Μελέτη 28

Επαφή με το Ακροατήριο και Χρήση Σημειώσεων

 1. Εξηγήστε πόσο σπουδαία είναι η επαφή με το ακροατήριο, καθώς και το ρόλο που παίζει σ’ αυτό η χρήση σημειώσεων.

¹ Η καλή επαφή με το ακροατήριο είναι μεγάλο βοήθημα για τη διδασκαλία. Κερδίζει το σεβασμό του ακροατηρίου και σας δίνει τη δυνατότητα να διδάσκετε πιο αποτελεσματικά. Η επαφή σας με τους ακροατές πρέπει να σας κάνει να έχετε τόσο στενή επικοινωνία μ’ εκείνους ώστε εσείς ως ομιλητές να αισθάνεστε αμέσως κάθε αντίδρασή τους. Το πώς χρησιμοποιείτε τις σημειώσεις παίζει σπουδαίο ρόλο στο αν θα έχετε τέτοια επαφή με το ακροατήριο ή όχι. Οι πολλές σημειώσεις μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο· αλλά η επιδέξια χρήση των σημειώσεων δεν ενοχλεί, έστω κι όταν οι περιστάσεις απαιτούν να είναι αυτές κάπως πιο μακροσκελείς από το συνηθισμένο. Και αυτό γιατί ο επιδέξιος ομιλητής δεν χάνει την επαφή του με το ακροατήριο κοιτώντας στις σημειώσεις του είτε πάρα πολύ είτε σε ακατάλληλη στιγμή. Στην κάρτα σας Συμβουλή για Ομιλία δίνεται προσοχή σ’ αυτό το σημείο, το οποίο και παρατίθεται ως «Επαφή με το ακροατήριο, χρήση σημειώσεων».

 2-5. Τι συμβάλλει στην αποτελεσματική οπτική επαφή με το ακροατήριο;

² Οπτική επαφή με το ακροατήριο. Οπτική επαφή σημαίνει να κοιτάτε το ακροατήριό σας. Σημαίνει, όχι απλώς να κοιτάτε προς το ακροατήριο, αλλά να κοιτάτε τα άτομα που αποτελούν το ακροατήριο. Σημαίνει να βλέπετε τις εκφράσεις στα πρόσωπά τους και να ενεργείτε ανάλογα.

³ Το να κοιτάτε τους ακροατές σας δεν σημαίνει απλώς να περιφέρετε αδιάκοπα τη ματιά σας από τη μια άκρη μέχρι την άλλη για να μην παραλείψετε κανέναν. Κοιτάξτε κάποιον στο ακροατήριο και πείτε μια-δυο προτάσεις απευθυνόμενοι σ’ αυτόν. Κατόπιν, κοιτάξτε έναν άλλον και πείτε λίγες προτάσεις σ’ αυτόν. Μην προσηλώνετε το βλέμμα σας σε κανέναν τόσο πολλή ώρα που να τον φέρετε σε αμηχανία και μη συγκεντρώνετε την προσοχή σας σε λίγα μόνο άτομα από ολόκληρο το ακροατήριο. Συνεχίστε να κινείτε τη ματιά σας κατ’ αυτόν τον τρόπο σε όλο το ακροατήριο, αλλά καθώς μιλάτε σ’ ένα άτομο, να απευθύνεστε πραγματικά σ’ αυτό και να παρατηρείτε τις αντιδράσεις του προτού στρέψετε το βλέμμα σας σε κάποιον άλλον. Τις σημειώσεις σας πρέπει να τις έχετε πάνω στο αναλόγιο, να τις κρατάτε στο χέρι σας ή να τις έχετε μέσα στην Αγία Γραφή σας έτσι ώστε να τις βλέπετε με μια μόνο κίνηση των ματιών. Αν χρειάζεται να κουνήσετε ολόκληρο το κεφάλι σας για να δείτε τις σημειώσεις σας, θα ζημιωθεί η επαφή με το ακροατήριο.

⁴ Αυτός που θα σας δώσει τη συμβουλή θα προσέξει, όχι μόνο πόσο συχνά χρησιμοποιείτε τις σημειώσεις σας, αλλά και πότε τις κοιτάτε. Αν κοιτάτε τις σημειώσεις σας τη στιγμή που φτάνετε σ’ ένα αποκορύφωμα, δεν θα παρατηρήσετε τις αντιδράσεις του ακροατηρίου σας. Αν συμβουλεύεστε συνεχώς τις σημειώσεις σας, πάλι θα χάσετε την επαφή. Γενικά, αυτό είναι ένδειξη είτε νευρικής συνήθειας είτε ανεπαρκούς προετοιμασίας για την εκφώνηση.

⁵ Υπάρχουν περιπτώσεις όπου πεπειραμένοι ομιλητές καλούνται να εκφωνήσουν μια ολόκληρη ομιλία από χειρόγραφο, και φυσικά αυτό περιορίζει κάπως την οπτική επαφή τους με το ακροατήριο. Αν όμως εξοικειωθούν καλά με την ύλη, πράγμα που είναι αποτέλεσμα καλής προετοιμασίας, θα μπορούν να κοιτάνε κατά διαστήματα το ακροατήριο χωρίς να χάνουν τη σειρά που διαβάζουν, και αυτό θα τους υποκινεί να διαβάζουν εκφραστικά.

 6-9. Αναφέρετε άλλο ένα μέσο για την επίτευξη επαφής με το ακροατήριο, καθώς και τις παγίδες από τις οποίες πρέπει να φυλαγόμαστε.

⁶ Επαφή με το ακροατήριο με άμεση φρασεολογία. Αυτού του είδους η επαφή είναι τόσο απαραίτητη όσο και η οπτική επαφή. Έχει να κάνει με τις λέξεις που χρησιμοποιείτε όταν απευθύνεστε στους ακροατές σας.

⁷ Όταν έχετε μια ιδιωτική συνομιλία μ’ ένα άτομο απευθύνεστε άμεσα σ’ αυτό, χρησιμοποιώντας τις λέξεις «εσείς», «εσάς» ή «εμείς», «εμάς». Όπου είναι κατάλληλο, μπορείτε να μιλάτε με τον ίδιο τρόπο και σε μεγαλύτερα ακροατήρια. Προσπαθήστε να δείτε την ομιλία σας ως συζήτηση μ’ ένα-δυο άτομα τη φορά. Να παρατηρείτε αυτά τα άτομα όσο προσεκτικά χρειάζεται για να απευθύνεστε σ’ αυτά σαν να σας είχαν πράγματι μιλήσει. Αυτό θα δώσει έναν προσωπικό τόνο στην εκφώνησή σας.

⁸ Υπάρχει, όμως, κάτι που πρέπει να προσέξετε. Να αποφεύγετε τον κίνδυνο της απόκτησης υπερβολικής οικειότητας με το ακροατήριό σας. Δεν πρέπει να αποκτήσετε περισσότερη οικειότητα απ’ όση θα είχατε σε μια αξιοπρεπή συζήτηση μ’ ένα-δυο άτομα σε μια πόρτα στη διακονία αγρού, αλλά μπορείτε και πρέπει να απευθύνεστε στο ακροατήριο όσο άμεσα θα απευθυνόσασταν και σ’ εκείνα τα άτομα.

⁹ Υπάρχει κι ένας άλλος κίνδυνος. Πρέπει να δείχνετε σύνεση στη χρήση των προσωπικών αντωνυμιών και να μην αποδίδετε μ’ αυτά που λέτε ανεπιθύμητα χαρακτηριστικά στο ακροατήριο. Για παράδειγμα, σε μια ομιλία για την εγκληματικότητα δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε τύπους εκφράσεων που θα μπορούσαν να δώσουν την εντύπωση ότι οι εγκληματίες είναι οι ακροατές σας. Ή, αν σε μια συνάθροιση υπηρεσίας εξετάζετε το ζήτημα των λίγων ωρών, θα μπορούσατε να περιλάβετε και τον εαυτό σας στην ομιλία, χρησιμοποιώντας την αντωνυμία «εμείς» αντί να λέτε πάντοτε «εσείς». Αν σκέφτεστε και λαβαίνετε υπόψη σας τους άλλους, θα μπορείτε να υπερνικάτε εύκολα οποιοδήποτε κίνδυνο αυτού του είδους.

**********

10, 11. Τι πρέπει να μας ενθαρρύνει να μάθουμε να χρησιμοποιούμε σχέδιο;

¹⁰ Χρήση σχεδίου. Λίγοι αρχάριοι ομιλητές αρχίζουν κάνοντας ομιλίες από σχέδιο. Συνήθως γράφουν ολόκληρη την ομιλία τους από πριν και κατόπιν ή τη διαβάζουν ή την εκφωνούν από μνήμης. Αυτός που δίνει τη συμβουλή θα το παραβλέψει αυτό στην αρχή, όταν όμως φτάσετε στο σημείο «Χρήση σχεδίου» στην κάρτα σας Συμβουλή για Ομιλία, θα σας ενθαρρύνει να μιλάτε από σημειώσεις. Όταν το πετύχετε αυτό, θα διαπιστώσετε ότι έχετε κάνει ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός ως δημόσιοι ομιλητές.

¹¹ Παιδιά και ενήλικοι που δεν μπορούν ούτε καν να διαβάσουν κάνουν ομιλίες χρησιμοποιώντας παραδείγματα για να εκφράσουν ιδέες. Μπορείτε κι εσείς να προετοιμάσετε την ομιλία σας φτιάχνοντας ένα απλό σχέδιο, σαν το σχέδιο το οποίο έχουν οι διάφορες Γραφικές παρουσιάσεις που περιέχει Η Διακονία Μας της Βασιλείας. Μιλάτε τακτικά χωρίς χειρόγραφο στη διακονία αγρού. Μπορείτε, εξίσου εύκολα, να μιλήσετε έτσι και στη σχολή, αρκεί να το πάρετε απόφαση.

12, 13. Αναφέρετε υποδείξεις για την κατάρτιση σχεδίου.

¹² Εφόσον εργάζεστε σ’ αυτό το χαρακτηριστικό για να απαλλαγείτε από το χειρόγραφο, τόσο στην προετοιμασία όσο και στην εκφώνηση, μην αποστηθίσετε την ομιλία σας. Διαφορετικά θα πάει χαμένος ο σκοπός αυτής της Μελέτης.

¹³ Αν χρησιμοποιείτε εδάφια, μπορείτε να κάνετε στον εαυτό σας τις εξής επιρρηματικές ερωτήσεις: Πώς; Ποιος; Πότε; Πού; και άλλες παρόμοιες. Κατόπιν, στο βαθμό που ταιριάζουν στην ύλη σας, να χρησιμοποιήσετε αυτές τις ερωτήσεις ως μέρος των σημειώσεών σας. Όταν κάνετε την ομιλία, διαβάστε απλώς το εδάφιο, κάντε αυτές τις ερωτήσεις—στον εαυτό σας ή στον οικοδεσπότη σας, ανάλογα με την περίπτωση—και δώστε τις απαντήσεις. Αυτό είναι όλο.

14, 15. Ποιοι παράγοντες δεν πρέπει να μας αποθαρρύνουν;

¹⁴ Οι αρχάριοι συχνά φοβούνται μήπως ξεχάσουν κάτι. Αλλά, αν έχετε αναπτύξει την ομιλία σας με λογική σειρά, κανένας δεν θα αντιληφθεί ότι λείπει κάποια σκέψη, ακόμα κι αν ξεχάσετε να την αναφέρετε. Στο κάτω-κάτω, σ’ αυτό το στάδιο δεν ενδιαφέρει κυρίως η κάλυψη της ύλης. Τώρα είναι πιο σπουδαίο να μάθετε να μιλάτε από σχέδιο.

¹⁵ Όταν εκφωνείτε αυτή την ομιλία, είναι δυνατόν να νομίσετε ότι χάσατε πολλές από τις ιδιότητες τις οποίες έχετε ήδη μάθει. Μην ανησυχείτε. Θα επανέλθουν και θα διαπιστώσετε ότι θα γίνετε πιο ικανοί σ’ αυτές όταν θα μάθετε να μιλάτε χωρίς χειρόγραφο.

16, 17. Όταν ετοιμάζουμε τις σημειώσεις μας, τι πρέπει να θυμόμαστε;

¹⁶ Και λίγα λόγια για τις σημειώσεις που χρησιμοποιείτε για τις ομιλίες της σχολής διακονίας. Πρέπει να τις χρησιμοποιείτε για να σας υπενθυμίζουν τις ιδέες, όχι να διαβάζετε τις ιδέες από εκεί. Οι σημειώσεις πρέπει να είναι σύντομες. Πρέπει επίσης να είναι καθαρές, τακτοποιημένες και ευανάγνωστες. Αν θα χρησιμοποιήσετε επανεπίσκεψη ως τρόπο παρουσίασης, οι σημειώσεις σας δεν πρέπει να φαίνονται· θα μπορούσατε να τις έχετε μέσα στην Αγία Γραφή σας. Αν πρόκειται για ομιλία από το βήμα και γνωρίζετε ότι θα χρησιμοποιήσετε αναλόγιο ομιλητή, τότε οι σημειώσεις δεν αποτελούν πρόβλημα. Αν όμως δεν είστε βέβαιοι, προετοιμαστείτε ανάλογα.

¹⁷ Βοηθάει, εξάλλου, το να γράφετε το θέμα πάνω-πάνω στις σημειώσεις σας. Και τα κύρια σημεία επίσης πρέπει να μπορεί να τα ξεχωρίζει εύκολα το μάτι. Δοκιμάστε να τα γράφετε όλα με κεφαλαία γράμματα ή να τα υπογραμμίζετε.

18, 19. Πώς μπορούμε να εξασκηθούμε στη χρήση σχεδίου;

¹⁸ Το ότι θα χρησιμοποιήσετε λίγες μόνο σημειώσεις όταν θα εκφωνήσετε την ομιλία σας δεν σημαίνει ότι θα κάνετε λιγότερη προετοιμασία. Πρώτα-πρώτα, ετοιμάστε λεπτομερώς την ομιλία, καταρτίζοντας ένα σχέδιο όσο πλήρες το επιθυμείτε. Κατόπιν, ετοιμάστε ένα δεύτερο, πολύ πιο σύντομο, σχέδιο. Αυτό το σχέδιο είναι το σχέδιο που θα χρησιμοποιήσετε στην εκφώνηση της ομιλίας.

¹⁹ Βάλτε τώρα και τα δυο σχέδια μπροστά σας και, βλέποντας μόνο το συντομευμένο σχέδιο, πείτε όσο μπορείτε περισσότερα γύρω από το πρώτο κύριο σημείο. Κατόπιν, ρίξτε μια ματιά στο πιο λεπτομερές σχέδιο και δείτε τι παραλείψατε. Προχωρήστε στο δεύτερο κύριο σημείο του συντομευμένου σχεδίου σας και κάντε το ίδιο. Σιγά-σιγά θα εξοικειωθείτε τόσο πολύ με το συντομότερο σχέδιο, ώστε θα μπορείτε να θυμάστε καθετί που υπάρχει στο πιο λεπτομερές σχέδιο κοιτώντας απλώς τις λίγες σύντομες σημειώσεις σας. Με την εξάσκηση και την πείρα θα αρχίσετε να εκτιμάτε τα πλεονεκτήματα της ομιλίας από σχέδιο και θα χρησιμοποιείτε χειρόγραφο μόνο όταν είναι απόλυτη ανάγκη. Έτσι θα αισθάνεστε πιο άνετα όταν μιλάτε και το ακροατήριό σας θα σας ακούει με μεγαλύτερο σεβασμό.