Ιεχωβά Θεός, ο Μέγας Κεραμεύς
«Ή δεν έχει εξουσίαν ο κεραμεύς του πηλού, από του αυτού μίγματος να κάμη άλλο μεν σκεύος εις τιμήν, άλλο δε εις ατιμίαν;»—Ρωμ. 9:21.
1, 2. Ποιοι είναι μερικοί από τους τίτλους που δίδουν οι Γραφές στον Ιεχωβά, και ποιος είναι ένας τρόπος με τον οποίον αποδεικνύει ο ίδιος ότι είναι όλα αυτά;
Ο ΙΕΧΩΒΑ Θεός είναι ο Παντοδύναμος. Είναι ο Ύψιστος επί πάσαν την γην. Και είναι, επίσης, ο Παγκόσμιος Κυρίαρχος.—Έξοδ. 6:3· Ψαλμ. 83:18· Ιερεμ. 50:25.
2 Μεταξύ των πολλών τρόπων, με τους οποίους ο Ιεχωβά Θεός αποδεικνύει ότι έχει όλες αυτές τις ιδιότητες, είναι το ότι διαπλάσσει τα πλάσματά του όπως ένας κεραμεύς πλάθει τον πηλό στα χέρια του. Ο ρόλος του ως Μεγάλου Κεραμέως μεγαλύνει την παντοδυναμία του, την πανσοφία του και την κυριαρχία του. Κανένα από τα πλάσματα του δεν μπορεί ν’ αντισταθή αποτελεσματικά στο θέλημά του. Οτιδήποτε αποφασίζει ο Ιεχωβά το εκπληρώνει: «Ούτω θέλει είσθαι ο λόγος μου ο εξερχόμενος εκ του στόματός μου· δεν θέλει επιστρέψει εις εμέ κενός, αλλά θέλει εκτελέσει το θέλημά μου, και θέλει ευοδωθή εις ό,τι αυτόν αποστέλλω.»—Ησ. 55:11.
3, 4. (α) Γιατί είναι σπουδαίο ν’ αναγνωρίσωμε τον ρόλο του Ιεχωβά ως του Μεγάλου Κεραμέως; (β) Ποια μαρτυρία δίνει ο απόστολος Παύλος σχετικά με αυτό;
3 Είναι υψίστης σπουδαιότητος ν’ αναγνωρίση το καθένα από τα πλάσματα του Θεού την παγκόσμιο κυριαρχία Του και να συμπεριφέρεται αναλόγως. Εκείνοι που το πράττουν αυτό ευλογούνται. Αυτός ο ρόλος του Ιεχωβά ως του Μεγάλου Κεραμέως σημειούται από τον απόστολο Παύλο εις Ρωμαίους κεφάλαιο ένατο, όπου λέγει, μεταξύ άλλων πραγμάτων, τ’ ακόλουθα:
4 «Δεν είναι του θέλοντος ουδέ του τρέχοντος, αλλά του ελεούντος Θεού. Διότι η Γραφή λέγει προς τον Φαραώ, “Ότι δι’ αυτό τούτο σοι επέτρεψα να παραμείνης, δια να δείξω εν σοι την δύναμίν μου, και δια να διαγγελθή το όνομά μου εν πάση τη γη.” Άρα λοιπόν όντινα θέλει, ελεεί· και όντινα θέλει, σκληρύνει. Θέλεις λοιπόν μοι ειπεί, Δια τι πλέον μέμφεται; εις το θέλημα αυτού τις εναντιούται; Αλλά μάλιστα, συ, ω άνθρωπε, τις είσαι όστις ανταποκρίνεσαι προς τον Θεόν; Μήπως το πλάσμα θέλει ειπεί προς τον πλάσαντα, Δια τι με έκαμες ούτως; Ή δεν έχει εξουσίαν ο κεραμεύς του πηλού, από του . . . αυτού μίγματος να κάμη άλλο μεν σκεύος εις τιμήν, άλλο δε εις ατιμίαν;»—Ρωμ. 9:16-21, ΜΝΚ.
5, 6. (α) Τι καθορίζει τη διάθεσι που διαμορφώνει ο Μέγας Κεραμεύς για ένα σκεύος; (β) Πώς εξάγεται αυτό από τους λόγους του προφήτου Ιερεμία;
5 Όχι ότι ο Μέγας Κεραμεύς αυθαιρέτως καθορίζει το αιώνιο μέλλον των πλασμάτων του πολύ πριν γεννηθούν, όπως το θέλει η Καλβινική δοξασία περί προορισμού. Καθόλου! Τα πλάσματά του καθορίζουν το μέλλον τους με την πορεία ενεργείας που λαμβάνουν. Αλλά ο Μέγας Κεραμεύς μπορεί, για τους δικούς του σοφούς, δικαίους και στοργικούς λόγους, να εκλέξη, και εκλέγει, τον χρόνο, τρόπο και τις συνθήκες για ν’ ανταμείψει τους δικαίους και να τιμωρήση τους πονηρούς.
6 Σημειώστε πόσο σαφές γίνεται το σημείο αυτό στο εδάφιο Ιερεμίας 18:6-8: «Ιδού, ως ο πηλός εν τη χειρί του κεραμέως, ούτω σεις, οίκος Ισραήλ, είσθε εν τη χειρί μου. Εν τη στιγμή καθ’ ην ήθελον λαλήσει κατά έθνους, ή κατά βασιλείας, δια να εκριζώσω, και να κατασκάψω, και να καταστρέψω, εάν το έθνος εκείνο, κατά του οποίου ελάλησα, επιστρέψη από της κακίας αυτού, θέλω μετανοήσει περί του κακού, το οποίον εβουλεύθην να κάμω εις αυτό.»
7. Πώς μπορεί να εξεικονισθή ο ρόλος του Ιεχωβά ως του Μεγάλου Κεραμέως;
7 Για να το εξηγήσωμε: Όλα τα πλάσματα του Ιεχωβά μπορούν να παρομοιωθούν με πήλινα σκεύη στο εργαστήριο ενός κεραμέως, τα οποία ο Ιεχωβά Θεός, ως ο Κεραμεύς, μπορεί να διαμορφώση και διαμορφώνει όπως αυτός ευαρεστείται. Εξαρτάται, όμως, από το ατομικό τεμάχιο πηλού, ως ένα ελεύθερον ηθικόν παράγοντα και ένα νοήμον πλάσμα, να εκλέξη πώς θέλει ν’ αντιδράση στα πρότυπα και τις πιέσεις του Ιεχωβά, είτε υποτασσόμενον στον Ιεχωβά και τη δικαιοσύνη, είτε ανθιστάμενον στον Ιεχωβά και αφήνοντας τον εαυτό του να σκληρυνθή στην πονηρία. Όταν, όμως, το πλάσμα εκδηλώση τη στάσι του, ο Ιεχωβά μπορεί και πράγματι το διαπλάσσει κατά καιρούς περισσότερο και περισσότερο, είτε για έντιμη υπηρεσία είτε προς ανέντιμη χρησι, καθώς αυτό προσαρμόζεται στο κυρίαρχο θέλημα και τους σκοπούς του Ιεχωβά.
8, 9. Ποια Γραφικά παραδείγματα δείχνουν πώς ο Μέγας Κεραμεύς φέρεται προς τα σκεύη τα οποία κατεσκευάσθησαν για καταστροφή;
8 Έτσι διαβάζομε ότι «πνεύμα πονηρόν» παρά του Ιεχωβά ήλθε επάνω στον Βασιλέα Σαούλ, αυτό, όμως, συνέβη μόνον όταν η καρδιά του Σαούλ εστράφη προς το κακό, μέχρι του σημείου που να μην υπάρχη πια επιστροφή, και αφού ο Ιεχωβά είχε απορρίψει τελικά τον Σαούλ. (1 Σαμ. 18:10) Ομοίως διαβάζομε ότι «πνεύμα ψεύδους» εστάλη από τον Ιεχωβά επάνω στους τετρακόσιους προφήτες του Ισραήλ, οι οποίοι ήσαν εν πρώτοις ψευδείς, έτσι ώστε η ψευδής προφητεία των επέδρασε στον Βασιλέα Αχαάβ και τον ωδήγησε στον θάνατο. (2 Χρον. 18:5-27) Ο Ιησούς, επίσης, είπε στον Ιούδα: «Ό,τι κάμνεις, κάμε ταχύτερον.» (Ιωάν. 13:27) Ο Ιησούς δεν έβαλε στη διάνοια του Ιούδα την ιδέα να τον προδώση, αλλά ο Ιούδας είχε προχωρήσει ως το σημείο όπου δεν υπήρχε πια επιστροφή. Μήπως δεν είχε εκθέσει ο Ιησούς τον Ιούδα ως εκείνον ο οποίος θα επρόδιδε τον Κύριό του, και μήπως δεν απέφυγε ο Ιούδας να το αρνηθή αυτό ή να διαμαρτυρηθή για την αθωότητα του; Ο Ιούδας δεν μετενόησε ούτε άλλαξε την πορεία ενεργείας του, κι έτσι διαβάζομε ότι τότε ο Σατανάς ή Διάβολος εισήλθε σ’ αυτόν, και τότε μόνον του είπε ο Ιησούς: «Ό,τι κάμνεις, κάμε ταχύτερον.» Έτσι συνέβη, επίσης, και με τον αρχαίο Φαραώ της Αιγύπτου την εποχή του Μωυσέως. Ο Ιεχωβά Θεός δεν επίεσε τον Φαραώ, ούτε αυθαιρέτως εσκλήρυνε την καρδιά του ή τον έκαμε να ενεργήση αντίθετα προς την ορθή του κρίσι, αλλά ο Θεός εξέλεξε απλώς μια μέθοδο πολιτείας απέναντι του Φαραώ, η οποία του επέτρεπε να επιζητήση τα δικά του περαιτέρω οφέλη και να σκληρύνη την καρδιά του ακόμη περισσότερο.
9 Καλώς ανεφέρθη ο απόστολος Παύλος στη διάπλασι από τον Ιεχωβά του πονηρού αλαζόνος αρχαίου Φαραώ, διότι, χωρίς αμφιβολία, αυτή είναι η πιο χτυπητή περίπτωσις που αναφέρεται στις Γραφές, όπου ο Ιεχωβά Θεός διεξεδίκησε την εξουσία και δύναμί του πολιτευόμενος με τα επίγεια πλάσματά του όπως ο κεραμεύς χειρίζεται τον πηλό. Ο Μέγας Κεραμεύς είχε διατάξει το λαό του, τους Ισραηλίτας, να υπάγουν στην έρημο επί τρεις ημέρες μαζί με όλα τα μικρά των και τα ποίμνια των για να τον λατρεύσουν, και ο Φαραώ αρνήθηκε να επιτρέψη στο λαό του Θεού να φύγη. Ο αλαζών Φαραώ ειρωνεύθηκε και είπε χλευαστικά: «Τις είναι ο Ιεχωβά, εις του οποίου την φωνήν θέλω υπακούσει, ώστε να εξαποστείλω τον Ισραήλ; δεν γνωρίζω τον Ιεχωβά, και ουδέ τον Ισραήλ θέλω εξαποστείλει.» Το μέσον, που εχρησιμοποίησε ο Ιεχωβά Θεός για να κάμη τον Φαραώ να γνωρίση ποιος πραγματικά είναι ο Ιεχωβά και να τον αναγκάση να εξαποστείλη τον λαό του Θεού, ήταν δέκα πληγές, οι οποίες πληγές είναι γεμάτες από προφητική σημασία για την εποχή μας.—Έξοδ. 5:2, ΜΝΚ.
ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΤΗΣ
10, 11. (α) Πώς βλέπουν μερικοί την αφήγησι των δέκα πληγών; (β) Ποια κατάλληλη απάντησι δίνει σ’ αυτούς ένας καθηγητής πανεπιστημίου;
10 Η αυθεντικότης του θεοπνεύστου υπομνήματος αυτών των δέκα πληγών, αμφισβητείται από ανωτέρους κριτικούς, οι οποίοι δεν πιστεύουν ότι ο Ιεχωβά Θεός είναι ο Μέγας Κεραμεύς, ο οποίος είναι ικανός και πρόθυμος να χειρισθή τις υποθέσεις των ανθρώπων σύμφωνα με το δικό Του κυρίαρχο θέλημα, και οι οποίοι δεν αντιλαμβάνονται το ζήτημα της παγκοσμίου κυριαρχίας που περιελαμβάνετο σ’ αυτές τις πληγές. Θέλουν να μας κάνουν να πιστεύσωμε ότι όλες οι αφηγήσεις γι’ αυτές τις πληγές βασίζονται σε μύθους, όπως ακριβώς ισχυρίζονται ότι η αφήγησις περί Δημιουργίας και Κατακλυσμού βασίζονται σε μύθους. «Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για τον ορθολογισμό αυτών των φανταστικών αφηγήσεων», λέγει μια νεωτεριστική αυθεντία.—Η Βίβλος του Ερμηνευτού, Τόμος 2ος, σελίς 839.
11 Αλλά οι θεολόγοι, οι οποίοι έχουν αντιρρήσεις για τη Βιβλική αφήγησι περί θαυμάτων, προδίδουν μ’ αυτό απλώς τη δική τους προκατάληψι και άγνοια. Η επιστήμη δεν μπορεί πια να φέρη αντίρρησι στα θαύματα. Όπως ένας καθηγητής πανεπιστημίου είπε: «Ένας επιστήμων δεν μπορεί πια να λέγη εντίμως ότι κάτι είναι αδύνατο. Μπορεί μόνο να πη ότι είναι απίθανο. Ίσως θα μπορούσε να πη ότι κάποιο πράγμα είναι αδύνατο να εξηγηθή με επιστημονικούς όρους της παρούσης γνώσεώς μας. Η επιστήμη δεν μπορεί να πη ότι όλες οι ιδιότητες της ύλης και όλες οι μορφές ενεργείας είναι γνωστές. Τι χρειάζεται να προσθέσωμε στα θαύματα για να τα μεταφράσωμε σε κάτι που είναι δυνατόν να εξηγηθή; Τίποτε από ό,τι μπορούμε να κάμωμε δεν θα καταστήση ένα θαύμα ένα πιθανόν γεγονός, ίσως όμως είναι δυνατόν να προσθέσωμε κάποια πληροφορία που θα το κάμη δυνατόν. Ένα πράγμα που είναι ανάγκη να προστεθή είναι μια πηγή ενεργείας άγνωστη σ’ εμάς στις βιολογικές και φυσιολογικές μας επιστήμες. Στις Γραφές μας αυτή η πηγή ενεργείας αποκαλύπτεται ως η δύναμις του Θεού.»a
12, 13. Ποια άλλη Γραφική μαρτυρία επιβεβαιώνει την αφήγησι των δέκα πληγών;
12 Και μάλιστα, δεν μπορούμε να δείξωμε δυσπιστία σ’ αυτό το μέρος του Λόγου του Θεού στο βιβλίο της Εξόδου δίχως να δείξωμε δυσπιστία και στις πολλές άλλες παραπομπές σ’ αυτό που βρίσκονται στο υπόλοιπο των Γραφών. Αν αυτά τα θαύματα των δέκα πληγών δεν είναι τίποτε άλλο παρά φανταστικές ιστορίες, γιατί ο Ιησούς του Ναυή, ο Σαμουήλ, δύο ψαλμωδοί, ο Ιερεμίας, ο Στέφανος και ο απόστολος Παύλος τις αναφέρουν ως ιστορικά γεγονότα; Έτσι το εδάφιο 1 Σαμουήλ 6:6 λέγει για τους Φιλισταίους ιερείς και μάντεις, οι οποίοι προειδοποίησαν τον λαό των, λέγοντας, τετρακόσια περίπου χρόνια μετά την αναχώρησι των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο: «Δια τι λοιπόν σκληρύνετε τας καρδίας σας, καθώς οι Αιγύπτιοι και ο Φαραώ εσκλήρυναν τας καρδίας αυτών;»—Βλέπε, επίσης, 1 Σαμουήλ 4:8.
13 Η αφήγησις για τις δέκα πληγές δίδεται, επίσης, λεπτομερώς στους Ψαλμούς 78 και 105. Και ο Ιερεμίας, εννεακόσια περίπου χρόνια αφότου έλαβαν χώραν οι πληγές, τις θεωρεί, όχι ως φανταστικές ιστορίες, αλλά ως γεγονότα: «Όστις έκαμες σημεία και τέρατα εν τη γη της Αιγύπτου, . . . και έκαμες εις σεαυτόν όνομα.» Ο Στέφανος ανεφέρθη στον Μωυσή ότι «έκαμε τέρατα και σημεία, εν γη Αιγύπτου.» Και όπως ανεφέρθη ήδη, ο απόστολος Παύλος χαρακτηρίζει τις πληγές ως ιστορικά γεγονότα.—Ιερεμ. 32:20· Πράξ. 7:36.
14-16. Πώς μπορούν ν’ αντικρουσθούν εκείνοι που αποδίδουν σε «φυσικές» αιτίες τις δέκα πληγές;
14 Άλλοι στον «Χριστιανικό κόσμο» παραδέχονται ότι οι πληγές έλαβαν πράγματι χώραν, αλλά προσπαθούν να τις αποδώσουν σε φυσικές αιτίες. Μ’ αυτόν τον τρόπο αφαιρούν από τον Μέγαν Κεραμέα το δικαίωμά του να επεμβαίνη απ’ ευθείας στις υποθέσεις των ανθρώπων. Πραγματικά, ο Νείλος φαίνεται κόκκινος κατά καιρούς· αλλά το υπόμνημα μας λέγει ότι το νερό του Νείλου δεν έλαβε απλώς το όμοιο με αίμα χρώμα, όπως όταν μολύνεται από κάποιους μικροσκοπικούς οργανισμούς ή λόγω του χρώματος της ιλύος του ποταμού, αλλά ότι το νερό του Νείλου έγινε πραγματικά αίμα, έτσι ώστε τα ψάρια και άλλα ζωντανά πλάσματα μέσα στο Νείλο πέθαναν και ο λαός δεν μπορούσε να πιή το νερό.—Έξοδ. 7:19-21.
15 Το ίδιο αληθεύει και για τις άλλες πληγές. Δεν προκύπτει κανένα καλό με το να προσπαθή κάποιος να παράσχη εξηγήσεις για τη θαυματουργική τους φύσι απλώς διότι πιθανόν να βρίσκουν πανομοιότυπα γεγονότα στην ιστορία της Αιγύπτου. Γιατί αυτές οι πληγές ήλθαν ακριβώς όταν ο Μωυσής είπε ότι θα ήρχοντο και έφυγαν μόνο όταν ο Μωυσής τις διέταξε να φύγουν; Και γιατί, μετά την τρίτη πληγή, οι Ισραηλίται στη γη Γεσέν δεν υπέφεραν πια από αυτές;—Έξοδ. 8:22, 23.
16 Ιδιαίτερα η δεκάτη πληγή δεν μπορεί ν’ αποδοθή σε φυσικά αιτία. Ποια πληγή θα μπορούσε να θανατώση μόνο τα πρωτότοκα ανθρώπων και ζώων; Ποια πληγή θα μπορούσε να παρατρέξη τα σπίτια, που οι παραστάτες των θυρών και τα ανώφλιά των είχαν ραντισθή με αίμα; Δεν μπορούν να εξηγηθούν αυτά τα πράγματα ούτε ν’ αποδοθούν σε φυσικά αίτια. Το να προσπαθήση κανείς να το κάμη αυτό, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα αντί να τα λύση· προδίδει έλλειψι πίστεως, απροθυμία υποταγής στο θέλημα του Μεγάλου Κεραμέως και μια επιθυμία να ευχαριστήση ανθρώπους που δεν έχουν πίστι.
17. Γιατί ήταν επιτακτικό όπως αυτές οι πληγές είναι αναμφισβήτητα θαυματουργικές;
17 Αν, όμως, καταλάβωμε γιατί ο Ιεχωβά έστειλε αυτές τις πληγές, δηλαδή, για να καταστήσουν γνωστό στον Φαραώ και τους Αιγυπτίους το όνομα και τη μεγάλη δύναμι του Ιεχωβά και να κάμουν ώστε να διακηρυχθή το όνομα του Ιεχωβά σε όλη τη γη, να σκληρύνουν μερικούς και να μαλακώσουν άλλους, τότε βλέπομε άφθονους λόγους για να καταφύγη ο Ιεχωβά σε υπερφυσικά μέσα στέλλοντας αυτές τις πληγές επάνω στην Αίγυπτο. Πράγματι, ήταν απολύτως επιτακτικό, όπως αυτές οι πληγές είναι αναμφισβητήτως θαυματουργικές, υπερφυσικές, για να έχουν την επίδρασι που ήθελε ο Θεός να έχουν. Διαφορετικά, δεν θα προέκυπτε ένα σαφές ζήτημα και οι πληγές δεν θα είχαν συντελέσει στο να μεγαλύνουν το όνομα του Ιεχωβά, πράγμα που ειδικά αληθεύει με τις τελευταίες οκτώ πληγές. (Έξοδ. 8:16-19) Ως ένα παράδειγμα αυτής της αρχής βλέπε 1 Σαμουήλ 6:7-12.
ΤΟ ΣΚΕΥΟΣ ΜΩΥΣΗΣ
18, 19. (α) Ποιο ανθρώπινο σκεύος διεμόρφωσε ο Ιεχωβά και διέπλασε γι’ αυτή την περίπτωσι, και με ποια γεγονότα; (β) Πώς ο Μωυσής εξεδήλωσε την πιστότητά του προς το λαό του και τον Θεό;
18 Το εξέχον ανθρώπινο σκεύος, που ο Μέγας Κεραμεύς Ιεχωβά Θεός διεμόρφωσε γι’ αυτή την περίπτωσι, και εκείνο, που, επίσης, εξέλεξε να διαπλάση για τον σκοπό του ήταν, ο άνθρωπος του Θεού Μωυσής. Είχε γεννηθή μετά την έκδοσι από τον Φαραώ της εποχής εκείνης του γενοκτόνου διατάγματός του, όπως κάθε νεογέννητο αγόρι ρίχνεται μέσα στο Νείλο ποταμό. (Έξοδ. 1:22) Ο Ιεχωβά επέβλεψε ώστε να διαφυλαχθή η ζωή του Μωυσέως ως βρέφους, με το να ευρεθή από τη θυγατέρα του Φαραώ και ύστερα ν’ ανατραφή από τους ιδικούς του γονείς «εν παιδεία και νουθεσία Ιεχωβά.» Οι γονείς του είχαν πίστι στον Ιεχωβά, όπως μας βεβαιώνει και ο συγγραφεύς της προς Εβραίους επιστολής: «Δια πίστεως ο Μωυσής, αφού εγεννήθη, εκρύφθη τρεις μήνας υπό των γονέων αυτού, διότι είδον κεχαριτωμένον το παιδίον· και δεν εφοβήθησαν το διάταγμα του βασιλέως.»—Εφεσ. 6:4, ΜΝΚ· Εβρ. 11:23.
19 Τόσο πιστά εξεπλήρωσαν οι γονείς του Μωυσέως τα καθήκοντά τους απέναντι σ’ αυτόν ώστε, μολονότι αργότερα ο Μωυσής εδιδάχθη όλη τη σοφία και τη μάθησι των Αιγυπτίων, παρέμεινε πιστός στον Ιεχωβά, στον λαό του και στις δίκαιες αρχές του Ιεχωβά. Απόδειξι τούτου έδωσε, όταν εφόνευσε τον Αιγύπτιο εργοδηγό, ο οποίος κατεπίεζε ένα από τους αδελφούς του. Εν τούτοις, ο λαός του Μωυσέως δεν εξετίμησε τις προσπάθειές του γι’ αυτούς, κι έτσι ο Μωυσής έκρινε σκόπιμο να φύγη στη γη Μαδιάμ.—Έξοδ. 2:11-15· Πράξ. 7:23-29.
20. Γιατί οι προσπάθειες του Μωυσέως υπέρ του λαού του δεν επέτυχαν;
20 Ο Μωυσής συνεταυτίσθη με τη δικαία υπόθεσι, την υπόθεσι του Ιεχωβά: «Δια πίστεως ο Μωυσής, αφού εμεγάλωσεν, ηρνήθη να λέγηται υιός της θυγατρός του Φαραώ, προκρίνας μάλλον να κακουχήται με τον λαόν του Θεού, παρά να έχη πρόσκαιρον απόλαυσιν αμαρτίας· κρίνας τον . . . ονειδισμόν» του να είναι ο κεχρισμένος δούλος του Θεού, «μεγαλήτερον πλούτον παρά τους εν Αιγύπτω θησαυρούς.» Αλλά δεν ήταν αυτός ο κατάλληλος καιρός ούτε προφανώς ο κατάλληλος τρόπος για ν’ απελευθερώση ο Μέγας Κεραμεύς τον λαό του. Και, ας σημειωθή, ούτε αυτός ο ένθερμος, νομιμόφρων, ζηλωτής, αυθόρμητος μελλοντικός λυτρωτής του λαού του ήταν έτοιμος για τον διορισμό του. Έτσι ο Ιεχωβά συνέχισε να διαμορφώνη το σκεύος Μωυσή για τον απελευθερωτικό του ρόλο με το να τον αφήση να δαπανήση τα επόμενα σαράντα χρόνια σαν ένας ειρηνικός ποιμήν στη γη Μαδιάμ. Πόσο συχνά οι σκέψεις του Μωυσέως θα είχαν υπάγει κοντά στους αδελφούς του, που ήσαν σε δουλεία στην Αίγυπτο στη διάρκεια των μακρών εκείνων χρόνων!—Εβρ. 11:24-27.
21. Ποια επίδρασι είχε επάνω στον Μωυσή η παραμονή του επί σαράντα χρόνια στην έρημο ως ποιμένος;
21 Στο τέλος των σαράντα εκείνων ετών ο Μωυσής είχε διαπλασθή σ’ ένα ώριμο, πράο, υπομονητικό, μακρόθυμο σκεύος, πλήρως εξηρτισμένος για να είναι ο επίσκοπος εκατομμυρίων προβάτων του Θεού, «πραΰς σφόδρα υπέρ πάντας τους ανθρώπους, τους επί της γης.» (Αριθμ. 12:3) Πραγματικά, τόσο πράος είχε γίνει ώστε εξέφρασε την μεγίστη έλλειψι αυτοπεποιθήσεως και απροθυμία να δεχθή την αποστολή από τον Ιεχωβά ν’ απελευθερώση τον λαό του, κάτι που είχε αποπειραθή να κάμη μόνος του πριν από σαράντα χρόνια. Ακόμη και όταν ο Ιεχωβά εβεβαίωσε τον Μωυσή ότι Αυτός θα ήταν μαζί του κι έδωσε στον Μωυσή τη δύναμι να κάμη τρία θαύματα για ν’ αποδείξη τη θεία προέλευσι της αποστολής του, ο Μωυσής εξακολουθούσε να διστάζη. Μολονότι αυτό έκαμε τον Ιεχωβά να θυμώση με τον Μωυσή και να του κάμη δριμεία επίπληξι, εν τούτοις, εκδηλώνοντας το έλεος του, επρομήθευσε στον Μωυσή τον Ααρών για να του χρησιμεύση ως στόμα του.—Έξοδ. 3:11 έως 4:31.
Η ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΦΑΡΑΩ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΩΥΣΕΩΣ
22. Ποιες χτυπητές αντιθέσεις παρουσίαζαν η Αίγυπτος και ο Ισραήλ την εποχή εκείνη;
22 Θα ήταν δύσκολο να συλλάβη κανείς μια μεγαλύτερη αντίθεσι από αυτήν του Μωυσέως, του πιο πράου από όλους τους ανθρώπους επί της γης, και του Φαραώ της Αιγύπτου, ενός από τους πιο αλαζόνες άρχοντας όλων των εποχών. Ούτε μια μεγαλύτερη αντίθεσι στη θρησκεία παρά μεταξύ της λατρείας του Ιεχωβά Θεού όπως την ασκούσαν οι πιστοί Ισραηλίται και της θρησκείας των Αιγυπτίων. Έτσι αναφέρεται ότι «η Αιγυπτιακή λατρεία ήταν σε πλήρη αντίθεσι με την Εβραϊκή λατρεία ιδιαιτέρως . . . Η λατρεία των μεγάλων θεών [της Αιγύπτου] ακολουθούσε ένα γενικό πρότυπο, κατά το οποίον συμπεριεφέροντο προς τον θεό ακριβώς όπως σ’ έναν επίγειο βασιλέα. Τον ξυπνούσαν κάθε πρωί από τον ύπνο μ’ ένα ύμνο, τον έπλυναν και τον έντυναν (δηλ. την εικόνα του), και του προσέφεραν το πρόγευμά του. . . . Δύσκολα θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη η αντίθεσις μεταξύ του πάντοτε αγρύπνου, αυτάρκους Θεού του Ισραήλ . . . και των επιγείων Αιγυπτιακών θεοτήτων της φύσεως.»b
23. Από ποιες θεότητες και διδασκαλίες εχαρακτηρίζετο η θρησκεία της Αιγύπτου;
23 Την εποχή εκείνη η Αίγυπτος δεν ήταν μόνον η επικρατούσα παγκόσμιος δύναμις, ειδικά ισχυρή από οικονομική άποψι αλλά, περισσότερο από όλα τα άλλα έθνη, ήταν αφωσιωμένη στη διαβολική θρησκεία. Ελάτρευε τις δυνάμεις της ορατής κτίσεως, ιδιαιτέρως τον ήλιο, την θερμότητα, το φως και τα κατώτερα ζώα. Η Αίγυπτος είχε πλήθος θεοτήτων, και κανένα άλλο αρχαίο έθνος δεν ήταν περισσότερο αφωσιωμένο και σταθερό στην υπηρεσία των θεών του από τους εξαιρετικά δεισιδαίμονας Αιγυπτίους κάτω από την αυταρχική διακυβέρνησι των ιερέων των. Η κυρία διδασκαλία των ήταν η μετενσάρκωσις των ψυχών ή η μετεμψύχωσις, η οποία υπέσχετο αμοιβές στη μέλλουσα ζωή που εξηρτώντο από τη διαγωγή τους στην παρούσα ζωή και η οποία διδασκαλία έδινε στους ιερείς μια ισχυρή επίδρασι επάνω στο λαό.
24. Τι ρόλο έπαιζαν οι ιερείς στην Αίγυπτο;
24 Οι ιερείς ήσαν πολυάριθμοι, ήσαν απηλλαγμένοι από φορολογία και απελάμβαναν υψίστης εκτιμήσεως μεταξύ του λαού. Η ενδυμασία των ήταν από λευκό λινό και ελούοντο δυο φορές την ημέρα. Ακόμη και τα συνηθέστερα καθήκοντα δεν μπορούσαν να εκτελεσθούν χωρίς παραπομπή σε κάποιον ιερατικό κανονισμό. Οι Αιγύπτιοι είχαν περισσότερες θρησκευτικές εορτές από κάθε άλλο λαό, η δε χώρα των ήταν γεμάτη από ναούς· και κάθε πόλις είχε τον δικό της προστάτη θεό και ναό, στον οποίο κάποιο ζώο ήταν ιερό, ο δε ναός αυτός συντηρούσε ένα μεγάλο σώμα ιερέων. Κατά τον ιστορικό Τζων Λορντ, η επιρροή που είχαν οι ιερείς επάνω στο λαό ήταν όμοια με εκείνη των ιερέων του «Χριστιανικού κόσμου» στη διάρκεια των Σκοτεινών Αιώνων.c
25. Ποιο θα μπορούσε να λεχθή ότι ήταν το πιο αποκρουστικό και εξευτελιστικό χαρακτηριστικό της θρησκείας της Αιγύπτου;
25 Το πιο αποκρουστικό και εξευτελιστικό πράγμα σχετικά με τη θρησκεία αυτών των Αιγυπτίων ήταν η ζωολατρία που ασκούσαν. Σε μια γάτα απεδίδετο πολύ μεγαλύτερη εκτίμησις από έναν άνθρωπο. Έναν ξένο, ο οποίος κατά σύμπτωσι θα εφόνευε μια γάτα, ο εξαγριωμένος όχλος θα τον έκανε κατά γράμμα κομμάτια. Ο ταύρος Άπις ελατρεύετο όπως οι ίδιοι οι θεοί, διότι επιστεύετο ότι μέσα στους ταύρους αυτούς πραγματικά κατοικούσαν θεοί. Αυτοί οι ταύροι διετηρούντο σε μεγαλοπρεπείς ναούς και στον θάνατο των εθάπτοντο σε γιγαντιαία δαπανηρά φέρετρα, ενώ όλη η Αίγυπτος επενθούσε. Μεταξύ άλλων ζώων, τα οποία εθεωρούντο ιερά ήσαν ο κροκόδειλος, ο οξύρρυγχος ιχθύς και ο ιχνεύμων. Από μερικά ζώα, όπως οι γάτες, όλα εθεωρούντο ιερά· από άλλα, μόνον μερικά, όπως οι ταύροι που είχαν ωρισμένα στίγματα.
26. Πώς εθεωρείτο ο Φαραώ της Αιγύπτου;
26 Εξυψωμένος υπερβολικά στη θρησκεία της Αιγύπτου ήταν, επίσης, ο άρχων της Φαραώ. Σχετικά με αυτόν μας λέγουν:d «Ο ίδιος ο Φαραώ ήταν ένας από τους θεούς, και μια κεντρική μορφή στη ζωή των υπηκόων του. Κάθε ανάσσων βασιλεύς ήταν αμέσως ο ενσαρκωμένος Ώρος, ιέραξ θεός του ουρανού, και Ώρος . . . ο νόμιμος διάδοχος στον θρόνο του πατρός του Οσίριδος. Η ευημερία της Αιγύπτου ήταν στενά συνδεδεμένη με την ευημερία του βασιλέως . . . Κάθε βασιλεύς ήταν ο διάδοχος σε όλη τη γραμμή των βασιλικών προγόνων, αναγόμενος πέρα από τις ιστορικές ανθρώπινες δυναστείες . . . ως τις δυναστείες των ιδίων των θεών επί της γης, και κατά τον θάνατο κάθε βασιλεύς ήταν ενωμένος με αυτή τη σεβάσμια συντροφιά», στις διάνοιες των Αιγυπτίων!
27. Γιατί ο Ιεχωβά ηνέχθη την ψευδή λατρεία της Αιγύπτου και την καταπίεσι επί τόσο καιρό;
27 Αυτή, λοιπόν, ήταν η Αίγυπτος η οποία κρατούσε σε δουλεία τον Ισραήλ και στην οποία είχε σταλή ο Μωυσής. Απετελείτο πράγματι από «σκεύη οργής κατεσκευασμένα εις απώλειαν.» (Ρωμ. 9:17-22) Εν τούτοις, ο Μέγας Κεραμεύς επέτρεψε σ’ αυτή να παραμείνη ως μια μεγάλη παγκόσμιος δύναμις. Γιατί; Χάριν του μεγάλου του ονόματος. Εκτός αυτού, δεν είχε μήπως προείπει ότι το σπέρμα του Αβραάμ θα κατεθλίβετο επί τετρακόσια έτη; Ώστε μέχρις ότου συμπληρωθή αυτός ο χρόνος, είχε επιτραπή στην Αίγυπτο να καταπιέζη τον εκλεκτό λαό του Θεού.—Γέν. 15:13.
28, 29. Γιατί επετράπη να υποφέρη όλη η Αίγυπτος για την ισχυρογνωμοσύνη του Φαραώ;
28 Καθώς εξετάζομε το υπόμνημα, παρατηρούμε ότι περιγράφει τον Μέγαν Κεραμέα ν’ ασχολήται μ’ έναν άνθρωπο, τον Φαραώ. Εφόσον έτσι έχει το πράγμα, θα μπορούσε κάλλιστα να τεθή το ερώτημα, γιατί θα έπρεπε ένα ολόκληρο έθνος να υποφέρη για λογαριασμό ενός ανθρώπου; Γιατί; Για περισσοτέρους από ένα σοβαρούς λόγους. Εν πρώτοις, ο Φαραώ μόνος του δεν θα μπορούσε να καταπιέζη το έθνος του Ισραήλ ούτε και να προκαλή τον Ιεχωβά. Αυτό απαιτούσε μια ισχυρή οργάνωσι· γι’ αυτό όλοι όσοι υπεστήριζαν τον Φαραώ στα προκλητικά για τον Θεό και καταπιεστικά μέτρα συμμετείχαν στα εγκλήματά του. Και μάλιστα, μήπως ένα «μέγα πλήθος σύμμικτον» μη Ισραηλιτών δεν εγκατέλειψαν την Αίγυπτο και εβάδισαν προς την ελευθερία μαζί με τους Ισραηλίτας; (Έξοδ. 12:38) Βεβαίως. Κανείς, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να καταλογίση αδικία στον Μέγαν Κεραμέα, τον Ιεχωβά Θεό.
29 Επί πλέον, οι Γραφές δείχνουν ότι υπάρχει και κάτι που λέγεται κοινοτική ευθύνη. Έτσι στον αρχαίο Ισραήλ οι πρεσβύτεροι μιας πόλεως έπρεπε ν’ αναλάβουν κάποια ενέργεια για ν’ απαλλάξουν την πόλι τους από ενοχή αίματος στην περίπτωσι ενός φόνου του οποίου δεν ανεκαλύφθη ο δράστης, διότι ολόκληρη η πόλις εθεωρείτο υπεύθυνη. (Δευτ. 21:1-9) Για τον ίδιο λόγο ολόκληρη η φυλή Βενιαμίν εθεωρήθη ένοχος, διότι αρνήθηκε να παραδώση τον ανάξιο άνθρωπο από τη Γαβαά, ο οποίος είχε κακοποιήσει μέχρι θανάτου την παλλακή ενός Λευίτου. (Κριτ. 20:8-48) Πράγματι, μια τέτοια ευθύνη αναγνωρίζεται ακόμη και στη σύγχρονη εποχή· ένα παράδειγμα της περιπτώσεως αυτής είναι ο τρόπος, με τον οποίον η Δυτική Γερμανία, μολονότι τώρα είναι δημοκρατική, προσεφέρθη αυθορμήτως ν’ αποζημιώση τους Ιουδαίους και άλλα θύματα του Εθνικοσοσιαλιστικού διωγμού.
30, 31. Ποιο ενδιαφέρον και ποια σπουδαιότητα έχουν για μας σήμερα τα γεγονότα που σχετίζονται με τις δέκα πληγές;
30 Η Γραφική αφήγησις του πώς ο Μέγας Κεραμεύς εφέρθη προς τα σκεύη του στην εποχή του Μωυσέως είναι μεγίστου ενδιαφέροντος και σπουδαιότητος για μας σήμερα. Μια εξέτασίς της θα αυξήση την εκτίμησί μας για τη σοφία, τη δικαιοσύνη, τη δύναμι και την αγάπη του Μεγάλου Κεραμέως, Ιεχωβά Θεού. Μας βοηθεί, επίσης, να φθάσωμε στο συμπέρασμα του πόσο σπουδαίο είναι να είμεθα υποτακτικοί σ’ Αυτόν, και ν’ αφήνωμε να οδηγηθούμε από τον Λόγο του, το άγιο πνεύμα του και από το ορατό όργανό του, τον επίγειο αγωγό του επικοινωνίας. Διότι ποιος μπορεί ν’ αντισταθή στο εκπεφρασμένο θέλημά του;
31 Και περαιτέρω, θα βοηθήση πολύ στην ενίσχυσι της πίστεώς μας, διότι θα διαπιστώσωμε ότι αυτά τα γεγονότα έχουν ένα παράλληλο στις ημέρες μας. Τελικά, θα βοηθήση όλους τους Χριστιανούς διακόνους ν’ αποκομίσουν μια αυξημένη εκτίμησι της ιδικής των αποστολής κηρύγματος, διότι ιδικό τους είναι το προνόμιο να συμμετέχουν στην έκχυσι των συγχρόνων πληγών επάνω στη σύγχρονη Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένης και της Βαβυλώνος της Μεγάλης. Ασφαλώς, οι λόγοι αυτοί πρέπει να μας κάμουν να θέλωμε να παρακολουθήσωμε αυτό το θέμα περισσότερο με το πιο ζωηρό ενδιαφέρον!
[Υποσημειώσεις]
a Περιοδικό Τάιμ, 4 Ιουλίου 1955.
b Βλέπε Το Νέον Λεξικόν της Γραφής—υπό Ι. Ντ. Ντάγκλας, σελίς 351.
c Συνθηματικά Φώτα της Ιστορίας, Τόμος 1ος, σελίδες 31-42. Έκδ. 1912.
d Συνθηματικά Φώτα της Ιστορίας, Τόμος 1ος, σελίδες 31-42. Έκδ. 1912.