Φόβο ή Στοργή—Ποιο Ενσταλάζετε;
ΠΟΙΟ ενσταλάζετε: Τον φόβο ή τη στοργή; Τι αντίθεσις μεταξύ της λαμπρής εγκαρδίου στοργής ενός συνανθρώπου και του ανησύχου, νοσηρού φόβου του ανθρώπου! Βαθιά μέσα στις καρδιές μας μπορεί να θέλωμε να ενσταλάξωμε στοργή σ’ εκείνους, με τους οποίους σχετιζόμεθα, και ειδικά μπορεί να θέλωμε να το πράξωμε αυτό σ’ εκείνους που σ’ ένα βαθμό εξαρτώνται από μας ή είναι υπόλογοι σ’ εμάς. Εν τούτοις, παρά τις άριστες προθέσεις μας, μπορεί να κάμωμε ακριβώς το αντίθετο. Πώς αυτό; Ένεκα απερισκεψίας, ελλείψεως διακρίσεως, ακόμη δε λόγω κάποιας ιδιοτελούς φιλοδοξίας.
Οι δικτάτορες κυβερνούν δια του φόβου. «Όταν οι ασεβείς υψόνωνται, οι άνθρωποι κρύπτονται.» Ο φόβος δεν εποικοδομεί, και γι’ αυτό, κατά κανόνα, η εξουσία των δικτατόρων είναι βραχύβιος.—Παροιμ. 28:28.
Οι εργοδόται κι εργοδηγοί πρέπει να προσέχουν απ’ αυτή την άποψι. Ένας εργοδότης θα μπορούσε εύκολα να ενσταλάξη φόβο αντί στοργής στους υπαλλήλους του διατηρώντας πάνω τους την απειλή της απολύσεως, ή με το να είναι αυθαίρετος και παράλογος. Ως αποτέλεσμα τούτου, οι υπάλληλοί του εργάζονται μόνον όταν επιβλέπωνται. Ομοίως, οι γονείς, ο επίσκοπος εκκλησίας και ο διδάσκων Χριστιανός διάκονος πρέπει να προσέχουν στις σχέσεις των μ’ εκείνους που είναι εμπιστευμένοι στη φροντίδα των.
Μερικοί πατέρες, ειδικά οι της κεντρικής Ευρώπης, σπεύδουν να ενσταλάξουν φόβο στις οικογένειές των. Μπορεί ν’ απαιτήσουν απεριόριστη υπακοή και τον μεγαλύτερο σεβασμό, ενώ παραλείπουν να δείξουν στοργικό ενδιαφέρον ως οικογενειάρχαι. Σε άλλες χώρες η σύζυγος και μητέρα είναι πιο πιθανό να ενσταλάξη φόβο, διότι ο σύζυγος παραιτείται του ρόλου του, επιθυμώντας την ησυχία του. Οι μητέρες πάλι παραχωρούν την εξουσία των στα τέκνα, επειδή τα φοβούνται. Ας μη φαίνεται, λοιπόν, παράδοξο το ότι υπάρχει τόση κοινωνική αναρχία στον κόσμο!
Ο απόστολος Πέτρος συνεβούλευσε τους Χριστιανούς επισκόπους σ’ αυτό ακριβώς το ζήτημα. Τους είπε να μην κατακυριεύουν το ποίμνιον του Θεού αλλά να είναι παραδείγματα. Ένας που ενεργεί ως κυρίαρχος ενσταλάζει φόβο· εκείνος που δίνει το καλό παράδειγμα ενσταλάζει στοργή.—1 Πέτρ. 5:3.
Είναι πολύ εύκολο να ενσταλάξωμε φόβο, αν ενεργούμε απερίσκεπτα. Μπορεί αυτό να γίνη με την ίδια την έκφρασι του προσώπου μας. Όταν παρατηρούμε κάποιον που μειδιά ή θέλει να μειδιάση κι εμείς τηρούμε αινιγματώδη όψιν, παραμένωμε χωρίς έκφρασι ή δεν ανταπτοκρινώμεθα μ’ ένα μειδίαμα, προξενούμε αμφιβολία και φόβο μήπως εγκρύπτωμε κάτι εναντίον αυτού του ατόμου. Τι μικρή προσπάθεια απαιτεί το μειδίαμα, κι εν τούτοις μπορεί να έχη τόσο πολλή σημασία!
Μπορεί πάλι να ενσταλάξωμε φόβο και με τον ίδιο τον τόνο της φωνής μας. Μια τραχεία, βαριά φωνή, ένας σκληρός, άκαμπτος τόνος μπορεί να τρομάξη τους άλλους, κάνοντάς τους να μας φοβούνται. Μπορεί εκ φύσεως να έχωμε σκληρή, άξεστη φωνή· μπορεί να θέτωμε πάρα πολλή δύναμι πίσω απ’ αυτή. Αν το κάνωμε αυτό, καλό θα ήταν σκεφθούμε κάπως να βελτιώσωμε την ποιότητά της. Αυτό μπορούμε να το κάνωμε, αν επαγρυπνούμε και ασκούμε αυτοκυριαρχία, κάνοντας τη φωνή μας να είναι πιο θερμή, φιλική, γινόμενοι ευχάριστοι στο να μας ακούσουν κι έτσι να κάνωμε τον ίδιο τον ήχο της φωνής μας να ενσταλάζη στοργή αντί φόβου.
Μπορεί, πάλι, να ενσταλάξωμε φόβο με το να φαινώμεθα ότι είμεθα τόσο απασχολημένοι ώστε δεν έχομε καιρό για τους άλλους. Άτομα, που έχουν προβλήματα, μπορεί να φοβούνται να έλθουν σ’ εμάς, διότι τους δίνομε την εντύπωσι ότι είμεθα πολύ απασχολημένοι και δεν μπορούμε να τους ακούσωμε. Φοβούνται να μας ενοχλήσουν, μολονότι μπορεί να συμβαίνη ώστε το πιο σπουδαίο πράγμα, που θα μπορούσαμε να κάμωμε τότε, θα ήταν να τους ακούσωμε και να τους δώσωμε συμβουλή κι ενθάρρυνσι.
Μήπως είμεθα ανυπόμονοι; Κι αυτό, επίσης, μπορεί να ενσταλάξη φόβο στους άλλους. Αν ενοχλούμεθα για τις διακοπές, τείνωμε να γίνωμε οργίλοι, να χάσωμε την ψυχραιμία μας ή να δώσωμε μια απότομη απάντησι λόγω ελλείψεως αυτοκυριαρχίας, πολύ πιθανόν είναι να ενσταλάξωμε φόβο αντί στοργής. Άλλοι, μη θέλοντας να προσβληθούν, μη θέλοντας να μας ενοχλήσουν, θα φθάσουν στο να μας φοβούνται, να φοβούνται μήπως μας ερεθίσουν.
Ένας από τους πιο συνήθεις τρόπους, με τους οποίους μπορεί, εντελώς ασυναίσθητα, να ενσταλάξωμε φόβο, είναι η έλλειψις συμπαθείας, με την παράλειψί μας να θέτωμε τον εαυτό μας στη θέσι των άλλων, με την παράλειψί μας να τους κατανοήσωμε. Πόσο συχνά έχει γίνει η παρατήρησις, «Ω, εσύ δεν καταλαβαίνεις!» Αυτή η έλλειψις κατανοήσεως ενσταλάζει φόβο στους άλλους. Μας κάνει να σχηματίζωμε εσφαλμένες κρίσεις, οι οποίες ενεργούν ως φραγμοί μεταξύ ημών και των άλλων.
Πόσο εύκολο είναι να ενσταλάξωμε φόβο αντί στοργής, παρά τις προθέσεις μας, αν ενεργούμε απερίσκεπτα ή χωρίς κατανόησι! Όχι ότι θα διεπώμεθα πάντοτε από τα αισθήματα των άλλων στην εκπλήρωσι των καθηκόντων μας. Αντιθέτως, πρέπει να είμεθα όσο το δυνατόν πιο θετικοί στην εκπλήρωσί των. Γνωρίζομε ποιες είναι οι ευθύνες μας, γνωρίζομε ότι είμεθα υπόλογοι σε κάποιον άλλον όπως μπορεί να είναι κι άλλοι σε μας. Αλλά, ενώ αναγνωρίζομε τα καθήκοντά μας, μπορούμε ν’ αναλογισθούμε τον τρόπο, με τον οποίον τα εκπληρώνομε. Μπορούμε να είμεθα σταθεροί κατά την περίπτωσι κι ωστόσο να είμεθα φιλάγαθοι. Υπάρχει χρόνος για κάθε σκοπό κάτω από τον ήλιο. Δεν είναι ανάγκη να φθάσωμε στο αντίθετο άκρον της σκληρότητος ή αστοργίας, με τα να έχωμε ασυμπαθή εμφάνισι. Όταν είναι ανάγκη να επιβάλωμε πειθαρχία, ας ενθυμούμεθα να είμεθα βραδείς στο να οργιζώμεθα και να κάνωμε έκκλησι στη λογική.
Ο λόγος του Θεού είναι πλήρης από καλά παραδείγματα εκείνων, οι οποίοι ενεστάλαξαν στοργή αντί φόβου. Ένας απ’ αυτούς, ο μεγαλύτερος μεταξύ των ανθρώπων, δεν είναι άλλος από τον Ιησού Χριστό. Αυτός ήταν φιλάγαθος, ενεργούσε περιεσκεμμένα, με κατανόησι. Είπε: «Έλθετε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, και εγώ θέλω σας αναπαύσει. Άρατε τον ζυγόν μου εφ’ υμάς, και μάθετε απ’ εμού· διότι πράος είμαι και ταπεινός την καρδίαν· και θέλετε ευρεί ανάπαυσιν εν ταις ψυχαίς υμών. Διότι ο ζυγός μου είναι καλός, και το φορτίον μου ελαφρόν.»—Ματθ. 11:28-30.
Ένας, που μας έδωσε καλό παράδειγμα για ν’ ακολουθήσωμε τον Ιησούν σ’ αυτό το ζήτημα, ήταν ο απόστολος Παύλος. Σημειώστε πώς αυτός ενεστάλαξε στοργή στους άλλους: «Εστάθημεν γλυκείς εν τω μέσω υμών· καθώς η τροφός περιθάλπει τα εαυτής τέκνα· ούτως έχοντες ένθερμον αγάπην προς εσάς, ευχαριστούμεθα να μεταδώσωμεν ουχί μόνον το ευαγγέλιον του Θεού, αλλά και τας ψυχάς ημών, επειδή εστάθητε αγαπητοί εις ημάς.»—1 Θεσ. 2:7, 8.
Ακολουθώντας τα καλά αυτά παραδείγματα, θα φέρωμε ευτυχία και στον εαυτό μας και σ’ εκείνους που συναναστρεφόμεθα.