Τιμήστε τον Θεοσεβή Γάμο!
Η ΑΠΟΨΗ του Ιεχωβά για το γάμο αναφέρεται καθαρά σε πολλά εδάφια, όπως, «Εκείνο λοιπόν, το οποίον ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος ας μη χωρίζη,» και, «[Ο Ιεχωβά] μισεί τον αποβάλλοντα αυτήν.» (Μάρκος 10:9· Μαλαχίας 2:16) Από την άλλη πλευρά, ο μεγάλος αντίδικος, ο Σατανάς ο Διάβολος, εναντιώνεται σε καθετί που είναι καθαρό και δίκαιο. Σ’ αυτές τις «έσχατες ημέρες,» που ‘οι κακοί άνθρωποι προκύπτουν από το κακό στο χειρότερο,’ ο Σατανάς προσπαθεί να φέρει όνειδος πάνω σε όλες τις στοργικές διατάξεις του Ιεχωβά, περιλαμβανομένου και του θεσμού του γάμου. (2 Τιμόθεον 3:1-5, 13· Αποκάλυψις 12:9, 12) Έχοντας υπόψη τους καιρούς σήμερα, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά πρέπει να είναι όσο ποτέ άλλοτε αποφασισμένοι να υποστηρίξουν όσια και να κρατήσουν αγνή τη διευθέτηση του Θεού για το γάμο.—Γένεσις 2:24· Παροιμίαι 27:11· Εβραίους 13:4.
Προβλήματα στο Γάμο
Εφόσον οι άνθρωποι είναι ατελείς, είναι βέβαιο πως θα δημιουργηθούν προβλήματα στο γάμο. (1 Κορινθίους 7:28-34) Εκεί, όμως, που και οι δύο σύζυγοι είναι πιστοί, υπάρχει μια καλή βάση για να είναι δυνατός ο δεσμός του γάμου επειδή λαμβάνεται υπόψη ο Ιεχωβά. Ένας Χριστιανικός γάμος γίνεται σαν «το τριπλούν σχοινίον [που] δεν κόπτεται ταχέως.» (Εκκλησιαστής 4:12) Αν οι χαρακτήρες είναι κάπως ασυμβίβαστοι, ή αν υπάρξει κάποιο άλλο πρόβλημα, οι Χριστιανοί σύζυγοι μπορούν να το θέσουν με προσευχή στον Ιεχωβά, απόλυτα πεπεισμένοι για τη βοήθεια του. Συχνά, μπορεί να βρεθεί λύση αν συζητήσουν ήρεμα τα πράγματα κάτω από το φως εδαφίων όπως είναι το 1 Κορινθίους 13:4-8, το Εφεσίους 5:21-33 και το Κολοσσαείς 3:12-14, 18, 19. Έτσι, όταν ακολουθείται η συμβουλή της Γραφής να γίνεται ‘ο γάμος εν Κυρίω’, τοποθετείται καλό θεμέλιο για να λύνονται τα προβλήματα στο φως των Γραφών.—1 Κορινθίους 7:39.
Αν το ζήτημα δεν λυθεί ικανοποιητικά μεταξύ των δύο μόνο, το ζευγάρι μπορεί να θελήσει να ζητήσει τη συμβουλή κάποιου πρεσβυτέρου στη Χριστιανική εκκλησία. Έχοντας την άποψη του Ιεχωβά, θα μπορέσουν να κρατήσουν το γάμο αδιάσπαστο και να καλλιεργήσουν επίσης την ενότητα και την αγάπη που είχε αρχικά σκοπό του ο Θεός για τους γαμήλιους συντρόφους.—Γένεσις 2:24· Παροιμίαι 31:10-12, 28, 30· Ματθαίος 19:4-6.
Με Έναν Άπιστο Σύντροφο
Η κατάσταση μπορεί να είναι διαφορετική όταν ο ένας γίνεται πιστός και ο άλλος δεν ανταποκρίνεται στο άγγελμα της Βασιλείας. Και στην περίπτωση αυτή, μπορεί να υπάρξει ένας πολύ θαυμάσιος γάμος, και οι σύζυγοι να δείχνουν μεταξύ τους αγάπη. Και, όπως είπε ο απόστολος Πέτρος, η ‘καθαρή διαγωγή μαζί με τον βαθύ σεβασμό’ της Χριστιανής συζύγου μπορεί με τον καιρό να κερδίσει έναν άπιστο σύζυγο. Παρόμοια, ένας σύζυγος που έχει πρόσφατα μεταστραφεί μπορεί με τον καιρό να κερδίσει τη σύζυγο του. (1 Πέτρου 3:1-7) Εκεί που υπάρχουν βαθύτερα προβλήματα, ίσως χρειαστεί ο πιστός να τα χειριστεί διακριτικά και με υπομονή, εκδηλώνοντας πάντα «τον καρπό του Πνεύματος.»—Γαλάτας 5:22, 23.
Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να λεχθούν υβριστικά και απειλητικά λόγια και να γίνει σωματική κακοποίηση. Αλλά μήπως αυτό σημαίνει ότι ο Χριστιανός γαμήλιος σύντροφος πρέπει να εγκαταλείψει τον άπιστο; Ο απόστολος Παύλος συμβουλεύει: «Να μη χωρισθή η γυνή από του ανδρός αυτής· αλλ’ εάν και χωρισθή, ας μένη άγαμος ή ας συνδιαλλαγή με τον άνδρα· και ο ανήρ να μη αφίνη την εαυτού γυναίκα.» Όπως τονίζει ο Παύλος, η διάσωση του γάμου θα είναι για το πνευματικό καλό των παιδιών. Και μ’ έναν πρακτικό τρόπο, επίσης, μπορεί να είναι και για το υλικό όφελος του πιστού γονέα και των παιδιών. Ακόμη, και στην περίπτωση που η κακομεταχείριση γίνεται αφόρητη, ή κινδυνεύει η ίδια η ζωή, ο πιστός σύντροφος μπορεί να διαλέξει αν θα «χωρισθή.» Αλλά θα πρέπει να προσπαθήσει να «συνδιαλλαγή» με τον καιρό. (1 Κορινθίους 7:10-16) Ακόμη, ο ‘χωρισμός’ [ή διάσταση], δεν παρέχει στην ουσία καμιά Γραφική βάση για διαζύγιο και καινούργιο γάμο· όμως, ένα νομικό διαζύγιο ή ένας νομικός χωρισμός μπορεί να προμηθεύσει κάποιο μέτρο προστασίας από περαιτέρω κακοποίηση.
Γραφικό Διαζύγιο
Υπάρχουν περιπτώσεις που ένας Χριστιανός μπορεί να προχωρήσει και να πάρει διαζύγιο με το δικαίωμα να ξαναπαντρευτεί; Να θυμάστε ότι ο Ιησούς συμβούλευσε, «Εκείνο λοιπόν το οποίον ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος ας μη χωρίζη.» Αλλά προχώρησε για να δείξει ότι θα μπορούσε να υπάρξει βάσιμη αιτία για διαζύγιο, γιατί είπε: «Όστις χωρισθή την γυναίκα αυτού εκτός δια πορνείαν και νυμφευθή άλλην, γίνεται μοιχός.»—Ματθαίος 19:6, 9- βλέπε επίσης 5:32.
Μήπως αυτό σημαίνει ότι αν ένας Χριστιανός βαρεθεί τον γαμήλιο σύντροφο του ή ‘ερωτευθεί’ κάποιο άλλο άτομο, μπορεί εκούσια να χρησιμοποιήσει κάποια κατάσταση που να έχει σχέση με πορνεία για ν’ αλλάξει σύντροφο; Είναι λυπηρό να πούμε πως σε μερικές περιπτώσεις όπου και οι δύο σύντροφοι λένε πως είναι πιστοί, έχει χρησιμοποιηθεί το τέχνασμα της διαπράξεως πορνείας (συνήθως μοιχείας) μ’ έναν μηχανορραφικό και προμελετημένο τρόπο για να διασπαστούν τα δεσμά του Γραφικού γάμου. Μπορούν τα άτομα αυτά να είναι τόσο ανόητα ώστε να σκέφτονται ότι δεν γνωρίζει ο Ιεχωβά «τους διαλογισμούς και τας εννοίας [τα κίνητρα, ΜΝΚ] της καρδίας»; (Εβραίους 4:12, 13) Τα άτομα αυτά δείχνουν να έχουν την άποψη ότι μπορούν να διαπράξουν ανηθικότητα εσκεμμένα, να αποκοπούν για ένα περίπου χρόνο, και μετά παντρεμένοι με άλλον σύντροφο να «μετανοήσουν» και να επανενταχθούν στην εκκλησία.
Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, θα πρέπει να περάσει αρκετός χρόνος για να μπορέσουν οι πρεσβύτεροι ν’ αρχίσουν να καλλιεργούν στο μυαλό τους αν θα αποδεχθούν κάποια αίτηση για επανένταξη. Οι ευσυνείδητοι πρεσβύτεροι δεν πρέπει να είναι βιαστικοί. Πρέπει να δουν πολύ σαφείς αποδείξεις καρπών που ταιριάζουν στη μετάνοια. Ακόμη κι αν ένα τέτοιο αμαρτωλό άτομο επανεντασσόταν με τον καιρό, θα έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια, για να μην πούμε ποτέ, για να μπορέσουν οι πρεσβύτεροι να τον συστήσουν για ειδικά προνόμια μέσα στην εκκλησία, και σε καμιά περίπτωση αν δεν ξαναπαντρευτεί πρώτα ή πεθάνει ο αθώος σύντροφος. (1 Τιμόθεον 3:2, 12) Μπορούμε να εκτιμήσουμε πόσο σοβαρό είναι το είδος αυτό της προγραμματισμένης μοιχείας ενώπιον του Ιεχωβά Θεού αν θυμηθούμε ότι κάτω από το δίκαιο Νόμο που είχε δώσει ο Θεός στον αρχαίο Ισραήλ οι μοιχοί λιθοβολούνταν μέχρι θανάτου. (Δευτερονόμιον 22:22) Και σήμερα, ανεξάρτητα με τις αποφάσεις που παίρνουν οι εκκλησίες, ο Ιεχωβά είναι ο Υπέρτατος Κριτής. «Τους δε πόρνους και μοιχούς θέλει κρίνει ο Θεός.»—Εβραίους 13:4.a
Διάσωση του Γάμου
Για την προστασία του λαού του Θεού, και με την ελπίδα ότι οποιοσδήποτε έχει ηθικά προβλήματα θα στηριχθεί στην Χριστιανική εκκλησία για καθοδηγία, τιμώντας το θεσμό του Ιεχωβά για το γάμο, εδώ θα εξεταστούν σαφώς ορισμένες πλευρές του ζητήματος της πορνείας. Αυτό γίνεται σύμφωνα με τις Γραφές, οι οποίες είναι ειλικρινείς και ξεκάθαρες ακόμη κι όταν συζητούν τέτοια λεπτά και πολύ προσωπικά ζητήματα.—Παράβαλε με Λευιτικόν 20:10-23· Δευτερονόμιον 31:12· Ματθαίος 5:27, 28· Ρωμαίους 1:26, 27· Ιούδας 7.
Αντί τα παντρεμένα ζευγάρια να ψάχνουν να βρουν κάποια δικαιολογία για διαζύγιο, θα πρέπει να ψάχνουν να βρουν τρόπους για να διατηρήσουν το γάμο τους. Αν το ένα μέλος διαπράξει ανηθικότητα και μετανοήσει, το αθώο μέλος μπορεί να προτιμήσει να τον συγχωρήσει, με σκοπό να διατηρήσει τη Θεόδοτη διευθέτηση του γάμου. Έτσι μπορεί το αθώο μέλος να δείξει έλεος, μιμούμενο μια άλλη από τις εξέχουσες ιδιότητες του Ιεχωβά.—Έξοδος 34:6· παράβαλε με Νεεμία 9:17.
Ωστόσο, τι θα πούμε αν ο παραβάτης είναι αμετανόητος, αποκοπεί και εξακολουθεί ακόμη μια αποδειγμένη πορεία σοβαρής ανηθικότητας; Ή τι θα πούμε αν η προσωπική υγεία και η πνευματικότητα του αθώου κινδυνεύουν; Μολονότι το αθώο μέλος δεν πρέπει να αγνοήσει τη Γραφική νουθεσία να διατηρήσει το γάμο, αν αυτό έστω και στο ελάχιστο είναι δυνατόν, τα λόγια του Ιησού που αναφέρθηκαν παραπάνω από το Ματθαίος 19:9 δείχνουν ότι υπάρχει βάση για διαζύγιο—η μόνη Γραφική βάση για διαζύγιο—η πορνεία.
Προσδιορισμός της «Πορνείας»
Τι καταλαβαίνουμε εδώ με τη λέξη «πορνεία»; Εξετάζοντας το ζήτημα αυτό η Σκοπιά της 15ης Μαΐου 1974, σελίδες 318, 319 έδειχνε ότι η πορνεία «προέρχεται από τη ρίζα μιας λέξεως που σημαίνει ‘πωλώ.’» Επομένως συνδέεται με την παροχή σεξ με χρηματική αμοιβή, όπως γινόταν σε πολλούς παγανιστικούς ναούς τον πρώτο αιώνα και όπως γίνεται σε οίκους ανοχής σήμερα.
Είναι αλήθεια πώς η πορνεία μερικές φορές χρησιμοποιείται με μια περιορισμένη έννοια, σαν να εφαρμόζεται στις σεξουαλικές σχέσεις ανάμεσα σε ανύπαντρα άτομα. Ένα παράδειγμα τέτοιας περιορισμένης χρήσεως είναι το 1 Κορινθίους 6:9, όπου οι «πόρνοι» αναφέρονται χωριστά και μαζί μ’ εκείνους που αναμιγνύονται σε άλλες σεξουαλικές διαστροφές όπως είναι η μοιχεία και η ομοφυλοφιλία. Αλλά ακριβώς πριν απ’ αυτό, στην 1 Κορινθίους 5:9-11, ο Παύλος χρησιμοποίησε την ίδια λέξη όταν συμβούλευε τους Χριστιανούς να μη συναναστρέφονται με «πόρνους.» Είναι λογικό να σκεφτούμε ότι εδώ αναφέρθηκε μόνο στα ανήθικα ανύπαντρα άτομα; Δεν θα μπορούσε να αναφέρεται μόνο εκεί, γιατί το κεφάλαιο 6 εκθέτει μια πλατιά σειρά παράνομων σεξουαλικών πράξεων που πρέπει να αποφεύγονται, περιλαμβανομένης της μοιχείας και της ομοφυλοφιλίας. Παρόμοια, το Ιούδας 7 και Αποκάλυψις 21:8, τα οποία δείχνουν ότι ο Θεός καταδικάζει τους αμετανόητους «πόρνους» σαν άξιους αιώνιας καταστροφής, δεν θα μπορούσαν να περιοριστούν μόνο στα ανύπαντρα άτομα που έχουν σεξουαλικές σχέσεις. Και η απόφαση που πήρε το κυβερνών σώμα της Ιερουσαλήμ όπως αναφέρεται στις Πράξεις 15:29, «να απέχητε από . . . πορνείας,» πρέπει να κατανοηθεί ότι έχει ευρύ πεδίο εφαρμογής.b
Έτσι, λοιπόν, η «πορνεία» στην πλατιά της έννοια, και όπως χρησιμοποιείται στο Ματθαίος 5:32 και 19:9, προφανώς αναφέρεται σε μια πλατιά σειρά παράνομων ή απαγορευμένων σεξουαλικών σχέσεων έξω από το γάμο. Η πορνεία περιλαμβάνει και τη χονδροειδή ανήθικη χρήση των γεννητικών οργάνων ή οργάνου ενός τουλάχιστον ανθρώπου (είτε με φυσικό είτε με διεστραμμένο τρόπο)· επίσης, πρέπει να υπάρχει κι ένα άλλο μέρος στην ανηθικότητα—ένα άτομο οποιουδήποτε φύλου, ή κτήνος.c Έτσι, η αυτοκατάχρηση (παρότι ασύνετη και πνευματικά επικίνδυνη) δεν είναι πορνεία. Αλλά σήμερα, η λέξη πορνεία περιλαμβάνει τα διάφορα είδη σεξουαλικής δραστηριότητας που θα μπορούσαν να λάβουν χώρα σ’ έναν οίκο ανοχής, όπου αγοράζεται και πουλιέται το σεξ. Όταν κάποιος πηγαίνει σ’ έναν πόρνο ή μια πόρνη για ν’ αγοράσει κάποιου είδους σεξουαλική πράξη είναι ένοχος πορνείας.—Παράβαλε με 1 Κορινθίους 6:18.
Παντρεμένοι Χριστιανοί
Τι θα πούμε για τη σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ των παντρεμένων μέσα στα δεσμά του γάμου; Οι πρεσβύτεροι δεν είναι για να ανακατεύονται στην πολύ προσωπική ζωή των παντρεμένων Χριστιανών. Ωστόσο, η Αγία Γραφή μπαίνει ασφαλώς στη ζωή τους. Εκείνοι που «περιπατούν κατά το πνεύμα» δεν πρέπει να αγνοούν τις Γραφικές ενδείξεις για τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται ο Θεός. Και θα κάνουν καλά να καλλιεργούν μίσος για καθετί που είναι ακάθαρτο ενώπιον του Ιεχωβά, περιλαμβανόμενων και των σαφώς διεστραμμένων σεξουαλικών πράξεων. Τα παντρεμένα ζευγάρια πρέπει να ενεργούν μ’ έναν τρόπο που θα τους αφήνει μια καθαρή συνείδηση, καθώς δίνουν την αμέριστη προσοχή τους στο να καλλιεργούν «τον καρπό του Πνεύματος.»—Γαλάτας 5:16, 22, 23· Εφεσίους 5:3-5.
Τι θα πούμε, όμως, αν κάποιος σύντροφος θέλει ή ακόμη απαιτεί να έχει με το σύντροφο του ή το σύντροφο της αυτό που θεωρείται σαφώς διεστραμμένη σεξουαλική πράξη; Τα γεγονότα που αναφέρθηκαν παραπάνω δείχνουν ότι η πορνεία περιλαμβάνει παράνομη σεξουαλική διαγωγή έξω από τη γαμήλια διευθέτηση. Έτσι, ο εξαναγκασμός από την πλευρά του ενός συντρόφου για διεστραμμένες πράξεις, όπως είναι το στοματικό ή πρωκτικό σεξ, μέσα στο γάμο δεν θ’ αποτελούσε Γραφική βάση για διαζύγιο που θα ελευθέρωνε το ένα από τα δύο μέλη για να ξαναπαντρευτεί.d Ακόμη και στην περίπτωση που το πιστό μέλος καταπιέζεται από μια τέτοια κατάσταση, η προσπάθεια του να κρατήσει τις Γραφικές αρχές θα οδηγήσουν στην ευλογία του Ιεχωβά. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα είναι βοηθητικό να εξετάσει το ζευγάρι το πρόβλημα ειλικρινά, έχοντας υπόψη ιδιαίτερα ότι οι σεξουαλικές σχέσεις πρέπει να είναι τίμιες, σωστές, μια έκφραση της τρυφερής αγάπης. Αυτό ασφαλώς θα πρέπει να αποκλείει καθετί που θα μπορούσε να καταπιέσει ή να βλάψει το άλλο μέλος.—Εφεσίους 5:28-30· 1 Πέτρου 3:1, 7.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, οι πρεσβύτεροι δεν είναι για να «αστυνομεύουν» τα πολύ προσωπικά γαμήλια ζητήματα των αντρογύνων μέσα στην εκκλησία. Ωστόσο, αν γίνει γνωστό ότι κάποιο μέλος της εκκλησίας έχει ή υπερασπίζει ανοιχτά διεστραμμένες σεξουαλικές σχέσεις μέσα στο γαμήλιο δεσμό, τότε ασφαλώς το άτομο αυτό θα ήταν αξιόμεμπτο, κι έτσι δεν θα γινόταν δεκτό για ειδικά προνόμια, όπως το να υπηρετεί σαν πρεσβύτερος, διακονικός υπηρέτης ή σκαπανέας. Μια τέτοια πράξη και υποστήριξη θα μπορούσε μάλιστα να οδηγήσει και στην αποβολή του από την εκκλησία. Γιατί;
Το Γαλάτας 5:19-21 αναφέρει πολλές διαστροφές που δεν καταγράφονται σαν πορνεία, και οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν κάποιον να αποκλειστεί από τη Βασιλεία του Θεού. Ανάμεσα σ’ αυτές είναι «η ακαθαρσία» (που σημαίνει ρυπαρότητα, διαφθορά, ακολασία) και «ασέλγεια» (που σημαίνει πρόστυχη, αχαλίνωτη, αισχρή διαγωγή). Σαν την πορνεία, αυτές οι διαστροφές, όταν γίνουν χονδροειδείς, μπορεί να γίνουν αιτίες αποκοπής από την Χριστιανική εκκλησία, αλλά όχι για να παρθεί Γραφικό διαζύγιο. Ένα άτομο που αδιάντροπα υποστηρίζει συγκλονιστικές και αποκρουστικές σεξουαλικές πράξεις θα ήταν ένοχο χαλαρής διαγωγής. Φυσικά, το άτομο που έχει τέτοια στάση θα μπορούσε να βυθιστεί ακόμη και στην πορνεία· τότε θα υπήρχε βάση για Γραφικό διαζύγιο.e Πόσο άγρυπνοι θα πρέπει να είναι όλοι οι αφιερωμένοι Χριστιανοί ώστε να αποφεύγουν και να καταπολεμούν όλα αυτά τα «έργα της σάρκας»!—Γαλάτας 5:24, 25.
Όλος ο λαός του Ιεχωβά, είτε παντρεμένοι είναι είτε ανύπαντροι, πρέπει να κρατιούνται μακριά από κάθε είδους ανηθικότητα. Πρέπει να δίνουν την όσια υποστήριξη τους σε όλες τις διευθετήσεις του Ιεχωβά, περιλαμβανομένου και του θεσμού του γάμου. (Ψαλμός 18:21-25) Όσοι είναι παντρεμένοι πρέπει, σαν «μια σάρκα,» να προσπαθούν να τιμούν τον Ιεχωβά, καλλιεργώντας αληθινή αγάπη και σεβασμό στο γάμο τους. (Γένεσις 2:23, 24· Εφεσίους 5:33· Κολοσσαείς 3:18, 19) Μ’ αυτόν τον τρόπο, καθώς και με άλλους τρόπους, μπορούν να δείχνουν ότι δεν είναι «μέρος του κόσμου»—ενός κόσμου που ο Σατανάς έχει παρασύρει μέσα σ’ ένα βούρκο ανηθικότητας και διαφθοράς και που πρόκειται να ‘παρέλθει μαζί με την επιθυμία του.’ Όταν θυμόμαστε ότι ‘αυτός που κάνει το θέλημα του Θεού μένει στον αιώνα,’ όλοι μας θα προσπαθούμε να κάνουμε το «θέλημα» του Θεού σε σχέση με την πολύτιμη διευθέτηση Του για το γάμο.—Ιωάννης 17:16· 1 Ιωάννου 2:17.
[Υποσημειώσεις]
a Βλέπε Σκοπιά 15/2/80 σ. 30 και 15/7/81 σ. 29
b Είναι αξιοσημείωτο ότι το Νέο Κολλεγιακό Λεξικό του Ουέμπστερ δίνει σαν πρώτο ορισμό της λέξεως πορνεία: «Ανθρώπινες σεξουαλικές σχέσεις διάφορες από εκείνες ανάμεσα σ’ έναν άντρα και τη σύζυγο του.» Και ορίζοντας τη λέξη «συνουσία» (ετερόφυλη, πρωκτική, στοματική) αναφέρει ότι αυτό περιλαμβάνει «τα γεννητικά όργανα ενός τουλάχιστον ατόμου.»
Το Νέο Διεθνές Θεολογικό Λεξικό της Καινής Διαθήκης αναφέρει, για παράδειγμα, ότι η πορνεία είναι «ασέλγεια, αλητεία, έκδοση με χρήματα.» Λέει επίσης: «Η ομάδα των λέξεων [πορνεία] μπορεί να περιγράψει διάφορους εξωγαμήλιους σεξουαλικούς τρόπους συμπεριφοράς εφόσον παρεκκλίνουν από τους αποδεκτούς κοινωνικούς και θρησκευτικούς κανόνες (π.χ. ομοφυλοφιλία, πολυγαμικές σχέσεις, παιδεραστία [σεξουαλική κατάχρηση των παιδιών], και ιδιαίτερα η έκδοση με χρήματα).» Έτσι, η πορνεία περιλαμβάνει τη μοιχεία και μπορεί να καλύψει μια πλατύτερη σειρά άλλων ανήθικων πράξεων έξω από το γάμο, όπως είναι το στοματικό ή πρωκτικό σεξ και η κτηνοβασία.
Η έκδοση του εγκύρου Έλληνο-Αγγλικού Λεξικού της Καινής Διαθήκης και Άλλων Πρώτων Χριστιανικών Πραγματειών (των Μπάουερ, Αρντ και Γκίνγκριχ), του 1979, ορίζει την πορνεία σαν «έκδοση με χρήματα, ασέλγεια ή κάθε είδος παράνομης σεξουαλικής συνουσίας.»
c Ένας άντρας ή μια γυναίκα που βιάζεται και έχει προβάλει αντίσταση δεν είναι ένοχος πορνείας.
d Πρόκειται για μια διεύρυνση και προσαρμογή στην κατανόηση αυτών που παρουσιάστηκαν στη Σκοπιά 15 Φεβρουαρίου 1975, σελίδες 127, και 15 Μαΐου, 1978, σελίδες 30, 31. Εκείνοι που ενήργησαν με βάση τη γνώση που είχαν τότε δεν πρέπει να επικριθούν. Ούτε αυτό θα επηρεάσει τη στάση ενός ατόμου που πίστευε στο παρελθόν ότι η διεστραμμένη σεξουαλική διαγωγή του ενός συζύγου μέσα στο γάμο ισοδυναμούσε με πορνεία και, επομένως, πήρε διαζύγιο και είναι τώρα ξαναπαντρεμένο.
[Εικόνα στη σελίδα 28]
Ο γάμος πρέπει να τηρείται έντιμος και μακριά από κοσμική ανηθικότητα