Η Βίβλος, η Παράδοσις και η Λατρεία Σας

Πρέπει η Βίβλος να είναι ο μόνος σας οδηγός; Έχει θέσιν η παράδοσις στη λατρεία σας;

ΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ είναι τόσο πολλές και ποικίλες όσοι οι λαοί και οι χώρες. Μπορεί αληθινά να λεχθή ότι οι παραδόσεις σχετικά με την ενδυμασία, τις συνήθειες φαγητού, την αρχιτεκτονική, τα κοινωνικά έθιμα και τα παρόμοια έχουν εμπλουτίσει τη ζωή μας με ποικιλία και χρώμα. Επί πλέον, μερικές παραδόσεις διατηρούν μέσα τους κάποιο σεβασμό για τις βασικές ηθικές αξίες, αν και πολλές απ’ αυτές έχουν πλήρως εγκαταλειφθή στην ηθική κατάπτωσι του εικοστού αυτού αιώνος. Άλλες παραδόσεις είναι, προφανώς, επιζήμιες και ασφαλώς η ειδωλοποίησις της παραδόσεως υπήρξε ένα μεγάλο πρόσκομμα στη διαφώτισι του νου και στην ευεργετική πρόοδο.

Πολλές παραδόσεις, εξ άλλου, θα ευρεθούν σε κάθε είδους θρησκείες, περιλαμβανομένων και των λεγομένων «Χριστιανικών». Πολλοί, πράγματι, θεωρούν ότι η παράδοσις εμπλουτίζει και προσθέτει ομορφιά στη θρησκεία των. Συνεπώς, δεν είναι άστοχο να ερωτήσωμε: Έχει θέσιν η παράδοσις στην αληθινή Χριστιανοσύνη; Τι λέγει η Γραφή για τις ανθρωποποίητες παραδόσεις; Μπορούμε να προχωρήσωμε ως το σημείο να πούμε ότι υπάρχουν έξω από τη Γραφή παραδόσεις, που είναι ισοδύναμες με αυτή και τόσο ουσιώδεις για τη Χριστιανική αντίληψι περί του Θεού και των σκοπών Του για το ανθρώπινο γένος; Σ’ αυτή την τελευταία ερώτησι, μια εξέχουσα θρησκεία έδωσε την απάντησι μ’ ένα αποφασιστικό Ναι! Στη Σύνοδο που συνήλθε στο Τρέντο (1545-1564 μ.Χ.), οι ηγέται της Ρωμαϊκής Καθολικής Εκκλησίας εδήλωσαν ότι «σύμφωνα με τη δοξασία της παγκοσμίου Εκκλησίας, αυτή η υπερφυσική αποκάλυψις περιλαμβάνεται στα γραμμένα βιβλία και στις άγραφες παραδόσεις που έχουν φθάσει σ’ εμάς.» Κατόπιν, στις πρώτες συνεδριάσεις της Δευτέρας Συνόδου του Βατικανού, σχεδόν δύο εβδομάδες κατηναλώθησαν σε συζήτησι αυτής της προτάσεως. Μερικοί υπεστήριξαν την καθιερωμένη άποψι της Καθολικής εκκλησίας, ότι υπάρχουν αυτές οι δύο χωριστές πηγές αποκαλύψεως​—οι Γραφές και η παράδοσις. Άλλοι επιθυμούσαν να θεωρήσουν την παράδοσι μόνον ως μια έκθεσι ή εξήγησι της Γραφής. Έτσι τα ερωτήματα παρουσιάζονται μόνα τους: Είναι και τα δύο, η Βίβλος και η παράδοσις, πηγές θείας αποκαλύψεως; Είναι η παράδοσις απαραίτητο συμπλήρωμα της αληθινής λατρείας;

Η παράδοσις μπορεί να ορισθή ως πληροφορία, γνώμη, δοξασία ή έθιμον, που διεβιβάσθη δια του λόγου του στόματος ή δια του παραδείγματος. Από της απόψεως αυτής, είναι ασφαλώς δυνατόν να εμφανίζωνται στη θρησκεία μερικές παραδόσεις, στις οποίες δεν θα ήταν δυνατόν να προβληθή αντίρρησις. Παραδείγματος χάριν, μπορεί να είναι το έθιμον ή παράδοσις τού να διεξαγώνται συναθροίσεις για λατρεία και μελέτη της Γραφής σε ωρισμένον χρόνον και σε ωρισμένες ημέρες. Το ν’ ακολουθή κανείς τέτοιες «παραδόσεις» συντελεί στην καλή τάξι και την ευκολία των άλλων, δίνοντας σ’ αυτούς την ευκαιρία ν’ αναπτύξουν τακτικές συνήθειες όσον αφορά τη λατρεία των. Αλλ’ αυτό δεν κάνει αυτές τις παραδόσεις απαραίτητες στην αληθινή λατρεία. Οι ώρες τέτοιων συναθροίσεων μπορούν να μεταβληθούν χωρίς ν’ αφαιρεθή κάτι από τη λατρεία ενός ανθρώπου προς τον Θεό.

ΩΦΕΛΙΜΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Σχετικά μ’ ένα ‘έθιμο’, που οφείλεται σε παράδοσι, είναι ενδιαφέρον να σημειώσωμε ότι ο Ιησούς, «κατά την συνήθειαν αυτού», εκήρυξε στη συναγωγή της Ναζαρέτ την ημέρα του σαββάτου. Ο απόστολος Παύλος, αναμφιβόλως με το παράδειγμα αυτό στο νου του, είχε την ίδια «συνήθειαν». (Λουκ. 4:16· Πράξ. 17:2) Επίσης, αν ληφθή η παράδοσις στη βασική της έννοια, δηλαδή, ως «πληροφορία, που διεβιβάσθη δια του λόγου του στόματος ή δια του παραδείγματος», η πληροφορία, που ο Παύλος είχε λάβει απ’ ευθείας από τον Κύριο Ιησού Χριστό, θα μπορούσε να διαβιβασθή στις εκκλησίες ως «παράδοσις». Σημειώστε αυτές τις εκφράσεις του αποστόλου: «Κρατείτε τας παραδόσεις, καθώς παρέδωκα εις εσάς.» «Διότι εγώ παρέλαβαν από του Κυρίου εκείνο το οποίον και παρέδωκα εις εσάς», σχετικά με τον εορτασμό της αναμνήσεως του θανάτου του Χριστού. «Διότι παρέδωκα εις εσάς εν πρώτοις εκείνο, το οποίον και παρέλαβον, ότι ο Χριστός απέθανε δια τας αμαρτίας ημών κατά τας Γραφάς.» «Κρατείτε τας παραδόσεις τας οποίας εδιδάχθητε, είτε δια λόγου, είτε δι’ επιστολής ημών.»​—1 Κορ. 11:2, 23· 15:3· 2 Θεσ. 2:15.

Εκτός από τη διαβίβασι των θεοπνεύστων διδασκαλιών του Ιησού Χριστού, ο Παύλος ενεπνεύσθη ο ίδιος να διαβιβάση πολλές εντολές για την οικοδομή της Χριστιανικής εκκλησίας, οι οποίες, ως ευεργετικές παραδόσεις, κατεγράφησαν αργότερα απ’ αυτόν, για ν’ αποτελέσουν μέρος των θεοπνεύστων Γραφών. Έτσι ο Παύλος μπορούσε να γράψη στην εκκλησία της Θεσσαλονίκης: «Σας παραγγέλλομεν δε, αδελφοί, εν ονόματι του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, να απομακρύνησθε από παντός αδελφού ατάκτως περιπατούντος, και ουχί κατά την παράδοσιν την οποίαν παρέλαβε παρ’ ημών.»​—2 Θεσ. 3:6.

Στο εδάφιο αυτό, και σε άλλες περιπτώσεις στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, η λέξις «παράδοσις» εκφράζει τη σκέψι ότι κάτι τι καλό ή κακό διαβιβάζεται και χρησιμοποιείται. Ανωτέρω εσημειώσαμε περικοπές που αναφέρονται σε ωφέλιμες παραδόσεις. Επάνω σε ποιά βάσι, λοιπόν, μπορούμε να καθορίσωμε πότε μια παράδοσις δεν είναι ωφέλιμη και πρέπει ν’ απορριφθή;

Για να εξακριβώσετε την ορθή άποψι όσον αφορά τις παραδόσεις σχετικά με την Αγία Γραφή, εξετάστε τι έγραψε ο ίδιος, απόστολος, ο Παύλος, στη 2 Τιμόθεον 3:15-17: «Από βρέφους γνωρίζεις τα ιερά γράμματα, τα δυνάμενα να σε σοφίσωσιν εις σωτηρίαν δια της πίστεως της εν Χριστώ Ιησού. Όλη η Γραφή είναι θεόπνευστος. και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς εκπαίδευσιν την μετά της δικαιοσύνης· δια να ήναι τέλειος ο άνθρωπος του Θεού, ητοιμασμένος εις παν έργον αγαθόν.» Ουδεμία μνεία γίνεται εδώ για​—επιπρόσθετα προς τη Γραφή—​προφορική παράδοσι απαραίτητη για σωτηρία και πίστι και για να είναι κανείς πλήρως ικανός και τελείως εξηρτισμένος ως Χριστιανός. Τι, λοιπόν, θα συμπεράνωμε, όταν βλέπωμε ότι στην ανθρώπινη παράδοσι αποδίδεται ίση αξία με τον εμπνευσμένο λόγο του Θεού, όταν, μολονότι αντίθετα προς τη Γραφή, η παράδοσις γίνεται αποδεκτή κι εφαρμόζεται αντί της Γραφής; Μπορεί μια τέτοια κατάστασις να είναι σε αρμονία με την αληθινή λατρεία;

Η ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Ένα τέτοιο ακριβώς ζήτημα ηγέρθη στις μέρες του Ιησού. Μεταξύ των τελευταίων συγγραμμάτων των Εβραϊκών Γραφών του πέμπτου αιώνος π.Χ. και της ελεύσεως του Ιησού στη γη, οι θρησκευτικοί ηγέται των Ιουδαίων είχαν προσθέσει στον γραπτό Λόγο ένα μέγα πλήθος προφορικών ανθρωπίνων παραδόσεων, που αξιούσαν ότι ήσαν απαραίτητες στη λατρεία του Θεού και οι οποίες, σε πολλές περιπτώσεις, συνεκρούοντο με τις Γραφές.

Σε δύο παράλληλες αφηγήσεις οι συγγραφείς των Ευαγγελίων Ματθαίος και Μάρκος ομιλούν για μια συζήτησι, που ο Ιησούς είχε με τους γραμματείς και Φαρισαίους επάνω σ’ αυτό ακριβώς το ζήτημα. Στρεφόμενοι στην αφήγησι του Ματθαίου, διαβάζομε: «Τότε προσέρχονται προς τον Ιησούν οι από Ιεροσολύμων γραμματείς και Φαρισαίοι, λέγοντες, Δια τι οι μαθηταί σου παραβαίνουσι την παράδοσιν των πρεσβυτέρων; διότι δεν νίπτονται τας χείρας αυτών, όταν τρώγωσιν άρτον. Ο δε αποκριθείς, είπε προς αυτούς, Δια τι και σεις παραβαίνετε την εντολήν του Θεού δια την παράδοσίν σας; Διότι ο Θεός προσέταξε, λέγων, “Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα·” και “Ο κακολογών πατέρα ή μητέρα, εξάπαντος να θανατόνηται.” Σεις όμως λέγετε, Όστις είπη προς τον πατέρα, ή προς την μητέρα, Δώρον είναι ό,τι ήθελες ωφεληθή εξ εμού, αρκεί, και δύναται να μη τιμήση τον πατέρα αυτού, ή την μητέρα αυτού. Και ηκυρώσατε την εντολήν του Θεού δια την παράδοσίν σας.»​—Ματθ. 15:1-6· Μάρκ. 7:1-13.

Καθώς μπορείτε να δήτε, οι γραμματείς και Φαρισαίοι έτρεφαν μέγιστο σεβασμό για κάποια παράδοσι, που περιελάμβανε το πλύσιμο των χειρών σε συσχετισμό με τα γεύματα. Αυτό δεν ήταν ένα συνηθισμένο πλύσιμο χειρών για λόγους υγιεινής. Ο Ιησούς δεν μπορούσε να είχε αντιταχθή σ’ αυτό. Εκείνο, στο οποίον οι Φαρισαίοι ανεφέροντο, ήταν μια τυπική τελετουργία του πλυσίματος των χειρών με ειδικό νερό πριν από ένα γεύμα, στη διάρκεια του και μετά απ’ αυτό. Πραγματικά, αυτό ήταν τόσο σοβαρό ζήτημα, ώστε το Ταλμούδ, που ενεσωμάτωσε αυτή την παράδοσι, έλεγε: «Εκείνος, που εκτιμά ελαφρώς το πλύσιμο των χειρών, θ’ απολεσθή εκ της γης.»a

Μήπως, όμως, έθεώρησε ο Ιησούς την παράδοσι αυτή σαν κάτι απαραίτητο στην αληθινή λατρεία; Αντιθέτως, επροχώρησε να εξεικονίση πώς μια τέτοια άποψις μπορούσε να είναι πάρα πολύ βλαβερή, δίνοντας παράδειγμα περιπτώσεως, στην οποία η παράδοσις καθιστούσε άκυρον πράγματι τον Λόγον του Θεού. Η τιμή που ωφείλετο στον πατέρα και στη μητέρα περιελάμβανε υλική υποστήριξι όταν ήταν ανάγκη, αλλά η παράδοσις των γραμματέων και Φαρισαίων την καταργούσε, επιτρέποντας, αντί τούτου, στα άτομα να υπεκφύγουν αυτή την ευθύνη με το να προσφέρουν στο ναό. Εφόσον ενδιεφέροντο για το είδος αυτό του «δώρου» και προσεκολλώντο στο όφελος με μια τέτοια ερμηνεία, δεν είναι δύσκολο να διακρίνωμε το ελατήριό των σχετικώς. Έτσι, καθώς ετόνισε με δύναμι ο Ιησούς, η παράδοσις παρήγαγε σ’ αυτόν τον λαό μια υποκριτική μορφή λατρείας, που προήρχετο από τα χείλη, αλλ’ όχι από την καρδιά.​—Ματθ. 15:7-9.

Ούτε μια φορά στη διακονία του ο Ιησούς δεν παρέθεσε από τις προφορικές παραδόσεις για να υποστηρίξη τις διδασκαλίες του, αλλά πάντοτε επεκαλείτο τον γραπτόν Λόγον του Θεού μ’ εκφράσεις όπως αυτές, «Είναι γεγραμμένον,» «Ουδέ την γραφήν ταυτήν δεν ανεγνώσατε;» και «Εν τω νόμω τι είναι γεγραμμένον;» (Ματθ. 4:4-10· Μάρκ. 12:10· Λουκ. 10:26) Ο απόστολος του Ιησού Ιωάννης μάς λέγει ότι υπήρξαν πράγματα που έκαμε ο Ιησούς, τα οποία δεν κατεγράφησαν, αλλά δείχνει ότι τα πράγματα τα ζωτικά για την αιώνια ζωή έχουν καταγραφή. (Ιωάν. 20:30, 31) Όχι, ο Ιεχωβά Θεός δεν άφησε τη διαφύλαξι του ‘λόγου της ζωής’ στα μη ασφαλή χέρια της προφορικής παραδόσεως, αλλά με την έμπνευσι του αγίου πνεύματος, έκαμε να ‘γραφή’ ο λόγος αυτός της ζωής ‘δια την διδασκαλίαν ημών ώστε «να έχωμεν την ελπίδα δια . . . της παρηγορίας των Γραφών.»​—Φιλιππησ. 2:16· Ρωμ. 15:4.

Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΗΣ ΓΡΑΠΤΗΣ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΩΣ

Οι παραδόσεις ή κανόνες, που διεβιβάσθησαν προφορικώς κατ’ αρχάς από τον Ιησού και τους αποστόλους και που επρόκειτο να θεωρηθούν ως μέρος της παρά του Θεού αποκαλύψεως της αληθείας για τη χρήσι των επομένων γενεών, κατεγράφησαν υπό την διεύθυνσι του αγίου πνεύματος, έτσι ώστε πριν από τον θάνατο του Ιωάννου, του τελευταίου από τους δώδεκα αποστόλους, ο κανών των Γραφών είχε συμπληρωθή. Κατάλληλα ο Ιωάννης λίγο πριν από τον θάνατό του έγραψε: «Εάν τις επιθέση εις ταύτα, ο Θεός θέλει επιθέσει εις αυτόν τας πληγάς τας γεγραμμένας εν τω βιβλίω τούτω.»​—Αποκάλ. 22:18.

Ο Δημιουργός σοφά διευθέτησε ώστε η αλήθεια να καταγραφή, για να μας προφυλάξη από την πλάνη και τα λάθη της ατελούς ανθρωπίνης μνήμης. Ακόμη και λεπτομέρειες πραγματικών συμβάντων γρήγορα λησμονούνται και διαστρέφονται με την πάροδο του χρόνου, αν αφεθούν στην προφορική διαβίβασι. Ενώ παραδόσεις για έναν παγκόσμιο κατακλυσμό θα βρεθούν σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς, οι λεπτομέρειες τέτοιων παραδόσεων είναι αντιφατικές και συχνά φανταστικές. Αλλά η Γραφή έχει διαφυλάξει μια πραγματική αφήγησι αυτόπτων εις την ‘γενεαλογίαν των υιών του Νώε, Σημ, Χαμ, και Ιάφεθ.’ (Γέν. 10:1) Αν ο κίνδυνος της ανακριβείας ενυπάρχη στην προφορική διαβίβασι των πραγματικών, φυσικών, ορατών συμβάντων, πόσο πολύ περισσότερο μπορεί να συμβαίνη αυτό, όταν πρόκειται για μεταβίβασι ιδεών, που είναι καθαρώς πνευματικές και αναφέρονται σε πράγματα αόρατα στον άνθρωπο. Αυτό ιδιαίτερα είναι το πεδίον στο οποίον θα βρεθούν πολλές παραδόσεις των θρησκειών του «Χριστιανικού κόσμου», που όχι μόνον είναι αντίθετες προς τον γραπτόν Λόγον του Θεού, αλλά είναι, μάλιστα, ειδωλολατρικής πράγματι προελεύσεως. Μπορούν ιδέες και δοξασίες, που επί μακρόν έχετε αποδεχθή ως Γραφική αλήθεια, να μη βρεθούν πράγματι στην Αγία Γραφή; Τι θα πήτε για τη διδασκαλία της Τριάδος​—τριών θεών σε ένα—, την αθανασία της ανθρωπίνης ψυχής, το καθαρτήριον, έναν άδη βασανισμού των πονηρών; Είναι αυτά Γραφικές διδασκαλίες ή ανθρώπινες παραδόσεις;

Έχετε καθήκον απέναντι του εαυτού σας και της οικογενείας σας να είσθε σε θέσι ν’ απαντήσετε σ’ αυτές τις ερωτήσεις με πεποίθησι και σωστά. Ο Λόγος του Θεού τονίζει μια έγκαιρη προειδοποίησι: «Βλέπετε μη σας εξαπατήση τις δια της φιλοσοφίας και της ματαίας απάτης, κατά την παράδοσιν των ανθρώπων, κατά τα στοιχεία του κόσμου, και ουχί κατά Χριστόν.» (Κολ. 2:8) Για ν’ αποφύγετε να σας συμβή αυτό, κάμετε έλεγχο με τη Γραφή σας, τον εμπνευσμένο γραπτό οδηγό του Θεού για την αληθινή λατρεία. Αυτό θα σας βοηθήση γρήγορα να καθορίσετε κατά πόσον οποιεσδήποτε εκ παραδόσεως ιδέες ή συνήθειες, που δεν είναι σε αρμονία με την αλήθεια, έχουν συσχετισθή με τη λατρεία σας. Και να είσθε βέβαιοι ότι οποιοσδήποτε από τους μάρτυρας του Ιεχωβά θα είναι ευτυχής να σας βοηθήση να κάμετε αυτή την έρευνα της Γραφής προς το συμφέρον της αληθινής λατρείας.

Τι ευλογία είναι το ότι ο Ιεχωβά Θεός μάς έχει εφοδιάσει με ακριβή γνώσι σε γραπτή μορφή! Κάτω από το φως της αποδείξεως, που εξητάσθη ανωτέρω, είναι σαφές ότι η Γραφή είναι ο μόνος ασφαλής οδηγός. Είναι πλήρης και δεν έχει ανάγκη από προσθήκες. Αποκτήστε την πολύτιμη γνώσι της με το να μελετάτε τακτικά τις σελίδες της. Αυτό σημαίνει ζωή!

[Υποσημειώσεις]