάνα στο νησί Νέα Γεωργία. Η Μίριαμ, όχι μόνο είχε εξουσία ως μεγαλοκτηματίας, αλλά ασκούσε επιρροή και στην Ενωμένη Εκκλησία. Ο τελευταίος σύζυγός της είχε συντελέσει στην καθιέρωση αυτής της θρησκείας στην περιοχή τους. Επειδή η Μίριαμ είδε νωρίτερα στο όνειρό της ότι θα είχε κάποιους εξαιρετικούς επισκέπτες, δεν πίστευε στα μάτια της όταν είδε τους δυο σκαπανείς, με τις τσάντες και τις Άγιες Γραφές στο χέρι, να στέκονται στην πόρτα της. Αμέσως τους κάλεσε να μείνουν στο σπίτι της προς μεγάλη έκπληξη των σκαπανέων. Η εκδήλωση φιλοξενίας από μέρους της αποδείχτηκε ότι ήταν ευλογία για όλη την οικογένειά της. Οι σκαπανείς επικέντρωσαν τις προσπάθειές τους στο να μελετούν κάθε απόγευμα με όλα τα άτομα που έδειχναν τέτοια καλοσύνη. Η Μίριαμ και η κόρη της, η Έσθερ, και ο Ταούντε, ο σύζυγος της Έσθερ, ήταν τρία τέτοια άτομα.
Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, το 1970, οι περιοδεύοντες επίσκοποι Τζον Κάτφορθ και Τζιμ Σμιθ επισκέφτηκαν τη Μούντα καθώς επέστρεφαν στην Παπούα-Νέα Γουινέα. Διακρίνοντας γρήγορα πόσο ενδιαφέρον μπορούσε να αναπτυχθεί στη Μούντα, ο αδελφός Σμιθ είπε στους σκαπανείς ότι θα ήταν καλό να έμεναν, αν μπορούσαν, μέχρι να ιδρυθεί μια εκκλησία. Αυτοί οι δυο επίσκοποι βοήθησαν δραστήρια τους σκαπανείς να οργανώσουν συναθροίσεις. Πρώτη φορά ακούγονταν στο νησί Νέα Γεωργία ύμνοι αίνου προς τον Ιεχωβά! Αφήνοντας τους σκαπανείς στη Μούντα να φροντίσουν για τα προβατοειδή άτομα, οι περιοδεύοντες επίσκοποι ξεκίνησαν για άλλους τομείς.
Ξαφνικά, ένα απόγευμα, οι σκαπανείς ξύπνησαν απότομα από ένα πλήθος αγριεμένων ανθρώπων. Τον όχλο τον οδηγούσε ένας εκτός υπηρεσίας αστυνομικός που διέταξε αυστηρά τους αδελφούς να εγκαταλείψουν την περιοχή αμέσως. Ο αδελφός Φανίντουα στράφηκε προς το πλήθος και ανέφερε αυτά που τους είχε πει ο αστυνομικός διευθυντής στο Γκίζο: «Αν έχετε κάποιο πρόβλημα στην περιοχή της δικαιοδοσίας μου, να επικοινωνήσετε μαζί μου». Μόλις το άκουσε αυτό, ο αστυνομικός φοβήθηκε και το πλήθος σκόρπισε. Ωστόσο, αυτά τα ανησυχητικά νέα διαδόθηκαν γρήγορα και τα άκουσε ο διευθυντής στο Γκίζο.
Ο διευθυντής πήρε αμέσως ένα αεροπλάνο και πήγε στη Μούντα. Σύντομα μετά την άφιξή του, ζήτησε από τον αδελφό Φανίντουα να έρθει στο τοπικό αστυνομικό τμήμα. Μπαίνοντας στο τμήμα ο αδελφός Φανίντουα είδε ότι ήταν παρόντες δυο ντόπιοι ανώτεροι αστυνομικοί. Τότε κατάλαβε· η συνέντευξη με το διευθυντή γινόταν για να ακούσουν μερικά πράγματα αυτοί οι δυο ντόπιοι αστυνομικοί. Αφού ο αδελφός Φανίντουα εξήγησε γιατί αυτός και ο συνεργάτης του είχαν πάει στη Μούντα, ο διευθυντής συνόψισε τη συζήτηση λέγοντας: «Εγώ έχω μια θρησκεία· εσύ, Άλμπερτ, [δείχνοντας τον έναν αστυνομικό] έχεις μια θρησκεία. Εσύ, Άλεξ, [δείχνοντας τον άλλον] έχεις τη δική σου θρησκεία. Ο νόμος των νησιών Σολομώντος εγγυάται ελευθερία λατρείας για όλους. Οι Μάρτυρες μένουν στο σπίτι της Μίριαμ κατόπιν δικής της πρόσκλησης. Αυτή σύμφωνα με το έθιμο είναι η ιδιοκτήτρια της γης και έχει το νομικό και φυλετικό δικαίωμα να την επισκέπτονται στο σπίτι της άτομα οποιασδήποτε θρησκείας, κι εσείς ως εκπρόσωποι του νόμου, είτε εν υπηρεσία είτε εκτός υπηρεσίας, δεν έχετε το δικαίωμα να προσπαθείτε να εμποδίσετε τη Μίριαμ να δείχνει το ενδιαφέρον της για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά». Τελείωσε θέτοντας τους δυο σκαπανείς υπό την ειδική φροντίδα και προστασία των ντόπιων αστυνομικών.
Παρότι ο αδελφός Ταούντε πέθανε πριν από μερικά χρόνια, η μικρή εκκλησία της Μούντα συνεχίζει να αναπτύσσεται και να αινεί τακτικά το όνομα του Ιεχωβά με ύμνους και με το έργο κηρύγματος. Όσο για τον αδελφό Φανίντουα, αυτός παραμένει πιστός κήρυκας των καλών νέων.
Οι Ιεραπόστολοι Παίρνουν Άδεια να Παραμείνουν
Το 1980 δόθηκε σε Γαλααδίτες ιεραποστόλους βίζα για τα νησιά Σολομώντος. Οι πρώτοι που έφτασαν ήταν αυτόχθονες Νεοζηλανδοί από την 67η τάξη, ο Ρότζερ και η Σόνα Άλεν. Πρωτύτερα είχε επιτραπεί να μπουν επίσκοποι περιοχής και περιφερείας από το τμήμα της Παπούας -Νέας Γουινέας, αλλά μόνο σε προσωρινή βάση. Τον Απρίλιο του 1982 ήρθαν κι άλλοι ιεραπόστολοι, ο Αρτούρο Βιλιάσιν και ο Πεπίτο Παγκάλ από τις Φιλιππίνες. Απαιτήθηκε επιπλέον βοήθεια όταν ο αδελφός και η αδελφή Φίνλεϊ χρειάστηκε να φύγουν για την Αυστραλία λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων το 1985. Το ίδιο εκείνο έτος έφτασαν δυο πεπειραμένοι ιεραπόστολοι, ο Τσόζεφ Νόιχαρτ, από την 45η τάξη της Γαλαάδ, και η σύζυγός του, Χιραουάτι, οι οποίοι είχαν υπηρετήσει επί 10 χρόνια στην Ινδονησία και επί οχτώ χρόνια στην Παπούα-Νέα Γουινέα. Ο αδελφός διορίστηκε συντονιστής της Επιτροπής του Τμήματος. Μετά ήρθε ο Λορέτο Ντιμασάκα από τις Φιλιππίνες και αργότερα επιτράπηκε να μπει στη χώρα ο Ντάγκλας Λοβίνι, από την 70ή τάξη της Γαλαάδ, και η σύζυγός του Λουάνα, αφού πρώτα έμειναν μερικά χρόνια στην Παπούα-Νέα Γουινέα. Ο αδελφός υπηρετεί ως μέλος της Επιτροπής του Τμήματος.
Καταστρέφεται ο Σταυρός στην Επαρχία Τεμότου
Περίπου 900 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Χονιάρα βρίσκεται η επαρχία Τεμότου, η οποία περικλείει τα ακρινά ανατολικά νησιά Σολομώντος, περιλαμβανομένων και των νησιών Σάντα Κρουζ. Η επαρχία Τεμότου είχε κάτι το ασυνήθιστο. Μόνο μια θρησκεία υπήρχε εκεί, η Αγγλικανική Εκκλησία. Επί χρόνια καμιά άλλη θρησκεία δεν είχε καταφέρει να επηρεάσει τους σοβαρά σκεπτόμενους ανθρώπους αυτών των νησιών. Το 1976, όμως, ο Τζον Μεαλούε, ένας Αγγλικανός που εκτελούσε χρέη κήρυκα, στάλθηκε από την εκκλησία του στην Παπούα-Νέα Γουινέα για να εκπαιδευτεί ως μεταφραστής στις τοπικές γλώσσες. Η θρησκευτική δομή της επαρχίας επρόκειτο να αλλάξει.
Ενόσω έμενε στην Παπούα-Νέα Γουινέα, ο Τζον άνοιξε κάποιο πρωί την πόρτα σ’ ένα Μάρτυρα του Ιεχωβά. Έτσι πήρε μια πρώτη γεύση των καλών νέων της Βασιλείας. Αφού ακολούθησαν μερικές συζητήσεις, ο Τζον σύντομα κατάλαβε ότι αυτά που άκουγε ήταν η Βιβλική αλήθεια. Παρότι είχε εκλεγεί ως ο επόμενος Αγγλικανός επίσκοπος των νησιών Σάντα Κρουζ, παραιτήθηκε από τις γλωσσολογικές μελέτες του και επέστρεψε στα νησιά Σολομώντος. Καθώς επέστρεφε στα νησιά Σάντα Κρουζ, σταμάτησε στο γραφείο τμήματος στη Χονιάρα και ρώτησε αν μπορούσε κάποιος να επισκεφτεί το νησί του με σκοπό την ίδρυση μιας εκκλησίας. Το τμήμα άρχισε αμέσως να κάνει διευθετήσεις.
Όταν επέστρεψε στο χωριό του, ο Τζον άρχισε να δίνει μαρτυρία στους σαρκικούς αδελφούς του, τον Τζέιμς Σόπι και τον Ντρόουμαν Αλίβλο, οι οποίοι ήταν και οι δυο δάσκαλοι, αλλά αυτοί εναντιώθηκαν στο άγγελμά του. Οι αδελφοί του, καθώς και άλλοι, ήθελαν να μάθουν γιατί είχε επιστρέψει. Αυτός τους απάντησε με ειλικρίνεια και τους είπε σχετικά με την απογοήτευσή του από τον κλήρο. «Από την αρχή μάς έλεγαν ψέματα», είπε και τους έδωσε παραδείγματα. Μην ξεχνάτε ότι μέχρι τότε ο Τζον δεν είχε διδαχτεί πώς να δίνει διακριτική μαρτυρία. Μια φορά, κρατώντας ένα τσεκούρι, πήγε στο κέντρο του χωριού Μάλο, έκανε κομμάτια το μεγάλο του σταυρό, τον έσυρε πάνω στο έδαφος και τον πέταξε μέσα στη θάλασσα. Κανένας δεν τόλμησε να επέμβει. Ωστόσο, η πράξη του αυτή, όχι μόνο του στοίχισε μια μέρα στο δικαστήριο, αλλά επειδή είχε αχρηστεύσει το ιερό τους σύμβολο, οι θρησκευτικοί αρχηγοί προείπαν ότι σε οχτώ μέρες ο Τζον θα πέθαινε αιφνίδια.
Οχτώ μέρες αργότερα ο Τζον ήταν ακόμη ζωντανός. Αυτό αποτέλεσε σημείο στροφής για τα προβατοειδή άτομα. Τα νέα σχετικά μ’ αυτό διαδόθηκαν αστραπιαία, και όταν ο Τζον παρουσιάστηκε στο δικαστήριο, όχι μόνο η αίθουσα του τοπικού δικαστηρίου ήταν ασφυκτικά γεμάτη, αλλά όλη η Λάτα Στέισιον, η πρωτεύουσα της επαρχίας Τεμότου, έβριθε από ανθρώπους.
Νεκρική σιγή επικράτησε στην αίθουσα του δικαστηρίου όταν ο Τζον σηκώθηκε για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Έκανε έκκληση στη συνείδηση του συγκεντρωμένου πλήθους καθώς μιλούσε με λεπτομέρειες σχετικά με την προέλευση του σταυρού, την υποκρισία του Χριστιανικού κόσμου, καθώς και το πώς ο κλήρος είχε κρατήσει αυτόν και το λαό του, από πνευματική άποψη, στο Μεσαίωνα. Διατυπώνοντας την απόφασή του ο δικαστής είπε: «Ο κατηγορούμενος απαλλάσσεται. Ωστόσο, πρέπει να πληρώσεις πρόστιμο 20 δολαρίων για καταστροφή προσωπικής ιδιοκτησίας».
Οι κληρικοί ηττήθηκαν· ήθελαν να καταδικαστεί ο Τζον σε καταναγκαστικά έργα στη φυλακή. Αρκετά άτομα, περιλαμβανομένων και των δυο αδελφών του, Τζέιμς και Ντρόουμαν, επηρεάστηκαν απ’ όσα άκουσαν στο δικαστήριο και αργότερα ήρθαν στην αλήθεια.
Ο Ειρηνικός Τρόπος Κηρύγματος
Το 1981 ο Μπίλι Κουαλομπίλι και ο Τζόε Κουασούι έφτασαν στο διάδρομο προσγείωσης Λάτα της επαρχίας Τεμότου αμέσως μόλις έφυγαν από την οικοδόμηση του τμήματος όπου παρέμειναν επί δυο χρόνια. Ανυπομονούσαν να βοηθήσουν στην αύξηση της αλήθειας σ’ αυτόν το νέο τομέα. Οι ευαγγελιζόμενοι που είχαν αποκτήσει πρόσφατα τα προσόντα για συμμετοχή στο έργο έπρεπε να μάθουν ότι ο ‘δούλος του Κυρίου δεν πρέπει να μάχηται, αλλά να ήναι πράος προς πάντας, ανεξίκακος’. (2 Τιμ. 2:24) Για παράδειγμα, κάποια μέρα μια ομάδα ευαγγελιζομένων είχε πάει να δώσει μαρτυρία όταν ένας όχλος εξαγριωμένων Αγγλικανών, παρακινημένοι από τον κλήρο, επιτέθηκαν σ’ έναν από τους ευαγγελιζομένους και διέταξαν τους υπολοίπους να μην κηρύττουν στο χωριό τους. Οι καινούριοι ευαγγελιζόμενοι νόμιζαν ότι ο μοναδικός τρόπος για να γίνει το έργο κηρύγματος ήταν να απαλλαχτούν απ’ αυτό το εμπόδιο χρησιμοποιώντας βία. Έτσι ξυλοφόρτωσαν όλο τον όχλο και μάλιστα έσπασαν το πόδι ενός από τους εναντίους! Ευτυχώς, ως αποτέλεσμα των οδηγιών της Εταιρίας και του παραδείγματος των σκαπανέων, με μερικές μόνο ανησυχητικές στιγμές κατά διαστήματα, οι καινούριοι ευαγγελιζόμενοι τελικά έμαθαν τον ειρηνικό τρόπο κηρύγματος.
Ο Μπίλι και ο Τζόε αντιμετώπισαν και άλλες δυσκολίες. Αναμενόταν να φτάσει σε τρεις εβδομάδες ο επίσκοπος περιοχής και ο επίσκοπος περιφερείας για να διεξαγάγουν την πρώτη συνέλευση περιοχής στα νησιά Σάντα Κρουζ. Ωστόσο, υπήρχε ένα μεγάλο πρόβλημα· δεν είχαν χώρο για τη συνέλευση. Έγιναν άμεσες προσπάθειες να αποκτήσουν ένα κομμάτι γης για μια Αίθουσα Βασιλείας. Πού όμως; Παρότι υπήρχαν πολλοί ενδιαφερόμενοι στη Νέμπα, η εναντίωση από την Αγγλικανική Εκκλησία ήταν σκληρή. Δυστυχώς, τα άτομα που σύμφωνα με την παράδοση ήταν οι ιδιοκτήτες της γης ήταν όλοι μέλη αυτής της εκκλησίας και δεν ήθελαν καθόλου να κατασκευαστεί Αίθουσα Βασιλείας στην περιοχή τους. Έτσι πάρθηκε η απόφαση να χτίσουν στο χωριό του Τζον Μεαλούε, στο νησί Μάλο, που απείχε τρεις ώρες με το κανό από τη Νέμπα.
Όταν οι σκαπανείς πλησίασαν τον Τζον και του έκαναν αυτή την πρόταση, εκείνος απάντησε: «Αυτό ακριβώς ήθελα εδώ και πολύ καιρό». Έτσι, την ίδια κιόλας μέρα άρχισε η κατασκευή με καταπληκτικό ρυθμό. Σε κάποια φάση κατά τη διάρκεια της κατασκευής, ο επίσκοπος περιοχής ήρθε για την τακτική του επίσκεψη στην εκκλησία και συμμετείχε κι αυτός επίσης στο έργο ανέγερσης. Ακριβώς στον κατάλληλο χρόνο, μια φροντισμένη, όμορφη αίθουσα φτιαγμένη από φύλλα, με σκεπή, βήμα και τρεις ανοιχτές πλευρές, ήταν έτοιμη να δεχτεί το πλήθος που αναμενόταν για το πρόγραμμα της συνέλευσης.
Στον κατάλληλο καιρό ο Τζον, ο Τζέιμς και ο Ντρόουμαν μαζί με τις συζύγους τους βαφτίστηκαν. Αυτοί οι τρεις σαρκικοί αδελφοί έχαιραν εκτίμησης από την Αγγλικανική Εκκλησία· αλλά αφότου δέχτηκαν την αλήθεια ο κλήρος άσκησε πίεση στους υπευθύνους για τα θέματα της εκπαίδευσης κι έτσι απέλυσαν τον Τζέιμς και τον Ντρόουμαν από την εργασία τους. Αυτό δεν αποθάρρυνε τους δυο αδελφούς. Αποφάσισαν να βγάζουν τα προς το ζην από τα προϊόντα της γης και της θάλασσας και να χρησιμοποιούν το χρόνο τους για να κηρύττουν από σπίτι σε σπίτι σχετικά με τους αληθινούς θησαυρούς, τις έξοχες αλήθειες της Βασιλείας. Σύντομα πολλοί περισσότεροι ενώθηκαν μ’ αυτούς. Τελικά χτίστηκε μια Αίθουσα Βασιλείας στη Νέμπα. Η εκκλησία αργότερα μεταφέρθηκε στο χωριό Μπελάμνα.
Οι ειδικοί σκαπανείς Φέστας Φουνουσούι και η σύζυγός του, η Οβατούρε, διορίστηκαν στην Μπελάμνα το 1988 για να οργανώσουν περαιτέρω το έργο κηρύγματος. Άρχισε να γίνεται έργο δρόμου και έργο στην αγορά της Λάτα Στέισιον. Πρόσφατα, σε μια συνέλευση περιοχής στην Μπελάμνα παρευρέθηκαν περίπου 200 άτομα. Η προοπτική μελλοντικής αύξησης φαίνεται ενθαρρυντική. Σχεδιάζουν να κατασκευάσουν μια Αίθουσα Συνελεύσεων χωρητικότητας 500 ατόμων μέσα στο κέντρο της Λάτα Στέισιον. Σίγουρα ο Ιεχωβά έχει ευλογήσει την αύξηση.
«Διαφορετικές» Δαγκωματιές στα Νησιά Ριφ
Κάποτε, αφότου ο Τζον Μεαλούε είχε δεχτεί την αλήθεια, ο Μάικλ Πολέσι από την Γκάουα των νησιών Ριφ, την ακρινή ανατολική ομάδα νησιών, παρακολουθούσε το Κολέγιο Ανώτερης Εκπαίδευσης στη Χονιάρα. Ο Μάικλ ήταν Αγγλικανός. Ένα πρωινό, καθώς προχωρούσε στην αγορά όπου οι Μάρτυρες στέκονταν κάτω από τα δέντρα κάνοντας έργο δρόμου, παρατήρησε ότι μερικά αγόρια κορόιδευαν μερικούς από τους πιο ηλικιωμένους ευαγγελιζομένους. Τα πειράγματά τους συχνά είχαν στόχο τον Μπέντζαμιν Ρούου, ένα Μάρτυρα που είχε κομμένο πόδι. Καθώς ο Μάικλ τον είδε να περπατάει με τη βοήθεια ενός τεχνητού ποδιού που ήταν στερεωμένο στο γόνατό του, λυπήθηκε τον Μπέντζαμιν και πήρε απ’ αυτόν το βιβλίο Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή. Το πήρε μαζί του όταν επέστρεψε στο Μάλο, στα νησιά Σάντα Κρουζ, όπου δίδασκε σε δημοτικό σχολείο.
Εκεί ήρθε σε επαφή με τον αδελφό τού Τζον Μεαλούε, τον Ντρόουμαν, ο οποίος τότε ήταν ακόμη δάσκαλος σε δημοτικό σχολείο. Ο Μάικλ χάρηκε που κάποιος μπορούσε να τον βοηθήσει να καταλάβει την Αγία Γραφή. Δυστυχώς, η σχολική χρονιά πλησίαζε προς το τέλος της, και ο Μάικλ σύντομα θα επέστρεφε στο σπίτι του και στην οικογένειά του στα νησιά Ριφ. Τον καιρό που ήταν έτοιμος να γυρίσει σπίτι του είχε διαβάσει μόνο τρία κεφάλαια από το βιβλίο Αλήθεια. Ωστόσο, παρ’ όλη του την περιορισμένη κατανόηση των Γραφών, άρχισε να κηρύττει όταν γύρισε σπίτι του.
Επειδή ο Μάικλ δεν σταματούσε να μιλάει δημόσια για την αλήθεια, ο κλήρος άσκησε πίεση στους υπευθύνους για τα θέματα της εκπαίδευσης στη Λάτα Στέισιον κι αυτοί τον απέλυσαν, όπως απέλυσαν αργότερα τον Τζέιμς και τον Ντρόουμαν. Ο Μάικλ αποφάσισε να βγάζει τα προς το ζην από τα γεωργικά προϊόντα της γης. Αυτός και η σύζυγός του, η Ναομί, μαζί με τα παιδιά τους, τελικά αναγκάστηκαν να φύγουν από το χωριό τους διωγμένοι από τους υπολοίπους. Μακριά από το χωριό έχτισαν ένα νέο σπίτι και αργότερα μια Αίθουσα Βασιλείας. Όταν έφυγαν από το χωριό τους, πήραν μαζί τους ένα κουτάβι που λεγόταν Διαφορετικός, γιατί, όπως το έθεσε ο Μάικλ: «Αυτό είναι ένα σημάδι το οποίο δείχνει ότι είμαστε πράγματι διαφορετικοί από τον κόσμο». Μέχρι και σήμερα, σύμφωνα με τον Μάικλ, ο Διαφορετικός φαίνεται να καταλαβαίνει κι αυτός επίσης τη διαφορά επειδή «δαγκώνει από πίσω μόνο αυτούς που δεν είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά ή ενδιαφερόμενοι».
Αλλά ας επιστρέψουμε στην αφήγησή μας. Αργότερα, ο Τζέιμς Σόπι, ο Μπίλι Κουαλομπίλι και ο Τζόε Κουασούι έφτασαν με πλοίο από τα νησιά Σάντα Κρουζ για να μείνουν εφτά μέρες ώστε να δώσουν στον Μάικλ πνευματική ενθάρρυνση και να τον βοηθήσουν να φροντίσει για τους ενδιαφερομένους. Ο Μάικλ έγινε ζηλωτής ευαγγελιζόμενος και αργότερα βαφτίστηκε σε μια συνέλευση περιφερείας στη Χονιάρα. Ο αριθμός των ευαγγελιζομένων που προστέθηκαν μετά τον Μάικλ στα νησιά Ριφ συνέχισε να αυξάνει. Έτσι, το 1984 ο Ντέιβιντ Κιρίτι και ο Μπεν Ράμο έφτασαν ως ειδικοί σκαπανείς. Ωστόσο, τα πράγματα δεν κύλησαν ήρεμα γι’ αυτούς.
Τα Φύλλα Κράζουν
Ένα από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν ο Ντέιβιντ και ο Μπεν προκλήθηκε εν μέρει από την εχθρότητα η οποία υπάρχει μεταξύ μερικών ατόμων από τα νησιά Ριφ και των Μαλαϊτανών. Αυτή η εχθρική στάση αναπτύχθηκε έπειτα από μια συμπλοκή ανάμεσα σε αντίπαλες Αγγλικανικές παρατάξεις στη Χονιάρα, η οποία ξέσπασε περίπου τον καιρό της άφιξης των σκαπανέων. Έτσι, έγινε δύσκολο γι’ αυτούς τους Μαλαϊτανούς ειδικούς σκαπανείς να πηγαίνουν οπουδήποτε και να κηρύττουν μόνοι τους. Και σαν να μην έφτανε αυτό το πρόβλημα, οι άνθρωποι ζουν με το φόβο των επισκόπων και των ιερέων τους. Οι κληρικοί επισκέπτονταν συχνά τους ανθρώπους για να δουν αν υπήρχε στο σπίτι τους κάποιο από τα έντυπα της Εταιρίας. Αν έβρισκαν κάποιο έντυπο, ο ιδιοκτήτης του σπιτιού σίγουρα θα λάβαινε μια έντονη επίπληξη και θα τον υποχρέωναν να παραδώσει το έντυπο για να το καταστρέψει ο ιερέας. Ως εκ τούτου, έγινε υπερβολικά δύσκολο το κήρυγμα σε οποιονδήποτε· οι άνθρωποι το έβαζαν στα πόδια αμέσως μόλις έβλεπαν τους Μάρτυρες να έρχονται.
Οι σκαπανείς κατάλαβαν ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν έναν άλλον τρόπο κηρύγματος. «Αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε φύλλα», είπαν. «Πηγαίναμε σ’ ένα μέρος όπου υπήρχαν περάσματα μέσα στο δάσος, κόβαμε ένα μεγάλο φύλλο από κάποιο κοντινό δέντρο και γράφαμε με μεγάλα γράμματα ένα εδάφιο πάνω σ’ αυτό και με μικρότερα γράμματα γράφαμε την εξήγηση αυτού του εδαφίου. Κατόπιν με πολύ μικρά γράμματα γράφαμε: ‘Αν θέλετε να καταλάβετε περισσότερα σχετικά μ’ αυτό το εδάφιο, σας παρακαλούμε να γράψετε στους Μάρτυρες του Ιεχωβά στα νησιά Σολομώντος ή να ρωτήσετε κάποιο Μάρτυρα που μένει κοντά σας’».
Ο Ντέιβιντ και ο Μπεν μάς δίνουν ακόμα ένα παράδειγμα της μαρτυρίας που έδιναν μέσω φύλλων: «Γράφαμε ένα θέμα, ‘Η Βασιλεία του Θεού’, και κατόπιν από κάτω το πρώτο εδάφιο, Ματθαίος 24:14, μαζί με τις λέξεις ‘Πρέπει να κηρύξουμε σχετικά μ’ αυτήν’. Και κατόπιν πιο κάτω ένα ερώτημα, ‘Τι πρόκειται να κάνει αυτή η Βασιλεία του Θεού;’ Και κατόπιν το τελικό εδάφιο, Αποκάλυψις 21:4».
Εάν οι σκαπανείς έδιναν μαρτυρία σε μια περιοχή όπου οι άνθρωποι είχαν στραφεί έντονα εναντίον της αλήθειας, χρησιμοποιούσαν το εδάφιο Ψαλμός 37:9 ως τελικό εδάφιο πάνω στο φύλλο: ‘Διότι οι πονηρευόμενοι θέλουσιν εξολοθρευθή· οι δε προσμένοντες τον Ιεχωβά, ούτοι θέλουσι κληρονομήσει την γην’. Κατόπιν έβαζαν το φύλλο στη μέση των πιο πολυσύχναστων περασμάτων μέσα στο δάσος και έφευγαν. Έφερε καλά αποτελέσματα αυτή η μέθοδος κηρύγματος;
Μια μέρα ένας από τους σκαπανείς έγραψε μια ομιλία πάνω σ’ ένα φύλλο με στυλό και το τοποθέτησε προσεκτικά στη μέση ενός πολυσύχναστου δρόμου. Προχώρησε λίγο πιο πέρα και παρέμεινε κρυμμένος ανάμεσα στα δέντρα. Περίμενε περίεργος να δει ποιος θα σήκωνε το φύλλο. Προς έκπληξή του ένα σκυλί που περιφερόταν στο δρόμο εκείνον κοντοστάθηκε να μυρίσει το φύλλο. «Νομίζω ότι το σκυλί μπορούσε να διαβάζει», είπε αστειευόμενος ο σκαπανέας, «επειδή άρχισε να γαβγίζει στο φύλλο. Το σκυλί ενθουσιάστηκε κι έκανε τόσο πολύ θόρυβο ώστε κάποιος κυνηγός στο δάσος εκεί κοντά νόμιζε ότι το σκυλί είχε παγιδεύσει ένα οπόσουμ ή μια σαύρα πάνω στο δέντρο. Ο κυνηγός πήγε τρέχοντας εκεί και το μόνο που είδε ήταν ότι το σκυλί γάβγιζε και έσπρωχνε με το πόδι του το φύλλο. Παραμέρισε το σκυλί και σήκωσε προσεκτικά το φύλλο. Διέθεσε λίγα λεπτά για να διαβάσει την ομιλία που ήταν γραμμένη πάνω στο φύλλο και κατόπιν το ίδιο προσεκτικά τοποθέτησε το φύλλο - μήνυμα στη μέση του δρόμου».
Ο σκαπανέας ολοκληρώνει την αφήγηση: «Αργότερα, καθώς περνούσα μπροστά από το σπίτι αυτού του κυνηγού, μου φώναξε: ‘Μήπως εσύ έβαλες κάτι στο δρόμο;’ Ξεκινήσαμε μια Βιβλική συζήτηση η οποία σύντομα εξελίχτηκε σε τακτική Γραφική μελέτη. Τώρα αυτός ο άντρας και όλη η οικογένειά του είναι ευαγγελιζόμενοι των καλών νέων».
Ένας Τυφλός Βρίσκει το Φως του
Ο Μπίλι Κουαλομπίλι παντρεύτηκε το 1986, και αυτός και η σύζυγός του, η Λίνα, διορίστηκαν στα νησιά Ριφ ως ειδικοί σκαπανείς. Μια από τις αγαπημένες τους Γραφικές μελέτες ήταν αυτή που έκαναν με τον νεαρό Ερίκι, ο οποίος ήταν τυφλός. Τον Ερίκι τον συνάρπαζαν οι ήχοι των πουλιών και των εντόμων και μπορούσε να τους μιμηθεί τέλεια. Μέσω της Γραφικής μελέτης του με τους Κουαλομπίλι έμαθε γι’ Αυτόν που δημιούργησε όλα αυτά τα δημιουργήματα. Έμαθε επίσης γιατί οι άνθρωποι αρρωσταίνουν και γιατί ο ίδιος ήταν τυφλός. Ο Μπίλι διάβαζε όλες τις παραγράφους του μαθήματος μελέτης δυνατά· ο Ερίκι άκουγε προσεκτικά και κατόπιν απαντούσε στις ερωτήσεις αυτών των παραγράφων με δικά του λόγια. Ο Ερίκι αποστήθισε πάνω από 30 εδάφια.
Όταν ένας περιοδεύων επίσκοπος επισκέφτηκε τον Ερίκι, συμβούλευσε: «Μην τον εμποδίζετε. Αφήστε τον να κηρύξει». Το ίδιο κιόλας σαββατοκύριακο ο Ερίκι συνόδευσε οχτώ ευαγγελιζομένους, οι οποίοι διέσχισαν το πυκνό δάσος για να φτάσουν στον τομέα. Ο περιοδεύων επίσκοπος κρατούσε τη μια άκρη μιας ομπρέλας και ο Ερίκι κρατούσε την άλλη άκρη, ακολουθώντας τον κατά πόδας. Πότε-πότε ακουγόταν μια δυνατή φωνή: «Πρόσεχε! Υπάρχει ένα κλαδί στο πέρασμα» ή «Πρόσεχε την πέτρα στα αριστερά σου!» και τότε ο Ερίκι σήκωνε το πόδι του και περνούσε το κλαδί ή έκανε ένα βήμα στο πλάι και απέφευγε την πέτρα. Πολλοί άνθρωποι άκουγαν τον Ερίκι καθώς μιλούσε για την ελπίδα του, και όταν παρέθετε εδάφια από μνήμης κουνούσαν έκπληκτοι το κεφάλι τους ενώ αυτοί διάβαζαν τα εδάφια από τη δική τους Αγία Γραφή.
Στο τέλος της επίσκεψης ο Ερίκι είπε στον περιοδεύοντα επίσκοπο: «Υπάρχουν τρία πράγματα που θα ήθελα να έχω αν μπορούσα να τα αποκτήσω». Όταν τον ρώτησε ποια ήταν αυτά τα πράγματα, απάντησε: «Μια Αγία Γραφή, ένα υμνολόγιο και μια τσάντα για το έργο!»
«Αλλά γιατί χρειάζεσαι αυτά τα πράγματα, Ερίκι;» ρώτησε ο επίσκοπος. Ο Ερίκι απάντησε: «Τα χρειάζομαι γιατί, όταν πηγαίνω στην Αίθουσα Βασιλείας ή έξω στον αγρό, θα μπορώ να είμαι όπως οι αδελφοί μου και οι αδελφές μου. Όταν πηγαίνω στο έργο, οι άνθρωποι μπορεί να μην πιστεύουν αυτά που λέω, αλλά όταν τους δείχνω αυτά τα λόγια μέσα στη δική μου Αγία Γραφή, θα μπορούν να τα διαβάσουν οι ίδιοι. Και για να μπορώ να μεταφέρω την Αγία Γραφή μου και το υμνολόγιο χρειάζομαι μια τσάντα». Σύντομα έπειτα απ’ αυτό έκαναν στον Ερίκι δυο δώρα—μια καινούρια Αγία Γραφή κι ένα υμνολόγιο. Επειδή οι αδελφοί δεν έχουν δερμάτινες τσάντες, κόβουν στη μέση τις σακούλες για το ρύζι και ράβουν λουρίδες πάνω σ’ αυτές ώστε να τις κρεμούν στον ώμο. Στον Ερίκι παρουσίασαν και τη δική του ‘τσάντα’ για το έργο μαρτυρίας. Ήταν λες και το όνειρο έγινε πραγματικότητα γι’ αυτόν. Όλοι στην εκκλησία μοιράστηκαν τη χαρά του!
Λίγο αργότερα, ο Μάικλ Πολέσι προσλήφθηκε πάλι ως δάσκαλος στο σχολείο. Απ’ αυτή τη θέση μπορούσε να έρθει σε επαφή με περισσότερους ανθρώπους των νησιών Ριφ. Η χαρά μεγάλωσε όταν οι πρώτες δυο γυναίκες από τα νησιά Ριφ βαφτίστηκαν το 1990 στη συνέλευση περιοχής στα νησιά Σάντα Κρουζ. Σίγουρα, πολλά καλά πράγματα επιφυλάσσονται ακόμη για την επαρχία Τεμότου.
Τα Καλά Νέα Φτάνουν στην Επαρχία Μακίρα
Το 1984 άνοιξε ένας τομέας που δεν είχε διερευνηθεί ποτέ πριν από Μάρτυρες. Ήταν το νησί Σαν Κριστομπάλ, όπου το χωριό κάθε φυλής εξακολουθεί να έχει κάποιο βαθμό αυτονομίας. Ήταν δύσκολο να διοριστούν σκαπανείς για να κηρύξουν στο νησί λόγω του ότι ο τρόπος ζωής των φυλών δεν άφηνε περιθώρια για επισκέπτες. Ωστόσο, τα πράγματα άρχισαν να γίνονται πιο ευνοϊκά όταν ένας αδελφός, ο οποίος ήταν χειριστής βαρέων μηχανημάτων, στάλθηκε στο Σαν Κριστομπάλ από την εταιρία του. Το τμήμα επωφελήθηκε απ’ αυτό κι έστειλε στο Σαν Κριστομπάλ τον Τζέιμς Ρονομαελάνα, ειδικό σκαπανέα και τώρα μέλος της Επιτροπής του Τμήματος, για να αξιολογήσει τις πιθανότητες που υπήρχαν να διανοίξει το έργο.
Ενόσω έδινε μαρτυρία στο νησί, ο Τζέιμς αρχικά υπέμεινε πολλή εναντίωση, και κάποια μέρα εξεπλάγη όταν είδε μια πινακίδα η οποία προειδοποιούσε: «Άνθρωποι του Ιεχωβά! Μην μπείτε σ’ αυτή την περιοχή χωρίς άδεια». Οι αρκετές αποθαρρυντικές στιγμές αυτού του είδους, ωστόσο, δεν μείωσαν το ζήλο του για τον οποίο ευλογήθηκε με μια συγκινητική εμπειρία. Ο ίδιος αφηγείται: «Σε κάποιο χωριό έφτασα σ’ ένα μεγάλο σπίτι. Ο άνθρωπος στον οποίο ανήκε το σπίτι είχε μια φυτεία από κοκκοφοίνικες καθώς και ζώα και ήταν προφανώς πολύ πιο εύπορος από τους γείτονές του. Έτσι απομακρύνθηκα απ’ αυτό το σπίτι σκεπτόμενος ότι αυτός ο άνθρωπος δεν θα έχει χρόνο για την αλήθεια. Καθώς απομακρυνόμουν, άρχισα να ελέγχομαι για τη δειλία μου. Ρώτησα αυστηρά τον εαυτό μου: ‘Γιατί φεύγω απ’ αυτό το σπίτι;’ και κατόπιν απάντησα με θάρρος: ‘Ο Ιεχωβά με έστειλε εδώ και ίσως να είναι η τελευταία φορά που βρίσκομαι εδώ. Πρέπει να πάω και να μιλήσω σ’ αυτόν τον άνθρωπο!’»
Όταν έφτασε στο σπίτι, συνάντησε τους ιδιοκτήτες, τον Όσγουαλντ και τη Ρέιτσελ Όλι. Ο Τζέιμς άρχισε τη συζήτηση με ενθουσιασμό δείχνοντας ότι ο Θεός έχει ένα όνομα και ότι έχει ένα σκοπό για τη γη. Το ζευγάρι χάρηκε πάρα πολύ όταν έμαθε ότι ο Θεός θα αποκαταστήσει τη γη κάνοντάς την παράδεισο. Με τη δεύτερη επίσκεψη ξεκίνησε μια Γραφική μελέτη. Ο Όσγουαλντ και η Ρέιτσελ άρχισαν σε λίγο να προσαρμόζουν τη ζωή τους σύμφωνα με τις δίκαιες αρχές του Ιεχωβά. Επειδή ο Όσγουαλντ έκανε πολλές ευεργεσίες στην εκκλησία, δεν προκάλεσε έκπληξη όταν εξαπολύθηκε σφοδρή εναντίωση εναντίον του από την Αγγλικανική Εκκλησία. Εκείνον τον καιρό, επίσης, ειδικοί σκαπανείς πήραν διορισμό να διανοίξουν περαιτέρω τον τομέα, πράγμα που μεγάλωσε τόσο πολύ το θυμό των τοπικών παστόρων ώστε έδωσαν μάλιστα οδηγίες στα μέλη τους να χρησιμοποιήσουν βία για να κάνουν τους σκαπανείς να σωπάσουν.
Ούτε οι σκαπανείς ούτε ο Όσγουαλντ και η οικογένειά του αποθαρρύνθηκαν. Για παράδειγμα, όταν ο Χάνκτον Σαλαταλάου, ένας ειδικός σκαπανέας, έδινε μαρτυρία σ’ έναν ενδιαφερόμενο, κάποιο μέλος της Αγγλικανικής Εκκλησίας άρχισε να βρίζει τον Χάνκτον ξεφωνίζοντας. Όταν ο Χάνκτον απομακρύνθηκε αξιοπρεπώς, ο άντρας επιτέθηκε λυσσαλέα στον Χάνκτον από πίσω, τον χτύπησε και τον έριξε κάτω, πάνω στα αιχμηρά κοράλλινα βράχια, κλοτσώντας με κτηνώδη τρόπο το σώμα του επί 15 και πλέον λεπτά. Οι χωρικοί συγκλονίστηκαν καθώς παρατηρούσαν με φρίκη. Ωστόσο, ο μεγάλος φόβος που είχαν για τους πάστορές τους τούς εμπόδιζε να πάνε να τον βοηθήσουν. Ο Χάνκτον κειτόταν αβοήθητος στο έδαφος προστατεύοντας το κεφάλι του και το σώμα του με τα χέρια του. Η αιμόφυρτη πλάτη του έμοιαζε με ωμό κρέας έτσι όπως είχε κοπεί από τα βράχια. Τελικά, μερικοί χωρικοί επιστράτευσαν το κουράγιο που χρειαζόταν για να επέμβουν. Άρπαξαν τον επιτιθέμενο και τον κρατούσαν ενόσω ο Χάνκτον, που ήταν άσχημα χτυπημένος, έφευγε για το σπίτι του.
Είναι ιδιαίτερα δυσάρεστο το ότι πολλοί νησιώτες είναι ακόμη παγιδευμένοι στα δίχτυα του φόβου της εκκλησίας. Ωστόσο, μερικοί αρχίζουν να βλέπουν τη διαφορά ανάμεσα στην αληθινή Χριστιανοσύνη και το Χριστιανικό κόσμο. Στο μεταξύ η υπομονή των τεσσάρων ειδικών σκαπανέων έχει ανταμειφθεί. Δυο σκληρά εργαζόμενες, χαρούμενες εκκλησίες ακμάζουν στο Σαν Κριστομπάλ. Ο Όσγουαλντ, η Ρέιτσελ και τα παιδιά τους, καθώς και η οικογένεια της Ρέιτσελ, είναι τώρα κι αυτοί άφοβοι ευαγγελιζόμενοι των καλών νέων.
Ασυνήθιστα Έθιμα
Σε πολλές από τις απρόσβατες περιοχές της Μαλάιτα, ειδικά στα βουνά, καθώς και στα άλλα νησιά, υπάρχουν φυλές που είχαν λίγη επαφή είτε με το Χριστιανικό κόσμο είτε με την αληθινή Χριστιανοσύνη. Σε γενικές γραμμές αυτοί ασκούν προγονολατρία, αλλά μερικοί είναι ανιμιστές.
Ο Έλσον Σίτε, άλλοτε επίσκοπος περιοχής και τώρα ειδικός σκαπανέας που έχει οικογένεια με οχτώ παιδιά, εξηγεί πώς είναι οι συνθήκες σε μερικές απ’ αυτές τις περιοχές: «Αποτελεί έθιμο σ’ αυτές τις φυλές να φορούν λίγα ρούχα ή και καθόλου, και οποιοσδήποτε επισκέπτεται ένα τέτοιο χωριό και φοράει ρούχα αντιμετωπίζεται με δυσπιστία και συχνά δεν τον αφήνουν να μπει στο χωριό».
Πώς θα αντιμετώπιζαν αυτή τη λεπτή κατάσταση; Ο Έλσον συνεχίζει: «Σε κάποια περίπτωση μια ομάδα από μια μικρή εκκλησία έφτασε σε κάποιο χωριό για να κηρύξει, και ο αρχηγός δεν συμφωνούσε να φορούν ρούχα ούτε οι αδελφοί ούτε οι αδελφές όσο θα βρίσκονταν στο χωριό. Οι αδελφοί εξήγησαν ότι δεν αποτελούσε Χριστιανικό έθιμο να κυκλοφορούν γυμνοί. Εφόσον είχαν διανύσει όλη αυτή την απόσταση για να πουν μερικές σημαντικές πληροφορίες από το Λόγο του Θεού, θα ήθελαν πολύ να λύσουν αυτό το μικρό πρόβλημα που εμπόδιζε τους ανθρώπους του να ακούσουν μερικά καλά νέα. Ο αρχηγός συσκέφθηκε με τους γέροντες του χωριού επί αρκετή ώρα και τελικά αποφάσισε ότι οι αδελφοί δεν θα μπορούσαν να κηρύξουν στους χωρικούς εκείνη τη μέρα. Αλλά έγιναν διευθετήσεις ώστε να είναι πιο επιτυχημένες οι επόμενες επισκέψεις. Οι χωρικοί υποσχέθηκαν να φτιάξουν ένα σπίτι από φύλλα ακριβώς έξω από τα όρια του χωριού, ώστε οι αδελφοί και οι αδελφές, ντυμένοι κανονικά, να μπορούν να χρησιμοποιούν το σπίτι για να συναντιούνται με οποιουσδήποτε ανθρώπους του χωριού θα ήθελαν να έρθουν στο σπίτι για να ακούσουν τι διδάσκει η Αγία Γραφή. Αυτό το σύστημα λειτούργησε αρκετά καλά μια και οι χωρικοί χαίρονται να συζητούν για πνευματικά πράγματα».
Εκτός του ότι πρέπει να σέβονται τους περιορισμούς σχετικά με το ρουχισμό σε μερικά χωριά, οι αδελφοί πρέπει να συμμορφώνονται και με άλλους περιορισμούς που ισχύουν μεταξύ αυτών των ανθρώπων εξαιτίας των πεποιθήσεών τους. Ο Αρτούρο Βιλιάσιν, ο οποίος είναι τώρα επίσκοπος περιοχής, αναφέρει: «Οι αδελφοί που είναι υπεύθυνοι για κάποια ομάδα η οποία πηγαίνει να δώσει μαρτυρία προσέχουν πολύ να σέβονται το γεγονός ότι οι χωρικοί προσέχουν πολύ να μην κάνουν τίποτα που θα προσβάλει τα πνεύματα. Σε μερικά χωριά είναι απολύτως απαγορευμένο να πεις συγκεκριμένες λέξεις ή ονόματα, όπως το να αναφέρεις το μικρό όνομα ενός νεκρού προγόνου που πιστεύεται ότι ασκεί εξουσία στο χωριό. Μερικά δέντρα, επίσης, θεωρούνται ιερά και μόνο άντρες μπορούν να καθίσουν κάτω απ’ αυτά. Σ’ ένα συγκεκριμένο παραλιακό χωριό το να φοράς ορισμένα χρώματα είναι προσβλητικό· δεν μπορείς να φοράς κόκκινα ή μαύρα. Έτσι, η σύνεση υπαγορεύει να μη χρησιμοποιηθεί στη διάρκεια της μαρτυρίας ένα βιβλίο ή μια Αγία Γραφή με κόκκινο ή μαύρο κάλυμμα.
»Είναι αυστηρώς απαγορευμένο να μπει γυναίκα σε μερικές περιοχές του χωριού. Ένας άντρας δεν μπορεί να καθίσει δίπλα σε κάθισμα με κάποια που δεν είναι σύζυγός του. Αν παραβιαστεί κάποιο απ’ αυτά τα έθιμα, πρέπει να πληρωθεί αμέσως χρηματική αποζημίωση. Επομένως, είναι ζωτικό να έχουν οι αδελφοί και οι αδελφές λεπτομερή γνώση των κανόνων, των νόμων και των περιορισμών κάθε συγκεκριμένου χωριού, ώστε να μπορούν να δώσουν επιτυχή μαρτυρία. Έτσι, πριν μπουν στο χωριό, ο αδελφός που είναι υπεύθυνος για την ομάδα συζητάει λεπτομερώς τι ακριβώς θα πρέπει να κάνουν και τι δεν θα πρέπει να κάνουν τα άτομα της ομάδας όσο θα βρίσκονται στο χωριό, ιδιαίτερα οι αδελφές, οι οποίες είναι πιο πιθανό να παραβιάσουν άθελά τους τα έθιμα αυτής της ανδροκρατούμενης κοινωνίας. Προσαρμογές που δεν συνεπάγονται συμβιβασμό των δίκαιων αρχών του Ιεχωβά γίνονται πρόθυμα, ώστε να έχουν και οι χωρικοί την ευκαιρία να ακούσουν τα καλά νέα. Πολλοί χωρικοί έχουν ανταποκριθεί και έχουν απαλλαχτεί με χαρά από συνήθειες που δυσαρεστούν τον αληθινό Θεό».
Περιστοιχισμένοι από Δαίμονες
Στην ορεινή περιοχή Κουάιο της Μαλάιτα βρίσκεται το χωριό Αϊόλο. Αυτό το χωριό αποτελείται κυρίως από οικογένειες Μαρτύρων του Ιεχωβά.
Το Αϊόλο είναι σαν όαση για το λαό του Ιεχωβά, έτσι όπως περιστοιχίζεται από τη δαιμονολατρία. Όπως κοιτάς έξω από το χωριό, βλέπεις μέρη που είναι ιερά εδάφη, δηλαδή πυκνά δάση στην κορυφή λόφων των οποίων τις πλαγιές τις αποψιλώνουν ώστε να διακρίνεται το ιερό έδαφος από την ουδέτερη περιοχή. Εκεί ο ιερέας θυσιάζει γουρούνια στους θεούς. Ένα μέρος από τις θυσίες το τρώει ο ιερέας και μερικές φορές και άλλοι άντρες. Ωστόσο, είναι απαγορευμένο με ποινή θανάτου στις γυναίκες να φάνε από τη θυσία ή να συμμετάσχουν στην προσφορά της θυσίας, παρότι αυτές παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκτροφή των γουρουνιών. Μετά τη θυσία, ο ιερέας ή οι άλλοι που προσφέρουν τη θυσία πρέπει να παραμείνουν σ’ ένα ιερό σπίτι μέσα στα όρια του χωριού επί έναν καθορισμένο αριθμό ημερών πριν επιστρέψουν στην οικογένειά τους.
Ένα σπίτι ‘ταχείας ανέγερσης’ φτιαγμένο από μπαμπού και άλλα δασικά υλικά κατασκευάστηκε στο Αϊόλο. Ένας Μάρτυρας πρόσφερε αυτό το νέο σπίτι για τους ονομαζόμενους φυγάδες. Αυτοί είναι ενδιαφερόμενα άτομα, ακόμη και οικογένειες, που έχουν φύγει από τη δαιμονολατρία. Εγκαταλείπουν το χωριό τους όπου ασκείται δαιμονολατρία και βρίσκουν καταφύγιο στο Αϊόλο. Σε μια περίπτωση ήρθε μια οικογένεια φυγάδων, ο σύζυγος, η σύζυγός του και μερικοί από τους αδελφούς του και τις αδελφές του, γιατί οι χωρικοί τούς έψαχναν για να τους σκοτώσουν επειδή πρόσβαλαν το δαίμονά τους με το να μη θυσιάσουν σ’ αυτόν ένα γουρούνι. Η τιμωρία—θάνατος!
Αρκετές μέρες αργότερα ένας περιοδεύων επίσκοπος επισκέφτηκε το Αϊόλο. Ακούστε τι έχει να μας πει: «Η σύζυγός μου κι εγώ ήμασταν προσκαλεσμένοι για γεύμα σ’ ένα σπίτι αδελφών. Ανάμεσά τους καθόταν αυτή η οικογένεια των φυγάδων. Τους αγαπήσαμε αμέσως, αλλά αυτοί ήταν φοβισμένοι και είχαν γυρισμένες τις πλάτες τους προς εμάς. Ωστόσο, την ώρα που τελείωσε το γεύμα, αυτοί ήδη χαμογελούσαν πλατιά και κάθονταν έτσι ώστε να μας κοιτάζουν. Έφτασαν στο σημείο να καταλάβουν ότι ήμασταν ακριβώς το ίδιο με τους άλλους αδελφούς και τις αδελφές που αγαπάνε τον Ιεχωβά και που κι Εκείνος επίσης τους αγαπάει!»
Όχι Μακρύ Παντελόνι
Αλλά ας επιστρέψουμε στον αδελφό Βιλιάσιν και ας τον ρωτήσουμε γιατί τώρα φοράει κοντό παντελόνι αντί για μακρύ. Ο ίδιος λέει: «Σ’ ένα χωριό, η ομάδα μας ευαγγελιζομένων έδωσε μαρτυρία σε όλους τους κατοίκους. Ωστόσο, ένας αδελφός μιλούσε επί πολλή ώρα με τον αρχηγό του χωριού. Τελικά, ο αδελφός βγήκε από το σπίτι του αρχηγού. Είχε μια ανήσυχη έκφραση στο πρόσωπό του. Ο αρχηγός τού είπε ότι ήθελε το μακρύ μου παντελόνι! Τώρα εγώ ήμουν αυτός που είχε την ανήσυχη έκφραση! Δεν είχα άλλο παντελόνι και δεν ήταν σωστό να κυκλοφορεί ένας επίσκοπος περιοχής χωρίς παντελόνι. Θερμοπαρακάλεσα τον αδελφό να πάει γρήγορα στον αρχηγό και να τον πείσει ότι, μολονότι αυτός και οι άνθρωποί του μπορεί να αισθάνονται τελείως άνετα μη φορώντας τίποτα απολύτως, εγώ ήμουν από διαφορετική χώρα με εντελώς διαφορετικά έθιμα και ένα απ’ αυτά ήταν ότι δεν παρουσιαζόμαστε δημοσίως γυμνοί σε καμιά περίπτωση. Ο αρχηγός, παρ’ όλα αυτά, ήθελε πολύ να πάρει το παντελόνι μου. Ύστερα από μια μακροσκελή συζήτηση, ωστόσο, ο αδελφός έπεισε τον αρχηγό να μου αφήσει το παντελόνι μου. Ένιωσα τόση ανακούφιση! Από τότε κι έπειτα δεν έχω ξαναφορέσει μακρύ παντελόνι σε κανένα χωριό. Φορώ κοντό παντελόνι όπως κάνουν και οι υπόλοιποι αδελφοί μου!»
Ένας άλλος περιοδεύων επίσκοπος από ξένη χώρα είχε μια ανατριχιαστική εμπειρία. Σε κάποιο χωριό, δεν κάνει να χρησιμοποιήσεις τις απαγορευμένες αγγλικές λέξεις που σημαίνουν «πονηρός» και «πόλεμος». Αυτές οι δυο λέξεις είναι τα ονόματα δυο δαιμόνων τους. Το να προφέρεις αυτά τα ονόματα είναι προσβολή και πρέπει να πληρωθεί υψηλή χρηματική αποζημίωση από τον παραβάτη. Όταν οι ντόπιοι Μάρτυρες πήγαν να κηρύξουν εκεί, ο καινούριος περιοδεύων επίσκοπος είπε στους αδελφούς ότι θα προτιμούσε να ακούει όσο θα βρίσκονταν στις πόρτες. Οι αδελφοί διαφώνησαν· επέμειναν να μιλήσει ο περιοδεύων επίσκοπος σε μια πόρτα, εφόσον είχε ενημερωθεί καλά για τα τοπικά έθιμα. Ο επισκέπτης αδελφός τελικά συμφώνησε. Καθώς ανέβαινε και κατέβαινε τα βουνά ακολουθώντας το μονοπάτι που υπήρχε στο δάσος ψιθύριζε συνέχεια στον εαυτό του: «Μην πεις ΠΟΛΕΜΟΣ, μην πεις ΠΟΝΗΡΟΣ».
Όταν τελικά έφτασαν στον τομέα, ένας άντρας προσκάλεσε τον περιοδεύοντα επίσκοπο και δυο άλλους αδελφούς στο σπίτι του. Οι δυο αδελφοί άρχισαν τη συζήτηση και κατόπιν εισήγαγαν τον ανήσυχο περιοδεύοντα επίσκοπο. Αυτός έκανε μια σύντομη Γραφική παρουσίαση και όλα πήγαν καλά. Ο οικοδεσπότης φαινόταν ευχαριστημένος με όσα άκουγε. Ο περιοδεύων επίσκοπος αισθανόταν κι αυτός αρκετά ευχαριστημένος με τον εαυτό του, άνοιξε το βιβλίο Μπορείτε να Ζείτε για Πάντα στον Παράδεισο στη Γη και άρχισε να δείχνει φωτογραφίες σχετικές με τον Παράδεισο. Αλλά τότε, προς φρίκη του, πρόσθεσε: «Και ο Θεός θα εξαλείψει τον πόλεμο».
Τα μάτια του άντρα άνοιξαν διάπλατα και το ίδιο έκαναν τα μάτια του περιοδεύοντα επισκόπου. Κοίταξε γρήγορα τους δυο αδελφούς για βοήθεια και πήρε μια βαθιά ανάσα, αλλά αυτοί κοίταξαν τον οικοδεσπότη σαν να έλεγαν: «Δεν είπε ‘πόλεμος’, έτσι δεν είναι;» Ο οικοδεσπότης τούς κοίταξε σαν να έλεγε: «Όχι, νομίζω ότι δεν είπε τέτοιο πράγμα». Και έτσι η συζήτηση τελείωσε χωρίς να χρειαστεί να πληρωθεί κάποια αποζημίωση. Αλλά, όσο για τον περιοδεύοντα επίσκοπο, αυτός δεν έβλεπε την ώρα να επιστρέψει στο Αϊόλο.
Δεν είναι μόνο τα έθιμα και το στιλ των ρούχων στα νησιά Σολομώντος που είναι διαφορετικά απ’ αυτά της Δύσης, αλλά είναι διαφορετικές και οι μέθοδοι κατασκευής κτιρίων. Παρ’ όλα αυτά, δυο μεγάλα οικοδομικά έργα έχουν βοηθήσει πολλούς ντόπιους να δουν ότι το πνεύμα του Ιεχωβά Θεού είναι πάνω στους λάτρεις του. Το 1989 οι κάτοικοι του Αούκι της Μαλάιτα έμειναν έκπληκτοι όταν είδαν κάποια εκκλησία 60 ευαγγελιζομένων να χτίζει μια Αίθουσα Συνελεύσεων η οποία χωρούσε 1.000 άτομα. Μετά, τον Ιούνιο του 1991, οι κάτοικοι της Χονιάρα παρατηρούσαν με ορθάνοιχτα μάτια καθώς μια Αίθουσα Συνελεύσεων 1.200 θέσεων «ξεφύτρωσε», σαν να λέγαμε, πάνω στα θεμέλιά της σε δυο μόλις εβδομάδες, η πρώτη αίθουσα ταχείας ανέγερσης αυτού του μεγέθους στην περιοχή του Ειρηνικού. Η πρώτη στάση στην ξενάγησή μας στους χώρους οικοδόμησης είναι το νησί Μαλάιτα.
«Η Αίθουσα που Έχτισε ο Ιεχωβά»
Ξεκινήστε με δυο σφυριά και δυο σκαρπέλα για εργαλεία. Προσθέστε ένα πλήθος από πρόθυμους εργάτες καθώς και όλα τα δέντρα που μπορούν να κοπούν από το γειτονικό βαλτώδες δάσος. Τώρα έχετε τα υλικά για μια Αίθουσα Συνελεύσεων 1.500 θέσεων η οποία θα έχει το στιλ που συνηθίζεται στα νησιά Σολομώντος. Ένα τέτοιο θαύμα κατασκευής έχει φέρει μεγάλο αίνο στο όνομα του Ιεχωβά στη Μαλάιτα. Τόσο πολλά ήταν τα φαινομενικά αξεπέραστα προβλήματα τα οποία έπρεπε να υπερνικηθούν για την κατασκευή των εγκαταστάσεων των 930 τετραγωνικών μέτρων, ώστε αυτή η αίθουσα έγινε γνωστή ως «η αίθουσα που έχτισε ο Ιεχωβά».
Τον Ιούνιο του 1982 οι ιεραπόστολοι που διορίστηκαν στη Μαλάιτα έκαναν μια συνάντηση στην κύρια επαρχιακή πόλη Αούκι κι έβγαλαν το ακόλουθο συμπέρασμα: Χρειαζόταν επειγόντως μια καινούρια Αίθουσα Βασιλείας για την τοπική εκκλησία των 65 ευαγγελιζομένων. Στη συνάντηση αυτή συμμετείχε ο Ρότζερ Άλαν και δυο Φιλιππινέζοι ιεραπόστολοι, ο Πεπίτο Παγκάλ και ο Αρτούρο Βιλιάσιν.
Η παλιά Αίθουσα Βασιλείας ήταν γεμάτη τερμίτες. Ήταν τόσο ετοιμόρροπη ώστε ακόμη και το ελαφρύτερο φύσημα του αέρα απειλούσε να τη ρίξει κάτω. Αυτή η αίθουσα, η οποία είχε χτιστεί αρχικά για να παράσχει προσωρινή προστασία από τον ήλιο και τη βροχή στα 400 άτομα που είχαν παρακολουθήσει μια συνέλευση, η οποία είχε γίνει πριν από 15 χρόνια στο Αούκι, τώρα «έπνεε τα λοίσθια».
Η Εκκλησία Αούκι είχε μόνο δυο αδελφούς που εργάζονταν πλήρες ωράριο και το εισόδημα του καθενός απ’ αυτούς ανερχόταν σε 50 δολάρια (περ. 9.000 δρχ.) μηνιαίως. Έτσι, τα μέλη της εκκλησίας συμφώνησαν να προσπαθήσουν όλοι να συγκεντρώσουν τα χρήματα πρώτα ώστε να αρχίσουν το έργο. Οι αδελφοί Παγκάλ και Βιλιάσιν διορίστηκαν να οργανώσουν έναν εκκλησιαστικό «σύλλογο»—μια ομάδα εθελοντών από την εκκλησία οι οποίοι θα εργάζονταν για να αποκτήσουν τα χρήματα που χρειάζονταν.
Η ίδια η εκκλησία καλλιεργούσε γλυκοπατάτες και λάχανα. Μετά, τα προϊόντα τοποθετούνταν σε κοφίνια από φύλλα κοκκοφοίνικα και στέλνονταν με πλοίο στη Χονιάρα. Εκεί, ένας ηλικιωμένος σκαπανέας, ο Κλεόπας Λαομπίνα, πουλούσε τα λαχανικά στην καλύτερη δυνατή τιμή και έστελνε τα λεφτά πίσω στην εκκλησία του Αούκι. Επίσης, τις Δευτέρες 40 με 50 αδελφοί και αδελφές προσπαθούσαν να κερδίσουν χρήματα με τον ιδρώτα του προσώπου τους, σκάβοντας χαντάκια, βγάζοντας αγριόχορτα από φυτείες με κοκκοφοίνικες και φτιάχνοντας μπετόν ανακατεύοντας τα υλικά με τα χέρια. Έτσι, το 1985, αφού δούλεψαν επί 3 1/2 χρόνια, η εκκλησία μάζεψε το ποσό των 2.000 δολαρίων (περ. 360.000 δρχ.) για την οικοδόμηση.
Επέκταση του Προγράμματος
Εν τω μεταξύ, αποφασίστηκε να επεκταθεί σημαντικά το οικοδομικό πρόγραμμα ώστε να ωφεληθούν και οι 23 εκκλησίες της Μαλάιτα. «Αντί να χτίσουμε μια Αίθουσα Βασιλείας για 70 ευαγγελιζομένους, γιατί να μη χτίσουμε μια Αίθουσα Συνελεύσεων για 1.500 άτομα;» σκέφτηκαν οι ντόπιοι αδελφοί. Έτσι σχεδιάστηκε ένα μεγάλο οικοδόμημα το οποίο θα χωρούσε 1.500 άτομα και θα προστάτευε, όχι μόνο από το δυνατό ήλιο του ισημερινού, αλλά επίσης από τις συχνές νεροποντές οι οποίες είναι χαρακτηριστικό των νησιών Σολομώντος.
Έγινε ένα πρόχειρο σχέδιο το οποίο απεικόνιζε μια αίθουσα μήκους 30 μέτρων και πλάτους 32 μέτρων με κεκλιμένη οροφή, η οποία βαθμιαία υψωνόταν και επέτρεπε στο ζεστό αέρα που ανέβαινε να διαφεύγει από το ταβάνι. Η αίθουσα ήταν σχεδιασμένη χωρίς κεντρικές κολόνες, ώστε να μην εμποδίζεται η θέα του ακροατηρίου. Θα γινόταν στο οικόπεδο της εκκλησίας που ήταν περίπου 20 στρέμματα.
Το 1985 η επιτροπή οικοδόμησης της εκκλησίας πήρε ένα χαμηλότοκο δάνειο. Λίγο αργότερα οι Μάρτυρες της Σουηδίας έκαναν μια μεγάλη δωρεά, κι έτσι το σύνολο των χρημάτων για την Αίθουσα Συνελεύσεων ανήλθε στο ποσό των 13.500 δολαρίων (περ. 2.430.000 δρχ.)· χρήματα με τα οποία μπορούσε να αρχίσει το οικοδομικό έργο.
Ο διευθυντής ενός εργοστασίου ξυλείας στη Χονιάρα υποσχέθηκε, επίσης, να προμηθεύσει και τους 300 κατεργασμένους κορμούς δέντρων που χρειάζονταν για τα κύρια υποστυλώματα, για τους στύλους της σκεπαστής βεράντας και της εισόδου, καθώς και για τα ζευκτά, τις τεγίδες και τις επιτεγίδες της στέγης. Τα ζευκτά θα κατασκευάζονταν στη Χονιάρα και κατόπιν θα αποσυναρμολογούνταν και θα στέλνονταν με φορτηγίδα στο Αούκι, όπου θα τα ξανασυναρμολογούσαν και θα τα τοποθετούσαν πάνω στα κύρια υποστυλώματα.
Η ομάδα κατασκευής ανυπομονούσε και ήταν έτοιμη να αρχίσει! Ωστόσο, ο μοναδικός εξοπλισμός που είχαν ήταν δυο σφυριά και δυο σκαρπέλα. Φυσικά, υπήρχαν πολλοί πρόθυμοι βοηθοί που ήταν έτοιμοι να προσφέρουν τις δυνάμεις τους για το έργο. Αλλά κανένας Μάρτυρας στη Μαλάιτα δεν είχε πείρα ως επαγγελματίας οικοδόμος. «Οι αδελφοί και οι αδελφές στηρίζονταν σ’ εμένα για να επιβλέπω το έργο οικοδόμησης, αλλά εγώ δεν είχα χτίσει ποτέ μου ούτε ένα κοτέτσι!» είπε ο αδελφός Άλαν.
Πώς θα σήκωναν οι Μάρτυρες τα ζευκτά της στέγης—καθένα από τα οποία αποτελούνταν από οχτώ μεγάλους κορμούς συνδεδεμένους μεταξύ τους και ζύγιζε δύο έως πέντε τόνους—και πώς θα τα σήκωναν για να τα βάλουν πάνω στα υποστυλώματα που είχαν ύψος 6 μέτρα; Κι εκτός αυτού, πώς θα σήκωναν αυτή καθαυτή τη στέγη περίπου 12 μέτρα ψηλά χωρίς τη χρήση δομικών γερανών βαρέως τύπου;
«Δεν ξέρω», παραδεχόταν ο αδελφός Άλαν τότε. «Θα πρέπει να εμπιστευτούμε στον Ιεχωβά για να μας βοηθήσει».
Ευπρόσδεκτη Βοήθεια
Ειδικευμένα άτομα ήρθαν για να βοηθήσουν «από το άλλο άκρο της θάλασσας» τον Οκτώβριο του 1986. Ο Τζον και η Μάργκαρετ Κλαρκ, οι οποίοι είχαν συμμετάσχει στην κατασκευή του γραφείου τμήματος της Νέας Ζηλανδίας, άκουσαν για τη δυσχερή κατάσταση που αντιμετώπιζε η Εκκλησία Αούκι και κατάφεραν να πάρουν τρίμηνη βίζα για να επισκεφτούν τη Μαλάιτα.
Με τη βοήθεια μιας μπετονιέρας που πήραν ως δώρο, η εκκλησία ξεκίνησε και έφτιαξε μια μεγάλη πλατφόρμα κι έναν τοίχο από τσιμεντόλιθους ο οποίος είχε πτέρυγες στις δυο του άκρες πίσω από την πλατφόρμα. Χρησιμοποιώντας τα χέρια τους σαν φτυάρια, έσκαψαν βαθιούς λάκκους, τους γέμισαν με μπετόν και τοποθέτησαν μέσα σ’ αυτούς τα 18 κύρια υποστυλώματα για τον τοίχο, τη στέγη και τη βεράντα.
Έχοντας λάβει εκπαίδευση από τον αδελφό Κλαρκ, οι αυτόχθονες αδελφοί ξανασυναρμολόγησαν μόνοι τους τα ζευκτά για την αίθουσα και τα τρία ζευκτά για τη σκεπαστή βεράντα της εισόδου. Ωστόσο, είχαν ακόμη το πρόβλημα του πώς να τοποθετήσουν αυτά τα ζευκτά στη θέση τους. Αυτό θα αποτελούσε μηχανολογικό κατόρθωμα, εφόσον τα ζευκτά φτιάχνονταν ενώνοντας μαζί οχτώ κορμούς σ’ ένα τεράστιο τρίγωνο. Η αποφασιστικότητα των αδελφών και η εφευρετικότητά τους ξεπερνάει κάθε περιγραφή.
Χορός Κορμών
Ο μοναδικός διαθέσιμος εξοπλισμός για ένα τέτοιο τεράστιο έργο ανύψωσης ήταν μια τροχαλία πάνω σ’ έναν αυτοσχέδιο γερανό. Ο γερανός ήταν φτιαγμένος από οχτώ κορμούς. Το πρώτο ζευκτό, το οποίο ζύγιζε δυο τόνους, έπρεπε να υψωθεί πάνω από τον πρόσφατα χτισμένο τοίχο που είχαν φτιάξει από τσιμεντόλιθους και να ακουμπήσει πάνω σε δυο υποστυλώματα πίσω απ’ αυτόν. Όταν ο γερανός σήκωσε το ζευκτό όσο πιο ψηλά γινόταν και σε κατακόρυφη θέση, οι αδελφοί αποθαρρύνθηκαν διαπιστώνοντας ότι ο γερανός δεν μπορούσε να σηκώσει το ζευκτό αρκετά ψηλά ώστε να περάσει τον τοίχο. Ήταν ένα μέτρο πιο κάτω! Επί δυο μέρες ο γερανός κρατούσε εκεί ψηλά το ζευκτό—κάτω από το οποίο έβαλαν κορμούς δέντρων για να στηρίζεται—ενώ οι αδελφοί θλίβονταν και συλλογίζονταν τι να κάνουν σχετικά με το πρόβλημα.
Οι άνθρωποι περνούσαν και κορόιδευαν, λέγοντας: «Δεν μπορεί ο Ιεχωβά να σας σηκώσει το ζευκτό;»
«Ωραία!» αναφώνησαν οι αδελφοί. «Τώρα ο Ιεχωβά θα μας βοηθήσει σίγουρα!»
Και ξαφνικά οι αδελφοί που εργάζονταν εκεί είχαν μια έμπνευση. Τοποθέτησαν το γρύλο ενός φορτηγού κάτω από τη μια άκρη του ζευκτού και τη σήκωσαν μερικά εκατοστά. Έβαλαν ένα στύλο κάτω απ’ αυτή την άκρη του ζευκτού, για να την κρατήσει στη θέση της. Μετέφεραν τότε το γρύλο στην άλλη άκρη του ζευκτού για να σηκώσουν κι αυτή την άκρη, τη σήκωσαν και τη στήριξαν. Αυτή η διαδικασία επαναλήφθηκε μέχρις ότου, έπειτα από τέσσερις μέρες επιδέξιων χειρισμών, το πρώτο ζευκτό σηκώθηκε λίγο πάνω από τον τοίχο και τοποθετήθηκε πάνω στα καθορισμένα υποστυλώματα. Αυτό το σπουδαίο επίτευγμα υποκίνησε τους αδελφούς να χορεύουν μέσα στο εργοτάξιο σ’ ένα μεγάλο κύκλο, χτυπώντας παλαμάκια και τραγουδώντας χαρούμενους σκοπούς.
Μόνο αφότου το έργο ολοκληρώθηκε και ο γρύλος χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία για να σηκώσει τρία ζευκτά—ένα από τα οποία ζύγιζε πέντε τόνους—κατάλαβαν οι αδελφοί ότι οι μη ευδιάκριτες λέξεις που υπήρχαν πάνω στο γρύλο και έδειχναν τη δύναμη ανύψωσης δεν έγραφαν «15 τόνοι», όπως πίστευαν, αλλά στην πραγματικότητα έγραφαν μόνο «1,5 τόνος»!
«Αν το σκεφτεί κανείς, αυτό που έκαναν οι αδελφοί και οι αδελφές ξεπερνάει κάθε λογική», λέει ο αδελφός Άλαν. «Το να βλέπεις αυτά τα πελώρια ζευκτά να σηκώνονται ψηλά στον αέρα ήταν σαν να παρακολουθούσες ένα χορό κορμών!»
«Δεν Μπορεί ο Ιεχωβά να Χτίσει μια Αίθουσα;»
Τον Ιανουάριο του 1987 δυο αυτόχθονες αδελφοί, επαγγελματίες οικοδόμοι, επισκέφτηκαν το Αούκι από τη Χονιάρα και αφού έλεγξαν τα ζευκτά είπαν ότι από το εργοστάσιο έστειλαν άθελά τους ακατάλληλους κορμούς καρποφόρων δέντρων οι οποίοι σάπιζαν από μέσα προς τα έξω, πράγμα που δεν φαινόταν. Πίστευαν ότι η σήψη είχε αρχίσει στον πυρήνα και ότι όλοι οι κορμοί θα έπρεπε να αντικατασταθούν. Τέσσερις μήνες αργότερα η θλιβερή διάγνωση επιβεβαιώθηκε—οι περισσότεροι από τους κορμούς τους οποίους είχαν δώσει στους αδελφούς σάπιζαν και το μεγαλύτερο μέρος της βαριάς κατασκευαστικής εργασίας που είχε γίνει θα έπρεπε να ξαναγίνει.
Ο αδελφός και η αδελφή Κλαρκ επέστρεψαν στο Αούκι τον Ιούλιο συνοδευόμενοι από τον Στίβεν και τον Άλαν Μπράουν από το Όκλαντ. Έφεραν μαζί τους εξοπλισμό που προσφέρθηκε από το εργοτάξιο του τελειωμένου τμήματος της Νέας Ζηλανδίας. Οι Νεοζηλανδοί είχαν σκοπό να τελειώσουν σ’ αυτή τους την επίσκεψη την κατασκευή της στέγης της αίθουσας, όμως αντί γι’ αυτό, η εργασία τους επικεντρώθηκε γύρω από τη διάλυση μεγάλου μέρους της κατασκευής του προηγούμενου έτους.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη δυσκολία για τους αδελφούς ήταν το να ανέχονται τους εμπαιγμούς που προέρχονταν από τους επιβάτες ανοιχτών φορτηγών οι οποίοι περνούσαν κοντά από το εργοτάξιο, καθώς και τα ταπεινωτικά σχόλια που έκαναν διάφοροι στην αγορά ή στους δρόμους του Αούκι.
«Δεν μπορεί ο Ιεχωβά να χτίσει μια αίθουσα;» σάρκαζαν. «Αυτό αποδεικνύει ότι έχετε μια ψεύτικη θρησκεία», χλεύαζαν. «Μόνο τρελοί χτίζουν μια αίθουσα και κατόπιν την γκρεμίζουν». Όταν μέλη άλλων θρησκειών περνούσαν από το χώρο οικοδόμησης, χόρευαν και τραγουδούσαν μπροστά στους αποθαρρημένους εργάτες—εκφράζοντας ευχαρίστηση με την κακοτυχία τους. Οι ντόπιοι αδελφοί ήταν τόσο αποκαρδιωμένοι ώστε είπαν στους τέσσερις ιεραποστόλους ότι «θα σταματούσαν αυτή την αίθουσα την ίδια κιόλας στιγμή αν δεν περιλαμβανόταν το όνομα του Ιεχωβά».
Ο Χλευασμός Δεν Κρατάει Πολύ
Σε ορισμένες περιπτώσεις ο χλευασμός των εμπαικτών δεν κρατούσε πολύ. Για παράδειγμα, μια ομάδα ατόμων που έψελναν θρησκευτικούς ύμνους πηγαίνοντας σε μια ειδική εκκλησιαστική εκδήλωση, η οποία θα γινόταν δεκαέξι χιλιόμετρα μακριά, φώναζαν προσβλητικά λόγια και γελούσαν με τους αδελφούς του εργοταξίου καθώς περνούσαν από εκεί μέσα σ’ ένα φορτηγό. Περίπου ενάμισι χιλιόμετρο πιο πέρα από το χώρο οικοδόμησης, το φορτηγό τους έπαθε βλάβη και σταμάτησε, κι έτσι δεν μπορούσαν να πάνε στον προορισμό τους.
Όταν τα νέα για τη βλάβη έφτασαν στο χώρο οικοδόμησης, δόθηκε συμβουλή να ‘μην ανταποδώσουν κακόν αντί κακού’. (Ρωμ. 12:17) Αλλά λίγο αργότερα, όταν μερικοί αδελφοί ανεβασμένοι στην καρότσα του φορτηγού του εργοταξίου πέρασαν δίπλα από τους ακίνητους υμνωδούς δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στην τάση να χορέψουν αθόρυβα ένα ζωηρό χορό!
Το Χωριό Κόνα Σπεύδει Προς Βοήθεια
Μόνο 38 κορμοί από το εργοστάσιο δεν ήταν σάπιοι, έτσι οι υπόλοιποι από τους 300 κορμούς που χρειάζονταν θα έπρεπε να προέλθουν από κάπου αλλού. Αλλά από πού; Οι Μάρτυρες από το χωριό Κόνα, το οποίο βρίσκεται πέντε χιλιόμετρα μακριά από το χώρο οικοδόμησης, πλησίασαν τους αδελφούς του εργοταξίου για να κάνουν μια προσφορά δέντρων από τη γη τους τα οποία έχουν ειδικά σκληρό ξύλο. Τα δέντρα αυτά θα αντικαθιστούσαν τα κύρια υποστυλώματα, τους στύλους της βεράντας και της εισόδου και τα ζευκτά της αίθουσας. Αυτό ήταν μεγάλη θυσία γι’ αυτούς τους Μάρτυρες από το χωριό Κόνα, επειδή η Μαλάιτα είχε σαρωθεί από τον κυκλώνα Νάμου και αυτά τα δέντρα προορίζονταν για να ξαναχτίσουν τα καταστραμμένα σπίτια τους.
Για να μεταφέρουν τους κορμούς από το δάσος, οι αδελφές της Εκκλησίας Αούκι έφτιαξαν ένα δρόμο πλάτους 6 μέτρων καθαρίζοντας μέσα στην πυκνή ζούγκλα ένα διάδρομο 800 μέτρων, από το χώρο με τους κορμούς μέχρι τον κεντρικό δρόμο. Επιστράτευσαν όλη τη δύναμή τους για να κόψουν δέντρα, να φτιάξουν γεφύρια πάνω από τα χαντάκια και να απομακρύνουν τα εμπόδια από τον καινούριο δρόμο. Κατόπιν, μπορούσαν να κόψουν τα δέντρα που είχαν επιλέξει, να κόψουν τα κλαδιά τους και να κάνουν καδρόνια με πριονοκορδέλες.
«Είμαστε σαν Μυρμήγκια»
Τα καινούρια δέντρα κόπηκαν με πλευρά 36 τετραγωνικά εκατοστά και μήκος 6,4 μέτρα. Αλλά πώς θα έφταναν αυτοί οι μεγάλοι κορμοί στον κεντρικό δρόμο που ήταν 800 μέτρα μακριά;
Τα μέλη της εκκλησίας απάντησαν: «Είμαστε σαν μυρμήγκια! Με αρκετά χέρια μπορούμε να μεταφέρουμε τα πάντα!» (Παράβαλε Παροιμίαι 6:6.) Όταν χρειάστηκαν επιπλέον αδελφοί και αδελφές για να μεταφέρουν τους κορμούς, σε όλη την περιοχή με τους κορμούς αντηχούσε η κραυγή: «Μυρμήγκια! Μυρμήγκια! Μυρμήγκια!» Αδελφοί και αδελφές έρχονταν απ’ όλες τις κατευθύνσεις για να προσφέρουν βοήθεια. Σαράντα αδελφοί και αδελφές σήκωναν με τα χέρια τους έναν κορμό, που ζύγιζε μισό τόνο, και τον κουβαλούσαν ως τη λεωφόρο, απ’ όπου μεταφερόταν στο χώρο οικοδόμησης με φορτηγό.
Η τοποθέτηση των υποστυλωμάτων και των στύλων στη θέση τους ήταν ριψοκίνδυνη δουλειά. Για μια ακόμη φορά, ο τρόπος με τον οποίο ενεργούν οι ντόπιοι αποδείχτηκε ο πιο επιτυχημένος. Μόλις έφερναν τα καδρόνια για την υποστύλωση στο εργοτάξιο, τοποθετούσαν το καθένα σε απόσταση περίπου 3 μέτρων από τη βαθιά τρύπα μέσα στην οποία θα το έβαζαν και κατόπιν θα το στερέωναν με μπετόν.
Τριάντα αδελφοί και αδελφές σήκωναν τη μια άκρη του καδρονιού και την έβαζαν στη διχάλα ενός τρίποδου. Κατόπιν έσπρωχναν απότομα το καδρόνι, κι έτσι η άλλη του άκρη άρχιζε να γλιστράει προς την τρύπα όπου έπρεπε να μπει. Δυο από τους πιο θαρραλέους αδελφούς στέκονταν κρατώντας χοντρές σανίδες πίσω από την τρύπα και, όταν το καδρόνι ερχόταν και χτυπούσε σ’ αυτές τις σανίδες, το απότομο αυτό χτύπημα το σταματούσε και η φόρα που είχε το έκανε να έρθει σε κατακόρυφη θέση και κατόπιν να μπει μέσα στην τρύπα του θεμελίου.
Ένα Λάθος Μετατρέπεται σε Ευλογία
Στη συνέχεια σχεδιάστηκε να τοποθετηθεί η στέγη στην αίθουσα. Ωστόσο, μέχρι τότε τα χρήματα για την οικοδόμηση είχαν εξαντληθεί τελείως και η εκκλησία δεν είχε τη δυνατότητα να διαθέσει χρήματα για τη μεταλλική στέγη της οικοδομής. Ευτυχώς, όταν το Κυβερνών Σώμα των Μαρτύρων του Ιεχωβά έμαθε για τη δυσχερή κατάσταση των αδελφών τούς δώρισε 10.000 δολάρια (περ. 1.800.000 δρχ.), που έφταναν, όχι μόνο για να αγοράσουν τη στέγη, αλλά και για να ολοκληρώσουν τον εσωτερικό χώρο της Αίθουσας Συνελεύσεων.
Δόθηκε προκαταβολή 6.000 δολαρίων (περ. 1.080.000 δρχ.) σε μια εταιρία για μια μεταλλική στέγη που είχε βαφτεί σε απαλό γκρι χρώμα. Παρότι αυτή δεν είχε το χρώμα που ήθελε η επιτροπή οικοδόμησης και δεν είχε ούτε το επιθυμητό πάχος ούτε την επιθυμητή ποιότητα, τα χρήματα που διέθεταν έφταναν μόνο γι’ αυτή τη στέγη. Ωστόσο, προς φρίκη της ομάδας οικοδόμησης, η μεταλλική στέγη που χρειάζονταν είχε ήδη πουληθεί σε μια άλλη θρησκευτική ομάδα στη Χονιάρα για την κατασκευή της νέας τους εκκλησίας. Η προμηθεύτρια εταιρία ζήτησε συγνώμη γι’ αυτό το μπέρδεμα, αλλά δεν είχαν απόθεμα άλλο υλικό για στέγες αυτού του τύπου.
Μια εβδομάδα αργότερα η εταιρία πληροφόρησε τους Μάρτυρες ότι είχαν φέρει κάποια ποσότητα από καλύτερης ποιότητας και βαρύ υλικό για στέγες. Αλλά, λόγω του λάθους της εταιρίας, θα έδιναν στην εκκλησία την ευκαιρία να το αγοράσει σε σημαντικά μειωμένη τιμή—η οποία ήταν μέσα στον προϋπολογισμό των χρημάτων για την οικοδόμηση. Ακόμη πιο αξιοσημείωτο είναι ότι η καινούρια μεταλλική στέγη ήταν βαμμένη σ’ ένα πιο ελκυστικό σκούρο πράσινο χρώμα, το οποίο ήθελαν αρχικά οι αδελφοί αλλά δεν είχαν τα χρήματα που χρειάζονταν για να την αγοράσουν.
Το Δεκέμβριο του 1987 έφτασε ο αδελφός Χένρι Ντόναλσον, ένας εργολάβος από τη Νέα Ζηλανδία ο οποίος φτιάχνει στέγες. Το έργο ολοκληρώθηκε με μια όμορφη στέγη 1.100 τετραγωνικών μέτρων. Τώρα, καθώς περνούσαν από το χώρο της οικοδόμησης τα επιβατικά φορτηγά που μετέφεραν αυτούς οι οποίοι παλιότερα τους πείραζαν, οι αδελφοί και οι αδελφές μπορούσαν επιτέλους να τραγουδούν και να χορεύουν—δείχνοντας με ενθουσιασμό το σχεδόν ολοκληρωμένο οικοδόμημα!
Φανταστείτε τη χαρά τους όταν, λίγες μέρες αργότερα, η αίθουσα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά. Ο Βιβ Μόριτς από το τμήμα της Αυστραλίας, ο οποίος υπηρετούσε ως επίσκοπος ζώνης, έκανε μια ομιλία σ’ ένα ακροατήριο 593 ατόμων. Επαίνεσε όλους τους εθελοντές οι οποίοι εργάστηκαν τόσο σκληρά σ’ αυτό το μεγάλο έργο για το πνεύμα αυτοθυσίας και υπομονής που έδειξαν.
«Τα Αδύνατα Γίνονται Δυνατά»
Αυτή η Αίθουσα Συνελεύσεων στη Μαλάιτα αποτελεί ένα παράδειγμα του πώς μπορούν να επιτευχθούν μεγάλα πράγματα χωρίς σύγχρονο εξοπλισμό και χωρίς υλικά του εμπορίου. Είναι απόδειξη του πώς ευλογεί ο Ιεχωβά τις προσπάθειες αυτών που εμπιστεύονται πλήρως σ’ εκείνον. Συχνά το έργο προχωρούσε χωρίς καν τα εντελώς βασικά εργαλεία, όπως αξίνες και φτυάρια, τα οποία θα θεωρούνταν απολύτως αναγκαία σε πιο εύπορες χώρες.
Όταν χρειάστηκε να μαζέψουν κονιοποιημένα κοράλλια και να τα βάλουν σε σακιά για να μεταφερθούν στο χώρο οικοδόμησης, οι αδελφές πήγαν σ’ ένα νταμάρι και έσπαγαν κοράλλια χρησιμοποιώντας αιχμηρά ραβδιά, και κατόπιν μάζευαν τα αιχμηρά, κοφτερά κομμάτια και τα έβαζαν σε σάκους χρησιμοποιώντας μόνο τα χέρια τους. Σε μια μόνο μέρα, οι αδελφές έβγαλαν και φόρτωσαν 13 φορτία κοράλλια—φορτία το καθένα από τα οποία ζύγιζε 3 τόνους!
Ένα άλλο παράδειγμα που δείχνει τι μπορεί να επιτευχθεί με ό,τι είναι διαθέσιμο συνέβη όταν καταστράφηκε τελείως ο τροχός στο μοναδικό καροτσάκι που είχαν στο εργοτάξιο και δεν μπορούσε να βρεθεί πουθενά ανταλλακτικό στα νησιά Σολομώντος. Αυτό δεν αποθάρρυνε διόλου τους Μάρτυρες. Αφού γέμιζαν το καροτσάκι με μπετόν, απλώς το σήκωναν και το μετέφεραν στο μέρος που έπρεπε, μέχρι που έλαβαν έναν άλλον τροχό από τη Νέα Ζηλανδία πέντε εβδομάδες αργότερα.
Τελικά, αφού έγινε πολλή επιπρόσθετη εργασία, η Αίθουσα Συνελεύσεων χρησιμοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 1988 για τη Συνέλευση Περιφερείας «Θεία Δικαιοσύνη».
Η επόμενη στάση στην ξενάγησή μας στους χώρους οικοδόμησης είναι η Χονιάρα, στο νησί Γκουανταλκανάλ.
«Σε Δυο Μόνο Εβδομάδες»
«Σε δυο μόνο εβδομάδες!» Σύντομα η είδηση διαδόθηκε παντού στην πόλη Χονιάρα. Οι αντιδράσεις που προκάλεσε ήταν περιέργεια, έκπληξη και δυσπιστία. Πώς θα μπορούσε να ανεγερθεί ένα μεγάλο οικοδόμημα χωρητικότητας 1.200 ατόμων σε δυο εβδομάδες; Πώς θα μπορούσε, αλήθεια, να συμβεί αυτό σ’ ένα νησί που ήταν τόσο απομακρυσμένο από τις τεχνολογικές ευκολίες του ανεπτυγμένου κόσμου;
Η σύγχρονη τεχνολογία και οι ειδικευμένοι τεχνίτες δεν ήταν το κλειδί της επιτυχίας σ’ αυτό το έργο. Παρ’ όλα αυτά, ήταν απολύτως απαραίτητη μια ανθεκτική στους κυκλώνες και ωστόσο άνετη Αίθουσα Συνελεύσεων, με βήμα και ηχητικές εγκαταστάσεις, σ’ αυτή τη χώρα όπου το χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή δρόμων και δημόσιων έργων περιλαμβάνει μήνες και χρόνια, όχι μέρες και εβδομάδες.
Όταν διαμορφώθηκαν τα θεμέλια, το ενδιαφέρον των ντόπιων αυξήθηκε. Ωστόσο, πολλοί τα περιεργάζονταν με αυξανόμενη δυσπιστία καθώς άρχισαν να αντιλαμβάνονται το μέγεθος του μελλοντικού οικοδομήματος βλέποντας τις βάσεις. Ρωτούσαν: «Πώς θα χτίσετε αυτό το μεγάλο κτίριο σε δυο μόνο εβδομάδες;»
Σύντομα, έφτασαν φορτία με μεγάλα χαλύβδινα κομμάτια και τα ξεφόρτωσαν από τα πλοία. Οι κρατικοί υπάλληλοι της Χονιάρα ήταν πολύ εξυπηρετικοί και λογικοί και προθυμοποιήθηκαν να εξηγήσουν λεπτομερώς τις διαδικασίες εισαγωγής. Οι αρχές των νησιών Σολομώντος έδωσαν άδεια σε μια ομάδα περίπου 60 εθελοντών, όλοι Μάρτυρες από την Αυστραλία, να έρθουν στη Χονιάρα και να δουλέψουν με τους ντόπιους Μάρτυρες κατά την περίοδο κατασκευής που θα διαρκούσε δυο εβδομάδες. Πόσο πολύ εκτίμησαν οι αδελφοί το ευγενικό ενδιαφέρον και τη βοήθεια που τους πρόσφεραν οι κρατικοί υπάλληλοι!
Στις 7 Ιουνίου 1991 την ομάδα κατασκευής την καλωσόρισαν στο αεροδρόμιο της Χονιάρα αδελφοί με λαμπερά άσπρα δόντια, τα οποία έμοιαζαν με κοσμήματα στα χαμογελαστά σκούρα πρόσωπά τους, με γιρλάντες από κόκκινα λουλούδια, καθώς και με την αγάπη που κάνει αυτή τη διεθνή αδελφότητα μοναδική. Κάθε αρχική ντροπαλότητα εξαφανίστηκε σύντομα όταν όλοι οι εργαζόμενοι άρχισαν, την αμέσως επόμενη μέρα, να χτίζουν το μεγάλο σπίτι για τη λατρεία του Ιεχωβά. Κάθε τεχνίτης με χαρά μεταβίβαζε τις γνώσεις του σχετικά με την τέχνη του σ’ αυτούς που διορίζονταν να εργαστούν μαζί του. Ένας ντόπιος προμηθευτής ήρθε να δει μια χαλύβδινη κατασκευή και είπε γεμάτος έκπληξη: «Κάποτε είχα να φτιάξω μια κατασκευή με 25 τόνους χάλυβα και αυτό μου πήρε τρεις μήνες. Εδώ εσείς έχετε σηκώσει 30 τόνους σε δυόμισι μόνο μέρες!»
Μόλις 15 μέρες μετά την έναρξη του έργου ταχείας ανέγερσης της Αίθουσας Συνελεύσεων έγινε η πρώτη συνέλευση. Πολύ σύντομα οι επισκέπτες αδελφοί και αδελφές έπρεπε να φύγουν. Η σκηνή στο αεροδρόμιο έμοιαζε πολύ μ’ αυτήν της άφιξής τους—οι γιρλάντες από κόκκινα λουλούδια και όλοι να σφίγγουν τα χέρια και να αγκαλιάζονται ασταμάτητα, μόνο που αυτή τη φορά λίγοι ήταν εκείνοι οι οποίοι δεν έκλαιγαν.
«Τα Ευτυχισμένα Νησιά» Σήμερα
Παρότι έχουν περάσει 35 και πλέον χρόνια από τότε που τα καλά νέα του ευτυχισμένου Θεού έφτασαν για πρώτη φορά στα νησιά Σολομώντος, υπάρχουν ολόκληρα νησιά, όπως η Σάντα Ισαβέλα, τα Σόρτλαντ, τα Ρένελ, η Μπελόνα, το Τικόπια, η Σικαϊάνα και η Ουλάουα, όπου τα καλά νέα της Βασιλείας δεν έχουν κηρυχτεί με οργανωμένο τρόπο. Σίγουρα έχει έρθει ο κατάλληλος καιρός για να δοθεί μια πιο εκτεταμένη μαρτυρία. Παρότι οι κάτοικοι των νησιών Σολομώντος αποκαλούν τη χώρα τους «Τα Ευτυχισμένα Νησιά», τα πιεστικά προβλήματα παραμένουν. Για πολλούς νησιώτες αυτοί είναι πράγματι ‘κρίσιμοι καιροί, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους’. (2 Τιμ. 3:1, ΜΝΚ) Οι άνθρωποι εκεί έχουν πολλές οικονομικές δυσκολίες. Η μετάβαση από τη ζωή του χωριού σ’ έναν πιο αστικό τρόπο ζωής προκαλεί κοινωνική ένταση. Οι άνθρωποι ψάχνουν να βρουν απαντήσεις στα προβλήματά τους, και οι ειλικρινείς ανακαλύπτουν ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά υποδεικνύουν τις σωστές, παρηγορητικές απαντήσεις μέσα από τη μοναδική πηγή σοφίας και παρηγοριάς, το Λόγο του Θεού.
Πολλοί ντόπιοι βλέπουν τα έργα που επιτελεί το πνεύμα του Ιεχωβά ανάμεσα στο λαό του. Στο Αούκι της Μαλάιτα έμειναν έκπληκτοι καθώς παρατηρούσαν μια εκκλησία 60 ευαγγελιζομένων με πολύ λίγα υλικά πλούτη να χτίζει μια όμορφη Αίθουσα Συνελεύσεων 1.500 θέσεων με τη γεμάτη αγάπη βοήθεια πνευματικών αδελφών τους από τη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία και με οικονομική βοήθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σουηδία. Ως αποτέλεσμα τούτου, πολλοί ενδιαφερόμενοι συνταυτίζονται με το λαό του Ιεχωβά.
Συχνά, αυτοί που έχουν ακούσει ιστορίες ή έχουν δει φωτογραφίες από τα νησιά του Νότιου Ειρηνικού έχουν μια λανθασμένη άποψη. Πιστεύουν ότι τα νησιά είναι παράδεισοι, όπου ο τρόπος ζωής δεν είναι κοπιαστικός και όπου το σκαπανικό εκεί είναι μια συνεχής διασκέδαση. Οι φωτογραφίες, δυστυχώς, δεν δείχνουν τα κουνούπια, τις σκνίπες, τους κυκλώνες και τις σεισμικές δονήσεις. Δεν δείχνουν την υγρασία που είναι σε ποσοστό 100 τοις εκατό, με αποτέλεσμα να μουχλιάζουν τα ρούχα, τα βιβλία και τα άλλα υπάρχοντα, ούτε τονίζουν τις τροπικές ασθένειες, τα φίδια και τους κροκόδειλους. Επομένως, οι θησαυροί των νησιών Σολομώντος δεν είναι υλικοί. Αποτελούνται από ανθρώπους οι οποίοι έχουν πάρει τη στάση τους υπέρ της λατρείας του Ιεχωβά—αυτοί είναι ‘τα επιθυμητά πράγματα απ’ όλα τα έθνη’—άτομα που αγαπούν τον Ιεχωβά και τα οποία έχουν προσαρμόσει τη ζωή τους ώστε να κάνουν το θέλημά του. (Αγγαίος 2:7, ΜΝΚ) Η καλοσύνη τους, η προθυμία τους να μάθουν τους νόμους του Θεού και να τους εφαρμόσουν, και η οσιότητά τους στη Βασιλεία του Θεού είναι αυτά που κάνουν τους κατοίκους των νησιών Σολομώντος επιθυμητούς στα μάτια του Ιεχωβά.
Είθε να συνεχίσει ο Ιεχωβά να ευλογεί άφθονα το έργο των ταπεινών και ευτυχισμένων δούλων του σ’ αυτά τα απομακρυσμένα «Ευτυχισμένα Νησιά», καθώς αυτοί επιδιώκουν τη μοναδική αληθινή και διαρκή ευτυχία, βάζοντας πρώτα τα πνευματικά πράγματα στη ζωή τους.—Ματθ. 5:3, ΜΝΚ· 6:33.
[Υποσημείωση]
a Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 1978, στην αγγλική.
[Πίνακες στη σελίδα 252]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
Νησιά Σολομώντος
1.200
1954 1
1960 135
1970 553
1980 497
1991 851
Ανώτατο Όριο Ευαγγελιζομένων
100
1954
1960 3
1970 57
1980 69
1991 70
Μέσος Όρος Σκαπανέων
[Χάρτες/Πλαίσιο στη σελίδα 208]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο).
ΝΗΣΙΑ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ
ΟΝΤΟΓΚ ΤΖΑΒΑ ΑΤΟΛΛΗ
Νότιος Ειρηνικός Ωκεανός
ΣΟΥΑΣΕΛ
ΝΗΣΙΑ ΣΟΡΤΛΑΝΤ
ΓΚΙΖΟ
ΝΗΣΙΑ ΝΕΑ ΓΕΩΡΓΙΑ
Μούντα
ΣΑΝΤΑ ΙΣΑΒΕΛΑ
ΜΑΛΑΪΤΑ
Μαλούου
Αούκι
ΓΚΟΥΑΝΤΑΛΚΑΝΑΛ
Χονιάρα
Επαρχία Μακίρα
ΟΥΛΑΟΥΑ
ΣΑΝ ΚΡΙΣΤΟΜΠΑΛ (ΜΑΚΙΡΑ)
Επαρχία Τεμότου
ΝΗΣΙΑ ΡΙΦ
ΝΗΣΙΑ ΣΑΝΤΑ ΚΡΟΥΖ
Λάτα
[Χάρτης]
ΙΣΗΜΕΡΙΝΟΣ
ΠΑΠΟΥΑ-ΝΕΑ ΓΟΥΙΝΕΑ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
[Πλαίσιο]
ΝΗΣΙΑ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ
Πρωτεύουσα: Χονιάρα, Γκουανταλκανάλ
Επίσημες Γλώσσες: Πίτζιν των Νησιών Σολομώντος και Αγγλική
Κύρια Θρησκεία: Αγγλικανική
Πληθυσμός: 328.723
Γραφείο Τμήματος: Χονιάρα
[Εικόνες στη σελίδα 210]
Το λιμάνι της Χονιάρα στη βόρεια ακτή του Γκουανταλκανάλ
Παιδιά των νησιών Σολομώντος
[Εικόνα στη σελίδα 212]
Το γραφείο τμήματος στη Χονιάρα στο νησί Γκουανταλκανάλ
[Εικόνα στη σελίδα 213]
Η Τζόαν και ο Μπομπ Σίκαμ μπροστά από το πρώτο γραφείο τμήματος
[Εικόνα στη σελίδα 217]
Τα καλά νέα έχουν κηρυχτεί σθεναρά σε έξι από τα κύρια νησιά και σε πάρα πολλά από τα μικρότερα
[Εικόνα στη σελίδα 218]
Αίθουσα Βασιλείας στο Γκίζο, στη Δυτική Επαρχία. Για την κατασκευή μερικών αιθουσών χρησιμοποιείται ξυλεία από το δάσος και πλεγμένα ή ραμμένα φύλλα φοινίκων
[Εικόνα στη σελίδα 227]
Τα φύλλα τάρου χρησιμοποιούνται ως ομπρέλες. Επίσης, μπορούν να γραφτούν μηνύματα πάνω στα φύλλα
[Εικόνα στη σελίδα 233]
Ο Έλσον Σίτε, ένας ειδικός σκαπανέας, και η οικογένειά του
[Εικόνες στη σελίδα 243]
Οι κορμοί, που μεταφέρονται από βαλτώδεις περιοχές και γίνονται καδρόνια με πριονοκορδέλες, φορτώνονται στο φορτηγό. Ένα καδρόνι (στύλος εξωτερικού τοίχου) τοποθετείται σε μια τρύπα στο θεμέλιο για την Αίθουσα Συνελεύσεων στο Αούκι
[Εικόνες στη σελίδα 244]
Τα μεγάλα ζευκτά για τη στέγη που ζυγίζουν ως και πέντε τόνους φτιάχνονται συνδέοντας οχτώ κορμούς μεταξύ τους. Τα ζευκτά τοποθετούνται πάνω σε υποστυλώματα ύψους 6 μέτρων χωρίς τη βοήθεια δομικού εξοπλισμού βαρέως τύπου
[Εικόνα στη σελίδα 245]
Η αποπερατωμένη Αίθουσα Συνελεύσεων των 1.500 θέσεων στο Αούκι της Μαλάιτα
[Εικόνες στη σελίδα 249]
Διαμορφώνεται ο σκελετός, που είναι ανθεκτικός στους κυκλώνες και στους σεισμούς
«Το Μεγάλο Κτίριο» στη Χονιάρα του Γκουανταλκανάλ χωράει 1.200 άτομα
[Εικόνα στη σελίδα 251]
Η Επιτροπή του Τμήματος. Από τα αριστερά προς τα δεξιά, Τζέιμς Ρονομαελάνα, Τσόζεφ Νόιχαρτ και Ρόντνεϊ Φρέιζερ