«Ο Ιεχωβά Δίνει Σοφία»

ΠΟΙΕΣ επιδιώξεις απορροφούν το χρόνο και τις δυνάμεις σας; Σας απασχολεί η απόκτηση ενός καλού ονόματος; Μήπως είστε αφοσιωμένοι στη συγκέντρωση πλούτου; Ενδιαφέρεστε να σταδιοδρομήσετε σε κάποιο συγκεκριμένο τομέα ή να αποκτήσετε εξειδικευμένη μόρφωση σε έναν ή περισσότερους ακαδημαϊκούς κλάδους; Θεωρείτε σπουδαία την καλλιέργεια καλών σχέσεων με τους άλλους; Μήπως το κύριο ενδιαφέρον σας είναι η διατήρηση καλής υγείας;

Όλα τα παραπάνω ίσως φαίνονται αξιόλογα. Αλλά τι έχει πρώτιστη σημασία; Η Αγία Γραφή απαντάει: «Η σοφία είναι το πρώτιστο. Απόκτησε σοφία». (Παροιμίες 4:7) Πώς μπορούμε, λοιπόν, να βρούμε σοφία και ποια είναι τα οφέλη της; Το δεύτερο κεφάλαιο του Γραφικού βιβλίου των Παροιμιών δίνει απαντήσεις.

“Δώσε Προσοχή στη Σοφία”

Μιλώντας στοργικά σαν πατέρας, ο σοφός Βασιλιάς Σολομών του αρχαίου Ισραήλ λέει: «Γιε μου, αν δεχτείς τα λόγια μου και αποταμιεύσεις τις εντολές μου μέσα σου, ώστε να δώσεις προσοχή στη σοφία με το αφτί σου για να κλίνεις την καρδιά σου στη διάκριση· αν, επιπλέον, καλέσεις την κατανόηση και υψώσεις τη φωνή σου προς τη διάκριση, αν τη ζητάς σαν ασήμι και ερευνάς για αυτήν όπως για κρυμμένους θησαυρούς, τότε θα κατανοήσεις το φόβο του Ιεχωβά και θα βρεις τη γνώση του Θεού».—Παροιμίες 2:1-5.

Διακρίνετε ποιος έχει την ευθύνη για την απόκτηση σοφίας; Σαφώς, το αν θα εκζητήσουμε τη σοφία και τους «βοηθούς» της—τη διάκριση και την κατανόηση—εξαρτάται από τον καθένα μας. Πρώτα, όμως, χρειάζεται να “δεχτούμε” και να “αποταμιεύσουμε” στη μνήμη μας τα λόγια σοφίας που καταγράφονται στις Γραφές. Γι’ αυτό χρειάζεται να μελετάμε την Αγία Γραφή.

Σοφία είναι η ικανότητα για κατάλληλη εφαρμογή της θεόδοτης γνώσης. Και με πόσο θαυμάσιο τρόπο καθιστά η Αγία Γραφή διαθέσιμη τη σοφία! Ναι, περιέχει λόγια σοφίας, όπως αυτά που καταγράφονται στα βιβλία των Παροιμιών και του Εκκλησιαστή, και χρειάζεται να δίνουμε προσοχή σε αυτά. Στις σελίδες της Γραφής βρίσκουμε επίσης πολλά παραδείγματα που δείχνουν τα οφέλη της εφαρμογής των θεϊκών αρχών και τις παγίδες στις οποίες οδηγεί η αγνόησή τους. (Ρωμαίους 15:4· 1 Κορινθίους 10:11) Πάρτε για παράδειγμα την αφήγηση για τον άπληστο Γιεζί, τον υπηρέτη του προφήτη Ελισαιέ. (2 Βασιλέων 5:20-27) Δεν μας διδάσκει ότι είναι σοφό να αποφεύγουμε την απληστία; Και τι θα πούμε για την τραγική κατάληξη που είχαν οι φαινομενικά ακίνδυνες επισκέψεις της κόρης του Ιακώβ, της Δείνας, στις «κόρες του τόπου» στη Χαναάν; (Γένεση 34:1-31) Δεν διακρίνουμε εύκολα πόσο ασύνετες είναι οι κακές συναναστροφές;—Παροιμίες 13:20· 1 Κορινθίους 15:33.

Το να δίνουμε προσοχή στη σοφία περιλαμβάνει την απόκτηση διάκρισης και κατανόησης. Σύμφωνα με το Αναθεωρημένο Πλήρες Λεξικό του Γουέμπστερ (Webster’s Revised Unabridged Dictionary), διάκριση είναι «η δύναμη ή η ικανότητα της διάνοιας με την οποία ξεχωρίζει ένα πράγμα από κάποιο άλλο». Η διάκριση του θεοσεβούς ατόμου είναι η ικανότητα που έχει να διακρίνει το ορθό από το εσφαλμένο και κατόπιν να επιλέγει τη σωστή πορεία. Αν δεν “κλίνουμε την καρδιά μας” στη διάκριση ή αν δεν είμαστε πρόθυμοι να την αποκτήσουμε, πώς μπορούμε να μείνουμε “στο δρόμο που οδηγεί στη ζωή”; (Ματθαίος 7:14· παράβαλε Δευτερονόμιο 30:19, 20.) Η μελέτη και η εφαρμογή του Λόγου του Θεού μεταδίδουν διάκριση.

Πώς μπορούμε να “καλέσουμε την κατανόηση”—δηλαδή, την ικανότητα να βλέπουμε πώς συνδέονται οι διάφορες πτυχές ενός ζητήματος μεταξύ τους καθώς και με το συνολικό ζήτημα; Ασφαλώς, η ηλικία και η πείρα είναι παράγοντες που μπορούν να μας βοηθήσουν να αυξήσουμε την κατανόησή μας—αλλά αυτό δεν είναι απόλυτο. (Ιώβ 12:12· 32:6-12) «Συμπεριφέρομαι με περισσότερη κατανόηση από γέροντες», είπε ο ψαλμωδός, «επειδή τήρησα τις προσταγές σου [Ιεχωβά]». Επίσης, έψαλε: «Η φανέρωση των λόγων σου δίνει φως, κάνοντας τους άπειρους να κατανοούν». (Ψαλμός 119:100, 130) Ο Ιεχωβά είναι “ο Παλαιός των Ημερών” και έχει απείρως μεγαλύτερη κατανόηση από όλους τους ανθρώπους. (Δανιήλ 7:13) Ο Θεός μπορεί να μεταδώσει κατανόηση στον άπειρο, κάνοντάς τον να υπερέχει ακόμη και από τους μεγαλυτέρους του σε αυτή την ιδιότητα. Γι’ αυτό, θα πρέπει να μελετάμε και να εφαρμόζουμε με επιμέλεια το Λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή.

Το επαναλαμβανόμενο «αν» στην εναρκτήρια περικοπή του δεύτερου κεφαλαίου των Παροιμιών ακολουθείται από ρήματα όπως «δεχτείς», «αποταμιεύσεις», «καλέσεις», «ζητάς», «ερευνάς». Γιατί χρησιμοποιεί ο συγγραφέας αυτά τα ρήματα αυξανόμενης έντασης; Ένα σύγγραμμα λέει: «Ο σοφός [εδώ] τονίζει ότι είναι ανάγκη να εκζητούμε με θέρμη τη σοφία». Ναι, πρέπει να εκζητούμε ένθερμα τη σοφία και τις συναφείς της ιδιότητες—τη διάκριση και την κατανόηση.

Θα Καταβάλετε την Προσπάθεια;

Ένας βασικός παράγοντας στην επιδίωξη σοφίας είναι η επιμελής μελέτη της Αγίας Γραφής. Αυτή η μελέτη, όμως, θα πρέπει να περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από μια απλή ανάγνωση με σκοπό τη λήψη πληροφοριών. Το να κάνουμε ουσιαστικούς στοχασμούς γύρω από τα όσα διαβάζουμε είναι απαραίτητο μέρος της μελέτης των Γραφών. Η εξεύρεση σοφίας και διάκρισης περιλαμβάνει το να συλλογιζόμαστε πώς μπορούμε να χρησιμοποιούμε αυτά που μαθαίνουμε για να επιλύουμε προβλήματα και να παίρνουμε αποφάσεις. Η απόκτηση κατανόησης απαιτεί να σκεφτόμαστε πώς οι καινούριες πληροφορίες συμπληρώνουν τα όσα ήδη γνωρίζουμε. Ποιος θα αρνηθεί ότι μια τέτοια στοχαστική μελέτη της Γραφής απαιτεί χρόνο και έντονη προσπάθεια; Η επένδυση σε χρόνο και δυνάμεις είναι ανάλογη με αυτήν που κάνει κάποιος όταν “ζητάει ασήμι και ερευνάει για κρυμμένους θησαυρούς”. Θα καταβάλετε εσείς την απαιτούμενη προσπάθεια; Θα “εξαγοράσετε τον εύκαιρο χρόνο” για να το κάνετε αυτό;—Εφεσίους 5:15, 16.

Σκεφτείτε τι μεγάλοι θησαυροί μάς επιφυλάσσονται αν με ειλικρινή καρδιά σκάβουμε βαθιά στην Αγία Γραφή. Θα βρούμε «τη γνώση του Θεού»—την υγιή, εδραιωμένη, ζωοπάροχη γνώση του Δημιουργού μας! (Ιωάννης 17:3) “Ο φόβος του Ιεχωβά” είναι άλλος ένας θησαυρός που θα αποκτήσουμε. Πόσο πολύτιμο είναι αυτό το ευλαβικό δέος μας για αυτόν! Ο υγιής φόβος μήπως τον δυσαρεστήσουμε πρέπει να διέπει κάθε πτυχή της ζωής μας, προσδίδοντας πνευματική διάσταση σε όλα όσα κάνουμε.—Εκκλησιαστής 12:13.

Μέσα μας θα πρέπει να έχουμε τη διακαή επιθυμία να ερευνούμε και να σκάβουμε για πνευματικούς θησαυρούς. Για να διευκολύνει την έρευνά μας, ο Ιεχωβά έχει προμηθεύσει εξαίρετα μέσα για «σκάψιμο»—τα επίκαιρα περιοδικά αλήθειας, τη Σκοπιά και το Ξύπνα!, καθώς και άλλα Γραφικά έντυπα. (Ματθαίος 24:45-47) Για να μας εκπαιδεύει στο Λόγο του και στις οδούς του, ο Ιεχωβά προμηθεύει επίσης Χριστιανικές συναθροίσεις. Χρειάζεται να τις παρακολουθούμε τακτικά, να ακούμε αυτά που λέγονται, να καταβάλλουμε έντονη προσπάθεια για να συγκεντρωνόμαστε στις βασικές σκέψεις και να τις αποταμιεύουμε, και να σκεφτόμαστε βαθιά τη σχέση μας με τον Ιεχωβά.—Εβραίους 10:24, 25.

Δεν θα Αποτύχετε

Συχνά, η έρευνα για θαμμένα πετράδια, χρυσό ή ασήμι αποδεικνύεται άκαρπη. Δεν χρειάζεται να συμβεί το ίδιο με την έρευνα για πνευματικούς θησαυρούς. Γιατί; «Ο Ιεχωβά δίνει σοφία», μας διαβεβαιώνει ο Σολομών, «από το στόμα του εξέρχεται γνώση και διάκριση».—Παροιμίες 2:6.

Ο Βασιλιάς Σολομών ήταν πασίγνωστος για τη σοφία του. (1 Βασιλέων 4:30-32) Οι Γραφές αποκαλύπτουν ότι κατείχε γνώση γύρω από ποικιλία θεμάτων, όπως τα φυτά, τα ζώα, η ανθρώπινη φύση και ο Λόγος του Θεού. Η διάκριση που επέδειξε ως νεαρός βασιλιάς όταν τακτοποίησε μια διένεξη μεταξύ δύο γυναικών, οι οποίες ισχυρίζονταν ότι ήταν μητέρες του ίδιου παιδιού, συνέβαλε στο να αποκτήσει διεθνή φήμη. (1 Βασιλέων 3:16-28) Ποια ήταν η πηγή της ευρυμάθειάς του; Ο Σολομών προσευχήθηκε στον Ιεχωβά για «σοφία και γνώση» καθώς και για την ικανότητα να «διακρίνει το καλό από το κακό». Ο Ιεχωβά ανταποκρίθηκε στα αιτήματά του.—2 Χρονικών 1:10-12· 1 Βασιλέων 3:9.

Και εμείς επίσης θα πρέπει να προσευχόμαστε για τη βοήθεια του Ιεχωβά καθώς μελετάμε επιμελώς το Λόγο του. Ο ψαλμωδός προσευχήθηκε: «Δίδαξέ με, Ιεχωβά, την οδό σου. Θα περπατώ στην αλήθεια σου. Ενοποίησε την καρδιά μου για να φοβάται το όνομά σου». (Ψαλμός 86:11) Ο Ιεχωβά επιδοκίμασε εκείνη την προσευχή, επειδή φρόντισε να καταγραφεί στην Αγία Γραφή. Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι οι ένθερμες και συχνές προσευχές που κάνουμε ζητώντας τη βοήθειά του για να βρούμε πνευματικούς θησαυρούς στη Γραφή δεν θα μείνουν αναπάντητες.—Λουκάς 18:1-8.

Ο Σολομών τονίζει: «Για τους ευθείς θα αποταμιεύσει πρακτική σοφία· για εκείνους που περπατούν με ακεραιότητα αυτός είναι ασπίδα, προσέχοντας τους δρόμους της κρίσης, και θα φυλάξει την οδό των οσίων του. Τότε θα κατανοήσεις τη δικαιοσύνη και την κρίση και την ευθύτητα, ολόκληρη την πορεία αυτού που είναι καλό». (Παροιμίες 2:7-9) Πόσο καθησυχαστικό είναι αυτό! Ο Ιεχωβά, όχι μόνο δίνει αληθινή σοφία σε όσους την εκζητούν ειλικρινά, αλλά αποδεικνύεται επίσης προστατευτική ασπίδα για τους ευθείς επειδή εκδηλώνουν αληθινή σοφία και συμμορφώνονται όσια με τους δίκαιους κανόνες του. Είθε να είμαστε ανάμεσα σε εκείνους τους οποίους βοηθάει ο Ιεχωβά να κατανοήσουν «ολόκληρη την πορεία αυτού που είναι καλό».

Όταν «η Γνώση Γίνει Ευχάριστη»

Η προσωπική μελέτη της Γραφής—μια ουσιώδης προϋπόθεση για αναζήτηση σοφίας—για πολλούς δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη ευχάριστη προοπτική. Για παράδειγμα, ο 58χρονος Λόρενς λέει: «Ανέκαθεν εργαζόμουν χειρωνακτικά. Η μελέτη είναι για εμένα δύσκολο έργο». Και ο 24χρονος Μάικλ, ο οποίος δεν αγαπούσε τη μελέτη στο σχολείο, λέει: «Έπρεπε να πιέζω τον εαυτό μου να καθήσει και να μελετήσει». Ωστόσο, η επιθυμία για μελέτη μπορεί να καλλιεργηθεί.

Προσέξτε τι έκανε ο Μάικλ, ο οποίος αφηγείται: «Επέβαλλα στον εαυτό μου να μελετάει μισή ώρα κάθε μέρα. Σύντομα μπορούσα να διακρίνω το αποτέλεσμα στη στάση μου, στα σχόλιά μου στις Χριστιανικές συναθροίσεις και στις συζητήσεις μου με άλλους. Τώρα περιμένω με χαρά την ώρα της μελέτης, και δεν θέλω να παρεμβαίνει τίποτα σε αυτήν». Ναι, η προσωπική μελέτη γίνεται απολαυστική όταν βλέπουμε την πρόοδό μας. Και ο Λόρενς επίσης αφοσιώθηκε στη μελέτη της Γραφής, και αργότερα άρχισε να υπηρετεί ως πρεσβύτερος στην εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά.

Για να κάνουμε την προσωπική μελέτη απολαυστική εμπειρία, απαιτείται διαρκής προσπάθεια. Ωστόσο, τα οφέλη είναι μεγάλα. «Όταν η σοφία μπει στην καρδιά σου και η γνώση γίνει ευχάριστη για την ψυχή σου», λέει ο Σολομών, «η ικανότητα σκέψης θα σε φυλάει, η διάκριση θα σε διαφυλάττει».—Παροιμίες 2:10, 11.

«Για να σε Διασώζει από τον Κακό Δρόμο»

Με ποιον τρόπο θα μας διαφυλάττει η σοφία, η γνώση, η ικανότητα σκέψης και η διάκριση; Πρόκειται «να σε διασώζει από τον κακό δρόμο», δηλώνει ο Σολομών, «από τον άνθρωπο που λέει διεστραμμένα πράγματα, από εκείνους που εγκαταλείπουν τις οδούς της ευθύτητας για να περπατήσουν στους δρόμους του σκοταδιού, από εκείνους που χαίρονται να κάνουν το κακό, που ευφραίνονται με τα διεστραμμένα πράγματα της κακίας· εκείνους των οποίων οι δρόμοι είναι στρεβλοί και οι οποίοι χρησιμοποιούν πλάγια μέσα στην όλη τους πορεία».—Παροιμίες 2:12-15.

Ναι, όσοι αγαπούν την αληθινή σοφία αποφεύγουν τη συναναστροφή με οποιονδήποτε «λέει διεστραμμένα πράγματα», δηλαδή πράγματα που εναντιώνονται σε ό,τι είναι αληθινό και σωστό. Η ικανότητα σκέψης και η διάκριση παρέχουν προστασία από εκείνους που απορρίπτουν την αλήθεια για να περπατήσουν στους δρόμους του σκοταδιού και από εκείνους που χρησιμοποιούν πλάγια μέσα και βρίσκουν ευχαρίστηση στις κακές πράξεις.—Παροιμίες 3:32.

Πόσο ευγνώμονες μπορούμε να είμαστε για το ότι η αληθινή σοφία και οι συναφείς της ιδιότητες μας προστατεύουν επίσης από τον κακό δρόμο των ανήθικων αντρών και γυναικών! Ο Σολομών προσθέτει ότι αυτές οι ιδιότητες “θα σε διασώζουν από την ξένη γυναίκα, από την αλλοεθνή που έχει κάνει τα λόγια της μελιστάλακτα, που εγκαταλείπει τον έμπιστο φίλο της νεότητάς της και που ξέχασε τη διαθήκη του Θεού της. Διότι το σπίτι της βυθίζεται στο θάνατο και τα μονοπάτια της σε εκείνους που βρίσκονται ανίσχυροι στο θάνατο. Κανείς από όσους έχουν σχέσεις μαζί της δεν θα επιστρέψει, ούτε θα επανέλθει στους δρόμους των ζωντανών”.—Παροιμίες 2:16-19.

“Η ξένη γυναίκα”, η πόρνη, περιγράφεται ως άτομο που εγκαταλείπει «τον έμπιστο φίλο της νεότητάς της»—πιθανώς το σύζυγο της νεότητάς της.a (Παράβαλε Μαλαχίας 2:14.) Ξέχασε την απαγόρευση της μοιχείας που περιλαμβανόταν στη διαθήκη του Νόμου. (Έξοδος 20:14) Τα μονοπάτια της οδηγούν στο θάνατο. Οι σύντροφοί της ίσως ποτέ να μην “επανέλθουν στους δρόμους των ζωντανών”, εφόσον αργά ή γρήγορα μπορεί να φτάσουν σε σημείο δίχως γυρισμό, στο θάνατο, από τον οποίο δεν μπορούν να επιστρέψουν. Ο άνθρωπος που έχει διάκριση και ικανότητα σκέψης γνωρίζει τα δελεάσματα της ανηθικότητας και τα αποφεύγει με σοφία.

«Οι Ευθείς θα Κατοικήσουν στη Γη»

Συνοψίζοντας το σκοπό των συμβουλών που έδωσε σχετικά με τη σοφία, ο Σολομών δηλώνει: «Ο σκοπός είναι να περπατάς στην οδό των αγαθών και να τηρείς τους δρόμους των δικαίων». (Παροιμίες 2:20) Τι θαυμάσιο σκοπό εξυπηρετεί η σοφία! Μας βοηθάει να ζούμε ευτυχισμένη και ικανοποιητική ζωή επιδοκιμασμένη από τον Θεό.

Σκεφτείτε επίσης τις μεγαλειώδεις ευλογίες που επιφυλάσσονται για όσους “περπατούν στην οδό των αγαθών”. Ο Σολομών συνεχίζει: «Οι ευθείς θα κατοικήσουν στη γη και οι άμεμπτοι θα απομείνουν σε αυτήν. Όσο για τους πονηρούς, αυτοί θα εκκοπούν από τη γη· και οι δόλιοι θα ξεριζωθούν από αυτήν». (Παροιμίες 2:21, 22) Είθε να είστε ανάμεσα στους άμεμπτους, οι οποίοι θα κατοικούν για πάντα στο δίκαιο νέο κόσμο του Θεού.—2 Πέτρου 3:13.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Ο Σολομών προσευχήθηκε για σοφία. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και εμείς