Πλαστήκαμε για να Χαιρόμαστε τους Δρυμούς

ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ νιώθουμε γαλήνη και ικανοποίηση όταν καταφέρνουμε να ξεφύγουμε από τον πυρετώδη ρυθμό της ζωής στην πόλη, προκειμένου να χαρούμε τις ομορφιές του φυσικού περιβάλλοντος. Ο Τζον Μιούιρ, που είναι πασίγνωστος ως ένας από τους πρώτους υποστηρικτές της διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος, παρατήρησε: «Οι ορεινοί δρυμοί και οι προστατευόμενες περιοχές δεν χρησιμεύουν μονάχα ως πηγές απ’ όπου παίρνουμε ξυλεία και απ’ όπου ξεκινάνε τα ποτάμια που χρησιμοποιούμε για άρδευση· χρησιμεύουν και ως πηγές ζωής».

Δεν πρέπει λοιπόν να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι το σπίτι που έδωσε ο Δημιουργός μας στο πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι ήταν ένας δρυμός, δηλαδή πάρκο, έμοιαζε με κήπο. Αυτός καταλάμβανε ένα τμήμα της περιοχής που ονομαζόταν Εδέμ, και γι’ αυτό λεγόταν ‘κήπος της Εδέμ’. Εκείνος ο δρυμός, που έμοιαζε με κήπο, ήταν πολύ μεγάλος. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι ένας ποταμός που τον άρδευε χωριζόταν και σχημάτιζε τέσσερα μεγάλα ποτάμια, και από το ότι σ’ αυτόν τον κήπο βρίσκονταν «όλα τα είδη των δένδρων, τα οποία είναι ευχάριστα εις την όρασιν και καλά προς βρώσιν».—Γένεσις 2:8-10, 15, ΛΧ.

Μέχρι τον αιώνα μας, το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου γένους ζούσε σε μέρη όπου μπορούσε να βρει αναζωογόνηση από τέτοιες «πηγές ζωής». Κατόπιν όμως, οι άνθρωποι άρχισαν να συνωστίζονται σε μεγάλες πόλεις και οι ερημικές περιοχές άρχισαν να υφίστανται βλάβες ή ακόμη και να καταστρέφονται από τον άνθρωπο. Έτσι λοιπόν, η σκέψη να διατηρηθούν ορισμένες περιοχές ως εθνικοί δρυμοί έχει χαρακτηριστεί σωστά ως «μεγαλειώδης και καταπληκτική ιδέα». Πότε και πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα;

Οι Πρώτοι Εθνικοί Δρυμοί

Η αρχή της θα μπορούσε να χρονολογηθεί το 1870. Αφού εξερεύνησαν την περιοχή Γέλοουστοουν των Ηνωμένων Πολιτειών, οι άντρες κάποιας αποστολής άναψαν το βράδυ μια φωτιά στην κατασκήνωσή τους, μαζεύτηκαν γύρω της και άρχισαν να μιλάνε για τα έξοχα πράγματα που είχαν δει. Ένας απ’ αυτούς, ο Κορνίλιους Χέτζις, που έγινε αργότερα κυβερνήτης της Μοντάνα, πρότεινε να διατηρηθεί εκείνη η περιοχή ως εθνικός δρυμός προς όφελος των μελλοντικών γενιών. Οι υπόλοιποι συμφώνησαν με ενθουσιασμό. Δυο χρόνια αργότερα, αυτή η ιδέα εγκρίθηκε, και το 1872, ο Πρόεδρος Γιουλίσις Σ. Γκραντ υπέγραψε το νομοσχέδιο με το οποίο το Γέλοουστοουν έγινε ο πρώτος εθνικός δρυμός του κόσμου.

Αργότερα, ακολουθώντας το παράδειγμα του Γέλοουστοουν, η Αυστραλία δημιούργησε ένα φυσικό καταφύγιο ζώων στη Νέα Νότια Ουαλία, το οποίο είναι τώρα γνωστό ως Βασιλικός Εθνικός Δρυμός. Έπειτα, μόλις 13 χρόνια μετά τα εγκαίνια του Γέλοουστοουν, δημιουργήθηκε ο τρίτος εθνικός δρυμός του κόσμου, στην Αλμπέρτα του Καναδά. Μάλιστα ήταν ενδιαφέρον το πώς συνέβη αυτό.

Ο Καναδάς ήταν τότε μια καινούρια χώρα και είχε αναλάβει την κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής, η οποία περνούσε από τα Βραχώδη Όρη και έφτανε στην Ακτή του Ειρηνικού. Κάποια μέρα του Νοεμβρίου του 1883, τρεις εργάτες των σιδηροδρόμων που εξερευνούσαν την έρημο κοντά στο Φορτ Κάλγκαρι βρήκαν τυχαία ένα σημείο όπου ανάβλυζε θερμό μεταλλικό νερό από τη γη. Οι άνθρωποι αντιλήφθηκαν την αξία εκείνων των πηγών, κι έτσι ακολούθησαν νομικές μάχες προκειμένου να εξασφαλιστεί η κυριότητά τους.

Εντούτοις σύντομα, αναμείχτηκε στην υπόθεση η καναδική κυβέρνηση. Έβλεπε ότι η περιοχή αυτή είχε τη δυνατότητα να ελκύσει τουρίστες, και δεν ήθελε να παραχωρήσει τα δικαιώματα σε κανέναν ιδιώτη επιχειρηματία. Έτσι, το 1885, η κυβέρνηση πέρασε ένα νομοθετικό διάταγμα που όριζε ότι αυτή η περιοχή θα διαφυλασσόταν προς «όφελος της υγείας του κοινού» και «δεν θα μπορούσε ούτε να την πουλήσει κανείς ούτε να εγκατασταθεί σ’ αυτήν ούτε να την καταλάβει». Η αρχική τοποθεσία που καταλάμβανε 26 τετραγωνικά χιλιόμετρα έχει διευρυνθεί, και αποτελεί πλέον μέρος μιας προστατευόμενης περιοχής, η οποία έχει έκταση 6.641 τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι γνωστή ως Εθνικός Δρυμός Μπανφ.

Ο Καναδάς έχει τώρα περίπου 30 τέτοιους δρυμούς σ’ ολόκληρη τη χώρα, οι οποίοι έχουν συνολική έκταση ίση μ’ εκείνη της Αγγλίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πάνω από 300 τέτοιες περιοχές στο Σύστημα Εθνικών Δρυμών τους, με συνολική έκταση υπερδιπλάσια της έκτασης της Αγγλίας. Σε παγκόσμια κλίμακα, η «μεγαλειώδης και καταπληκτική ιδέα» για τη δημιουργία εθνικών δρυμών είχε τέτοια απήχηση, ώστε υπάρχουν περισσότερες από 2.000 προστατευόμενες περιοχές σε 120 περίπου διαφορετικές χώρες.

Η Έμφαση Δίνεται Κάπου Αλλού

Αρχικά, η περιοχή Μπανφ ήταν στην πραγματικότητα ιαματικά λουτρά για τους λίγους προνομιούχους. «Αφού δεν μπορούμε να εξάγουμε το περιβάλλον», δήλωσε ένας από τους πρώτους υποστηρικτές, «θα εισάγουμε τους τουρίστες». Και οι τουρίστες πράγματι ήρθαν. Μάλιστα οι τουρίστες έχουν κατακλύσει μερικούς εθνικούς δρυμούς τόσο πολύ, ώστε επικρατεί σ’ αυτά απίστευτος συνωστισμός και συμφόρηση. «Μείναμε κατάπληκτοι από τα πλήθη που υπήρχαν», είπε κάποια οικογένεια μετά από μια επίσκεψη στο Γέλοουστοουν· «ήταν λες και βρισκόσουν στους δρόμους του Μανχάταν [στην Πόλη της Νέας Υόρκης]». Οι δασοφύλακες σε μερικούς δρυμούς αναγκάζονται να εκπαιδευτούν σε διάφορες αστυνομικές μεθόδους και στον έλεγχο των ναρκωτικών.

Αλλά πρόσφατα, καταβάλλονται μεγαλύτερες προσπάθειες για τη διατήρηση της φυσικής κατάστασης των δρυμών. Για παράδειγμα, στο Γιόζμαϊτ, ένα φημισμένο δρυμό της Καλιφόρνιας, συζητιέται η απομάκρυνση ορισμένων εγκαταστάσεων, όπως λόγου χάρη το επαγγελματικό συνεργείο αυτοκινήτων, τα καταστήματα δώρων, οι πίστες για πατινάζ, τα γήπεδα του γκολφ και του τένις, καθώς και οι πισίνες. Οι διευθυντές του δρυμού προσπαθούν να δημιουργήσουν εγκαταστάσεις για αναψυχή που να συμβιβάζονται με τη μακροπρόθεσμη προστασία των φυσικών πόρων.

Αυτό αληθεύει σίγουρα στον Καναδά, όπως κατέδειξε η Καναδική Πολιτική για τους Δρυμούς, του 1979. Αυτή δηλώνει ότι σκοπός των εθνικών δρυμών είναι ‘να προστατεύουν σε μόνιμη βάση αντιπροσωπευτικές φυσικές περιοχές και να τις αφήνουν ανέπαφες για τις μελλοντικές γενιές’.

Ένας από τους κύριους σκοπούς πολλών δρυμών είναι η προστασία των ζώων. Στην Ιταλία, ο Εθνικός Δρυμός Γκραν Παραντίζο, που δημιουργήθηκε το 1922, προστατεύει τον ίβηκα, ο οποίος έφτασε κάποτε στο χείλος της εξαφάνισης εξαιτίας του κυνηγιού. Και το Καταφύγιο Αγρίων Ζώων Γκιρ, που δημιουργήθηκε το 1965 στην Ινδία, προστατεύει τα τελευταία λιοντάρια της Ασίας, που τριγύριζαν κάποτε στη χώρα. Υπολογίζεται ότι, στη Βόρεια Αμερική, τριγύριζαν κάποτε 60 εκατομμύρια βίσωνες, αλλά το 1900 ο βίσωνας αντιμετώπιζε την εξαφάνιση. Τώρα, σαν αποτέλεσμα των προστατευτικών μέτρων, πολλές χιλιάδες βίσωνες βρίσκονται σε μέρη όπως ο μεγάλος Εθνικός Δρυμός Γουντ Μπάφαλο.

Πράγματι, είναι αναζωογονητικό να επισκέπτεται κανείς τους εθνικούς δρυμούς, να κάνει πεζοπορία σε ερημικές περιοχές και να βλέπει τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον. Είναι, σαν να λέγαμε, πηγή ζωής. Αλλά υπάρχουν και κίνδυνοι που πρέπει να γνωρίζουμε.