ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΦΤΑ
Μήπως Υπάρχει ένα Στασιαστικό Παιδί στο Σπίτι;
1, 2. (α) Ποια παραβολή είπε ο Ιησούς για να τονίσει την απιστία των Ιουδαίων θρησκευτικών ηγετών; (β) Ποιο σημείο σχετικά με τους εφήβους μπορούμε να μάθουμε από την παραβολή του Ιησού;
ΛΙΓΕΣ ημέρες πριν από το θάνατό του, ο Ιησούς υπέβαλε σε κάποια ομάδα Ιουδαίων θρησκευτικών ηγετών μια ερώτηση που υποκινούσε σε σκέψεις. Είπε: «Τι νομίζετε; Ένας άνθρωπος είχε δύο παιδιά. Πηγαίνοντας στον πρώτο, είπε: ‘Παιδί μου, πήγαινε να εργαστείς σήμερα στο αμπέλι’. Απαντώντας αυτός είπε: ‘Θα πάω, κύριε’, αλλά δεν πήγε. Πλησιάζοντας τον δεύτερο, είπε το ίδιο. Αυτός αποκρίθηκε και είπε: ‘Δεν θα πάω’. Ύστερα μεταμελήθηκε και πήγε. Ποιος από τους δύο έκανε το θέλημα του πατέρα του;» Οι Ιουδαίοι ηγέτες απάντησαν: «Ο δεύτερος».—Ματθαίος 21:28-31.
2 Ο Ιησούς τόνιζε εδώ την απιστία των Ιουδαίων ηγετών. Αυτοί ήταν σαν τον πρώτο γιο, επειδή υποσχέθηκαν να κάνουν το θέλημα του Θεού, αλλά στη συνέχεια δεν κράτησαν την υπόσχεσή τους. Πολλοί γονείς θα αναγνωρίσουν, όμως, ότι η παραβολή του Ιησού βασιζόταν σε καλή κατανόηση της οικογενειακής ζωής. Όπως έδειξε τόσο εύστοχα ο Ιησούς, πολλές φορές είναι δύσκολο να γνωρίζετε τι σκέφτονται τα νεαρά άτομα ή να προβλέψετε τι θα κάνουν. Ένα νεαρό άτομο μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα κατά τη διάρκεια της εφηβείας του και κατόπιν να μεγαλώσει και να γίνει υπεύθυνος, αξιοσέβαστος ενήλικος. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να έχουμε κατά νου όταν εξετάζουμε το πρόβλημα του στασιασμού των εφήβων.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑΣΙΑΣΤΗΣ;
3. Γιατί δεν θα πρέπει οι γονείς να βιαστούν να χαρακτηρίσουν το παιδί τους στασιαστικό;
3 Από καιρό σε καιρό, μπορεί να ακούτε για εφήβους που στασιάζουν ανοιχτά εναντίον των γονέων τους. Ίσως γνωρίζετε προσωπικά κάποια οικογένεια στην οποία υπάρχει ένα παιδί εφηβικής ηλικίας που φαίνεται ότι έχει ξεφύγει από τον έλεγχο. Ωστόσο, δεν είναι πάντοτε εύκολο να γνωρίζετε αν ένα παιδί είναι πράγματι στασιαστικό. Επιπλέον, μπορεί να είναι δύσκολο να κατανοήσετε γιατί μερικά παιδιά είναι στασιαστικά ενώ άλλα—ακόμη και μέσα στο ίδιο σπιτικό—δεν είναι. Αν κάποιοι γονείς υποψιάζονται ότι ένα από τα παιδιά τους κοντεύει να γίνει πωρωμένος στασιαστής, τι θα πρέπει να κάνουν; Για να δώσουμε την απάντηση, πρέπει πρώτα να εξετάσουμε τι είναι στασιαστής.
4-6. (α) Τι είναι στασιαστής; (β) Τι θα πρέπει να έχουν κατά νου οι γονείς αν το εφηβικής ηλικίας παιδί τους είναι ανυπάκουο από καιρό σε καιρό;
4 Για να το πούμε απλά, στασιαστής είναι ο άνθρωπος που εσκεμμένα και σταθερά δείχνει ανυπακοή ή αντιστέκεται σε κάποια ανώτερη εξουσία και την περιφρονεί. Βέβαια, ‘η ανοησία βρίσκεται στην καρδιά του παιδιού’. (Παροιμίες 22:15) Άρα όλα τα παιδιά αντιστέκονται στη γονική ή άλλη εξουσία σε κάποια στιγμή. Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα τον καιρό της σωματικής και συναισθηματικής ανάπτυξης ο οποίος είναι γνωστός ως εφηβεία. Μια αλλαγή στη ζωή οποιουδήποτε ανθρώπου θα δημιουργούσε ένταση, και η εφηβεία σημαίνει πάμπολλες αλλαγές. Ο γιος σας ή η κόρη σας που είναι εφηβικής ηλικίας μεταπηδά από την παιδική ηλικία και οδεύει προς την ενηλικίωση. Γι’ αυτόν το λόγο, κατά τη διάρκεια της εφηβείας, μερικοί γονείς και τα παιδιά τους δυσκολεύονται να τα πηγαίνουν καλά μεταξύ τους. Πολλές φορές, οι γονείς προσπαθούν ενστικτωδώς να επιβραδύνουν τη μετάβαση, ενώ οι έφηβοι θέλουν να την επιταχύνουν.
5 Το εφηβικής ηλικίας παιδί που είναι στασιαστικό στρέφει τα νώτα στις αξίες των γονέων. Να θυμάστε, όμως, ότι μερικές πράξεις ανυπακοής δεν κάνουν κάποιον στασιαστή. Επίσης, όταν πρόκειται για πνευματικά ζητήματα, μερικά παιδιά μπορεί στην αρχή να δείχνουν ελάχιστο ή και καθόλου ενδιαφέρον για τη Βιβλική αλήθεια, αλλά μπορεί να μην είναι στασιαστικά. Ως γονέας, μη βιαστείτε να κολλήσετε στο παιδί σας κάποια ταμπέλα.
6 Μήπως χαρακτηρίζεται η εφηβεία όλων των νεαρών ατόμων από στασιασμό κατά της γονικής εξουσίας; Κάθε άλλο. Μάλιστα, οι αποδείξεις δείχνουν ότι μόνο μια μειονότητα των εφήβων εκδηλώνει σοβαρό εφηβικό στασιασμό. Ωστόσο, τι μπορεί να λεχθεί για ένα παιδί που στασιάζει πεισματικά και σταθερά; Τι θα μπορούσε να προκαλέσει αυτού του είδους το στασιασμό;
ΑΙΤΙΕΣ ΣΤΑΣΙΑΣΜΟΥ
7. Πώς μπορεί το σατανικό περιβάλλον να επηρεάσει το παιδί ώστε να γίνει στασιαστικό;
7 Μια κύρια αιτία στασιασμού είναι το σατανικό περιβάλλον που υπάρχει στον κόσμο. «Ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται στην εξουσία του πονηρού». (1 Ιωάννη 5:19) Ο κόσμος, που βρίσκεται στην εξουσία του Σατανά, έχει αναπτύξει έναν επιβλαβή πολιτισμό με τον οποίο έρχονται αντιμέτωποι οι Χριστιανοί. (Ιωάννης 17:15) Μεγάλο μέρος αυτού του πολιτισμού είναι πιο βάναυσο, πιο επικίνδυνο και γεμάτο από περισσότερες κακές επιρροές σήμερα από ό,τι ήταν στο παρελθόν. (2 Τιμόθεο 3:1-5, 13) Αν οι γονείς δεν εκπαιδεύσουν, δεν προειδοποιήσουν και δεν προστατέψουν τα παιδιά τους, τα νεαρά άτομα μπορούν εύκολα να κυριευτούν από ‘το πνεύμα που τώρα ενεργεί στους γιους της ανυπακοής’. (Εφεσίους 2:2) Συνυφασμένη με αυτό είναι η πίεση των συνομηλίκων. Η Αγία Γραφή λέει: ‘Αυτός που έχει δοσοληψίες με τους ανόητους θα έχει κακή κατάληξη’. (Παροιμίες 13:20) Παρόμοια, αυτός που κάνει παρέα με άτομα τα οποία έχουν διαποτιστεί με το πνεύμα αυτού του κόσμου είναι πιθανό να επηρεαστεί από αυτό το πνεύμα. Τα νεαρά άτομα χρειάζονται συνεχή βοήθεια προκειμένου να καταλάβουν ότι η υπακοή στις θεοσεβείς αρχές είναι το θεμέλιο του καλύτερου δυνατού τρόπου ζωής.—Ησαΐας 48:17, 18.
8. Ποιοι παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν το παιδί στο στασιασμό;
8 Μια άλλη αιτία στασιασμού μπορεί να είναι η ατμόσφαιρα που επικρατεί στο σπίτι. Για παράδειγμα, αν ο ένας γονέας είναι αλκοολικός, χρησιμοποιεί ναρκωτικά ή ασκεί βία εναντίον του άλλου γονέα, η άποψη που έχει ο έφηβος για τη ζωή μπορεί να διαστρεβλωθεί. Ακόμη και σε σχετικά ήρεμα σπίτια, είναι δυνατόν να ξεσπάσει στασιασμός αν ένα παιδί νιώθει ότι οι γονείς του δεν ενδιαφέρονται για αυτό. Ωστόσο, ο στασιασμός των εφήβων δεν προξενείται πάντοτε από εξωτερικές επιρροές. Μερικά παιδιά στρέφουν τα νώτα τους στις αξίες των γονέων τους μολονότι έχουν γονείς που εφαρμόζουν θεοσεβείς αρχές και οι οποίοι τα περιφρουρούν, σε μεγάλο βαθμό, από το γύρω κόσμο. Γιατί; Εξαιτίας μιας άλλης ρίζας των προβλημάτων μας—της ανθρώπινης ατέλειας. Ο Παύλος είπε: «Μέσω ενός ανθρώπου [του Αδάμ] μπήκε η αμαρτία στον κόσμο και μέσω της αμαρτίας ο θάνατος, και έτσι ο θάνατος απλώθηκε σε όλους τους ανθρώπους, επειδή όλοι είχαν αμαρτήσει». (Ρωμαίους 5:12) Ο Αδάμ ήταν ένας ιδιοτελής στασιαστής, και άφησε σε όλους τους απογόνους του μια κακή κληρονομιά. Μερικοί νέοι απλώς επιλέγουν το στασιασμό, ακριβώς όπως έκανε ο προπάτοράς τους.
Ο ΑΝΕΚΤΙΚΟΣ ΗΛΕΙ ΚΑΙ Ο ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΟΣ ΡΟΒΟΑΜ
9. Ποια άκρα όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών μπορεί να παρακινήσουν ένα παιδί να γίνει στασιαστικό;
9 Κάτι άλλο το οποίο έχει οδηγήσει στο στασιασμό των εφήβων είναι η μη ισορροπημένη άποψη που έχουν ορισμένοι γονείς για την ανατροφή των παιδιών. (Κολοσσαείς 3:21) Μερικοί ευσυνείδητοι γονείς περιορίζουν και διαπαιδαγωγούν αυστηρά τα παιδιά τους. Άλλοι είναι ανεκτικοί και δεν παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες θα προστατεύουν το άπειρο παιδί τους που είναι εφηβικής ηλικίας. Δεν είναι πάντοτε εύκολο να βρίσκει κάποιος τη χρυσή τομή ανάμεσα στα δυο αυτά άκρα. Επίσης, διαφορετικά παιδιά έχουν διαφορετικές ανάγκες. Ένα παιδί μπορεί να χρειάζεται περισσότερη επίβλεψη από κάποιο άλλο. Ωστόσο, δυο Βιβλικά παραδείγματα θα μας βοηθήσουν να δούμε τους κινδύνους που συνεπάγεται το να είναι κάποιος των άκρων όσον αφορά τον περιορισμό ή την ανεκτικότητα.
10. Μολονότι ήταν πιθανώς ένας πιστός αρχιερέας, γιατί ήταν ο Ηλεί ανεπαρκής ως γονέας;
10 Ο αρχιερέας Ηλεί στον αρχαίο Ισραήλ ήταν πατέρας. Υπηρέτησε 40 χρόνια και ήταν, χωρίς αμφιβολία, καλά καταρτισμένος γύρω από το Νόμο του Θεού. Ο Ηλεί είναι πιθανό ότι εκτελούσε τα τακτικά ιερατικά του καθήκοντα πολύ πιστά, και μπορεί να δίδαξε με επιμέλεια το Νόμο του Θεού στους γιους του, τον Οφνεί και τον Φινεές. Ο Ηλεί, όμως, ήταν πολύ επιεικής με τους γιους του. Ο Οφνεί και ο Φινεές υπηρετούσαν ως ιερείς, αλλά ήταν ‘άχρηστοι άνθρωποι’, που ενδιαφέρονταν μόνο για την ικανοποίηση των ορέξεών τους και των ανήθικων επιθυμιών τους. Παρ’ όλα αυτά, όταν διέπρατταν επαίσχυντες πράξεις σε ιερό έδαφος, ο Ηλεί δεν είχε το θάρρος να τους εκδιώξει από το αξίωμά τους. Απλώς τους επέπληττε αδύναμα. Με την ανεκτικότητά του ο Ηλεί τίμησε τους γιους του περισσότερο από τον Θεό. Ως αποτέλεσμα, οι γιοι του στασίασαν εναντίον της καθαρής λατρείας του Ιεχωβά και όλος ο οίκος του Ηλεί υπέστη συμφορές.—1 Σαμουήλ 2:12-17, 22-25, 29· 3:13, 14· 4:11-22.
11. Τι μπορούν να μάθουν οι γονείς από το κακό παράδειγμα του Ηλεί;
11 Τα παιδιά του Ηλεί ήταν ήδη ενήλικοι όταν συνέβησαν αυτά τα γεγονότα, αλλά αυτή η ιστορία υπογραμμίζει τον κίνδυνο που υπάρχει όταν δεν παρέχεται η απαιτούμενη διαπαιδαγώγηση. (Παράβαλε Παροιμίες 29:21.) Μερικοί γονείς μπορεί να συγχέουν την αγάπη με την ανεκτικότητα, και δεν θέτουν ούτε επιβάλλουν σαφείς, σταθερούς και λογικούς κανόνες. Παραμελούν την παροχή στοργικής διαπαιδαγώγησης, ακόμη και όταν παραβιάζονται θεοσεβείς αρχές. Εξαιτίας αυτής της ανεκτικότητας, τα παιδιά τους μπορεί να φτάσουν στο σημείο να μη δίνουν προσοχή ούτε στην εξουσία των γονέων ούτε στην εξουσία οποιουδήποτε άλλου.—Παράβαλε Εκκλησιαστής 8:11.
12. Ποιο λάθος έκανε ο Ροβοάμ όσον αφορά την άσκηση εξουσίας;
12 Ο Ροβοάμ αντιπροσωπεύει το άλλο άκρο όσον αφορά το χειρισμό της εξουσίας. Αυτός ήταν ο τελευταίος βασιλιάς του ενωμένου βασιλείου του Ισραήλ, αλλά δεν ήταν καλός βασιλιάς. Ο Ροβοάμ είχε κληρονομήσει μια χώρα της οποίας ο λαός ήταν δυσαρεστημένος εξαιτίας των φορτίων που είχε επιβάλει ο πατέρας του, ο Σολομών. Μήπως έδειξε κατανόηση ο Ροβοάμ; Όχι. Όταν μια αντιπροσωπεία τού ζήτησε να άρει μερικά από τα καταπιεστικά μέτρα, εκείνος δεν έδωσε προσοχή στην ώριμη συμβουλή των ηλικιωμένων συμβούλων του και πρόσταξε να γίνει πιο βαρύς ο ζυγός του λαού. Η υπεροψία του προκάλεσε το στασιασμό των δέκα βόρειων φυλών, και το βασίλειο διχοτομήθηκε.—1 Βασιλέων 12:1-21· 2 Χρονικών 10:19.
13. Πώς μπορούν οι γονείς να αποφύγουν να κάνουν το λάθος του Ροβοάμ;
13 Οι γονείς μπορούν να πάρουν μερικά σημαντικά μαθήματα από τη Βιβλική αφήγηση για τον Ροβοάμ. Χρειάζεται να ‘αναζητούν τον Ιεχωβά’ με προσευχή και να εξετάζουν τις μεθόδους ανατροφής που χρησιμοποιούν για τα παιδιά τους στο φως των αρχών της Αγίας Γραφής. (Ψαλμός 105:4) ‘Η καταδυνάστευση μπορεί να κάνει τον σοφό να ενεργεί παράλογα’, λέει το εδάφιο Εκκλησιαστής 7:7. Τα προσεκτικά καθορισμένα όρια δίνουν στους εφήβους το περιθώριο να αναπτύσσονται ενώ παράλληλα τους προστατεύουν από βλάβη. Αλλά τα παιδιά δεν θα πρέπει να ζουν σε ένα περιβάλλον που είναι τόσο άκαμπτο και περιοριστικό ώστε να εμποδίζονται να αναπτύξουν ένα λογικό μέτρο εμπιστοσύνης στον εαυτό τους, καθώς και αυτοπεποίθησης. Όταν οι γονείς προσπαθούν να εξισορροπούν την κατάλληλη ελευθερία δράσης με σταθερά, σαφώς καθορισμένα όρια, οι περισσότεροι έφηβοι θα νιώθουν λιγότερο την τάση να γίνουν στασιαστικοί.
Η ΚΑΛΥΨΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΤΡΕΨΕΙ ΤΟ ΣΤΑΣΙΑΣΜΟ
14, 15. Πώς θα πρέπει να βλέπουν οι γονείς την ανάπτυξη του παιδιού τους;
14 Μολονότι οι γονείς χαίρονται να βλέπουν το μικρό τους παιδί να μεγαλώνει σωματικά και να προχωράει από τη βρεφική ηλικία στην ενηλικίωση, μπορεί να ανησυχήσουν όταν ο έφηβος που κάποτε εξαρτιόταν από αυτούς αρχίζει σωστά να στηρίζεται στον εαυτό του. Στη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, μην εκπλαγείτε αν το εφηβικής ηλικίας παιδί σας είναι κατά καιρούς λίγο πεισματάρικο ή μη συνεργατικό. Να θυμάστε ότι ο στόχος των Χριστιανών γονέων θα πρέπει να είναι να αναθρέψουν το παιδί ώστε να γίνει ώριμος, σταθερός και υπεύθυνος Χριστιανός.—Παράβαλε 1 Κορινθίους 13:11· Εφεσίους 4:13, 14.
15 Όσο δύσκολο και αν φαίνεται, οι γονείς πρέπει να πάψουν να δίνουν αρνητική απάντηση κάθε φορά που το εφηβικής ηλικίας παιδί τους τούς ζητάει μεγαλύτερη ανεξαρτησία. Με σωστό τρόπο, το παιδί χρειάζεται να αναπτυχτεί ως άτομο. Μάλιστα, σε σχετικά μικρή ηλικία, μερικοί έφηβοι αρχίζουν να αναπτύσσουν νοοτροπία σχεδόν μεγάλου ανθρώπου. Για παράδειγμα, η Αγία Γραφή αναφέρει τα εξής για τον Βασιλιά Ιωσία: ‘Ενώ ήταν ακόμη παιδί [περίπου 15 χρονών], άρχισε να αναζητάει τον Θεό του Δαβίδ’. Είναι σαφές ότι αυτός ο εκπληκτικός έφηβος ήταν υπεύθυνο άτομο.—2 Χρονικών 34:1-3.
16. Καθώς δίνεται στα παιδιά αυξημένη ευθύνη, τι θα πρέπει να καταλάβουν;
16 Ωστόσο, η ελευθερία καθιστά κάποιον υπόλογο. Γι’ αυτό, να επιτρέψετε στον εκκολαπτόμενο ενήλικο να νιώσει τις συνέπειες μερικών αποφάσεων και πράξεών του. Η αρχή, «ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει», ισχύει τόσο για τους εφήβους όσο και για τους ενηλίκους. (Γαλάτες 6:7) Δεν μπορείτε να περιφρουρείτε τα παιδιά για πάντα. Τι γίνεται, όμως, αν το παιδί σας θέλει να κάνει κάτι που είναι εντελώς απαράδεκτο; Ως υπεύθυνος γονέας, πρέπει να πείτε: «Όχι». Αν και ίσως να εξηγήσετε τους λόγους, τίποτε δεν θα πρέπει να αλλάξει το όχι σας σε ναι. (Παράβαλε Ματθαίος 5:37.) Ωστόσο, προσπαθήστε να πείτε «Όχι» με ήρεμο και λογικό τρόπο, εφόσον ‘η απάντηση που δίνεται με πραότητα απομακρύνει την οργή’.—Παροιμίες 15:1.
17. Ποιες είναι μερικές ανάγκες του εφήβου που θα πρέπει να καλύπτει ο γονέας του;
17 Τα νεαρά άτομα χρειάζονται την ασφάλεια που παρέχει η σταθερή διαπαιδαγώγηση ακόμη και αν δεν είναι πάντοτε πρόθυμα να συμφωνήσουν με τους περιορισμούς και τους κανόνες. Είναι απογοητευτικό όταν οι κανόνες αλλάζουν συχνά, ανάλογα με τη διάθεση του γονέα εκείνη τη στιγμή. Επιπλέον, αν οι έφηβοι λαβαίνουν την ενθάρρυνση και τη βοήθεια που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν τη διστακτικότητα, την ντροπαλότητα ή την έλλειψη αυτοπεποίθησης, πιθανότατα θα γίνουν πιο σταθεροί καθώς μεγαλώνουν. Οι έφηβοι το εκτιμούν επίσης όταν τους δείχνεται η εμπιστοσύνη την οποία έχουν αποδείξει ότι αξίζουν.—Παράβαλε Ησαΐας 35:3, 4· Λουκάς 16:10· 19:17.
18. Ποιες είναι μερικές ενθαρρυντικές αλήθειες σχετικά με τους εφήβους;
18 Οι γονείς μπορούν να παρηγορηθούν γνωρίζοντας πως, όταν υπάρχει ειρήνη, σταθερότητα και αγάπη μέσα στο σπιτικό, τα παιδιά συνήθως προοδεύουν. (Εφεσίους 4:31, 32· Ιακώβου 3:17, 18) Μάλιστα, πολλά νεαρά άτομα ξεπέρασαν ακόμη και το άσχημο περιβάλλον που υπήρχε στο σπίτι τους και, ενώ προέρχονταν από οικογένειες οι οποίες είχαν σημαδευτεί από τον αλκοολισμό, τη βία ή από κάποια άλλη βλαβερή επιρροή, όταν μεγάλωσαν έγιναν θαυμάσιοι ενήλικοι. Γι’ αυτό, αν παρέχετε στα εφηβικής ηλικίας παιδιά σας ένα σπίτι στο οποίο νιώθουν ασφαλή και γνωρίζουν ότι θα λάβουν αγάπη, στοργή και προσοχή—ακόμη και αν αυτή η υποστήριξη συνοδεύεται από λογικούς περιορισμούς και διαπαιδαγώγηση σε αρμονία με τις Γραφικές αρχές—αυτά είναι πολύ πιθανό να μεγαλώσουν και να γίνουν ενήλικοι για τους οποίους θα είστε υπερήφανοι.—Παράβαλε Παροιμίες 27:11.
ΟΤΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΠΛΕΚΟΥΝ ΣΕ ΦΑΣΑΡΙΕΣ
19. Αν και οι γονείς θα πρέπει να ‘εκπαιδεύσουν το αγόρι’ στην οδό που θα πρέπει να ακολουθήσει, ποια ευθύνη βαρύνει το παιδί;
19 Η καλή ανατροφή των παιδιών ασφαλώς είναι σημαντική. Το εδάφιο Παροιμίες 22:6 λέει: ‘Εκπαίδευσε το αγόρι σύμφωνα με την οδό που είναι κατάλληλη για αυτό· ακόμη και όταν γεράσει δεν θα απομακρυνθεί από αυτήν’. Τι μπορεί να λεχθεί, όμως, για παιδιά που έχουν σοβαρά προβλήματα παρά το γεγονός ότι έχουν καλούς γονείς; Είναι δυνατόν να συμβεί αυτό; Ναι. Τα λόγια της παροιμίας πρέπει να κατανοηθούν στο φως άλλων εδαφίων τα οποία τονίζουν την ευθύνη που έχει το παιδί να ‘ακούει’ τους γονείς του και να υπακούει σε αυτούς. (Παροιμίες 1:8) Τόσο ο γονέας όσο και το παιδί πρέπει να συνεργάζονται όσον αφορά την εφαρμογή των Γραφικών αρχών αν θέλουν να υπάρχει οικογενειακή αρμονία. Αν οι γονείς και τα παιδιά δεν συνεργάζονται, θα υπάρξουν δυσκολίες.
20. Όταν κάποια παιδιά σφάλουν από απερισκεψία, ποια θα ήταν μια σοφή προσέγγιση από μέρους των γονέων;
20 Πώς θα πρέπει να ενεργήσουν οι γονείς αν ένας έφηβος σφάλει και εμπλακεί σε φασαρίες; Ειδικά σε αυτή την περίπτωση, το νεαρό άτομο χρειάζεται βοήθεια. Αν οι γονείς θυμούνται ότι έχουν να κάνουν με έναν άπειρο νέο, θα είναι πιο εύκολο για αυτούς να αντισταθούν στην τάση που θα τους έκανε να αντιδράσουν με υπερβολικό τρόπο. Ο Παύλος συμβούλεψε τα ώριμα άτομα της εκκλησίας: «Ακόμη και αν ένας άνθρωπος κάνει κάποιο εσφαλμένο βήμα προτού το αντιληφτεί, εσείς που έχετε πνευματικά προσόντα να προσπαθείτε να διορθώσετε αυτόν τον άνθρωπο με πνεύμα πραότητας». (Γαλάτες 6:1) Οι γονείς μπορούν να ακολουθήσουν την ίδια αυτή διαδικασία όταν έχουν να κάνουν με ένα νεαρό άτομο το οποίο διέπραξε κάποιο σφάλμα από απερισκεψία. Ενώ του εξηγούν ξεκάθαρα γιατί η διαγωγή του ήταν εσφαλμένη και πώς μπορεί να αποφύγει να επαναλάβει το σφάλμα, οι γονείς θα πρέπει να καταστήσουν σαφές ότι αυτό που είναι κακό είναι η εσφαλμένη διαγωγή, όχι το νεαρό άτομο.—Παράβαλε Ιούδα 22, 23.
21. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Χριστιανικής εκκλησίας, πώς θα πρέπει να ενεργήσουν οι γονείς αν τα παιδιά τους διαπράξουν κάποιο σοβαρό αμάρτημα;
21 Τι γίνεται αν το σφάλμα του νεαρού ατόμου είναι πολύ σοβαρό; Σε αυτή την περίπτωση το παιδί χρειάζεται ειδική βοήθεια και επιδέξια κατεύθυνση. Όταν κάποιο μέλος της εκκλησίας διαπράξει ένα σοβαρό αμάρτημα, ενθαρρύνεται να μετανιώσει και να πλησιάσει τους πρεσβυτέρους ζητώντας βοήθεια. (Ιακώβου 5:14-16) Αφού μετανιώσει, οι πρεσβύτεροι συνεργάζονται μαζί του προκειμένου να αποκατασταθεί πνευματικά. Μέσα στην οικογένεια, η ευθύνη της υποβοήθησης ενός εφήβου που έχει σφάλει βαρύνει τους γονείς, αν και μπορεί να χρειαστεί να συζητήσουν το θέμα με τους πρεσβυτέρους. Ασφαλώς δεν θα πρέπει να αποκρύψουν από το πρεσβυτέριο οποιαδήποτε σοβαρά αμαρτήματα που μπορεί να διέπραξε κάποιο από τα παιδιά τους.
22. Μιμούμενοι τον Ιεχωβά, ποια στάση θα προσπαθήσουν οι γονείς να διατηρήσουν αν το παιδί τους διαπράξει κάποιο σοβαρό σφάλμα;
22 Ένα σοβαρό πρόβλημα που περιλαμβάνει τα ίδια τα παιδιά μας είναι μεγάλη δοκιμασία. Επειδή οι γονείς είναι συναισθηματικά φορτισμένοι, μπορεί να θελήσουν να απειλήσουν θυμωμένα το παραστρατημένο παιδί· αλλά το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να του δημιουργηθεί πικρία. Να έχετε κατά νου ότι το μέλλον αυτού του νεαρού ατόμου μπορεί να εξαρτηθεί από το πώς του συμπεριφέρεστε σε αυτόν τον κρίσιμο καιρό. Να θυμάστε, επίσης, ότι ο Ιεχωβά ήταν πρόθυμος να συγχωρήσει το λαό του όταν τα μέλη του παρέκκλιναν από το σωστό—απλώς και μόνο αν μετάνιωναν. Ακούστε τα στοργικά του λόγια: ‘«Ελάτε, τώρα, να τακτοποιήσουμε τα ζητήματα ανάμεσά μας», λέει ο Ιεχωβά. «Αν οι αμαρτίες σας είναι κατακόκκινες, θα γίνουν λευκές σαν το χιόνι· αν είναι ερυθρές σαν την πορφύρα, θα γίνουν σαν το μαλλί»’. (Ησαΐας 1:18) Τι υπέροχο παράδειγμα για τους γονείς!
23. Σε περίπτωση που κάποιο παιδί τους διαπράξει ένα σοβαρό αμάρτημα, πώς θα πρέπει να ενεργήσουν οι γονείς, και τι θα πρέπει να αποφύγουν;
23 Γι’ αυτόν το λόγο, προσπαθήστε να ενθαρρύνετε το παραστρατημένο παιδί να αλλάξει την πορεία του. Ζητήστε υγιή συμβουλή από έμπειρους γονείς και πρεσβυτέρους της εκκλησίας. (Παροιμίες 11:14) Προσπαθήστε να μην ενεργήσετε παρορμητικά και πείτε ή κάνετε πράγματα που θα το καθιστούσαν δύσκολο να επιστρέψει το παιδί σε εσάς. Να αποφεύγετε την ανεξέλεγκτη οργή και πικρία. (Κολοσσαείς 3:8) Μη βιαστείτε να εγκαταλείψετε τις προσπάθειες. (1 Κορινθίους 13:4, 7) Ενώ μισείτε το κακό, μη γίνεστε σκληροί και πικροί απέναντι στο παιδί σας. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι γονείς θα πρέπει να προσπαθούν να δίνουν το καλό παράδειγμα και να διατηρούν ισχυρή την πίστη τους στον Θεό.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΝΟΣ ΑΜΕΤΑΠΕΙΣΤΟΥ ΣΤΑΣΙΑΣΤΗ
24. Ποια λυπηρή κατάσταση ανακύπτει μερικές φορές μέσα σε μια Χριστιανική οικογένεια, και πώς θα πρέπει να ενεργήσει ένας γονέας;
24 Σε μερικές περιπτώσεις γίνεται σαφές ότι ένας νεαρός έχει πάρει την οριστική απόφαση να στασιάσει και να απορρίψει εντελώς τις Χριστιανικές αξίες. Αν συμβεί αυτό, η προσοχή θα πρέπει πλέον να στραφεί στη διατήρηση ή αποκατάσταση της οικογενειακής ζωής για τους υπόλοιπους. Προσέξτε να μην κατευθύνετε όλη σας την προσοχή στο στασιαστικό παιδί, παραμελώντας τα άλλα παιδιά. Αντί να προσπαθήσετε να αποκρύψετε το πρόβλημα από την υπόλοιπη οικογένεια, συζητήστε το θέμα μαζί τους, δίνοντας την κατάλληλη έκταση και κάνοντάς το αυτό με καθησυχαστικό τρόπο.—Παράβαλε Παροιμίες 20:18.
25. (α) Ακολουθώντας το πρότυπο της Χριστιανικής εκκλησίας, πώς μπορεί να χρειαστεί να ενεργήσουν οι γονείς αν ένα παιδί γίνει αμετάπειστος στασιαστής; (β) Τι θα πρέπει να έχουν οι γονείς κατά νου αν ένα από τα παιδιά τους γίνει στασιαστικό;
25 Ο απόστολος Ιωάννης είπε σχετικά με κάποιον που γίνεται αδιόρθωτος στασιαστής μέσα στην εκκλησία: «Μην τον δέχεστε στα σπίτια σας ούτε να του λέτε χαιρετισμό». (2 Ιωάννη 10) Οι γονείς μπορεί να το θεωρήσουν απαραίτητο να τηρήσουν παρόμοια στάση απέναντι στο ίδιο τους το παιδί αν αυτό έχει ενηλικιωθεί σύμφωνα με το νόμο και είναι εντελώς στασιαστικό. Όσο δύσκολο και επώδυνο και αν είναι το να ενεργήσετε με τέτοιον τρόπο, μερικές φορές είναι απαραίτητο για την προστασία της υπόλοιπης οικογένειας. Το σπιτικό σας χρειάζεται την προστασία σας και τη συνεχή επίβλεψή σας. Γι’ αυτό, συνεχίστε να διατηρείτε σαφώς καθορισμένα, αλλά και λογικά, όρια διαγωγής. Να επικοινωνείτε με τα άλλα παιδιά. Να δείχνετε ενδιαφέρον για το πώς τα πάνε στο σχολείο και στην εκκλησία. Επίσης, να τους δείχνετε ότι, μολονότι δεν επιδοκιμάζετε τις πράξεις του στασιαστικού παιδιού, δεν το μισείτε. Να καταδικάζετε την κακή πράξη μάλλον και όχι το παιδί. Όταν οι δύο γιοι του Ιακώβ επέφεραν εξοστρακισμό στην οικογένεια εξαιτίας της απάνθρωπης πράξης τους, ο Ιακώβ καταράστηκε το βίαιο θυμό τους, όχι τους ίδιους τους γιους του.—Γένεση 34:1-31· 49:5-7.
26. Από τι μπορούν να αντλήσουν παρηγοριά οι ευσυνείδητοι γονείς αν ένα από τα παιδιά τους γίνει στασιαστικό;
26 Ίσως νιώθετε υπεύθυνοι για αυτό που συνέβη στην οικογένειά σας. Ωστόσο, αν κάνατε με προσευχή ό,τι μπορούσατε και ακολουθούσατε όσο ήταν δυνατόν τις συμβουλές του Ιεχωβά, δεν υπάρχει λόγος να επικρίνετε παράλογα τον εαυτό σας. Παρηγορηθείτε με το γεγονός ότι κανένας δεν μπορεί να είναι τέλειος γονέας, όμως εσείς προσπαθήσατε ευσυνείδητα να είστε καλός γονέας. (Παράβαλε Πράξεις 20:26.) Το να έχετε ένα πωρωμένο στασιαστικό παιδί μέσα στην οικογένεια δημιουργεί μεγάλη συναισθηματική ένταση, αλλά, αν συμβεί σε εσάς, να είστε σίγουροι ότι ο Θεός καταλαβαίνει και δεν πρόκειται ποτέ να εγκαταλείψει τους αφοσιωμένους υπηρέτες του. (Ψαλμός 27:10) Γι’ αυτό, να είστε αποφασισμένοι να παραμείνει το σπίτι σας ένα ασφαλές, πνευματικό καταφύγιο για τα υπόλοιπα παιδιά.
27. Καθώς θυμούνται την παραβολή σχετικά με τον άσωτο γιο, για ποιο πράγμα μπορούν πάντοτε να ελπίζουν οι γονείς ενός στασιαστικού παιδιού;
27 Επιπλέον, δεν θα πρέπει ποτέ να πάψετε να ελπίζετε. Οι προσπάθειες που κάνατε προηγουμένως για να προσφέρετε σωστή εκπαίδευση μπορεί τελικά να επηρεάσουν την καρδιά του παιδιού το οποίο παρέκκλινε και να το επαναφέρουν στα λογικά του. (Εκκλησιαστής 11:6) Αρκετές Χριστιανικές οικογένειες είχαν την ίδια εμπειρία με εσάς, και μερικές από αυτές είδαν τα παραστρατημένα παιδιά τους να επιστρέφουν, όπως ο πατέρας στην παραβολή του Ιησού σχετικά με τον άσωτο γιο. (Λουκάς 15:11-32) Το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε εσάς.