Ερωτήσεις από Αναγνώστες
Στο φως των Βιβλικών εντολών σχετικά με την κατάλληλη χρήση του αίματος, πώς θεωρούν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά τις ιατρικές διαδικασίες στις οποίες χρησιμοποιείται το αίμα του ίδιου του ατόμου;
Αντί να αποφασίσει αποκλειστικά και μόνο με βάση την προσωπική του προτίμηση ή κάποια ιατρική υπόδειξη, ο κάθε Χριστιανός πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη αυτό που λέει η Αγία Γραφή. Το ζήτημα αφορά τον ίδιο και τον Ιεχωβά.
Ο Ιεχωβά, στον οποίο οφείλουμε τη ζωή μας, όρισε ότι το αίμα δεν πρέπει να τρώγεται. (Γένεση 9:3, 4) Στο Νόμο που δόθηκε στον αρχαίο Ισραήλ, ο Θεός περιόρισε τη χρήση του αίματος, επειδή αυτό αντιπροσωπεύει τη ζωή, και όρισε: «Η ψυχή [δηλαδή η ζωή] της σάρκας είναι στο αίμα, και εγώ ο ίδιος το έβαλα πάνω στο θυσιαστήριο για εσάς προκειμένου να γίνεται εξιλέωση για τις ψυχές σας». Τι έπρεπε να γίνει αν κάποιος σκότωνε ένα ζώο για τροφή; Ο Θεός είπε: «Θα χύσει το αίμα του και θα το σκεπάσει με χώμα».a (Λευιτικό 17:11, 13) Ο Ιεχωβά επανέλαβε αυτή την εντολή αρκετές φορές. (Δευτερονόμιο 12:16, 24· 15:23) Το Ιουδαϊκό σύγγραμμα Σοντσίνο Χούμας (Soncino Chumash) επισημαίνει: «Το αίμα δεν έπρεπε να το αποθηκεύουν αλλά να το καθιστούν ακατάλληλο για βρώση χύνοντάς το στη γη». Κανένας Ισραηλίτης δεν έπρεπε να παίρνει για τον εαυτό του, να αποθηκεύει ή να χρησιμοποιεί το αίμα ενός άλλου πλάσματος, του οποίου η ζωή ανήκε στον Θεό.
Η υποχρεωτική τήρηση του Μωσαϊκού Νόμου τερματίστηκε όταν πέθανε ο Μεσσίας. Ωστόσο, η άποψη του Θεού για την ιερότητα του αίματος δεν έχει αλλάξει. Υποκινούμενοι από το άγιο πνεύμα του Θεού, οι απόστολοι έδωσαν στους Χριστιανούς την κατεύθυνση να “απέχουν από αίμα”. Αυτή η εντολή δεν έπρεπε να παίρνεται στα ελαφρά. Ήταν τόσο σημαντική από ηθική άποψη όσο και η αποχή από σεξουαλική ανηθικότητα ή ειδωλολατρία. (Πράξεις 15:28, 29· 21:25) Όταν η αιμοδοσία και η μετάγγιση αίματος γνώρισαν ευρεία διάδοση στον 20ό αιώνα, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά κατανόησαν ότι αυτή η πράξη συγκρουόταν με το Λόγο του Θεού.b
Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιος γιατρός συστήνει σε έναν ασθενή να αποθηκεύσει το δικό του αίμα μερικές εβδομάδες πριν από την επέμβαση (προεγχειρητική προσφορά αυτόλογου αίματος [preoperative autologous blood donation, ή αλλιώς PAD]), ώστε, αν προκύψει ανάγκη, να μπορεί να μεταγγίσει στον ασθενή το δικό του αποθηκευμένο αίμα. Ωστόσο, αυτή η συλλογή, η αποθήκευση και η μετάγγιση του αίματος έρχεται σε άμεση αντίθεση με όσα αναφέρονται στο Λευιτικό και στο Δευτερονόμιο. Το αίμα δεν πρέπει να αποθηκεύεται. Πρέπει να χύνεται—να επιστρέφεται στον Θεό, σαν να λέγαμε. Ομολογουμένως, ο Μωσαϊκός Νόμος δεν ισχύει τώρα. Εντούτοις, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σέβονται τις αρχές που συμπεριέλαβε ο Θεός σε αυτόν το νόμο και είναι αποφασισμένοι να “απέχουν από αίμα”. Επομένως, δεν δίνουμε αίμα ούτε αποθηκεύουμε για μετάγγιση κάποια ποσότητα από το αίμα μας η οποία θα έπρεπε να “χυθεί”. Αυτή η πράξη συγκρούεται με το νόμο του Θεού.
Άλλες διαδικασίες ή εξετάσεις που περιλαμβάνουν το αίμα του ίδιου του ατόμου δεν συγκρούονται τόσο καθαρά με τις δηλωμένες αρχές του Θεού. Λόγου χάρη, πολλοί Χριστιανοί επιτρέπουν να τους πάρουν αίμα για εξετάσεις ή αναλύσεις, μετά τις οποίες το δείγμα πετιέται. Μπορεί να συστηθούν και άλλες, πιο περίπλοκες διαδικασίες που περιλαμβάνουν το αίμα κάποιου.
Παραδείγματος χάρη, στη διάρκεια ορισμένων χειρουργικών επεμβάσεων, κάποια ποσότητα αίματος μπορεί να διοχετευτεί έξω από το σώμα μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται αιμοαραίωση (hemodilution). Το αίμα που παραμένει στον ασθενή αραιώνεται. Αργότερα, το αίμα του που βρίσκεται στο εξωτερικό κύκλωμα κυκλοφορίας του αίματος επαναδιοχετεύεται στο σώμα του, φέρνοντας έτσι τον αιματοκρίτη του πιο κοντά στα φυσιολογικά επίπεδα. Παρόμοια, το αίμα που ρέει μέσα σε μια πληγή μπορεί να συλλεχθεί και να φιλτραριστεί ώστε να είναι δυνατόν να επαναδιοχετευτούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια στον ασθενή. Αυτό αποκαλείται διεγχειρητική εξοικονόμηση αίματος (cell salvage). Σε μια διαφορετική διαδικασία, το αίμα μπορεί να διοχετευτεί σε ένα μηχάνημα που εκτελεί προσωρινά μια λειτουργία την οποία κανονικά χειρίζονται όργανα του σώματος (λόγου χάρη, η καρδιά, οι πνεύμονες ή τα νεφρά). Το αίμα από το μηχάνημα επαναδιοχετεύεται κατόπιν στον ασθενή. Σε άλλες διαδικασίες, το αίμα διοχετεύεται σε μια συσκευή διαχωρισμού (τη φυγόκεντρο) ώστε να μπορούν να απομακρυνθούν κάποια επιβλαβή ή ελαττωματικά μέρη του. Ή, ο στόχος μπορεί να είναι να απομονωθεί ένα μέρος από κάποιο συστατικό του αίματος και να χρησιμοποιηθεί κάπου αλλού στο σώμα. Υπάρχουν επίσης εργαστηριακές εξετάσεις στη διάρκεια των οποίων αφαιρείται κάποια ποσότητα αίματος με σκοπό να επισημανθεί (ή αλλιώς να μαρκαριστεί) αυτό το αίμα ή να αναμειχθεί με κάποια φαρμακευτική ουσία, και κατόπιν επαναχορηγείται στον ασθενή.
Οι λεπτομέρειες μπορεί να ποικίλλουν, και είναι βέβαιο ότι θα αναπτυχθούν καινούριες διαδικασίες, μέθοδοι θεραπείας και εξετάσεις. Δεν είναι αρμοδιότητά μας να αναλύουμε την κάθε παραλλαγή και να εκφέρουμε εμείς μια απόφαση. Ο Χριστιανός πρέπει να αποφασίσει ο ίδιος πώς θα χρησιμοποιηθεί το αίμα του στη διάρκεια κάποιας επέμβασης, ιατρικής εξέτασης ή συγκεκριμένης θεραπείας. Θα πρέπει να ζητήσει εγκαίρως από το γιατρό ή τον τεχνικό πληροφορίες όσον αφορά το τι θα γίνει με το αίμα του στη διάρκεια της διαδικασίας. Κατόπιν πρέπει να αποφασίσει σύμφωνα με αυτό που επιτρέπει η συνείδησή του. (Βλέπε πλαίσιο.)
Οι Χριστιανοί πρέπει να θυμούνται την αφιέρωσή τους στον Θεό και την υποχρέωση που έχουν “να τον αγαπούν με όλη τους την καρδιά, όλη την ψυχή, όλη τη δύναμη και όλη τη διάνοια”. (Λουκάς 10:27) Ανόμοια με τα περισσότερα άτομα στον κόσμο, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θεωρούν εξαιρετικά πολύτιμη την καλή τους σχέση με τον Θεό. Ο Ζωοδότης προτρέπει όλους να εμπιστεύονται στο χυμένο αίμα του Ιησού. Διαβάζουμε: «Μέσω αυτού [του Ιησού Χριστού] έχουμε την απελευθέρωση με λύτρο διαμέσου του αίματός του, ναι, τη συγχώρηση των παραπτωμάτων μας».—Εφεσίους 1:7.
[Υποσημειώσεις]
a Ο καθηγητής Φρανκ Χ. Γκόρμαν γράφει: «Το χύσιμο του αίματος κατανοείται καλύτερα ως πράξη ευλάβειας που δείχνει σεβασμό για τη ζωή του ζώου και, ως εκ τούτου, σεβασμό για τον Θεό, ο οποίος δημιούργησε και συνεχίζει να ενδιαφέρεται για αυτή τη ζωή».
b Η Σκοπιά 1 Ιουλίου 1951 (στην αγγλική) απάντησε σε βασικές ερωτήσεις σχετικά με αυτό το θέμα, δείχνοντας γιατί δεν είναι κατάλληλες οι μεταγγίσεις δωρηθέντος αίματος.
[Πλαίσιο/Εικόνες στη σελίδα 31]
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΘΕΣΕΤΕ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ
Αν κάποια ποσότητα από το αίμα μου διοχετευτεί έξω από το σώμα μου και η ροή ίσως μάλιστα διακοπεί για λίγο, θα μου επιτρέψει η συνείδησή μου να θεωρήσω ότι αυτό το αίμα εξακολουθεί να αποτελεί μέρος μου, και κατά συνέπεια δεν απαιτείται να “χυθεί στη γη”;
Μήπως θα ενοχλούνταν η Γραφικά εκπαιδευμένη συνείδησή μου αν στη διάρκεια διαγνωστικών ή θεραπευτικών διαδικασιών κάποια ποσότητα από το αίμα μου αφαιρούνταν, υφίστατο κάποια επεξεργασία και επαναχορηγούνταν μέσα (ή πάνω) στο σώμα μου;