καλός τρόπος να εκπαιδεύσουν τα τέκνα των στη Χριστιανική διακονία είναι να τα κάμουν ν’ αρχίσουν την από σπίτι σε σπίτι διανομή των περιοδικών Η Σκοπιά και Ξύπνα! (Πράξ. 20:20) Αυτό είναι ένα υγιές έργο, στο οποίο μπορούν εύκολα να ενασχοληθούν τα παιδιά και που γενικά παράγει καλά αποτελέσματα, καθιστώντας ικανούς ειλικρινείς ερευνητάς να μάθουν για τη βασιλεία του Θεού. Γονείς, βοηθείτε μήπως τα τέκνα σας να έχουν κατάλληλα λόγια για κάθε περιοδικό, ώστε οι παρουσιάσεις των να είναι και αποτελεσματικές και μεταδοτικές γνώσεως; Ναι, το να διδάσκη ο γονεύς τα τέκνα του είναι πρωταρχική του ευθύνη και αμφότεροι οι γονείς πρέπει να συμμετέχουν σ’ αυτήν πλήρως. Αυτή η διδασκαλία και εκπαίδευσις από μέρους των γονέων οδηγεί στην οικογενειακή ωριμότητα.—Εφεσ. 4:13, 14.

15. (α) Διευκρινίστε την ευθύνη των γονέων εν σχέσει με την εφαρμογή των Βιβλικών αρχών. (β) Πώς πρέπει να γίνεται η πειθαρχική διαπαιδαγώγησις;

¹⁵ Εν τούτοις, είναι ένα πράγμα το να γνωρίζωμε κάποιες Βιβλικές αρχές, αλλά είναι ένα άλλο το να κατανοούμε πού και πώς να τις εφαρμόσωμε. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθινό στην περίπτωσι των τέκνων. Επομένως, συνετοί γονείς θα το αναγνωρίσουν αυτό και θα βοηθούν διαρκώς τα τέκνα των να κατανοήσουν τα διατί και τα διότι. Παραδείγματος χάριν, μπορεί να λεχθή σ’ ένα παιδί να μην κλέπτη. Αυτό δεν σημαίνει πολλά σ’ ένα νεανία που δεν έχει αίσθησι δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και που βλέπει κάτι που το θέλει. Οι γονείς, λοιπόν, θα πρέπει να καθήσουν και με απλότητα να εξηγήσουν τι είναι κλοπή και ότι αυτή άρχισε με τον Σατανά και, επειδή δεν θέλομε να είμεθα όμοιοι μ’ αυτόν, ή να έχωμε το ίδιο με αυτόν τέλος, δεν θα κάμωμε τα πράγματα που πηγάζουν απ’ αυτόν. (Ησ. 14:12-15) Επίσης, όταν συμβαίνουν κακές πράξεις και πρέπει να γίνη πειθαρχική διαπαιδαγώγησις, αυτή πρέπει να γίνη με αγάπη και σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε παιδιού. Μερικά παιδιά χρειάζονται μόνο ένα λόγο και εννοούν. Μερικά χρειάζονται σταθερώτερη πειθαρχική διαπαιδαγώγησι αρκετά χαμηλή και αρκετά σκληρή. Άλλα ακόμη θ’ ανταποκριθούν καλύτερα, αν αποστερηθούν από κάτι που αγαπούν πάρα πολύ. Οι συνετοί γονείς θα μάθουν ποιό φάρμακο ενεργεί καλύτερα και έπειτα θα το χειρισθούν στις κατάλληλες δόσεις και στις κατάλληλες ώρες.—Παροιμ. 23:13, 14.

16. (α) Πώς πρέπει οι γονείς ν’ αποβλέπουν στα λόγια του Παύλου στην 1 Κορινθίους 15:33; (β) Πώς μπορούν οι Χριστιανοί γονείς να οδηγούν επιτυχώς τα τέκνα των στα σχολικά χρόνια;

¹⁶ Ένα άλλο σημείο, που είναι άξιο εξετάσεως, είναι ότι βρισκόμαστε στον καιρό του τέλους, σύμφωνα με τη Γραφή. (2 Τιμ. 3:1-5) Για τούτο, οι συνετοί γονείς θα προσέξουν τη συμβουλή του αποστόλου Παύλου στην 1 Κορινθίους 15:33: «Μη πλανάσθε· “Φθείρουσι τα καλά ήθη αι κακαί συναναστροφαί”.» Γονείς, φυλάξτε τα τέκνα σας από ακατάλληλες συναναστροφές και κακές σκέψεις. Όταν τα τέκνα αρχίζουν να πηγαίνουν στο σχολείο, πολλοί γονείς σημειώνουν μια αλλαγή στη σκέψι και στη διάθεσι των τέκνων των. Για μερικά γίνεται πιο δύσκολο το να τα διευθύνουν λόγω του περιβάλλοντος, στο οποίο τώρα βρίσκονται. Άλλα γίνονται τόσο απορροφημένα στη μελέτη, ώστε βρίσκουν λίγο μόνο χρόνο ή καθόλου για Γραφικές μελέτες, διακονική δράσι και οικογενειακές επιδιώξεις. Είναι καιρός για ισορροπημένη διεύθυνση από μέρους των γονέων. Τα σχολικά χρόνια μπορούν να είναι εποικοδομητικά χρόνια αλλά συγχρόνως, χωρίς κατάλληλη διαπαιδαγώγησι και καθοδηγία από τους γονείς, μπορούν να είναι δύσκολα χρόνια.

17. Πώς πρέπει να θεωρήται από τους γονείς και τα τέκνα η έξω από το πρόγραμμα των μαθημάτων δράσις;

¹⁷ Παραδείγματος χάριν, ένα σημείο, στο οποίο πάρα πολλά τέκνα χρειάζονται καθοδηγία, είναι το ζήτημα της έξω από το πρόγραμμα των μαθημάτων δράσεως. Αθλήματα και άλλη δράσις μπορεί να καταναλίσκουν χρόνον και να κάνουν τη σκέψι ενός παιδιού να βρίσκεται έξω από ισορροπία. Ο Παύλος έγραψε στον Τιμόθεο: «Και γύμναζε σεαυτόν εις την ευσέβειαν. Διότι η σωματική γυμνασία είναι προς ολίγον ωφέλιμος αλλ’ η ευσέβεια είναι προς πάντα ωφέλιμος, έχουσα επαγγελίαν της παρούσης ζωής και της μελλούσης. Πιστός ο λόγος και πάσης αποδοχής άξιος. Επειδή δια τούτο και κοπιάζομεν και ονειδιζόμεθα, διότι ελπίζομεν εις τον ζώντα Θεόν, όστις είναι ο Σωτήρ πάντων ανθρώπων, μάλιστα των πιστών.» (1 Τιμ. 4:7-10) Συνεπώς, οι Χριστιανοί γονείς θα βοηθούν πάντοτε τα τέκνα των να βλέπουν το σχολείο στην κατάλληλη προοπτική του, δηλαδή, ως μέσον αποκτήσεως της αναγκαίας εκπαιδεύσεως. Τα τέκνα στην κοινωνία Νέου Κόσμου παρατηρούνται ως παραδείγματα και πρέπει ν’ αγωνίζωνται να παρουσιάζουν καλά, υγιεινά σχολικά πρότυπα, διότι τούτο αποτελεί, αυτό καθ’ εαυτό, έπαινο και μαρτυρία. Η διαγωγή των, επίσης, πρέπει να φρουρήται ζηλότυπα, για να μη φερθή όνειδος στο όνομα και στην οργάνωσι του Ιεχωβά.

18. Τι είναι αναψυχή, και πώς μπορεί να υιοθετηθή στον οικογενειακό κύκλο μια ισορροπημένη άποψις αναψυχής;

¹⁸ Σ’ αυτό το σημείο θα ήταν καλά να εξετάσωμε το θέμα της αναψυχής. Τι είναι αναψυχή και ποιες μορφές μπορεί να λάβη; Η αναψυχή γενικά ορίζεται ως δροσισμός ή αναζωογόνησις της δυνάμεως και των πνευμάτων έπειτα από κόπο· ψυχαγωγία ή ένας τρόπος ψυχαγωγίας. Βασικά σημαίνει αλλαγή βήματος, και η αναψυχή φαίνεται να είναι ένας ζωτικός παράγων για ισορροπημένη ζωή. Ποια ακριβώς μορφή πρέπει να λάβη η αναψυχή, θα έπρεπε να το αποφασίση ο Χριστιανός σε αρμονία με τη φωτισμένη, του συνείδησι. (2 Κορ. 1:12) Συμμετοχή σε παιγνίδια του ενός ή του άλλου είδους θα ήταν αναψυχή για μερικούς. Άλλοι φρονούν ότι τα διάβασμα, ο περίπατος ή η πεζοπορία μέσα από τα δάση ή ίσως ακόμη μια προσφιλής ενασχόλησις θα ήσαν ευπρόσδεκτα. Το κύριο ζήτημα είναι να μην αφήνωμε την αναψυχή να γίνη ο μέγιστος παράγων στη ζωή, αλλά, μάλλον, πρέπει αυτή να προσαρμόζεται στη θέσι της, με τονισμό του πιο σπουδαίου πράγματος, δηλαδή, του κηρύγματος τούτου του ευαγγελίου της Βασιλείας. Εν τούτοις, είναι ζωτικό οι γονείς να δαπανούν λίγον χρόνον με τα παιδιά των σε αναψυκτική δράσι· και σχετικά έχει λεχθή, «Σπάνια οποιοδήποτε αγόρι θα ήταν ένα παιδί-πρόβλημα, αν ο πατέρας του το έπαιρνε από καιρό σε καιρό μαζί του στο ψάρεμα για να κρατή το κουτί με τα δολώματα. Άσχετα με τη μορφή που λαμβάνει η αναψυχή, εφόσον είναι υγιεινή και δεν παραβιάζει τις Χριστιανικές αρχές, τα καλά της αποτελέσματα θα εκτιμηθούν από ισορροπημένους Χριστιανούς.

19. (α) Εν σχέσει με τι πρέπει οι γονείς να ενισχύουν τα τέκνα των; Διευκρινίστε. (β) Πώς ο Παύλος έδειξε ότι οι Χριστιανοί θα υπέφεραν;

¹⁹ Ένας άλλος παράγων, που πρέπει οι Χριστιανοί γονείς να εξετάσουν προσεκτικά, είναι ότι η νεότης πρέπει να ενισχύεται όταν περιγελάται από άλλους. Τα παιδιά, περισσότερο ακόμη και από τους ενηλίκους, θέλουν να σκέπτωνται οι άλλοι ευμενώς γι’ αυτά. Μερικά παιδιά έγιναν γνωστά ότι κλέπτουν για να έχουν απλώς αρκετά χρήματα για να ντυθούν καλύτερα και να πηγαίνουν σε διάφορα μέρη με τους φίλους των. Άλλα παιδιά το βρίσκουν δύσκολο ν’ αντισταθούν στις πιέσεις που εξασκούνται λόγω της στάσεώς των σε ωρισμένα ζητήματα. Σχετικά με τούτο, πρέπει να εξηγηθή υπομονητικά και στοργικά ότι ο Χριστιανικός τρόπος ζωής είναι ανώτερος και ακολουθεί τον κανόνα που ετέθη από τον Ιησού Χριστό. Ο ίδιος ο απόστολος Παύλος είπε: «Και πάντες δε οι θέλοντες να ζώσιν ευσεβώς εν Χριστώ Ιησού, θέλουσι διωχθή.» Τα Χριστιανικά τέκνα, επομένως, μπορεί να υποφέρουν ή να υπάρχη κακή ιδέα γι’ αυτά, επειδή δεν παρευρίσκονται στα έξαλλα «πάρτυ», δεν χτενίζονται μ’ ένα διαφορετικό τρόπο, δεν συμμορφώνονται με ωρισμένους τύπους ενδυμασίας και δεν περιφέρονται για κλοπές. Είναι μήπως εσφαλμένο να υπάρχη μια τέτοια κακή ιδέα γι’ αυτά; Όχι! Ο έπαινος από τον Ιεχωβά είναι καλύτερος από τη δημοτικότητα, και η αρετή πρέπει να είναι πιο επιθυμητή από τη φαυλότητα.—2 Τιμ. 3:12.

20. Ποια Γραφική συμβουλή δίδεται για την αποφυγή κακής συναστροφής;

²⁰ Επίσης, μήπως είναι εσφαλμένο οι γονείς να δίνουν ευθεία αλλά στοργική συμβουλή στα τέκνα των τονίζοντας την παγίδα του να πηγαίνουν σε «ραντεβού» και με άλλους τρόπους να έχουν συντροφιά με πρόσωπα που δεν ανήκουν στην πίστι των; Όχι! Οι συνετοί γονείς θα εφαρμόζουν τι διατάσσει ο Ιεχωβά, στο Δευτερονόμιο 7:3: «Ουδέ θέλεις συμπενθερεύσει μετ’ αυτών· την θυγατέρα σου δεν θέλεις δώσει εις τον υιόν αυτού, ουδέ την θυγατέρα αυτού θέλεις λάβει εις τον υιόν σου.» Ο απόστολος Παύλος, επίσης, εδήλωσε: «Μόνον να γίνηται τούτο [ο γάμος] εν Κυρίω.» (1 Κορ. 7:39) Δεν μπορεί κανείς να παραβλέψη αυτή τη θεία εντολή και να περιμένη να έχη την ευαρέσκεια του Ιεχωβά. Γονείς, έχετε βαριά ευθύνη να οδηγήτε τα τέκνα σας στο σωστό δρόμο, αποβλέποντας σε γάμο που είναι και έντιμος και Γραφικώς υγιής.

21. Γιατί η Χριστιανική εκκλησία μπορεί ορθώς να αναμένη καλά παραδείγματα από Χριστιανούς πατέρες;

²¹ Επίσης, ο Παύλος, δίνοντας σχόλια για τους Χριστιανούς πατέρες που θα είχαν τα προσόντα να είναι επίσκοποι και διακονικοί βοηθοί, έγραψε στον Τιμόθεο: Πρέπει να είναι άνθρωπος «κυβερνών καλώς τον εαυτού οίκον, έχων τα τέκνα αυτού εις υποταγήν μετά πάσης σεμνότητος (διότι εάν τις δεν εξεύρη να κυβερνά τον εαυτού οίκον, πώς θέλει επιμεληθή την εκκλησίαν του Θεού;)» (1 Τιμ. 3:1-7) Επομένως, η Χριστιανική εκκλησία μπορεί ορθώς να αναμένη καλά οικογενειακά παραδείγματα από επισκόπους και διακονικούς βοηθούς. Οι Χριστιανοί πατέρες που αποτυγχάνουν να παράσχουν τέτοια παραδείγματα, θα ήταν δύσκολο να αναμένεται ότι θα διατηρηθούν σε θέσεις εποπτείας.

Ο Ρόλος της Συζύγου και των Τέκνων σε μια Ευτυχισμένη Οικογένεια

 1. Πώς μπορεί η Χριστιανή σύζυγος να συμβάλη πολύ στην ευτυχία του οικογενειακού κύκλου;

ΠΟΙΟΣ συνεργάζεται τόσο στενά με τον αρχηγό της οικογενείας για να κάμη τον οικογενειακό κύκλο μια ευτυχισμένη διάταξι; Ποιος συμμερίζεται αυτή την ευθύνη και το προνόμιο; Ο Σολομών ήταν εκείνος που είπε: «Όστις εύρηκε γυναίκα, εύρηκεν αγαθόν.» (Παροιμ. 18:22) Πόσο αληθινά είναι τα λόγια αυτά! Πολύ συχνά στο βάθος και ίσως ακόμη απαρατήρητη βρίσκεται η καλή σύζυγος που είναι μεγάλη πηγή εμπνεύσεως για τον αρχηγό της οικογενείας που σημειώνει επιτυχίες. Πόσο ακριβώς μεγάλη μπορεί να είναι η συνεισφορά της συζύγου στην ευτυχία του οικογενειακού κύκλου; Ενώ έχομε ήδη εξετάσει τον ρόλο των γονέων σε κάποια έκτασι, ιδού μερικά πρόσθετα σημεία για τις συζύγους για σχετική εξέτασι. Πρώτ’ απ’ όλα, οι σύζυγοι—άνδρας και γυναίκα—πρέπει να εργάζωνται σαν ένας, να σκέπτωνται σαν ένας, και έτσι να παρουσιάζουν έναν ακατανίκητο συνδυασμό. Αυτή είναι Θεία διάταξις. (Ματθ. 19:5) Μια καλή σύζυγος ενεργεί ως συμπλήρωμα του συζύγου της και θα συμφωνή με τις αποφάσεις του, εξ άλλου δε ο καλός σύζυγος θα θέλη να συμβουλεύεται τη σύζυγό του σε οικογενειακά ζητήματα, για να μπορή να επικρατή ειρήνη και αρμονία.

 2. Τι είναι ζωτικό για να διατηρηθή ο οικογενειακός κύκλος μια ισορροπημένη διάταξις;

² Ο απόστολος Παύλος σχολιάζει αυτή τη θαυμαστή διάταξι για τους δύο πρωτίστους στον οικογενειακό κύκλο, όταν λέγη: «Αι γυναίκες, υποτάσσεσθε εις τους άνδρας σας ως εις τον Κύριον· διότι ο ανήρ είναι κεφαλή της γυναικός, καθώς και ο Χριστός κεφαλή της εκκλησίας, και αυτός είναι σωτήρ του σώματος. Αλλά καθώς η εκκλησία υποτάσσεται εις τον Χριστόν, ούτω και αι γυναίκες ας υποτάσσωνται εις τους άνδρας αυτών κατά πάντα.» (Εφεσ. 5:22-24) Αυτή είναι μια ισορροπημένη διάταξις, και μόνο όταν βγαίνη από την ισορροπία θα υπάρχη δυστυχία και έλλειψις επιτυχίας. Παραδείγματος χάριν, σημειώστε τη συμβουλή του εδαφίου 22, ότι οι γυναίκες πρέπει να υποτάσσωνται στους συζύγους των ως εις τον Κύριον επειδή ο ανήρ είναι η κεφαλή της γυναικός του. Η αρχή αυτή πρέπει να κυβερνά την άποψι μιας γυναικός για τον σύζυγό της όταν πρόκειται για οικογενειακές αποφάσεις.

 3. Πώς μπορεί να εξασθενήση σημαντικά η θέσις του ανδρός στον οικογενειακό κύκλο;

³ Σχετικά με τούτο, αν ο άνδρας και η γυναίκα συζητούν μπροστά στα παιδιά, για το ποιος πρέπει να λαβαίνη αποφάσεις και να διευθύνη τα πράγματα, αυτό θα εξασθενίση ασφαλώς τη διάρθρωσι του οικογενειακού κύκλου. Η θέσις του ανδρός θα εξασθενήση ως το σημείο που τα τέκνα θα μπορούν να παίζουν με επιτυχία τον ρόλο του πατέρα απέναντι της μητέρας. Διαφωνία θα προκύψη και τα τέκνα θα μάθουν να είναι ανευλαβή και προς τον πατέρα και προς την μητέρα. Μάλλον, όταν υπάρχη συμφωνία για το ποια οικογενειακή τακτική πρέπει να καθιδρυθή, θα παρουσιάζεται ένα ενοποιημένο, αδιαπέραστο μέτωπο, που τα παιδιά θα μάθουν να το σέβωνται.—Κολ. 3:18, 19.

 4. Ποιες παρατηρήσεις για των ρόλο της γυναικός έκαμε μια αυθεντία;

⁴ Περαιτέρω, πολλές αυθεντίες αναγνωρίζουν τον εξυπηρετικό ρόλο της συζύγου και τη βοηθητική θέσι που αυτή μπορεί να κατέχη απέναντι του ανδρός της. Σημειώστε τι είπε τελευταία μια γυναίκα ψυχολόγος: «Είμαι μια γυναίκα, και επομένως το κύριο ενδιαφέρον μου είναι οι άνδρες. Και επειδή είμαι, επίσης, μια ψυχολόγος, το ενδιαφέρον μου για τους άνδρες είναι μεγαλύτερο από όσο θα ήταν αλλιώς. Τελευταίως η Εθνική Ένωσις Διευθύνσεως Επιχειρήσεων με παρεκάλεσε να κάμω κάποια έρευνα στους διαφόρους ψυχολογικούς παράγοντας και των ανδρών και των γυναικών. Ήλπιζε ότι όσα είχα μάθει θα μπορούσαν να δείξουν τους τρόπους ελαττώσεως των πιέσεων που αναπτύσσονται όταν άνδρες και γυναίκες εργάζωνται μαζί. Είδα να αναδύωνται οι εξής δύο αλήθειες: 1. Όλες οι γυναίκες αγαπούν να εργάζωνται κάτω από την προστασία μιας εξουσίας. Με συντομία, αγαπούν να διευθύνωνται. 2. Όλες οι γυναίκες πρέπει να αισθάνωνται ότι χρειάζονται. Αυτές οι αλήθειες προκύπτουν από το γεγονός ότι, βασικά, οι γυναίκες αισθάνονται ενώ οι άνδρες σκέπτονται. Οι γυναίκες συχνά εξισούνται με τους άνδρες και τους υπερβαίνουν σε νοημοσύνη, αλλά εμποδίζονται από το βάρος της αισθηματικής έλξεως. Οι άνδρες έχουν περισσότερο πρακτική διάνοια· μπορούν να κρίνουν, να οργανώνουν, να διευθύνουν. Έτσι η επίβλεψις των γυναικών από άνδρες φαίνεται να είναι σχέδιο της φύσεως, οσοδήποτε απεγνωσμένως και αν μπορή να το πολεμούν οι γυναίκες.» Εκείνο που η αυθεντία αυτή ονομάζει σχέδιο της φύσεως, εμείς το αναγνωρίζομε ως σκοπόν του Θεού. Πόσο ορθή διάταξις είναι και πόσο αποτελεσματικά συντελεί σε ευτυχείς οικογενειακούς κύκλους!

 5. Ποιον φόρο δίνει στις καλές συζύγους η αφήγησις στις Παροιμίες 31;

⁵ Τελικά, ο λόγος του Θεού δίνει τον φόρο που αξίζει στις καλές συζύγους: «Ανοίγει το στόμα αυτής εν σοφία· και επί της γλώσσης αυτής είναι νόμος ευμενείας. Επαγρυπνεί εις την κυβέρνησιν του οίκου αυτής, και άρτον οκνηρίας δεν τρώγει. Τα τέκνα αυτής σηκόνονται και μακαρίζουν αυτήν· ο ανήρ αυτής, και επαινεί αυτήν· πολλαί θυγατέρες εφέρθησαν αξίως, αλλά συ υπερέβης πάσας. Ψευδής είναι η χάρις, και μάταιον το κάλλος· η γυνή η φοβούμενη τον Ιεχωβά, αυτή θέλει επαινείσθαι. Δότε εις αυτήν εκ του καρπού των χειρών αυτής· και τα έργα αυτής ας επαινώσιν αυτήν εν ταις πύλαις.» (Παροιμ. 31:26-31, ΜΝΚ) Ναι, μια καλή σύζυγος μπορεί να κάνη θαύματα για να προαγάγη ευτυχία σ’ έναν οικογενειακό κύκλο.—Παροιμ. 12:4.

 6. Ποιες ευλογίες επιφυλάσσονται για τα ευπειθή τέκνα τα εκπαιδευμένα από Θεοσεβείς γονείς;

⁶ Και τώρα ερχόμεθα στο τρίτο στοιχείο του οικογενειακού κύκλου, στα τέκνα. Ένα ένδοξο μέλλον επιφυλάσσεται για τέκνα εκπαιδευμένα από Θεοσεβείς γονείς που εφαρμόζουν τις Γραφικές αρχές. Τέτοια τέκνα γνωρίζουν τι επιφυλάσσει το μέλλον. Αυτά έχουν μια όρασι του νέου κόσμου. (Αποκάλ. 21:1-5) Οι άγρυπνες και συνεκτικές διάνοιές των είναι ικανές να συλλαμβάνουν το πλήρες νόημα του τι σημαίνουν οι συνθήκες του παρόντος κόσμου. Πράγματι, γνωρίζουν ότι ο νέος κόσμος είναι πλησίον. Αλλά δεν είμεθα ακόμη στον νέο κόσμο. Βρισκόμαστε σ’ έναν παλαιό κόσμο, όπου η πονηρία και η λύπη επικρατούν. Εν τούτοις, τέκνα εκπαιδευμένα από Θεοσεβείς γονείς που εφαρμόζουν τις Βιβλικές αρχές, μπορούν, με την ίδια τους τη διαγωγή, με τη διδασκαλία και με το κήρυγμα ν’ αποτελούν επαινετικό συστατικό για τις αρχές που είναι εντυπωμένες σ’ αυτά από τους γονείς των. Ποια πρωταρχική απαίτησις υπάρχει για να μπορούν να συμμετέχουν στην ευτυχία του οικογενειακού κύκλου πλήρως; Η πρώτιστη από αυτές τις απαιτήσεις είναι να υπακούουν στους γονείς των εν Κυρίω. (Εφεσ. 6:1-4) Οι Χριστιανοί γονείς γνωρίζουν τι είναι το καλύτερο για τα τέκνα των. Η συμβουλή των δεν είναι θεωρητική, αλλά πρακτική και φέρνει θαυμαστά αποτελέσματα.

 7. Ποια πείρα διευκρινίζει την αξία ενός καλού παραδείγματος που δίδεται από Χριστιανικά τέκνα;

⁷ Για να το διευκρινίσωμε αυτό, είναι καλό να εξετάσωμε πείρες, που έχουν από καιρό σε καιρό διάφορα παιδιά κατάλληλα εκπαιδευμένα από Θεοσεβείς γονείς. Παραδείγματος χάριν, σε δυο νεαρές διακόνους τελευταίως εδόθη μια ευκαιρία να εξηγήσουν πώς συμμετείχαν στο διακονικό έργο, στη διάρκεια των σχολικών ωρών και μετά απ’ αυτές. Η μία από τις μαθήτριες αυτές παρεκλήθη από τη διδασκάλισσά της να περιγράψη πώς εγίνετο το διακονικό της έργο. Η διδασκάλισσα εξεπλάγη βλέποντας πώς νεαρά παιδιά εξεπαιδεύοντο να μεταδίδουν τα πολλά υγιεινά και εποικοδομητικά πράγματα που εμάθαιναν σε προσωπική Γραφική μελέτη καθώς και σε εκκλησιαστικές συναθροίσεις. Πόσο διαφορετικό ήταν αυτό από ό,τι έκαναν οι πλείστοι από τους μαθητάς που ήσαν κάτω από τη φροντίδα της! Τόση εντύπωσι έκαμε τούτο σ’ αυτή τη διευθύντρια σχολείου ώστε ερώτησε αν θα μπορούσε να συνοδεύση τα κορίτσια στο Βιβλικό εκπαιδευτικό τους έργο. Προσεκλήθη να το πράξη αυτό, εδέχθη την πρόσκλησι, και ακόμη προσέφερε το αυτοκίνητο της για να οδηγήση τις μαθήτριες της από σπίτι σε σπίτι, ώστε να μπορέσουν να μετάσχουν στη συζήτησι Γραφικών αληθειών και να προσφέρουν Γραφικά έντυπα σ’ εκείνους που ενδιεφέροντο.

 8. Αντιπαραβάλατε τούτο με την πορεία της νεανικής εγκληματικότητος που ακολουθείται από τους νέους σήμερα.

⁸ Πόσο καλύτερο είναι αυτό από την πορεία της εγκληματικότητος που ακολουθείται από τόσο πολλούς νέους σήμερα! Παραδείγματος χάριν, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν μια επείγουσα ανάγκη και το ίδιο το μέλλον των απειλείται λόγω της νεανικής εγκληματικότητος. Σε όλο αυτό το έθνος υπελογίσθη ότι 740.000 νέοι ηλικίας κάτω των δεκαοκτώ ετών συνελήφθησαν το 1957. Ο Ι. Έντγκαρ Χούβερ, διευθυντής του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερεύνης, λέγει, «Από το 1952 ο νεανικός πληθυσμός μας ηυξήθη περίπου κατά 22 τοις εκατό. Οι συλλήψεις νέων στην ίδια περίοδο υψώθηκαν κατά 55 τοις εκατό!» Ο ίδιος είπε: «Από το 1962 ένα εκατομμύριο από τους εφήβους μας θα συλλαμβάνωνται κάθε χρόνο με τη σημερινή αναλογία». Ετόνισε ότι «η εγκληματικότης είναι μια παγκόσμια ασθένεια» και όχι απλώς μια κατάστασις ιδιάζουσα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

 9. Πώς μπορούν οι γονείς να προστατεύσουν τα τέκνα των από τη νεανική εγκληματικότητα;

⁹ Γονείς, μη λέτε πώς αυτό δεν μπορεί να συμβή στο παιδί σας. Μπορεί και συχνά συμβαίνει, αν δεν διατηρήται επάνω στα παιδιά σας επιμελής επίβλεψις και δεν εκδηλώνεται γι’ αυτά πραγματικό στοργικό ενδιαφέρον. Γι’ αυτό ακριβώς είναι τόση ανάγκη να κρατούν οι Χριστιανοί γονείς τα τέκνα των πλησίον των στις εκκλησιαστικές συναθροίσεις και συνελεύσεις και έτσι να τα βοηθούν να κρατούν τη διάνοια τους σ’ εκείνα που λέγονται. Στις συνελεύσεις δεν πρέπει να επιτρέπεται στα παιδιά να τριγυρίζουν στους διαδρόμους κατά ομάδες. Αυτή η ανευλαβής, απρεπής στάσις από μέρους μερικών πρέπει να καμφθή. Τι έμπνευσις είναι τα κατάλληλα εκπαιδευμένα τέκνα και στους ηλικιωμένους και στους νέους ομοίως και τι έπαινος σ’ εκείνον που είπε: «Ιδού! κληρονομία παρά του Ιεχωβά είναι τα τέκνα· μισθός αυτού ο καρπός της κοιλίας»!—Ψαλμ. 127:3, ΜΝΚ.

10. Κατονομάστε μερικούς από τους παράγοντας που κατεγράφησαν από σπουδαστάς ως συμβάλλοντες στην ευτυχία του οικογενειακού κύκλου.

¹⁰ Η ευτυχία στον οικογενειακό κύκλο εκτιμάται από τα τέκνα μερικές φορές περισσότερο από όσο αντιλαμβάνονται οι γονείς. Μια μελέτη δείχνει ότι 150 φοιτηταί του πανεπιστημίου έκαμαν ελευθέρους καταλόγους των ειδικών οικιακών περιστάσεων που έφεραν την πιο μεγάλη ευτυχία σ’ αυτούς, όταν ήσαν μεταξύ πέντε και δώδεκα ετών ηλικίας. Δέκα από τους δεκαπέντε παράγοντας, που ανεγράφοντο συχνότερα από άλλους, περιελήφθηκταν κατόπιν σ’ έναν κατάλογο για να τον εξέλεγξη μια δεύτερη ομάς που απετελείτο από 200 φοιτητάς. Η σειρά με την οποία η δεύτερη ομάς φοιτητών κατέταξε αυτές τις οικιακές περιστάσεις είναι η ακόλουθη:

 1. Ευτυχία των γονέων

 2. Έκφρασις αγάπης από τους γονείς για μένα

 3. Αίσθησις του ενδιαφέροντος της οικογενείας για μένα

 4. Αίσθησις της εμπιστοσύνης των γονέων

 5. Η μητέρα μια καλή μαγείρισσα

 6. Συντροφιά με τους γονείς

 7. Οικογενειακός πυρήν και συναδελφότης

 8. Τα φαγητά πάντοτε στην ώρα και το σπίτι πάντοτε καθαρό

 9. Η οικογένεια ικανή να παρέχη επαρκή οικονομικά μέσα

 10. Υπερηφάνεια και κατορθώματα της οικογενείας

11. Γιατί η ευτυχία των γονέων είναι υψίστης σπουδαιότητος για την ευτυχία των τέκνων των;

¹¹ Είναι ενδιαφέρον να σημειώσωμε ότι η ευτυχία των γονέων εκτιμάται πάρα πολύ. Το να είναι οι γονείς νυμφευμένοι με ευτυχία φαίνεται ότι είναι θεμελιώδους σπουδαιότητος για την ευτυχία των τέκνων. Χωρίς αμφιβολία, αυτός είναι ο λόγος, που τόσο πολλές οικογένειες, οι οποίες διεσπάσθησαν από ανηθικότητα και διαζύγιο, είναι οι πιο δυστυχισμένες. Γονείς, φυλάγεστε ζηλότυπα από μια πορεία ανηθικότητος, που θα εξησθένιζε τη διάρθρωσι του οικογενειακού σας κύκλου και θα μπορούσε κάλλιστα να προξενήση ανεπανόρθωτη ζημία. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η ευτυχία των γονέων όχι μόνο συμβάλλει στην ευτυχία των τέκνων και του οίκου, αλλά και τα τοποθετεί, επίσης, κάτω από όρους για μια επιτυχή οικογενειακή διαβίωση στα δικά τους σπίτια αργότερα. Η συνήθεια της ευτυχίας είναι κάτι που δεν μπορεί να θεωρηθή ως δεδομένο. Πρέπει να εργασθή κανείς γι’ αυτήν και να την αναπτύξη. Οι Χριστιανοί γονείς, επάνω απ’ όλους, έχουν την ευθύνη προς τον εαυτό τους, προς κάθε άλλον και προς τα τέκνα των να εργάζονται μαζί για την καλλιέργεια συμφερόντων του Νέου Κόσμου έτσι ώστε να μπορέσουν να κληροδοτήσουν στα τέκνα των το θαυμαστό κληροδότημα της ελπίδος ζωής σ’ ένα νέα κόσμο.—Πράξ. 2:39.

12. Πώς ορίζονται οι «τρόποι», και ποιον ρόλο παίζουν οι Χριστιανοί γονείς στη διδασκαλία καλών τρόπων;

¹² Σχετικά με τούτο, θα μπορούσε να λεχθή μια λέξις για τους καλούς τρόπους. Τι είναι τρόποι και γιατί είναι τόσο ουσιώδεις για κατάλληλη διαβίωσι; Οι τρόποι έχουν ορισθή ως «κοινωνική συμπεριφορά ή κανόνες συμπεριφοράς όπως εκδηλώνονται στα έθιμα που επικρατούν.» Φυσικά, λοιπόν, τα Χριστιανικά τέκνα θα θέλουν ν’ αντανακλούν καλή αγωγή προς την κατεύθυνσι αυτή και να πράττουν τα κατάλληλα πράγματα στον κατάλληλο καιρό. Έχει λεχθή ότι «το δυσκολώτερο έργο που αντιμετωπίζουν μερικά παιδιά είναι να μάθουν καλούς τρόπους χωρίς να βλέπουν κάποιον». Πόσο μεγάλη, λοιπόν, είναι η ευθύνη των γονέων να δώσουν καλά παραδείγματα και να επιδείξουν καλούς τρόπους όσον αφορά τη συμπεριφορά, τις συνήθειες φαγητού και άλλες θεμελιώδεις επιδιώξεις της ζωής! Τα τέκνα γεννώνται μιμηταί, και χωρίς τέτοια κατάλληλα παραδείγματα είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να μάθουν καλούς τρόπους.

13, 14. (α) Σε διηρημένους οίκους, ποια ευθύνη βαρύνει τους πιστούς γονείς; (β) Ποια συμβουλή δίνει ο Πέτρος σχετικώς; Με ποιο όφελος στον άλλο, τον άπιστο, σύντροφο;

¹³ Δεν είναι, ωστόσο, όλα τα τέκνα αρκετά καλότυχα ώστε ν’ ανατραφούν έχοντας και τους δύο γονείς πιστούς γονείς. Εν τούτοις, η υποχρέωσις, βαρύνει τους πιστούς γονείς να δίδουν πνευματική τροφή στα τέκνα των. Κατά καιρούς αυτό μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά φέρνει μεγάλη ανταμοιβή. Καλά παραδείγματα είναι δυνατόν να φέρουν σωτηρία. Παραδείγματος χάριν, όταν η σύζυγος είναι αφιερωμένη Χριστιανή και ο σύζυγος δεν είναι, τότε καλή συμβουλή δίδεται στην 1 Πέτρου 3:14: «Ομοίως αι γυναίκες, υποτάσσεσθε εις τους άνδρας υμών, ίνα και εάν τίνες απειθώσιν εις τον λόγον, κερδηθώσιν άνευ του λόγου δια της διαγωγής των γυναικών, αφού ίδωσι την μετά φόβου καθαράν διαγωγήν σας. Των οποίων ο στολισμός ας ήναι ουχί ο εξωτερικός, ο του πλέγματος των τριχών και της περιθέσεως των χρυσίων, ή της ενδύσεως των ιματίων, αλλ’ ο κρυπτός άνθρωπος της καρδίας κεκοσμημένος με την αφθαρσίαν του πράου και ησυχίου πνεύματος, το οποίον ενώπιον του Θεού είναι πολύτιμον.»

¹⁴ Έτσι οι Χριστιανές σύζυγοι, λόγω της θεοσεβούς διαγωγής των, μπορεί να είναι ικανές να εξασκούν στους μη αφιερωμένους συντρόφους των μια καλή επιρροή, η οποία οδηγεί σε σχέσι αφιερώσεως προς τον Ιεχωβά Θεό και τελική σωτηρία. Ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Διότι ο ανήρ ο άπτιστος ηγιάσθη δια της γυναικός· και η γυνή η άπιστος ηγιάσθη δια του ανδρός· επειδή άλλως τα τέκνα σας ήθελον είσθαι ακάθαρτα· αλλά τώρα είναι άγια.» (1 Κορ. 7:14) Οι πιστοί γονείς πρέπει πάντοτε να οδηγούνται από αγάπη, διότι αυτή εξασκεί τη μεγίστη επιρροή σ’ εκείνους που δεν είναι στην οδόν της ζωής.

15. Γιατί πρέπει να εκδηλώνεται σεβασμός για τους ηλικιωμένους;

¹⁵ Περαιτέρω, για να συμβάλωμε στην ευτυχία του οικογενειακού κύκλου, πρέπει να μη λησμονούμε τον σεβασμό για τους ηλικιωμένους. Ο Ιεχωβά έχει μια θέσι για τον καθένα. Ο Σολομών είπε: «Καύχημα των νέων είναι η δύναμις αυτών και δόξα των γερόντων η πολιά.» (Παροιμ. 20:29) Πολλά μπορούν ν’ αποκτηθούν από επικοινωνία με πρεσβυτέρους, ωρίμους ανθρώπους. Μέσω πειρών στη ζωή, αυτοί έχουν μάθει πολλά. Οι νέοι μπορούν να επωφεληθούν από αυτή την επικοινωνία. Μπορεί να είναι αμοιβαίως εποικοδομητική. Ένας από τους πιο καλούς τρόπους ν’ αρέσουν οι νέοι σε γεροντότερα άτομα είναι να πραγματοποιούν επιτυχία και σταθερότητα στη ζωή τους. Αναμφιβόλως γι’ αυτό ο απόστολος Ιωάννης, ένας πρεσβύτερος, ώριμος Χριστιανός, έγραψε τα εξής λόγια: «Εχάρην κατά πολλά, ότι εύρηκα εκ των τέκνων σου τινάς περιπατούντας εν τη αληθεία, καθώς εντολήν ελάβομεν παρά του Πατρός.» (2 Ιωάν. 4) Ο Ιωάννης ευχαριστείτο να βλέπη αυτούς τους Χριστιανούς να επιτυγχάνουν στη διακονία.

16, 17. Πώς μπορούν οι νέοι να καταδεικνύουν εκτίμησι για γηραιότερους Χριστιανούς; Διευκρινίστε πώς μπορεί να καταδειχθή αγαθότης.

¹⁶ Περαιτέρω, μεγάλες προσωπικές ικανοποιήσεις έρχονται σε ανθρώπους μέσω συνταυτίσεως με άλλους. Η συνταύτισις με τους νέους φέρνει συγκινητικές ανταμοιβές και δύναμι. Οι νέοι μπορούν, επίσης, να προσθέσουν στην ικανοποίησι, που γηραιότερα άτομα βρίσκουν στη ζωή, με το να ζητούν ν’ ανταποκρίνωνται με συναίσθησι στις ανάγκες των για στοργή, εκτίμησι, ασφάλεια, νέες πείρες και μια αίσθηση προσωπικής αξίας. Οι νέοι έχουν έναν κόσμο νέων πείρων, που είναι διεγερτικές και ενδιαφέρουσες, και που μπορούν να τις μεταδίδουν με αμοιβαίο εμπλουτισμό. Νέοι, που είναι ώριμοι, διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο φέρονται σε γηραιότερα άτομα, ώστε ο τρόπος αυτός ν’ αντανακλά εκτίμησι γι’ αυτά. Γι’ αυτό ακριβώς είναι τόσο ωφέλιμο πράγμα το να μεταδίδουν οι νέοι διάκονοι σε γηραιότερα μέλη της εκκλησίας πείρες του αγρού που πλουτίζουν. Μ’ αυτό τον τρόπο, όχι μόνο μπορούν τα γηραιότερα άτομα να μετέχουν στις χαρές των νεωτέρων, αλλά συγχρόνως μπορούν να θερμαίνονται στο ηλιόφως περασμένων ιδικών των πειρών και να ξαναζούν τις στιγμές εκείνες προς αίνον του Ιεχωβά. Αυτό είναι πνευματικώς ενισχυτικό σ’ εκείνους που μπορεί τώρα να έχουν έλλειψι σφρίγους, αλλά των οποίων οι καρδιές είναι γνησίως στο έργο του κηρύγματος.

¹⁷ Ένας άλλος τρόπος, με τον οποίον οι νέοι μπορούν να σημαίνουν πολλά για τους γηραιότερους, είναι να μοιράζωνται μαζί των αμοιβαίως τη συντροφιά των, τις υπηρεσίες και τα υλικά υπάρχοντα. Ένα ταξίδι με αυτοκίνητο μπορεί να στοιχίζη λίγο περισσότερο αν περιλαμβάνωνται οι πάπποι ή γεροντότερα άτομα. Ωστόσο, για πιο παρορμητικούς ακόμη λόγους, είναι καλό να προσκαλήτε γηραιότερα μέλη της εκκλησίας να παρακολουθούν συνελεύσεις μαζί σας. Η αγαθότης που καταδεικνύεται μ’ αυτό τον τρόπο συχνά έχει μεγάλη ανταμοιβή. Επίσης, οι προσωπικότητες των τέκνων γενικά σταθεροποιούνται, όταν συνδέωνται σε κάποιο βαθμό με γηραιότερα άτομα.

18. Γιατί πρέπει κάθε μέλος του οικογενειακού κύκλου να συμβάλλη στην ευτυχία και επιτυχία του;

¹⁸ Ο καθένας, λοιπόν, πρέπει να συμβάλλη στην επιτυχία του οικογενειακού κύκλου για την ευλογία του Ιεχωβά. Θα μπορούσε ο οικογενειακός σας κύκλος να είναι ευτυχέστερος; Αν ναι, αντισταθήτε σε κάθε καταπάτησι της ευτυχίας από μέσα και απ’ έξω. Ενωμένοι εργάζεσθε μαζί γι’ αυτή την ευνοημένη κατάστασι. Χωρίς την ευλογία του Ιεχωβά επάνω του ο οικογενειακός κύκλος δεν μπορεί ν’ απολαμβάνη πλήρη ευτυχία; (Παροιμ. 10:22) Πατέρες, μητέρες και τέκνα, εκτελείτε το θέλημα του Ιεχωβά, και συνεργάζεσθε στενά για να κρατήτε αδιάσπαστον τον οικογενειακό σας κύκλο. Εξακολουθήστε να χρησιμοποιήτε πλήρως αυτό το ισχυρό, βασικό, όμοιο με θεμέλιο μέσον για να μεγαλύνετε τον Δημιουργό του.

Ζήτε την Πίστι Σας;

ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣΥΝΗ είναι δυσκολώτερο να εκτελήται παρά να κηρύττεται. Ευκολώτερο είναι ν’ ακούη κανείς παρά να εκτελή. Γι’ αυτόν τον λόγο ο Ιάκωβος προέτρεπε τους πρώτους Χριστιανούς να γίνουν «εκτελεσταί του λόγου, και μη μόνον ακροαταί». (Ιακ. 1:22) Όλοι οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνος δεν έζησαν την πίστι των ακόμη κι αφού το έγραψε αυτό ο Ιάκωβος. Παραδείγματος χάριν, μετά από τριάντα έξη περίπου χρόνια η Αποκάλυψις του Ιωάννου περιείχε την επείγουσα αυτή προειδοποίησι στους Χριστιανούς των Σάρδεων: «Εξεύρω τα έργα σου, ότι το όνομα έχεις ότι ζής, και είσαι νεκρός. Γίνου άγρυπνος, και στήριξον τα λοιπά τα οποία μέλλουσι να αποθάνωσι· διότι δεν εύρηκα τα έργα σου τέλεια ενώπιον του Θεού.»—Αποκάλ. 3:1, 2.

Όπως στην πρώτη εκκλησία, έτσι και σήμερα. Η Χριστιανοσύνη, που δεν την ζη ένας άνθρωπος, είναι νεκρή σ’ αυτόν μαζί με την ελπίδα αυτού του ανθρώπου, ο οποίος κατά το όνομα μόνο είναι Χριστιανός. Σύμφωνα με την πρόρρησι του αποστόλου Παύλου, πολλοί είναι εκείνοι που έχουν τώρα μορφή ευσεβείας αλλ’ αρνούνται τη δύναμί της. (2 Τιμ. 3:1, 5) Τη Χριστιανικότητά των την λέγουν αλλά δεν την ζουν.

«Αλλ’ εγώ ζω την πίστι μου», θα πήτε. Αν μπορήτε αληθινά να το πήτε αυτό, καλά κάνετε. Ένας που ζη, τη Χριστιανοσύνη του αποδεικνύεται αληθινός στην ισχυρή επίδρασι του Θείου λόγου και του αγίου πνεύματος. Η ζωή του είναι απηλλαγμένη από φιλοχρηματία. Όχι μόνο αποχωρίζεται από την ειδωλολατρία και την απασχόλησι του κόσμου τούτου με τις ηδονές, αλλά και ασκεί εγκράτεια για να μην πέση στους χαλαρούς ηθικούς τρόπους των πολλών. Ένας που ζη τη Χριστιανοσύνη του τηρείται ηθικώς καθαρός για να κριθή κατάλληλος να έχη μερίδα στην τελική μαρτυρία που δίδεται για τη βασιλεία του Θεού. Κάνοντας τούτο ο αληθινός Χριστιανός απαλλάσσεται από ενοχή αίματος. Επαγρυπνώντας στη διαγωγή του σ’ αυτά τα πράγματα, έχει την ελπίδα να εισέλθη στον Θείο νέο κόσμο της δικαιοσύνης. Αλλ’ είναι αυτή ολόκληρη η εικόνα του τι σημαίνει να ζήτε την πίστι σας; Όχι, κάτι άλλο πρέπει να τηρήται υπ’ όψιν: Ο Ιησούς είπε «ο εν τω ελαχίστω άδικος, και εν τω πολλώ άδικος είναι.» (Λουκ. 16:10) Ας ιδούμε ποια στάσι τηρούμε σε μερικά ζητήματα που φαίνονται λιγώτερο σπουδαία, αλλά τα οποία έχουν μεγάλη βαρύτητα στο να καθορισθή αν ζούμε πραγματικά την πίστι μας ή όχι.

ΥΠΟΔΟΧΗ ΞΕΝΩΝ

Ένας από τους τρόπους του να ζούμε την πίστι μας είναι να δείχνωμε αγάπη στους ξένους που είναι ανάμεσά μας. Σε όλο τον κόσμο έχει διαδοθή ο λόγος της ειρήνης, της ενότητος και της Γραφικής γνώσεως που απολαμβάνει ο λαός του Ιεχωβά. Χιλιάδες ξένοι, που υπενθυμίζουν την επίσκεψι της βασιλίσσης της Σεβά στον Σολομώντα για να ιδή μόνη της, προσέρχονται στη Χριστιανική εκκλησία, για να κάμουν μια φιλική δοκιμή της αγάπης, σοφίας και πίστεώς μας. (1 Βασ. 10:10) Για ν’ αναγνωρίσωμε και χαιρετήσωμε κατάλληλα τους επισκέπτας αυτούς, πρέπει πρώτα να γνωρίζομε όλους τους συγ-Χριστιανούς μας μέσα στην εκκλησία. Γνωρίζετε τον καθένα στην εκκλησία σας με τ’ όνομα του; Κάνετε καμμιά προσπάθεια να γνωρισθήτε με τους άλλους; Πώς μπορείτε να συστήσετε ξένους σε μέλη της εκκλησίας σας, αν δεν προσπαθήσατε σεις να μάθετε τα ονόματα των συλλατρευτών σας; Αν ελησμονήσατε το όνομα ενός αδελφού, μη συστέλλεσθε να του μιλήσετε, θα μπορούσατε να πήτε: «Υποθέτω ότι δεν έχω ισχυρή μνήμη ώστε να θυμούμαι ονόματα, αλλ’ ήθελα να σας μιλήσω. Πώς περνάτε;»

Όταν γνωρίζετε όλους τους συγ-Χριστιανούς σας στην εκκλησία, τότε είσθε σε θέσι να χαιρετάτε κατάλληλα τους επισκέπτας. Οι ξένοι πρέπει να αισθάνωνται ότι όλη η «οικογένεια» των Χριστιανών, που αποτελείτε μέρος της, είναι πρόθυμη να τους ιδή ακριβώς όπως θα εγίνετο αν αυτός ο ξένος ήρχετο στη σάλλα της ιδίας σας οικογενείας. Ένας επισκέπτης, που τυγχάνει υποδοχής από ένα μόνο ή δύο μέλη της εκκλησίας, μπορεί να διερωτηθή αν δεν ενδιαφέρη τους άλλους η παρουσία του. Αν συμβαίνη να είναι πενιχρά ντυμένος ή ανήκη σε άλλη φυλή, μπορεί να νομίση ότι γι’ αυτόν τον λόγο έτυχε ψυχρής υποδοχής. Ασφαλώς θα γνωρίση ότι δεν ζήτε την πίστι σας. Η αγάπη θερμαίνει την ατμόσφαιρα σε μια συνάθροισι αληθινών Χριστιανών και αποτρέπει κάθε παρομοίωσι με τον ψυχρό απομονωτισμό των ανθρώπων που παρατηρείται σ’ ένα σιδηροδρομικό σταθμό.

Όταν ένας ξένος έρχεται στη Χριστιανική σας συνάθροισι, ένας τρόπος να τον χαιρετήσετε είναι αυτός: «Χαίρετε! Ονομάζομαι . . . · δεν έμαθα πώς λέγεσθε σεις. Πρώτη φορά μας επισκέπτεσθε; Μας ευχαριστεί η επίσκεψις σας. Γνωρίζετε κανένα από τον όμιλό μας; Θα ήταν χαρά μου να σας παρουσιάσω στον. . . .» Η θερμή αυτή αγάπη εκδηλουμένη θ’ αποκαλύψη τόσα όσα και η ομιλία που εκφωνείται από το βήμα. Μ’ αυτόν τον τρόπο ζήτε την πίστι σας, οι δε επισκέπται της εκκλησίας σας μπορεί να αισθάνωνται ό,τι και η βασίλισσα της Σεβά εξέφρασε στον φιλοξενητή της: «Αληθής ήτο ο λόγος, τον οποίον ήκουσα εν τη γη μου, περί των έργων σου, και περί της σοφίας σου· αλλά δεν επίστευον εις τους λόγους, εωσού ήλθον, και είδον οι οφθαλμοί μου· και ιδού, το ήμισυ δεν απηγγέλθη εις εμέ.»—1 Βασ. 10:6, 7.

ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ

Η ανάγκη του να ζούμε την πίστι μας αφορά επίσης και τις ιδιωτικές συγκεντρώσεις των Χριστιανών. Σε τέτοιες περιπτώσεις, αποτελεί ευθύνη εκείνου που φιλοξενεί τους άλλους να φροντίση ώστε να μη γίνη οποιαδήποτε «εορταστική» απομάκρυνσις από τη Χριστιανική πορεία διαγωγής, η οποία είναι σύμφωνη με την άνωθεν σοφία και με το πνεύμα του Θεού. (Ιάκ. 3:17· Γαλ. 5:22-25) Ο τόνος της συζητήσεως, η χρήσις φαγητών και ποτών και ο τύπος μουσικής και χορού, αν γίνη, πρέπει ν’ αντανακλούν τη Χριστιανική σεμνότητα των παρόντων. Σε τέτοια ζητήματα καλό είναι να ενθυμούμεθα τη συμβουλή του Παύλου: «Είτε λοιπόν τρώγετε, είτε πίνετε, είτε πράττετε τι, πάντα πράττετε εις δόξαν Θεού. Μη γίνεσθε πρόσκομμα μήτε εις Ιουδαίους μήτε εις Έλληνας, μήτε εις την εκκλησίαν του Θεού· καθώς και εγώ κατά πάντα αρέσκω εις πάντας, μη ζητών το ιδικόν μου συμφέρον, αλλά το των πολλών δια να σωθώσι.»—1 Κορ. 10:31-33.

Είσθε τόσο προσεκτικοί ώστε να ζήτε την πίστι σας όπως ήταν κι ο Παύλος; Αν κανένας παρεξέκλινε από την πίστι, αυτό δεν θα ωφείλετο σε ιδιοτελή αμέλεια από μέρους του Παύλου. Μολονότι ο λόγος του Θεού επιτρέπει στον Χριστιανό ν’ απολαμβάνη φαγητό και ποτό με μετριότητα, ο ώριμος Χριστιανός γνωρίζει ότι ο Θεός δεν του επιτρέπει ν’ ασκήση αυτή την εξουσία αν γίνη αιτία να προσκόψη κάποιος άλλος. Ο Παύλος τονίζει: «Πλην προσέχετε μήπως αυτή η εξουσία σας γείνη πρόσκομμα εις τους ασθενείς. Αμαρτάνοντες δε ούτως εις τους αδελφούς, και προσβάλλοντες την ασθενή συνείδησιν αυτών, εις τον Χριστόν αμαρτάνετε.» Ας μη βλασφημήται λοιπόν το αγαθόν σας. Διότι η βασιλεία του Θεού δεν είναι βρώσις και πόσις, αλλά δικαιοσύνη και ειρήνη και χαρά εν πνεύματι αγίω. Καλόν είναι το να μη φάγης κρέας, μηδέ να πίης οίνον, μηδέ να πράξης τι εις το οποίον ο αδελφός σου προσκόπτει.»—1 Κορ. 8:9, 12· Ρωμ. 14:16, 17, 21.

Ένας Χριστιανός, όταν φιλοξενή άλλους, πρέπει ν’ απέχη από το να παραθέση οινοπνευματώδη ποτά, για να μην κάμη κανένα να δυσαρεστηθή ή να προσκόψη. Αντί να προσφέρετε οινοπνευματώδη αναψυκτικά σ’ έναν του οποίου οι προτιμήσεις είναι άγνωστες, προστατεύστε τη συνείδησί του κι αποφύγετε δυσαρέσκεια ερωτώντας τον τι θα προτιμούσε ως ποτόν. Αν επιθυμή κρασί ή άλλο παρόμοιο ποτό, μπορεί να σας το πη. Ή, μπορείτε απλώς να του προσφέρετε καφέ, τσάι ή ένα ελαφρό ποτό. Όταν ένας Χριστιανός δείχνη επιθυμία ν’ απόσχη από αλκοολικά ποτά, σεβασθήτε την πρόθεσί του. Αν η χρήσις από μέρους σας ενός τέτοιου αναψυκτικού θα τον ενοχλούσε, μην ασκείτε την εξουσία σας, προς χάριν του. Κι αυτό, επίσης, είναι το να ζήτε την πίστι σας.

ΓΑΜΟΙ

Αυτά είναι ζητήματα, που δεν μπορούμε να τ’ αντιπαρέλθωμε στη διάρκεια πυρετωδών προετοιμασιών για ένα γάμο. Οι μελλόνυμφοι μπορούν ν’ αποφασίσουν αν θα κάμουν «υποδοχή» ή όχι. Πρέπει, επίσης, ν’ αποφασίσουν αν πρόκειται να προσφερθούν οινοπνευματώδη ποτά στη γαμήλιο αυτή τελετή ή όχι, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα τοπικά έθιμα και τα άτομα που θα παρευρεθούν. Το Χριστιανικό ζεύγος έχει την ευθύνη να φροντίση ώστε η «υποδοχή» να διεξαχθή μ’ ένα Χριστιανικό τρόπο, οποιοσδήποτε κι αν είναι πραγματικά εκείνος που θα καταβάλη τη δαπάνη. Πρέπει όχι μόνο η παράθεσις του οίνου ή παρομοίου ποτού να είναι αυστηρά κανονισμένη, αλλά και όλη η τελετή ν’ αντανακλά την ειλικρίνεια της Χριστιανικής των ομολογίας πίστεως. Αν έχετε ένα Χριστιανικό γάμο, γιατί να έχετε κάτι λιγώτερο από μια Χριστιανική γαμήλιο τελετή; Οι φιλοξενούμενοί σας θα κρίνουν τη Χριστιανικότητά σας από την ατμόσφαιρα της «υποδοχής». Προσέξτε να μην τους δώσετε την εντύπωσι ότι στην καρδιά σας αποτελείτε ακόμη μέρος του κόσμου.

Δεν φαίνεται να υπάρχη δικαιολογία για την ανάθεσι του έλεγχου μιας Χριστιανικής γαμήλιου «υποδοχής» ή προγράμματος σ’ ένα κοσμικό «τελετάρχη» να διευθύνη τη διασκέδασι. Αν προσληφθούν επαγγελματίαι μουσικοί, αποτελεί καθήκον των μελλονύμφων να ορίσουν ποιο είδος μουσικής είναι ευπρόσδεκτον και ποιο δεν είναι. Μουσική ή χορός, που είναι άσεμνος ή θορυβώδης χωρίς λόγο και ανήμερος, αυτό δεν αποτελεί συστατικόν της Χριστιανικής σας ελπίδος και πορείας ζωής.

Μια Χριστιανική γαμήλιος τελετή, όπως και η ίδια η ομιλία του γάμου, θ’ αντανακλά τον υγιαίνοντα, θείον τρόπο συμπεριφοράς που τηρείται σε γάμους από τους αληθινούς Χριστιανούς. Οι κοσμικές «υποδοχές» συνήθως αντανακλούν την ανεύθυνη κοσμική άποψι της συνάψεως του γάμου. Μη φαντάζεσθε ότι η γαμήλιος «υποδοχή» σας δεν είναι μια επιτυχία, αν δεν γίνη σύμφωνα με το πρότυπον των θορυβωδών κοσμικών εορτασμών. Αν ο ίδιος ο γάμος σας δεν είναι πιο επιτυχής από τους κοσμικούς γάμους, μπορεί να εισέλθετε σε οδυνηρή απογοήτευσι. Θυμηθήτε, λοιπόν, ότι ο λόγος του Θεού λέγει: «Μη αγαπάτε τον κόσμον μηδέ τα εν τω κόσμω. Εάν τις αγαπά τον κόσμον, η αγάπη του Πατρός δεν είναι εν αυτώ. . . . Και ο κόσμος παρέρχεται, και η επιθυμία αυτού.»—1 Ιωάν. 2:15-17.

Πώς, λοιπόν, πρέπει να θεωρήτε την γαμήλιο «υποδοχή», αν αποφασίσετε να την κάμετε; θεωρήστε την ως μια ευτυχή ευκαιρία να ζήσετε την πίστι σας και ν’ αρχίσετε τον γάμο σας με την ορθή κατεύθυνσι. Λόγου χάριν, αφού λήξη η προσφορά των αναψυκτικών, θα μπορούσατε να έχετε την κατάλληλη μουσική και χορό, αν θέλετε, αλλ’ υπάρχει και κάτι ακόμη για το οποίο θα μπορούσατε να κάμετε διευθετήσεις, επίσης, σχετικά με την περίπτωσι αυτή. Ίσως να θελήσετε να έχετε έναν όμιλο να ψάλλη Χριστιανικούς ύμνους προς αίνον του Ιεχωβά, ή ένας όμιλος με ποικιλία φωνών θα μπορούσε να ψυχαγωγήση με υμνωδίες, στις οποίες θα συμμετέχουν όλοι τους για να παραχθή αρμονία. Θα μπορούσε να γίνη ενόργανος διασκέδασις, αν είχε ληφθή ανάλογος φροντίδα. Καλό θα ήταν να γίνουν διευθετήσεις για διάφορες σύντομες εκφράσεις ή πείρες από ωρίμους Χριστιανούς, οι οποίοι θα ήθελαν να εκφράσουν την εκτίμησί τους για το θείον δώρον του γάμου και την ευτυχία που επέρχεται στους νυμφευομένους με την εφαρμογή των Γραφικών αρχών στη γαμήλιο σχέσι. Οι Χριστιανοί, που ανέθρεψαν ευπειθή τέκνα στην πίστι, θα μπορούσαν να κληθούν να πουν λίγα λόγια πρακτικής συμβουλής. Θα μπορούσαν να τονισθούν οι παγίδες καθώς και τα Χριστιανικά μέσα θεραπείας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τ’ ανδρόγυνα.

Ένα πρόγραμμα τέτοιας φύσεως αποτελεί θαυμασία μαρτυρία του γεγονότος ότι ζήτε πραγματικά την πίστι σας. Μια τέτοια γαμήλιος «υποδοχή» θα έδινε στη νύμφη και στον γαμβρό έν’ αξιόλογο ξεκίνημα στη σοβαρή υπόθεσι του να είναι Χριστιανοί σύζυγοι. Θα ήταν εποικοδομητικό για όλους τους παρόντας. Οι κοσμικοί συγγενείς ή συνδαιτυμώνες, που παρευρίσκονται σε μια τέτοια τελετή, δεν θα είχαν αμφιβολία ότι ήσαν ανάμεσα σε αληθινούς Χριστιανούς. Θα θέλατε να δώσετε κάποια άλλη εντύπωσι στους επισκέπτας σας; Να ζήτε, λοιπόν, την πίστι σας σ’ αυτό το ζήτημα των γάμων.

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΔΩΡΩΝ

Στενά με τους γάμους σχετίζεται η προσφορά δώρων. Σ’ αυτό το ζήτημα ο Ιησούς μάς είπε πώς να ζούμε την πίστι μας: «Προσέχετε να μη κάμνητε την ελεημοσύνη σας έμπροσθεν των ανθρώπων, δια να βλέπησθε υπ’ αυτών· ει δε μη, δεν έχετε μισθόν πλησίον του Πατρός σας του εν τοις ουρανοίς. Όταν λοιπόν κάμνης ελεημοσύνην, μη σαλπίσης έμπροσθέν σου, καθώς κάμνουσιν οι υποκριταί εν ταις συναγωγαίς και εν ταις οδοίς, δια να δοξασθώσιν υπό των ανθρώπων.» (Ματθ. 6:1, 2) Αυτό δεν σημαίνει ότι ποτέ δεν μπορείτε να καθορίσετε τον εαυτό σας ως εκείνον που προσέφερε δώρον. Ο Ιησούς κατεδίκαζε την ακατάλληλη προσφορά που γίνεται για να την βλέπουν οι άνθρωποι. Το να δίδεται κάτι, που αποτελεί εκδήλωσι πνεύματος συναγωνισμού ή που φέρνει σε δύσκολη θέσι κάποιον, είναι, επίσης, εσφαλμένον. (Γαλ. 5:26) Όταν δίνετε δώρα είναι πιθανό ν’ αστοχήσετε στο να ζήτε την πίστι σας.

Παραδείγματος χάριν, σε μερικές χώρες οι γυναίκες επιθυμούν να κάνουν έναν «καταιωνισμό» δώρων, με συγκέντρωσι στην οποία προσφέρονται «βροχηδόν» τα δώρα σ’ έναν που του αξίζουν. Ο τρόπος, με τον οποίον διεξάγεται ο «καταιωνισμός» καθορίζει το αν είναι δεκτός από τους Χριστιανούς ή όχι. Ο τρόπος, με τον οποίον γίνονται οι ομαδικές προσφορές, γίνεται για να δηλώση ότι όλα τα δώρα είναι από «εμάς», χωρίς να προσδιορίζεται κάθε δώρο με τον ιδιαίτερο δωρητή του. (Ρωμ. 15:26) Ή, αν προτιμάτε, θα ήταν κατάλληλο να υπογραφή ένα δελτάριο απ’ όλους τους παρόντας και να δοθή με τα δώρα. Με τη Χριστιανική αυτή μέθοδο εκτελέσεως ομαδικής προσφοράς δεν θα πειρασθήτε να δαπανήσετε περισσότερα από ό,τι μπορείτε ούτε θα πλανηθήτε εκδηλώνοντας μια «αλαζονεία του βίου» όσον αφορά τα μέσα της ζωής σας. (1 Ιωάν. 2:16) Αν το δώρον μιας φτωχής χήρας ανοιχθή δίπλα στο λαμπρό σας δώρο, δεν θα υπάρξη αθέλητη σύγκρισις, που θα μπορούσε να πληγώση έναν από τους φτωχούς του Κυρίου. Οι πιο φτωχοί δεν θα εφοβούντο να παρακολουθήσουν έναν τέτοιο «καταιωνισμό».

Προσέξτε καλά ώστε η προσφορά δώρων από σας ή η ανάγνωσις του υπογεγραμμένου δελταρίου σας να μη γίνη ‘σάλπιγγα’, που ν’ αναγγέλη δημοσία τη γενναιοδωρία σας. Μια τέτοια διακήρυξις πραγματικά θα ανήγγελλε στον Ιεχωβά και στον άνθρωπο ότι έχετε αποτύχει στο να ζήτε την πίστι σας. Ωστόσο, αν κάποια φορά θελήσετε να δώσετε ένα δώρο, ίσως σ’ ένα μέλος της οικογενείας σας ή σ’ ένα στενό φίλο, είσθε ελεύθερος ν’ αποκαλυφθήτε ως ο δωρητής ενός ιδιαιτέρου δώρου, εφόσον κάνετε την προσφορά κατ’ ιδίαν.—Ματθ. 6:3, 4.

Είναι σαφές ότι το να ζούμε τη Χριστιανική μας πίστι είναι ένα ολοχρόνιο έργο. Σημαίνει περισσότερα από το ν’ απέχωμε απ’ τον υλισμό, την επιδίωξι ηδονών, την ειδωλολατρία και την ανηθικότητα. Είναι περισσότερο από το να κηρύττωμε με ζήλο τ’ αγαθά νέα της βασιλείας του Θεού. Αν η πίστις σας είναι ζώσα, αυτό θα επηρεάση οτιδήποτε κάνετε.

Θυμηθήτε, εν τούτοις, ότι ο Θεός δεν σας ρωτά αν ο αδελφός σας ζη την πίστι του. Το ερώτημα είναι, «Ζήτε σεις τη δική σας πίστι;» Συγκεντρωθήτε στο να παρακολουθήτε προσεκτικά και με προσευχή τη δική σας διαγωγή, όχι του αδελφού σας. Μέρος της πίστεώς σας είναι να ενθαρρύνετε τον συγ-Χριστιανό σας στον δρόμο της ζωής, θέτοντας ενώπιον του πάντοτε ένα καλό παράδειγμα. Ας ιδή ο αδελφός σας τη χαρά και τις ευλογίες που έρχονται σ’ εσάς επειδή ζήτε πραγματικά την πίστι σας. Τότε κι αυτός, θα θέλη να ζη τη δική του πίστι. Διακρίνετε τη σοφία σ’ αυτό; Τότε, όπως είπε ο Ιησούς, «εάν εξεύρητε ταύτα, μακάριοι είσθε, εάν κάμνητε αυτά.»—Ιωάν. 13:17.

Χρισταδελφισμός—εκ Θεού ή εξ Ανθρώπων;

«ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ στην τριάδα;» «Όχι», απήντησε ο μάλλον θρησκευόμενος ξένος,«Στα αιώνια βάσανα;» «Όχι». «Στην καταστροφή της γης;» «Όχι». «Στη μετάβασι στον ουρανό»; «Όχι». «Στα δέκατα;» «Όχι». «Στον πόλεμο;» «Όχι, όσον αφορά εμάς τους ιδίους.» «Και ποια μπορεί να είναι η θρησκεία σας;» «Εγώ είμαι ένας Χριστάδελφος».

Οι Χριστάδελφοι ισχυρίζονται ότι βασίζουν τις απαντήσεις των σε τέτοια ερωτήματα στην αποδοχή της Γραφής από μέρους των ως πλήρως εμπνευσμένης. Ενθαρρύνουν την προσωπική μελέτη της θρησκείας, και ως αποτέλεσμα συνήθως γνωρίζουν πολύ περισσότερα περί της θρησκείας των απ’ όσα πολλοί άλλοι καθ’ ομολογίαν Χριστιανοί. Μεταξύ αυτών δεν υπάρχει μισθοδοτούμενος κλήρος, ούτε διάκρισις κληρικών—λαϊκών. Κάθε εκκλησία εκλέγει τους δικούς της «υπηρετούντας αδελφούς», για χρονικό διάστημα τριών ετών, για ν’ αναλάβουν τις φροντίδες, και όλοι πρέπει να είναι άρρενες, μολονότι δεν υπάρχει αντίρρησις να συνεργάζονται και γυναίκες στα θρησκευτικά περιοδικά των. Το πιο σπουδαίο χαρακτηριστικό του τρόπου λατρείας των είναι ο κάθε Κυριακή εβδομαδιαίος εορτασμός του «Δείπνου του Κυρίου».

Οι Χριστάδελφοι δεν ψηφίζουν ούτε προσχωρούν σε ενώσεις οποιουδήποτε είδους. Είναι αντίθετοι στο κάπνισμα, στο διαζύγιο, στις δικαστικές διενέξεις και στους γάμους με ετεροδόξους. Σύμφωνα με την αυστηρότητα των απέχουν από κοσμικές διασκεδάσεις.

Το όνομα «Χριστάδελφοι» σημαίνει «αδελφοί του Χριστού», υιοθετήθη δε από τον ιδρυτή των, Δρα Τζων Τόμας, και τους συντρόφους του για να διακρίνωνται και να ξεχωρίζουν τη στάσι των περί πολέμου από άλλους που ισχυρίζονται ότι είναι Χριστιανοί και οι οποίοι δεν είχαν τέτοιους δισταγμούς λόγω ευσυνειδησίας. Ο Δρ Τόμας, που είχε ναυαγήσει στο ταξίδι του από την Αγγλία στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1832, έκαμε ευχή να υπηρετήση τον Θεό, αν εφείδετο της ζωής του. Εκτελώντας αυτή την ευχή, συνεδέθη με τους Καμπελλίτας, που αργότερα έγιναν γνωστοί ως Μαθηταί του Χριστού, αλλ’ απεχωρίσθη από τον ιδρυτή τους το 1834· ένα κύριο σημείο της διαφωνίας του ήταν η επιμονή του Τόμας ότι το βάπτισμα έπρεπε ν’ ακολουθήται από μια αλλαγή πίστεως.

Ύστερ’ από λίγο καιρό ο Δρ Τόμας αφιέρωνε όλον τον χρόνο του στα θρησκευτικά συμφέροντα και μεταξύ του 1844 και του 1847 απεκρυστάλλωσε τη θέσι του σε ό,τι θεωρούσε ότι είναι Χριστιανοσύνη, στην οποία κι εβαπτίσθηκε εκ νέου. Απέκτησε ένα αριθμό ακολούθων στις Ηνωμένες Πολιτείες και ιδιαίτερα στη Μεγάλη Βρεττανία, στην οποίαν επέστρεψε τρεις φορές. Όταν πέθανε στο 1871, ένας στενός σύντροφος του, ο Ρόμπερτ Ρόμπερτς, ανέλαβε την ηγεσία ως τον θάνατο του στο 1898. Τον διεδέχθη ένας Κ. Κ. Γουώκερ, μετά τον θάνατο του οποίου, με τη σειρά του, ήλθε στην επιφάνεια ο Τζων Κάρτερ. Αυτός, όπως έκαναν και οι δύο προκάτοχοί του, ηγείται του κυρίου σώματος, της Εκκλησιαστικής Αιθούσης Χρισταδελφικής Εγκρατείας Μπίρμιγχαμ, και τον συνδεδεμένων με αυτήν εκκλησιών, πρωτίστως δυνάμει της εκδόσεως από αυτόν του επισήμου οργάνου της υπό τον τίτλον Ο Χριστάδελφος.

Ο Χρισταδελφισμός είναι ένα από τα μικρότερα δόγματα του Χριστιανικού κόσμου. Περί τους 20.000, μια πλειονότης πιθανώς, βρίσκονται στη Μεγάλη Βρεττανία, το δε υπόλοιπο είναι κυρίως διάσπαρτο σε άλλες Αγγλόφωνες χώρες.

ΤΕΣΣΕΡΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Η φύσις των ανωτέρω μπορεί να κάνη μερικούς να συμπεράνουν ότι ο Χρισταδελφισμός είναι πραγματικά από τον Θεό. Εν τούτοις, καθόσον τον εξετάζομε στενότερα, διαπιστώνομε ότι περιέχει τόσο χονδροειδείς ελλείψεις και ψευδείς δοξασίες, ώστε απλούστατα δεν θα μπορούσε να είναι παρά Θεού, αλλά πρέπει να είναι παρ’ ανθρώπων.

Ο Χρισταδελφισμός πρώτ’ απ’ όλα υστερεί, διότι δεν γνωρίζει τίποτα για το ζήτημα της παγκοσμίου κυριαρχίας, ούτε κι ενημερώνεται κανείς από την ανάγνωσι των πολλών του εκδόσεων περί του ότι η διεκδίκησις του ονόματος του Ιεχωβά είναι πιο σπουδαία από τη σωτηρία των ανθρωπίνων πλασμάτων. (Ιεζ. 36:22, 23) Αυτές οι αλήθειες είναι διάχυτες στον λόγον του Θεού απ’ την αρχή ως το τέλος. Πραγματικά, το όνομα του Ιεχωβά απαντάται σχεδόν 7.000 φορές στις Εβραϊκές Γραφές, στο βιβλίο δε του Ιεζεκιήλ και μόνο βρίσκομε να ορίζεται περίπου εξήντα φορές ότι «θέλουσι γνωρίσει ότι εγώ είμαι ο Ιεχωβά.» (Ιεζ. 25:17, ΜΝΚ) Μεταξύ άλλων, ο Μωυσής, ο Ιησούς του Ναυή, ο Δαβίδ, ο Σολομών κι ο Βασιλεύς Εζεκίας εξετίμησαν τη σπουδαιότητα των αληθειών αυτών.—Βλέπε Έξοδος 7:5· 9:16· 12:12· 32:7-13· Ιησούς του Ναυή 7:7-9· 1 Σαμουήλ 17:45-47· 1 Βασιλέων 8:43· 2 Βασιλέων 19:15-19· Ιώβ, κεφάλαια 1 και 2· Ψαλμοί 83:18· Παροιμίαι 27:11.

Το ίδιο το όνομα του Ιησού σημαίνει «ο Ιεχωβά Είναι Σωτηρία». Κατ’ επανάληψιν ο Ιησούς επέστησε την προσοχή των ανθρώπων στο όνομα του Πατρός του. Οι ακόλουθοί του έκαναν το ίδιο. Πραγματικά, κατέδειξαν ότι ο λόγος ακριβώς για τον οποίον ο Θεός «επεσκέφθη τα έθνη» ήταν για «να λάβη εξ αυτών λαόν δια το όνομα αυτού.» Αλλ’ όλη αυτή η έξαρσις του ονόματος του Ιεχωβά και το επίμαχο ζήτημα λείπουν από τον Χρισταδελφισμό.—Ματθ. 6:9· Ιωάν. 12:28· 17:6· Πράξ. 15:14.

Μια δεύτερη ζωτική και βασική έλλειψις του Χρισταδελφισμού είναι ή της ενότητος για την οποίαν ο Ιησούς προσηύχετο: «Δια να ήναι πάντες έν· . . . δια να ήναι τετελειωμένοι εις έν.» Ναι, όπως ετόνισε ο Παύλος, οι Χριστιανοί ‘πρέπει να λέγωσι πάντες το αυτό, και να μη είναι σχίσματα μεταξύ των, αλλά να είναι εντελώς ηνωμένοι, έχοντες το αυτό πνεύμα και την αυτήν γνώμην’. Έμπεριέλαβε τις διχοστασίες και τις αιρέσεις στα «έργα της σαρκός.»—Ιωάν. 17:21-23· 1 Κορ. 1:10-13· Γαλ. 5:19, 20.

Αλλά μέσα στον Χρισταδελφισμό υπήρχε ένα πνεύμα διαιρετικότητος απ’ την αρχή σχεδόν. Ενδεικτική της αδυναμίας αυτής είναι η δήλωσις που ανεγράφη κατά τα τέλη του 1923 στον Χριστάδελφο: «Το έτος που λήγει τώρα υπήρξε πρωτοφανές σε ‘ενσπορά ερίδων μεταξύ αδελφών’.» Ως αποτέλεσμα τούτου υπάρχουν πάρα πολλά σχίσματα και διαιρέσεις. Κάθε νέα ομάς που αποσπάται ισχυρίζεται ότι είναι η μόνη αληθινή και ότι όλες οι άλλες είναι στην πλάνη. Ένας επιφανής Χριστάδελφος, ο Φ. Γ. Τζαναγουαίη, είπε κάποτε γι’ αυτό το πνεύμα της διαιρετικότητος στο σύγγραμμα Οι Χριστάδελφοι και η Συντροφία: ‘Υπάρχουν τουλάχιστον δώδεκα αδελφότητες που αυτοκαλούνται Χριστάδελφοι, κι η καθεμιά αρνείται να συντροφεύση με τις άλλες ένδεκα’. Αυτό έγινε στο 1934. Δεν λέγεται πόσες χωριστές ομάδες υπάρχουν σήμερα, διότι πολλές αποτελούνται από ένα μικρόν όμιλο μόνο, ή απλή εκκλησία. Πολλοί απόμαχοι Χριστάδελφοι καταφέρονται εναντίον αυτής της διαιρετικότητος, μερικοί δε εργάζονται για την επανένωσί των. Πολλοί απ’ αυτούς διατείνονται ότι όλ’ αυτά οφείλονται σε διαμάχες για εντελώς δευτερεύοντα πράγματα.

Πόσο ισχυρά αισθήματα έχουν μερικοί για τα ζητήματα που τους διήρεσαν μπορεί να παρατηρηθή από τη δήλωσι, που αναγράφεται τακτικά στο επίσημο όργανο μιας από τις πιο αυστηρές φατρίες, της ομάδος Κλάφαμ:

«Οι κατωτέρω κατονομαζόμενες Εκκλησίες και οι Εκπρόσωποί των αναγνωρίζουν τη συντροφιά μόνον εκείνων που αντικρούουν τις πλάνες της μερικής εμπνεύσεως, της ευθύνης περί μη αναστάσεως, της εγέρσεως των νεκρών σε αθανασία, της ‘καθαρά σαρκικής’ φύσεως του Χριστού· που αρνούνται ότι είμεθα ελεύθεροι να υπηρετήσωμε στις Κρατικές Δυνάμεις, να εναγάγωμεν σε δικαστήρια, να εκζητήσωμε διαζύγιο· και οι οποίοι είναι έτοιμοι ν’ αποσυρθούν απ’ εκείνους που προσχωρούν σε μια κοινότητα όπου υπάρχουν αυτές οι πλάνες».

Γιατί τόσο πολύς διαχωρισμός; Γιατί τόσο πολλές διαιρέσεις; Μήπως αυτό δεν δείχνει έλλειψι αγάπης; μια μορφή υπερηφάνειας; Δεν μπορεί αυτό να χαρακτηρισθή ως «ισχυρογνωμοσύνη»; Ο Ιησούς όχι μόνο προσηυχήθη για τους ακολούθους του να είναι ενωμένοι, αλλά και είπε ότι με την αγάπη που θα είχαν προς αλλήλους, θα μπορούσαν όλοι ν’ αναγνωρίσουν τους ακολούθους του. Ασφαλώς η αγάπη αυτή λείπει μεταξύ των Χρισταδέλφων, και συνεπώς στιγματίζει τα έργον των ως προερχόμενον όχι από τον Θεό, αλλ’ από ανθρώπους.—Ιωάν. 13:34, 35.

Μια τρίτη βασική έλλειψις του Χρισταδελφισμού είναι σχετικά με την αποδοχή απ’ αυτούς της ευθύνης να δώσουν μαρτυρία, την οποία ευθύνη ο Ιησούς Χριστός εναπέθεσε στους ακολούθους του. Δεν αναγνωρίζει διόλου την υποχρέωσι να κηρύξη «τούτο το ευαγγέλιον της βασιλείας . . . εις πάντα τα έθνη» και να ‘μαθητεύση πάντα τα έθνη όπως μνημονεύεται στο κατά Ματθαίον 24:14· 28:19, 20. Μάλλον, διατείνεται ότι η «δικαιοδοσία του είναι να καταστήση γνωστόν το αληθινό Ευαγγέλιο στους λαούς του λεγομένου ‘Χριστιανισμού’, οι οποίοι παρεπλανήθησαν από την απλότητα της αληθείας που εκηρύχθη από τον Χριστόν και τους αποστόλους».—Έκθεσις Απογραφής Η.Π., 1941.

Πώς μπορεί αυτό το δόγμα να είναι παρά Θεού κι ωστόσο να υστερή τόσο πολύ στην εκπλήρωσι της σπουδαιοτάτης αυτής αποστολής; Θ’ αφήση ο Θεός σχεδόν όλο τον κόσμο χωρίς μαρτυρία περί της αληθείας του, ειδικά στις έσχατες αυτές ημέρες; Πώς, λοιπόν, θα μπορούσε ο προλεχθείς «πολύς όχλος» των λάτρεων του Θεού να συναχθή απ’ όλα τα έθνη;—Αποκάλ. 7:9.

Η τέταρτη βασική έλλειψις του Χρισταδελφισμού είναι η μη διακράτησις της ελπίδος για τους νεκρούς του ανθρωπίνου γένους. Διατείνεται ότι μόνον εκείνοι, που εγνώρισαν ό,τι αυτός θεωρεί ως αλήθειαν, καθίστανται υπεύθυνοι και μόνον αυτοί θ αναστηθούν, είτε προς ζωήν είτε προς θάνατον.a Θα μας έκανε να πιστεύωμε ότι, εκτός από τον ελάχιστον αυτόν αριθμό, όλοι οι λοιποί του ανθρωπίνου γένους θα παραμείνουν νεκροί για πάντα, περιλαμβανομένων και όλων των παιδιών—ακόμη κι εκείνων που είχαν Χρισταδέλφους γονείς—που πέθαναν προτού φθάσουν στην εφηβική ηλικία της ευθύνης.

Αλλ’ οι υποσχέσεις της Γραφής περί αναστάσεως δεν είναι τόσο περιωρισμένες. Ο Ιησούς Χριστός «είναι ιλασμός περί των αμαρτιών ημών· και ουχί μόνον περί των ημετέρων, αλλά και περί όλου του κόσμου.» Αυτά τα λόγια δείχνουν σαφώς ότι υπάρχει ελπίς και για άλλους εκτός από το «μικρόν ποίμνιον» από τη Χριστιανική εκκλησία. Ναι, όλοι όσοι είναι στη «θάλασσα», στον «θάνατο» και στον «Άδη» θα εκπορευθούν, αλλ’ όχι και όσοι είναι στη «λίμνη του πυρός», στη «Γέεννα», ή στον «δεύτερο θάνατο».—1 Ιωάν. 2:1, 2· Αποκάλ. 20:13-15· 21:8· Ματθ. 23:33· Ιωάν. 5:28, 29· Πράξ. 24:15· Εβρ. 2:9.

Το ότι η ανάστασις δεν περιορίζεται σε «υπευθύνους» διασαφηνίζεται περαιτέρω από το ότι ο Ματθαίος εφήρμοσε το Ιερεμίας 31:15, 16 στα βρέφη της Βηθλεέμ, διότι ο Ιερεμίας προχωρεί στο να δείξη ότι αυτά τα βρέφη, θα επανέλθουν από τη γη του εχθρού, η δε Ραχήλ θ’ ανταμειφθή για τους μόχθους της, (Ματθ. 2:17, 18) Επίσης, τα τέκνα των πιστών θα εχαρακτηρίζοντο ως «άγια», αν ο προορισμός των ήταν ο του αδίκου ανθρωπίνου γένους σε περίπτωσι που θα πέθαιναν προτού φθάσουν σε ηλικία καταλογισμού ευθύνης;—1 Κορ. 7:14.

Ασφαλώς, όλα αυτά τα Γραφικά εδάφια και τα επιχειρήματα τονίζουν αυτό που θα έδειχνε η λογική, δηλαδή, ότι η σοφία, η δύναμις και η αγάπη του Ιεχωβά Θεού επιφυλάσσουν κάτι καλύτερο από εκμηδένισι για κείνους από το ανθρώπινο γένος, που πέθαναν χωρίς ν’ ακούσουν για την αλήθεια του Θεού, αλλ’ οι οποίοι είναι δεκτικοί δικαιοσύνης. Ναι, ο Θεός είναι ‘Θεός ελπίδος’!—Ρωμ. 15:13.

ΠΡΟΪΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΛΟΓΙΚΕΥΣΕΩΣ

Ενώ οι ανωτέρω ελλείψεις στιγματίζουν τον Χρισταδελφισμό ως προϊόν ανθρωπίνης σοφίας μάλλον παρά Θείας σοφίας, το γεγονός αυτό καθίσταται ακόμη πιο εμφανές καθόσον εξετάζομε τα επιχειρήματα του που χρησιμοποιούνται για να υποστηρίξουν τις διδασκαλίες του. Στο ένα παράδειγμα μετά το άλλο η λογίκευσις φαίνεται ευλογοφανής, πειστική, πιστευτή και αρκετά πραγματική στην επιφάνεια, αλλά με μια πληρέστερη εξέτασι βρίσκεται ότι είναι ατελής, λεπτή, επινοημένη, επιτηδευμένη, το πολύ μια ευφυής εξήγησις για να δικαιολογηθή μια διδασκαλία, αλλ’ εξήγησις που δεν αντέχει στη δοκιμασία της υγιούς Βιβλικής γνώσεως. Και δεν μπορεί μήπως αυτό να εξηγήση γιατί υπάρχει τόση διαίρεσις στον Χρισταδελφισμό βασισμένη σε «μηδαμινά πράγματα»;

Μεταξύ τον κυρίων πλανών του Χρισταδελφισμού είναι η παρ’ αυτού άρνησις της προσωπικότητος του Σατανά και των δαιμόνων· η άρνησίς του ότι ο Ιησούς είχε προανθρώπινη ύπαρξι· η άρνησίς του ότι η θυσία του Ιησού ήταν μια αντίστοιχος απολυτρωτική αξία και η άρνησίς του της πνευματικής φύσεως της βασιλείας του Θεού.

Αυτές οι πλάνες έχουν ωρισμένα πράγματα από κοινού. Εν πρώτοις, απαιτείται λιγώτερη πίστις για να γίνουν αυτές οι αρνήσεις παρά να γίνουν δεκτές αυτές οι διδασκαλίες· δεύτερον, η άρνησίς των είναι κοινή μεταξύ των νεωτεριστών κληρικών, που δεν πιστεύουν ότι η Γραφή είναι θεόπνευστη· τρίτον, φαίνεται ότι η καθεμιά κατά ένα τρόπον παριστάνει ένα στασιασμό κατά των εσφαλμένων λαϊκών αντιλήψεων, ο οποίος στασιασμός έφθασε στο αντίθετο άκρον.

Το να δώσωμε στους αναγνώστας μας μια περιεκτική έκθεσι της Γραφικής θέσεως πάνω σ’ αυτές τις διδασκαλίες δεν φαίνεται αναγκαίον λόγω της συχνότητος με την οποία αυτές εδημοσιεύθησαν σ’ αυτή και σε άλλες εκδόσεις της Εταιρίας Σκοπιά. Ούτε ο χώρος επιτρέπει εδώ ν’ απαντήσωμε σε όλες τις εσφαλμένες ερμηνεύσεις που γίνονται στα Χρισταδελφικά βιβλία. Εν τούτοις, θα δοθούν παραστατικά παραδείγματα σε απόδειξι των ανωτέρω παρατηρήσεων, στο βαθμό που επιτρέπει ο χώρος.

Η ΠΡΟΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΠΑΡΞΙΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Ένα Χρισταδελφικό έντυπο, γράφοντας εναντίον της προανθρωπίνης υπάρξεως του Ιησού, λέγει ότι όταν ο Θεός είπε, «Ας κάμωμεν ανθρωπον κατ’ εικόνα ημών», χρησιμοποιούσε τον πληθυντικό, όχι για να περιλάβη τον Υιόν του, τον Λόγον, αλλά μόνο για ν’ αναφερθή στον εαυτό του, αφού ο τίτλος του στην Εβραϊκή Ελωχίμ είναι στον πληθυντικό. (Γέν. 1:26) Αλλ’ αν είναι έτσι εδώ το ζήτημα, τότε πρέπει να υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις που να δείχνουν ότι ο Θεός (Ελωχίμ) συνήθιζε να μιλή μ’ αυτόν τον τρόπο για τον εαυτό του. Αλλά τι βρίσκομε; Ο Ντέλιτζ, ένας από τους κυριωτέρους κλασσικούς της Βίβλου, που ήκμασε στον δέκατον ένατον αιώνα, λέγει τα εξής στο βιβλίο Μια Νέα Σειρά Σχολίων επί της Γενέσεως: «Πληθυντικός αριθμός δεν εμφαίνεται στην Αγία Γραφή οπουδήποτε ο Θεός μιλεί για τον εαυτό του». Το ότι ο Θεός μιλούσε στον Λόγον, στον Υιόν του, όταν είπε, «Ας κάμωμεν άνθρωπον», είναι προφανές από το κατά Ιωάννην 1:3 και την επιστολή προς Κολοσσαείς 1:15, 16, όπου ο Λόγος εμφαίνεται ως το ενεργούν Θείον όργανον στη δημιουργία.

Επίσης, τονίζεται ότι, όταν ο Ιησούς προσηύχετο, «Δόξασόν με συ, Πάτερ, πλησίον σου, με την δόξαν την οποίαν είχον παρά σοι πριν γείνη ο κόσμος», ανεφέρετο σε μια δόξα, που υπήρχε μόνο στη διάνοια του Θεού. (Ιωάν. 17:5) Αλλ’ όπως αποδίδεται εδώ από τη Μετάφρασι Νέου Κόσμου, οι λόγοι του Ιησού δεν μπορούν να ερμηνευθούν ως αναφερόμενοι σε κάποια κατάστασι, που υπήρχε μόνο στη διάνοια του Θεού, διότι ο Ιησούς προσεύχεται να είναι πάλι πλησίον του Πατρός του. Το ότι δεν πρόκειται εδώ για μια αυθαίρετη απόδοσι είναι καταφανές από τη Γραφή με Διαστίχους Σημειώσεις του Τάφελ, που λέγει λέξιν προς λέξιν κάτω από το Ελληνικό κείμενον: «Και τώρα δόξασόν με, συ Πάτερ, πλησίον σου, με την δόξαν την οποίαν είχον πλησίον σου πριν γείνη ο κόσμος.» Προδήλως ο Ιησούς ανεφέρετο σε μια ωρισμένη θέσι, την οποία κατείχε παραπλεύρως ή πλησίον του Πατρός του πριν γίνη ο κόσμος.

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΩΝ

Μεταξύ των επιχειρημάτων, που χρησιμοποιούνται από τους Χρισταδέλφους εναντίον της προσωπικότητος του Σατανά και των δαιμόνων, είναι το ότι, εφόσον οι λέξεις σατάν (Εβραϊκή) και σατανάς και διάβολος (Ελληνική) κατά καιρούς μεταφράζονται και χρησιμοποιούνται ως κοινά ουσιαστικά ονόματα, αυτές οι λέξεις ποτέ δεν πρέπει να μεταγλωττίζωνται και χρησιμοποιούνται ως κύρια ονόματα, «Σατανάς», «Διάβολος». Το ίδιο επιχείρημα χρησιμοποιείται σχετικά και με τον «Λόγον».

Αλλ’ αυτό είναι εντελώς ανακόλουθον. Αδάμ είναι λέξις Εβραϊκή, και κατά γράμμα σημαίνει «χοϊκός· άνθρωπος», συνήθως δε μεταφράζεται «άνθρωπος». Αυτό, όμως, διόλου δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί κατά καιρούς ν’ αναφέρεται σ’ έναν ωρισμένον άνθρωπο κι επομένως πρέπει να μεταγλωττίζεται «Αδάμ».—Γέν. 5:1, 2.

Περαιτέρω λέγεται ότι δαίμονες υπάρχουν μόνο στη διάνοια και όταν τους εξέβαλλε ο Ιησούς απλώς συνεβάδιζε με τις λαϊκές δεισιδαιμονίες. Όταν, λοιπόν, είπε σε μια λεγεώνα απ’ αυτούς να πάνε σε μια αγέλη χοίρων, ισχυρίζονται ότι ο Ιησούς μετεβίβαζε την άνοια, την παραφροσύνη του ανθρώπου. Αλλά τότε πώς πρέπει να εννοήσωμε τα λόγια του Ιακώβου: «Τα δαιμόνια πιστεύουσι, και φρίττουσι»;—Ιάκ. 2:19.

Μολονότι όλοι οι Χριστάδελφοι ισχυρίζονται ότι ο Σατανάς ή Διάβολος είναι απλώς η αμαρτία εν τη σαρκί, ευρέως διαφωνούν για την ταυτότητα του όφεως που επείραξε την Εύα και για κείνον ή εκείνο που επείραξε τον Ιησούν στην έρημο. Σύμφωνα με τον Ρόμπερτς, συγγραφέα του βιβλίου Παραστρατημένος Χριστιανισμός, ο όφις «ήταν προικισμένος με το χάρισμα του λόγου (αναμφιβόλως, ειδικά όσον αφορά τον ρόλο που είχε να εκτελέση θέτοντας σε δοκιμασία τους πρώτους μας γονείς.)» Αλλά το να διακρατή ένας αυτή την ιδέα σημαίνει να κάμη τον Θεό υπεύθυνο για το ψεύδος που είπε ο όφις, ενώ «είναι αδύνατον να ψευσθή ο Θεός.» Επίσης, κάνει τον Θεό δελεαστή, έναν που πειράζει, παρακινεί ή απατά τους άλλους ν’ αμαρτήσουν, σε αντίθεσι προς τη σαφή δήλωσι του Ιακώβου ότι «ο Θεός είναι απείραστος κακών, και αυτός ουδένα πειράζει.» Ενώ ο Θεός δοκιμάζει επειδή εντέλλεται υπακοήν, κανένα δεν πειράζει να πράττη το κακόν.—Εβρ. 6:18· Ιάκ. 1:13· Γεν. 22:1.

ΙΗΣΟΥΣ Ο ΛΥΤΡΩΤΗΣ

Οι Χρισταδελφικοί συγγραφείς αρνούνται ότι ο Ιησούς Χριστός έγινε ένα «αντίστοιχον λύτρον» ή αντίλυτρον, αλλά λέγουν ότι ο Ιησούς απέθανε απλώς με μια αντιπροσωπευτική ιδιότητα και για τον εαυτό του καθώς και για τους λοιπούς των πιστών. Ιδιαίτερα έχουν αντίρρησι σ’ αυτή την έκφρασι «αντι(στοιχούν)-λύτρον» στη Μετάφρασι Νέου Κόσμου. (1 Τιμ. 2:6) Εν τούτοις, ενώ η Ελληνική λέξις λύτρον μόνη της σημαίνει μόνον τη λύτρωσι ή απολύτρωσι, η Ελληνική πρόθεσις «αντί», προηγουμένη ή επομένη της λέξεως λύτρον, ενέχει τη σκέψι της «αντιστοιχίας». Έτσι, το Ελληνικόν Λεξικόν του Στρογκ λέγει σχετικά με το αντί: «Πρωτόγονον μόριον· αντίθετον, ήτοι αντί ή ένεκα . . . Συχνά χρησιμοποιείται συνθετικά για να σημάνη αντίθεσι, ανταπόδοσι, αντικατάστασι, αντιστοιχία, κλπ.» Η Ελληνική αυτή πρότασις εμφαίνεται πριν ή μετά από τη λέξι λύτρον στο κατά Ματθαίον 20:28· Μάρκον 10:45 και 1 Τιμόθεον 2:6, και διδάσκει σαφώς ένα αντιστοιχούν λύτρωμα, ή λύτρον διδόμενον σε αντάλλαγμα.

Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ

Ένας από τους Χρισταδελφικούς συγγραφείς, για να υποστιρίξη την άποψί τους ότι κανείς από τη γη δεν πρόκειται να πάη ποτέ στον ουρανό και ότι η βασιλεία του Θεού θα είναι εξ ολοκλήρου επίγεια, παραθέτουν εδάφια όπως αυτά: «Όταν ο Κύριος των δυνάμεων βασιλεύση εν τω όρει Σιών και εν Ιερουσαλήμ.» «Και ο Κύριος θέλει είσθαι βασιλεύς εφ’ όλην την γην.» «Και έκαμες ημάς εις τον Θεόν ημών βασιλείς και ιερείς και θέλομεν βασιλεύσει επί της γης.»—Ησ. 24:23· Ζαχ. 14:9· Αποκάλ. 5:10.

Λόγω των προφητειών αυτών οι Χριστάδελφοι βασίζουν μεγάλες ελπίδες στην επάνοδο των Ιουδαίων στην Παλαιστίνη, παραβλέποντας το γεγονός ότι όλοι αυτοί συνάγονται εν απιστία, απλώς για ιδιοτελείς λόγους, και ότι ολόκληρο το νόημα των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών είναι ότι εκείνο που υπολογίζεται δεν είναι το να είναι κανείς Ιουδαίος κατά σάρκα αλλά κατά το πνεύμα.—Ρωμ. 2:25-29· Γαλ. 3:28.

Όσον αφορά το πρώτο εδάφιο, που παραθέτουν για ν’ αποδείξουν την άποψί τους, ας σημειωθή ότι για τους Χριστιανούς Ιερουσαλήμ είναι η άνω, μια ουράνια πόλις ή οργάνωσις. (Γαλ. 4:26) Το δεύτερο εδάφιο δεν λέγει τίποτα για το ότι ο Ιησούς θα βασιλεύση στη γη, αλλ’ αναφέρεται στον Ιεχωβά (όπως δείχνει το Εβραϊκό κείμενο) που βασιλεύει επί της γης. Και όσον αφορά το τρίτο εδάφιο, που λέγει ότι οι Χριστιανοί θα βασιλεύσουν «επί» της γης, η λέξις επί σημαίνει και «πάνω από», και πραγματικά έτσι αποδίδεται από τους μεταφραστάς της Βίβλου, όπως είναι ο Γκούντσπηντ, ο Νοξ, ο Γουεϊμάουθ και η Επιτροπή Νέου Κόσμου Μεταφράσεως της Βίβλου.

Ναι, εκ πρώτης όψεως ο Χρισταδελφισμός φαίνεται να είναι παρά Θεού, αλλ’ όχι και μετά από στενώτερη εξέτασι. Το ότι αγνοεί τη σπουδαιότητα του ονόματος του Ιεχωβά και το ζήτημα της παγκοσμίου κυριαρχίας, η καταφανής του έλλειψις ενότητος, η αποτυχία τού να εκτελέση την εντολή του Ιησού να κηρύξη τ’ αγαθά νέα σε όλα τα έθνη, η άγνοια της Γραφικής ελπίδος για την ανθρωπότητα γενικά, η άρνησις της προανθρωπίνης υπάρξεως του Ιησού, η άρνησις της προσωπικότητος του Σατανά και των δαιμόνων του, η άρνησις του αντιλύτρου, που προσεφέρθη από τον Ιησούν και η άρνησις της ουρανίας, πνευματικής φύσεως, της βασιλείας του Θεού και της ουρανίας αμοιβής των αγίων, όλ’ αυτά συγκλίνουν στον στιγματισμό του ως αξίου της Γραφικής περιγραφής: ‘Η βουλή αυτή και το έργον τούτο είναι εξ ανθρώπων’.—Πράξ. 5:38.

[Υποσημειώσεις]

Ενωμένη Δημοσίευσις του «Λόγου της Ζωής»

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ο λόγος της ζωής; Είναι το άγγελμα που λέγει για την ελπίδα της ζωής, που καθιστά δυνατόν στους ακροατάς του ν’ αποκτήσουν ζωή. Όπως έγραψε ο Παύλος στον Τιμόθεο, εχύθη φως στην «ζωήν και την αφθαρσίαν δια του ευαγγελίου», εν σχέσει με τον Σωτήρα Ιησούν Χριστόν.—2 Τιμ. 1:9, 10.a

Αυτός ο λόγος της ζωής είχε μια μικρή αρχή πριν από έξη χιλιάδες χρόνια περίπου. Τότε ο άνθρωπος, λόγω της παρακοής του, ήλθε σε μεγάλη ανάγκη ενός λόγου ζωής, κάποιας ελπίδος ζωής. Ο Ιεχωβά Θεός, ως ο μεγαλύτερος Φίλος του ανθρώπου, έδωσε τότε στον άνθρωπο ελπίδα με την επαγγελία που αναγράφεται στη Γένεσι 3:15, που έδειχνε τον τελικό θρίαμβο της δικαιοσύνης και την καταστροφή του εχθρού του ανθρώπου. Επί τέσσερες χιλιάδες χρόνια περίπου ο Θεός προσέθετε σ’ αυτόν τον λόγο ως τη συμπλήρωσι του κατά το έτος 98 μ.Χ. Από τότε ο λόγος της ζωής συνίσταται από ολόκληρη τη Βίβλο, από τη Γένεσι ως την Αποκάλυψι.

Αφού ο λόγος της ζωής είναι η πλήρης Βίβλος, η δημοσίευσις του λόγου της ζωής θα εγίνετο με τον πολλαπλασιασμό και τη διάδοσι αντιτύπων της Βίβλου ή Αγίας Γραφής. Οι πρώτοι Χριστιανοί ειργάσθησαν δραστήρια για τη διάδοσι του λόγου της ζωής, τόσο του γραπτού όσο και του προφορικού λόγου. Κατόπιν πολλών αιώνων σκότους, η δημοσίευσις της Αγ. Γραφής επανελήφθη με τη μετάφρασί της σε ζώσες γλώσσες, η δε εφεύρεσις της τυπογραφίας πολύ συνετέλεσε στον σκοπόν αυτόν. Ιδιαιτέρως η δημοσίευσις του λόγου της ζωής έλαβε μια ώθησι στη διάρκεια του δεκάτου ενάτου αιώνος, με τον σχηματισμό Βιβλικών Εταιριών, οι οποίες τώρα αποδίδουν κατ’ έτος περίπου τριάντα εκατομμύρια αντίτυπα της Βίβλου, τα οποία εκτυπώνονται και διαθέτονται.

Αλλ’ είναι αρκετή αυτή η διάδοσις του λόγου της ζωής; Όχι, δεν είναι. Διότι τι θα ωφεληθή ένας άνθρωπος, αν αρχίση ενθουσιωδώς να διαβάζη τη Γραφή, αφού αγοράση ένα αντίτυπο, μόνο για να την αφήση κατά μέρος και να ξεχάση κάθε τι από τα περιεχόμενα της, επειδή δεν κατανοεί και δεν εκτιμά αυτό που διαβάζει; Το γεγονός είναι ότι η μεγάλη πλειονότης εκείνων, που αποκτούν αντίτυπα της Γραφής σήμερα, εξακολουθούν να συμμορφώνωνται με τον παλαιόν αυτόν κόσμον, ακριβώς όπως κάνουν οι άθεοι, οι αγνωστικισταί και οι λοιποί άπιστοι πράγμα που δείχνει ότι η δημοσίευσις του λόγου της ζωής υπήρξε ματαία όσον αφορά αυτούς. Οι συνθήκες μέσα στον Χριστιανικό κόσμο το αποκαλύπτουν αυτό.

Για να μη καταντά ματαία η δημοσίευσις του λόγου της ζωής, πρέπει να παρασχεθή βοήθεια για κατανόησι των περιεχομένων του. Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο κάποιου ατόμου αλλά για ένα βιβλίο οργανώσεως. Όπως ακριβώς οι Εβραϊκές Γραφές είχαν δοθή στον Ισραήλ, έτσι και οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές εδόθησαν στους ακολούθους του Ιησού Χριστού. Στην εποχή του Ιησού και των αποστόλων του εχρειάζετο βοήθεια για να κατανοηθή κι εκτιμηθή ο λόγος της ζωής. Το ίδιο αληθεύει και σήμερα.—Λουκ. 24:32.

Όσον αφορά την υποχρέωσι, που υπέχουν οι Χριστιανοί σχετικά με τη δημοσίευσι αυτή του λόγου της ζωής, ο Παύλος έγραψε: «Να γίνησθε άμεμπτοι και ακέραιοι, τέκνα Θεού αμώμητα εν μέσω γενεάς σκολιάς και διεστραμμένης· μεταξύ των οποίων λάμπετε ως φωστήρες εν τω κόσμω, κρατούντες τον λόγον της ζωής.» Δεν μπορεί ένας να γίνη «φωστήρ» με το να διαθέτη απλώς Γραφές, ή βοηθήματα Γραφικής μελέτης, γι’ αυτό το ζήτημα, στα χέρια του λαού. Για να είναι κανείς «φωστήρ» πρέπει να διαχέη φως, κάνοντας τους ανθρώπους να ιδούν. Αυτό σημαίνει να κάνη επανεπισκέψεις σε άτομα, τα οποία επρομηθεύθησαν Γραφές ή βοηθήματα Γραφικής μελέτης, όπως είναι το βιβλίο Από τον Απολεσθέντα Παράδεισο στον Αποκαταστημένο Παράδεισο, το οποίον πρόκειται να προσφερθή στη διάρκεια του μηνός Νοεμβρίου, και να βοηθή τους ανθρώπους να κατανοήσουν και ν’ αποκτήσουν εκτίμησι του λόγου της ζωής.—Φιλιππησ. 2:15, 16.

Η ίδια σκέψις υπονοείται στην οδηγία «κρατούντες τον λόγον της ζωής.» Αυτό δεν σημαίνει ν’ αποταμιεύωμε ιδιοτελώς αυτόν τον λόγον και να τον εναγκαλιζώμεθα στερρά, να το πούμε έτσι. Όχι, διόλου! Αυτός ο λόγος της ζωής καλείται, επίσης, η ‘μάχαιρα του πνεύματος, ήτις είναι ο λόγος του Θεού’. Η παραίνεσις αυτή αφήνει να νοηθή ότι ο Χριστιανός κραδαίνει την μάχαιραν του πνεύματος σε πνευματικόν πόλεμον και ότι πρέπει να την κρατή σφιχτά για να μην την εκτινάξη ο εχθρός από το χέρι του και υποστή βλάβη.—Εφεσ. 6:17· 2 Κορ. 10:3-5.

Ουσιώδες, επίσης, είναι ότι αυτό πρέπει να είναι ένα ενωμένο έργο δημοσιεύσεως, διότι μόνον η ενωμένη δημοσίευσις μπορεί να παρουσιάση ένα σαφές, εναρμόνιο και ελκυστικό άγγελμα σ’ εκείνους, που είναι καλής θελήσεως προς τον Θεό. Η δημοσίευσις δε αυτή πρέπει να γίνεται άσχετα προς τις περιστάσεις και την εναντίωσι. Ναι, στα λόγια του εδαφίου του Νοεμβρίου, η αποστολική εντολή απευθύνεται στους αφιερωμένους Χριστιανούς διακόνους σήμερα: «Κήρυξον τον λόγον· επίμενε εγκαίρως, ακαίρως· έλεγξον, επίπληξον, πρότρεψον μετά πάσης μακροθυμίας και διδαχής.»—2 Τιμ. 4:2.

[Υποσημειώσεις]

Αγιασμός—μια Χριστιανική Απαίτησις

ΤΙ ΣΥΝΙΣΤΑ ένα Χριστιανό; Με την αυστηρή έννοια, ο Χριστιανός είναι ένας, που έχει αποχωρισθή για έναν ιερό σκοπό, ένας ηγιασμένος, ένας «άγιος». Είναι ένας, τον οποίον ο Ιεχωβά Θεός καθηγίασε και ο οποίος ηγιάσθη και διάγει μια ζωή αγιότητος. Όπως το εξέφρασε ο απόστολος Παύλος, «Τούτο είναι το θέλημα του Θεού, ο αγιασμός σας».—1 Θεσ. 4:3.

Ποιο είναι το μέρος του Θεού και ποιο είναι το μέρος του Χριστιανού στον αγιασμό; Σε τι βασίζεται αυτός; Ποιος είναι ο σκοπός του; Ο στόχος του;

Το όνομα «αγιασμός» προέρχεται από το ρήμα αγιάζω, που σημαίνει «καθιστώ τι άγιον». Στις Εβραϊκές Γραφές με αυτές τις λέξεις αποδίδονται διάφορες μορφές της λέξεως καντάς, η οποία, ανάλογα με τα συμφραζόμενα της, ενέχει τις ριζικές έννοιες του «λαμπρός, νέος, καθαρός» και «ξεχωρίζω, διαχωρίζω, αποκόπτω». Σε απλούστατες λέξεις «αγιάζω» σημαίνει ξεχωρίζω ή θέτω χωριστά για την υπηρεσία και χρήσι του Ιεχωβά Θεού. Έτσι, η Εγκυκλοπαιδεία Μακ Κλίντοκ και Στρογκ ορίζει τον αγιασμό ως «χωρισμό από κοινή χρήσι για ένα ιερό σκοπό».

Στις Εβραϊκές Γραφές ηγιάζοντο τα πρόσωπα όσο και τα πράγματα. Ο Ιεχωβά απελευθερώνοντας ολόκληρο το έθνος Ισραήλ, τους εξεχώρισε για τον άγιο του σκοπό, και γι’ αυτό ομιλεί περί αγιασμού ολοκλήρου του έθνους. (Έξοδ. 31:13) Επειδή δε ο Ιεχωβά διεφύλαξε τα πρωτότοκα στο πάσχα, τα απήτησε ως δικά του με μια ειδική έννοια, και γι’ αυτό είπε στον Μωυσή: «Καθιέρωσον εις εμέ παν πρωτότοκον».—Έξοδ. 13:2.

Αργότερα ο Ιεχωβά έλαβε τη φυλή του Λευί στη θέσι των πρωτοτόκων και αυτή έγινε μια ηγιασμένη φυλή: «Και θέλουσιν είσθαι οι Λευίται εμού. Διότι παν πρωτότοκον είναι εμού· επειδή καθ’ ην ημέραν επάταξα παν πρωτότοκον εν γη Αιγύπτου, ηγίασα [καντάς] εις εμαυτόν παν πρωτότοκον εν τω Ισραήλ». (Αριθμ. 3:12, 13) Ο Ααρών και οι γυιοί του, με μια ειδική τελετουργία καθιερώθησαν, δηλαδή, εξουσιοδοτήθησαν, έλαβαν εντολή, διωρίσθησαν, εγέμισαν τα χέρια των με ωρισμένα προνόμια, και ηγιάσθησαν, εξεχωρίσθησαν από τη συνήθη σε ειδική ιερή υπηρεσία, ως ιερείς.—Έξοδ. 28:41· 29:33.

Ο Ιεχωβά εξεχώρισε ή ηγίασε την εβδόμη μέρα της δημιουργίας από τη συνήθη σε ειδική χρήσι, πράγμα που οι υπόλοιπες Γραφές τονίζουν ότι είναι διεκδίκησις του ονόματός του. (Γέν. 2:1-3) Στον καιρό της επιδόσεως του νόμου το Όρος Σινά εκηρύχθη ως ξεχωρισμένο, άγιο ή ηγιασμένο. Ούτε άνθρωπος ούτε κτήνος επετρέπετο να πλησιάση. (Έξοδ. 19:23) Οι ειδωλολάτραι θα το ώριζαν ταμπού. Η λέξις καντάς εχρησιμοποιήθη, επίσης, για να σημάνη την κάθαρσι και τον αγνισμό από ωρισμένες μολύνσεις ή την προετοιμασία κάποιου για ειδικές περιστάσεις. (Ιησ. Ναυή 3:5· 2 Σαμ. 11:4) Όλοι, όμως, αυτοί οι αγιασμοί ήσαν τυπικοί ή αντιπροσωπευτικοί, προσκιάζοντας τον πραγματικό αγιασμό, που επρόκειτο να έλθη με τον Χριστό Ιησού.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΑΓΙΑΣΜΟΣ

Στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές οι λέξεις αγιάζω και αγιασμός αποδίδουν την έννοια Ελληνικών λέξεων, των οποίων η ρίζα είναι άγιος, ένα επίθετο που σημαίνει «άγιος», το οποίον κι αυτό περιλαμβάνει δύο ρίζες ή μικρότερες λέξεις που σημαίνουν «όχι από τη γη»· κι επομένως, «αφιερωμένος στον Θεόν άνω». Η ίδια, επίσης, λέξις χρησιμοποιείται και για το Πνεύμα του Θεού «Άγιον Πνεύμα». Οι Χριστιανοί, λοιπόν, είναι άγιοι, κεχωρισμένοι για την υπηρεσία του Θεού.

Ο Ιεχωβά Θεός είναι εκείνος που αγιάζει ή ξεχωρίζει τον Χριστιανό, όπως κι ο Χριστός επιστοποίησε για τον εαυτό του: «Εκείνον τον οποίον ο Πατήρ ηγίασε, και απέστειλεν εις τον κόσμον, σεις λέγετε, Ότι βλασφημείς, διότι είπον, Υιός του Θεού είμαι;» (Ιωάν. 10:36) Στην περίπτωσι των ακολούθων του Χριστού ο Θεός το πράττει αυτό δια του Χριστού Ιησού: «Επειδή και ο αγιάζων και οι αγιαζόμενοι εξ ενός είναι πάντες.»—Εβρ. 2:11.

Οι ηγιασμένοι αυτοί ή «άγιοι» δεν περιορίζονται σε λίγους θαυματουργούς, αλλ’ εμπερικλείουν όλο το πνευματικό σώμα του Χριστού. Έτσι ο Παύλος κατ’ επανάληψιν απευθύνει τις επιστολές του στους ηγιασμένους, που καλούνται «άγιοι».—Βλέπε Ρωμαίους 1:7· 1 Κορινθίους 1:2· Εφεσίους 1:1· Φιλιππησίους 1:1· Κολοσσαείς 1:2.

Πάνω σε ποια βάσι τους αγιάζει αυτούς ο Ιεχωβά Θεός; Πάνω στη βάσι της απολυτρωτικής θυσίας του Χριστού: «Με το οποίον θέλημα είμεθα ηγιασμένοι δια της προσφοράς του σώματος του Ιησού Χριστού άπαξ γενομένης.» «Όθεν και ο Ιησούς, δια να αγιάση τον λαόν δια του ίδιου αυτού αίματος, έξω της πύλης έπαθεν.» (Εβρ. 10:10, 29· 13:12) Ο Θείος λόγος της αληθείας, επίσης, παίζει ένα ζωτικό ρόλο στο έργον του ξεχωρισμού αυτών για την υπηρεσία του Θεού. Γι’ αυτό προσηυχήθη ο Ιησούς: «Αγίασον αυτούς εν τη αληθεία σου· ο λόγος ο ιδικός σου είναι αλήθεια.» (Ιωάν. 17:17) Επιπρόσθετα χρειάζεται και η ενεργός δύναμις του Θεού επί το έργον, κι έτσι αναγινώσκομε ότι οι Χριστιανοί είναι «ηγιασμένοι δια πνεύματος αγίου.»—Ρωμ. 15:16, ΜΝΚ.

Ο Ιεχωβά Θεός και ο Χριστός Ιησούς κάνουν το μέρος των αγιάζοντας τον Χριστιανό δια του αίματος του Χριστού, δια της αληθείας του Θείου λόγου και του αγίου πνεύματος. Αλλά δεν θα υπάρξη ως αποτέλεσμα αγιασμός, αν δεν κάμη ένας Χριστιανός, επίσης, το μέρος του. Πρέπει πρώτ’ απ’ όλα να πιστέψη, διότι μας λέγεται ότι οι Χριστιανοί ‘αγιάζονται με την πίστι των σ’ αυτόν’, τον Χριστό· ‘με την πίστι των στην αλήθεια’.—Πράξ. 26:18· 2 Θεσ. 2:13.

Επίσης, ο Χριστιανός πρέπει ν’ αποχωρισθή από τον ακάθαρτο κόσμο όχι με το να μπη σ’ ένα μοναστήρι ή κοινόβιο, αλλά με το να μην κηλιδωθή με το άπληστο εμπόριο του κόσμου τούτου, με τη διεφθαρμένη πολιτική του, με τις ψευδείς του θρησκείες. (Ιάκ. 1:27· 1 Ιωάν. 2:15-17) Πρέπει, επίσης, να τηρήται ηθικά καθαρός, όπως ετόνισε ο Παύλος στις επιστολές του προς Θεσσαλονικείς και προς Τιμόθεον: «Επειδή τούτο είναι το θέλημα του Θεού, ο αγιασμός σας, να απέχησθε από της πορνείας· να εξεύρη έκαστος υμών να κρατή το εαυτού σκεύος εν αγιασμώ και τιμή· ουχί εις πάθος επιθυμίας.» «Θέλει είσθαι σκεύος τιμίας χρήσεως, ηγιασμένον, και εύχρηστον εις τον δεσπότην, ητοιμασμένον εις παν έργον αγαθόν. Τας δε νεανικάς επιθυμίας φεύγε· και ζητεί την δικαιοσύνην, την πίστιν, την αγάπην, την ειρήνην μετά των επικαλουμένων τον Κύριον εκ καθαράς καρδίας.»—1 Θεσ. 4:3-5· 2 Τιμ. 2:21, 22.

Τα προηγούμενα λόγια του Παύλου μάς δίνουν, επίσης, τον σκοπό του αγιασμού, δηλαδή, το να είμεθα σκεύη εύχρηστα εις τον Θεόν, προετοιμασμένοι να κάνωμε το έργον του. Ναι, ενώ το να τηρούνται καθαροί σ’ αυτά τα πράγματα είναι απαίτησις απ’ όλους τους ανθρώπους, αποτελεί ειδική υποχρέωσι των Χριστιανών να καθαρισθούν, διότι έχουν το προνόμιο και την ευθύνη να βαστάζουν τα σκεύη του Ιεχωβά, τις αλήθειες του λόγου του Θεού και τα προνόμια υπηρεσίας, που συμβαδίζουν με την κατανόησι αυτών.—Ησ. 52:11.

Ο αγιασμός πρωτίστως αφορά τους Χριστιανούς εκείνους, που έχουν ουράνια ελπίδα, εκείνους, οι οποίοι, λόγω της πίστεως και της αφιερώσεώς των να πράττουν το θέλημα του Θεού «εν καιρώ δεκτώ», εκηρύχθησαν δίκαιοι από τον Ιεχωβά Θεό και τους εδόθη μια ουράνια ελπίδα. (Ρωμ. 5:1· 2 Κορ. 6:2) Αυτοί αναφέρονται ως ένα «μικρόν ποίμνιον» ως ‘η νύμφη, του Αρνίου η γυναίκα’· ως το «σπέρμα του Αβραάμ», που θα ευλογήση όλες τις φυλές της γης. (Γέν. 22:17, 18· Λουκ. 12:32· Γαλ. 3:29· Αποκάλ. 21:9) Αυτοί καλούνται μικρόν ποίμνιον, διότι ο αριθμός των περιορίζεται σε 144.000, όπως αναγράφεται σαφώς στην Αποκάλυψι 7:4-8 και 14:1, 3. Σ’ αυτούς μόνον απευθύνονται τα λόγια του Παύλου: «Ζητείτε ειρήνην μετά πάντων, και τον αγιασμόν, χωρίς του οποίου ουδείς θέλει ιδεί τον Κύριον».—Εβρ. 12:14.

Εν τούτοις, η Γραφή, επίσης, τονίζει ότι υπάρχουν και «άλλα πρόβατα», ένας «πολύς όχλος» αφιερωμένων Χριστιανών, που έχουν επίγεια ελπίδα. (Ιωάν. 10:16· Αποκάλ. 7:9-17) Επίγεια ελπίδα; Ναι, διότι ο λόγος του Θεού μάς διαβεβαιώνει ότι η γη διαμένει στον αιώνα και έχει δημιουργηθή για να κατοικηθή ότι είναι τα υποπόδιον των ποδών του Θεού και ότι Αυτός θα την καταστήση ένδοξη. (Εκκλησ. 1:4· Ησ. 45:18· 60:13· 66:1) Στην ένδοξη εκείνη νέα γη οι άνθρωποι θα οικοδομούν σπίτια και θα κατοικούν σ’ αυτά, θα φυτεύουν αμπελώνας και θα τρώγουν τον καρπόν των· οι άνθρωποι θα ειρηνεύουν μεταξύ των και με τα κατώτερα ζώα· βαθμιαίως δε ο θάνατος και τα συνακόλουθά του, ήτοι ασθένειες, θλίψεις και πόνοι, θα παρέλθουν.—Ησ. 65:17-25· Αποκάλ. 21:4.

Στις ημέρες της τυπικής θεοκρατίας του Ισραήλ, ο Θεός είχε ένα νόμο για τους ιθαγενείς και τους ξένους σ’ ένα μεγάλον αριθμό πραγμάτων. Το ίδιο γίνεται και σήμερα· από μερικές απόψεις ο Θεός έχει ένα νόμο για τον πνευματικό του Ισραήλ και για τους «ξένους», τους Χριστιανούς, οι οποίοι αφιερώθησαν μεν στον Ιεχωβά Θεό, αλλ’ έχουν μια επίγεια ελπίδα. Μολονότι αυτοί δεν θεωρούνται αυστηρά ως ηγιασμένοι ή «άγιοι», ωστόσο, κι αυτοί επωφελούνται από τη λυτρωτική θυσία του Χριστού στον παρόντα καιρό, έχουν την αλήθεια του Θείου λόγου και λαμβάνουν από την ενεργό του δύναμι ή άγιον πνεύμα. Κι αυτοί, επίσης, πρέπει να πιστέψουν, να τηρούνται χωρισμένοι από τον κόσμο και ηθικώς καθαροί καθόσον υπηρετούν ως όργανα του Θεού για να γνωστοποιήσουν τις αλήθειες του σε άλλους.

Ερωτήσεις από Αναγνώστας

● Γιατί οι μάρτυρες του Ιεχωβά προσαγορεύουν αλλήλους με το «Αδελφέ» και «Αδελφή»; Εγώ ποτέ δεν βρήκα καμμιά Γραφική αυθεντία γι’ αυτό. Ο Ιησούς πάντοτε απηυθύνετο στους μαθητάς του με τα ονόματα τους «Πέτρον», «Ιωάννην» και λοιπά, αλλά ποτέ δεν απετάθη σ’ αυτούς με το «Αδελφέ Πέτρο» και «Αδελφέ Ιωάννη».—Ε. Ι., Ηνωμένες Πολιτείες.

Υπάρχουν έγκυροι λόγοι για τους αφιερωμένους πιστούς ν’ απευθύνωνται προς αλλήλους με το «Αδελφέ» και «Αδελφή». Είναι αληθές ότι, εκτός από λίγες εξαιρέσεις, οι όροι αυτοί, όταν χρησιμοποιούνται στα Ευαγγέλια και στο βιβλίο των Πράξεων, αναφέρονται σε συγγενείς εκ σαρκός και αίματος. Εν τούτοις, ο Ιησούς εχρησιμοποίησε την έκφρασι «αδελφός» με μια γενική έννοια για ομοπίστους όταν είπε: «Ιδού η μήτηρ μου και οι αδελφοί μου· διότι όστις κάμη το θέλημα του Πατρός μου του εν ουρανοίς, αυτός μου είναι αδελφός.» Επίσης, «Εάν δε αμαρτήση εις σε ο αδελφός σου, ύπαγε, και έλεγξον αυτόν μεταξύ σου και αυτού μόνου· εάν σου ακούση, εκέρδησας τον αδελφόν σου.»—Ματθ. 12:49, 50· 18:15.

Οι απόστολοι και οι μαθηταί του Ιησού χρησιμοποιούσαν του όρον «αδελφός» με μια πιο άμεση ακόμη έννοια. Γι’ αυτό, κατ’ επανάληψιν βρίσκομε τέτοιες εκφράσεις όπως αυτές που απαντώνται σε όλα τα συγγράμματά των: «Να μη συναναστρέφησθε, εάν τις, αδελφός ονομαζόμενος, ήναι πόρνος», είπε ο Παύλος. Ο πιστός μαθητής Ανανίας εχαρακτήρισε. τον διώκτην Σαούλ, που μετενόησε, ως ‘Σαούλ, αδελφόν’. Αργότερα, ο ίδιος ο Παύλος ωμίλησε για τον ‘Σωσθένη τον αδελφόν’, ‘αδελφόν Απολλώ’. «Τίτον τον αδελφόν μου», και ‘αδελφόν Τιμόθεον’. Κι ο Πέτρος, επίσης, ανεφέρθη στον Παύλον, λέγοντας «ο αγαπητός ημών αδελφός Παύλος». Και στις Πράξεις 21:20 αναγινώσκομε: «Και είπον προς αυτόν, Βλέπεις, αδελφέ, πόσαι μυριάδες είναι εκ των Ιουδαίων, οίτινες επίστευσαν». Ασφαλώς, εξαιτίας όλων αυτών των παραδειγμάτων, δεν μπορεί να υπάρξη βάσιμη αντίρρησις προς τούτο, όταν οι Χριστιανοί καλούν τους ομοπίστους των με το «Αδελφέ» και «Αδελφή».—1 Κορ. 5:11· Πράξ. 9:17· 1 Κορ. 1:1· 16:12· 2 Κορ. 2:12· Εβρ. 13:23· 2 Πέτρ. 3:15.

Η χρήσις οικογενειακού ονόματος [επωνύμου] καθώς και κυρίου ονόματος, που δεν συνηθίζετο στον πρώτον αιώνα, κατέστησε, επίσης, επωφελές το να χρησιμοποιήται η έκφρασις «Αδελφός» με το επώνυμο, όπως γίνεται τώρα. Αυτό υποβοηθεί στο ν’ αποφεύγεται τόσο η ακρότης της ανάρμοστου οικειότητος, όσο και η της ασκόπου επιφυλακτικότητος. Το ν’ απευθύνεται κανείς σ’ έναν ενήλικο με το κύριο του όνομα σήμερα δείχνει μια οικειότητα, που μπορεί να μην είναι πάντοτε κατάλληλη, ειδικά από νεαρούς προς ενηλίκους ή από μέρους ξένων προς αλλήλους. Αφ’ ετέρου, το να χρησιμοποιήται ο όρος «Κύριε» θα έδειχνε μια έλλειψι φιλικότητος, μια επιφύλαξι, που δεν επικρατεί μεταξύ των μελών της αφιερωμένης Χριστιανικής κοινότητος. Επομένως, οι προσδιορισμοί «Αδελφός» και «Αδελφή» φαίνεται να είναι λογικοί και Γραφικοί προς χρήσιν, εφόσον οι αφιερωμένοι Χριστιανοί θεωρούν αλλήλους ως μέλη μιας, πνευματικής ή θρησκευτικής οικογενείας.

Εδάφια της Ημέρας για τον Μήνα Δεκέμβριο

1 Συνήθροισεν αυτούς εις τον τόπον τον καλούμενον Εβραϊστί Αρμαγεδδών.—Αποκάλ. 16:16. Σ 15/1/62 4

2 Εν τη ημέρα καθ’ ην ο Γωγ έλθη εναντίον της γης Ισραήλ, η οργή μου θέλει αναβή επί το πρόσωπόν μου, λέγει Ιεχωβά ο Θεός.—Ιεζ. 38:18, ΜΝΚ. Σ 15/1/62 21

3 Οι δε βάρβαροι έδειξαν εις ημάς ου την τυχούσαν φιλανθρωπίαν.—Πράξ. 28:2. Σ 15/1/61 13-15α

4 Θέλει αναστήσει ο Θεός του ουρανού βασιλείαν, ήτις εις τον αιώνα δεν θέλει φθαρή· . . . θέλει κατασυντρίψει και συντελέσει πάσας ταύτας τας βασιλείας.—Δαν. 2:44. Σ 1/12/61 5α

5 Ουδεμία ψυχή από σας θέλει φάγει αίμα.—Λευιτ. 17:12. Σ 15/12/61 18, 19

6 Ενοποίησον την καρδίαν μου εις τον φόβον του ονόματός σου.—Ψαλμ. 86:11, ΜΝΚ. Σ 1/1/62 16, 17

7 Τους δοξάζοντάς με θέλω δοξάσει, οι δε καταφρονούντές με θέλουσιν ατιμασθή.—1 Σαμ. 2:30. Σ 15/11/61 2, 1α

8 Ο Ιεχωβά εξετάζει πάσας τας καρδίας, και εξεύρει πάντας τους λογισμούς των διανοιών.—1 Χρον. 28:9, ΜΝΚ. Σ 1/11/61 17

9 Τότε θελουσι σας παραδώσει εις θλίψιν, και θέλουσι σας θανατώσει· και θέλετε είσθαι μισούμενοι υπό πάντων των εθνών δια το όνομά μου.—Ματθ. 24:9. Σ 1/5/61 19, 20α

10 Τας δε νεανικάς επιθυμίας φεύγε και ζήτει την δικαιοσύνην, την πίστιν, την αγάπην, την ειρήνην μετά των επικαλουμένων τον Κύριον εκ καθαράς καρδίας.—2 Τιμ. 2:22. Σ 1/7/61 8α

11 Έχοντες δε διατροφάς και σκεπάσματα, ας αρκώμεθα εις ταύτα.—1 Τιμ. 6:8. Σ 1/6/61 9α

12 Μη με παραδώσης εις την επιθυμίαν των εχθρών μου.—Ψαλμ. 27:12. Σ 15/1/62 12, 13α

13 Αγρυπνείτε λοιπόν (διότι δεν εξεύρετε πότε έρχεται ο κύριος της οικίας, . . .·) μήποτε ελθών εξαίφνης, σας εύρη κοιμωμένους. Και όσα λέγω προς εσάς, προς πάντας λέγω. Αγρυπνείτε.—Μάρκ. 13:35-37. Σ 15/5/61 8, 9

14 Πολλοί λαοί θέλουσιν υπάγει, και ειπεί, Έλθετε, και ας αναβώμεν εις το όρος του Ιεχωβά, εις τον οίκον του Θεού του Ιακώβ· και θέλει διδάξει ημάς τας οδούς αυτού, και θέλομεν περιπατήσει εν ταις τρίβοις αυτού.—Ησ. 2:3, ΜΝΚ. Σ 15/6/61 6α

15 Ο . . . αγρός είναι ο κόσμος.—Ματθ. 13:38. Σ 15/3/62 9-13α

Ανακοινώσεις

ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΥ

Η διακήρυξις του «λόγου της ζωής» είναι το έργον των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Τον Νοέμβριον θα προσφέρεται το Γραφικό βοήθημα Από τον Απολεσθέντα Παράδεισο στον Αποκαταστημένο Παράδεισο μαζί μ’ ένα βιβλιάριο αντί δρχ. 22, ώστε να βοηθηθούν και άλλοι να κατανοήσουν τον «λόγον της ζωής».

«ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΠΟΛΕΣΘΕΝΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΣΤΟΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΕΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ»

Νέο από κάθε άποψι, το θαυμάσιο βιβλίο Από τον Απολεσθέντα Παράδεισο στον Αποκαταστημένο Παράδεισο είναι πραγματικά ένα πολύτιμο βιβλίο για νέους και ηλικιωμένους. Δεν είναι απλώς μια ιστορία της Αγ. Γραφής, καίτοι σας φέρνει σε γνωριμία με τα πρόσωπα της Βίβλου και εξηγεί με απλή γλώσσα τι μας λέγει η Αγία Γραφή για τον Θεό και τις ευλογίες του σ’ εκείνους που τον ευαρεστούν. Είναι πολύ ωραία εικονογραφημένο, έχει σκληρό δέσιμο με επίχρυση αποτύπωσι του τίτλου και το κάλυμμα του είναι χρώματος κοραλλίου. Έχει 256 σελίδες και οι διαστάσεις του είναι 0,231⁄2 x 0,18 μ. Περιέχει πλήρη πίνακα Γραφικών εδαφίων. Τιμάται δρχ. 22.

ΜΙΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Σ’ ΕΝΑΝ ΤΟΜΟ

Η Αγία Γραφή έρχεται πρώτη σαν μια βιβλιοθήκη σ’ έναν τόμο. Ανάμεσα στα καλύμματά της υπάρχουν 66 διάφορα βιβλία, γραμμένα από 30 και πλέον ανθρώπους σε μια χρονική περίοδο 16 αιώνων. Γεγονότα που είναι λίγο γνωστά αλλά ενδιαφέροντα για την Αγία Γραφή και την ιστορία της γεμίζουν πολύ περισσοτέρους τόμους. Για να τεθή στη διάθεσί μας η πιο εκλεκτή απ’ αυτή την πρόσθετη ύλη, έχει γραφή ένα βιβλίο από 384 σελίδες, το οποίον, επίσης, μπορεί να ονομασθή ‘μια βιβλιοθήκη σ’ έναν τόμο’, αν κριθή από τον πλούτον της ύλης που περιέχει. Καλείται

«Εξηρτισμένοι εις Παν Έργον Αγαθόν»

Οι σελίδες του είναι κυριολεκτικά κατάμεστες από πληροφορίες για την Αγία Γραφή. Το πρώτον μέρος από 20 κεφάλαια πραγματεύεται την προέλευσι της Αγίας Γραφής, τα χειρόγραφα και τη μετάφρασί των σε διάφορες γλώσσες, την απόδειξι περί αυθεντικότητός της, και τη συγκρότησι του Κανόνος των Γραφών που γνωρίζομε σήμερα.

Το δεύτερο μέρος εξετάζει κάθε βιβλίο της Γραφής εν σχέσει με τον συγγραφέα, συνοψίζει τα περιεχόμενά του και τα εξέχοντα σημεία του όπως λόγου χάριν το λεκτικό και την απόδειξι της αυθεντικότητός του.

Το τελικό μέρος περιέχει συνόψισι των Γραφών πάνω στις πρώτιστες διδασκαλίες της Βίβλου. Αυτές παρουσιάζονται χωρίς σχόλια και παρέχουν πολύτιμο βοήθημα στον πολυάσχολο σπουδαστή της Γραφής.

Επί πλέον περιέχει πλήρη πίνακα περιεχομένων, ευρετήριο θεμάτων, εγχρώμους χάρτες, πίνακες και εικόνες.

Ναι, το βιβλίο «Εξηρτισμένοι εις Παν Έργον Αγαθόν» είναι μια πραγματική βιβλιοθήκη σ’ έναν τόμο· ωστόσο διατίθεται μόνο προς 15 δραχμές.

ΜΕΛΕΤΕΣ «ΣΚΟΠΙΑΣ» ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ

16 Δεκεμβρίου: Οικοδομώντας μια Ευτυχισμένη Οικογένεια. Σελ. 648.

23 Δεκεμβρίου: Ο Ρόλος της Συζύγου και των Τέκνων σε μια Ευτυχισμένη Οικογένεια. Σελ. 654.

Να Είσθε ισχυροί, σαν τον Σαμψών!

ΕΓΩ να είμαι ισχυρός σαν τον Σαμψών; Πώς μπορεί να γίνη αυτό; μπορείτε εύλογα να ρωτήσετε. Ο Σαμψών, βέβαια, ήταν ο ισχυρός άνδρας που μνημονεύεται στην Αγία Γραφή. Πραγματικά, τ’ όνομά του κατέστη συνώνυμον της ισχύος.

Αληθινά, η δύναμις του Σαμψών κατέστη παροιμιώδης, και τούτο όχι χωρίς επαρκή λόγο. Μια φορά ο Σαμψών εφόνευσε λέοντα με τα γυμνά του χέρια. Σε άλλη περίπτωσι εφόνευσε χίλιους άνδρες, ναι χίλιους άνδρες, με μόνον όπλον τη σιαγόνα ενός όνου. Κατόπιν πάλιν, απεκόμισε τις πύλες της πόλεως Γάζης και τις εναπέθεσε σ’ ένα λόφο σε απόστασι πολλών μιλίων. Και για να μνημονεύσωμε άλλο ένα από τα κατορθώματα του—το πιο αξιοσημείωτο απ’ όλα—κατέρριψε τους δύο στύλους που υπεστήριζαν ένα ειδωλολατρικό ναό. Στην κατάρρευσι που επήλθε, η οποία αφήρεσε και τη δική του ζωή, έχασαν τη ζωή τους τρεις χιλιάδες περίπου ειδωλολάτραι εχθροί, κι έτσι ο Σαμψών εφόνευσε περισσοτέρους στον θάνατο του παρά σε ολόκληρη τη ζωή του.—Κριταί κεφ. 13 έως 16.

Φυσικά, αν ωρισμένοι σύγχρονοι κριτικοί είχαν δίκαιο, κανείς δεν θα ήθελε να είναι τόσο ισχυρός όσο ο Σαμψών. Θα ήθελαν να μας κάμουν να πιστεύωμε ότι τα όσα αναφέρονται για τον Σαμψών αποτελούν απλώς ένα απάνθισμα εξωγκωμένων λαϊκών μύθων και ότι ένας «όλως αδάμαστος» Σαμψών ριψοκίνδυνα «έρριψε τη σπουδαιότητα του πέριξ των», με τον ίδιο τρόπο με τον οποίον οι σύγχρονοι ολοκληρωτικοί δικτάτορες καταχρώνται της δυνάμεώς των. Και όμως δεν είν’ έτσι. Ο Σαμψών παρατίθεται στην επιστολή προς Εβραίους 11:32-34, μαζί με άλλους άνδρες της αρχαιότητος, οι οποίοι δια πίστεως απεδείχθησαν γενναίοι, η δε χρήσις της δυνάμεώς του συμφωνεί με την προφητική διακήρυξι στο βιβλίο των Κριτών 13:5, ότι αυτός θα άρχιζε ν’ απελευθερώνη τον λαόν Ισραήλ από τα χέρια των Φιλισταίων.

Το έθνος του Σαμψών, ο Ισραήλ, είχε καταληφθή από μισητούς, καταδυναστευτικούς ειδωλαλάτρας πολύ όμοια με ό,τι συμβαίνει στους συγχρόνους καιρούς, οπότε ωρισμένες χώρες είναι κατειλημμένες από ανηλεείς ολοκληρωτικές δυνάμεις. Ο Σαμψών θα ηδύνατο να λεχθή ότι υπήρξε μια συγκεντρωμένη σ’ ένα μόνον άνθρωπο στρατιά, εντεταλμένη από τον Θεό της Ιεχωβά για να ελαφρύνη την από τους Φιλισταίους κατοχή της Γης της Επαγγελίας προπαρασκευαστικά για την έξωσί των υπό τον προφήτη Σαμουήλ και τον Βασιλέα Δαβίδ. Αυτό ήταν εκείνο που έπρεπε ν’ αναμένωμε λόγω του ότι η ίδια η γέννησις του Σαμψών ωφείλετο σε θεία επέμβασι, αφού η μητέρα του επί μακρόν ήταν στείρα. Εναρμονίζεται, επίσης, με το γεγονός ότι ο Σαμψών όχι μόνο διεκρίνετο σε πολεμικής μορφής κατορθώματα άλλα και έκρινε ή εκυβέρνησε τον Ισραήλ επί είκοσι χρόνια.—Κριτ. 13:2· 16:31.

Πώς μπορείτε να είσθε ισχυροί σαν τον Σαμψών; Όχι σε φυσική δύναμι, αλλά σε πνευματική δύναμη διότι αυτό είναι που υπολογίζεται σήμερα. Θυμηθήτε ότι ο Σαμψών είχε λάβει τη δύναμί του από τον Θεό, όπως και σεις μπορείτε. Ο Σαμψών ήταν αφιερωμένος στον Θεό από την ημέρα της γεννήσεως του ήταν Ναζηραίος, κεχωρισμένος για την υπηρεσία του Θεού. Για να μπορέση να εκτελέση το έργον που του προώριζε ο Θεός, ήταν προικισμένος με ειδική δύναμι.—Κριτ. 13:3-5.

Αν θέλατε να είσθε ισχυροί σαν τον Σαμψών, τότε και σεις πρέπει ν’ αφιερωθήτε στον Θεό για να κάνετε την υπηρεσία του. Προφανώς, πριν το κάνετε συνετά αυτό, θα έπρεπε πρώτα να γνωρίσετε τον Ιεχωβά Θεό, τους σκοπούς του και το θέλημά του για σας. Θα εχρειάζετο, επίσης, να ευθυγραμμίσετε τη ζωή σας με τις δίκαιες απαιτήσεις του Θεού για να είναι ευπρόσδεκτη στον Θεό η αφιέρωσίς σας. Όπως το πνεύμα του Θεού ενίσχυσε τον Σαμψών για να εκτελέση το έργον που του προώριζε ο Θεός, έτσι ο Θεός και σήμερα δίνει το άγιο πνεύμα του σ’ εκείνους, που αφιερώνονται σ’ αυτόν για να κάνουν το θέλημά του, ώστε να μπορέσουν να κάνουν αυτό το θέλημα. Όπως διαβάζομε: «Ουχί δια δυνάμεως, ουδέ δια ισχύος, αλλά δια του πνεύματός μου.» Για να λάβωμε, εν τούτοις, αυτό το πνεύμα, πρέπει να προσευχώμεθα γι’ αυτό, όπως ετόνισε κι ο Ιησούς.—Ζαχ. 4:6· Λουκ. 11:13.

Ο Ιεχωβά Θεός, όμως, σήμερα δεν δίνει το πνεύμα του ούτε χωριστά από τον λόγον του ούτε χωριστά από τη συνταύτισι με τον ωργανωμένον λαό του. Επομένως, για να γίνετε πνευματικά ισχυρός, πρέπει, εκτός από το να προσεύχεστε για το πνεύμα του Θεού, να τρέφεσθε συνεχώς με τον λόγον του Θεού και να συναναστρέφεσθε τον λαόν του.—Ματθ. 4:4· Εβρ. 10:23-25.

Ακολουθώντας αυτές τις Γραφικές αρχές, θα γίνετε πνευματικά ισχυρός, όχι με σκοπό να επιδείξετε τη δύναμί σας, αλλά για να είσθε ένας ανδρείος μαχητής στον πνευματικό πόλεμο. Όπως τονίζει ο απόστολος Παύλος: «Τα όπλα του πολέμου ημών δεν είναι σαρκικά, αλλά δυνατά συν Θεώ προς καθαίρεσιν οχυρωμάτων.» Τότε, όμοια μ’ αυτόν, θα μπορήτε να λέγετε: «Τα πάντα δύναμαι δια του ενδυναμούντός με.»—2 Κορ. 10:4· Φιλιππησ. 4:13.

Μπορείτε μ’ εμπιστοσύνη ν’ αναμένετε ότι αυτό θα πραγματοποιηθή στην περίπτωσί σας, διότι οι Χριστιανοί μάρτυρες του Ιεχωβά καθημερινά δείχνονται ισχυροί σαν τον Σαμψών. Αυτό το πράττουν ιδιαίτερα από τρεις απόψεις: Έφεραν τη ζωή τους σε αρμονία με τις δίκαιες απαιτήσεις του Θεού. Δίνουν μια μεγάλη μαρτυρία στο όνομα και τη βασιλεία του Θεού σε όλο τον κόσμο, μάλιστα δε και σε ολοκληρωτικές χώρες, όπου πρέπει να εργάζωνται κάτω από την επιφάνεια. Και διακρατούν άκαμπτα την ακεραιότητά των παρ’ όλες τις προσπάθειες των ολοκληρωτικών διωκτών των να τους κάμουν «πλύσιν εγκεφάλου». Εκθέτοντας τις ψευδείς θρησκευτικές διδασκαλίες και εκδηλώσεις, επέφεραν όλεθρον, να το πούμε έτσι, μεταξύ των συγχρόνων Φιλισταίων, κάνοντας τους να φωνάζουν από θλίψι, όπως έκαναν κι οι αρχαίοι Φιλισταίοι. Ένα γεγονός χαρακτηριστικόν τούτου συνέβη προ έτους περίπου στην Ιρλανδία. Εκεί ο Λαϊκός Τύπος του Ντόνεγκωλ παρεπονέθη ότι η πόλις των «υπέστη πάλι επιδρομή από μια πληγή πανώλους. . . . Ένα στράτευμα ανδρών και γυναικών, μερικοί από τους οποίους περιοδεύουν με μοτοποδήλατα, κάνοντας επισκέψεις από σπίτι σε σπίτι μέσα στην πόλι και στην ύπαιθρο, αφήνοντας τα ελεύθερα περιοδικά των, . . . τα οποία επικρίνουν τη διδασκαλία της αγίας θρησκείας μας». Ο ειδικός αυτός «στρατός» ανδρών και γυναικών απετελείτο από δύο γυναίκες διακόνους!

Σε όλ’ αυτά, όμως, δεν μπορούμε να παραβλέψωμε το γεγονός ότι και του Σαμψών η ζωή περιέχει μια προειδοποίησι για όλους όσοι αφιερώθησαν να υπηρετήσουν τον Θεό. Λόγω ασυνέτου συναναστροφής απώλεσε τη δύναμί του για ένα διάστημα χρόνου και υπεδουλώθη στους εχθρούς του. Γι’ αυτό, «μη πλανάσθε· “Φθείρουσι τα καλά ήθη αι κακαί συναναστροφαί”.» Φυλαχθήτε από το να υποδουλωθήτε με κανένα εμπορικό σχέδιο, από γάμο μ’ ένα άπιστο άτομο, ή από μια αθέμιτη σχέσι. Ναι, να είσθε ισχυροί σαν τον Σαμψών, αλλά συγχρόνως να φυλάγεσθε!—1 Κορ. 15:33.