Να Εκπαιδεύσετε το Παιδί σας από τη Βρεφική Ηλικία

1, 2. Σε ποιον θα πρέπει να αποβλέπουν οι γονείς για βοήθεια όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών τους;

‘ΟΙ ΓΙΟΙ είναι κληρονομιά από τον Ιεχωβά’, αναφώνησε ένας γονέας γεμάτος εκτίμηση πριν από 3.000 χρόνια περίπου. (Ψαλμός 127:3) Πράγματι, η χαρά της τεκνοποίησης είναι μια πολύτιμη ανταμοιβή από τον Θεό, κάτι που είναι διαθέσιμο στους περισσότερους παντρεμένους. Ωστόσο, εκείνοι που κάνουν παιδιά σύντομα αντιλαμβάνονται ότι, μαζί με τη χαρά, η τεκνοποίηση συνεπάγεται ευθύνες.

² Ιδιαίτερα στις ημέρες μας, η ανατροφή παιδιών είναι δύσκολο έργο. Εντούτοις, πολλοί τα κατάφεραν με επιτυχία, και ο θεόπνευστος ψαλμωδός δείχνει πώς γίνεται αυτό, με τα λόγια: ‘Αν ο Ιεχωβά δεν οικοδομήσει το σπίτι, άδικα εργάστηκαν σκληρά για αυτό οι οικοδόμοι του’. (Ψαλμός 127:1) Όσο πιο πιστά ακολουθείτε τις οδηγίες του Ιεχωβά, τόσο καλύτερος γονέας θα γίνετε. Η Αγία Γραφή λέει: ‘Να εμπιστεύεσαι στον Ιεχωβά με όλη σου την καρδιά και να μη στηρίζεσαι στη δική σου κατανόηση’. (Παροιμίες 3:5) Είστε πρόθυμοι να δώσετε προσοχή στις συμβουλές του Ιεχωβά καθώς ξεκινάτε το 20ετές πρόγραμμα ανατροφής του παιδιού σας;

 3. Ποια ευθύνη έχουν οι πατέρες όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών;

³ Σε πολλά σπίτια ανά τον κόσμο, οι άντρες θεωρούν ότι η εκπαίδευση των παιδιών είναι πρωτίστως δουλειά της γυναίκας. Όντως, ο Λόγος του Θεού υποδεικνύει πως ο πατέρας είναι εκείνος που θα πρέπει πρωταρχικά να προμηθεύει τα προς το ζην. Ωστόσο, αναφέρει επίσης ότι αυτός έχει ευθύνες μέσα στο σπίτι. Η Αγία Γραφή λέει: ‘Τακτοποίησε την εργασία σου έξω και προετοίμασέ την στον αγρό. Έπειτα πρέπει να οικοδομήσεις και το σπιτικό σου’. (Παροιμίες 24:27) Σύμφωνα με την άποψη του Θεού, οι πατέρες και οι μητέρες είναι συνεργάτες στην εκπαίδευση των παιδιών.—Παροιμίες 1:8, 9.

 4. Γιατί δεν θα πρέπει να θεωρούμε τα αγόρια ανώτερα από τα κορίτσια;

⁴ Πώς βλέπετε εσείς τα παιδιά σας; Διάφορες εκθέσεις αναφέρουν ότι στην Ασία «τα βρέφη που είναι κορίτσια συχνά είναι ανεπιθύμητα». Αναφέρεται ότι η προκατάληψη εναντίον των κοριτσιών εξακολουθεί να υπάρχει στη Λατινική Αμερική, ακόμη και μεταξύ «των πιο διαφωτισμένων οικογενειών». Η αλήθεια είναι, όμως, ότι τα κορίτσια δεν είναι παιδιά δεύτερης κατηγορίας. Ο Ιακώβ, ένας εξέχων πατέρας των αρχαίων καιρών, περιέγραψε όλους τους απογόνους του, περιλαμβανομένων και των κοριτσιών που είχε τότε, ως ‘τα παιδιά με τα οποία [με] ευνόησε ο Θεός’. (Γένεση 33:1-5· 37:35) Παρόμοια, ο Ιησούς ευλόγησε όλα τα «παιδάκια» (αγόρια και κορίτσια) που του έφεραν. (Ματθαίος 19:13-15) Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι αυτός αντανακλούσε την άποψη του Ιεχωβά.—Δευτερονόμιο 16:14.

 5. Ποια ζητήματα θα πρέπει να λάβει υπόψη ένα ζευγάρι όταν αποφασίζει πόσα παιδιά θα κάνει;

⁵ Μήπως αναμένεται στο μέρος που ζείτε να κάνουν οι γυναίκες όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά; Δικαιολογημένα, το πόσα παιδιά θα κάνει ένα αντρόγυνο είναι προσωπική του απόφαση. Τι γίνεται αν οι γονείς δεν έχουν τη δυνατότητα να θρέψουν, να ντύσουν και να μορφώσουν πολλά παιδιά; Ασφαλώς, το ζευγάρι θα πρέπει να το λάβει αυτό υπόψη όταν αποφασίζει πόσα παιδιά θα κάνει. Μερικά αντρόγυνα που δεν μπορούν να συντηρήσουν όλα τα παιδιά τους εμπιστεύονται μερικά από αυτά σε κάποιους συγγενείς, αναθέτοντάς τους την ευθύνη να τα αναθρέψουν. Είναι επιθυμητή αυτή η συνήθεια; Στην πραγματικότητα, όχι. Επίσης, δεν απαλλάσσει τους γονείς από την υποχρέωση που έχουν απέναντι στα παιδιά τους. Η Αγία Γραφή λέει: «Αν κάποιος δεν προμηθεύει για τους δικούς του, και ειδικά για εκείνους που είναι μέλη του σπιτικού του, έχει απαρνηθεί την πίστη». (1 Τιμόθεο 5:8) Τα υπεύθυνα αντρόγυνα προσπαθούν να προγραμματίσουν το μέγεθος του «σπιτικού» τους ώστε να είναι σε θέση να ‘προμηθεύουν για τους δικούς τους’. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν μεθόδους αντισύλληψης για αυτόν το σκοπό; Και αυτό επίσης είναι προσωπική απόφαση, και σε περίπτωση που τα αντρόγυνα πάρουν κάποια τέτοια απόφαση, η επιλογή του αντισυλληπτικού μέσου είναι και αυτή προσωπικό ζήτημα. «Ο καθένας θα βαστάξει το δικό του φορτίο». (Γαλάτες 6:5) Ωστόσο, οι μέθοδοι αντισύλληψης που περιλαμβάνουν οποιοδήποτε είδος έκτρωσης αντιτίθενται στις Βιβλικές αρχές. Ο Ιεχωβά Θεός είναι ‘η πηγή της ζωής’. (Ψαλμός 36:9) Επομένως, το να καταστραφεί μια ζωή αφού συλληφθεί θα έδειχνε χονδροειδή ασέβεια για τον Ιεχωβά και ισοδυναμεί με φόνο.—Έξοδος 21:22, 23· Ψαλμός 139:16· Ιερεμίας 1:5.

 6. Πότε θα πρέπει να αρχίσει η εκπαίδευση ενός παιδιού;

⁶ Το εδάφιο Παροιμίες 22:6 λέει: ‘Εκπαίδευσε το αγόρι σύμφωνα με την οδό που είναι κατάλληλη για αυτό’. Η εκπαίδευση των παιδιών είναι ένα ακόμη από τα κύρια καθήκοντα των γονέων. Πότε, όμως, θα πρέπει να αρχίσει αυτή η εκπαίδευση; Από πολύ νωρίς. Ο απόστολος Παύλος επισήμανε ότι ο Τιμόθεος είχε εκπαιδευτεί «από τη βρεφική ηλικία». (2 Τιμόθεο 3:15) Η λέξη της κοινής ελληνικής που χρησιμοποιείται εδώ μπορεί να αναφέρεται σε ένα μωρό ή ακόμη και σε ένα αγέννητο παιδί. (Λουκάς 1:41, 44· Πράξεις 7:18-20) Άρα, ο Τιμόθεος έλαβε εκπαίδευση από τότε που ήταν πολύ μικρός—και πολύ σωστά. Η βρεφική ηλικία είναι ο ιδανικός καιρός για να αρχίσετε να εκπαιδεύετε ένα παιδί. Ακόμη και ένα νεογέννητο μωρό διψάει για γνώση.

 7. (α) Γιατί είναι σημαντικό να αναπτύξουν και οι δύο γονείς στενή σχέση με το μωρό; (β) Ποια σχέση υπήρχε ανάμεσα στον Ιεχωβά και στον μονογενή του Γιο;

⁷ «Όταν είδα για πρώτη φορά το μωρό μου», λέει μια μητέρα, «το ερωτεύτηκα». Το ίδιο συμβαίνει στις περισσότερες μητέρες. Αυτός ο υπέροχος δεσμός ανάμεσα στη μητέρα και στο μωρό αναπτύσσεται καθώς δαπανούν χρόνο μαζί μετά τη γέννα. Ο θηλασμός ενισχύει ακόμη περισσότερο αυτή τη στενή σχέση. (Παράβαλε 1 Θεσσαλονικείς 2:7.) Το να χαϊδεύει η μητέρα το μωρό της και να του μιλάει συμβάλλει αποφασιστικά στην κάλυψη των συναισθηματικών αναγκών του μωρού. (Παράβαλε Ησαΐας 66:12.) Αλλά τι θα λεχθεί για τον πατέρα; Και αυτός επίσης θα πρέπει να αναπτύξει στενή σχέση με το νέο του απόγονο. Ο ίδιος ο Ιεχωβά δίνει το παράδειγμα σε αυτό. Στο βιβλίο των Παροιμιών, μαθαίνουμε για τη σχέση του Ιεχωβά με τον μονογενή του Γιο, ο οποίος παρουσιάζεται να λέει: ‘Ο Ιεχωβά με έφερε σε ύπαρξη ως αρχή της οδού του . . . για εμένα έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια τη μια ημέρα μετά την άλλη’. (Παροιμίες 8:22, 30· Ιωάννης 1:14) Με παρόμοιο τρόπο, ο καλός πατέρας καλλιεργεί μια θερμή, στοργική σχέση με το παιδί του από την αρχή της ζωής του παιδιού. «Να δείχνετε πάρα πολλή στοργή», λέει ένας γονέας. «Κανένα παιδί δεν πέθανε ποτέ από τις αγκαλιές και τα φιλιά».

 8. Ποια διανοητική ώθηση θα πρέπει να δίνουν οι γονείς στα μωρά το συντομότερο δυνατόν;

⁸ Αλλά τα μωρά χρειάζονται περισσότερα πράγματα. Από τη στιγμή της γέννησής τους, το μυαλό τους είναι έτοιμο να δεχτεί και να αποθηκεύσει πληροφορίες, και οι γονείς είναι η πρωταρχική πηγή αυτών των πληροφοριών. Πάρτε για παράδειγμα τη γλώσσα. Οι ερευνητές λένε ότι το πόσο καλά μαθαίνει ένα παιδί να μιλάει και να διαβάζει «θεωρείται ότι συνδέεται άμεσα με το είδος της αλληλεπίδρασης που είχε το παιδί με τους γονείς του στην αρχή της ζωής του». Να μιλάτε και να διαβάζετε στο παιδί σας από τη βρεφική του ηλικία. Σύντομα θα θέλει να σας μιμηθεί, και σε λίγο θα το διδάσκετε ανάγνωση. Πιθανόν να είναι σε θέση να διαβάζει πριν πάει στο σχολείο. Αυτό θα αποδειχτεί ιδιαίτερα υποβοηθητικό αν ζείτε σε μια χώρα όπου οι δάσκαλοι είναι λιγοστοί και οι αίθουσες διδασκαλίας συνωστισμένες.

 9. Ποιος είναι ο πιο σημαντικός στόχος που χρειάζεται να θυμούνται οι γονείς;

⁹ Η πρώτιστη μέριμνα των Χριστιανών γονέων είναι να καλύπτουν τις πνευματικές ανάγκες του παιδιού τους. (Βλέπε Δευτερονόμιο 8:3.) Με ποιο στόχο υπόψη; Να βοηθήσουν το παιδί τους να αναπτύξει χριστοειδή προσωπικότητα, στην ουσία, να φορέσει «τη νέα προσωπικότητα». (Εφεσίους 4:24) Για αυτόν το σκοπό, χρειάζεται να εξετάσουν ποια είναι τα κατάλληλα οικοδομικά υλικά και οι κατάλληλοι τρόποι οικοδόμησης.

10. Ποιες ιδιότητες χρειάζεται να αναπτύξουν τα παιδιά;

¹⁰ Η ποιότητα ενός κτιρίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το είδος των υλικών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή. Ο απόστολος Παύλος είπε ότι τα καλύτερα οικοδομικά υλικά για Χριστιανικές προσωπικότητες είναι το χρυσάφι, το ασήμι και οι πολύτιμοι λίθοι. (1 Κορινθίους 3:10-12) Αυτά αντιπροσωπεύουν ιδιότητες όπως είναι η πίστη, η σοφία, η διάκριση, η οσιότητα, ο σεβασμός και η στοργική εκτίμηση για τον Ιεχωβά και τους νόμους του. (Ψαλμός 19:7-11· Παροιμίες 2:1-6· 3:13, 14) Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναπτύξουν αυτές τις ιδιότητες, από την αρχή κιόλας της παιδικής ηλικίας; Ακολουθώντας μια διαδικασία που περιγράφτηκε πριν από πολλά χρόνια.

11. Πώς βοηθούσαν οι Ισραηλίτες γονείς τα παιδιά τους να αναπτύξουν θεοσεβή προσωπικότητα;

¹¹ Λίγο πριν μπει το έθνος Ισραήλ στην Υποσχεμένη Γη, ο Ιεχωβά είπε στους Ισραηλίτες γονείς: ‘Αυτά τα λόγια τα οποία σε προστάζω σήμερα πρέπει να είναι στην καρδιά σου· και πρέπει να τα ενσταλάζεις στους γιους σου και να μιλάς για αυτά όταν κάθεσαι στο σπίτι σου και όταν περπατάς στο δρόμο και όταν ξαπλώνεις και όταν σηκώνεσαι’. (Δευτερονόμιο 6:6, 7) Ναι, οι γονείς χρειάζεται να είναι παραδείγματα και σύντροφοι, να επικοινωνούν και να είναι δάσκαλοι.

12. Γιατί είναι ζωτικό να αποτελούν οι γονείς καλά παραδείγματα;

¹² Να είστε παράδειγμα. Πρώτα-πρώτα, ο Ιεχωβά είπε: ‘Αυτά τα λόγια . . . πρέπει να είναι στην καρδιά σου’. Κατόπιν, πρόσθεσε: ‘Πρέπει να τα ενσταλάζεις στους γιους σου’. Επομένως, οι θεοσεβείς ιδιότητες πρέπει να βρίσκονται πρώτα στην καρδιά του γονέα. Ο γονέας πρέπει να αγαπάει την αλήθεια και να τη ζει. Μόνο τότε θα μπορεί να αγγίξει την καρδιά του παιδιού. (Παροιμίες 20:7) Γιατί; Επειδή τα παιδιά επηρεάζονται περισσότερο από αυτά που βλέπουν παρά από τα όσα ακούν.—Λουκάς 6:40· 1 Κορινθίους 11:1.

13. Όσον αφορά την προσοχή που δίνουν στα παιδιά τους, πώς μπορούν οι Χριστιανοί γονείς να μιμηθούν το παράδειγμα του Ιησού;

¹³ Να είστε σύντροφος. Ο Ιεχωβά είπε στους γονείς στον Ισραήλ: ‘Να μιλάς με τα παιδιά σου όταν κάθεσαι στο σπίτι σου και όταν περπατάς στο δρόμο’. Αυτό απαιτεί να δαπανούν οι γονείς χρόνο μαζί με τα παιδιά τους, ανεξάρτητα από το πόσο απασχολημένοι είναι. Ο Ιησούς προφανώς πίστευε ότι άξιζε να αφιερώνει χρόνο στα παιδιά. Κατά τη διάρκεια των τελικών ημερών της διακονίας του, «άρχισαν . . . οι άνθρωποι να του φέρνουν παιδάκια για να τα αγγίξει». Πώς αντέδρασε ο Ιησούς; «Πήρε τα παιδιά στην αγκαλιά του και άρχισε να τα ευλογεί». (Μάρκος 10:13, 16) Για φανταστείτε, κυλούσαν οι τελευταίες ώρες της ζωής του Ιησού. Ωστόσο, εκείνος αφιέρωσε σε αυτά τα παιδιά και χρόνο και προσοχή. Τι υπέροχο μάθημα!

14. Γιατί είναι ωφέλιμο να δαπανούν χρόνο οι γονείς μαζί με το παιδί τους;

¹⁴ Να επικοινωνείτε. Αν δαπανάτε χρόνο μαζί με το παιδί σας, θα βοηθηθείτε να επικοινωνείτε μαζί του. Όσο περισσότερο επικοινωνείτε, τόσο καλύτερα θα διακρίνετε πώς αναπτύσσεται η προσωπικότητά του. Να θυμάστε, όμως, ότι επικοινωνία δεν σημαίνει απλώς να μιλάτε. «Έπρεπε να καλλιεργήσω την τέχνη τού να ακούω», είπε μια μητέρα από τη Βραζιλία, «να ακούω με την καρδιά μου». Η υπομονή της έφερε καρπό όταν ο γιος της άρχισε να της εκμυστηρεύεται τα συναισθήματά του.

15. Τι χρειάζεται να έχετε υπόψη όσον αφορά την αναψυχή;

¹⁵ Τα παιδιά χρειάζονται ‘καιρό να γελούν . . . και καιρό να χοροπηδούν’, δηλαδή καιρό για αναψυχή. (Εκκλησιαστής 3:1, 4· Ζαχαρίας 8:5) Η αναψυχή είναι πολύ παραγωγική όταν οι γονείς και τα παιδιά την απολαμβάνουν μαζί. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι σε πολλά σπίτια αναψυχή σημαίνει παρακολούθηση τηλεόρασης. Μολονότι ορισμένα τηλεοπτικά προγράμματα μπορεί να είναι διασκεδαστικά, πολλά από αυτά καταστρέφουν τις καλές αξίες, και η παρακολούθηση τηλεόρασης τείνει να καταπνίγει την επικοινωνία μέσα σε μια οικογένεια. Επομένως, γιατί να μην κάνετε κάτι δημιουργικό μαζί με τα παιδιά σας; Τραγουδήστε, παίξτε παιχνίδια, κάντε παρέα με φίλους, επισκεφτείτε απολαυστικά μέρη. Τέτοιες δραστηριότητες ενθαρρύνουν την επικοινωνία.

16. Τι θα πρέπει να διδάσκουν οι γονείς τα παιδιά τους για τον Ιεχωβά, και πώς θα πρέπει να το κάνουν αυτό;

¹⁶ Να είστε δάσκαλος. ‘Πρέπει να . . . ενσταλάζεις [αυτά τα λόγια] στο γιο σου’, είπε ο Ιεχωβά. Τα συμφραζόμενα εδώ σας λένε τι και πώς να διδάσκετε. Πρώτον, ‘πρέπει να αγαπάς τον Ιεχωβά τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και όλη σου την ψυχή και όλη τη ζωτική σου δύναμη’. (Δευτερονόμιο 6:5) Κατόπιν, ‘αυτά τα λόγια . . . πρέπει να τα ενσταλάζεις’. Να μεταδίδετε εκπαίδευση με σκοπό την ανάπτυξη ολόψυχης αγάπης για τον Ιεχωβά και τους νόμους του. (Παράβαλε Εβραίους 8:10.) Για να ενσταλάξει κάποιος κάτι χρειάζεται επανάληψη. Ο Ιεχωβά, λοιπόν, στην ουσία σάς λέει ότι ο πρωταρχικός τρόπος για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να αναπτύξουν θεοσεβή προσωπικότητα είναι να τους μιλάτε για αυτόν σε τακτική βάση. Αυτό περιλαμβάνει το να κάνετε τακτική Γραφική μελέτη μαζί τους.

17. Τι μπορεί να χρειαστεί να αναπτύξουν οι γονείς στο παιδί τους; Γιατί;

¹⁷ Οι περισσότεροι γονείς γνωρίζουν ότι δεν είναι εύκολο να βάλουν πληροφορίες στην καρδιά του παιδιού. Ο απόστολος Πέτρος παρότρυνε τους συγχριστιανούς του: «Ως νεογέννητα βρέφη, να αναπτύξετε λαχτάρα για το ανόθευτο γάλα που ανήκει στο λόγο». (1 Πέτρου 2:2) Η έκφραση «να αναπτύξετε λαχτάρα» υποδηλώνει ότι πολλοί δεν πεινούν φυσιολογικά για πνευματική τροφή. Οι γονείς μπορεί να χρειαστεί να βρουν τρόπους για να αναπτύξουν αυτή τη λαχτάρα στο παιδί τους.

18. Ποιες είναι μερικές μέθοδοι διδασκαλίας του Ιησού τις οποίες οι γονείς ενθαρρύνονται να μιμούνται;

¹⁸ Ο Ιησούς άγγιζε καρδιές χρησιμοποιώντας παραβολές. (Μάρκος 13:34· Λουκάς 10:29-37) Αυτή η μέθοδος διδασκαλίας είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική με τα παιδιά. Να διδάσκετε Βιβλικές αρχές χρησιμοποιώντας εντυπωσιακές, ενδιαφέρουσες ιστορίες, ίσως αυτές που βρίσκονται στο έντυπο Το Βιβλίο Μου με τις Βιβλικές Ιστορίες.a Να βοηθάτε τα παιδιά να συμμετέχουν στη συζήτηση. Να τα αφήνετε να χρησιμοποιούν τη δημιουργικότητά τους ζωγραφίζοντας και αναπαριστάνοντας Βιβλικά γεγονότα. Ο Ιησούς χρησιμοποιούσε και ερωτήσεις επίσης. (Ματθαίος 17:24-27) Να μιμείστε τη μέθοδό του στην οικογενειακή σας μελέτη. Αντί να αναφέρετε απλώς κάποιο νόμο του Θεού, να κάνετε ερωτήσεις όπως: Γιατί μας έδωσε ο Ιεχωβά αυτόν το νόμο; Τι θα συμβεί αν τον τηρήσουμε; Τι θα συμβεί αν δεν τον τηρήσουμε; Τέτοιες ερωτήσεις βοηθούν το παιδί να λογικευτεί και να διακρίνει ότι οι νόμοι του Θεού είναι πρακτικοί και καλοί.—Δευτερονόμιο 10:13.

19. Αν οι γονείς ακολουθούν τις Βιβλικές αρχές στη συμπεριφορά τους απέναντι στα παιδιά τους, ποια μεγάλα πλεονεκτήματα θα απολαμβάνουν τα παιδιά;

¹⁹ Με το να είστε παράδειγμα και σύντροφος, να επικοινωνείτε και να είστε δάσκαλος, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας από τα πρώτα του χρόνια να αναπτύξει μια στενή προσωπική σχέση με τον Ιεχωβά Θεό. Αυτή η σχέση θα ενθαρρύνει το παιδί σας να είναι ευτυχισμένο ως Χριστιανός. Θα προσπαθεί να ζει σε αρμονία με την πίστη του ακόμη και όταν αντιμετωπίζει την πίεση των συνομηλίκων και διάφορους πειρασμούς. Να βοηθάτε πάντοτε το παιδί να εκτιμάει αυτή την πολύτιμη σχέση.—Παροιμίες 27:11.

20. Τι είναι διαπαιδαγώγηση, και πώς θα πρέπει να εφαρμόζεται;

²⁰ Διαπαιδαγώγηση είναι η εκπαίδευση που διορθώνει το νου και την καρδιά. Τα παιδιά τη χρειάζονται διαρκώς. Ο Παύλος συμβουλεύει τους πατέρες να ‘συνεχίσουν να ανατρέφουν [τα παιδιά τους] με τη διαπαιδαγώγηση και τη διανοητική καθοδήγηση του Ιεχωβά’. (Εφεσίους 6:4) Οι γονείς θα πρέπει να διαπαιδαγωγούν με αγάπη, ακριβώς όπως κάνει και ο Ιεχωβά. (Εβραίους 12:4-11) Η διαπαιδαγώγηση που βασίζεται στην αγάπη μπορεί να μεταδοθεί μέσω λογίκευσης. Γι’ αυτόν το λόγο, μας λέγεται να ‘ακούμε τη διαπαιδαγώγηση’. (Παροιμίες 8:33) Πώς θα πρέπει να παρέχεται η διαπαιδαγώγηση;

21. Ποιες αρχές θα πρέπει να έχουν κατά νου οι γονείς όταν διαπαιδαγωγούν τα παιδιά τους;

²¹ Μερικοί γονείς νομίζουν ότι η διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους περιλαμβάνει απλώς το να τους μιλούν με απειλητικούς τόνους, να τα μαλώνουν ή ακόμη και να τα προσβάλλουν. Ωστόσο, σχετικά με το ίδιο θέμα, ο Παύλος προειδοποιεί: «Εσείς, πατέρες, μην παροξύνετε τα παιδιά σας». (Εφεσίους 6:4) Όλοι οι Χριστιανοί παροτρύνονται να είναι ‘ήπιοι προς όλους . . . να διδάσκουν με πραότητα εκείνους που δεν έχουν ευνοϊκή διάθεση’. (2 Τιμόθεο 2:24, 25) Οι Χριστιανοί γονείς, αν και αναγνωρίζουν ότι είναι ανάγκη να δείχνουν σταθερότητα, προσπαθούν να έχουν αυτά τα λόγια κατά νου όταν διαπαιδαγωγούν τα παιδιά τους. Κατά καιρούς, όμως, η λογίκευση δεν αρκεί, και μπορεί να χρειαστεί κάποιο είδος τιμωρίας.—Παροιμίες 22:15.

22. Αν χρειάζεται να τιμωρηθεί το παιδί, τι πρέπει να βοηθηθεί να καταλάβει;

²² Εφόσον τα παιδιά διαφέρουν μεταξύ τους, χρειάζονται διαφορετικά είδη διαπαιδαγώγησης. Μερικά παιδιά δεν ‘διορθώνονται με λόγια’. Για αυτά, η τιμωρία που μερικές φορές τους επιβάλλεται για λόγους ανυπακοής μπορεί να είναι ζωοσωτήρια. (Παροιμίες 17:10· 23:13, 14· 29:19) Το παιδί, όμως, θα πρέπει να καταλαβαίνει γιατί τιμωρείται. ‘Το ραβδί και ο έλεγχος δίνουν σοφία’. (Παροιμίες 29:15· Ιώβ 6:24) Επίσης, η τιμωρία έχει όρια. ‘Θα χρειαστεί να σε τιμωρήσω στον κατάλληλο βαθμό’, είπε ο Ιεχωβά στο λαό του. (Ιερεμίας 46:28β) Η Αγία Γραφή με κανέναν τρόπο δεν επικροτεί το να δέρνει κάποιος το παιδί με θυμό ή να το ξυλοφορτώνει άγρια, σημαδεύοντάς το ή ακόμη και τραυματίζοντάς το.—Παροιμίες 16:32.

23. Τι θα πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνει το παιδί όταν το τιμωρούν οι γονείς του;

²³ Όταν ο Ιεχωβά προειδοποίησε το λαό του ότι θα τον διαπαιδαγωγούσε, πρώτα είπε: ‘Μη φοβάσαι . . . γιατί εγώ είμαι μαζί σου’. (Ιερεμίας 46:28α) Παρόμοια, η διαπαιδαγώγηση των γονέων, όποια κατάλληλη μορφή και αν λάβει, δεν θα πρέπει ποτέ να κάνει το παιδί να νιώθει ότι το απορρίπτουν. (Κολοσσαείς 3:21) Αντίθετα, το παιδί θα πρέπει να διαισθάνεται ότι η διαπαιδαγώγηση παρέχεται επειδή ο γονέας είναι ‘μαζί του’, με το μέρος του.

24, 25. Ποια είναι μια απαίσια απειλή από την οποία χρειάζεται να προστατευτούν τα παιδιά αυτές τις ημέρες;

²⁴ Πολλοί ενήλικοι αναπολούν τα παιδικά τους χρόνια ως ευτυχισμένο καιρό. Θυμούνται το θερμό αίσθημα της ασφάλειας, τη βεβαιότητα ότι οι γονείς τους θα τους φρόντιζαν ό,τι και αν συνέβαινε. Οι γονείς θέλουν να νιώθουν έτσι τα παιδιά τους, αλλά στο σημερινό εκφυλισμένο κόσμο, το να περιφρουρείται η ασφάλεια των παιδιών είναι πιο δύσκολο από ό,τι ήταν κάποτε.

²⁵ Μια απαίσια απειλή που έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια είναι η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Στη Μαλαισία, οι καταγγελίες που αφορούν την κακοποίηση παιδιών τετραπλασιάστηκαν μέσα σε μια περίοδο δέκα ετών. Στη Γερμανία, περίπου 300.000 παιδιά κακοποιούνται σεξουαλικά κάθε χρόνο, ενώ για κάποια χώρα της Νότιας Αμερικής, μια μελέτη αναφέρει πως ο συγκλονιστικός αριθμός υπολογίζεται ότι ανέρχεται στα 9.000.000 παιδιά το χρόνο! Το τραγικό είναι ότι η πλειονότητα αυτών των παιδιών κακοποιούνται σεξουαλικά μέσα στο ίδιο τους το σπίτι από ανθρώπους που γνωρίζουν και εμπιστεύονται. Αλλά τα παιδιά θα πρέπει να αποβλέπουν στους γονείς τους για ισχυρή προστασία. Πώς μπορούν οι γονείς να ενεργούν προστατευτικά;

26. Ποιοι είναι μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορεί να περιφρουρείται η ασφάλεια των παιδιών, και πώς μπορεί η γνώση να προστατέψει το παιδί;

²⁶ Επειδή η πείρα δείχνει ότι τα παιδιά τα οποία γνωρίζουν λίγα πράγματα για το σεξ είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε άτομα που κακοποιούν παιδιά, ένα κύριο προστατευτικό μέτρο είναι να εκπαιδευτεί το παιδί, ακόμη και όταν είναι μικρό. Η γνώση μπορεί να παράσχει προστασία ‘από τον κακό δρόμο, από τον άνθρωπο που λέει διεστραμμένα πράγματα’. (Παροιμίες 2:10-12) Τι είδους γνώση; Γνώση των Βιβλικών αρχών, εκείνου που είναι ηθικά σωστό ή λάθος. Επίσης, γνώση του γεγονότος ότι ορισμένοι μεγάλοι κάνουν κακά πράγματα και ότι το νεαρό άτομο δεν πρέπει να υπακούσει όταν κάποιοι του προτείνουν να κάνει ακατάλληλες πράξεις. (Παράβαλε Δανιήλ 1:4, 8· 3:16-18.) Μην περιορίζετε αυτή την εκπαίδευση σε μια και μόνη συζήτηση. Στα περισσότερα μικρά παιδιά χρειάζεται να επαναλαμβάνεται κάποιο μάθημα για να το θυμούνται καλά. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν λίγο, ο πατέρας θα πρέπει να εκδηλώνει στοργικό σεβασμό για το δικαίωμα που έχει η κόρη του στην ιδιωτική ζωή και η μητέρα να κάνει το ίδιο για το γιο της—ενισχύοντας έτσι την αίσθηση που έχει το παιδί για το τι είναι κατάλληλο. Βέβαια, ένα από τα καλύτερα προστατευτικά μέτρα εναντίον της κακοποίησης είναι η δική σας στενή επίβλεψη ως γονέων.

27, 28. Ποια είναι η μεγαλύτερη Πηγή βοήθειας για τους γονείς όταν αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες που παρουσιάζει η ανατροφή ενός παιδιού;

²⁷ Η εκπαίδευση του παιδιού από τη βρεφική ηλικία είναι αληθινά δύσκολη υπόθεση, αλλά οι πιστοί γονείς δεν χρειάζεται να την αντιμετωπίσουν μόνοι τους. Στις ημέρες των Κριτών, όταν ένας άντρας που ονομαζόταν Μανωέ έμαθε ότι επρόκειτο να γίνει πατέρας, ζήτησε από τον Ιεχωβά καθοδηγία σχετικά με την ανατροφή του παιδιού του. Ο Ιεχωβά απάντησε στις προσευχές του.—Κριτές 13:8, 12, 24.

²⁸ Με παρόμοιο τρόπο σήμερα, καθώς οι πιστοί γονείς ανατρέφουν τα παιδιά τους, μπορούν και αυτοί να μιλούν στον Ιεχωβά με προσευχή. Το να είναι κάποιος γονέας σημαίνει σκληρή εργασία, αλλά υπάρχουν μεγάλες ανταμοιβές. Ένα αντρόγυνο Χριστιανών από τη Χαβάη λέει: «Έχετε 12 χρόνια στη διάθεσή σας για να κάνετε αυτό το έργο πριν φτάσουν αυτά τα κρίσιμα χρόνια της εφηβείας. Αλλά αν έχετε εργαστεί σκληρά για να εφαρμόζετε τις Βιβλικές αρχές, θα έρθει ο καιρός να δρέψετε χαρά και ειρήνη όταν αποφασίσουν ότι θέλουν να υπηρετούν τον Ιεχωβά από την καρδιά τους». (Παροιμίες 23:15, 16) Όταν το παιδί σας πάρει αυτή την απόφαση, τότε και εσείς θα υποκινηθείτε να αναφωνήσετε: ‘Οι γιοι [και οι κόρες] είναι κληρονομιά από τον Ιεχωβά’.