Η Βίβλος—Ένα Βιβλίο Ελπίδας
Ο ΟΥΙΛΛΙΑΜ ΓΛΑΔΣΤΩΝ, που λέγεται ότι υπήρξε ο «μεγαλύτερος Βρεταννός πολιτικός του 19ου αιώνα,» έγραψε κάποτε: «Η επιστήμη και η έρευνα έχουν κάνει πολλά για να υποστηρίξουν την ιστορική επιβεβαίωσι της Παλαιάς Διαθήκης. . . . κάνοντας τούτο πρόσθεσαν δύναμι στην επιχειρηματολογία που ισχυρίζεται ότι σ’ αυτά βρίσκομε μια θεία αποκάλυψι·. . . η απόδειξις, αν την δούμε ορθολογικά, τόσο των περιεχομένων όσο και των αποτελεσμάτων, μας υποχρεώνει να σταθούμε εκεί όπου έστεκαν και οι προπάτορές μας, στον απόρθητο βράχο της Αγίας Γραφής.»
Η Βίβλος έχει πραγματικά αντιμετωπίσει τις θύελλες του χρόνου σαν ένας ακλόνητος βράχος. Ένας που στέκει πάνω σ’ αυτό το βράχο μπορεί να δη, από τα υψώματά του, όχι μόνο την αναδρομή στο παρελθόν αλλά και τη μακρά οδό προς το μέλλον. Ας εξετάσωμε τώρα τις εσωτερικές αποδείξεις που δείχνουν ότι η Βίβλος είναι ένα βιβλίο ελπίδας που μπορείτε να εμπιστεύεσθε.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΡΜΟΝΙΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΕΝΑ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ
Τα 66 βιβλία της Βίβλου γράφθηκαν στη διάρκεια μιας περιόδου 16 αιώνων από 40 περίπου διαφορετικούς συγγραφείς. Αυτή η δήλωσις είναι εύκολο να αναγνωσθή. Αλλά σκεφθήτε την. Μήπως γνωρίζετε κανένα βιβλίο που είχε αρχίσει ας πούμε, προς το τέλος του τετάρτου αιώνα μ.Χ. και εξακολούθησε να γράφεται και να συγγράφεται από δεκάδες διαφορετικούς ανθρώπους όλων των κοινωνικών θέσεων ως τη σημερινή εποχή μας;
Κανένα τέτοιο βιβλίο δεν υπάρχει. Αλλά αν υπήρχε και αν είχε γραφή από τον καιρό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και σε όλη την περίοδο των μοναρχιών και στον καιρό των συγχρόνων δημοκρατιών, από διαφορετικούς ανθρώπους, όπως στρατιώτες, βασιλείς, ιερείς, ψαράδες, ακόμη και βοσκούς και ένα γιατρό, θα αναμένατε να έχη κάθε μέρος αυτού του βιβλίου τον ίδιο βασικό τρόπο αντιμετωπίσεως των ζητημάτων και να ακολουθή το ίδιο κεντρικό θέμα; Ασφαλώς όχι!
Και όμως η Βίβλος γράφθηκε πραγματικά στη διάρκεια μιας όμοιας χρονικής περιόδου, κάτω από διάφορα πολιτικά καθεστώτα, απ’ όλες αυτές τις κατηγορίες ανθρώπων και περισσότερες ακόμη, και σε τρεις γλώσσες. Εν τούτοις, βρίσκεται σε αρμονία από την αρχή ως το τέλος. Το βασικό της άγγελμα έχει τον ίδιο στόχο από την αρχή ως το τέλος. Δεν είναι αυτό εκπληκτικό;
Αυτή η εσωτερική αρμονία θα ήταν αδύνατη χωρίς κάποιο αιώνιο, ενοποιητικό πνεύμα να εισχωρή σε όλη τη συγγραφική ομάδα. Αυτό το πνεύμα ήταν η ενεργός δύναμις του Θεού. Ο απόστολος Πέτρος έδωσε μαρτυρία αυτού του γεγονότος, λέγοντας: «Ουδεμία προφητεία της γραφής γίνεται εξ ιδίας του προφητεύοντος διασαφήσεως· διότι δεν ήλθε ποτέ προφητεία εκ θελήματος ανθρώπου, αλλ’ υπό του Πνεύματος του Αγίου κινούμενοι ελάλησαν οι άγιοι άνθρωποι του Θεού»—2 Πέτρου 1:20, 21.
Κάτω από τη μία θεία κατεύθυνσι συγγραφής, αυτοί οι Βιβλικοί συγγραφείς ανέπτυξαν ένα και μοναδικό κεντρικό θέμα: Τη διεκδίκησι της κυριαρχίας του Ιεχωβά και την τελική εκπλήρωσι του σκοπού του για τη γη, μέσω της βασιλείας του υπό τον Χριστό, το υποσχεμένο «Σπέρμα». (Βλέπε πλαίσιο σελ. 16.)
ΕΝΑ ΠΡΟΦΗΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ
Ίσως ο μεγαλύτερος λόγος για να πιστεύωμε ότι η Βίβλος δεν είναι λόγος ανθρώπου αλλά του Θεού, είναι το γεγονός ότι η Βίβλος είναι ένα βιβλίο αξιόλογων προφητειών. Οι άνθρωποι, με όλη την εξεζητημένη επιστημονική τους κατάρτησι, είναι ακόμη ανίκανοι να κάνουν τακτικά ακριβείς προβλέψεις του καιρού, εκτός του ότι δεν μπορούν να προείπουν εκατοντάδες γεγονότα. Εν τούτοις η Βίβλος περιέχει κατά γράμμα εκατοντάδες προφητείες που έχουν αποδειχθή εκπληκτικά ακριβείς. Δεν δείχνει αυτό ότι ο μέγας αριστοτέχνης που είναι πίσω απ’ αυτές τις προφητείες ήταν Εκείνος που δήλωσε: «Εγώ είμαι ο Θεός και δεν υπάρχει άλλος· εγώ είμαι ο Θεός και ουδείς όμοιός μου· όστις απ’ αρχής αναγγέλλω το τέλος και από πρότερον τα μη γεγονότα»;—Ησ. 46:9, 10.
Πολλές από τις πιο σπουδαίες προφητείες της Βίβλου συνδέονται με το κεντρικό της θέμα: Η διεκδίκησις του Θεού μέσω της βασιλείας του υποσχεμένου «Σπέρματος». Για την αποφυγή κάθε αμφιβολίας ως προς την ορθή αποκάλυψι του «Σπέρματος», ‘ο Θεός ενέπνευσε πολλούς και διαφόρους προφήτες να δώσουν λεπτομέρειες για τη γέννησι, τη ζωή και το θάνατο του υποσχεμένου αυτού ελευθερωτού. Αυτές οι προφητείες για το «Σπέρμα», δηλαδή το «Μεσσία»—από τις οποίες έχουν μετρηθή 300 και πλέον—εκπληρώθηκαν όλες στον Ιησού Χριστό.a
Μερικοί με ελεύθερη σκέψι προσπάθησαν να δείξουν ότι ο Χριστός προσάρμοσε τον εαυτό του σ’ αυτές τις προφητείες κι έτσι επινόησε την εκπλήρωσι τους. Τα άτομα αυτά γενικά υπερηφανεύονται ότι είναι πολύ λογικά. Αλλ’ είναι ορθός συλλογισμός να ισχυρισθή κανείς ότι ο Ιησούς επινόησε τη γέννησι του στη Βηθλεέμ (Μιχ. 5:2· Ματθ. 2:1, 5, 6) από τη φυλή του Ιούδα (Γέν. 49:10· Λουκ. 3:23, 33) και σαν απόγονος του βασιλιά Δαβίδ;—Ησ. 9:7· Ματθ. 1:1.
Άλλοι μπορεί ν’ απαντήσουν ότι αν ο Ιησούς ήταν ο Υιός του Θεού και ζούσε προηγουμένως στον ουρανό, θα μπορούσε να φροντίση για την ανθρώπινη γέννησι του και να εκπληρώση αυτές τις προφητείες. Ναι, αλλά η χρησιμοποίησις αυτού του επιχειρήματος από κάποιον με ελεύθερη σκέψι θα ματαίωνε το σκοπό του, που είναι ακριβώς η άρνησις του ότι ο Ιησούς ήταν διαφορετικός από τους φυσιολογικούς ανθρώπους.
Και τι θα λεχθή για τις περιστάσεις του θανάτου του Ιησού: το ότι τον χτύπησαν, τον κάρφωσαν στο ξύλο, και (κάτι πολύ εξαιρετικό για ανθρώπους που εκτελούνται πάνω σ’ ένα ξύλο) δεν έσπασαν κανένα από τα οστά του; (Ησ. 50:6· Μιχ. 5:1· Ησ. 53:5· Ψαλμ. 34:20· Ματθ. 27:26, 30· Λουκ. 23:33· Ιωάν. 19:33-36) Μήπως ο Ιησούς επινόησε όλα αυτά τα πράγματα; Αδύνατον! Πρόκειται λοιπόν για αληθινές προφητείες, που γράφθηκαν 700 και πλέον χρόνια πριν από την εκπλήρωσί τους. Είναι πράγματι μια ισχυρή μαρτυρία, υπέρ της αξιοπιστίας της Βίβλου!
Μια από τις πιο αξιοσημείωτες προφητείες, προφητεία της οποίας η εκπλήρωσις είναι επαρκώς επιβεβαιωμένη από την κοσμική ιστορία, ήταν ότι ο Ιησούς προείπε την καταστροφή της Ιερουσαλήμ. Δεν επρόκειτο απλώς για μια πρόρρησι που θα μπορούσε να κάνη ένας έξυπνος πολιτικός προγνώστης έχοντας υπ’ όψιν τον ερεθισμό των Ιουδαίων κάτω από τη Ρωμαϊκή κυριαρχία. Η προφητεία του περιείχε λεπτομέρειες που δεν μπορούσε να τις προΐδη κανένας μελλοντολόγος. Ποιος μπορούσε να φαντασθή ότι, το 66 μ.Χ. ο Ρωμαίος διοικητής Κέστιος Γάλλος θα απέσυρε τα στρατεύματά του από την Ιερουσαλήμ «χωρίς κανένα λόγο μέσα στον κόσμο,» όπως το διετύπωσε ο Ιώσηππος, ακριβώς όταν η πόλις βρισκόταν στο σημείο να πέση στα χέρια του σαν ένα ώριμο δαμάσκηνο; Αλλά ο Ιησούς είχε προείπει αυτή την ευκαιρία για τα άτομα που θα έφευγαν απ’ αυτή την πολιορκημένη πόλι. (Λουκ. 21:20-22) Οι μαθητές του, που παρακολουθούσαν αυτό το σημείο, μπόρεσαν έτσι να διαφύγουν. Κατόπιν, μετά από τέσσερα χρόνια, το 70 μ.Χ. έλαβε χώρα η πλήρης καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του ναού της, όπως ακριβώς είχε προείπει και ο Ιησούς.—Λουκ. 19:41-44· Ματθ. 24:2.
Η προφητεία του Ιησού για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ του πρώτου αιώνα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για μας, διότι είναι συνυφασμένη με την προφητεία του Ιησού για το τέλος του παρόντος πονηρού συστήματος και την εγκαθίδρυσι της βασιλείας του Θεού στα χέρια του υποσχεμένου «Σπέρματος». Ακριβώς όπως ο Ιησούς έδωσε στους Χριστιανούς του πρώτου αιώνα ένα σημείο που τους έδωσε τη δυνατότητα να γνωρίσουν ότι το τέλος της Ιερουσαλήμ πλησίαζε κι έπρεπε να φύγουν για την ασφάλεια τους, έτσι έδωσε και στους Χριστιανούς που ζουν σήμερα το σημείο από το οποίο θα γνωρίσουν ότι η βασιλεία του πλησιάζει.
Ο Ιησούς, αφού μίλησε για διεθνείς πολέμους, μεγάλους σεισμούς, λοιμούς, ελλείψεις τροφίμων και διωγμούς των αληθινών Χριστιανών, είπε και για «στενοχωρία εθνών (όχι των Ιουδαίων μόνο)», και προείπε ότι οι άνθρωποι θα αποψυχούσαν «εκ του φόβου και προσδοκίας των επερχομένων δεινών εις την οικουμένην (όχι μόνο στην Ιερουσαλήμ)». (Λουκ. 21:10-19, 25, 26) Αυτές οι εκφράσεις και μόνο διαψεύδουν τον ισχυρισμό ότι η προφητεία του εκπληρώθηκε πλήρως με την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. Η προφητεία του προφανώς είχε πολύ ευρύτερη έκτασι και εκτεινόταν ως τον καιρό που όχι μόνο η αποστάτισσα Ιερουσαλήμ αλλά και όλες οι ψευδείς θρησκείες και το υπόλοιπο πονηρό σύστημα πραγμάτων του Σατανά θα καταστρέφοντο για ν’ ανοίξουν το δρόμο προς τη δίκαιη ‘νέα γη που προσμένομε κατά την υπόσχεσι αυτού (του Θεού).’—2 Πέτρου 3:13.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από το ερώτημα που έθεσαν στον Ιησού οι μαθητές του, δηλαδή: «Ειπέ προς ημάς πότε θέλουσι γείνει ταύτα, (Ο Ιησούς μόλις είχε μιλήσει για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ), και τι το σημείον της παρουσίας σου και της συντέλειας του αιώνος (του τέλους αυτού του κόσμου, Μετάφρασις Φίλλιπς);»—Ματθ. 24:3.
Μια άλλη απόδειξις ότι ο Ιησούς είχε υπ’ όψιν του κάτι περισσότερο από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, και για τον καιρό που θα ερχόταν πάλι με δύναμι και θα ιδρύετο η βασιλεία του Θεού, είναι η δήλωσίς του: «Και τότε θέλουσιν ιδεί τον Υιόν του ανθρώπου ερχόμενον εν νεφέλη μετά δυνάμεως και δόξης πολλής. . . Ίδετε την συκήν και πάντα τα δένδρα. Όταν ήδη ανοίξωσι, βλέποντες γνωρίζετε αφ’ εαυτών ότι ήδη το θέρος είναι πλησίον. Ούτω και σεις όταν ίδητε ταύτα γινόμενα, (πολέμους, σεισμούς, λοιμούς, ελλείψεις τροφίμων, διωγμούς των Χριστιανών, στενοχωρία εθνών), εξεύρετε ότι είναι πλησίον η βασιλεία του Θεού.»—Λουκ. 21:10-31.
Όσο βέβαιο ήταν το ότι η προφητεία του Ιησού για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ αποδείχθηκε αληθινή και στις παραμικρές λεπτομέρειές της, τόσο βέβαιο είναι ότι και η προφητεία του για το τέλος του παρόντος πονηρού συστήματος πραγμάτων θα εκπληρωθή. Από το 1914, βλέπομε άφθονα στοιχεία που δείχνουν ότι οι προφητείες του Ιησού που αναγράφονται στο κατά Ματθαίον, κεφάλαια 24 και 25, κατά Μάρκον, κεφάλαιον 13 και κατά Λουκάν, κεφάλαιον 21 είναι σε πορεία εκπληρώσεως. Ο Ιησούς, αφού είπε «πάντα δε ταύτα είναι αρχή ωδίνων,» πρόσθεσε: «Και θέλει κηρυχθή τούτο το ευαγγέλιον της βασιλείας εν όλη τη οικουμένη προς μαρτυρίαν εις πάντα τα έθνη, και τότε θέλει ελθεί το τέλος.»—Ματθ. 24:8, 14.
Ναι, ο σημερινός καιρός της «στενοχωρίας «προαναγγέλλει την εκπλήρωσι μιας ένδοξης ελπίδας. «Τούτο το ευαγγέλιον της βασιλείας» κηρύττεται σήμερα «εν όλη τη οικουμένη» από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτοί διακηρύττουν παγκοσμίως τα πιο μεγαλειώδη νέα, ότι σε λίγο η κυριαρχία του Ιεχωβά Θεού θα τύχη διεκδικήσεως και ότι ο σκοπός του για τη γη θα εκπληρωθή, όταν η Βασιλεία του «Σπέρματος», του Ιησού Χριστού, καταστρέψη τους άνομους και φροντίση να γίνεται το θέλημα του Θεού στη γη όπως και στον ουρανό. (Ματθ. 6:9, 10) Τότε, όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες που αγαπούν τη δικαιοσύνη, εκείνοι που θα επιζήσουν από το τέλος του παρόντος συστήματος και τα εκατομμύρια εκείνων που θα αναστηθούν, θα έχουν την ευκαιρία να ζουν για πάντα σε μια παραδεισιακή γη.—Ιωάν. 5:28, 29.
Αυτή είναι η θαυμάσια ελπίδα που εκθέτει η Βίβλος για το ανθρώπινο γένος. Οι φιλόσοφοι, οι επιστήμονες και οι πολιτικοί αυτού του κόσμου δεν μπορούν να δώσουν μια τέτοια ελπίδα. Γιατί, λοιπόν, να απορρίπτετε το μόνο βιβλίο της ελπίδας που υπάρχει σήμερα, ΤΗ ΒΙΒΛΟ; Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα είναι ευτυχείς να σας βοηθήσουν να γνωρίσετε καλύτερα τη Βίβλο.
[Υποσημειώσεις]
a Για ένα μερικό κατάλογο αυτών των Μεσσιανικών προφητειών, βλέπε το βιβλίο «Όλη η Γραφή είναι θεόπνευστος και Ωφέλιμος,» σελ. 343-345, Εκδόσεως της Εταιρίας Σκοπιά.
[Πλαίσιο στη σελίδα 16]
Η ΒΙΒΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΙ ΕΝΑ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ:
Τη διεκδίκησι της κυριαρχίας του Ιεχωβά Θεού και την τελική εκπλήρωσι του σκοπού του για τη γη, μέσω της βασιλείας του από τον Χριστό, το υποσχεμένο «Σπέρμα»
Η ΠΡΩΤΙΣΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ:
«Εν αρχή· . . .ο Θεός. . .»—Γέν. 1:1
Ο ΘΕΟΣ ΕΔΩΣΕ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΕΝΑ ΚΑΛΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ:
«Και είδεν ο Θεός πάντα όσα εποίησε· και ιδού, ήσαν καλά λίαν.»—Γέν. 1:31
Ο ΘΕΟΣ ΠΡΟΩΡΙΣΕ ΕΝΑ ΠΑΓΓΗΙΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ:
«Και είπε προς αυτούς ο Θεός, Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην και κυριεύσατε αυτήν.»—Γέν. 1:27, 28· 2:8
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΑΣΙΑΣΕ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΓΟΝΟΥΣ ΤΟΥ:
«Δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εισήλθεν εις τον κόσμον και δια της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτω διήλθεν ο θάνατος εις πάντας ανθρώπους.»—Ρωμ. 5:12
Ο ΘΕΟΣ ΥΠΟΣΧΕΘΗΚΕ ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΙ ΜΕΣΩ ΤΟΥ «ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ»:
«Εν τω σπέρματί σου [του Αβραάμ] θέλουσιν ευλογηθή πάντα τα έθνη της γης.»—Γέν. 22:17, 18· παράβαλε Γένεσι 3:15
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΥΠΟΣΧΕΜΕΝΟ «ΣΠΕΡΜΑ»:
«Προς δε τον Αβραάμ ελαλήθησαν αι επαγγελίαι και προς το σπέρμα αυτού· δεν λέγει, Και προς τα σπέρματα, ως περί πολλών, αλλ’ ως περί ενός, Και προς το σπέρμα σου, όστις είναι ο Χριστός.»—Γαλ. 3:16
Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΥΠΟ ΤΟ «ΣΠΕΡΜΑ» ΘΑ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟ ΣΚΟΠΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΓΗ:
«Ούτω λοιπόν προσεύχεσθε σεις· Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς· αγιασθήτω το όνομά σου· ελθέτω η βασιλεία σου· γενηθήτω το θέλημά σου, ως εν ουρανώ και επί της γης.»—Ματθ. 6:9, 10· Αποκ. 12:10
Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΤΑΣΙΑΣΤΩΝ ΘΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΤΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ:
«Ας καταισχυνθώσι και ας ταραχθώσι διαπαντός· και ας εντραπώσι και ας απολεσθώσι· και ας γνωρίσωσιν ότι συ, του οποίου το όνομα είναι Ιεχωβά, είσαι ο μόνος Ύψιστος επί πάσαν την γην.—Ψαλμ. 83:17, 18, ΜΝΚ
Η 1000-ετής ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΘΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΗΣΗ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΓΕΝΟΣ:
«Μακάριος και άγιος, όστις έχει μέρος εις την πρώτην ανάστασιν· επί τούτων ο θάνατος ο δεύτερος δεν έχει εξουσίαν, αλλά θέλουσιν είσθαι ιερείς του Θεού και του Χριστού και θέλουσι βασιλεύσει μετ’ αυτού χίλια έτη.»—Αποκ. 20:6
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΘΑ ΕΞΑΛΕΙΦΘΟΥΝ:
«Ιδού, η σκηνή του Θεού μετά των ανθρώπων, και θέλει σκηνώσει μετ’ αυτών, και αυτοί θέλουσιν είσθαι λαοί αυτού, και αυτός ο Θεός θέλει είσθαι μετ’ αυτών Θεός αυτών. Και θέλει εξαλείψει ο Θεός παν δάκρυον από των οφθαλμών αυτών, και ο θάνατος δεν θέλει υπάρχει πλέον, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θέλουσιν υπάρχει πλέον· Διότι τα πρώτα παρήλθον.»—Αποκ. 21:3, 4
Η ΤΑΞΙΣ ΘΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΘΗ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΤΕΛΙΚΑ ΘΑ ΤΥΧΗ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΣ:
«Ύστερον θέλει είσθαι το τέλος, όταν [ο Χριστός] παραδώση την βασιλείαν εις τον Θεόν και Πατέρα, όταν καταργήση πάσαν αρχήν και πάσαν εξουσίαν και δύναμιν. Διότι πρέπει να βασιλεύη εωσού θέση πάντας τους εχθρούς υπό τους πόδας αυτού. Έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος . . . Όταν δε υποταχθώσιν εις αυτόν τα πάντα, τότε και αυτός ο Υιός θέλει υποταχθή εις τον υποτάξαντα εις αυτόν τα πάντα, δια να ήναι ο Θεός τα πάντα εν πάσιν.»—1 Κορ. 15:24-28