Η Βιβλική Αλληγορική Χρήσις των Μελών του Σώματος

ΣΤΗΝ καθημερινή μας ομιλία χρησιμοποιούμε συχνά μέλη του σώματος μ’ ένα αλληγορικό τρόπο. Παραδείγματος χάριν, μπορούμε να πούμε: «Έβαλε τον τράχηλό του σε κίνδυνο γι’ αυτόν.» «Είναι οστούν και σάρκα μου.» «Εγαργάλιζε μόνο τ’ αυτιά των.»

Τέτοιες εκφράσεις προσθέτουν χρώμα στην ομιλία, και την κάνουν συχνά πιο ζωηρή και ζωντανή. Τείνουν να προσηλώσουν καλύτερα την σκέψι στη διάνοια του ακροατού. Πόσο κατάλληλο είναι, λοιπόν, ότι ο Λόγος του Θεού η Γραφή χρησιμοποιεί συχνά μέλη του σώματος με αλληγορική έννοια! Πράγματι, με κάποιο τρόπο, κάθε μία από τις ανωτέρω εκφράσεις χρησιμοποιείται στη Γραφή.

Παραδείγματος χάριν, ο απόστολος Παύλος εζήτησε να δοθούν χαιρετισμοί στους συγ-Χριστιανούς του Πρίσκιλλαν και Ακύλαν, «οίτινες υπέρ της ζωής μου υπέβαλον υπό την μάχαιραν τον τράχηλον αυτών [την ζωήν των].» (Ρωμ. 16:4) Ο Λάβαν είπε στον Ιακώβ: «Οστούν μου και σαρξ μου είσαι,» και εννοούσε ότι ήσαν συγγενείς, διότι ο Ιακώβ ήταν ανεψιός του Λάβαν. (Γεν. 29:14· 2 Σαμ. 5:1) Και ο Παύλος έγραψε για άτομα που θα είχαν «επισωρεύσει εις εαυτούς διδασκάλους κατά τας ιδίας αυτών επιθυμίας, γαργαλιζόμενοι την ακοήν.» Με άλλα λόγια, θ’ αποκτούσαν διδασκάλους που θα έλεγαν μόνο ό,τι θα επιθυμούσαν οι άνθρωποι ν’ ακούουν.​—2 Τιμ. 4:3.

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Εφόσον ο τράχηλος είναι ένα ζωτικό καθώς και εύτρωτο μέρος του ανθρωπίνου οργανισμού, ταυτίζεται συχνά στις Γραφές με την καταστροφή της ζωής από την κατάκτησι ενός εχθρού. Η ευλογία που εξέφερε ο Ιακώβ στην επιθανάτιο κλίνη του για τον Ιούδα περιελάμβανε και το εξής: «Η χειρ σου θέλει είσθαι επί τον τράχηλον των εχθρών σου,» ή με άλλα λόγια, ο Θεός θα παραδώση τους εχθρούς σου στο χέρι σου. (Γέν. 49:8) Ομοίως, ο Δαβίδ ανέπεμψε αίνο στον Ιεχωβά με άσμα ως Εκείνον ο οποίος ‘έκαμε τους εχθρούς του να στρέψωσιν εις αυτόν τα νώτα [τον τράχηλον, ΜΝΚ].’ (2 Σαμ. 22:41· Ψαλμ. 18:40) Στην προφητεία του Θεού σχετικά με την επερχόμενη Ασσυριακή εισβολή εναντίον του Ιούδα, ο Θεός εδήλωσε ότι αυτή θα ήταν συντριπτική, λέγοντας: «Θέλει φθάσει μέχρι λαιμού.»​—Ησ. 8:8· 30:28.

Έτσι, υπήρχε, επίσης, η παλαιά συνήθεια να θέτη ένας το πόδι του επάνω στον τράχηλο του νικημένου εχθρού. Σε μνημεία της Αιγύπτου και της Ασσυρίας, οι μονάρχαι συχνά απεικονίζονται σε σκηνές μάχης να πατούν πάνω στον τράχηλο των εχθρών των. Και αυτό, επίσης, ήταν μια Εβραϊκή συνήθεια, ο δε Κριτής Ιησούς του Ναυή παρήγγειλε στους διοικητάς του: «Πλησιάσατε, βάλετε τους πόδας σας επί τους τραχήλους των βασιλέων τούτων.»​—Ιησ. Ναυή 10:24.

Το κόψιμο των μαλλιών και της γενειάδος εχρησιμοποιείτο, επίσης, για να δείξη μια επικείμενη καταστροφή. Γιατί αυτό; Χωρίς αμφιβολία διότι αυτά εθεωρούντο ως πολύτιμα αποκτήματα μεταξύ των αρχαίων λαών της Ανατολής. Τα γένεια εθεωρούντο απόδειξις ανδρικής αξιοπρεπείας από τους Ισραηλίτας. (1 Χρον. 19:5) Έτσι, το τέχνασμα του Δαβίδ να παραμελήση τα γένεια του, και ν’ αφήνη να πέφτη ο σίελός του επάνω σ’ αυτά χωρίς αμφιβολία βοήθησε να πεισθή ο Βασιλεύς Αγχούς ότι ήταν παράφρων. (1 Σαμ. 21:13) Κατά γενικό κανόνα μόνο στη διάρκεια εξαιρετικής θλίψεως, αισχύνης ή ταπεινώσεως ακρωτηριάζετο ή εξυρίζετο η γενειάδα.​—Έσδρας 9:3· Ησ. 15:2· Ιερεμ. 41:5· 48:37.

Με αυτό το ιστορικό βάθος κατανοούνται καλύτερα οι δηλώσεις σχετικά με τις κατακτήσεις της Ασσυρίας: «Εν τη αυτή ημέρα, ο Ιεχωβά θέλει ξυρίσει, με το ξυράφιον το μεμισθωμένον από του πέραν του ποταμού, μετά του βασιλέως της Ασσυρίας, την κεφαλήν, και τας τρίχας των ποδών και τον πώγωνα έτι θέλει αφαιρέσει.» (Ησ. 7:20, ΜΝΚ) Η Ασσυρία επρόκειτο να εισβάλη και να κατακτήση. Και αυτό το έκαμε πράγματι η Ασσυρία· μόνο το θαύμα του Θεού να πατάξη 185.000 πολεμιστάς του Σενναχειρείμ επρόλαβε την καταστροφή της πρωτευούσης Ιερουσαλήμ από τους Ασσυρίους που επετέθησαν.​—Ησ. 37:33-38.

Ο Ιεχωβά Θεός, επίσης, περιέγραφε ζωντανά την επερχομένη καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλωνίους, δίνοντας τις εξής οδηγίες στον Ιεζεκιήλ: «Θέλεις λάβει εις σεαυτόν ξυράφιον κουρέως, και θέλεις περάσει αυτό επί την κεφαλήν σου, και επί τον πώγωνά σου· λάβε έπειτα εις σεαυτόν πλάστιγγας ζυγίων, διαίρεσον αυτά» σε τρία ίσα μέρη. (Ιεζ. 5:1, 2) Το κάψιμο, ο τεμαχισμός και ο διασκορπισμός των τριών τμημάτων των τριχών εσήμαινε ότι το ένα τρίτο των κατοίκων θα απέθνησκε από πείνα και ασθένειες, ένα τρίτο επρόκειτο να πεθάνη από σφαγή και το τελικό τρίτο θα διεσκορπίζετο στον άνεμο.​—Ιεζ. 5:12.

Εξ άλλου, το να διατηρή ένας τα μαλλιά του, ή να μη τ’ αφήνη να χαθούν, χρησιμοποιείται ως σχήμα λόγου για να δείξη πλήρη ασφάλεια ή βεβαία προστασία. Ο λαός είπε για τον αγαπητόν Ιωνάθαν, που η ζωή του ευρίσκετο σε κίνδυνο: «Ζη Ιεχωβά, ουδεμία θριξ εκ της κεφαλής αυτού θέλει πέσει εις την γην.» (1 Σαμ. 14:45, ΜΝΚ) Και ο Ιησούς είπε στους μαθητάς του: «Θριξ εκ της κεφαλής σας δεν θέλει χαθή.»​—Λουκ. 21:18· 1 Βασ. 1:52.

ΑΛΛΗΓΟΡΙΚΗ ΧΡΗΣΙΣ ΤΩΝ ΙΣΧΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΣΦΥΟΣ

Ο χαλαρός και άνετος τύπος ενδύματος που ήταν κοινός μεταξύ των ανθρώπων στους Βιβλικούς χρόνους προφανώς απαιτούσε το περιμάζευμα του χιτώνος, ανασήκωμα μεταξύ των μηρών και σύσφιγξι στη μέση γύρω από τα ισχία προτού ένας ενασχοληθή σε δραστηρία ενέργεια όπως το τρέξιμο. Μια τέτοια δήλωσις γίνεται σχετικά με τον προφήτη Ηλία: «Συνέσφιγξε την οσφύν αυτού, και έτρεχεν, έμπροσθεν του Αχαάβ έως της εισόδου της Ιεζραέλ.» (1 Βασ. 18:46) Για να προετοιμασθή για τον μακρύ, σκληρό δρόμο ο Ηλίας χωρίς αμφιβολία εμάζευσε τον χιτώνα του γύρω από την οσφύν του. Εννοούμε, λοιπόν, ότι οι εκφράσεις «Περίζωσον την οσφύν σου» και «ζώσθητι την οσφύν σου» εχρησιμοποιούντο για να δώσουν την έννοια της προετοιμασίας για σθεναρή δράσι.

Οι Ισραηλίται, στην προετοιμασία τους για να φύγουν από την Αίγυπτο, έπρεπε να φάνε «εζωσμένοι τας οσφύας.» (Έξοδ. 12:11) Έπρεπε να ήσαν προετοιμασμένοι ν’ αναχωρήσουν με προειδοποίησι ενός λεπτού. Ομοίως, όταν ο Ελισσαιέ απέστειλε τον δούλο του Γιεζεί με μια σπουδαία αποστολή, του είπε: «Ζώσθητι την οσφύν σου, και λάβε την βακτηρίαν μου εις την χείρα σου, και ύπαγε.» (2 Βασ. 4:29· 9:1) Και ο Θεός, όταν διώριζε τον φοβισμένο δούλο του Ιερεμία, του είπε: «Περίζωσον την οσφύν σου, και σηκώθητι, και ειπέ προς αυτούς πάντα όσα εγώ σε προστάζω.» (Ιερεμ. 1:17) Ο Ιερεμίας ενεθαρρύνθη παίρνοντας δύναμι και ετοιμάσθηκε για σθεναρή δράσι στην υπηρεσία του Θεού.

Ο άνθρωπος έχει ισχυρούς μυς στα ισχία ή την οσφύ του. Όταν αυτοί οι μύες τανύωνται, ή δυναμώνουν, υπάρχει μία τρομερή δυναμική ενέργεια. Η Βιβλική παροιμία ομιλεί για την ικανή σύζυγο ότι «Ζώνει την οσφύν αυτής.» (Παροιμ. 31:17) Αλληγορικά, λοιπόν, ο προφήτης Ναούμ λέγει σ’ αυτούς οι οποίοι ήσαν έτοιμοι να ενεργήσουν εισβολή: «Φύλαττε το οχύρωμα, σκόπευσον την οδόν, ενίσχυσον τας οσφύς, ενδυνάμωσον την ισχύν σου σφόδρα.» (Ναούμ 2:1) Εδώ οι οσφύς χρησιμοποιούνται αλληγορικά ως δύναμις ή ενέργεια.

Αυτό συμβαίνει και με την προφητεία του Ιεχωβά σχετικά με τον Πέρση κατακτητή Κύρο, στην οποία ο Θεός λέγει: Του οποίου «την δεξιάν χείρα εκράτησα, δια να υποτάξω τα έθνη έμπροσθεν αυτού· και θέλω λύσει την οσφύν των βασιλέων.» (Ησ. 45:1) Αυτή η έκφρασις σημαίνει ότι ο Θεός θ’ αφαιρούσε την ισχύν ή δύναμι αυτών των βασιλέων, ώστε ο Κύρος να είναι νικητής. Εκείνους, λοιπόν, από τους οποίους αφηρέθη η δύναμις και βρίσκονται σ’ εξασθενημένη κατάστασι λέγεται ότι έχουν οσφύν που ταλαντεύεται ή κλονίζεται.​—Ψαλμ. 69:23· Ιεζ. 21:6· 29:7.

Είναι ενδιαφέρον ότι η έκφρασις «αναζωσθέντες τας οσφύας της διανοίας σας» χρησιμοποιείται από τον απόστολο Πέτρο. Εν τούτοις, η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών για να κάμη την έκφρασι σαφή στον σύγχρονο αναγνώστη αποδίδει την έκφρασι ως εξής: «Επομένως αναζωογονήσατε την διάνοιάν σας προς δράσιν.»​—1 Πέτρ. 1:13.

ΚΟΛΠΟΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΑ

Άλλα μέρη του ανθρωπίνου σώματος έφθασαν, επίσης, να συνδέωνται με ειδικές ιδιότητες και συγκινήσεις. Παραδείγματος χάριν, υπήρχε συνήθεια, και εξακολουθεί να υπάρχη ως σήμερα, να κρατά κανείς ένα πολύ αγαπητό ή προσφιλές πρόσωπο κοντά στον κόλπο ή το στήθος του. (Ρουθ 4:16· Άσμ. 1:13) Αυτή η θέσις, επομένως, έφθασε να σημαίνη εύνοια ή στενή σχέσι. Έτσι, όταν ο Ιησούς αναφέρεται ως «εις τον κόλπον του Πατρός,» και ο Λάζαρος ως «εις τους κόλπους του Αβραάμ,» σημαίνει ότι βρίσκονται σε μια θέσι ευνοίας. (Ιωάν. 1:18· Λουκ. 16:22, 23) Επίσης, όταν αναφέρεται ότι ο Θεός φέρει τα αρνία «εν τω κόλπω αυτού,» αυτό δείχνει ότι περιποιείται στοργικά και φροντίζει με τρυφερότητα γι’ αυτά.​—Ησ. 40:11.

Ορθώς, λοιπόν, χρησιμοποιείται στην Γραφή η έκφρασις, «η γυνή του κόλπου σου.» Έτσι αποδίδεται σε πολλές μεταφράσεις της Γραφής, περιλαμβανομένης και της Μεταφράσεως του Βασιλέως Ιακώβου και της Αμερικανικής Στερεοτύπου Μεταφράσεως. (Δευτ. 13:6· 28:54, 56) Εν τούτοις, για την σαφήνεια της κατανοήσεως, η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών λέγει στο Δευτερονόμιον 13:6: «Η γυνή της στοργής σου.»

Τόσο στις αρχαίες Εβραϊκές όσο και στις Ελληνικές Γραφές αισθήματα βαθιά και συγκινήσεις ταυτίζονται με τα εντόσθια ή σπλάγχνα. Παρετηρήθη αναμφιβόλως ότι το αίσθημα μιας βαθιάς συγκινήσεως προκαλεί κοιλιακές ανωμαλίες ή τουλάχιστον διαταραχή σ’ εκείνο το μέρος του σώματος. Τα θλιβερά νέα σχετικά με την επερχόμενη συμφορά της Ιερουσαλήμ έκαμαν τον Ιερεμία ν’ αναφωνήση: «Τα εντόσθιά μου, τα εντόσθιά μου! πονώ εις τα βάθη της καρδίας μου.» (Ιερεμ. 4:19) Αργότερα, στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ, η μεγάλη θλίψις που αισθάνθηκε ο Ιερεμίας επροκάλεσε οδυνηρή ταραχή μέσα του, που τον έκαμε να θρηνήση: «Τα εντόσθιά μου ταράττονται.»​—Θρήνοι 1:20· 2:11.

Το ότι αισθήματα συμπαθείας ή λύπης επηρεάζουν, επίσης, τα σπλάγχνα φαίνεται από την έκφρασι του Θεού καθώς έβλεπε την κατάστασι του δεκαφύλου βασιλείου του Ισραήλ, που αντιπροσωπεύετο από την φυλή του Εφραΐμ: «Δια τούτο τα σπλάγχνα μου ηχούσι δι’ αυτόν· θέλω βεβαίως σπλαγχνισθή αυτόν.»​—Ιερεμ. 31:20· Ησ. 63:15· 1 Βασ. 3:26.

Στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές η Ελληνική λέξις που χρησιμοποιείται για τα έντερα ή εντόσθια είναι «σπλάγχνα,» και μολονότι χρησιμοποιούνται κατά γράμμα (Πράξ. 1:18), χρησιμοποιείται πολύ πιο συχνά με μια αλληγορική σημασία, που σημαίνει συμπόνια ή στοργή. Επομένως, για την σαφήνεια της κατανοήσεως, η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Αγίων Γραφών αντί να παραθέση τις λέξεις «εντόσθια» ή «σπλάγχνα» τις μεταφράζει «τρυφερή στοργή» ή «τρυφερή συμπόνια,» όπως εις Φιλιππησίους 2:1 και 1 Ιωάννου 3:17.​—Κολ. 3:12.

Πραγματικά, είναι εκπληκτικό πόσο συχνά χρησιμοποιούνται στις Γραφές μέλη του σώματος με αλληγορική σημασία. Μολονότι αυτό προσθέτει χρώμα και ζωηρότητα στις αφηγήσεις, οι μεταφράσεις της Γραφής, οι οποίες δείχνουν την σημασία των λέξεων αυτών, είναι πολύ βοηθητικές, ειδικώς όταν η αλληγορική χρησιμοποίησις της εκφράσεως δεν είναι κοινώς γνωστή στη γλώσσα στην οποία γίνεται η μετάφρασις.