Ο Ισραήλ Πειράζοντας στην Έρημο τον Ιεχωβά
«ΔΕΝ θέλετε πειράσει Ιεχωβά τον Θεόν σας.» (Δευτ. 6:16, ΜΝΚ) Αυτά τα λόγια ελέχθησαν από τον Μωυσή στον λαό του στο τέλος της τεσσαρακονταετούς παραμονής των στην έρημο. Η σοβαρότης αυτής της προειδοποιήσεως γίνεται πολύ σαφής, αν λάβωμε υπ’ όψιν πόσες φορές ο Ισραήλ επείρασε τον Ιεχωβά στη διάρκεια της πορείας του από το Όρος Σινά προς τις πεδιάδες Μωάβ, όπως αναγράφεται στο βιβλίο των Αριθμών. Οι Χριστιανοί σήμερα μπορούν να ωφεληθούν αν ανασκοπήσουν αυτή την αφήγησι, που αποτελεί και τον λόγο για τον οποίο γράφθηκαν αυτά τα πράγματα.—Ρωμ. 15:4· 1 Κορ. 10:11.
Το βιβλίο των Αριθμών λαμβάνει το όνομά του από την Ελληνική μετάφρασι των Εβδομήκοντα των Εβραϊκών Γραφών μέσω της Λατινικής Βουλγάτας. Βασίζεται στο γεγονός ότι στους Αριθμούς, κεφάλαια ένα έως τέσσερα και είκοσι-έξη, βρίσκονται απογραφές του λαού Ισραήλ. Πιο κατάλληλο, όμως, είναι ένα από τα ονόματα που απέδωσαν οι Ιουδαίοι σ’ αυτό, δηλαδή, «στην έρημο,» βασισμένο στην τέταρτη λέξι του πρώτου κεφαλαίου, όπως είναι γραμμένο στην Εβραϊκή.
Ποιος έγραψε το βιβλίο των Αριθμών; Υπάρχουν άφθονες ενδείξεις μέσα στο βιβλίο και στις υπόλοιπες Γραφές που πιστοποιούν ότι ο Μωυσής είναι ο συγγραφεύς. Από τους αρχαίους χρόνους απεδίδετο σ’ αυτόν η συγγραφή και από τους Ιουδαίους και, αργότερα, επίσης, από τους πρώτους Χριστιανούς.
ΟΤΑΝ ΗΤΑΝ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΣΙΝΑ
Ο Ισραήλ ήταν στους πρόποδες του Όρους Σινά κατά το έτος περίπου που έκανε ο Μωυσής μια απογραφή της μαχητικής δυνάμεως του Ισραήλ. Ο αριθμός ήταν 603.550, που έδειχνε ότι ο όλος πληθυσμός του έθνους ήταν περίπου τρία εκατομμύρια. Ο Μωυσής καθώρισε στις διάφορες φυλές ωρισμένους τόπους μέσα στο στρατόπεδο, η δε φυλή του Λευί και η σκηνή του μαρτυρίου ήσαν στο κέντρο. Έδωσε επίσης οδηγίες για τη γραμμή της πορείας, και είναι πράγματι ενδιαφέρον, λόγω της μετέπειτα ιστορίας του Ισραήλ, να σημειωθή ότι η φυλή του Ιούδα ήταν η πιο πολυάριθμη και ανέλαβε την ηγεσία.
Ο Μωυσής, κατ’ εντολήν του Θεού, έδωσε σαφείς οδηγίες για τα καθήκοντα των διαφόρων τμημάτων της φυλής του Λευί. Ο Ιεχωβά Θεός έλαβε αυτή τη φυλή σε αντάλλαγμα των πρωτοτόκων που αποτελούσαν ιδιοκτησία του, επειδή τα εφείσθη όταν εξετέλεσε τα πρωτότοκα της Αιγύπτου.a
Ο Μωυσής έλαβε επίσης οδηγίες σχετικές με το στήσιμο και τη διάλυσι του στρατοπέδου και άλλα οργανωτικά ζητήματα. Υπάρχουν επίσης διεσπαρμένες στο βιβλίο και νομικές διατάξεις που αφωρούσαν περιπτώσεις ζηλοτυπίας ως προς τη συζυγική πίστι και περιπτώσεις σχετικές με ευχές Ναζηραίων, περιλαμβανομένων και των διατάξεων που έλεγαν ότι έπρεπε ν’ αφήνουν μακριά κόμη και να μη τρώγουν ούτε να πίνουν προϊόντα της αμπέλου. Συμπεριλαμβάνεται επίσης και η αφήγησις για τα δώρα των αρχηγών των διαφόρων φυλών στην αποπεράτωσι της σκηνής του μαρτυρίου, ο δε κατάλογός των μας δίδει κάποια ιδέα του πλούτου αυτών των φυλάρχων.
Στο πρώτο αυτό μέρος του βιβλίου βρίσκεται η γνωστή ευλογία που παρήγγειλε ο Ιεχωβά Θεός στον Μωυσή ν’ απαγγείλη στον λαό του: «Ο Ιεχωβά να σε ευλογήση και να σε φυλάξη· ο Ιεχωβά να επιλάμψη το πρόσωπον αυτού επί σε και να σε ελεήση· ο Ιεχωβά να υψώση το πρόσωπον αυτού επί σε και να σοι δώση ειρήνην.»—Αριθμ. 6:24-26, ΜΝΚ.
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΗΜΟ
Την εικοστή ημέρα του δευτέρου μηνός του δευτέρου έτους από της εξόδου του Ισραήλ από την Αίγυπτο, η νεφέλη που έμενε πάνω από τη σκηνή του μαρτυρίου άρχισε να κινήται, πράγμα που έδειχνε ότι ο Ισραήλ επρόκειτο ν’ αναλάβη πορεία. Τη νύχτα ήταν μια στήλη πυρός που έμενε πάνω από τη σκηνή του μαρτυρίου και τους καθωδηγούσε. Όταν ο Ισραήλ διέλυε το στρατόπεδο, ο Μωυσής έλεγε: «Ανάστα, Ιεχωβά, και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί σου και φυγέτωσαν οι μισούντες σε από προσώπου σου.» Και όταν η νεφέλη σταματούσε, ο Μωυσής έλεγε: «Επίστρεψον, Ιεχωβά, εις τας χιλιάδας των μυριάδων του Ισραήλ.»—Αριθμ. 10:35, 36.
Από την αρχή της πορείας μέσα από την έρημο, οι Ισραηλίται έμαθαν πόσο σοβαρό ήταν το να πειράζουν τον Ιεχωβά. Πώς; Διότι μόλις διέλυσαν το στρατόπεδο «εγόγγυζεν ο λαός πονηρά εις τα ώτα του Ιεχωβά.» (Αριθμ. 11:1, ΜΝΚ) Αυτό τον δυσαρέστησε τόσο ώστε εξέπεμψε πυρ, που κατέκαυσε μερικούς Ισραηλίτας που ήσαν στο άκρον του στρατοπέδου. Ο Μωυσής έκαμε δέησι και ο Ιεχωβά εισήκουσε και κατέπαυσε το πυρ.—Αριθμ. 11:2.
Προφανώς, αμέσως μετά απ’ αυτό, το σύμμικτο πλήθος που είχε εξέλθει από την Αίγυπτο μαζί με τους Ισραηλίτας επείρασε τον Ιεχωβά. Με τι τρόπο; Με το να γογγύζουν και να παραπονούνται που δεν είχαν κρέας, ψάρια και λαχανικά, όπως τα αγγούρια, τα πράσσα, τα κρεμμύδια και τα σκόρδα για να φάγουν, αλλά έπρεπε να συντηρούνται με μάννα, μια γλυκεία σιτηροειδή τροφή που τους παρείχετο θαυματουργικά κάθε μέρα εκτός από το Σάββατο. Αυτό εστενοχώρησε τόσο πολύ τον Μωυσή ώστε παραπονέθηκε στον Ιεχωβά: «Μήπως εγώ συνέλαβον όλον τον λαόν τούτον; . . . δια να μοι λέγης, Λάβε αυτόν εις τον κόλπον σου;» Απαντώντας, ο Ιεχωβά διαβεβαίωσε τον Μωυσή ότι θα επρομήθευε στους Ισραηλίτας κρέας. Ο Μωυσής ερώτησε πώς θα ήταν δυνατόν να γίνη αυτό και έκανε τον Ιεχωβά ν’ απαντήση ως εξής: «Μήπως η χειρ του Ιεχωβά εσμικρύνθη;» Δεν εσμικρύνθη, διότι ο Ιεχωβά προμήθευσε ένα τεράστιο σμήνος ορτυκιών. Εν τούτοις, επειδή αυτοί εγόγγυζαν και ήσαν άπληστοι, ο Ιεχωβά έστειλε μια πληγή εναντίον των με αποτέλεσμα να ‘παταχθούν’ πολλοί. Και πάλι τους εντυπώθηκε στη διάνοια το πόσο σοβαρό ήταν το να πειράζουν τον Ιεχωβά.—Αριθμ. 11:4-33.
Κατόπιν, ο ίδιος ο αδελφός του Μωυσέως, ο Ααρών, και η αδελφή του, η Μαριάμ, ‘επείρασαν’ τον Ιεχωβά παραπονούμενοι για την εξουσία του Μωυσέως. Αυτό δυσαρέστησε τόσο πολύ τον Ιεχωβά ώστε έδειξε με δυναμικό τρόπο πόσο μοναδική, ευνοημένη θέσι κατείχε ο Μωυσής απέναντί Του, και επάταξεν τη Μαριάμ με λέπρα. Ο Μωυσής παρενέβη υπέρ της αδελφής του και γι’ αυτό ο Θεός περιώρισε τη διάρκεια του καθαρισμού της σε επτά ημέρες.—Αριθμ. 12:1-15.
Προφανώς, ο λαός, περίεργος να μάθη πώς ήταν η Γη της Επαγγελίας, έπεισε τον Μωυσή να στείλη δώδεκα άνδρες, έναν από κάθε μια των δώδεκα φυλών, για να κατασκοπεύσουν τη γη. (Δευτ. 1:22, 23) Αυτοί επέστρεψαν μετά από σαράντα μέρες με εύγευστους καρπούς, μαρτυρώντας ότι η Γη της Επαγγελίας ήταν πραγματικά «γη ρέουσα γάλα και μέλι.» (Αριθμ. 13:23-27) Αλλά δέκα από τους κατασκόπους είπαν τόσο πολλά για το πλήθος του λαού αυτής της γης και για τις οχυρώσεις των πόλεών της, ώστε απεθάρρυναν τους Ισραηλίτας ως το σημείο να θέλουν να επιστρέψουν στην Αίγυπτο. Μάταια οι δύο πιστοί κατάσκοποι, ο Ιησούς του Ναυή και ο Χάλεβ, προσπάθησαν να τους καθησυχάσουν και τους προέτρεψαν να έχουν πίστι στον Ιεχωβά. Εν τούτοις, όταν ο λαός έδειξε διάθεσι να λιθοβολήση τον Μωυσή, τον Ααρών και τους δύο πιστούς κατασκόπους, παρενέβη ο Ιεχωβά και ανήγγειλε την πρόθεσί του να καταστρέψη ολόκληρο το έθνος και να παραγάγη ένα νέο έθνος μέσω του Μωυσέως. Αλλά ο Μωυσής, όπως είχε κάμει και πριν, παρενέβη υπέρ του λαού του, υπενθυμίζοντας στον Ιεχωβά ότι το όνομά του και η φήμη του ήταν συνδεδεμένα με την τύχη των Ισραηλιτών. Ο Ιεχωβά έδειξε επιείκεια αλλ’ είπε ότι ο λαός θα περιεπλανάτο στην έρημο σαράντα χρόνια, ένα χρόνο για κάθε μέρα που ερευνούσαν τη γη οι κατάσκοποι ώσπου να πεθάνουν όλοι όσοι είχαν ηλικία είκοσι ετών και άνω. Εξαίρεσι απετέλεσαν ο Ιησούς του Ναυή, ο Χάλεβ και η φυλή του Λευί, που δεν είχαν αναμιχθή στην εξέγερσι. Οι Ισραηλίται, που δεν έμαθαν ακόμη το μάθημά των, να μη πειράζουν δηλαδή τον Ιεχωβά, προσπάθησαν να εισβάλουν στη Γη της Επαγγελίας παρά την εντολή του Μωυσέως να μη το πράξουν αυτό. Υπέστησαν μια αποκαρδιωτική ήττα.—Αριθμ. 14:39-45.
Ο Μωυσής, αφού ανέγραψε ωρισμένες λεπτομέρειες σχετικές με την τυπική λατρεία του Ισραήλ, ωμίλησε για ωρισμένους Ισραηλίτας—τον Κορέ, τον Δαθάν και τον Αβειρών—που επείρασαν τον Ιεχωβά στασιάζοντας εναντίον του Μωυσέως. Ο Ιεχωβά κατέστρεψε τον Κορέ με πυρ, τους δε άλλους κάνοντας τη γη ν’ ανοιχθή και να καταπιή αυτούς τους στασιαστάς μαζί με τις οικογένειές των και με όλα τα αποκτήματά των.
Οι Ισραηλίται, που δεν αποκόμισαν τίποτε απ’ αυτή τη φοβερή επίδειξι κρίσεως του Ιεχωβά, εγόγγυζαν και παρεπονούντο γι’ αυτούς. Επειδή μ’ αυτό τον τρόπο επείρασαν πάλι τον Ιεχωβά, τους έστειλε μια πληγή που εθανάτωσε 14.700 Ισραηλίτας. Κατόπιν, ο Ιεχωβά, για να τακτοποιήση μια για πάντα το γεγονός ότι πράγματι είχε εκλέξει τη φυλή του Λευί όπως αντιπροσωπεύετο από τον Μωυσή και τον Ααρών, έκανε όλους τους φυλάρχους να φέρουν από μια ράβδο στη σκηνή του μαρτυρίου και να την παρουσιάσουν ενώπιον του Ιεχωβά. Την επόμενη το πρωί ο Ιεχωβά έδειξε ποια φυλή είχε εκλέξει, κάνοντας τη ράβδο του Ααρών να βλαστήση και να ανθίση, παράγοντας ακόμη και ώριμα αμύγδαλα.—Αριθμ. 16:1-17:11.
Ο Μωυσής, αφού κατέγραψε τις οδηγίες του Ιεχωβά για τα καθήκοντα του ιερατείου και τα μέσα συντηρήσεώς του και για τις διατάξεις για τον καθαρισμό του λαού από μόλυνσι, μας λέγει και για άλλη μια περίπτωσι στην οποία ο Ισραήλ επείρασε τον Ιεχωβά. Αυτή τη φορά εγόγγυζαν και παρεπονούντο λόγω ελλείψεως νερού. Ο Ιεχωβά, θαυματουργικά, επρομήθευσε νερό, αλλ’ επειδή ο Μωυσής έχασε την ψυχραιμία του και παρέλειψε ν’ αποδώση στον Ιεχωβά τη δόξα για το ότι τους προμήθευσε νερό, ο Θεός ανήγγειλε ότι ο Μωυσής και ο Ααρών δεν θα ζούσαν για να εισέλθουν στη Γη της Επαγγελίας. Τι λυπηρό!—Αριθμ. 20:1-13.
Ο Ισραήλ ξεκίνησε κατόπιν από την Κάδης και έφθασε στο Όρος Ωρ, όπου πέθανε ο Ααρών ο δε υιός του, Ελεάζαρ, έγινε αρχιερεύς. Καθώς συνεχίζετο η περιπλάνησις των Ισραηλιτών, αυτοί και πάλι παρεπονούντο για το πόσο κοπιαστική ήταν η πορεία των και για το μάννα με το οποίο ήσαν αναγκασμένοι να τρέφωνται. Αυτή τη φορά ο Ιεχωβά τους ετιμώρησε στέλλοντας μια πληγή θανατηφόρων νόσων. Ο λαός μετενόησε. Ο Μωυσής εμεσολάβησε και ο Ιεχωβά είπε στον Μωυσή να κατασκευάση ένα χάλκινον όφι και να τον τοποθετήση πάνω σε μια στήλη. Όλοι εκείνοι που εδαγκάνοντο από κάποιο φίδι, αν προσέβλεπαν στη στήλη, θα εθεραπεύοντο αντί να πεθάνουν.—Αριθμ. 21:4-9.
ΣΤΙΣ ΠΕΔΙΑΔΕΣ ΜΩΑΒ
Ο Ισραήλ, αφού έκαμε και άλλες οδοιπορίες και κατενίκησε δύο βασιλείς που επήλθαν εναντίον του σε πόλεμο, τον Σηών και τον Ωγ, έφθασε στις πεδιάδες Μωάβ. Ο Βαλάκ, βασιλεύς του Μωάβ, επειδή εφοβείτο τον Ισραήλ, προσπάθησε κατ’ επανάληψιν, αλλά μάταια, να κάνη τον προφήτη Βαλαάμ να καταρασθή τους Ισραηλίτας. (Αριθμ. 22:1-24:25) Εν τούτοις, από το βιβλίο των Αριθμών 31:15, 16 μαθαίνομε ότι ο Βαλαάμ έκανε τους Ισραηλίτας να δελεασθούν από Βααλολάτριδες γυναίκες και να επιδοθούν σε πορνεία και ειδωλολατρία. Επειδή ο Ισραήλ επείρασε έτσι τον Ιεχωβά, ο Ύψιστος Θεός εθανάτωσε είκοσι τέσσερις χιλιάδες Ισραηλίτας, προτού ο Φινεές, γυιος του αρχιερέως Ελεάζαρ, καταπαύση την πληγή με το να θανατώση έναν Ισραηλίτη μαζί με μια Μαδιανίτιδα γυναίκα με την οποία αυτός είχε σεξουαλικές σχέσεις.—Αριθμ. 25:1-18.
Ο Μωυσής, αφού έκαμε άλλη μια απογραφή των ανδρών του Ισραήλ και καθώρισε ένα προηγούμενο ως προς τα κληρονομικά δικαιώματα των θυγατέρων, είχε το προνόμιον να ιδή τη Γη της Επαγγελίας από το Όρος Αβαρίμ. Κατόπιν, κατ’ εντολήν του Θεού, ο Μωυσής ώρισε τον Ιησού του Ναυή ως διάδοχό του. (Αριθμ. 27:1-23) Ο Μωυσής, αφού έδωσε πολλές λεπτομέρειες σχετικές με το είδος των προσφορών που απαιτούσε ο Ιεχωβά, κάθε ημέρα, κάθε εβδομάδα, κάθε μήνα και κάθε έτος, και έδωσε οδηγίες για την απόδοσι ευχών, κατέγραψε ότι οι Ισραηλίται θα εκδικούντο τους Μαδιανίτας επειδή οι Μαδιανίται έκαναν τον Ισραήλ ν’ αμαρτήση κατά του Ιεχωβά.—Αριθμ. 28:1-31:54.
Επλησίαζε ο καιρός για να διαβή ο Ισραήλ τον Ιορδάνη και να καταλάβη τη Γη της Επαγγελίας. Εν τούτοις, οι φυλές του Ρουβήν, του Γαδ και το ήμισυ της φυλής Μανασσή εζήτησαν να τους επιτραπή να εγκατασταθούν στην ανατολική πλευρά του Ιορδάνου. Γιατί; Διότι είχαν μεγάλες αγέλες και εκείνη η χώρα ήταν ένας ιδεώδης βοσκότοπος. Αυτό επετράπη με τον όρο να βοηθήσουν και αυτοί τις άλλες εννιάμισυ φυλές να καταλάβουν τη γη στη δεξιά πλευρά του Ιορδάνου.
Πόσες φορές ο Ισραήλ μετακινήθηκε από τον ένα τόπο στον άλλο στη διάρκεια των σαράντα εκείνων ετών; Περίπου σαράντα φορές. (Αριθμ. 33:1-49) Καθώς το βιβλίο πλησιάζει στο τέλος του, μας λέγει για τις εντολές του Ιεχωβά για την εξάλειψι κάθε ψευδούς λατρείας από τη γη Χαναάν· επίσης, ομιλεί για την οριοθέτησι της Γης της Επαγγελίας και για τον καθορισμό ενός φυλάρχου για κάθε φυλή, οι οποίοι θα βοηθούσαν τον Ιησού του Ναυή και τον Ελεάζαρ τον αρχιερέα να κατανείμουν τη γη μεταξύ των διαφόρων φυλών. Επίσης, δίδονται οδηγίες σχετικές με τις σαράντα δύο πόλεις που θα εδίδοντο στους Λευίτας, επειδή αυτοί δεν είχαν κληρονομιά στη γη, και για τις έξη πόλεις των Λευιτών που επρόκειτο να είναι πόλεις καταφυγίου για τους ακουσίους φονείς. Αναφέρονται επίσης και οι νόμοι του Ιεχωβά για τους εκούσιους και τους ακούσιους φονείς. Το βιβλίο τελειώνει με τους κανονισμούς που διέπουν τον γάμο των θηλέων κληρονόμων.
Αληθινά, το βιβλίο των Αριθμών υπογραμμίζει πόσο σοβαρές συνέπειες μπορεί να έχη το να πειράζωμε τον Ιεχωβά. Μολονότι το έθνος Ισραήλ μπήκε στη Γη της Επαγγελίας, σε εκπλήρωσι της υποσχέσεως του Ιεχωβά, κανείς δεν μπήκε από εκείνους που εγκατέλειψαν την Αίγυπτο και εστασίασαν. Γι’ αυτό και ο απόστολος Παύλος προειδοποιεί τους Χριστιανούς να μην ακολουθήσουν το παράδειγμα εκείνων των Ισραηλιτών. (1 Κορ. 10:8-11) Όπως ένα «σύμμικτο πλήθος» ενώθηκε με τους Ισραηλίτας και εξήλθε από την Αίγυπτο και τελικά μπήκε στη Γη της Επαγγελίας, έτσι γίνεται και σήμερα. Ένας ‘πολύς όχλος’ με επίγειες ελπίδες εξήλθε από τη σύγχρονη Αίγυπτο, αυτό τον παρόντα κόσμο, κι ενώθηκε με τους πνευματικούς Ισραηλίτας, τους κεχρισμένους ακολούθους του Ιησού Χριστού στην πορεία των προς το νέο σύστημα πραγμάτων. (Αποκάλ. 7:9-14· 11:8· Ιωάν. 15:19) Αν θέλωμε ολοψύχως να επιζήσωμε από την καταστροφή του παρόντος πονηρού συστήματος πραγμάτων στην επικείμενη μεγάλη θλίψι, είναι ανάγκη να προσέχωμε ώστε ποτέ, μα ποτέ, να μη πειράσωμε λόγω απιστίας τον Ιεχωβά Θεό.—Σοφον. 2:3.
[Υποσημειώσεις]
a Για να υπάρχουν και πάλι δώδεκα φυλές, η φυλή του Ιωσήφ διαιρέθηκε σε δύο φυλές με τα ονόματα των υιών του, Εφραΐμ και Μανασσή.