Πώς Μπορείτε να Καταπολεμήσετε την Κατάθλιψη
«ΑΝ ΜΠΟΡΟΥΣΑΤΕ να κάνετε όλους εκείνους που πάσχουν από κατάθλιψη απλώς να γυμνάζονται,» είπε ο Άρμαντ ΝτιΜέλ του Κέντρου Ψυχοθεραπείας ΝτιΜέλ, «τα τρία τέταρτα απ’ αυτούς θα εύρισκαν την ψυχική τους ευεξία.» Άλλοι το δέχονται αυτό, όταν αφορά την «πλήξη» του ατόμου και όχι τη μεγάλη κατάθλιψη.a Η κατάλληλη ανάπαυση και ο ύπνος είναι επίσης ζωτικά.
Μερικά άτομα που έπασχαν από ελαφρά κατάθλιψη, βοηθήθηκαν με το να διαθέτουν λίγο χρόνο για δραστηριότητες που τους δίνουν ιδιαίτερη χαρά. Μια γυναίκα που της αρέσει να φτιάχνει ρούχα είπε: «Είναι σκληρό να αισθάνεσαι κατάθλιψη όταν είσαι δημιουργικό άτομο.» Μερικές φορές, εκεί που χρειάζεται είναι αλλαγή στο ρυθμό της ζωής—ίσως, φαγητό σ’ ένα εστιατόριο ένα βράδυ ή σύντομες διακοπές.
Μια μεγάλη βοήθεια είναι το ν’ ανοίξει κανείς την καρδιά του σ’ έναν έμπιστο φίλο. Αλλά, προσέχετε τις συναναστροφές σας—είτε πρόκειται για άτομα ή την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο. Να αποφεύγετε σαν την πανούκλα τους μελαγχολικούς παραπονιάρηδες και τα προγράμματα που μπορούν να διαφθείρουν την ηθική ενός ατόμου ή να μολύνουν τη συνείδησή του.—Παρ. 17:17· 1 Κορ. 15:33
Όμως, τι γίνεται αν η καταθλιμμένη διάθεση επιμένει;
Μήπως Φταίει η Τροφή Σας;
Εξετάστε προσεκτικά το διαιτολόγιό σας. Η Μπάρμπαρα Ρηντ, αστυνομικός που παρακολουθεί αυτούς που τίθενται υπό αστυνομική επιτήρηση, στο Κουγιαχόγκα Φολς του Οχάιο, εξήγησε σ’ ένα μέλος του συντακτικού προσωπικού του Ξύπνα! ότι πολλοί από τους παραβάτες που υπάγονταν στο γραφείο της υπόφεραν από κατάθλιψη. Εξέτασε το διαιτολόγιο τους. Πολλοί ζούσαν με «άχρηστες τροφές» και δεν έτρωγαν πρόγευμα, και μερικοί για βδομάδες δεν έτρωγαν λαχανικά. Ένα καλύτερο διαιτολόγιο—τακτικά ισορροπημένα γεύματα—και η άσκηση βοήθησαν πολλούς να καλυτερέψουν την ψυχική τους διάθεση. «Ένας καταθλιμμένος 20-χρονος με μια βαθιά έλλειψη αυτοαξίας, που συλλήφθηκε για εγκληματική βλάβη, ζούσε με ‘άχρηστες τροφές,’» ανέφερε η κυρία Ρηντ. Αλλά μ’ ένα καλύτερο διαιτολόγιο και κατάλληλες συμβουλές η καταθλιμμένη διάθεσή του έφτιαξε και η συμπεριφορά του βελτιώθηκε.
Οι ειδικοί διαφωνούν για το αν το διαιτολόγιο ενός ατόμου προκαλεί κατάθλιψη. Ακόμα και με την πιο καλή τροφή μερικοί εξακολουθούν να είναι καταθλιμμένοι. Άλλοι δεν βοηθιούνται μ’ ένα καλύτερο διαιτολόγιο. Κάθε άτομο είναι διαφορετικό, και μερικοί είναι πιο ευαίσθητοι από άλλους σε ουσίες όπως η ζάχαρη και η καφεΐνη. Αλλά τα ισορροπημένα γεύματα, και η συγκρατημένη κατανάλωση σε πάστες, σοκολάτες, καραμέλλες και αεριούχα ποτά, συχνά βελτιώνουν τα καταθλιμμένα άτομα.
Επειδή η βαριά κατάθλιψη θα μπορούσε να είναι ένα σύμπτωμα σωματικών διαταραχών, είναι σπουδαίο επίσης να γίνει ένα γενικό ιατρικό τσεκ-απ.
Σκέπτεσθε Σωστά;
Επειδή όλες οι περιπτώσεις καταθλίψεως δεν προκύπτουν από μια εσφαλμένη άποψη, μια πρόσφατη δεκαετής έρευνα έδειξε ότι καταθλιμμένα άτομα συχνά ερμηνεύουν ορισμένες καταστάσεις λάθος. «Το καταθλιμμένο άτομο αισθάνεται λύπη και μοναξιά επειδή εσφαλμένα νομίζει ότι είναι ανίκανο και εγκαταλειμμένο,» εξηγεί ο ερευνητής και ψυχίατρος Α. Τ. Μπεκ. Η Βίβλος δείχνει επίσης ότι ανάλογα με το πώς αισθάνεσαι στην καρδιά χρωματίζεις τις σκέψεις σου για εσωτερικά ζητήματα. Όπως λέει: «Πάσαι αι ημέραι του τεθλιμμένου είναι κακαί· ο δε ευφραινόμενος την καρδίαν [με χαρούμενη ψυχική διάθεση] έχει ευωχίαν παντοτεινήν.» Αν ένα άτομο έχει ‘όλες τις μέρες κακές’ ή την ‘κάθε μέρα σαν ευωχία’ εξαρτάται κατά πολύ από την ψυχική του διάθεση.—Παρ. 15:15.
Έτσι τα καταθλιμμένα άτομα πρέπει να εργασθούν σκληρά για να διορθώσουν τον τρόπο σκέψεώς τους και να προσέχουν τι συλλογίζονται. Αυτό μπορεί να είναι πολύ πιο εύκολο να το λέμε παρά να το κάνουμε! Μερικές βλαβερές σκέψεις που είναι κοινές σε πολλούς καταθλιμμένους ανθρώπους αναφέρονται στο πλαίσιο. Όλες είναι εσφαλμένες. Όταν αυτές έρθουν στο νου διώξτε τις γρήγορα. Αν τις αφήσετε, θα σας οδηγήσουν σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και βαθύτερη κατάθλιψη.
Τα υπερβολικά αισθήματα ενοχής συνήθως συνοδεύουν την κατάθλιψη. Αλλά αναγνωρίζουμε ότι όλοι κάνουμε λάθη. «Εάν, Κύριε, παρατηρήσης ανομίας, Κύριε,» είπε ο ψαλμωδός «τις θέλει δυνηθή να σταθή;» Κανένας! Ο Ιεχωβά Θεός όμως παρέχει γνήσια συγχώρηση για τα σφάλματα και τις αμαρτίες μας.—Ψαλμ. 130:3, 4.
Η Αξία του Επιτεύγματος
Μια χήρα, λυπημένη από το θάνατο του συζύγου της και απογοητευμένη από τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις άλλων να της επισκευάσουν το σπίτι, έπεσε σε βαριά κατάθλιψη. Αλλά μετά σκέφθηκε, ‘οι επισκευές δεν θα μπορούσαν να είναι και τόσο δύσκολες.’ Ανασκουμπώθηκε και σύντομα έβαλε νέα πλακάκια στο δάπεδο της κουζίνας. Αν και δεν έκανε τέλεια δουλειά, ήταν ευχαριστημένη. Η αυτοεκτίμησή της ανυψώθηκε· η κατάθλιψή της εξαφανίσθηκε.
Δεν θα μπορούσαν όλοι να το κάνουν αυτό, αλλά μια έρευνα έδειξε ότι ενώ μερικοί που έπασχαν από σοβαρή κατάθλιψη αισθάνονταν ότι δεν μπορούσαν να καταφέρουν μερικές δουλειές, στην πραγματικότητα τις έκαναν τόσο καλά όσο και οι άλλοι.
Τα επιτεύγματα ενός καταθλιμμένου θα μπορούσαν να επεκταθούν και να περιλάβουν περισσότερα από τις απλές δουλειές του σπιτιού. Παραδείγματος χάρη, θα μπορούσαν να περιλάβουν την ενθάρρυνση κάποιου με μια επίσκεψη ή ένα τηλεφώνημα, ή να κάνει κάτι καλό για την οικογένεια κάποιου.
Μια καταθλιμμένη Χριστιανή γυναίκα επισκέφθηκε μια νεαρή που είχε μόλις χτυπηθεί άγρια, βιαστεί και μαχαιρωθεί. Η Χριστιανή, αν και καταθλιμμένη, προσπάθησε σκληρά να την επισκέπτεται κάθε βδομάδα και να την παρηγορεί. Το αποτέλεσμα; «Σιγά σιγά δεν αισθανόμουν πια καταθλιμμένη,» αναφέρει η Χριστιανή. «Προσπαθώντας να την ενθαρρύνω, με τον καιρό ξέχασα τα δικά μου προβλήματα.» Βρήκε αληθινά τα λόγια του Ιησού: «Μακάριον είναι να δίδη τις μάλλον παρά να λαμβάνη.»—Πράξ. 20:35.
«Οργίζεσθε και Μη Αμαρτάνετε»
Ένας άλλος παράγων που συμβάλλει στην κατάθλιψη είναι η αντιμετώπιση με θυμό, λέει ο ψυχολόγος ΝτιΜέλ. «Αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι ότι κάποιος θυμώνει με κάποιον άλλον, πιθανόν για μια φαινομενικά παράλογη αιτία. Αλλά το άτομο αυτό πιστεύει ότι ο θυμός δεν είναι καλό πράγμα επειδή έχει διδαχθεί ότι ‘ο θυμός είναι κακός.’ Έτσι αρχίζετε να κατακρίνετε τον εαυτό σας που αισθάνεται θυμωμένος και θυμώνετε με τον εαυτό σας. Αυτό, σε συνδυασμό με ένα αίσθημα απελπισίας, φέρνει κατάθλιψη.»
Όμως, το ανεξέλεγκτο ξέσπασμα του θυμού πάνω στους άλλους, όχι μόνο είναι επικίνδυνο αλλά, όπως έχουν δείξει έρευνες, δεν ανακουφίζει ούτε την κατάθλιψη. Η Βίβλος προειδοποιεί: «Οργίζεσθε και μη αμαρτάνετε· ο ήλιος ας μη δύη επί τον παροργισμόν σας [ή, «με σας σε κατάσταση εκνευρισμού»]. (Εφεσ. 4:26, Η Βίβλος στα Βασικά Αγγλικά· παράβαλε με Μετάφραση Νέου Κόσμου.) Οι καταθλιμμένοι, με το να είναι πρόθυμοι, χωρίς να φοβούνται να εκφράσουν τα αισθήματά τους και με το να είναι ευθείς αλλά ευγενικοί, μπορούν να μεταδώσουν τα αισθήματά τους μ’ έναν τρόπο που προάγει την ειρήνη. Μια τέτοια ανοιχτή επικοινωνία είναι ιδιαίτερα ζωτική μεταξύ των γαμήλιων συντρόφων.
Όμως, κάτι υπερέχει απ’ όλες αυτές τις υποδείξεις. Επειδή το ποσοστό αυτοκτονίας μεταξύ των πασχόντων από κατάθλιψη είναι 25 φορές μεγαλύτερο από όσο στον γενικό πληθυσμό, αυτό μπορεί να δημιουργήσει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Ποιο είναι αυτό;
Προσευχή και Σχέση με τον Θεό
«Το μόνο πράγμα που μ’ εμπόδισε να τραβήξω τη σκανδάλη και να αυτοκτονήσω,» ομολόγησε μια γυναίκα που υπέφερε από μεγάλη κατάθλιψη, «ήταν η σχέση που είχα με τον Θεό. Κρατούσα το όπλο στο χέρι μου, και κείνη τη στιγμή ο Ιεχωβά Θεός πραγματικά με βοήθησε να το αφήσω.» Ναι, αυτή, η γυναίκα βρήκε δύναμη «μεγαλύτερη από τη φυσιολογική» να αντέξει, μέχρις ότου η γενική κατάστασή της ανταποκρίθηκε στην ιατρική θεραπεία. Είχε αναπτύξει πραγματική πίστη μέσω της μελέτης της από τη Γραφή και την παρακολούθηση των Χριστιανικών συναθροίσεων όπου βρήκε πραγματικούς φίλους. Αυτή η πίστη έσωσε τη ζωή της.—2 Κορ. 4:8· Φιλιπ. 4:13.
Ένας από τους τρόπους με τους οποίους ο Θεός βοηθάει είναι μέσω του Λόγου του, της Αγίας Γραφής, που δείχνει πώς να κάνει κάποιος την οικογενειακή του ζωή καλύτερη· πώς να τα πηγαίνει καλά με τους άλλους· πώς να αποφεύγει τη διαγωγή που μπορεί να δημιουργήσει ανησυχίες και ενοχή· και πώς να διαλέγει αξιόλογη εργασία και στόχους στη ζωή. Ακολουθώντας αυτές τις πληροφορίες μπορεί να βοηθηθεί να ανακουφιστεί από πολλές πιεστικές καταστάσεις που φέρνουν κατάθλιψη.—Κολ. 3:5-14, 18-21· 1 Τιμ. 6:9, 10, 17-19.
Ακόμη και με ισχυρή πίστη, κάποιος που υποφέρει από κατάθλιψη μπορεί να έχει αμφιβολίες, ίσως να αισθάνεται ότι ο Θεός τον έχει εγκαταλείψει. Αλλά ποτέ μη σταματήσετε να προσεύχεσθε! «Προσευχόμουνα κάθε μέρα—πέντε και έξι φορές έντονα,» είπε μια μητέρα που ήταν τόσο καταθλιμμένη που δεν μπορούσε να σηκωθεί από το κρεββάτι για μήνες. «Παρακαλούσα και ξαναπαρακαλούσα για βοήθεια. Ικέτευα τον Ιεχωβά Θεό να μου δώσει την κατάλληλη κατεύθυνση να βρω ένα γιατρό που νάξερε τι έφταιγε και να μπορούσε να με βοηθήσει. Προσευχόμουνα για δύναμη, ώστε να μην κάνω καμιά στραβοτιμονιά και προκαλέσω κι άλλη ζημιά στην οικογένειά μου.» Αυτή η επιμονή ανταμείφθηκε. Υπέμεινε μέχρις ότου η κατάλληλη θεραπεία την ανακούφισε από τη μεγάλη κατάθλιψη.
«Προλάβετέ Την»
«Η πιο σπουδαία συμβουλή που μπορώ να δώσω είναι ‘προλάβετέ την’» είπε ένας που έπασχε από κατάθλιψη. Αλλά πώς; Δεν υπάρχουν εύκολες ή βέβαιες απαντήσεις. Μερικοί ειδικοί συνιστούν:
1. Μη χτίζετε την έννοια της αξίας σας πάνω στην αγάπη, τα χρήματα, την κοινωνική θέση, τη δύναμη ή τα ναρκωτικά. Η αποτυχία σ’ αυτά θα μπορούσε να είναι καταστροφική αν το κάνετε.
2. Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες. Προσπαθήστε να κάνετε το καλύτερο που μπορείτε, αλλά όχι να είσθε τέλειος.
3. Αναγνωρίστε τα πρώτα συμπτώματα (ανησυχία, πανικός, ανικανότητα για συγκέντρωση). Κοιτάξτε να δείτε αν το καθημερινό σας πρόγραμμα είναι λογικό. Αν όχι, ρυθμίστε το. Μάθετε να λέτε «όχι», όταν χρειάζεται.
Όμως, εκατομμύρια άτομα, παρά τις πολλές προσωπικές πιέσεις, έχουν βρει ότι μια από τις μεγαλύτερες βοήθειες για την παρεμπόδιση της καταθλίψεως είναι η απόκτηση ακριβούς γνώσεως του θελήματος και των σκοπών του ‘πατρός των οικτιρμών και Θεού πάσης παρηγορίας.’—2 Κορ. 1:3.
[Υποσημειώσεις]
a Ένα μελλοντικό τεύχος του Ξύπνα! θα περιγράφει διάφορους τρόπους θεραπείας που βοήθησαν άτομα που έπασχαν από βαριά κατάθλιψη.
[Πλαίσιο στη σελίδα 8]
ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΤΡΕΨΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟΝ ΣΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
□ Για να είμαι ευτυχισμένος πρέπει να πετυχαίνω ότι αναλαμβάνω. Αν δεν πετυχαίνω, είμαι ένας χαμένος.
□ Για να είμαι ευτυχισμένος, πρέπει να είμαι ευπρόσδεκτος από όλους τους ανθρώπους πάντοτε.
□ Η αξία μου σαν άτομο εξαρτάται από το τι σκέπτονται οι άλλοι για μένα.
□ Δεν μπορώ να ζω χωρίς αγάπη. Αν ο/η σύζυγός μου (η αγαπημένη μου, ο γονέας, το παιδί,) δεν μ’ αγαπά, δεν έχω καμιά αξία.
□ Αν κάποιος διαφωνεί μαζί μου, αυτό σημαίνει ότι δεν μ’ αγαπάει.
□ Πρέπει να είμαι ο τέλειος φίλος, γονέας, δάσκαλος, μαθητής, σύζυγος.
□ Πρέπει να μπορώ να υπομένω κάθε δυσκολία με ήρεμη διάθεση.
□ Πρέπει να μπορώ να βρίσκω γρήγορη απάντηση σε κάθε πρόβλημα.
□ Ποτέ δεν πρέπει να αισθάνομαι δυσαρεστημένος· πρέπει πάντα να είμαι ευχαριστημένος και ήρεμος.
□ Ποτέ δεν πρέπει να είμαι κουρασμένος ή άρρωστος, αλλά πάντα σε πλήρη αποδοτικότητα.
Βασίζεται, εν μέρει, στο σύγγραμμα «Γνωστική Θεραπεία και Συναισθηματικές Διαταραχές,» του Α. Τ. Μπεκ, M.D.