ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ
Ο παιδαγωγός των Βιβλικών χρόνων δεν ήταν συνήθως ο δάσκαλος, αλλά εκείνος που συνόδευε το παιδί προς και από το σχολείο, ενδεχομένως δε και σε άλλες δραστηριότητες, και παρέδιδε το παιδί στον εκπαιδευτή του. Αυτό γινόταν από την παιδική ηλικία μέχρι την εφηβεία ίσως, ή και για μεγαλύτερο διάστημα. Ο παιδαγωγός έπρεπε να προφυλάσσει το παιδί από σωματική ή ηθική βλάβη. Ωστόσο, μεταξύ των καθηκόντων του ήταν και η διαπαιδαγώγηση, ίσως ακόμη και η εκπαίδευση του παιδιού σε θέματα συμπεριφοράς. Η διαπαιδαγώγηση από μέρους των παιδαγωγών, είτε αυτοί ήταν δούλοι είτε μισθωτοί, ήταν ενίοτε αυστηρή.
Γι’ αυτό και τα εδάφια Γαλάτες 3:24, 25 τονίζουν ότι «ο Νόμος έγινε ο παιδαγωγός μας [κατά κυριολεξία, «οδηγός των παιδιών»] που οδήγησε στον Χριστό, για να ανακηρυχτούμε δίκαιοι λόγω πίστης. Αλλά τώρα που έχει έρθει η πίστη, δεν είμαστε πια κάτω από παιδαγωγό». Ο Νόμος ήταν αυστηρός. Έκανε φανερό το γεγονός ότι οι Ιουδαίοι ήταν παραβάτες και τους καταδίκαζε. (Γα 3:10, 11, 19) Στην ουσία, παρέδωσε τους Ιουδαίους, αφού τους διαπαιδαγώγησε κατάλληλα, στον Εκπαιδευτή τους, τον Ιησού Χριστό. Ο απόστολος Παύλος λέει: «Προτού έρθει η πίστη, εμείς φρουρούμασταν κάτω από νόμο, έχοντας τεθεί μαζί υπό κράτηση, αποβλέποντας στην πίστη που έμελλε να αποκαλυφτεί».—Γα 3:23.
Ο απόστολος Παύλος είπε στους Κορινθίους: «Διότι αν και μπορεί να έχετε δέκα χιλιάδες παιδαγωγούς όσον αφορά τον Χριστό, σίγουρα δεν έχετε πολλούς πατέρες· διότι όσον αφορά τον Χριστό Ιησού εγώ έγινα ο πατέρας σας μέσω των καλών νέων». (1Κο 4:14, 15) Ο Παύλος ήταν ο πρώτος που έφερε το άγγελμα της ζωής στην Κόρινθο, οπότε ήταν σαν πατέρας για την τοπική εκκλησία των Χριστιανών πιστών. Αν και άλλοι μπορεί να φρόντισαν στη συνέχεια τους πιστούς, σαν παιδαγωγοί στους οποίους έχουν ανατεθεί κάποια παιδιά, αυτό δεν άλλαξε τη σχέση του Παύλου με τους Κορινθίους. Οι «παιδαγωγοί», όπως ο Απολλώς, μπορεί να είχαν γνήσιο ενδιαφέρον για την εκκλησία, αλλά ο Παύλος είχε έναν επιπρόσθετο λόγο να ενδιαφέρεται εφόσον είχε μοχθήσει ως ο πνευματικός γεννήτοράς τους.—Παράβαλε Γα 4:11, 19, 20· βλέπε ΔΑΣΚΑΛΟΣ, ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ· ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ.