Οι Αμαληκίται​—Ένα Μάθημα για Εχθρούς του Θεού

Οι Αμαληκίται ήσαν ένας αρχαίος νομαδικός λαός ληστών. Στον καιρό της εξόδου του Ισραήλ από την Αίγυπτο, ήσαν συγκεντρωμένοι πέριξ της Κάδης-βαρνή στην έρημο Νεγκέμπ, προς νότον της Παλαιστίνης. Από το κέντρο αυτό οι καταυλισμοί των επεξετείνοντο ακτινοειδώς προς πολλές μακρινές θέσεις μέσα στη χερσόνησο του Σινά και στη βόρειο Αραβία. Το περισσότερο μέρος του χρόνου των ζούσαν με τη λαφυραγώγησι των πιο ειρηνικών γειτόνων των.

Γιατί μας ενδιαφέρουν οι Αμαληκίται; Διότι επρόκειτο να καταστούν χρόνιοι εχθροί του Θεού και του εκλεκτού λαού του εκείνου του καιρού, του αρχαίου Ισραήλ. Ο τρόπος καθ’ ον επολιτεύθη ο Θεός με τους Αμαληκίτας αυτούς αφορά όλους τους ανθρώπους και τα έθνη, εφόσον προμηθεύει ένα υπόδειγμα του πώς Αυτός θα πολιτευθή με τους εχθρούς του σήμερα.

Η προέλευσις των Αμαληκιτών είναι σκοτεινή. Στη Γένεσι 36:12 ο Αμαλήκ αναφέρεται ως ο εγγονός του Ησαύ. Εν τούτοις, μερικές αυθεντίες κάνουν διάκρισι μεταξύ του Αμαλήκ αυτού του απογόνου του Ησαύ και των Αμαληκιτών, που ευρέθησαν στη Νεγκέμπ και στην περιοχή του Σινά, διότι το Γένεσις 14:7, που αναφέρεται σε γεγονότα προηγούμενα χρονολογικώς από τον Ησαύ, αναγράφει «πάντα τον τόπον του Αμαλήκ.» Επίσης, στους Αριθμούς 24:20 οι Αμαληκίται ονομάζονται «αρχή των εθνών», που θα μπορούσε να εμφαίνη την ύπαρξι ενός άλλου λαού που ωνομάζετο Αμαληκίται, οι οποίοι έζησαν προγενέστερα του Αμαλήκ εκείνου, ο οποίος μνημονεύεται ως απόγονος του Ησαύ. Άλλοι θεωρούν τη διάκρισι μεταξύ των δύο Αμαλήκ περιττή, καθόσον προβλέπουν σ’ αυτές τις προηγούμενες αναγραφές ως μεταγενέστερη περιγραφή αυτών που συνέταξαν τα βιβλία, προς όφελος εκείνων που θα ζούσαν όταν εγράφησαν τα βιβλία Γένεσις και Αριθμοί.

Η πρώτη συνάντησις μεταξύ των Αμαληκιτών και Ισραηλιτών έλαβε χώραν λίγο μετά την έξοδο από την Αίγυπτο, στη Ραφιδείν, πλησίον του Όρους Σινά. Εδώ οι Αμαληκίται έκαμαν μια απρόκλητη επίθεσι κατά του Ισραήλ, κατατρύχοντας την οπισθοφυλακή του και αποκόπτοντας τους αδυνάτους και καταπονημένους. Ο Ιησούς του Ναυή διέταξε τις Ισραηλιτικές δυνάμεις να μπουν στη μάχη, ενώ ο Μωυσής κρατούσε ψηλά τη ράβδο του ενώπιον του λαού προς ένδειξιν του ότι ο Ιεχωβά ήταν μαζί τους. Στην περίπτωσι αυτή ο Ισραήλ υπερίσχυσε. Οι Αμαληκίται ηττήθησαν πλήρως.​—Έξοδ. 17:8-13· Δευτ. 25:17, 18.

Ένεκα της σκληρής και παραλόγου εχθρότητός των προς τον λαόν του Θεού και επειδή ‘δεν εφοβήθησαν τον Θεόν’, οι Αμαληκίται ήλθαν κάτω από διαρκή αφορισμό. Εφόσον ειργάσθησαν με εναντίωσι προς τους σκοπούς του Παγκοσμίου Κυριάρχου, Ιεχωβά, αυτός απεφάσισε την ολοσχερή εν καιρώ εξάλειψί των.​—Έξοδ. 17:14-16· Αριθμ. 24:20· Δευτ. 25:18, 19· 1 Σαμ. 15:2, 3.

Στη διάρκεια του υπολοίπου μέρους του έτους, που ο Ισραήλ παρέμεινε στο Σινά και στη διάρκεια της επομένης πορείας των από τα βόρεια προς τα νότια σύνορα της Παλαιστίνης, παρέμειναν ανενόχλητοι. Αλλά, όταν έφθασαν στην Κάδης, έλαβε χώραν μια άλλη συνάντησις με τους Αμαληκίτας. Υπήρχε πρόθεσις των Ισραηλιτών να εισέλθουν στην Παλαιστίνη από τα νότια, δυτικώς της Νεκράς Θαλάσσης. Απεστάλησαν κατάσκοποι να ερευνήσουν τη χώρα και να καθορίσουν κατά πόσον ήταν δυνατή είσοδος από εκείνο το σημείο. Οι κατάσκοποι, όταν επέστρεψαν, ανέφεραν ότι οι Αμαληκίται ήσαν στη νότιο Παλαιστίνη, μαζί με τους Χετταίους, Ιεβουσαίους, Αμορραίους και Χαναναίους. (Αριθμ. 13:29· 14:25) Απεθάρρυναν τον λαό στο σημείο, που εστασίασαν εναντίον του Μωυσέως. Ένεκα τούτου ο Ιεχωβά διεκήρυξε ότι δεν θα εισήρχοντο στη Γη της Επαγγελίας. Και όμως, αντίθετα προς τη βουλή του Ιεχωβά και την εντολή του Μωυσέως, οι Ισραηλίται απεφάσισαν να προχωρήσουν οπωσδήποτε. Τους συνάντησαν οι Αμαληκίται και οι Χαναναίοι και υπέστησαν ήτταν.​—Αριθμ. 14:39-45.

Ύστερ’ από χρόνια, όταν ο Ισραήλ είχε εγκατασταθή στην Παλαιστίνη στις ημέρες των Κριτών, μια άλλη συμπλοκή αναφέρεται. Οι Αμαληκίται συνεμάχησαν φανερά με τον Εγλών, βασιλέα του Μωάβ, και τους Αμμωνίτας για να επιτεθούν κατά της Ισραηλιτικής περιοχής επιτυχώς. Αργότερα, όταν ο Μωάβ ηττήθη από τον Ισραήλ με αρχηγό τον Αώδ, και οι Αμαληκίται, επίσης, πιθανόν να εταλαιπωρήθησαν.​—Κριτ. 3:12-30.

Μερικές γενεές αργότερα, οι Αμαληκίται ακολούθησαν την παλαιά τους τακτική να κατατρύχουν ειρηνικούς αγρότας, όταν, έχοντας συμμάχους τους Μαδιανίτας, κατεπίεσαν το βόρειο μέρος του Ισραήλ. Ενώ τα σπαρτά που είχαν σπείρει οι Ισραηλίται ωρίμαζαν, οι Αμαληκίται επιδρομείς κατήλθαν κι ελεηλάτησαν την περιοχή σε σημείο, που οι ατυχείς Ισραηλίται έγιναν πτωχοί και απεθαρρύνθησαν. Εν τούτοις, ο Ιεχωβά διήγειρε τον Γεδεών, ο οποίος εχάρισε στους συνηνωμένους εχθρούς μια συντριπτική ήττα.​—Κριτ. 6:3-6, 33· 7:12-8:21.

Στον καιρό του Βασιλέως Σαούλ ομάδες Αμαληκιτών ευρέθησαν περιπλανώμενες ανάμεσα σ’ εκατοντάδες μιλίων της ερήμου από τα σύνορα της Αιγύπτου μέχρις Αβιλά, μια περιοχή που είναι δυνατόν να περιλαμβάνη τη βορειοκεντρική Αραβία. Τη φορά αυτή ο Ιεχωβά διέταξε τον Σαούλ να εξοντώση τους Αμαληκίτας για «όσα έκαμεν ο Αμαλήκ εις τον Ισραήλ, ότι αντεστάθη εις αυτόν εν τη οδώ ότε ανέβαινεν εξ Αιγύπτου.» Ο Βασιλεύς Σαούλ συνέτριψε τους Αμαληκίτας, αλλ’ ανοήτως εφείσθη της ζωής του βασιλέως των, Αγάγ, και των καλυτέρων ποιμνίων, για το οποίον σφάλμα ο Σαμουήλ επέπληξε τον Σαούλ και έσφαξε τον Αγάγ.​—1 Σαμ. 15:1-33.

Λείψανα Αμαληκιτών προφανώς παρέμειναν ακόμη στην αγρία έρημο κοντά στα νότια σύνορα της Παλαιστίνης, διότι ο Βασιλεύς Δαβίδ τούς βρήκε σ’ αυτή την περιοχή. (1 Σαμ. 27:8· 30:1) Αμαληκίται λησταί είχαν καταλάβει την πόλι Σικλάγ, την επυρπόλησαν και απήγαγαν αιχμαλώτους, συμπεριλαμβανομένων των δύο συζύγων του Δαβίδ. Αυτός τους κατεδίωξε και κατέφερε στους Αμαληκίτας τόσο σοβαρά κτυπήματα ώστε μόνον 400 από τους άνδρες των, επάνω σε ταχείες καμήλους, κατώρθωσαν να διαφύγουν. Ουδέποτε συνήλθαν απ’ αυτή την καταστροφή.​—1 Σαμ. 30:1-20.

Η παρακμή του Αμαλήκ επεταχύνθη στις ημέρες του Βασιλέως Εζεκία, όταν ένας όμιλος από 500 απογόνους του Συμεών επάταξε «το υπόλοιπον των Αμαληκιτών, το διασωθέν», κυριεύοντας το οχυρό των στο Όρος Σηείρ.​—1 Χρον. 4:43.

Μια τελική μνεία του έθνους αυτού μπορεί να γίνη εν σχέσει με τον Αμάν, τον υιόν ενός «Αγαγίτου», που εθανατώθη μαζί με τους γυιούς του στις ημέρες της Βασιλίσσης Εσθήρ και του Βασιλέως Ασσουήρου της Περσίας. (Εσθήρ 3:1· 7:10· 9:10) Ο Ιουδαίος Ιστορικός Ιώσηπος τούς αναφέρει ως Αμαληκίτας, αν και δεν είναι βέβαιον. Οπωσδήποτε, από τότε και στο εξής, δεν γίνεται πλέον μνεία για τον Αμαλήκ στην Αγία Γραφή, ούτε στην κοσμική ιστορία. Οι Αμαληκίται εξαφανίζονται ως έθνος, σύμφωνα με την απόφασι του Ιεχωβά​—δικαία τιμωρία για τη σκληρή αυτή νομαδική φυλή της ερήμου Νεγκέμπ που αναγράφεται στον Ψαλμό 83:7 ως ένας φανατικός εχθρός του Θεού και του λαού του.

Έτσι η εχθρότης των Αμαληκιτών προς τους Ισραηλίτας μπορεί να ανιχνευθή λεπτομερώς από τον καιρό που ο Ισραήλ είχε μόλις διαφύγει από τον τρόμο της Αιγύπτου και ηγωνίζετο διασχίζοντας την έρημο, δια μέσου πολλών αιώνων. Αυτό επροξένησε βαθιά και διαρκή εντύπωσι στους Ισραηλίτας.

Η πλήρης εξάλειψις των Αμαληκιτών πρέπει να χρησιμεύση ως μια παντοτινή προειδοποίησις στους εναντιουμένους στους σκοπούς του Θεού και στο λαό του. Ως αυτό το τέλος του κόσμου, άνθρωποι και έθνη, που εναντιώνονται στον Θεό και στον λαό του, θα έχουν μια τύχη παρόμοια προς την τύχη του Αμαλήκ, διότι ‘θέλουσι γνωρίσει ότι [Αυτός είναι] ο Ιεχωβά.’​—Ιεζ. 38:16-23, ΜΝΚ.