Ναθαναήλ—Ένας Άνδρας Χωρίς Δόλον
ΘΑ ΗΤΑΝ πράγματι μεγάλη τιμή για έναν άνδρα να χαρακτηρισθή αληθινός Ισραηλίτης στον οποίον δεν υπάρχει δόλος. Αυτή η τιμή θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη, αν η επαινετική αυτή δήλωσις προήρχετο από κάποιον του οποίου η κρίσις ανεγνωρίζετο ως πολύ πιο ανώτερη από την κρίσι όλων των άλλων ανθρώπων. Ο Ναθαναήλ, που ήταν γνωστός και ως Βαρθολομαίος, απόλαυσε αυτή τη μεγάλη τιμή. Ο ίδιος ο Υιός του Θεού είπε σχετικά μ’ αυτόν: «Ιδού, αληθώς Ισραηλίτης, εις τον οποίον δόλος δεν υπάρχει.»—Ιωάν. 1:47.
Ο Ιησούς Χριστός είπε αυτά τα λόγια προτού γίνη ο Ναθαναήλ ένας από τους 12 αποστόλους. Σύμφωνα με την αφήγησι που έγραψε ο απόστολος Ιωάννης, ο Ιησούς είχε προσκαλέσει τον Φίλιππο να γίνη ακόλουθος του. Με τη σειρά του, ο Φίλιππος έψαξε και βρήκε τον φίλο του Ναθαναήλ, και του έφερε τη χαρούμενη είδησι: «Εκείνον τον οποίον έγραψεν ο Μωυσής εν τω νόμω και οι προφήται ευρήκαμεν, Ιησούν τον υιόν του Ιωσήφ, τον από Ναζαρέτ.»—Ιωάν. 1:45.
Αυτό φάνηκε απίστευτο στο Ναθαναήλ. Απάντησε: «Εκ Ναζαρέτ δύναται να προέλθη τι αγαθόν;» (Ιωάν. 1:46α) Χωρίς αμφιβολία, εγνώριζε τα λόγια της προφητείας του Μιχαία: «Και συ, Βηθλεέμ Εφραθά, η μικρά ώστε να ήσαι μεταξύ των χιλιάδων του Ιούδα, εκ σου θέλει εξέλθει εις εμέ ανήρ δια να ήναι ηγούμενος εν τω Ισραήλ· του οποίου αι έξοδοι είναι απ’ αρχής, από ημερών αιώνος.» (Μιχ. 5:2) Επομένως, δεν θα ήταν εύκολο γι’ αυτόν να δεχθή αμέσως το γεγονός ότι ο Μεσσίας θα συνεδέετο με τη γειτονική Ναζαρέτ της Γαλιλαίας. Η ερώτησις του Ναθαναήλ υπονοούσε ότι η πόλις δεν είχε τίποτε που να την συνιστούσε ως τόπον από τον οποίον θα μπορούσε κανείς να αναμένη κάτι πραγματικά καλό. Ασφαλώς, λοιπόν, η Ναζαρέτ δεν θα μπορούσε να είναι η πόλις από την οποία θα ερχόταν εκείνος τον οποίον προέλεγαν, ο Νόμος και οι Προφήτες.
Ο Φίλιππος δεν επιχειρηματολόγησε με τον Ναθαναήλ σχετικά με το ζήτημα αυτό, αλλά τον προσκάλεσε, «Έρχου και ίδε». Είναι προς έπαινό του το ότι ο Ναθαναήλ δεν άφησε την προκατάληψί του να τον εμποδίση να κάνη μια ειλικρινή έρευνα, αλλά ενήργησε σύμφωνα με την πρόσκλησι του φίλου του. Ο Ιησούς, όταν είδε τον Ναθαναήλ, είπε: «Ιδού, αληθώς Ισραηλίτης, εις τον οποίον δόλος δεν υπάρχει.» (Ιωάν. 1:46β, 47) Μολονότι όλοι οι απόγονοι του Ιακώβ είναι Ισραηλίτες δεν είναι όλοι Ισραηλίτες με την αληθινή σημασία της λέξεως. Το όνομα «Ισραήλ» σημαίνει «ανταγωνιστής [επιμένων] με τον Θεό» και δόθηκε στον Ιακώβ αφού είχε παλέψει μ’ έναν άγγελο για να λάβη μια ευλογία. Σε αντίθεσι με τον αδελφό του Ησαύ, ο Ιακώβ εκτιμούσε τα ιερά πράγματα και ήταν πρόθυμος να αγωνισθή σθεναρά για ν’ αποκτήση την εύνοια του Θεού. (Γεν. 32:22-28· Εβρ. 12:16) Ο Ναθαναήλ, λοιπόν, σαν αληθινός Ισραηλίτης, είχε πίστι και εκτίμησι για τις θείες υποσχέσεις. Ήταν ένας Ισραηλίτης όχι απλώς εκ γενετής αλλά με έργα και αλήθεια, εκδηλώνοντας το ίδιο είδος προσκολλήσεως στο θέλημα του Θεού που επέδειξε και ο προπάτοράς του Ιακώβ. Δεν υπήρχε τίποτα απατηλό, υποκριτικό ή μη ευθές στον Ναθαναήλ. Σύμφωνα με το χαρακτηρισμό του Ιησού Χριστού, ήταν ένας ευθύς άνθρωπος.
Πώς αντέδρασε ο Ναθαναήλ; Απάντησε με μια ερώτησι: «Πόθεν με γινώσκεις;» Δηλαδή, ποια βάσι είχε ο Ιησούς για να κάνη μια τέτοια δήλωσι; Τότε ήλθε η απάντησις του Υιού του Θεού: «Πριν ο Φίλιππος σε φωνάξη, όντα υποκάτω της συκής, ειδόν σε.» (Ιωάν. 1:48) Αμέσως ο Ναθαναήλ κατάλαβε. Υπήρχε κάτι σχετικά με την αιτία για την οποία ήταν κάτω από τη συκιά, που έδειχνε ότι ήταν πραγματικά ένας αληθινός Ισραηλίτης χωρίς δόλο. Έτσι, τα λόγια του Ιησού απετέλεσαν μια προσωπική μαρτυρία γι’ αυτόν, επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι ο ομιλητής κατείχε θαυματουργική γνώσι. Δεν γνωρίζομε αν ο Ναθαναήλ ενασχολείτο σε στοχασμό ή προσευχή κάτω από τα κλαδιά εκείνου του δένδρου. Εν τούτοις, το περιστατικό που συνδεόταν με τη συκιά ήταν τέτοιας φύσεως ώστε, προσέφερε στη διάνοια του Ναθαναήλ, μια σταθερή βάσι για ό,τι είπε γι’ αυτόν ο Υιός του Θεού,
Η επίδρασις των λόγων του Ιησού απομάκρυνε κάθε αμφιβολία από τη διάνοια και την καρδιά του Ναθαναήλ. Με πλήρη πίστι, δήλωσε: «Ραββί, συ είσαι ο Υιός του Θεού, συ είσαι ο Βασιλεύς του Ισραήλ.»—Ιωάν. 1:49.
Από τότε και στο εξής, ο Ναθαναήλ είδε να εκπληρώνωνται τα ακόλουθα λόγια του Ιησού Χριστού: «Επειδή σοι είπον· Ειδόν σε υποκάτω της συκής, πιστεύεις; Μεγαλήτερα τούτων θέλεις ιδεί.» (Ιωάν. 1:50) Σε μια γαμήλια εορτή στη γενέτειρα του την Κανά της Γαλιλαίας, ο Ναθαναήλ παρέστη μάρτυς του πρώτου θαύματος του Ιησού, της μεταβολής του νερού σε θαυμάσιο κρασί. (Ιωάν. 2:1-11· 21:2) Μαζί με τους 11 άλλους που διωρίσθηκαν αργότερα ως απόστολοι, ο Ναθαναήλ είδε τον Ιησού να θεραπεύη τους ασθενείς, να εκβάλλη δαιμόνια, ακόμη δε και ν’ ανασταίνη τους νεκρούς. Όπως οι άλλοι απόστολοι, έτσι και ο Ναθαναήλ είχε τη δύναμι να εκτελή θαύματα και να συμμετέχη στη διακήρυξι της συγκινητικής ειδήσεως: «Επλησίασεν η βασιλεία των ουρανών.» (Ματθ. 10:1-8) Επί πλέον, ο Ναθαναήλ ωφελήθηκε από τη διδασκαλία και την εκπαίδευσι που προσέφερε ο Ιησούς στη διάρκεια της πορείας της επίγειας διακονίας του Χριστού.
Όπως ακριβώς ο Υιός του Θεού γνώριζε ποιος ήταν ο Ναθαναήλ στην καρδιά του, έτσι γνωρίζει τα πραγματικά ελατήρια όλων εκείνων που σήμερα ομολογούν ότι είναι μαθητές του. (Αποκ. 2:23) Είθε κι εμείς, λοιπόν, να προσπαθούμε να είμεθα άτομα χωρίς δόλο κι έτσι, σαν τον Ναθαναήλ, να δούμε πράγματα μεγαλύτερα από κείνα που είδαμε όταν κάναμε την πρώτη μας ομολογία πίστεως στον Ιεχωβά Θεό και στον Υιό του.