Εντυπωσιακή Αύξηση
ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ ποτέ δεν υπήρξαν απειλή για τις πολιτικές εξουσίες των χωρών στις οποίες ζουν, και αυτό έχει πλέον αναγνωριστεί. Σχολιάζοντας μια από τις καλοκαιρινές συνελεύσεις στη Σοβιετική Ένωση, η εφημερίδα Κρασνογιάρσκι Κομσομόλιετς (Krasnoyarskiy Komsomolets) παρατήρησε: «Οι ιδεολόγοι της χώρας μας τελικά κατάλαβαν ότι οι άνθρωποι του Ιεχωβά σε καμιά περίπτωση δεν απειλούν το δημόσιο δίκαιο και τη δημόσια τάξη».
Παρόμοια, η σοβιετική εφημερίδα Βοστότσνο-Σιμπίρσκαγια Πράβντα (Vostochno-Sibirskaya Pravda) ανέφερε: «Επειδή η οργάνωση των Μαρτύρων του Ιεχωβά είναι αυστηρά θρησκευτική, αυτοί δεν συμμετέχουν σε πολιτικές διαμάχες και δεν υποκινούν τα μέλη τους να υποστηρίζουν κανέναν πολιτικό συνασπισμό, αλλά υποστηρίζουν την εξουσία της Αγίας Γραφής και του Συγγραφέα της, του Ιεχωβά Θεού».
Η Αύξηση στα Πρώτα Χρόνια
Επί πολλές δεκαετίες οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ήταν δραστήριοι στην Ανατολική Ευρώπη. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1930, η Ρουμανία είχε δύο χιλιάδες και πλέον Μάρτυρες, η Πολωνία χίλιους, και η Τσεχοσλοβακία και η Ουγγαρία εκατοντάδες, ενώ υπήρχαν μερικές δεκάδες στη Γιουγκοσλαβία. Παρ’ όλο που στην αχανή Σοβιετική Ένωση υπήρχε μόνο ένας μικρός αριθμός, αυτό άλλαξε μέσα σε μια νύχτα.
Ένας σοβιετολόγος, ο Γουόλτερ Κόλαρς, ανέφερε στο βιβλίο του Η Θρησκεία στη Σοβιετική Ένωση (Religion in the Soviet Union) ότι άλλοι Μάρτυρες μπήκαν στη Ρωσία «από τα εδάφη που προσάρτησε η Σοβιετική Ένωση μεταξύ του 1939 και του 1940, στα οποία υπήρχαν μικροί αλλά πολύ δραστήριοι όμιλοι Μαρτύρων του Ιεχωβά». Έτσι, οι Μάρτυρες που ζούσαν στα ανατολικά διαμερίσματα της Πολωνίας, της Τσεχοσλοβακίας και της Ρουμανίας ξαφνικά ανακάλυψαν ότι είχαν μεταφερθεί, μέσα σε μια νύχτα σαν να λέγαμε, στη Σοβιετική Ένωση!
Ένας άλλος αξιοσημείωτος τρόπος με τον οποίο οι Μάρτυρες του Ιεχωβά βρέθηκαν στη Σοβιετική Ένωση ήταν μέσω των γερμανικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Πώς έγινε αυτό; Στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, Ρώσοι αιχμάλωτοι βρέθηκαν σ’ αυτά τα στρατόπεδα μαζί με χιλιάδες Γερμανούς Μάρτυρες. Αυτοί οι Γερμανοί είχαν ριχτεί στα στρατόπεδα επειδή τηρούσαν αμετακίνητη στάση στο θέμα της Χριστιανικής ουδετερότητας. (Ιωάννης 17:16· 18:36) Προτιμούσαν να υποφέρουν και να πεθάνουν αντί να παραβούν τους νόμους του Θεού με το να καταταχτούν στο στρατό του Χίτλερ και, κατά συνέπεια, να γίνουν ένοχοι φόνου συγχριστιανών τους σε άλλες χώρες ή και οποιουδήποτε άλλου ανθρώπου.—1 Ιωάννου 3:10-12.
Έτσι, όπως έγραψε ο Κόλαρς, «τα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, είναι ένας από τους αγωγούς μέσω των οποίων το άγγελμα των Μαρτύρων του Ιεχωβά έφτασε στη Ρωσία. Μεταφέρθηκε εκεί από Ρώσους αιχμαλώτους των Γερμανών, οι οποίοι είχαν θαυμάσει το θάρρος και τη σταθερότητα των ‘Μαρτύρων’, και ενδεχομένως αυτός ήταν ο λόγος που τους έλκυσε στη θεολογία τους». Στο στρατόπεδο γυναικών του Ράβενσμπρικ και μόνο, πλήθος νεαρές Ρωσίδες αναφέρεται ότι είχαν δεχτεί το Βιβλικό άγγελμα που διακήρυτταν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά.
Μετά τον πόλεμο, οι αιχμάλωτοι από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης οι οποίοι είχαν γίνει Μάρτυρες του Ιεχωβά επέστρεψαν στις πατρίδες τους. Εκεί δίδασκαν με ζήλο ότι η διακυβέρνηση από τη Βασιλεία του Θεού είναι η μοναδική ελπίδα για διαρκή ειρήνη. Έτσι, ο αριθμός των Μαρτύρων στην Ανατολική Ευρώπη αυξήθηκε με εντυπωσιακό τρόπο. Τον Απρίλιο του 1946, υπήρχαν τέσσερις χιλιάδες και πλέον που κήρυτταν στη Σοβιετική Ένωση, και αυτός ο αριθμός γρήγορα διπλασιάστηκε. Το Σεπτέμβριο του 1946, οι Μάρτυρες της Ρουμανίας διεξήγαγαν μια συνέλευση στο Βουκουρέστι την οποία παρακολούθησαν περίπου 15.000 άτομα.
Σύντομα έπειτα απ’ αυτό, άρχισε ο Ψυχρός Πόλεμος, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή των ταξιδιών και των επικοινωνιών μεταξύ Ανατολικής Ευρώπης και Δύσης. Επιπλέον, οι νέες κυβερνητικές δυνάμεις της Ανατολικής Ευρώπης άρχισαν να εναντιώνονται στους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι είδαν τους Μάρτυρες ως απειλή, και πολλούς τους φυλάκισαν. Παρ’ όλα αυτά, το 1951 η Τσεχοσλοβακία είχε ήδη 3.705 δραστήριους Μάρτυρες· η Ουγγαρία 2.583· η Γιουγκοσλαβία 617· και η Πολωνία πάνω από 15.000.
Παρά την Εναντίωση, η Αύξηση Συνεχίστηκε
Το 1967, ο Μόρις Χίντους έγραψε σχετικά με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στο βιβλίο του Το Ανθρώπινο Δίλημμα του Κρεμλίνου (The Kremlin’s Human Dilemma). Αυτά που ανέφερε εφαρμόζονται στους Μάρτυρες της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς και άλλων περιοχών της Ανατολικής Ευρώπης. «Παρ’ όλο που δρουν υπό την επιφάνεια, καταζητούνται και τους επιβάλλονται αυστηρές ποινές φυλάκισης. Αλλά τίποτα δεν τους σταματάει. Καταστέλλονται στο ένα μέρος, ξεφυτρώνουν σε κάποιο άλλο . . . Φαίνονται τόσο άτρωτοι όσο και η σοβιετική αστυνομία».
Στη διάρκεια της άνοιξης του 1951, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Σοβιετική Ένωση δέχτηκαν ένα σοβαρό πλήγμα. Εφτά χιλιάδες και πλέον απ’ αυτούς στις σοβιετικές ευρωπαϊκές δημοκρατίες συλλήφθηκαν και οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα κράτησης σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, περιλαμβανομένης και της Σιβηρίας και της Βορκούτα, στο μακρινό βορρά. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;
«Αυτό δεν ήταν το τέλος των ‘Μαρτύρων’ στη Ρωσία», παρατήρησε ο Κόλαρς, «παρά μόνο η αρχή ενός καινούριου κεφαλαίου στις προσηλυτιστικές τους δραστηριότητες. Προσπαθούσαν μάλιστα να διαδώσουν την πίστη τους όταν σταματούσαν στους διάφορους σταθμούς καθ’ οδόν προς την εξορία. Η σοβιετική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να κάνει τίποτα καλύτερο για τη διάδοση της πίστης τους από το να τους εκτοπίσει. Έξω από την απομόνωση του χωριού τους οι ‘Μάρτυρες’ φέρθηκαν σ’ έναν ευρύτερο κόσμο, έστω κι αν αυτός ήταν ο τρομερός κόσμος των στρατόπεδων συγκέντρωσης και καταναγκαστικών έργων».
Μέσα και Έξω από τις Φυλακές
Ακριβώς όπως οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνα συνέχιζαν να κηρύττουν χωρίς διακοπή όταν διώκονταν, το ίδιο έκαναν και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Σοβιετική Ένωση. (Πράξεις 5:42) Η Ελένε Τσελμίνια, μια Λετονή η οποία είχε φυλακιστεί για υποτιθέμενα εγκλήματα, λέει ότι στο τμήμα του στρατόπεδου καταναγκαστικών έργων Πότμα όπου κρατούνταν από το 1962 ως το 1966, υπήρχαν κάπου 350 έγκλειστες. «Περίπου οι μισές απ’ αυτές», είπε η ίδια, «ήταν Μάρτυρες του Ιεχωβά». Στο βιβλίο της Γυναίκες στις Σοβιετικές Φυλακές (Women in Soviet Prisons), η Τσελμίνια έγραψε σχετικά με τα όσα είχε δει στο στρατόπεδο:
«Έρχονται τακτικά από το Μπρούκλιν έντυπα σε καλή κατάσταση και σε μεγάλες ποσότητες, μέσω ανεπίσημων και καλά οργανωμένων αγωγών . . . Κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει πώς μπορούσαν, σ’ αυτή τη γη των αγκαθωτών συρμάτων και της περιορισμένης επαφής που είχαν οι άνθρωποι μεταξύ τους, να διεισδύσουν απαγορευμένα έντυπα—και μάλιστα από τις Ηνωμένες Πολιτείες! Πολλοί Μάρτυρες του Ιεχωβά καταδικάστηκαν σε δέκα χρόνια καταναγκαστικά έργα απλώς και μόνο επειδή είχαν στο σπίτι τους μερικά τεύχη του περιοδικού Σκοπιά. Αφού η κατοχή τέτοιων συγγραμμάτων αποτελεί λόγο σύλληψης, η ανησυχία και η απόγνωση της διοίκησης για την παρουσία τέτοιων εντύπων στο στρατόπεδο είναι κατανοητή».
Με τη βοήθεια του Ιεχωβά, τίποτα δεν μπορούσε να σταματήσει τη διανομή αυτής της πνευματικής τροφής! Η Τσελμίνια έγραψε: «Κανείς δεν έχει ανακαλύψει πώς μπαίνει [Η Σκοπιά] στο στρατόπεδο. Άλλωστε, μετά την καταδίκη του, κάθε κρατούμενος γυμνώνεται και περνάει από πλήρη έλεγχο. Φτάνοντας στο στρατόπεδο, γίνεται και πάλι εξονυχιστικός έλεγχος σε κάθε κρατούμενο, από την κορφή ως τα νύχια. Ψάχνουν τις βαλίτσες για διπλούς πάτους. Δεν επιτρέπεται η είσοδος κανενός αγνώστου στο στρατόπεδο παρά μόνο αν υπάρχει σοβαρός λόγος. Όταν οι έγκλειστοι βγαίνουν από τη ζώνη του στρατόπεδου για να εργαστούν στα χωράφια, είναι περικυκλωμένοι από ένοπλους φρουρούς και κανένας δεν επιτρέπεται να τους πλησιάσει. Όταν επιστρέφουν στο στρατόπεδο το βράδυ γίνεται εξονυχιστικός έλεγχος σε κάθε κρατούμενο. Αλλά παρά την επιτήρηση αυτή, τα έντυπα από το Μπρούκλιν φτάνουν στους αναγνώστες τους».
Ταυτόχρονα, σθεναροί Χριστιανοί έξω από τα σοβιετικά στρατόπεδα κράτησης εξακολουθούσαν να κάνουν προσπάθειες στο δημόσιο κήρυγμα και στη διδασκαλία. Αυτό καταδείχτηκε από κάποια έντυπα και φιλμ που παράχθηκαν σε μια προσπάθεια να κατασταλεί η διακονία τους. Για παράδειγμα, το 1978, το βιβλίο Οι Αλήθειες για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά (The Truths About Jehovah’s Witnesses) εκδόθηκε, όπως εξηγούσε ο πρόλογός του, με σκοπό να «παράσχει αθεϊστική εκπαίδευση στους ακολούθους αυτής της θρησκευτικής κίνησης».
Ο συγγραφέας, Β. Β. Κόνικ, υπογράμμισε μεταξύ άλλων το γεγονός ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά κάνουν συχνότατα δημόσιες ομιλίες στις κηδείες και στους γάμους τους. «Για παράδειγμα», έγραψε, «τον Αύγουστο του 1973, στο χωριό Κράσναγια Πολιάνα, της περιοχής Κρασνοντάρ, έλαβε χώρα ένας γάμος μεταξύ δύο μελών της οργάνωσης, τον οποίο παρακολούθησαν 500 άνθρωποι περίπου. Έξι κήρυκες εκφώνησαν σ’ αυτούς ομιλίες, οι οποίες μεταδίδονταν από δύο μεγάφωνα. Κατόπιν παίχτηκε ένα δράμα που είχε σκοπό να δείξει πώς οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διεξάγουν συζητήσεις με άτομα άλλων θρησκειών και με αθεϊστές».
Ναι, παρά την απαγόρευση του έργου τους, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σε όλη την Ανατολική Ευρώπη συνέχισαν με ζήλο να κηρύττουν τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού υπακούοντας στην προφητική εντολή του Χριστού. (Ματθαίος 24:14) Τελικά, το Μάιο και τον Ιούνιο του 1989, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά νομιμοποιήθηκαν στην Πολωνία και στην Ουγγαρία, τον Απρίλιο του 1990 στη Ρουμανία, το Μάρτιο του 1991 στη Σοβιετική Ένωση και τον Ιούλιο του 1991 στη Βουλγαρία. Και το έργο τους συνεχίζεται επίσης ανεμπόδιστο στην Τσεχοσλοβακία.
Ευτυχισμένοι οι Παρόντες στις Συνελεύσεις
Έχοντας αυτό το ιστορικό φόντο υπόψη, ίσως μπορείτε να καταλάβετε καλύτερα γιατί οι δεκάδες χιλιάδες εκπρόσωποι στις συνελεύσεις της Ανατολικής Ευρώπης ένιωσαν τέτοια ευφροσύνη—έκλαιγαν, αγκαλιάζονταν, χειροκροτούσαν και χαιρετούσαν κουνώντας τα χέρια τους στα άτομα που βρίσκονταν ολόγυρά τους και απέναντί τους στην άλλη μεριά του σταδίου.
Οι συνελεύσεις που έγιναν στη Βουδαπέστη, στο Ζάγκρεμπ και στην Πράγα χαρακτηρίστηκαν ως «διεθνείς συνελεύσεις», και έγιναν ειδικές διευθετήσεις προκειμένου να βρεθούν καταλύματα για δεκάδες χιλιάδες εκπροσώπους από άλλες χώρες. Στη Σοβιετική Ένωση διεξάχθηκαν συνελεύσεις σε εφτά πόλεις, στις οποίες παρευρέθηκαν 74.252 άτομα· στις 12 συνελεύσεις της Πολωνίας παρευρέθηκαν 131.554 άτομα· και 34.808 άτομα παρευρέθηκαν στις 8 συνελεύσεις που έγιναν στη Ρουμανία. Αν και οι Μάρτυρες δεν ήταν σε θέση να διεξαγάγουν κάποια συνέλευση στη Βουλγαρία, σε τριακόσιους περίπου δόθηκε άδεια από τις ελληνικές Αρχές να περάσουν τα σύνορα με προορισμό τη Θεσσαλονίκη, όπου και απόλαυσαν το πρόγραμμα στη δική τους γλώσσα.
Για τους Μάρτυρες της Ανατολικής Ευρώπης δεν ήταν εύκολο να κάνουν προετοιμασίες και να παράσχουν φιλοξενία σε χιλιάδες εκπροσώπους. Σκεφτείτε: Στη Σοβιετική Ένωση, ποτέ προηγουμένως δεν είχαν διεξαχθεί τέτοιες συνελεύσεις! Και το να περιποιηθεί κανείς δεκάδες χιλιάδες προσκεκλημένους, πράγμα που έκαναν οι Μάρτυρες στη Βουδαπέστη και στην Πράγα, ήταν ένα απίστευτα μεγάλο έργο. Επιπρόσθετα, φανταστείτε τη διεξαγωγή της συνέλευσης στο Ζάγκρεμπ με την απειλή του εμφύλιου πολέμου να αιωρείται και με τις εκρήξεις να ακούγονται από μακριά!
Σίγουρα, θα το βρείτε συναρπαστικό να διαβάσετε την ακόλουθη έκθεση απ’ αυτές τις συνελεύσεις.
[Χάρτης στη σελίδα 7]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΟΙ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ ΟΠΟΥ ΔΙΕΞΑΧΘΗΚΑΝ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΦΤΑ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
ΤΑΛΙΝ
ΚΙΕΒΟ
ΛΒΟΦ
ΤΣΕΡΝΟΦΤΣΙ
ΟΔΗΣΣΟΣ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚΙΑ
ΠΡΑΓΑ
ΑΥΣΤΡΙΑ
ΟΥΓΓΑΡΙΑ
ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ
ΖΑΓΚΡΕΜΠ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
ΑΛΒΑΝΙΑ
ΙΤΑΛΙΑ
ΕΛΛΑΔΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
[Χάρτης]
ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
ΑΛΜΑ-ΑΤΑ
ΟΥΣΟΛΙΕ-ΣΙΜΠΙΡΣΚΟΓΕ