Είναι η Τήρησις του Σαββάτου για τους Χριστιανούς;
Διέταξαν ο Ιησούς και οι απόστολοι την τήρησι του σαββάτου; Ποια πρέπει να είναι η θέσις ενός Χριστιανού σ’ αυτό το ζήτημα;
ΤΟ έτος 1610, ένας άνθρωπος, σ’ έναν τόπο που λέγεται τώρα Ηνωμένες Πολιτείες, μπορεί να εμαστιγώνετο επειδή παρέβη ένα νόμο Κυριακής αργίας. Στο 1961 άνθρωποι μπορεί γι’ αυτό και τώρα να συλληφθούν και να τιμωρηθούν σε μερικές κοινότητες. Καλοπροαίρετοι θρησκευτικοί άνθρωποι έκαμαν να θεσπισθούν τέτοιοι νόμοι διότι επίστευαν ειλικρινά ότι η τήρησις του σαββάτου αποτελεί θεμελιώδη απαίτησι της Χριστιανοσύνης. Αλλ’ η περί Κυριακής νομοθεσία επήγασε από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία πριν από δεκαέξη αιώνες και πλέον. Σύμφωνα με τον Βιβλικό Νόμο του Κλαρκ, άρχισε, όταν «ο Μέγας Κωνσταντίνος εθέσπισε διάταγμα προς όλους τους δικαστάς και τους κατοίκους των πόλεων ν’ αναπαύωνται στη σεβαστή μέρα του Ηλίου.» Αφού αυτή η πρώτη μέρα της εβδομάδος ήταν η μέρα που οι ειδωλολάτραι Ρωμαίοι είχαν αφιερώσει στην ηλιολατρία, γιατί τότε οι λεγόμενοι Χριστιανοί την τηρούν ως σαββατιαία και άγια μέρα;
ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
Εκείνοι που πιστεύουν ότι η Κυριακή είναι το σάββατον των Χριστιανών, όταν αντιμετωπίζουν το γεγονός ότι η Κυριακή ήταν μια άγια μέρα για τους λάτρεις του Μίθρα, θ’ αρνηθούν ότι έχουν υιοθετήσει την ημέρα αυτή από τους ειδωλολάτρας. Ο ισχυρισμός των είναι ότι αυτή η πρώτη μέρα της εβδομάδος είναι η «ημέρα του Κυρίου» διότι αυτή ήταν η μέρα της αναστάσεως του Ιησού. Πιστεύουν ότι οι Χριστιανοί υποτίθεται ότι τηρούν αυτή τη μέρα για να γιορτάσουν το θαυμαστό αυτό γεγονός. Ισχυρίζονται ότι εφόσον οι απόστολοι συνηθροίσθησαν τη μέρα της αναστάσεως του Ιησού, που ήταν Κυριακή, και μετά μια εβδομάδα την ίδια μέρα, αυτό αποδεικνύει ότι τηρούσαν την πρώτη μέρα της εβδομάδος ως το Χριστιανικό σάββατο.—Ιωάν. 20:19.
Είναι, όμως, αυτό ένα πραγματικά λογικό συμπέρασμα; Μήπως δεν ήταν κάτι φυσικό για τους ακολούθους του Ιησού να συναθροισθούν μετά το άκουσμα περί αναστάσεώς του; Δεν είναι λογικό που ήθελαν να συναχθούν και να το συζητήσουν αυτό; Αν ο Ιησούς προέθετο να τους κάμη ν’ αρχίσουν να τηρούν αυτή τη μέρα ως σάββατο για να γιορτάζουν την ανάστασί του, γιατί δεν είπε κάτι γι’ αυτό όταν προσήλθε προσωπικά στη σύναξί τους εκείνη τη μέρα; Τότε θα ήταν ο καιρός και η ευκαιρία να διατάξη την τήρησι του σαββάτου για τους Χριστιανούς, αν ο Θεός το απαιτούσε απ’ αυτούς, αλλά δεν υπάρχει τίποτα στη Γραφή που να υπαινίσσεται ότι είπε κάτι γι’ αυτό.
Εκείνη η σύναξις έγινε σε προχωρημένη ώρα της ημέρας και μας λέγεται ότι «και μεθ’ ημέρας οκτώ πάλιν ήσαν έσω οι μαθηταί αυτού.» (Ιωάν. 20:26) Ας υποθέσωμε ότι η μέτρησις άρχιζε από την Κυριακή κι έτσι οι οκτώ μέρες θα ετελείωναν την επόμενη Κυριακή. Μήπως αυτό σημαίνει ότι οι μαθηταί δεν είχαν συναθροίσεις μεταξύ των δύο αυτών ημερών; Λόγω των σοβαρών γεγονότων, που συνέβησαν τότε ακριβώς, είναι πάρα πολύ παράλογο να συμπεράνωμε ότι ανέμεναν μια ολόκληρη εβδομάδα προτού συναχθούν και πάλι. Η απλή, λοιπόν, μνεία περί συνάξεως των μαθητών την πρώτη μέρα της εβδομάδος, όταν ανεστήθη ο Ιησούς και μετά μια εβδομάδα την ίδια μέρα, δεν αποδεικνύει την τήρησι του σαββάτου εκείνη τη μέρα, ούτε δε και η παρουσία του Ιησού με αυτούς τότε το αποδεικνύει αυτό. Ας σημειωθή ότι ήταν μια συνήθης μέρα της εβδομάδος τότε που ήταν παρών ο Ιησούς μαζί τους σε μια άλλη σύναξι, σαράντα μέρες μετά την ανάστασί του, στον καιρό της αναλήψεώς του προς τον Πατέρα του.—Πράξ. 1:3, 6.
Ό,τι αναγράφεται στις Πράξεις 20:7 και 1 Κορινθίους 16:2 χρησιμοποιείται από τους Σαββατιστάς για ν’ αποδειχθή ότι οι απόστολοι ανεγνώριζαν την πρώτη μέρα της εβδομάδος ως ημέραν σαββάτου. Το πρώτο εδάφιο αναφέρει ότι ο Παύλος και μερικοί Χριστιανοί στην Τρωάδα είχαν συμφάγει εκείνη τη μέρα. Αφού ο Ιησούς δεν εδίδαξε στους ακολούθους του να συνέρχωνται την πρώτη μέρα της εβδομάδος ως τακτική τήρησι της μέρας εκείνης, πρέπει να συμπεράνωμε ότι η συνάθροισις των Χριστιανών στην Τρωάδα, την πρώτη μέρα της εβδομάδος δεν έγινε για την τηρήση της Κυριακής ως σαββάτου, αλλά για Χριστιανική συναναστροφή για γεύμα, διότι ο Παύλος θ’ αναχωρούσε την επόμενη μέρα για την Άσσον.
Το εδάφιον 1 Κορινθίους 16:2 λέγει: «Κατά την πρώτην της εβδομάδος έκαστος υμών ας εναποθέτη παρ’ εαυτώ, θησαυρίζων ό,τι αν ευπορή· ώστε όταν έλθω, να μη συνάγωνται τότε συνεισφοραί.» Πώς, το γεγονός ότι οι Κορίνθιοι έλαβαν εντολή ν’ αποταμιεύουν εισφορές την πρώτη μέρα της εβδομάδος αποδεικνύει ότι ετήρουν εκείνη τη μέρα ως σάββατο; Οι εισφορές απεταμιεύοντο κατ’ οίκον, όχι σ’ έναν τόπο συναθροίσεων. Την πρώτη μέρα της εβδομάδος, προτού τα έξοδα της εβδομάδος θίξουν τα χρήματά τους, θα ήταν ο κατάλληλος καιρός να τεθή κατά μέρος μια εισφορά. Αυτό, επίσης, θα ήταν καλύτερο από μια αναμονή ως το τελευταίο λεπτό, προτού ο Παύλος έλθη να συλλέξη κάτι βεβιασμένα. Έτσι, η απόδειξις είναι ως προς τον προσωπικό προϋπολογισμό που έπρεπε να κάνουν οι Κορίνθιοι, και όχι ως προς την τήρησι του σαββάτου.
Η τήρησις της Κυριακής, ως ημέρας σαββάτου προς ανάπαυσιν σε ανάμνησι της αναστάσεως του Ιησού, δεν έχει καμμιά υποστήριξι από την Αγία Γραφή. Το ίδιο μπορεί να λεχθή και για οποιαδήποτε σύγκρισι που μπορεί να γίνη μεταξύ αυτής και της τηρήσεως του σαββάτου ως της εβδόμης ημέρας που μνημονεύεται στις Δέκα Εντολές. Σημειώστε τι λέγει πάνω σ’ αυτό Η Λαϊκή και Κριτική Βιβλική Εγκυκλοπαιδεία: «Δεν μπορούμε να βρούμε ούτε το ελάχιστο ίχνος νόμου ή αποστολικού κανόνος που να εθέσπιζε την τήρησι της ‘ημέρας του Κυρίου’· ούτε υπάρχει στη Γραφή καμμιά νύξις περί αντικαταστάσεως του Ιουδαϊκού σαββάτου από αυτήν.» Εφόσον λείπει τελείως Γραφική απόδειξις περί τηρήσεως Κυριακής-σαββάτου από τους Χριστιανούς, πρέπει να συμπεράνωμε ότι είναι εμπνευσμένη από την επιρροή των ηλιολατρών.
Η ΤΗΡΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Εφόσον η τήρησις της Κυριακής ως σαββατιαίας ημέρας αναπαύσεως δεν διατάσσεται ούτε και υποδεικνύεται καν από τις Γραφές, τι να λεχθή ως προς το Σάββατο; Απαιτείται από τους Χριστιανούς να το τηρούν ως σάββατο λόγω του ότι είναι η εβδόμη μέρα που μνημονεύεται στην τέταρτη από τις Δέκα Εντολές;
Μολονότι η τέταρτη εντολή παραγγέλλει την τήρησι της εβδόμης ημέρας ως σαββατιαίας αναπαύσεως, πρέπει να έχωμε υπ’ όψιν ότι οι Δέκα Εντολές αποτελούσαν μέρος του νόμου, που είχε δοθή στο έθνος Ισραήλ στο Όρος Σινά. Αυτή η διαθήκη του νόμου δεν είχε δοθή σε κανένα άλλο λαό, σχετικά δε με την τήρησι του σαββάτου που περιείχετο σ’ αυτήν, ο Μωυσής είπε: «Ενθυμού, ότι ήσο δούλος εν τη γη της Αιγύπτου· και Ιεχωβά ο Θεός σου σε εξήγαγεν εκείθεν εν χειρί κραταιά και εν βραχίονι εξηπλωμένω· δια τούτο Ιεχωβά ο Θεός σου προσέταξεν εις σε να φυλάττης την ημέραν του σαββάτου.» (Δευτ. 5:15, ΜΝΚ) Το σάββατον είχε δοθή στους Ισραηλίτας για να γιορτάζουν την ανάμνηση της απελευθερώσεώς των και ν’ αποτελή ένα σημείο της σχέσεως διαθήκης των με τον Θεό. (Έξοδ. 31:16, 17) Αυτό δεν μπορεί να λεχθή για τους Χριστιανούς.
Οι Χριστιανοί δεν υπόκεινται στη διαθήκη του νόμου, διότι ο Χριστός εξεπλήρωσε εκείνον τον νόμο όταν απέθανε πάνω στο ξύλο του μαρτυρίου. «Επειδή το τέλος του νόμου είναι ο Χριστός.» (Ρωμ. 10:4) Δεν υπάρχει δικαιολογία στις Γραφές για τον διαχωρισμό των Δέκα Εντολών από το υπόλοιπον της διαθήκης του νόμου και για ισχυρισμό ότι η διαθήκη δεν ετερματίσθη από τον Ιησού αλλ’ είναι δεσμευτική για τους Χριστιανούς. Ο απόστολος Παύλος έγραψε δια μακρών για τη διαθήκη του νόμου και για το πώς αυτή ετερματίσθη αλλ’ ούτε μια λέξις δεν ελέχθη για το ότι οι Δέκα Εντολές αποτελούν χωριστό ηθικό νόμο που είναι αιώνια δεσμευτικός, το δε υπόλοιπον του νόμου αποτελεί τελετουργικόν νόμον ο οποίος έληξε.
Στην επιστολή προς Ρωμαίους 7:6 ο Παύλος λέγει ότι οι Χριστιανοί ‘απηλλάγησαν από τον νόμον’, και στο επόμενο εδάφιο αναφέρεται στη δεκάτη εντολή χωρίς να τονίζη ότι την θεωρούσε ως ένα χωριστό νόμο. Κατόπιν στο δέκατο τρίτο κεφάλαιο της προς Ρωμαίους επιστολής μνημονεύει διάφορες εντολές του Δεκαλόγου και τονίζει ότι όλες αυτές έχουν εκπληρωθή από τη νέα εντολή που έδωσε ο Ιησούς «να αγαπάτε αλλήλους».—Ρωμ. 13:9, 10· Ιωάν. 13:34· Ματθ. 22:39, 40.
Θα μπορούσε, επίσης, να σημειωθή ότι στην επί του όρους ομιλία ο Ιησούς παραθέτει από τις Δέκα Εντολές καθώς κι απ’ το υπόλοιπον του Νόμου χωρίς να κάνη καμμιά διάκρισι μεταξύ αυτών.—Ματθ. 5:21-44.
Το γεγονός ότι ο Ιησούς ετήρει το σάββατον δεν σημαίνει ότι έδωσε το παράδειγμα στους Χριστιανούς για να το τηρούν. Ήταν ανάγκη να το τηρήση εκείνος, διότι είχε γεννηθή υπό την διαθήκη του νόμου και, ως τότε που την εξεπλήρωσε με τον θυσιαστικό του θάνατο, ήταν υποχρεωμένος να τηρήση όλον τον Νόμο. Αν οι Χριστιανοί πρέπει να τηρούν το σάββατο επειδή το ετήρει εκείνος, τότε πρέπει να τηρούν και ολόκληρο τον Νόμον όπως κι εκείνος τον ετήρησε, γνωρίζομε δε από τις Γραφές ότι αυτό δεν απαιτείται από τους Χριστιανούς.
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ
Δεν υπάρχει ρητή δήλωσις στις Γραφές που να λέγη ότι οι Χριστιανοί, μετά την Πεντηκοστή, εξακολουθούσαν να τηρούν την εβδόμη μέρα της εβδομάδος ως σάββατον. Μερικοί μπορεί να επικαλεσθούν τις περιπτώσεις, που αναγράφονται στο βιβλίο των Πράξεων, όταν ο απόστολος Παύλος επήγαινε στις συναγωγές το σάββατον, αλλά πώς αυτό αποδεικνύει ότι ετηρούσε το σάββατο; Αν επήγαινε στη συναγωγή από υπακοή στον σαββατιαίο νόμο που απαιτούσε από τους Ιουδαίους να τηρούν άγια συνάθροισι ή συνέλευσι εκείνη τη μέρα, δεν θα έδειχνε μ’ αυτό ότι ήταν ακόμη υπό τον νόμον; Αφ’ ετέρου, αν τηρούσε το σάββατον, όχι ως Ιουδαίος, αλλ’ ως Χριστιανός, δεν φαίνεται παράδοξο το ότι επροτίμησε να συναθροίζεται μάλλον μ’ εκείνους που δεν επίστευαν στον Χριστό παρά με τους συγ-Χριστιανούς του;
Ο λόγος, για τον οποίον ο Παύλος επήγαινε στη συναγωγή τα σάββατα, δεν ήταν το ότι τηρούσε το σάββατο, αλλ’ ότι εγνώριζε πως εκεί ήταν ο τόπος του να κηρύξη τ’ αγαθά νέα για τη βασιλεία του Θεού και τον Υιόν του Θεού σ’ ένα μεγάλο αριθμό Ιουδαίων. Έτσι, στις Πράξεις 17:1, 2, βρίσκομε τον Παύλο να εκπληρώνη την αποστολή του στη Χριστιανική διακονία μάλλον παρά να τηρή το σάββατο με άτομα που εθεωρούντο ακόμη δεσμευμένα στον Μωσαϊκό νόμο. «Και κατά την συνήθειάν του ο Παύλος εισήλθε προς αυτούς, και τρία σάββατα διελέγετο μετ’ αυτών από των γραφών.»
Μερικοί μπορεί να επικαλεσθούν αυτό που είπε ο Ιησούς στο κατά Ματθαίον 24:20 ως απόδειξιν του ότι οι Χριστιανοί θα τηρούσαν το σάββατο. «Προσεύχεσθε δε δια να μη γείνη η φυγή υμών εν χειμώνι, μηδέ εν σαββάτω.» Πρέπει να ληφθή υπ’ όψιν ότι ο Ιησούς μιλούσε σε Ιουδαίους ακολούθους, οι οποίοι εγνώριζαν καλά τη μεγάλη δυσκολία στο να προσπαθή κανείς να ταξιδέψη σάββατο λόγω των περιορισμών που κρατούσαν τους Ιουδαίους σε ακτίνα 2.000 πήχεων από τι πόλεις των εκείνη τη μέρα.
Αποτελούσε συνήθεια του Ιησού να δίνη παραδείγματα στις διδασκαλίες του με πράγματα, στα οποία ο λαός των ημερών του ήταν πλήρως κατατοπισμένος. Σ’ αυτή την περίπτωσι εξέλεξε τη μεγάλη δυσκολία που θα εδοκίμαζε οποιοσδήποτε στην εποχή του προσπαθώντας να διανύση μια μεγάλη απόστασι στην Παλαιστίνη στη διάρκεια του χειμώνος ή το σάββατο. Η φυγή για ασφάλεια έπρεπε, λοιπόν, να γίνη προτού έλθη ο καιρός οπότε θα ήταν σχεδόν αδύνατον. Η συμβουλή του ακολουθήθηκε από τους Χριστιανούς λίγο πριν από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ στο έτος 70 μ.Χ. Αυτοί δεν παρέμειναν στην πόλι ως τότε που τα Ρωμαϊκά στρατεύματα υπό τον Τίτον την περιεκύκλωσαν, εμποδίζοντας όλους από το να φύγουν, αλλ’ εκείνοι έφυγαν ενόσω ήταν ακόμη καιρός. Η χρησιμοποίησις του σαββάτου και του χειμώνος ως παραδειγμάτων από μέρος του Ιησού έθεσε έντονα την άποψί του στους Ιουδαίους ακροατάς του, αλλ’ αυτό δεν αποδεικνύει ότι ανεμένετο από τους Χριστιανούς να τηρούν το σάββατο στους μελλοντικούς αιώνες. Η τήρησις του σαββάτου ούτε καν εξητάσθη εκεί. Δεν υπάρχει ένδειξις στα λόγια του Ιησού που ν’ αποδεικνύη ότι οι Χριστιανοί είναι υποχρεωμένοι να τηρούν το σάββατον.
Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΕΣΙΣ
Εφόσον δεν υπάρχει ένδειξις στις Γραφές ότι οι Χριστιανοί διετάχθησαν να τηρούν σάββατα ή ότι το σάββατον ετηρείτο στην εποχή των αποστόλων μετά την Πεντηκοστή, τι θέσι πρέπει να λάβη ένας Χριστιανός; Μπορεί Γραφικώς να λάβη τη θέσι του ότι η τήρησις του σαββάτου δεν αποτελεί Χριστιανική απαίτηση. Αυτό καθίσταται πρόδηλον από τη δήλωσι του Παύλου στην επιστολή προς Κολοσσαείς 2:16, 17: «Ας μη σας κρίνη λοιπόν μηδείς δια φαγητόν ή δια ποτόν, ή δια λόγον εορτής ή νεομηνίας ή σαββάτων· τα οποία είναι σκιά των μελλόντων, το σώμα όμως είναι του Χριστού.»
Η διαθήκη του νόμου με την τήρησι των νεομηνιών και των σαββάτων, περιλαμβανομένου και του σαββάτου της εβδόμης ημέρας, ήταν σαν μια σκιά που ωδηγούσε στον Χριστό κι ετελείωνε σ’ αυτόν. Επειδή δεν εισήρχετο στη Χριστιανική Εποχή για να υποχρεώση τους Χριστιανούς να το τηρούν, γι’ αυτό η τήρησις του σαββάτου δεν μετεφέρθη στη Χριστιανική Εποχή. Γι’ αυτόν τον λόγο η τήρησις του σαββάτου δεν μνημονεύεται από το Χριστιανικόν ιθύνον σώμα της Ιερουσαλήμ ως απαίτησις για τους μη Ιουδαίους Χριστιανούς, μολονότι εμνημονεύθησαν διάφορα άλλα πράγματα. Η αναγραφή τούτου είναι στις Πράξεις 15:19, 20. Ούτε εκεί ούτε στις μετέπειτα οδηγίες προς αυτούς έγινε οποιαδήποτε μνεία περί τηρήσεως του σαββάτου, πράγμα που ασφαλώς θα εγίνετο, αν ήταν ζωτικό για τη Θεία επιδοκιμασία.
Ο απόστολος Παύλος είπε: «Δεν συνεστάλην να αναγγείλω προς εσάς πάσαν την βουλήν του Θεού.» (Πράξ. 20:27) Παρ’ όλες τις συμβουλές και οδηγίες που είχε δώσει στη Χριστιανική εκκλησία, δεν είπε τίποτα για την τήρησι του σαββάτου ως κάτι που απητείτο για τους Χριστιανούς. Στις επιστολές του προς τον Τιμόθεο και τον Τίτο εκθέτει λεπτομερώς πράγματα που απαιτούνται από άτομα διωρισμένα σε θέσεις επισκοπήσεως της Χριστιανικής εκκλησίας, αλλά δεν μνημονεύει τίποτα περί τηρήσεως σαββάτου. Εφόσον ‘ανήγγειλε πάσαν την βουλήν του Θεού’ για τους Χριστιανούς αλλά δεν εμνημόνευσε την τήρησι του σαββάτου, πρέπει να συμπεράνωμε ότι ο Θεός δεν το απαιτεί αυτό από τους Χριστιανούς.—1 Τιμ. 3:2-7· Τίτον 1:7-9.
Οι Ιουδαίοι ακόλουθοι του Ιησού μετά την Πεντηκοστή έπαυσαν την τήρησι ημερών και εποχών. Το ίδιο έκαμαν κι οι Εθνικοί, που εγκατέλειψαν ειδωλολατρικές θρησκείες, όταν έγιναν Χριστιανοί. Ελάτρευαν και υπηρετούσαν τον Θεό κάθε μέρα, όχι μόνο μια μέρα την εβδομάδα. Το να τηρούν αυτοί μια μέρα της εβδομάδος ως σάββατον θ’ αποτελούσε μεταστροφή των προς τα στοιχειώδη πράγματα και υποδούλωσί των σ’ αυτά, ως τονίζει ο Παύλος στην επιστολή προς Γαλάτας 4:9, 10 και 5:1.
Η εβδομαδιαία τήρησις του σαββάτου ανήκε στο έθνος Ισραήλ και στο παρελθόν. Οι Χριστιανοί δεν ζουν στο παρελθόν, αλλά ζουν για το μέλλον, οπότε η χιλιετής βασιλεία του Χριστού, η οποία εξεικονίσθη από το σάββατο, θα φέρη ανάπαυσι και ειρήνη στο ευπειθές ανθρώπινο γένος. Αντί να τηρούν αυτοί ένα εβδομαδιαίο σάββατο, αποβλέπουν στο μεγάλο αυτό σάββατο της αναπαύσεως υπό τον ‘Κύριον του σαββάτου.’—Ματθ. 12:8.