Το Κακό σας Μαλακώνει ή σας Σκληρύνει;

«ΜΠΑΜ! Μπαμ! Μπαμ!» Τρεις πυροβολισμοί στην πλάτη και ο πατέρας που έφευγε στρώθηκε νεκρός στο έδαφος, δολοφονημένος από τον δεκαεπταετή γυιό του. Επί αρκετά χρόνια ο γυιός αυτός φιλονεικούσε με τον πατέρα του και τώρα είχε εκλέξει αυτόν τον τρόπο για να τερματίση τα επιχειρήματά του μια για πάντα. Οι αποδείξεις στο δικαστήριο έδειξαν ότι ο φόνος ήταν «σαφώς προμελετημένος». Εξεταζόμενος ο φονεύς εδήλωσε: «Αν εχρειάζετο να το επαναλάβω, θα το επανελάμβανα.» Όταν ο δικαστής εξέφερε την απόφασι, μεταξύ πέντε και δώδεκα χρόνων για προμελετημένη πατροκτονία, ο νέος «έμεινε απαθής».​—Τάιμς Νέας Υόρκης, 15 Νοεμβρίου 1960.

Αυτός ο έφηβος είχε επιτρέψει το κακό να τον σκληρύνη. Ο τρόπος, με τον οποίο τον μετεχειρίζετο ο πατέρας του, είτε δίκαιος είτε άδικος, εφάνη σαν ένα κακό σ’ αυτόν και το είχε αφήσει να τον σκληρύνη ως τον βαθμό του προμελετημένου φόνου. Κατ’ επανάληψιν διαβάζει κανείς για τέτοιους φόνους, πράγμα που δείχνει ότι η ηλικία αυτή είναι ηλικία σκληρύνσεως.

Το κακό, όπως έχομε ήδη υπαινιχθή, μπορεί να είναι δίκαιο ή άδικο. Είναι κάτι που προξενεί πόνο, λύπη ή στενοχωρία. Οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι, Πρώτος και Δεύτερος, ήσαν ένα κακό, ένα άδικο κακό, που επροξενήθη από τον άνθρωπο. Ο κατακλυσμός της εποχής του Νώε ήταν ένα κακό, ένα δίκαιο κακό, που εστάλη από τον Θεό. Ναι, ο Θεός κατά καιρούς δημιουργεί όχι μόνο καλό, αλλά και συμφορά ή κακό.​—Ησ. 45:7.

ΜΕΡΙΚΟΙ ΣΚΛΗΡΥΝΟΝΤΑΙ ΜΕΡΙΚΟΙ ΜΑΛΑΚΩΝΟΥΝ

Είναι ανάγκη να μην αφήνωμε το κακό να μας σκληρύνη. Αυτό απόκειται εντελώς σ’ εμάς. Μπορούμε να το αφήσωμε να μας μαλακώση, αν θέλωμε. Ποιος ξέρει πόσοι άλλοι νέοι διαφωνούν και έχουν φιλονεικίες με τους πατέρες των χωρίς να τους σκοτώνουν; Πόσο αληθινό είναι αυτό μπορούμε να το δούμε καθώς εξετάζομε αυτό το έπος της ανθρωπίνης ιστορίας, τη Γραφή.

Ο Αδάμ μπορεί να λεχθή ότι υπήρξε ο πρώτος που άφησε το κακό να τον σκληρύνη. Όταν αντιμετώπισε την κρίσι του Θεού γι’ αυτόν, που ήταν ένα κακό, με σκληρυμένη καρδιά κατηγόρησε τον Θεό και τη σύζυγό του Εύα. «Η γυνή την οποίαν έδωκας να ήναι μετ’ εμού, αυτή μοι έδωκεν από του δένδρου, και έφαγον.» Πόσο σκληρή άφησε να γίνη η καρδιά του μέσα σε μια σύντομη μόνο χρονική περίοδο!​—Γέν. 3:12.

Οι δέκα πληγές που ο Θεός έκαμε να επέλθουν στην Αίγυπτο, για να δείξη στον Φαραώ ποιος είναι ο Ιεχωβά, ήσαν κακά. Δεν υπάρχει αμφισβήτησις γι’ αυτό. Αλλά ενώ εσκλήρυναν τον Φαραώ και πλείστους από τους υπηκόους του, υπήρχαν και μερικοί Αιγύπτιοι που εμαλάκωσαν απ’ αυτές. Αυτοί εξήσκησαν πίστι στον Θεό του Μωυσέως, εζήτησαν σκέπη όταν προειδοποιήθησαν για την εβδόμη πληγή, της χαλάζης, του πυρός και των κεραυνών· και πολλοί, ως «μέγα πλήθος σύμμικτον», εξήλθαν επίσης με τους Ισραηλίτας από την Αίγυπτο έπειτα από την αξιομνημόνευτη νύχτα της 14ης του Νισάν του 1513 π.Χ.​—Αριθμ. 33:1-3.

Καθώς κυττάζομε γύρω μας σήμερα, βλέπομε πολλούς που χωρίς να υπάρχη ανάγκη άφησαν τον εαυτό τους να σκληρυνθή προς βλάβην των. Μερικοί γεννημένοι μ’ ένα ελάττωμα, όπως τυφλότητα ή χωλότητα, άφησαν το ελάττωμα αυτό να τους πικράνη και να τους σκληρύνη. Μνησικακούν για το γεγονός ότι, όπως το εκφράζει η Βίβλος, ‘οι οδόντες των τέκνων ημωδίασαν, επειδή οι πατέρες έφαγον όμφακα’. Αλλά ο άνθρωπος, για τον οποίο ομιλεί η Γραφή, που εγεννήθη τυφλός και που η όρασίς του αποκατεστάθη από τον Ιησού, δεν είχε αφήσει να τον σκληρύνη αυτή η θλίψις· ούτε ο άνθρωπος ο χωλός εκ γενετής που τον εθεράπευσαν ο Πέτρος και ο Ιωάννης. Αυτοί έμειναν μαλακοί στην καρδιά και με ελπίδα, και έτσι είχαν την ορθή κατάστασι καρδιάς για ν’ ανταποκριθούν σε θαυματουργική θεραπεία. Εκείνοι, που κάτω από όμοιες συνθήκες σήμερα μένουν μαλακοί στην καρδιά, είναι πιο κατάλληλοι να λάβουν πνευματική θεραπεία.​—Ιεζ. 18:2· Ιωάν. 9:1-12· Πράξ. 3:1-8.

Άλλοι επιτρέπουν κάποια συμφορά να τους σκληρύνη. Στασιάζουν διότι ο Θεός αφήνει «καιρός και περίστασις [να] συναντά εις πάντας αυτούς». Όλοι αυτοί πρέπει να παρατηρήσουν το παράδειγμα του Ιώβ. Τι συμφορές εδοκίμασε και μάλιστα όλες δια μιας. Απώλεια και των δέκα τέκνων του, όλων του των υπαρχόντων και ακόμη της υγείας του. Μήπως επέτρεψε να τον σκληρύνη αυτό; Εσκλήρυνε την σύζυγό του, διότι αυτή του είπε: «Έτι κρατείς την ακεραιότητά σου; βλασφήμησον τον Θεόν, και απόθανε.» Αλλ’ ο Ιώβ εμαλάκωσε και είπε: «Ελάλησας ως λαλεί μία εκ των αφρόνων γυναικών· τα αγαθά μόνον θέλομεν δεχθή εκ του Θεού, και τα κακά δεν θέλομεν δεχθή;»​—Εκκλησ. 9:11· Ιώβ 2:9, 10.

Έπειτα πάλι, πολλοί αφήνουν να τους σκληρύνουν οι κοινωνικές αδικίες, όπως η οικονομική καταδυνάστευσις και η φυλετική προκατάληψις. Αρχίζουν τη σταυροφορία ωσάν η διόρθωσις αυτών των αδικιών να είναι το πιο σπουδαίο πράγμα στη ζωή και ωσάν η ζωή να μην περιέχη χαρές στο χρονικό διάστημα που θα έπρεπε να υπομένωμε αυτά τα κακά. Μερικοί μάλιστα φθάνουν στα άκρα, ώστε να γίνουν άθεοι Κομμουνισταί. Τι ανοησία! Ο απόστολος Πέτρος ενουθέτησε τους Χριστιανούς δούλους στην εποχή του να υποτάσσωνται ακόμη και στους διεστραμμένους κυρίους των μάλλον παρά να στασιάζουν.​—1 Πέτρ. 2:18, 19.

Ο Σαμαρείτης της παραβολής του Ιησού δεν επέτρεψε να τον σκληρύνη η δυσμενής διάκρισις που υφίστατο στα χέρια των Ιουδαίων. Αντιθέτως! Παρεξέκλινε από την πορεία του για να βοηθήση έναν άνθρωπο, αναμφιβόλως Ιουδαίο, ο οποίο είχε περιπέσει σε ενέδρα, είχε δαρή και ληστευθή, και ήταν πολύ ευτυχής για τη βοήθεια που του έδωσε. Ναι, απλώς «επειδή η κατά του πονηρού έργου απόφασις δεν εκτελείται ταχέως», δεν δικαιολογούμεθα να σκληρυνθούμε.​—Λουκ. 10:29-37· Εκκλησ. 8:11.

Μια κοινή αιτία, για την οποία μερικοί αφήνουν τις καρδιές των να σκληρυνθούν είναι η κακή χρήσις ή κατάχρησις δυνάμεως από εκείνους που βρίσκονται στην εξουσία. Αυτή θα μπορούσε να είναι η περίπτωσις εν σχέσει με τον έφηβον που αναφέραμε πιο πάνω. Εκείνοι που βρίσκονται σε υπεξούσιες θέσεις​—σύζυγοι, τέκνα, υπάλληλοι και επίσης μέλη μιας Χριστιανικής εκκλησίας—​πρέπει να φυλάγωνται σ’ αυτό το σημείο. Οι δέκα φυλές του Ισραήλ, αποτυγχάνοντας σε τούτο, άφησαν να τις σκληρύνη η θέσις​—παράλογη, αληθινά—​που έλαβε ο γυιός του Σολομώντος Ροβοάμ. Αλλά πόσο καλύτερο ήταν το παράδειγμα του Δαβίδ, ο οποίος δεν άφησε να τον σκληρύνη η κατάχρησις εξουσίας από τον Σαούλ!​—2 Χρον. 1:16· 1 Σαμ. 26:9.

Ένα κατά το μάλλον ή ήττον κοινό κακό που έκαμε πολλά άτομα να σκληρύνουν την καρδιά τους είναι εκείνο που συνδέεται με την εξεύρεσι συντρόφου. Λόγω απειρίας ή πάρα πολλής εμπιστοσύνης σε φυσικά χαρίσματα, ή λόγω ανειλικρινείας από μέρους ενός άλλου, υφίσταται κανείς απογοήτευσι και μπορεί βαθιά να πληγωθή. Εξαιτίας τούτου μερικοί γίνονται σκληροί σε όλες τις σχέσεις των με τους συντρόφους των και ιδιαίτερα μ’ εκείνους του αντιθέτου φύλου. Η κόρη του Ιεφθάε θα μπορούσε κάλλιστα ν’ αφήση τον εαυτό της να σκληρυνθή όταν, λόγω της ευχής του πατέρα της, βρέθηκε αφιερωμένη σε μια ζωή παρθενίας, αλλά δεν εσκληρύνθη. Βρήκε ευτυχία υπηρετώντας τον Ιεχωβά Θεό ολοχρόνια.​—Κριτ. 11:36-40.

Ούτε περιορίζονται οι απογοητεύσεις αυτές μόνο στο ζήτημα της «αγάπης». Τόσον ο Κάιν, όσο και ο Ησαύ, επειδή προετιμήθησαν απ’ αυτούς οι νεώτεροι αδελφοί των, άφησαν τις καρδιές των να σκληρυνθούν, ώστε να προμελετήσουν φόνον. Πόσο διαφορετική υπήρξε η πορεία του Ιωνάθαν! Δεν άφησε το γεγονός ότι ο στενός φίλος του Δαβίδ επρόκειτο να διαδεχθή τον πατέρα του Σαούλ στον θρόνο του Ισραήλ, να σκληρύνη την καρδιά του εναντίον του.​—Γέν. 4:4-8· 27:41· 1 Σαμ. 23:17.

Ίσως μια από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες όσον αφορά το κακό, οι οποίες μπορούν να επέλθουν σ’ ένα άτομο ώστε να σκληρύνουν την καρδιά του, είναι όταν αντιμετωπίζη επίπληξι ή τους καρπούς των αμαρτιών του. Όταν ο Οζίας επεπλήχθη επειδή αλαζονικά προσέφερε θυμίαμα, που ήταν μόνο προνόμιο των ιερέων, εσκληρύνθη και επέμεινε στην πείσμονα πορεία του. Και όταν ο Ιούδας αντίκρυσε πρόσωπον προς πρόσωπον τις συνέπειες της προδοσίας του Ιησού απ’ αυτόν, άφησε τούτο να την σκληρύνη, ώστε προέβη σε αυτοκτονία.​—2 Χρον. 26:16-20· Ματθ. 27:5.

Σε χτυπητή αντίθεσι με τούτο, όταν ο Δαβίδ φέρθηκε πρόσωπον προς πρόσωπον με την αμαρτία του με τη Βηθ-σαβεέ, δεν εσκλήρυνε την καρδιά του, αλλά την άφησε να μαλακώση, λέγοντας: «Ημάρτησα εις τον Ιεχωβά.» Ομοίως ο Πέτρος, όταν του εδόθη να κατανοήση με το λάλημα του πετεινού πόσο σοβαρό ήταν το ότι ηρνήθη τον Κύριό του, δεν εσκληρύνθη, ούτε εδικαίωσε τον εαυτό του, ούτε προέβαλε δικαιολογίες, όπως ο Αδάμ, αλλά «εξελθών έξω, έκλαυσε πικρώς.»​—2 Σαμ. 12:13, 14, ΜΝΚ· Ματθ. 26:75.

Υπάρχει και ένα άλλο ακόμη κακό από το οποίο πρέπει να φυλαγώμαστε για να μη μας σκληρύνη, και αυτό είναι το κακό που επέρχεται σε άλλους. Ποτέ δεν πρέπει να σκληρυνώμεθα με τη δυστυχία των άλλων ή την αθλία των κατάστασι, ιδιαίτερα αν μπορούμε να κάμωμε κάτι σχετικώς. Στην παραβολή του Ιησού για τον καλό Σαμαρείτη, ο ιερεύς και ο Λευίτης εσκληρύνθησαν καθώς είδαν την αθλία κατάστασι εκείνου που είχε χτυπηθή και ληστευθή. Αλλά όχι και ο Σαμαρείτης· η αθλιότης του συνανθρώπου του εμαλάκωσε την καρδιά του. Κατάλληλα ο Θεός διέταξε τον λαό του στους αρχαίους χρόνους: «Εάν ήναι εν μέσω σου πτωχός εκ των αδελφών σου . . . δεν θέλεις σκληρύνει την καρδίαν συ, ουδέ θέλεις κλείσει την χείρά σου από του πτωχού αδελφού σου.»​—Δευτ. 15:7.

ΓΙΑΤΙ ΟΧΙ;

Ασφαλώς τα προηγούμενα Γραφικά παραδείγματα συνιστούν ν’ αφήνωμε το κακό να μας μαλακώνη αντί να μας σκληρύνη. Το ν’ αφήνωμε το κακό να μας σκληρύνη είναι στασιασμός εναντίον εκείνου που επιτρέπει ο Θεός. Δεν είναι μόνο άδικο από απόψεως αρχής, αλλά και βλαβερό σε όλους όσοι περιλαμβάνονται. Κάνει τα κακά πράγματα χειρότερα και έτσι πρέπει ν’ ανθιστάμεθα σ’ αυτό. Ισοδυναμεί με το ν’ αποδίδωμε «κακόν αντί κακού» αντί να στρέφωμε και την άλλη παρειά. Πρέπει πάντοτε ν’ αποφεύγωμε πράγματα που κατακρημνίζουν, αν όχι για άλλο λόγο, τουλάχιστον για το ότι δεν μπορούμε να κατακρημνίσωμε άλλους, χωρίς να κατακρημνίσωμε, επίσης, τον εαυτό μας.​—1 Θεσ. 5:15· Ματθ. 5:39.

Περαιτέρω, αφήνοντας τον εαυτό μας να σκληρυνθή, τον θέτομε ως κριτή εκείνων εναντίον των οποίων σκληρυνόμεθα, ενεργώντας αλαζονικά. Μας λέγεται να ‘μη εκδικώμεν εαυτούς’, αλλ’ αν αφήνωμε τον εαυτό μας να σκληρυνθή, εκδικούμε τον εαυτό μας, τουλάχιστον στη σκέψι, και μπορεί γρήγορα ή αργά να το εκτελέσωμε αυτό και με φανερές πράξεις: «Μη κρίνετε δια να μη κριθήτε· διότι με οποίαν κρίσιν κρίνετε, θέλετε κριθή· και με οποίον μέτρον μετρείτε, θέλει αντιμετρηθή εις εσάς.»​—Ρωμ. 12:19· Ματθ. 7:1, 2.

Βέβαια, το να επιτρέπωμε στον εαυτό μας να σκληρυνθή, είναι άστοργο. Παραβιάζει την εντολή να ‘αγαπούμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας’. Πώς μπορούμε πάντοτε να κατανοούμε τα αίτια ωρισμένης ενεργείας; Δεν μπορούμε να διαβάσωμε στην καρδιά· μπορούμε; Όχι, μόνο ο Θεός μπορεί. Το να υποφέρωμε το κακό πρέπει να μας μαλακώνη, να μας κάνη να συμπαθούμε περισσότερο τους άλλους, να έχωμε πιο συντετριμμένη καρδιά απέναντι του Θεού. Αν αφήνωμε το κακό να μας σκληρύνη, τότε παίρνομε το μέρος του Σατανά, διότι επιτρέπομε το κακό να μας απομακρύνη από τον Θεό, πράγμα που είναι ακριβώς εκείνο που ο Σατανάς εκαυχήθη ότι θα μπορούσε να κατορθώση επιβάλλοντας κακό στο ανθρώπινο γένος.​—Ματθ. 22:39.

ΑΝΤΙΔΟΤΑ

Πώς μπορούμε να φυλαχθούμε από το ν’ αφήσωμε το κακό να μας σκληρύνη, και, αντιθέτως, να το αφήσωμε να μας μαλακώση; Ένας τρόπος είναι να θυμούμεθα Γραφικά παραδείγματα ατόμων, που υπέφεραν κακό και όμως δεν επέτρεψαν να τους σκληρύνη. Οι αρχαίοι Ισραηλίται στην Αιγυπτιακή δουλεία δεν άφησαν το κακό να τους σκληρύνη, αλλά μάλλον έκραξαν στον Θεό για βοήθεια. Αυτός τους άκουσε και στον ωρισμένο του καιρό τους απελευθέρωσε. (Έξοδ. 2:23) Επομένως, η πίστις και η προσευχή είναι δύο από τα μεγαλύτερα βοηθήματα για ν’ αφήσωμε το κακό να μας μαλακώση, αντί να μας σκληρύνη. Ναι, έχετε πίστι ότι «έτι μικρόν, και ο ασεβής δεν θέλει υπάρχει . . . οι πραείς όμως θέλουσι κληρονομήσει την γην.»​—Ψαλμ. 37:10, 11.

Σήμερα πολλοί υποφέρουν αδίκως πολιτικά, οικονομικά ή κοινωνικά κακά. Αλλ’ αντί ν’ αφήνουν οποιοδήποτε απ’ αυτά ή όλα να τους σκληρύνουν και να τους κάνουν ν’ αφιερώνουν πικρά ολόκληρη τη ζωή τους στο να μάχωνται εναντίον αυτών των κακών, τα αφήνουν μάλλον να τους μαλακώνουν, ώστε ν’ αποβλέπουν στον Θεό για βοήθεια. Κατόπιν, όταν οι μάρτυρές Του τους επισκέπτωνται, είναι πρόθυμοι να δεχθούν τα αγαθά νέα της βασιλείας του Θεού και ως αποτέλεσμα γίνονται ευτυχέστεροι ακόμη και ενόσω υποφέρουν αυτά τα κακά, ευτυχέστεροι από όσο θα μπορούσαν ποτέ να είναι αν απηλλάσσοντο απ’ αυτά αλλά εξακολουθούσαν να μην έχουν την ελπίδα της βασιλείας του Θεού.

Ένα άλλο μεγάλο βοήθημα, για να κάμωμε το κακό να μας μαλακώνη μάλλον παρά να μας σκληρύνη, είναι η ταπεινοφροσύνη. Η ταπεινοφροσύνη μάς κάνει μαλακούς, ευλύγιστους, υποχωρητικούς, ικανούς να καμπτώμεθα. Το κακό καθιστά τους υπερήφανους σκληρούς, όπως στην περίπτωσι του Φαραώ, ώστε δεν μπορούν να καμφθούν, αλλά ραγίζουν και θραύονται κάτω από την έντασι. Το κακό αποστερεί τους υπερήφανους από κάθε χαρά της ζωής. Τι μωρία! Οι ταπεινοί, αντιθέτως, εκτιμούν ότι η ζωή είναι αξιόλογη ακόμη και με τα δεινά της, και έτσι ακολουθούν τη σοφή πορεία του να αντλούν τη μεγαλύτερη ωφέλεια από τις διάφορες περιστάσεις. Παραμένουν ήπιοι, πράοι και υποτακτικοί.

Καλλιεργώντας τις έξοχες ιδιότητες της υπομονής, της εγκαρτερήσεως και της μακροθυμίας, θα βοηθηθούμε, επίσης, να παραμείνωμε μαλακοί παρ’ όλα τα κακά. Παρατηρήστε πόσο μακρόθυμος υπήρξε ο Ιεχωβά Θεός με το δύστροπο ανθρώπινο γένος πριν από τον Κατακλυσμό, με το έθνος Ισραήλ, και τώρα με τον παρόντα πονηρό κόσμο. Αν ο Παντοδύναμος Θεός, ικανός δια μιας να επιφέρη το τέλος των κακών, είναι πρόθυμος να τους υποφέρη, και αυτοί ασφαλώς τον θλίβουν πολύ περισσότερο από όσο θλίβουν οποιοδήποτε από τα ατελή επίγεια τέκνα του, τότε βέβαια πρέπει να ζητούμε να καλλιεργούμε υπομονή, εγκαρτέρησι και μακροθυμία, ώστε να υποφέρωμε μαζί τους αγόγγυστα. Εκτιμώντας τους επαρκείς λόγους για τους οποίους ο Θεός επιτρέπει το κακόν​—τη δικαίωσι του ονόματός του και τη σωτηρία πλασμάτων—​μπορούμε να φυλαχθούμε από το να μας σκληρύνη το κακόν.

Αλλά, επάνω απ’ όλα, χρειάζεται αγάπη αν θα θέλαμε να κάμωμε το κακό να μας μαλακώνη αντί να μας σκληρύνη. Η αγάπη για τον Θεό θα μας κάμη να υποτασσώμεθα σε όλα όσα επιτρέπει να επέλθουν σ’ εμάς προς την κατεύθυνσι του κακού. Η αγάπη για τον πλησίον μας θα μας οδηγήση να κάμωμε παραχωρήσεις για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να μας έβλαψε. Και ασφαλώς, αν πρόκειται ν’ ‘αγαπούμε τους εχθρούς μας και να προσευχώμεθα για εκείνους που μας διώκουν’, δεν μπορούμε ν’ αφήσωμε τον εαυτό μας να γίνη σκληρός· δεν είναι έτσι; Ας μη λησμονούμε, λοιπόν, ποτέ: «Η αγάπη μακροθυμεί, αγαθοποιεί. . . . δεν διαλογίζεται το κακόν.»​—Ματθ. 5:44· 1 Κορ. 13:4, 5.

Το ν’ αφήνωμε το κακό να μας μαλακώνη είναι η μόνη σοφή πορεία. Συντελεί σε ευχαρίστησι, ειρήνη καρδιάς και διανοίας, και ειρήνη και ενότητα με τον συνάνθρωπό μας. Εξ άλλου, το ν’ αφήνωμε το κακό να μας σκληρύνη είναι ασύνετο, επιβλαβές σ’ εμάς καθώς και στους άλλους. Είναι η πορεία της υπερηφανείας, της αλαζονείας και της ιδιοτελείας. Πίστις, προσευχή, ταπεινοφροσύνη, υπομονητική εγκαρτέρησις και αγάπη για τον Θεό και τον πλησίον θα μας κρατήσουν μαλακούς. Μένοντας μαλακοί, θα είμεθα οι αποδέκται των ευλογιών του Θεού και τώρα και στον νέο του κόσμο, οπότε το κακό δεν θα υπάρχη πια.