Πρέπει τα Όνειρα να Κατευθύνουν τη Ζωή Σας;
ΠΟΛΛΟΙ άνθρωποι επιθυμούν υγιή καθοδήγησι στη ζωή τους. Θέλουν να γνωρίζουν περισσότερα για τον εαυτό τους, για το μέλλον τους και πώς να παίρνουν σωστές αποφάσεις. Αλλά πού μπορούν να βρουν οι άνθρωποι τέτοια καθοδήγησι;
Πολλοί σήμερα αποβλέπουν στα όνειρά τους σαν οδηγό στη ζωή τους. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Το ενδιαφέρον για τα όνειρα έχει μακρά ιστορία. Αρχαία συγγράμματα αποκαλύπτουν ότι η ερμηνεία των ονείρων έπαιζε σπουδαίο ρόλο στη ζωή των Βαβυλωνίων, των Αιγυπτίων και των Ελλήνων από την αρχαιότητα. Συχνά μερικοί άνθρωποι κοιμούνταν τη νύχτα σε «μαντεία ονείρων» με την ελπίδα να επικοινωνήσουν με κάποιο θεό στη διάρκεια ενός ονείρου.
Αλλά γιατί υπάρχει τόσο πολύ ενδιαφέρον για τα όνειρα;
Ίσως διότι τα όνειρα είναι πολύ συγκεχυμένα ελλιπή σε συγκρότησι και συνοχή. Σ’ αυτόν τον αναστατωμένο κόσμο των ονείρων, ένα άτομο μπορεί να δη τον εαυτό του σε μια αίθουσα διαλέξεων να παρακολουθή έναν αγώνα ξιφασκίας αντί ν’ ακούη μια διάλεξι. Μπορεί να ονειρεύεται ζώα να μιλούν ή ανθρώπους και αντικείμενα να κολυμπούν στον αέρα. Συχνά οι άνθρωποι ονειρεύονται ότι προσπαθούν να πηδήσουν από μια ατμομηχανή που βρίσκεται εν κινήσει για να βρεθούν τελικά παγωμένοι στις σιδηροτροχιές. Αλλά, κανένα απ’ αυτά τα παράξενα γεγονότα δεν φαίνεται ανώμαλο στον ονειρευόμενο—δηλαδή μέχρις ότου ξυπνήση.
Γιατί οι άνθρωποι βλέπουν όνειρα; Μήπως αυτά τα νυχτερινά όνειρα πραγματικά περιέχουν το μυστικό της αυτογνωσίας; Μήπως μπορείτε από τα όνειρά σας ν’ αποκτήσετε μια ειδική ενόρασι, που να περιλαμβάνη και γνώσι για το μέλλον; Θα μπορούσαν τα όνειρά σας να κατευθύνουν τη ζωή σας;
Η Επιστήμη Ερευνά ένα «Μυστήριο»
Στη διάρκεια των περασμένων είκοσι ετών οι επιστήμονες αφιέρωσαν πολλή μελέτη για τον μυστηριώδη κόσμο των ονείρων. Με τη βοήθεια εθελοντών σε ειδικώς εφοδιασμένα «εργαστήρια ονείρων» ήλθαν σε φως μερικά ενδιαφέροντα γεγονότα.
Οι επιστήμονες παρετήρησαν, παραδείγματος χάριν, ότι ένα άτομο που κοιμάται λαμβάνει εμπειρία ταχέων οφθαλμικών κινήσεων (Τ.Ο.Κ) περίπου μια φορά κάθε ενενήντα ως εκατό λεπτά στη διάρκεια της νύχτας. Αυτές οι περίοδοι ταχέων οφθαλμικών κινήσεων, που υποδηλούν ότι ένα άτομο ονειρεύεται, μπορεί να διαρκέσουν από δέκα λεπτά ώς μισή ώρα και να επαναλαμβάνωνται τρεις ή τέσσερις φορές κάθε νύχτα.
Πειράματα απέδειξαν ότι το να βλέπη κανείς όνειρο είναι απαραίτητο για να έχη αναπαυτικό ύπνο. Ο Κάλβιν Χωλλ, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών των Ονείρων του Πανεπιστημίου της Καλιφορνίας γράφει τα εξής:
«Αν ένα άτομο δεν βλέπη όνειρα επί αρκετές νύχτες, φαίνεται ότι η συμπεριφορά του όταν είναι ξύπνιος επηρεάζεται με αντίστροφο τρόπο. Εκδηλώνει διάφορα ‘συμπτώματα’ που παρεκκλίνουν από το φυσιολογικό και φθάνουν στο σημείο να είναι παθολογικά . . . τα αποτελέσματα αυτά φαίνεται να δείχνουν την ‘ανάγκη να βλέπομε όνειρα.’»
Αυτή η «ανάγκη να βλέπωμε όνειρα» είναι τόσο ισχυρή, εξηγεί ο Χωλλ, ώστε «όταν η διάρκεια του ονείρου που βλέπει ένα άτομο ελαττωθή με το να ξυπνά κάθε φορά που τα μάτια του αρχίζουν να κινούνται, παρατηρείται μια σημαντική αύξησις του χρόνου των ταχέων οφθαλμικών κινήσεων όταν τελικά το αφήνουν να κοιμηθή ανενόχλητο.» Έτσι, οι άνθρωποι «αναπληρούν» τον χρόνο των ονείρων που έχασαν.
Αλλά, γιατί υπάρχει αυτή η ανάγκη να βλέπωμε όνειρα; Μήπως συμβαίνει, αυτό που λέγουν μερικοί, ότι τα όνειρα βοηθούν τους ανθρώπους ν’ αντιμετωπίζουν τις πιέσεις της ζωής; Μήπως βοηθούν τους ανθρώπους όταν είναι ξύπνιοι να ξεχωρίζουν και να συστηματοποιούν τις πληροφορίες που έλαβαν; Ή μήπως τα όνειρα βοηθούν επωφελώς το νευρικό σύστημα με το να αναφορτίζουν τα εγκεφαλικά κύτταρα; Οι Δρες Τζούλιος Σήγκαλ και ο Γκέι Γκάερ Λους παραδέχονται ότι δεν υπάρχουν επιστημονικές απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα. Στο βιβλίο τους με τον τίτλο Ύπνος λέγουν: «Πολλές εικασίες σχετικά με τον σκοπό των ταχέων οφθαλμικών κινήσεων είναι αληθοφανείς. Εν τούτοις, αυτές δεν είναι απαντήσεις και ο σκοπός της καταστάσεως των ονείρων παραμένει μυστήριον.»
Πού Οφείλεται το Περιεχόμενο των Ονείρων;
Ένα μικρό ποσοστό του περιεχομένου των ονείρων οφείλεται στη διέγερσι των αισθήσεων που προκαλείται απ’ έξω ή και μέσα στο σώμα του ατόου που κοιμάται. Έτσι ο φωτισμός, οι θόρυβοι, η πείνα, η δίψα ή η ανάγκη προς ούρησιν, όλ’ αυτά έχουν κάποια επίδρασι στα όνειρα ενός ατόμου. Οι έρευνες όμως, απέδειξαν ότι τα πρόσφατα περιστατικά ιδιαίτερα επιδρούν στο περιεχόμενο των ονείρων ενός ατόμου.
Το βιβλίο με τον τίτλο Ύπνος εξηγεί: «Ίσως απ’ όλους τους παράγοντας που επιδρούν στα όνειρά μας, εκείνος που έχει διαπιστωθή καλύτερα είναι ο ρόλος των γεγονότων της προηγούμενης ημέρας.» Τα γεγονότα αυτά αναμιγνύονται με πείρες του παρελθόντος που περιλαμβάνουν και τις πείρες της παιδικής ηλικίας. Μια μελέτη που έγινε στο Εθνικό Ίδρυμα Υγείας απεκάλυψε ότι τα όνειρα στις πρώτες ώρες της νύχτας περιλαμβάνουν τρέχοντα γεγονότα. Καθώς προχωρεί η νύχτα τα όνειρα περιστρέφονται σε πράγματα του παρελθόντος και γίνονται πιο ζωηρά. Έπειτα, καθώς πλησιάζει η ώρα να ξυπνήσωμε, τα όνειρα για μια φορά ακόμη συγκεντρώνονται σε τρέχοντα γεγονότα.
Διαπιστώνετε μήπως ότι τα όνειρά σας συχνά περιέχουν δυσάρεστες απόψεις; Δεν χρειάζεται να στενοχωρήσθε και πολύ γι’ αυτό. Πειράματα που έγιναν με εκατοντάδες ονείρων απέδειξαν ότι τα δυσάρεστα όνειρα, στα οποία το άτομο που ονειρεύεται είναι θύμα κάποιας ατυχίας, υπερτερούν από τα ευχάριστα όνειρα με αναλογία 7 προς 1.
Αλλά τι θα γίνη αν ενοχλήσθε από την επανάληψι του ίδιου τύπου δυσάρεστων ονείρων, πιθανόν από εκείνα που περιλαμβάνουν υπαινιγμούς για σεξουαλική ανηθικότητα, εγωισμούς, επιθέσεις ή παρόμοια πράγματα; Να θυμάστε τη στενή σχέσι που υπάρχει μεταξύ των προσφάτων γεγονότων και των ονείρων. Η αιτία των κακών ονείρων σας μπορεί να βρίσκεται στα πράγματα που κάνετε και απασχολούν τη διάνοιά σας από μέρα σε μέρα. Για να λύσετε το θέμα των κακών ονείρων μπορεί ν’ απαιτηθή κάποια προσαρμογή στις συνήθειες της ζωής σας, ιδιαίτερα σε πράγματα με τα οποία τροφοδοτείτε τακτικά τη διάνοιά σας.—Φιλιππ. 4:8.
«Ο Βασιλικός Δρόμος Προς το Υποσυνείδητο»;
Ο Σίγκμουντ Φρόυντ, γνωστός ως ο θεμελιωτής της ψυχαναλύσεως, ανέφερε ότι τα όνειρα είναι ο «βασιλικός δρόμος προς το υποσυνείδητο.» Πολλά άτομα πιστεύουν ότι μπορούν ν’ αποκτήσουν βαθειά ενόρασι της προσωπικότητάς των μέσω της ερμηνείας των ονείρων. Βιβλία που ενθαρρύνουν την αυτοερμηνεία των ονείρων είναι διαθέσιμα σε αφθονία σήμερα. Αλλά, είναι τα όνειρα στην πραγματικότητα υγιής οδηγός για μια καλύτερη κατανόησι του εαυτού σας;
Αυτό εξαρτάται από το αν οι ερμηνείες των πραγμάτων που βλέπει κανείς στα όνειρα είναι αξιόπιστες. Είναι, όμως, αξιόπιστες; Ο Τζωρτζ Νόμπε, σ’ ένα άρθρο με τον τίτλο «Τι Σημαίνουν τα Όνειρά Σας,» παρατηρεί τα εξής: «Μερικές από τις φαντασιοπληξίες εκείνων που ασχολούνται με τις αναλύσεις των ονείρων . . . είναι ότι σπάνια συμφωνούν στη σημασία ενός πράγματος σ’ ένα όνειρο. Μιλήστε με δυο απ’ αυτούς και θα έχετε δυο διαφορετικές απόψεις για τη σημασία της υποθέσεως του ιδίου ονείρου και των αντικειμένων που εμφανίζονται σ’ αυτό.»
Ο Φρόυντ, παραδείγματος χάριν, διετύπωσε τη θεωρία ότι οι άνθρωποι ονειρεύονται τις επιθυμίες των, ιδιαίτερα σεξουαλικής φύσεως, τις οποίες απωθούν στις ώρες που είναι ξύπνιοι. Η εργασία του ψυχοαναλυτού, σύμφωνα με τον Φρόυντ, θα έπρεπε να συνίσταται στο να ερευνά τα πράγματα που ονειρεύεται ένα άτομο και να φέρνη σε φως την κρυμμένη σημασία τους. Αυτό, όπως πίστευε ο Φρόυντ, θα έπρεπε να σχετισθή με τις απωθημένες επιθυμίες που ηγέρθησαν από τα γεγονότα της προηγουμένης ημέρας και τις επιθυμίες που δημιουργήθηκαν στη νεαρά παιδική ηλικία του ασθενούς.
Άλλοι διαφωνούν ριζικά με τον Φρόυντ. Ο γνωστός αρθρογράφος Δρ. Τζώυς Μπράδερς γράφει: «Η άποψις του Φρόυντ για τα όνειρα, αν και είναι υποβλητική, δεν παρέχει πλήρη εξήγησι, διότι δεν βλέπουν όνειρα μόνον οι ενήλικοι άνθρωποι. Τα σκυλιά, οι γάτες, οι αγελάδες και τα άλογα βλέπουν όνειρα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα νήπια. Το πενήντα τοις εκατό του ύπνου του νεογέννητου νηπίου αποτελείται από όνειρα.» Ασφαλώς, αυτά δεν ονειρεύονται για να εκπληρώσουν απωθημένες επιθυμίες.
Πολυάριθμες άλλες θεωρίες έχουν εμφανισθή τα τελευταία είκοσι χρόνια για να εξηγήσουν τη σημασία των ονείρων. Σχετικά μ’ αυτές, ο Κάλβιν Χωλλ γράφει: «Η αναλογία της ερεύνης ως προς τη σκέψι είναι ακόμη τόσο μικρή ώστε είναι αδύνατον να καταλήξη κανείς σε συμπεράσματα σχετικά με την ισχύ αυτών των θεωριών.» Μήπως θα επιτρέψετε σε τέτοιες εικασίες να καθοδηγούν τη ζωή σας;
Μια Επικίνδυνη Γοητεία
Πολλοί, όμως, έχουν αναφέρει όνειρα που πιστεύουν ότι είναι «υπερφυσικά» ως προς την προέλευσι. Μια συγγραφεύς αναφέρει: «Από τα όνειρα, [εγώ] πληροφορούμαι, μερικές φορές με ανησυχία, για γεγονότα για τα οποία δεν γνωρίζω τίποτα με ομαλά μέσα.» Κατόπιν αυτή η συγγραφεύς παρουσιάζει παραδείγματα διαφόρων ονείρων στα οποία είδε ειδικές λεπτομέρειες μελλοντικών γεγονότων.
Τέτοιες εμπειρίες έκαμαν πολλούς να γοητευθούν από τα όνειρα, πιστεύοντας ότι μπορεί να προέρχωνται από τον Θεό και ότι μπορεί να κρατούν το κλειδί σπουδαίων μελλοντικών γεγονότων της ζωής τους. Λέγουν, παραδείγματος χάριν, ότι σε πολλές περιπτώσεις ο Θεός μετεβίβασε ζωτικές πληροφορίες, ακόμη και μακροπρόθεσμες προφητείες, σε ανθρώπους μέσω ονείρων.—Γεν. 20:3· Δαν. 2:3, 28· 7:1· Ματθ. 1:20· 2:12, 13, 19, 22.
Είναι σπουδαίο να παρατηρήσωμε, όμως, ότι με τη συμπλήρωσι του κανόνος της Αγίας Γραφής στο τέλος του πρώτου αιώνος μ.Χ., ο Θεός προμήθευσε μια πλήρη εμπνευσμένη αφήγησι σε γραπτή μορφή για την καθοδηγία του ανθρωπίνου γένους. Μετά απ’ αυτό, δεν υπήρχε ανάγκη να επικοινωνή ο Θεός με τον άνθρωπο μέσω ονείρων ή μέσω κάποιου άλλου θαυματουργικού τρόπου. Όσον αφορά τα «πνευματικά χαρίσματα,» περιλαμβανομένης και της υπερφυσικής «προφητείας» η Γραφή δείχνει ότι δεν επρόκειτο να είναι μόνιμα, αλλ’ επρόκειτο να «παρέλθουν.»—1 Κορ. 12:1· 13:8-10.
Έχοντας υπ’ όψιν όλ’ αυτά, το να γοητευθούμε από τα όνειρα σήμερα μπορεί να είναι επικίνδυνο. Η Αγία Γραφή, στα εδάφια Ζαχαρίας 10:2, συνδέει μερικά όνειρα με τη ‘μαγεία,’ και λέγει: «Οι μάντεις είδον οράσεις ψευδείς και ελάλησαν ενύπνια μάταια.» Η μαντεία περιλαμβάνει την απόκτησι μυστικής γνώσεως, ιδιαίτερα για μελλοντικά γεγονότα, με τη βοήθεια απόκρυφων δυνάμεων.
Θα μπορούσε ο Θεός να επιδοκιμάση μια πορεία που οδηγεί σε «ενύπνια μάταια»; Η Αγία Γραφή, στα εδάφια Δευτερονόμιον 18:10-12 (ΜΝΚ) αναφέρει:
«Δεν θέλει ευρεθή εις σε ουδείς . . . μαντευόμενος μαντείαν ή προγνώστης των καιρών ή οιωνοσκόπος ή μάγος ή γόης ή ανταποκριτής δαιμονίων ή τερατοσκόπος . . . Διότι πας ο πράττων ταύτα είναι βδέλυγμα εις τον Ιεχωβά.»
Ο Λόγος του Θεού εδώ συνδέει τη μαντεία (που περιλαμβάνει και την αναζήτησι οιωνών, όπως συμβαίνει με τα όνειρα) με τον πνευματισμό, που περιλαμβάνει την επιρροή πονηρών πνευματικών δυνάμεων. (Εφεσ. 6:12) Επειδή τα πονηρά πνεύματα μπορεί κατά περιστάσεις να προκαλέσουν όνειρα που προλέγουν σωστά το μέλλον, ο Θεός προειδοποίησε τον λαό του ν’ αποφεύγη τον ‘ενυπνιαζόμενον ενύπνια’ που θα μπορούσε να ενθαρρύνη ψευδή λατρεία ακόμη κι’ αν «αληθεύη το σημείον ή το τεράστιον, περί του οποίου ελάλησε προς σε».—Δευτ. 13:1-3· παράβαλε με Πράξεις 16:16.
Κάτι Καλύτερο από τα Όνειρα
Οι Γραφές προτρέπουν τους ανθρώπους να εκζητούν ζωτική καθοδήγησι στη ζωή τους και γνώσι για το μέλλον, όχι μέσω μαντείας, αλλά από τον Θεό μέσω του διωρισμένου του ‘προφήτου,’ Ιησού Χριστού. (Δευτ. 18:15-19· Ιωάν. 6:14) Αυτό απαιτεί προσεκτική μελέτη του Λόγου του Θεού. Στα εδάφια 2 Τιμόθεον 3:16, 17 διαβάζομε: «Όλη η γραφή είναι θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς εκπαίδευσιν την μετά της δικαιοσύνης, διά να ήναι τέλειος ο άνθρωπος του Θεού, ητοιμασμένος εις παν έργον αγαθόν.»
Η Γραφή, ως ο «πλήρης» οδηγός της ανθρώπινης διαγωγής, είναι κάτι πολύ καλύτερο από τα όνειρα. Δεν είναι ασαφής και αόριστη ως προς τη σημασία της. Οι Γραφές περιέχουν ειδική συμβουλή για το γάμο, την οικογενειακή ζωή και για άλλες ανθρώπινες σχέσεις, καθώς επίσης και υγιείς αρχές που προμηθεύουν βάσι για τη λήψι σοφών αποφάσεων.
Και τι θα λεχθή για τη βαθειά γνώσι της προσωπικότητός του που θέλει ν’ αποκτήση ένα άτομο; Κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να την προμηθεύση μέσω ερμηνείας των ονείρων, άσχετα με το πόσο έμπειρος μπορεί να είναι ο αναλυτής. Η Αγία Γραφή στο εδάφιο 1 Σαμουήλ 16:7 (ΜΝΚ) αναφέρει: «Ο άνθρωπος βλέπει το φαινόμενον, ο δε Ιεχωβά βλέπει την καρδίαν.» Αν ένα άτομο θέλη πραγματικά μια ακριβή ανάλυσι της προσωπικότητός του, πρέπει να προστρέξη στο Θεό. Πώς συμβαίνει αυτό;
Στην Αγία Γραφή, στο εδάφιο Εβραίους 4:12 αναφέρεται το εξής: «Ο Λόγος του Θεού είναι ζων και ενεργός και κοπτερώτερος υπέρ πάσαν δίστομον μάχαιραν και διέρχεται μέχρι διαιρέσεως ψυχής τε και πνεύματος, αρμών τε και μυελών, και διερευνά τους διαλογισμούς και τας εννοίας της καρδίας.» Τι σημαίνει αυτό το εδάφιο; Σημαίνει ότι η επιμελής μελέτη του εμπνευσμένου Λόγου του Θεού θα βοηθήση ένα άτομο να εξετάση τον εαυτό του, να διερευνήση τη διαφορά μεταξύ του τι φαίνεται ότι είναι σαν ένα ζωντανό πλάσμα (ως ψυχή) και του τι πραγματικά είναι στην καρδιά, στη στάσι (ως προς το πνεύμα).
Η Γραφή επίσης περιέχει αξιόπιστη πληροφορία για το μέλλον. Οι εκπληρώσεις εκατοντάδων προφητειών αποτελούν τώρα ιστορικό γεγονός. Οι Γραφές δείχνουν ότι εντός της παρούσης γενεάς ο Παντοδύναμος Θεός θα καθαρίση τη γη από την πονηρία και θα εισαγάγη μια νέα τάξι όπου τα παθήματα, η καταπίεσις, η ασθένεια και ο θάνατος θα είναι πράγματα του παρελθόντος. (Δαν. 2:44· 2 Πέτρ. 3:13· Αποκάλ. 21:1-5) Θα θέλατε να ζήτε στη γη στη διάρκεια αυτού του ενδόξου καιρού;
Τότε πρέπει ν’ ‘αγωνισθήτε.’ (Λουκ. 13:24) Αυτό απαιτεί προσεκτική μελέτη του εμπνευσμένου Λόγου του Θεού, σταθερή πίστι σ’ αυτόν και εφαρμογή των Βιβλικών αρχών στη ζωή σας.—Ιακ. 1:22.
Αλλά το ν’ απασχολήσθε με τα όνειρα μπορεί να σας εμποδίση να ενεργήσετε έτσι διότι θα σας κάμη ν’ αποβλέπετε σε κάτι άλλο και όχι στην αληθινή πηγή καθοδηγίας που έχει προμηθεύσει ο Θεός, και πιθανόν μπορεί να σας εμπλέξη ακόμη και σε βλαβερές πνευματιστικές επιρροές. Μόνον ο Θεός, μέσω του εμπνευσμένου Λόγου του, μπορεί να σας οδηγήση σε ζωή γεμάτη νόημα τώρα και με αιώνιες ευλογίες στο μέλλον.—Ιωάν. 17:3
[Πλαίσιο στη σελίδα 4]
Κάποιος εξέχων ερευνητής των ονείρων λέγει: «Η αναλογία της ερεύνης ως προς τη σκέψι είναι ακόμη τόσο μικρή ώστε είναι δύσκολο να καταλήξη κανείς σε οποιοδήποτε σταθερό συμπέρασμα» σχετικά με τη σημασία των ονείρων. Οι αναλυταί σπάνια συμφωνούν στο αν έχουν τα όνειρα οποιαδήποτε σημασία. Σύμφωνα με τη Γραφή, μερικά όνειρα μπορεί ακόμη και να προλέγουν μελλοντικά γεγονότα, που δεν προέρχονται, όμως, από τον Θεό.