Ποια Είναι η Άποψις της Βίβλου;
Τιμιότης στο Επάγγελμα—Μπορείτε να την Έχετε;
ΣΤΟ παλαιό ρητό «Η τιμιότης πληρώνεται» ο σύγχρονος σαρκαστής ανταπαντά, «Αλλ’ όχι αρκετά!» Αντιπροσωπεύοντας αυτή την άποψι, το βιβλίο Η Σπουδαιότης του Ψεύδους, διατείνεται ότι η τιμιότης «μπορεί να είναι ένα ευγενές ιδανικό, αλλ’ έχει λίγη αξία στον αγώνα ζωής και θανάτου για επιβίωσι και ασφάλεια. Ο άνθρωπος έχει μικρό περιθώριο για εκλογή. Πρέπει να ψεύδεται για να ζήση.»
Σεις το πιστεύετε αυτό; Πολλοί επιχειρηματίες το πιστεύουν. Η ανεντιμότης είναι τόσο συνήθης, ώστε ‘Μπορείς να κάνης οτιδήποτε εφ’ όσον δεν σε συλλαμβάνουν,’ λέγει η διαφήμισις ενός «οικογενειακού παιγνιδιού» για την επιτυχία των επιχειρήσεων. Αλλ’ η ανεντιμότης δεν είναι ένα «παιγνίδι» για κείνους που την χρησιμοποιούν στην επιχείρησι. Αυτοί συχνά δικαιολογούνται λέγοντας: «Δεν μπορεί να κάμης διαφορετικά.»
Όσον αφορά τη συνείδησι, ο Ντάνιελ Ντριου, ένας ασυνείδητος οικονομολόγος του τελευταίου αιώνος, είπε τα εξής: «Δεν μπορούμε να διυλίζωμε τον κώνωπα για μικροπράγματα . . . Μια ευαίσθητη συνείδησις θα ήταν σαν μια άσπρη μεταξωτή ποδιά για ένα σιδηρουργό. Μερικές φορές είσαι υποχρεωμένος να λερώνης τα χέρια σου.»
Είναι πράγματι αλήθεια ότι πρέπει κανείς να καταπνίγη τη συνείδησί του για να έχη επιτυχία στην εργασία του; Είναι ακατόρθωτη η τιμιότης για έναν επιχειρηματία; Εφ’ όσον περιλαμβάνεται η συνείδησις, η άποψις της Αγίας Γραφής γι’ αυτό το θέμα είναι πολύτιμη. Τοποθετεί την τιμιότητα στην κατάλληλη θέσι, εκθέτοντας τις ανέντιμες πράξεις ως εκείνο που πραγματικά είναι.
Μια από τις απαιτήσεις για τους υπεύθυνους μέσα στη Χριστιανική εκκλησία είναι ότι δεν πρέπει να είναι «αισχροκερδείς.» (1 Τιμ. 3:8· Τίτος 1:7) Η απληστία για γρήγορη ή εύκολη απόκτησι χρημάτων εξαναγκάζει κάποιον να θυσιάση μια έντιμη συνείδησι. «Όστις σπεύδει να πλουτήση δεν θέλει μείνει ατιμώρητος.»—Παρ. 28:20.
Εν τούτοις, υπάρχουν κι’ εκείνοι που δικαιολογούν την ανεντιμότητα λέγοντας, «Αυτά έχει το εμπόριο.» Προσπαθούν να ρίψουν την ευθύνη στον καταναλωτή, λέγοντας «Υπ’ ευθύνην του αγοραστού,» «Ας προσέχη ο αγοραστής.» Αλλά μήπως η ανεντιμότης με το πρόσχημα «εμπόριο» γίνεται πιο νόμιμη; Μπορεί ένας κλέπτης να πη, «Ας πρόσεχαν τα θύματά μου,» για ν’ απορρίψη τις ευθύνες για τη ληστεία που διέπραξε; Η Αγία Γραφή τοποθετεί την κλοπή και την ανεντιμότητα στην εργασία στην ίδια κατηγορία. Ο Μωσαϊκός νόμος λέγει: «Δεν θέλετε κλέπτει, ουδέ θέλετε ψεύδεσθαι, ουδέ θέλετε απατήσει έκαστος τον πλησίον αυτού. . . Δεν θέλεις αδικήσει τον πλησίον σου, ουδέ θέλεις αρπάσει.»—Λευιτ. 19:11, 13. Συγκρίνατε με το Ιερεμ. 21:12· Ψαλμ. 62:10· Λευιτ. 6:2-5.
Συνεπής μ’ αυτό, ο Ιησούς απεκάλεσε «ληστάς» τους αργυραμοιβούς, κι’ εκείνους που πωλούσαν ζώα για θυσία μέσα στον ναό της Ιερουσαλήμ. (Ματθ. 21:12, 13) Γιατί; Διότι αυτοί είχαν ένα «κοινό στη διάθεσί τους» και εχρέωναν με υπερβολικές τιμές. Αυτή η συνήθεια αναφέρεται ακόμη και στο Ιουδαϊκό Μισνά με δυσμενή σχόλια. Χωρίς αμφιβολία, ο Ιησούς έβλεπε αυτές τις εμπορικές δοσοληψίες σαν ένα είδος αισχροκερδείας ή «ληστείας.»
Οι επιχειρηματίες, βέβαια, δεν κατατάσσονται στην ίδια τάξι με τους κλέπτες. Εν τούτοις η Βίβλος θεωρεί εκείνους που αποκτούν κέρδος με απατηλά μέσα όπως τους κλέπτες. Η παραπλανητική διαφήμισις, ή χρήσις υλικών κατωτέρας ποιότητος, η χρέωσις για μη αναγκαία εργασία ή για είδη που δεν τοποθετήθηκαν ποτέ, η απόκρυψις ελαττωμάτων σε μεταχειρισμένα εμπορεύματα, η εξαπάτησις, επί του φόρου εισοδήματος, η αποδοχή ή η προσφορά δωροδοκίας—είναι μόλις λίγες από τις ανέντιμες μεθόδους που έχουν υιοθετήσει μερικοί για να «κλέπτουν» ό,τι δεν τους ανήκει δικαιωματικά. Η προτροπή της Αγίας Γραφής προς τους κλέπτας οιουδήποτε είδους είναι: «Ο κλέπτων, ας μη κλέπτη πλέον, μάλλον δε ας κοπιάζη εργαζόμενος το καλόν με τας χείρας αυτού.» (Εφεσ. 4:28) Η τιμιότης στο επάγγελμα μπορεί ν’ απαιτή περισσότερο χρόνο και «σκληρή εργασία,» και το κέρδος μπορεί να μη είναι πολύ μεγάλο, αλλά το πιο ικανοποιητικό κέρδος από τη «καλή εργασία,» υπερβαίνει κατά πολύ το κέρδος της ανεντιμότητος.
Είναι αυτή η άποψις ρεαλιστική; Μπορείτε σεις να την ακολουθήσετε; Πολλοί Χριστιανοί το κάνουν με καλά αποτελέσματα. Ένας παντοπώλης στην Πορτογαλία ωφελήθηκε επειδή ακολούθησε τη συμβουλή: «Ζύγια διάφορα είναι βδέλυγμα εις τον Ιεχωβά· και η δολία πλάστιγξ δεν είναι καλόν.» (Παροιμ. 20:23) Όταν έγινε ένας αφιερωμένος Χριστιανός, η εργασία του αυξήθηκε σημαντικά. Η έκθεσις αναφέρει ότι «όλοι στην περιοχή γνωρίζουν ότι αυτός δεν θα τους εξαπατήση ούτε θα τους κλέψη όπως κάνουν άλλοι έμποροι, διότι τώρα αυτός είναι μάρτυς του Ιεχωβά, και αυτοί είναι τίμιοι άνθρωποι.»
Και πολλοί άλλοι επίσης επιθυμούν να συνεργάζωνται με έντιμους εμπόρους. Αλλά τι θα λεχθή για την περίπτωσι που λόγω των περιστάσεων, δεν κερδίζει κανείς τίποτα; Ή ακόμη, έχει ζημία στην εργασία του; Πρέπει και πάλι να μη ξεχνά ότι είναι πολύ μεγαλύτερη η απώλεια που προέρχεται από την ανεντιμότητα: «Ή δεν εξεύρετε ότι οι άδικοι δεν θέλουσι κληρονομήσει την βασιλείαν του Θεού; . . . ούτε πόρνοι . . . ούτε κλέπται ούτε πλεονέκται,. . . ούτε άρπαγες.»—1 Κορ. 6:9, 10.
Ποια πρέπει να είναι η στάσις ενός υπαλλήλου, αν αντιληφθή ότι ο προϊστάμενός του ή άλλοι υπάλληλοι κάνουν πράγματα που ενοχλούν τη συνείδησί του; Πρέπει να παραιτηθή από την εργασία του; Η Αγία Γραφή λέγει ότι ένας υπάλληλος πρέπει να δείχνη απόλυτη εντιμότητα σε ό,τι κάνει ο ίδιος. (Τίτος 2:10) Αλλ’ αυτό δεν τον καθιστά κατ’ ανάγκην υπεύθυνο για ό,τι κάνουν οι άλλοι γύρω του. «Επειδή τότε,» όπως λέγει ο Παύλος, «πρέπει να εξέλθητε από του κόσμου.» (1 Κορ. 5:10) Έτσι, ανάλογα με τον βαθμό που η συνείδησίς του ενοχλείται, ένας Χριστιανός μπορεί να εκλέξη να παραμείνη, αν ο εργοδότης του δεν απαιτή απ’ αυτόν να κάμη ανέντιμα πράγματα. Ο εργοδότης είναι πιθανόν να τον εκτιμήση σαν αξιόπιστο περισσότερο από τους άλλους υπαλλήλους του.
Ένας ιδιοκτήτης καταστήματος στην Ελλάδα, όταν επιέζετο από έναν Ορθόδοξο κληρικό ν’ απολύση μια υπάλληλο επειδή ήταν μάρτυς του Ιεχωβά, είπε στον ιερέα: «Έχω κι’ άλλες 25 Ορθόδοξες κοπέλλες, και όλες κλέπτουν διάφορα αντικείμενα. Μόνο σ’ αυτήν έχω εμπιστοσύνη, και της έχω αναθέσει το καθήκον να κάνη σωματική έρευνα σε όλες τις άλλες.» Ώστε, αντί να την απολύση, ηύξησε και τον μισθό της.
Συνεπώς, η τιμιότης στο επάγγελμα, είτε είσθε εργοδότης είτε υπάλληλος» είναι κάτι που μπορείτε να το έχετε. Η υπόσχεσις του Θεού είναι: «Ο περιπατών εν δικαιοσύνη και ο λαλών εν ευθύτητι· ο καταφρονών το κέρδος των δυναστεύσεων, ο σείων τας χείρας αυτού από δωροληψίας, . . . άρτος θέλει δοθή εις αυτόν· το ύδωρ αυτού θέλει είσθαι βέβαιον.»—Ησ. 33:15, 16.
Σημειώστε ότι δεν υπάρχει υπόσχεσις για ταχεία ή εύκολη απόκτησι πλούτου όταν εργάζεται κανείς με έντιμο τρόπο, αλλά υπάρχει υπόσχεσις για επάρκεια. Εκτός αυτού, απολαμβάνετε τη βαθύτερη ικανοποίησι που προέρχεται όταν σέβεσθε τον εαυτό σας και τους άλλους· επειδή εκπληρώνετε τις υποχρεώσεις σας ευσυνειδήτως προς τους συνανθρώπους σας· επειδή έχετε «καθαράν συνείδησιν» ενώπιον του νόμου και, το σπουδαιότερο, ενώπιον του Θεού. Όλα αυτά είναι πράγματι «μέγας πλουτισμός.» (Εβρ. 13:18· 1 Τιμ. 6:6-10) Ώστε, όταν εξετάζεται η τιμιότης στο επάγγελμα από την άποψι του Λόγου του Θεού, η πραγματική ερώτησις είναι: Τιμιότης στο επάγγελμα—Μπορείτε να μη την έχετε;