Οι Ιππείς της Αποκαλύψεως

ΛΙΓΑ βιβλία της Γραφής έχουν περιπλέξει τους σπουδαστάς της τόσο όσο το τελευταίο της βιβλίο, η Αποκάλυψις. Το βιβλίο αυτό είναι μια αποκάλυψις, όχι του «Αγίου Ιωάννου», όπως λέγεται συχνά, αλλά μια «αποκάλυψις Ιησού Χριστού, την οποίαν έδωκεν εις αυτόν ο Θεός», ο οποίος κατόπιν μέσω ενός αγγέλου, την παρουσίασε με σημεία «εις τον δούλον αυτού Ιωάννην». (Αποκάλ. 1:1) Ποιόν Ιωάννην; Η μαρτυρία των πρώτων Χριστιανών επισκόπων, όπως του Ιουστίνου Μάρτυρος, είναι ότι επρόκειτο για τον απόστολο Ιωάννη. Αυτό είναι συνεπές με τα όσα γνωρίζομε για τον Ιωάννη, για τα άλλα συγγράμματά του και για τα περιεχόμενα της Αποκαλύψεως. Λόγου χάριν, στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, μόνο στα συγγράμματα του αποστόλου Ιωάννου χρησιμοποιείται η λέξις «Λόγος» ως κύριον όνομα και εφαρμόζεται στον Ιησού Χριστό τον Υιόν του Θεού.—Ιωάν. 1:1, 14· Αποκάλ. 19:13.

Το ίδιο το βιβλίο της Αποκαλύψεως μάς λέγει ότι είναι προφητεία· επομένως προωρίζετο να εννοηθή σε κάποιον καιρό. Το νήμα της εκπληρώσεώς του φαίνεται να είναι τα λόγια του ιδίου του Ιωάννου, που εξηγεί πώς έφθασε στο να γράψη αυτό το βιβλίο: «Κατά την Κυριακήν ημέραν ήλθον εις έκστασιν πνευματικήν· και ήκουσα οπίσω μου φωνήν μεγάλην ως σάλπιγγος, ήτις έλεγεν, . . . Ό,τι βλέπεις, γράψον εις βιβλίον.» Με άλλα λόγια, υπό έμπνευσιν ο Ιωάννης είδε πράγματα που θα συνέβαιναν στην Ημέραν του Κυρίου. Επειδή, όπως επανειλημμένως κατεδείχθη στις σελίδες αυτού του περιοδικού, η «ημέρα του Κυρίου» άρχισε στο έτος 1914, λογικό είναι να συμπεράνωμε ότι τα όσα είδε ο Ιωάννης ανεφέροντο σε γεγονότα που λαμβάνουν χώραν από τότε.—Αποκάλ. 1:10, 11.

Μεταξύ των πραγμάτων που ενδιαφέρουν εμάς που ζούμε στην «ημέραν του Κυρίου» είναι και η ιδιαίτερη προφητεία που βρίσκεται στην Αποκάλυψι 6:1-8, εν σχέσει με τους ιππείς:

«Και είδον, ότε ήνοιξε το Αρνίον μίαν εκ των σφραγίδων, και ήκουσα έν εκ των τεσσάρων ζώων λέγον, ως φωνήν βροντής, Έρχου και βλέπε. Και είδον, και ιδού ίππος λευκός· και ο καθήμενος επ’ αυτόν είχε τόξον· και εδόθη εις αυτόν στέφανος, και εξήλθε νικών, και δια να νικήση.

»Και ότε ήνοιξε την δευτέραν σφραγίδα, ήκουσα το δεύτερον ζώον, λέγον, Έρχου και βλέπε. Και εξήλθεν άλλος ίππος κόκκινος· και εις τον καθήμενον επ’ αυτόν εδόθη να σηκώση την ειρήνην από της γης, και να σφάξωσιν αλλήλους, και εδόθη εις αυτόν μάχαιρα μεγάλη.

»Και ότε ήνοιξε την τρίτην σφραγίδα, ήκουσα το τρίτον ζώον λέγον, Έρχου και βλέπε. Και είδον, και ιδού ίππος μέλας, και ο καθήμενος επ’ αυτόν είχε ζυγαρίαν εν τη χειρί αυτού. Και ήκουσα φωνήν εν μέσω των τεσσάρων ζώων λέγουσαν, Μία χοίνιξ σίτου δι’ έν δηνάριον· και, Το έλαιον και τον οίνον μη βλάψης.

»Και ότε ήνοιξε την σφραγίδα την τετάρτην, ήκουσα φωνήν του τετάρτου ζώου λέγουσαν, Έρχου και βλέπε. Και είδον, και ιδού ίππος ωχρός, και ο καθήμενος επάνω αυτού ωνομάζετο θάνατος, και ο Άδης ηκολούθει μετ’ αυτού· και εδόθη εις αυτούς εξουσία επί το τέταρτον της γης να θανατώσωσι με ρομφαίαν και με πείναν και με θάνατον, και με τα θηρία της γης.»

Πρώτον εφιστάται η προσοχή μας στο Αρνίον, που προσδιορίζεται σαφώς στα συμφραζόμενα ως ο Ιησούς Χριστός, διότι αυτό το Αρνίον λέγεται ότι εσφάγη και ‘ηγόρασεν ημάς εις τον Θεόν δια του αίματός του, εκ πάσης φυλής και γλώσσης και λαού και έθνους.’ Το άνοιγμα των σφραγίδων απ’ αυτό σημαίνει τη γνωστοποίησι πραγμάτων, τα οποία προηγουμένως ήσαν κεκρυμμένα, όπως αυτά που είχε ο Ιωάννης το προνόμιο να ιδή, την εκπλήρωσι των οποίων βλέπομε τώρα.—Αποκάλ. 5:6, 9· Ησ. 29:11.

Επίσης βλέπομε σ’ αυτή την όρασι τέσσερα ζώα, των οποίων το καθένα με τη σειρά του παραγγέλλει στον Ιωάννη να έλθη και να ιδή τι πρόκειται να λάβη χώραν. Κι αυτά επίσης φέρονται υπό την προσοχή μας στα συμφραζόμενα: «Και εν τω μέσω του θρόνου και κύκλω του θρόνου τέσσαρα ζώα, γέμοντα οφθαλμών έμπροσθεν και όπισθεν. Και το ζώον το πρώτον ήτο όμοιον με λέοντα, και το δεύτερον ζώον όμοιον με μοσχάριον, και το τρίτον ζώον είχε το πρόσωπον ως άνθρωπος, και το τέταρτον ζώον ήτο όμοιον με αετόν πετώμενον.» Αυτά τα τέσσερα ζώα προσφυώς εξεικονίζουν τη θεία οργάνωσι των ζώντων πλασμάτων που εκδηλώνουν τις τέσσερες κύριες ιδιότητες του Ιεχωβά Θεού, δηλαδή, δικαιοσύνη (ο λέων), δύναμι (το μοσχάριον), αγάπη (ο άνθρωπος), και σοφία (ο αετός).a Το καθένα από τα τέσσερα αυτά ζώα εμφαίνεται στη σειρά του λαμβάνοντας μέρος σ’ αυτό το δράμα καλώντας τον Ιωάννη να έλθη και να ιδή τι επακολουθεί.—Αποκάλ. 4:6, 7.

ΙΠΠΟΣ ΣΕ ΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟ

Μετά τον προσδιορισμό της ταυτότητος του Αρνίου, των σφραγίδων και των τεσσάρων ζώων, ερχόμεθα τώρα στους πέντε ίππους και στους αναβάτας των. «Πέντε;» μπορεί να ρωτήση κανείς. «Μα δεν ακούομε πάντοτε για τους ‘τέσσερες ιππείς της Αποκαλύψεως’;» Ναι, αυτή είναι η κοινή αντίληψις, αλλά στην πραγματικότητα είναι πέντε ιππείς. Πώς έτσι; Διότι η αφήγησις, μετά την περιγραφή του τετάρτου ίππου και του αναβάτου του, του θανάτου, λέγει ότι «ο Άδης ηκολούθει μετ’ αυτού.» Αλλά δεν ημπορούσε να είναι το ίδιο ο Θάνατος κι ο Άδης; Όχι, Άδης είναι ο τάφος, η κατοικία των νεκρών, ενώ Θάνατος είναι το θανατικό μέσον, όπως είναι μια επιδημική ασθένεια ή κάτι άλλο πολύ διαδεδομένο. Δεν είναι το ίδιο τα δύο αυτά. Ήσαν λοιπόν πέντε ιππείς; Ακόμη κι αν ο θάνατος κι ο Άδης επέβαιναν στον ίδιο ίππο, κι αυτό ακόμη θα εσήμαινε πέντε ιππείς, αλλά μόνον τέσσερες ίππους. Και αν ο θάνατος κι ο Άδης εκάθηντο στον ίδιο ίππο, έπρεπε ν’ αναμένωμε ότι θα εξετίθετο ρητώς αυτό, εφόσον οι υπόλοιποι ίπποι είχαν από ένα μόνον αναβάτη. Εν τούτοις, το γεγονός ότι ο Άδης λέγεται ότι «ηκολούθει» τον θάνατο δείχνει σαφώς ότι ήταν σε χωριστό ίππο αν και δεν περιγράφεται. (Παραβάλατε με Αποκάλυψιν 19:11, 14) Έχομε, λοιπόν, πέντε ιππείς, που επέβαιναν σε πέντε ίππους στο Αποκαλυπτικό όραμα.

Τι παριστάνεται ή εξεικονίζεται με τους ίππους αυτούς; Σε όλες τις Γραφές οι ίπποι συνδέονται με πόλεμο κι επομένως είναι κατάλληλα σύμβολα πολέμου. «Ο ίππος ετοιμάζεται δια την ημέραν της μάχης· η σωτηρία όμως είναι παρά του Ιεχωβά.» Σε αρμονία με τούτο, ο Ιεχωβά προειδοποίησε τους Ισραηλίτας, ότι, όταν θα έθεταν βασιλέα επ’ αυτών, αυτός «δεν θέλει πληθύνει ίππους εις εαυτόν.» Δεν έπρεπε να εμπιστεύωνται σε πολεμικό εξαρτισμό, αλλά στον Θεόν των.—Παροιμ. 21:31, ΜΝΚ· Δευτ. 17:15, 16.

Το ίδιο ορίζουν και τα επόμενα Γραφικά εδάφια: «Οι μεν εις άμαξας, οι δε εις ίππους, αλλ’ ημείς εις το όνομα Ιεχωβά του Θεού ημών θέλομεν καυχάσθαι.» «Μάταιος ο ίππος προς σωτηρίαν· και δια της πολλής αυτού δυνάμεως δεν θέλει σώσει.» «Ουαί εις τους καταβαίνοντας εις Αίγυπτον δια βοήθειαν, και επιστηριζομένους επί ίππους, και θαρρούντας επί αμάξας, διότι είναι πολυάριθμοι· και επί ιππέας, διότι είναι πολύ δυνατοί· και δεν αποβλέπουσιν εις τον Άγιον του Ισραήλ, και τον Ιεχωβά δεν εκζητούσι. Οι δε Αιγύπτιοι είναι άνθρωποι, και ουχί Θεός· και οι ίπποι αυτών σάρκες, και ουχί πνεύμα.»—Ψαλμ. 20:7, ΜΝΚ· 33:17· Ησ. 31:1, 3, ΜΝΚ.

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΙΠΠΕΥΣ

Ο πρώτος αναβάτης δείχνεται να φέρη στέφανον, έχοντας τόξον στο χέρι του και ιππεύοντας σε λευκό ίππο. Ποιος είναι αυτός; Ο Ιησούς Χριστός. Αυτός είναι εκείνος που έλαβε στέφανον από τον Πατέρα του και παραγγέλλεται να προχωρήση σ’ ένα δίκαιο πόλεμο, εικονιζόμενον από τον λευκό ίππο. Αυτή η εικόνα φέρνει στο νου τα λόγια του ψαλμωδού: «Περίζωσον την ρομφαίαν σου επί τον μηρόν σου, δυνατέ, εν τη δόξη σου και εν τη μεγαλοπρεπεία σου. Και κατευοδού εν τη μεγαλειότητί σου, και βασίλευε εν αληθεία, και πραότητι, και δικαιοσύνη· και η δεξιά σου θέλει σοι δείξει φοβερά πράγματα. Τα βέλη σου είναι οξέα· λαοί υποκάτω σου θέλουσι πέσει.»—Ψαλμ. 45:3-5.

Τα λόγια του Ιωάννου, που αναγράφονται στην Αποκάλυψι 19:11, 13, 14, πιστοποιούν ακόμη σαφέστερα την ταυτότητα του πρώτου ιππέως: «Και ιδού, ίππος λευκός, και ο καθήμενος επ’ αυτόν εκαλείτο Πιστός και Αληθινός, και κρίνει και πολεμεί εν δικαιοσύνη . . . και καλείται το όνομα αυτού ο Λόγος του Θεού. Και τα στρατεύματα τα εν τω ουρανώ ηκολούθουν αυτόν εφ’ ίππων λευκών, ενδεδυμένοι βύσσινον λευκόν και καθαρόν.»

Πότε αυτός ο αναβάτης επροχώρησε για να νικήση; Σύμφωνα με την εκπληρωμένη Γραφική προφητεία, στο έτος 1914. Τότε ήταν που είπε ο Ιεχωβά στον Υιόν του, «Κατακυρίευε εν «μέσω των εχθρών σου.» (Ψαλμ. 110:2) Αυτό εσήμανε τον καιρό που ο δράκων και οι δαίμονες του επολέμησαν εναντίον του Μιχαήλ και των αγγέλων του, αμέσως μετά τη γέννησι της βασιλείας του Θεού, που εικονίζεται από τη γέννησι ενός άρρενος· όλα δε αυτά άρχισαν να λαμβάνουν χώραν στον ουρανό, οπότε «τα έθνη ωργίσθησαν» στη γη το 1914.—Αποκάλ. 11:18· 12:1-9.

ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΙΠΠΕΙΣ

Ο δεύτερος ιππεύς επέβαινε σ’ ένα κόκκινον ίππο. Ο ιππεύς είχε μια μεγάλη μάχαιρα και του εδόθη να σηκώση την ειρήνη από τη γη, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα μια μεγάλη σφαγή μεταξύ των ανθρώπων. Το κόκκινο χρώμα σχετίζεται με πόλεμο, διότι πόλεμος σημαίνει αιματοχυσία, το δε αίμα είναι κόκκινο. Έτσι, οι αρχαίοι είχαν κάμει τον πλανήτη Άρη σύμβολο πολέμου λόγω της κόκκινης χροιάς του. Το έργον του ιππέως αυτού μνημονεύεται στη μεγάλη προφητεία του Ιησού: «Θέλει εγερθή έθνος επί έθνος, και βασιλεία επί βασιλείαν.» Βεβαίως ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, που άρχισε στο έτος 1914, αφήρεσε την ειρήνη από τη γη κι επέφερε μεγάλη σφαγή.—Μάρκ. 13:8.

Ο τρίτος ίππος ήταν μέλας, ο δε αναβάτης του είχε μια ζυγαριά. Συνωδεύετο από μια αναγγελία περί υψηλών τιμών: μία χοίνιξ σίτου δι’ έν δηνάριον· και τρεις χοίνικες κριθής δι’ έν δηνάριον. (Η κριθή εθεωρείτο τόσο πολύ κατώτερη από τον σίτον, ώστε οι Ρωμαίοι στρατιώται κατά καιρούς ετιμωρούντο με το να τους δίδωνται κρίθινες μερίδες αντί σιταρένιες.) Αυτός ο ιππεύς εξεικονίζει λιμόν οφειλόμενον σε πόλεμο. Κατάλληλα, ο ίδιος ο ίππος ήταν μέλας, διότι η μελανότης είναι σύμβολο λιμού: «Η όψις αυτών κατημαυρώθη υπέρ την ασβόλην· δεν εγνωρίζοντο εν ταις οδοίς· το δέρμα αυτών εκολλήθη επί των οστέων αυτών.» Ο Ιησούς, στη μεγάλη προφητεία του, συνέδεσε επίσης τον παγκόσμιο πόλεμο με τον λιμό: «Θέλει εγερθή έθνος επί έθνος, και . . . θέλουσι γείνει πείναι.»—Θρήνοι 4:8· Μάρκ. 13:8.

Το ότι ο ιππεύς είχε ζυγαριά στο χέρι του είναι επίσης ενδεικτικό των συνθηκών πείνας. Έτσι, ελέχθη στον Ιεζεκιήλ: «Υιέ ανθρώπου, . . . θέλουσι τρώγει άρτον με ζύγιον, και εν στενοχωρία· και θέλουσι πίνει ύδωρ με μέτρον, και εν αγωνία· δια να καταντήσωσιν ενδεείς άρτου και ύδατος.»—Ιεζ. 4:16, 17.

Όσο για τη σημασία της ειδικής εντολής, που εδόθη σ’ αυτόν τον τρίτον ιππέα, «Το έλαιον και τον οίνον μη βλάψης,» ο ίδιος ο λόγος του Θεού δίνει μια νύξι, διότι στις Παροιμίες 21:17 μας λέγεται ότι «ο αγαπών οίνον και μύρα δεν θέλει πλουτήσει.» Ο οίνος και το μύρον ήσαν σύμβολα πολυτελείας και το να μη βλαβούν θα εσήμαινε ότι, εις πείσμα των συνθηκών πείνας που προσέβαλαν τον κοινό λαό, οι πλούσιοι είχαν ακόμη τις πολυτέλειές των, κι έτσι απεδείχθη ότι ήταν.

Ο τέταρτος ιππεύς, που είδε ο Ιωάννης να κάθεται σ’ ένα ωχρόν ή πελιδνόν ίππον, είναι κατάλληλο σύμβολο πείνας, κι έτσι βρίσκομε πάλι την προφητεία της Αποκαλύψεως να είναι παράλληλη με τη μεγάλη προφητεία του Ιησού: «Και θέλουσι γείνει κατά τόπους. . . . πείναι.» (Λουκ. 21:11) Ο τέταρτος αυτός ιππεύς κι ο ίππος του πραγματικά εξεικονίζουν πείνες ή επιδημικές ασθένειες και άλλα εκτεταμένα μέσα καταστροφής της ζωής, ιδιαίτερα στη μεταπολεμική περίοδο. «Και εδόθη εις αυτούς [τον θάνατον και τον Άδην] εξουσία επί το τέταρτον της γης να θανατώσωσι, με ρομφαίαν και με πείναν και με θάνατον, και με τα θηρία της γης.»

Τι σημαίνουν τα «θηρία», που μνημονεύονται σ’ αυτό το εδάφιο (8); Στην εποχή του Ισραήλ τα θηρία αποτελούσαν άλλη μια απειλή κατά της ζωής. Αλλά στους νεωτέρους χρόνους, αυτό συμβαίνει κυρίως σε τόπους που ερημώνονται. Τα θηρία στους συγχρόνους καιρούς θα ανεφέροντο λοιπόν στους θηριώδεις τρόπους, με τους οποίους οι κυβερνήσεις ή οργανώσεις αφήρεσαν ζωή λόγω των συνθηκών που επέφερε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Όσον αφορά την έκφρασι «το τέταρτον της γης», αυτή μπορεί να είναι ο συμβολικός τρόπος εκφράσεως του ότι τ’ αποτελέσματα θα έφθαναν στα τέσσερα πέρατα της γης, αλλά δεν θα εκάλυπταν κατ’ ανάγκην ολόκληρη τη γη.

Ο πέμπτος ιππεύς τονίζεται ότι είναι ο Άδης, κατάλληλα ο τελευταίος ιππεύς. Οι τρεις που προηγούντο αμέσως απ’ αυτόν, παρίσταναν τα διάφορα μέσα με τα οποία, επροξενήθη ο θάνατος—πόλεμος, πείνα, λοιμός και θηρία. Ο τελευταίος αυτός ιππεύς, ο Άδης, παριστάνει κατάλληλα τη μοίρα όλων αυτών των θυμάτων των προηγουμένων τριών ιππέων, δηλαδή τον Άδην ή τάφον.

Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός έδωσε και τη μεγάλη προφητεία για τη δευτέρα του έλευσι, όπως αναγράφεται από τους Ματθαίον, Μάρκον και Λουκάν στα Ευαγγέλιά των, και την προφητεία περί των ιππέων όπως αναγράφεται από τον Ιωάννη στην Αποκάλυψι, κεφάλαιον έκτον. Και όπως στις αφηγήσεις των Ευαγγελίων ο Ιησούς συνδέει την επάνοδό του με πόλεμο, πείνα και λοιμό, έτσι και στην προφητεία της Αποκαλύψεως, η παρουσία του Χριστού, όπως δεικνύεται από τον πρώτον ιππέα που προχωρεί, συνδέεται με τους επομένους ιππείς, που εξεικονίζουν πόλεμο, πείνα και λοιμό, για να γεμίσουν τον κοινό τάφο του ανθρωπίνου γένους. Καθόσον παρατηρούμε πόσο ωραία, εναρμονίζονται οι προφητείες αυτές κι εξεπληρώθησαν, η πίστις μας ενισχύεται και, πιο πολύ από άλλοτε, λέμε, «Έστω ο Θεός αληθής»!—Ρωμ. 3:4.

[Υποσημειώσεις]