Τι ο Σοφός Ανήρ Εννοούσε
Μην Ανησυχείτε, Υπερβολικά για τα Όσα Λέγουν οι Άνθρωποι
Μερικές φορές μπορεί κάποιος ν’ αναρωτιέται, Τι λέγουν οι άλλοι για μένα; Με συμπαθούν πραγματικά ή όχι; Όταν συμβαίνη αυτό, είναι ανάγκη να προσέξωμε. Ο σοφός ανήρ συμβούλευσε: «Μη δώσης την προσοχήν σου εις πάντας τους λόγους όσοι λέγονται· μήποτε ακούσης τον δούλον σου καταρώμενόν σε· διότι πολλάκις και η καρδία σου γνωρίζει ότι και συ παρομοίως κατηράσθης άλλους.»—Εκκλησ. 7:21, 22.
Δεν είναι συνετό ν’ ανησυχή κανείς υπερβολικά γι’ αυτά που λέγουν οι άνθρωποι, παίρνοντας πολύ στα σοβαρά τα λόγια τους. Οι άνθρωποι είναι ατελείς κι έτσι μπορεί να λέγουν πράγματα σε άλλους για φίλους και γνωστούς, που δεν είναι καθόλου κολακευτικά γι’ αυτά τα άτομα. Ο Σολομών παρετήρησε ότι ένας δούλος, ο οποίος έπρεπε να είναι πιστός στον κύριο του, ίσως να ωργίζετο και να έλεγε άσχημα πράγματα γι’ αυτόν. Έτσι, δεν μπορεί κανείς να παίρνη στα σοβαρά κάθε σχόλιο και να θυμώνη. Εξ άλλου, όταν τα σχόλια είναι υπερβολικά ευνοϊκά, αυτό μπορεί να έχη ένα άσχημο αποτέλεσμα με το να τροφοδοτήση την υπερηφάνεια του ατόμου.
Συνεπώς, όταν πρόκειται για τα λόγια των ανθρώπων, είναι καλό να σκέπτεται κανείς τον τρόπο με τον οποίον ο ίδιος μιλά. Όπως παρετήρησε ο Σολομών, το ίδιο το άτομο μπορεί συχνά να έχη πει άσχημα πράγματα για τους άλλους, χωρίς κακό ελατήριο. Γιατί, λοιπόν, ν’ ανησυχή γι’ αυτά που λέγουν οι άλλοι παίρνοντας τα λόγια τους πολύ στα σοβαρά; Επίσης, γιατί να είμαστε χωρίς λόγο περίεργοι για το τι λέγουν οι άλλοι; Είτε είναι ευνοϊκά είτε δυσμενή, αυτά που λέγουν οι άλλοι μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία ενός ατόμου αν τα παίρνη πολύ στα σοβαρά.
Παρά την εκτενή έρευνα που έκανε στις ανθρώπινες υποθέσεις, ο Σολομών αντελήφθη ότι δεν κατείχε ακόμη την τελεία κατανόησι. Δήλωσε: «Πάντα ταύτα εδοκίμασα δια της σοφίας· είπα, Θέλω γείνει σοφός· αλλ’ αύτη απεμακρύνθη απ’ εμού.» (Εκκλησ. 7:23) Οι αρχές που διετύπωσε ο Σολομών ως αποτέλεσμα της εκτενούς ερεύνης του ετέθησαν υπό δοκιμήν. Έκανε χρήσι της σοφίας του στην αξιολόγησι αυτών των αρχών και έμεινε ικανοποιημένος επειδή ήσαν ορθές, λογικές. Είχε κατανοήσει πόσο μάταιος, πόσο κενός, είναι ο υλιστικός τρόπος ζωής που αγνοεί τον Δημιουργό. Ωστόσο, ο Σολομών αντελήφθη ότι, κατ’ απόλυτη έννοια, ήταν πολύ μακρυά από τη σοφία. Αυτό συνέβαινε παρά το γεγονός ότι είχε πραγματικά θελήσει ν’ αποκτήση ενόρασι, όπως φαίνεται από την απόφασί του που εκφράζεται με τα λόγια, «Θέλω γείνει σοφός.» Μολονότι ήταν με ασυνήθιστο τρόπο περιβεβλημένος με σοφία, ο Σολομών δεν μπόρεσε να εξακριβώση πολλά πράγματα. Συνέχισε: «Ό,τι είναι πολύ μακράν και εις άκρον βαθύ, τις δύναται να εύρη τούτο;» (Εκκλησ. 7:24) Προφανώς, ο Σολομών έκανε αυτή την παρατήρησι σχετικά με τον τρόπο πολιτείας, τα έργα και τους σκοπούς του Θεού.—Παράβαλε με Ρωμαίους 11:33, 34.
Η Κατάστασις του Ανθρωπίνου Γένους
Αναγνωρίζοντας πόσο μεγαλειώδη και πολύπλοκα είναι τα έργα του Θεού, ο Σολομών και πάλι κατευθύνει την προσοχή του στις ανθρώπινες υποθέσεις. Γράφει τα εξής: «Εγώ περιήλθον εν τη καρδία μου δια να μάθω και να ανιχνεύσω, και να εκζητήσω σοφίαν και τον λόγον των πραγμάτων, και να γνωρίσω την ασέβειαν της αφροσύνης και την ηλιθιότητα της ανοησίας· και εύρον ότι πικροτέρα είναι παρά θάνατον η γυνή, της οποίας η καρδία είναι παγίδες και δίκτυα και αι χείρες αυτής δεσμά· ο αρεστός ενώπιον του Θεού θέλει εκφύγει απ’ αυτής· ο δε αμαρτωλός θέλει συλληφθή εν αυτή.»—Εκκλησ. 7:25, 26.
Σημειώστε ότι η προσεκτική, ολοκάρδια έρευνα έκανε τον Σολομώντα ν’ αντιληφθή ότι η κακή γυναίκα, η πόρνη, είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα στα οποία μπορεί να εμπλακή ένας άνδρας. Συγκρίνει τα θέλγητρα της με «παγίδες» και «δίκτυα.» Ο άνδρας που παγιδεύεται από μια τέτοια γυναίκα, μπορεί να αντιμετωπίση μια εμπειρία πιο πικρή κι από τον θάνατο, ίσως επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να μολυνθή από κάποιο φοβερό αφροδίσιο νόσημα ή να καταστρέψη την οικογένειά του αν την νυμφευθή. Και το πιο σπουδαίο, αν ενδώση κανείς σε μια πόρνην, μπορεί να θέση σε κίνδυνο τη σχέσι του με τον Ιεχωβά Θεό.
Το γεγονός ότι ο Σολομών κάνει μια τόσο ισχυρή παρατήρησι σχετικά με τα θέλγητρα μιας κακής γυναίκας, υπονοεί ότι ίσως επικρατούσε εκείνον τον καιρό μεταξύ των γυναικών ένα πολύ χαμηλό επίπεδο ηθικής. Αυτό ίσως συνέβαινε λόγω ξένης επιρροής και μιας τάσεως προς την Βααλολατρία, μια λατρεία γονιμότητος, στην οποία υπέπεσε αργότερα και ο ίδιος ο Σολομών σε μια προσπάθεια να ευχαριστήση τις ξένες συζύγους του. (1 Βασ. 11:3-8) Αυτό ακριβώς το γεγονός, μπορεί να ρίξη φως στα επόμενα λόγια του Σολομώντος: «Ιδέ, τούτο εύρηκα, . . . εξετάζων έν προς έν, δια να εύρω τον λόγον· τον οποίον έτι η ψυχή μου εκζητεί αλλά δεν ευρίσκω· άνδρα ένα μεταξύ χιλίων εύρηκα· γυναίκα όμως μίαν μεταξύ πασών τούτων δεν εύρηκα.»—Εκκλησ. 7:27, 28.
Ο Σολομών αντελήφθη ότι ήταν δύσκολο να βρη κανείς έναν ευθύν άνδρα. Ίσως υπήρχε ένας στους χίλιους. Ωστόσο, έχοντας ως βάσι τη δική του πείρα με τις πολυάριθμες συζύγους του και παλλακίδες του, καθώς επίσης και τις παρατηρήσεις του για άλλες γυναίκες, ο Σολομών συνεπέρανε ότι η ιδεώδης γυναίκα ήταν ακόμη πιο σπάνιο να βρεθή τότε. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν καλές γυναίκες, αλλά ότι, σαν σύνολο, οι υποδειγματικές γυναίκες ήσαν λίγες. Ήταν ευλογημένος πράγματι ο άνδρας που εύρισκε μια καλή σύζυγο. Το βιβλίο των Παροιμιών λέγει κατάλληλα: «Γυναίκα ενάρετον τις θέλει ευρεί; Διότι η τοιαύτη είναι πολύ τιμιωτέρα υπέρ τους μαργαρίτας.» (Παροιμ. 31:10) «Όστις εύρηκε γυναίκα, εύρηκεν αγαθόν.»—Παροιμ. 18:22.
Δεν μπορούμε, όμως, να επιρρίψωμε στον Θεό την ευθύνη για το γεγονός ότι ήταν δύσκολο να βρη κανείς ευθείς άνδρες και γυναίκες. Ο Σολομών παραδέχθηκε: «Ο [αληθινός, ΜΝΚ] Θεός έκαμε τον άνθρωπον ευθύν, αλλ’ αυτοί επεζήτησαν λογισμούς πολλούς.» (Εκκλησ. 7:29) Αντί να μείνουν προσκολλημένοι στις ευθείες αρχές του Θεού, οι περισσότεροι άνδρες και γυναίκες εξέλεξαν εκούσια ν’ ακολουθήσουν τα δικά τους σχέδια, λογισμούς, επινοήσεις, ή μεθόδους, προς δική τους βλάβη.