Ο Ναθαναήλ​—Ένας Απόστολος;

ΑΝΑΜΕΣΑ στις πολλές ξεχωριστές πληροφορίες, που ο Ιωάννης κατέγραψε για μας στο ευαγγέλιο του, είναι τα όσα λέγει για τον Ναθαναήλ. Κανένας από τους άλλους ευαγγελιστάς, που είναι γνωστοί ως συνοπτικοί, δεν αναφέρει το όνομα· και όμως προεξέχει εμφανώς στον Ιωάννη, κεφάλαιο πρώτο, στο κεφάλαιο δε εικοστό πρώτο αναφέρεται με τους αποστόλους του Ιησού στην παραλία της θαλάσσης της Τιβεριάδος ή θαλάσσης της Γαλιλαίας. Ποιος ήταν ο Ναθαναήλ;

Ο Ιωάννης παρουσιάζει τον Ναθαναήλ απ’ αυτή την αρχή της διακονίας του Ιησού, ακριβώς μετά την πρόσκλησι που έκαμε ο Ιησούς στον Φίλιππο να γίνη ακόλουθός του: «Ήτο δε ο Φίλιππος από Βηθσαϊδά, εκ της πόλεως Ανδρέου και Πέτρου. Ευρίσκει Φίλιππος τον Ναθαναήλ», προφανώς αμέσως αναζητώντας τον ιδιαίτερο φίλο του για να του μεταδώση τα αγαθά νέα: «Εκείνον τον οποίον έγραψεν ο Μωυσής εν τω νόμω και οι προφήται, ευρήκαμεν, Ιησούν τον υιόν του Ιωσήφ τον από Ναζαρέτ. Και είπε προς αυτόν ο Ναθαναήλ, Εκ Ναζαρέτ δύναται να προέλθη τι αγαθόν; Λέγει προς αυτόν ο Φίλιππος, Έρχου και ιδέ.»

Φαίνεται ότι ο Ιησούς ανεγνώρισε τον Ναθαναήλ πρώτος λέγοντας του: «Ιδού αληθώς Ισραηλίτης, εις τον οποίον δόλος δεν υπάρχει.» Ο χαιρετισμός αυτός έκαμε τον Ναθαναήλ να απορήση και να πη: «Πόθεν με γινώσκεις; Απεκρίθη ο Ιησούς, και είπε προς αυτόν, Πριν ο Φίλιππος σε φωνάξη, όντα υποκάτω της συκής, είδόν σε. Απεκρίθη ο Ναθαναήλ και λέγει προς αυτόν, Ραββί, συ είσαι ο Υιός του Θεού, συ είσαι ο βασιλεύς του Ισραήλ. Απεκρίθη ο Ιησούς και είπε προς αυτόν, Επειδή σοι είπον, Είδόν σε υποκάτω της συκής, πιστεύεις; μεγαλήτερα τούτων θέλεις ιδεί.»​—Ιωάν. 1:43-51.

Ο Ναθαναήλ πρέπει να ήταν ένας εξέχων Ισραηλίτης για ν’ απευθυνθή έτσι προς αυτόν ο Ιησούς. Το ότι είχε βαθιά γνώσι των Γραφών, επίσης, φαίνεται από τα λόγια του Φιλίππου προς αυτόν.

Ο Ναθαναήλ είναι περισσότερο γνωστός από την ερώτησί του, «Εκ Ναζαρέτ δύναται να προέλθη τι αγαθόν;» Επί τέλους, μπορεί να είχε σκεφθή ότι η πόλις της Ναζαρέτ δεν ανεφέρετο στις Γραφές του. Αλλά ήταν άνθρωπος με ευρεία αντίληψι, όπως εφάνη από την προθυμία του να ‘έλθη και να ιδή.’ Και αφού είδε και άκουσε ο ίδιος, ο Ναθαναήλ αμέσως ωμολόγησε, «Ραββί, συ είσαι ο Υιός του Θεού, συ είσαι ο βασιλεύς του Ισραήλ»​—και ήταν αναμφιβόλως μεταξύ των πρώτων που το έπραξαν αυτό.

Είναι αξιοσημείωτον ότι, όταν γίνεται λόγος για κείνους που ήσαν με τον Ιησού στην παραλία της θαλάσσης της Τιβεριάδος ένα πρωί μετά την ανάστασί του, μόνον ο Ιωάννης αναφέρει τον Ναθαναήλ μεταξύ άλλων τεσσάρων που είναι απόστολοι, και προσθέτει ότι ο Ναθαναήλ ήταν «από Κανά της Γαλιλαίας.» Από τη Γαλιλαία προήρχοντο οι ένδεκα απόστολοι του Ιησού, και μη λησμονείτε ότι ήταν στην αρχή της διακονίας του, όταν εκάλεσε εκείνους που έγιναν απόστολοι του, οπότε συνήντησε ο Ιησούς τον Ναθαναήλ.—Ιωάν. 21:2.

Αν πραγματικά ο Ναθαναήλ ήταν απόστολος, τότε με ποιο όνομα τον καταγράφουν οι άλλοι Ευαγγελισταί, αφού δεν αναφέρουν το όνομα Ναθαναήλ; Όλες οι ενδείξεις δείχνουν το όνομα Βαρθολομαίος—άποψις την οποία συμμερίζονται σχεδόν όλα τα κυριώτερα έργα παραπομπών της Αγγλικής Βίβλου. Γιατί έτσι; Από την αναγραφή του Ιωάννου φαίνεται ότι ο Φίλιππος και ο Ναθαναήλ ήσαν στενοί φίλοι, έχει δε μεγάλη σημασία το ότι οι άλλοι Ευαγγελισταί αναφέρουν πάντοτε τον Φίλιππο και τον Βαρθολομαίο μαζί, όταν ονομάζουν τους δώδεκα. Επί πλέον, βρίσκομε ότι όπως ακριβώς αυτοί δεν αναφέρουν τον Ναθαναήλ, ούτε ο Ιωάννης αναφέρει τον Βαρθολομαίο.​—Ματθ. 10:3· Μάρκ. 3:18· Λουκ. 6:14.

Τότε, πώς εξηγούμε τα δύο ονόματα, Ναθαναήλ και Βαρθολομαίος; Ναθαναήλ είναι προφανώς το ιδιαίτερο όνομά του, εκείνο που του έδωσαν οι γονείς του, ενώ Βαρθολομαίος είναι το όνομα με το οποίον συνήθως τον ωνόμαζαν. Γιατί; Διότι Βαρθολομαίος κατά γράμμα σημαίνει «υιός του Τολμαί.» Αυτό είναι σύμφωνο με τον τρόπο που ο Ιησούς προσφωνούσε τον Πέτρο καμμιά φορά, είτε ως «Σίμων υιέ του Ιωνά» ή «Σίμων Ιωνά». Σημειώστε, επίσης, πώς η αναγραφή παρουσιάζει τον συνταξιδιώτη του Παύλου: «Και ο Ιωσής ο επονομασθείς υπό των αποστόλων Βαρνάβας [ή βαρ του Νάβας] (το οποίον μεθερμηνευόμενον είναι, υιός παρηγορίας).» Ούτε μπορούμε να παραβλέψωμε το γεγονός ότι ο Ματθαίος ήταν, επίσης, γνωστός ως Λευί και ο Θωμάς ως Δίδυμος.​—Ματθ. 16:17· Ιωάν. 21:15· Πράξ. 4:36.

Έτσι είναι φανερό ότι ο Ναθαναήλ ήταν απόστολος, που φαίνεται ως Βαρθολομαίος σε όλες τις αναγραφές των ονομάτων των αποστόλων, στις οποίες περιλαμβάνεται και εκείνη που βρίσκεται στις Πράξεις 1:13.