Ποια Είναι η Άποψις της Βίβλου;
Πρέπει να Εορτάζωνται Γενέθλια;
ΣΑΣ ΑΡΕΣΕΙ να βρίσκεσθε με αγαπητά σας πρόσωπα; Η Γραφή μιλεί ευνοϊκά για τις συγκεντρώσεις των ανθρώπων με σκοπό να ‘φάγουν, να πιουν και να ευφρανθούν’ με μέτρον. (Εκκλ. 8:15· 9:7· Ιώβ 1:2, 4, 5) Οι Γραφές αναφέρουν για ωρισμένα ‘συμπόσια’ που έκαμαν οι δούλοι του Θεού σε ειδικές περιπτώσεις. (Γεν. 19:3· 21:8· 2 Σαμ. 3:20· 1 Βασ. 3:15) Μέσω του Μωυσέως ο Ιεχωβά διέταξε το έθνος Ισραήλ να τηρή τις χαρούμενες ‘εορτές’ κάθε χρόνο. (Λευιτ. 23:2, 37, 38) Ασφαλώς, ο Δημιουργός κατανοεί τη χαρά που προέρχεται από εορταστικές περιπτώσεις.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλοι οι εορτασμοί έχουν την επιδοκιμασία του Θεού. Πολλοί εορτασμοί που είναι σήμερα δημοφιλείς στον κόσμο, επισωρεύουν τιμή σε άτομα και οργανώσεις τα οποία οι Γραφές χαρακτηρίζουν ως ασεβή. Συχνά οι εορτασμοί έχουν τις ρίζες των στην ψευδή θρησκεία. Οι Γραφές παραγγέλλουν στους λάτρεις του Ιεχωβά ν’ αποφεύγουν κάθε σχέσι, με την ψευδή θρησκεία. (2 Κορ. 6:14-18) Τι μπορούμε να πούμε για τον εορτασμό των γενεθλίων;
Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, η ημέρα της γεννήσεως ενός βρέφους ήταν συνήθως ημέρα χαράς κι ευγνωμοσύνης εκ μέρους των γονέων. Και δικαίως, διότι «Ιδού, κληρονομιά παρά του Ιεχωβά είναι τα τέκνα· μισθός αυτού ο καρπός της κοιλίας.» (Ψαλμ. 127:3, ΜΝΚ· Λουκ. 1:57, 58) Είναι φανερό, επίσης, ότι στους Βιβλικούς χρόνους οι δούλοι του Θεού εγνώριζαν τον καιρό της γεννήσεως των. Παραδείγματος χάριν, οι Γραφές καθορίζουν την ηλικία του Νώε και του Αβραάμ σε διάφορες περιπτώσεις στη διάρκεια της ζωής των και δίνουν επίσης την πλήρη ηλικία των στον καιρό του θανάτου των. (Γεν. 7:6, 11, 13· 9:28, 29· 12:4· 17:24· 25:7) Κάτω από τον Μωσαϊκό νόμο, τα μέλη της φυλής του Λευί κρατούσαν αρχεία της ηλικίας των για να γνωρίζουν πότε θα μπορούσαν ν’ αρχίσουν να υπηρετούν στο αγιαστήριο του Ιεχωβά. (Αριθμ. 4:46, 47) Υπονοεί ότι οι λάτρεις του Θεού τότε τηρούσαν ετήσιους εορτασμούς γενεθλίων;
Άτομα που σκέπτονται έτσι αναφέρονται μερικές φορές στα εδάφια Ιώβ 1:4 και Ωσηέ 7:5. Το πρώτο απ’ αυτά τα εδάφια λέγει ότι οι επτά γυιοι του Ιώβ έκαναν «συμπόσια εν ταις οικίαις αυτών, έκαστος κατά την ημέραν αυτού.» Το δεύτερο εδάφιο λέγει ότι οι Ισραηλίται άρχοντες «ησθένησαν υπό της φλογώσεως του οίνου» σ’ ένα συμπόσιο «εν τη ημέρα του βασιλέως ημών.» Ήσαν αυτές οι εορταστικές περιπτώσεις συγκεντρώσεις γενεθλίων; Προφανώς όχι. Ο καθηγητής Γ. Μαργκολάιουθ γράφει τα εξής στην Εγκυκλοπαιδεία Θρησκείας και Ηθικής του Χάστινγκς: «Η περίπτωσις του συμποσίου που αναφέρεται στο εδάφιο Ιώβ 1:4 δεν είναι σαφής. Επειδή οι επτά ημέρες φαίνεται να συνεχείς, δεν θα μπορούσαν να είναι ημέρες γενεθλίων.» «Η φράσις εν τη ημέρα του βασιλέως ημών στον Ωσηέ 7:5 μπορεί πολύ φυσικά ν’ αναφέρεται στην επέτειο της ενθρονίσεως του βασιλέως.»
Η Γραφή αναφέρει πράγματι εορτασμούς γενεθλίων μόνον στην περίπτωσι του Φαραώ της Αιγύπτου στον καιρό του Ιωσήφ και στην περίπτωσι του Ηρώδου Αντίπα τον πρώτο αιώνα μ.Χ. (Γεν. 40:20· Ματθ. 14:6-11) Αυτοί οι εορτασμοί, όμως, παρουσιάζουν μια δυσμενή εικόνα, διότι και οι δυο έγιναν από άτομα που δεν λάτρευαν τον Ιεχωβά. Ο καθηγητής Μαργκολάιουθ παρατηρεί επίσης τα εξής: «Οι εορτασμοί γενεθλίων στην οικογένεια του Ηρώδου . . . ήσαν, χωρίς αμφιβολία, μίμησις των Ελληνορωμαϊκών εθίμων της εποχής εκείνης.»
Είναι ενδιαφέρον αυτό που λέγει η ίδια εγκυκλοπαιδεία για τους αρχαίους Έλληνας και Ρωμαίους: «Η προσφορά δώρων σε ειδικές περιπτώσεις υπαγορευόταν συχνά από δεισιδαιμονικούς φόβους, όπως συνέβαινε στην περίπτωσι προσφοράς δώρων στην ημέρα των γενεθλίων.» Το άρθρο σημειώνει ότι η συνήθεια να δίνουν αυτά τα δώρα «εθεωρείτο παλαιότερα ότι είχε μαγική ιδιότητα.»
Εξηγεί ότι ο ειδικός σκοπός των εορτασμών γενεθλίων στην αρχαία Ελλάδα «ήταν να επικαλεσθούν τη βοήθεια του Αγαθού Δαίμονος τον καιρό που—στα όρια των δυο περιόδων—τα πονηρά πνεύματα είχαν ιδιαίτερα την τάσι να επεκτείνουν την επιρροή τους.»
Επειδή πολλά έθιμα των γενεθλίων έχουν ειδωλολατρική προέλευσι και επειδή οι μόνες Γραφικές αφηγήσεις εορτασμών γενεθλίων έχουν σχέσι με ψευδείς λάτρεις, γι’ αυτό ούτε οι αρχαίοι Ιουδαίοι ούτε οι Χριστιανοί των πρώτων αιώνων εώρταζαν γενέθλια. Σχετικά με τους Χριστιανούς, ο ιστορικός Αύγουστος Νέανδρος γράφει τα εξής: «Η σκέψις περί εορτής γενεθλίων πολύ απείχε από τις ιδέες των Χριστιανών αυτής της περιόδου γενικά.» Στα μέσα περίπου του τρίτου αιώνος μ.Χ. ο Ωριγένης σημείωσε στα απομνημονεύματα του τα σχόλια που έκαμε για το 14ο κεφάλαιο του Ματθαίου: «Κάποιος πριν από μας πρόσεξε αυτό που είναι γραμμένο στη Γένεσι για τα γενέθλια του Φαραώ και είπε ότι ο ανάξιος άνθρωπος που αγαπά πράγματα που συνδέονται με τη γέννησι εορτάζει γενέθλια· κι εμείς, λαμβάνοντας αυτή την υπόδειξι απ’ αυτόν, δεν βρίσκαμε πουθενά στη Γραφή ότι ένας δίκαιος άνθρωπος εώρταζε γενέθλια.»
Στη διάρκεια, όμως, του τετάρτου αιώνος μ.Χ., συνέβη κάτι που άλλαξε τα πράγματα. Τι συνέβη; Άνθρωποι που ωμολογούσαν ότι ήσαν Χριστιανοί άρχισαν να εορτάζουν τη γέννησι του Χριστού στην εσφαλμένη ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου. Το βιβλίο Τα Περίεργα των Δημοφιλών Εθίμων τονίζει: «Με τον εορτασμό της γεννήσεως του Χριστού επανήλθε ο εορτασμός της γεννήσεως των κοινών θνητών.»
Όπως τονίζεται στην αρχή αυτού του άρθρου, το να βρίσκεται κανείς μαζί με φίλους για ευχάριστη συντροφιά είναι πολύ ωραίο πράγμα. Όσο για τα δώρα, οι Χριστιανοί προσέχουν τη συμβουλή του Ιησού να ‘δίδουν,’ διότι «μακάριον είναι να δίδη τις μάλλον παρά να λαμβάνη.» (Λουκ. 6:38· Πράξ. 20:35) Η Αγία Γραφή δεν θέτει κανόνες σχετικά με το πότε ή πόσο συχνά στη διάρκεια του έτους μπορούν οι άνθρωποι ν’ απολαμβάνουν τέτοιες συντροφιές. (Ρωμ. 14:5) Πρέπει όμως να γίνωνται πάντοτε με καλή κρίσι και σύνεσι.
Οι επιδοκιμασμένες από τον Θεό γιορτές που αναφέρονται στη Γραφή παρέχουν βοηθητικές αρχές για τους Χριστιανούς. Αυτές οι ευκαιρίες ήσαν προς τιμήν του Θεού και εφιστούσαν την προσοχή στις δυνατές πράξεις του. (Δευτ. 16:1-15· Λευιτ. 23:42, 43) Ο ετήσιος εορτασμός της Αναμνήσεως του θανάτου του Χριστού συγκεντρώνει επίσης την προσοχή στον Θεό και στον ρόλο που έχει ο Ιησούς Χριστός στον σκοπό του Θεού. (Ματθ. 26:26-29) Στις εορταστικές περιστάσεις, καθώς και σε όλες τις άλλες ώρες, οι Χριστιανοί πρέπει να τιμούν τον Θεό.—1 Κορ. 10:31· Ρωμ. 14:6.
Η εορτή γενεθλίων, όμως, είναι μια μέρα κάθε έτους που είναι αφιερωμένη στην απόδοσι τιμής σ’ έναν άνθρωπο. Δεν θα μπορούσε αυτή η συνήθεια να καταλήξη εύκολα σε υπερβολική κολακεία αμαρτωλών πλασμάτων; (Ρωμ. 3:23) Όταν ο απόστολος Ιωάννης έπεσε στα γόνατα για να προσκυνήση τον αναμάρτητο ουράνιο άγγελο που είχε δώσει στον Ιωάννη οράσεις μελλοντικών γεγονότων, ο άγγελος του είπε: «Πρόσεχε μη κάμης τούτο· διότι εγώ είμαι σύνδουλός σου και των αδελφών σου . . . τον Θεόν προσκύνησον.» (Αποκάλ. 22:9) Δεν έχομε σήμερα ακόμη περισσότερο την τάσι να κολακεύωμε ανθρώπινα πλάσματα;
Ο Λόγος του Θεού πουθενά δεν παραγγέλλει να εορτάζωμε γενέθλια και αναφέρει τέτοιους εορτασμούς μόνον σχετικά με άτομα που δεν λάτρευαν τον αληθινό Θεό. (Γεν. 40:20· Ματθ. 14:6-11) Επειδή τα δημοφιλή έθιμα στις συγκεντρώσεις των γενεθλίων έχουν τη ρίζα τους στην ειδωλολατρική δεισιδαιμονία, ούτε οι αρχαίοι Ιουδαίοι ούτε οι πρώτοι Χριστιανοί εώρταζαν γενέθλια. Και οι αληθινοί Χριστιανοί σήμερα υπακούουν στην εντολή σχετικά με τις ψευδείς θρησκευτικές συνήθειες κι εκείνους που επιδίδονται σ’ αυτές: «Εξέλθετε εκ μέσου αυτών και αποχωρίσθητε,» λέγει ο Ιεχωβά, «και μη εγγίσητε ακάθαρτον, και εγώ θέλω σας δεχθή.»—2 Κορ. 6:17.