Τι Σημαίνει η «Κυριακή Προσευχή» για Σας;

ΜΕΤΑ την απόφασι του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών, που εξεδόθη το περασμένο θέρος και απηγόρευε να αναπέμπωνται προσευχές στις αίθουσες μαθημάτων των δημοσίων σχολείων, έγινε μεγάλη επίκρισις του Δικαστηρίου για την απόφασί του. Ωστόσο, εκείνοι, που εκτιμούν το προνόμιο της προσευχής, εξακολουθούν να προσεύχωνται ένθερμα, τόσο κατ’ ιδίαν όσο και σε συντροφιά με άλλους, όταν αυτό είναι κατάλληλο. Αλλά δεν είναι μόνο σπουδαίο να προσεύχεται κανείς, είναι επίσης σπουδαίο να κατανοή τη σημασία της προσευχής, διότι ποια αξία υπάρχει στο να επαναλαμβάνωμε απλώς λόγια, μ’ ένα μηχανικό τρόπο; Αυτό επισύρει την προσοχή στη συχνά επαναλαμβανόμενη «Κυριακή Προσευχή», ή, όπως μερικοί την ονομάζουν το «Πάτερ Ημών». Αυτή δεν είναι μια προσευχή που προσευχήθηκε ο Ιησούς, αλλά μια προσευχή που εδίδαξε στους μαθητάς του ως υπόδειγμα.

Πόσο συχνά παιδιά και ενήλικοι ομοίως αναπέμπουν την προσευχή αυτή! Σύμφωνα με τη Νεοελληνική μετάφρασι, αυτή λέγει τα εξής: «Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς, αγιασθήτω το όνομά σου· ελθέτω η βασιλεία σου· γενηθήτω το θέλημά σου, ως εν ουρανώ, και επί της γης· τον άρτον ημών τον επιούσιον δος εις ημάς σήμερον· και συγχώρησον εις ημάς τας αμαρτίας ημών, καθώς και ημείς συγχωρούμεν εις τους αμαρτάνοντας εις ημάς· και μη φέρης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ελευθέρωσον ημάς από του πονηρού.» (Ματθ. 6:9-13) Ποια είναι η σημασία της προσευχής; Αν το παιδί σας, ή κάποιος μη σχετισμένος με τη Χριστιανοσύνη, ερωτούσε: ‘Ποιος είναι ο Πατέρας μας; Ποιό είναι το όνομά του; Γιατί πρέπει να προσευχώμεθα για τη βασιλεία του, να γίνη το θέλημα του, και για τον επιούσιον άρτο μας;’ θα μπορούσατε να δώσετε ικανοποιητικές απαντήσεις; Τι σημαίνει αυτή η προσευχή για σας; Ας εξετάσωμε κάθε φράσι για να βεβαιωθούμε τι πρέπει να σημαίνη για τον καθένα από μας.

«Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς.» Με αυτή την εισαγωγή ταπεινά αναγνωρίζομε την υποταγή μας και την κατώτερη θέσι μας. Ο Θεός προσφωνείται ως Πατήρ, όχι απλώς με βάσι το ότι αυτός αρχικά εδημιούργησε τον πρώτον άνδρα και την πρώτη γυναίκα, αλλά, μάλλον με βάσι την απολυτρωτική θυσία του Υιού Του Ιησού Χριστού, μέσω της οποίας τελικά θα γίνη ο Πατήρ όλου του ευπειθούς ανθρωπίνου γένους. Είμεθα τόσο ευπειθείς σ’ Αυτόν όσο περιμένομε να είναι τα τέκνα μας σ’ εμάς; Όταν μιλή μέσω του γραπτού του λόγου, δίνομε προσοχή και προσπάθεια να συμμορφωθούμε με τις δίκαιες απαιτήσεις του; Μόνο αν το πράττωμε αυτό, μπορούμε κατάλληλα να προσφωνούμε τον Θεό ως ‘Πατέρα μας’.

«Ο Θεός είναι εν τω ουρανώ, συ δε επί της γης», μας υπενθυμίζει η προσευχή. (Εκκλησ. 5:2) Ναι, ο Θεός είναι ο ανώτερος, και κατοικεί στο αόρατο πνευματικό βασίλειο, ενώ εμείς είμεθα επίγεια πλάσματα και, σαν τέτοια, δεν μπορούμε να μπούμε εκεί. (1 Κορ. 15:50) Αν και οι άνθρωποι είναι κατώτεροι από τον Θεό, έχουν, όμως, το πολύτιμο προνόμιο να μιλούν σ’ αυτόν μέσω της προσευχής. Εκείνοι που αγαπούν τον Θεό είναι υπερήφανοι για το όνομά του και για την υπόληψί του, και έτσι είναι φυσικό να προσεύχωνται:

«Αγιασθήτω το όνομά σου.» Αλλά ποιο είναι το όνομα του Θεού, που πρέπει να αγιασθή, δηλαδή, να τεθή χωριστά ως άγιο ή να τύχη μεταχειρίσεως ως κάτι ιερό; Δεν είναι Ιησούς, όπως μερικοί εσφαλμένως συμπεραίνουν, διότι ο Ιησούς μιλούσε, και είπε: «Αγιασθήτω το όνομα σου», όχι «το όνομά μου». Ο ίδιος ο Θεός μάς λέγει το όνομά του: «Εγώ είμαι ο Ιεχωβά· τούτο είναι το όνομά μου· και δεν θέλω δώσει την δόξαν μου εις άλλον, ουδέ την αίνεσίν μου εις τα γλυπτά.»​—Ησ. 42:8, ΜΝΚ.

Η Βίβλος θέτει αυτό το όνομα Ιεχωβά χωριστά και πιο πάνω από όλα τα άλλα ονόματα, χρησιμοποιώντας το περισσότερες από 7.000 φορές. Τα αισθήματα εκείνων, που αναπέμπουν την «Κυριακή Προσευχή» με εκτίμησι της σημασίας της, εκφράζονται καλά στα λόγια του ψαλμωδού: «Και ας γνωρίσωσιν ότι συ, του οποίου το όνομα είναι Ιεχωβά, είσαι ο μόνος Ύψιστος επί πάσαν την γην.» (Ψαλμ. 83:18, ΜΝΚ) Επειδή ποθούν να καθαρισθή από κάθε όνειδος το όνομα του Θεού και να τεθή υψηλά υπεράνω από κάθε άλλο όνομα, οι υιοί του Θεού προσεύχονται, επίσης, για τη βασιλεία του.

«Ελθέτω η βασιλεία σου.» Κατενοήσατε ότι αυτή η βασιλεία είναι μια πραγματική κυβέρνησις; Ναι, είναι μια ηγεμονική διακυβέρνησις στα χέρια του Άρχοντος της Ειρήνης, Χριστού Ιησού. Και η προφητεία του Ησαΐα υπόσχεται: «Εις την αύξησν της εξουσίας αυτού και της ειρήνης δεν θέλει είσθαι τέλος.» (Ησ. 9:6, 7) Ο Χριστός Ιησούς στην εξυψωμένη ουράνια θέσι του θα ενεργήση εν ονόματι του Πατρός του, αγιάζοντας αυτό το ιερό όνομα, ξερριζώνοντας κάθε πονηρία από τη γη και εισάγοντας τελεία ειρήνη.​—Ψαλμ. 72:1-7.

Δια αμέσου των αιώνων και ως σήμερα, οι πονηρές επίγειες κυβερνήσεις, όχι μόνο απεδείχθησαν ανίκανες να εκτελέσουν αυτό το θέλημα του Θεού, αλλά και ατίμασαν και ωνείδισαν το όνομα του Ιεχωβά. Για τούτο, οι Χριστιανοί προσεύχονται να έλθη η βασιλεία του Θεού εναντίον των και να τις συντελέση, όπως επροφήτευσε ο Δανιήλ ότι θα γίνη: «Και εν ταις ημέραις των βασιλέων εκείνων, θέλει αναστήσει ο Θεός του ουρανού βασιλείαν . . . θέλει κατασυντρίψει και συντελέσει πάσας ταύτας τας βασιλείας, αυτή δε θέλει διαμένει εις τους αιώνας.» (Δαν. 2:44) Αν και η βασιλεία του Θεού έχει ήθη εγκαθιδρυθή στον ουρανό, πρέπει ακόμη να ‘έλθη’ εναντίον του κόσμου του Σατανά για να εξαλείψη κάθε πονηρία, σε απάντησι στην προσευχή των Χριστιανών σήμερα. Μέσω αυτής της βασιλείας εκπληρώνεται επίσης το ακόλουθο αίτημα.

«Γενηθήτω το θέλημά σου, ως εν ουρανώ, και επί της γης.» Με αυτή την αίτησι ζητεί κανείς να εκπληρώση ο Θεός, μέσω της βασιλείας του, εδώ στη γη, καθώς και στον ουρανό, εκείνο που Αυτός θέλει να γίνη. Με την μετατόπισι του Σατανά ή Διαβόλου και των αγγέλων του από τον ουρανό, το θέλημα του Θεού εκτελείται τώρα εκεί. Αλλά τι θα πούμε για τη γη;​—Αποκάλ. 12:7-12.

Ασφαλώς δεν είναι θέλημα του Θεού να μάχωνται οι άνθρωποι και να φονεύουν ο ένας τον άλλον με αιματηρούς πολέμους. Ούτε είναι θέλημά του να υποφέρουν και τελικά να πεθαίνουν από οδυνηρές, παραμορφωτικές ασθένειες. Η εκπλήρωσις της αιτήσεως να γίνη το θέλημα του Θεού στη γη θα σημαίνη, επομένως, ότι τελικά όλοι οι κάτοικοι της γης «θέλουσι σφυρηλατήσει τας μαχαίρας αυτών δια υνία» και δεν «θέλουσι μάθει πλέον τον πόλεμον.» Και «θέλει εξαλείψει ο Θεός παν δάκρυον από των οφθαλμών αυτών, και ο θάνατος δεν θέλει υπάρχει πλέον· ούτε πένθος, ούτε κραυγή, ούτε πόνος δεν θέλουσιν υπάρχει πλέον.» Ποια ένδοξη ελπίδα υπενθυμίζει στους Χριστιανούς η προσευχή αυτή!​—Ησ. 2:4· Αποκάλ. 21:4.

Έπειτα από τρία αιτήματα, που συνδέονται άμεσα με τα συμφέροντα του Θεού, η προσευχή κάνει τέσσερες αιτήσεις χάριν του ατόμου προσωπικώς. Σε τούτο η προσευχή δείχνει κατάλληλη διάταξι. Μας υπενθυμίζει ότι ο Θεός πρέπει πάντοτε να έρχεται πρώτος, και ότι η υψίστη ευτυχία ενός ατόμου προέρχεται από το να ζητή τα συμφέροντά Του.

«Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος εις ημάς σήμερον.» Παρατηρήστε ότι αυτή η προσωπική αίτησις δεν είναι ιδιοτελής, επειδή περιλαμβάνει και άλλους, παρακαλώντας για τον άρτον «ημών», και ζητεί μόνο τον «επιούσιον», δηλαδή, τις υλικές προμήθειες για την «σήμερον». Ο Λουκάς απέδωσε ως εξής την έκφρασι του Ιησού: «Τον άρτον ημών τον επιούσιον δίδε εις ημάς καθ’ ημέραν.» (Λουκ. 11:3) Έτσι ένας Χριστιανός φυλάγεται από υλιστικές τάσεις που προκαλούν τόσο πολλές από τις σημερινές μέριμνες. Σε αρμονία με την προσευχή του, μπορεί ν’ αποβλέπη με πίστι στον Θεό για την πλήρωσι των ημερησίων αναγκών του. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι μπορεί κανείς να καθίση κάτω και να περιμένη ότι ο Θεός θα ικανοποίηση θαυματουργικά τις υλικές του ανάγκες. Σύμφωνα με την προσευχή του, πρέπει κανείς να εργάζεται για την τροφή του, το ποτό του και την ενδυμασία του, αλλά, έπειτα, αν έχη ‘ζητήσει πρώτα τη βασιλεία και τη δικαιοσύνη του Θεού μπορεί να έχη πεποίθησι ότι ‘όλα αυτά θα του προστεθούν’.​—Ματθ. 6:19-34· 1 Τιμ. 6:6-8.

«Συγχώρησον εις ημάς τας αμαρτίας ημών, καθώς και ημείς συγχωρούμεν εις τους αμαρτάνοντας εις ημάς.» Ο Ιησούς δεν μας αφήνει σε καμμιά αμφιβολία για το πώς αυτό θα γίνη, διότι αμέσως μετά την υποδειγματική αυτή προσευχή, εξηγεί: «Εάν συγχωρήσητε εις τους ανθρώπους τα πταίσματα αυτών, θέλει συγχωρήσει και εις εσάς ο Πατήρ σας ο ουράνιος. Εάν όμως δεν συγχωρήσητε εις τους ανθρώπους τα πταίσματα αυτών, ουδέ ο Πατήρ σας θέλει συγχωρήσει τα πταίσματά σας.» (Ματθ. 6:14, 15) Θα κάμη κανείς καλά να ερωτήση τον εαυτό του, Θα μπορούσε να συμβή να μη απαντήση ο Πατήρ στις προσευχές μου επειδή δεν ανταποκρίθηκα στην απαίτησι να συγχωρώ τους άλλους; Πόσο ουσιώδης είναι η κατανόησις αυτής της προσευχής αν πρόκειται να την χρησιμοποιήσωμε με όφελος για τους εαυτούς μας και άλλους!

«Μη φέρης ημάς εις πειρασμόν.» Αυτή η έκφρασις έβαλε σε αμηχανία πολλούς ανθρώπους. Μήπως σημαίνει ότι ο Θεός φέρνει τον λαό του σε πειρασμό; Αυτό δεν θα μπορούσε να συμβαίνη, διότι ο Ιάκωβος έγραψε: «Μηδείς πειραζόμενος ας λέγη, Ότι από του Θεού πειράζομαι· διότι ο Θεός είναι απείραστος κακών, και αυτός ουδένα πειράζει.» (Ιάκ. 1:13) Ο Ιεχωβά, όμως, επιτρέπει στον Σατανά ή Διάβολο να πειράζη τους δούλους του. Γιατί ο Θεός το επιτρέπει αυτό; Λόγω της καυχήσεως του Διαβόλου ότι, αν του εδίδετο ευκαιρία, θα μπορούσε ν’ απομακρύνη όλο το ανθρώπινο γένος από τον Θεό. Πώς συμβαίνει, λοιπόν, ότι, σε απάντησι σ’ αυτή την προσευχή, ο Θεός δεν φέρνει τον λαό του σε πειρασμό;

Πρωτίστως αυτό συμβαίνει με δύο τρόπους: πρώτον, με το να τους ενισχύη να υπομείνουν τον πειρασμό. Ο Θεός το πράττει αυτό μέσω του λόγου της αληθείας του, της Γραφής, μέσω του αγίου του πνεύματος και μέσω της οργανώσεως των πιστών δούλων του. Και, δεύτερον, με το να τους προειδοποιή για τους πειρασμούς και τις δοκιμασίες που βρίσκονται μπροστά τους. Οι πρώτοι Χριστιανοί ήσαν έτσι προειδοποιημένοι, ώστε ένας απ’ αυτούς μπορούσε να πη: «Δεν αγνοούμεν τα διανοήματα αυτού [του Σατανά].» (2 Κορ. 2:11) Αν ένα άτομο ενεργή σε αρμονία μ’ αυτή την προσευχή επωφελούμενο από τις παραπάνω αναφερόμενες προμήθειες του Θεού, δεν θα οδηγηθή σε πειρασμό. Ο πειρασμός δεν θα το επηρεάση επιβλαβώς, αλλά θα εφαρμοσθή η Γραφική βεβαίωσις στην περίπτωσί του: «Ο Θεός . . . δεν θέλει σας αφήσει να πειρασθήτε υπέρ την δύναμίν σας, αλλά μετά του πειρασμού θέλει κάμει και την έκβασιν, ώστε να δύνασθε να υποφέρητε.»​—1 Κορ. 10:13.

«Αλλά ελευθέρωσον ημάς από του πονηρού.» Όταν ένα παιδί αποδεικνύεται πιστό κάτω από δοκιμασία, δεν θα το σώση μήπως ένας στοργικός επίγειος πατέρας από έναν πονηρόν επιδρομέα και καταδυνάστη; Ναι· και το ίδιο θα κάμη ο ουράνιος Πατήρ. Θα ελευθερώση τα τέκνα του από τις επιθέσεις του πονηρού, Σατανά ή Διαβόλου. Θα δώση έκβασι γι’ αυτά, οδηγώντας τα, μέσα από το τέλος αυτού του συστήματος πραγμάτων, σ’ ένα νέο κόσμο, όταν θα καταστρέψη τον Σατανά και ολόκληρη την πονηρή του οργάνωσι. Εκεί θ’ απολαμβάνουν για πάντα τις ευλογίες της βασιλείας του Θεού, για την οποία προσευχήθηκαν επί μακρόν.​—2 Πέτρ. 3:13.

Στη Νεοελληνική Μετάφρασι προστίθενται στο τέλος της υποδειγματικής προσευχής του Ιησού τα λόγια «διότι σου είναι η βασιλεία και η δύναμις και η δόξα εις τους αιώνας· Αμήν.» Τα λόγια αυτά, ωστόσο, δεν βρίσκονται σε παλαιά χειρόγραφα όπως το Σιναϊτικό, το Βατικανό 1209, ο Κώδιξ Βήζα και ο Κώδιξ του έκτου αιώνος Παλίμψηστος Ντουμπλινένσις. Είναι, συνεπώς, προφανώς νόθα και αφήνονται έξω από τις νεώτερες μεταφράσεις.

Ο Ιησούς δεν έδωσε αυτή την προσευχή στους ακολούθους του για να την επαναλαμβάνουν μηχανικά, χωρίς να σκέπτωνται τη σημασία της. Την έδωσε σ’ αυτούς με τον σκοπό να συγκεντρώνουν την προσοχή τους στα πιο σπουδαία πράγματα της ζωής—στο όνομα και στη βασιλεία του Θεού. Επρόκειτο να χρησιμεύη ως ένα εμπόδιο στον υλισμό, να ενθαρρύνη ένα στοργικό, συγχωρητικό πνεύμα και ν’ αποτελή προστασία από τους πειρασμούς του Διαβόλου. Τι πλούτος σημασίας περιέχεται στα λόγια της «Κυριακής Προσευχής»!