Γιατί Γράφτηκε η Επιστολή Στους Εφεσίους;

«ΜΕΓΑΛΗ η Άρτεμις των Εφεσίων!» Μπορείτε να φανταστείτε ένα θέατρο, που μπορεί να χωράει 25.000 θεατές γεμάτο ασφυκτικά με ανθρώπους που φωνάζουν με θρησκευτικό μένος την παραπάνω φράση ακατάπαυστα επί δύο ώρες; Και όμως συνέβη!—Πράξεις 19:28, 34.

Γιατί ο μεγάλος αυτός ζήλος; Ποια ήταν η Άρτεμις; Επίσης τι σχέση είχαν με αυτήν οι Εφέσιοι; Ποιος τους έστειλε μια επιστολή—και γιατί;

Ένα Αρχαίο Θρησκευτικό Κέντρο

Η Έφεσος ήταν μια από τις πιο εξέχουσες πόλεις του πρώτου αιώνα μ.Χ., με πληθυσμό παραπάνω από 250.000, όπως υπολογίζουν. Η πόλη ήταν ένα πλούσιο εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο, αλλά δεν ήταν απλώς ο πλούτος, το ήπιο κλίμα και η ομορφιά της περιοχής που προσέλκυαν τα πλήθη. Η Έφεσος ήταν ένα θρησκευτικό κέντρο του αρχαίου κόσμου και καυχιόταν ότι είχε ένα ναό τόσο μεγάλο, που τον ονόμασαν ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.

Η θεά Άρτεμις λατρευόταν στον πολυτελή αυτό ναό, που ήταν ξακουστός γιατί οι μαρμάρινες πλάκες του ενώνονταν μεταξύ τους με χρυσάφι. Όταν δινόταν η ευκαιρία, μέχρι 700.000 άτομα από την Έφεσο και απομακρυσμένες χώρες μαζεύονταν στους δρόμους, καθώς περιέφεραν την «παρθένα θεά» μέσα στην πόλη. Η κατασκευή και η πώληση ασημένιων εικόνων της θεάς αυτής της γονιμότητας ήταν μια ανθηρή επιχείρηση στην Έφεσο.—Πράξεις 19:24, 25.

Σ’ αυτή τη πόλη ο Παύλος ήρθε να κηρύξει τη Χριστιανοσύνη. Είχε διοριστεί από τον Ιησού Χριστό να είναι «απόστολος των Εθνών». (Ρωμαίους 11:13) Στην Έφεσο σχηματίστηκε μια εκκλησία που αυξήθηκε γρήγορα. Οι νεοερχόμενοι γρήγορα κατέστρεψαν τις εικόνες και τα μαγικά τους Βιβλία. (Πράξεις 19:19) Επειδή η νέα θρησκεία, που αυξανόταν γρήγορα, απαγόρευε την χρήση εικόνων, ο Δημήτριος, ο αργυροποιός, ξεσήκωσε το λαό σε αληθινή οχλαγωγία σχεδόν, που ξέσπασε με την κραυγή, «Μεγάλη είναι η Άρτεμις των Εφεσίων!»

Η εκκλησία της Εφέσου είχε ουσιαστικά σχηματιστεί από τον Παύλο, τον συγγραφέα της επιστολής. Ήταν μια εκκλησία που απαρτιζόταν κυρίως από εθνικούς, δηλαδή από ανθρώπους που δεν ήταν Ιουδαίοι αλλά από τα έθνη. (Εφεσίους 3:1) Εκείνοι που έγιναν Χριστιανοί στην Έφεσο εγκατέλειψαν μια εξαχρειωτική μορφή λατρείας.—Εφεσίους 4:17-19.

Αποκατάσταση της Ενότητας και της Ειρήνης

Από τη Ρώμη ο Παύλος έγραψε στους Εφεσίους, ενώ βρισκόταν στη φυλακή, γύρω στο έτος 60 ή 61 μ.Χ. (Εφεσίους 1:1· 6:20) Αρχίζοντας την επιστολή κάνει μια δήλωση για το μεγαλειώδη σκοπό του Θεού να αποκαταστήσει την ενότητα και την ειρήνη, όπως σκιαγραφείται στις Γραφές. Η αποκατάσταση αυτή γίνεται το κεντρικό σημείο γύρω από το οποίο περιστρέφεται η υπόλοιπη επιστολή.

Ο Παύλος έγραψε: «Γνωστοποιήσας [ο Θεός] εις ημάς το μυστήριον [το Ιερό μυστικό, ΜΝΚ] του θελήματος αυτού κατά την ευδοκίαν αυτού, την οποίαν προέθετο εν εαυτώ, εις οικονομίαν [διοίκηση, ΜΝΚ] του πληρώματος των καιρών, να συγκεφαλαίωση τα πάντα εν τω Χριστώ, και τα εν τοις ουρανοίς και τα επί της γης.» (Εφεσίους 1:9, 10) Όπως φαίνεται εδώ, το θέλημα του Θεού ήταν να διορθώσει όλα τα κακά που είχαν συμβεί μέσα στο σύμπαν σαν αποτέλεσμα του στασιασμού του Σατανά.

Ο Παύλος ήθελε οι εθνικοί αυτοί Εφέσιοι Χριστιανοί να εννοήσουν πλήρως τη σπουδαιότητα του ανείπωτου προνομίου που βρισκόταν μπροστά τους να περιληφθούν τόσο στενά στην επεξεργασία του θελήματος του Θεού. Έτσι, αμέσως μετά από τον εναρκτήριο χαιρετισμό του, ο Παύλος τους υπέδειξε την προνομιούχα θέση τους. Είχαν γίνει μέρος μιας ομάδας, που ο Θεός είχε εκλέξει «προ καταβολής κόσμου» να είναι μαζί με τον Χριστό στην ουράνια Βασιλεία του.—Εφεσίους 1:3-7.

Αλήθεια, τι προνόμιο ήταν αυτό για τους Εθνικούς Εφεσίους, που κάποτε ήταν «απηλλοτριωμένοι» και «εν τω κόσμω χωρίς Θεού», να απολαμβάνουν την προοπτική να γίνουν, μαζί με τους Ιουδαίους, ουράνιοι κυβερνήτες με τον Χριστό στη Βασιλεία του Θεού! Αυτό ήταν το «ιερό μυστικό» που επαναλαμβάνει επανειλημμένα ο Παύλος στην επιστολή του, δηλαδή «να ήναι τα έθνη συγκληρονόμο και σύσσωμα και συμμετέχοντα της επαγγελίας αυτού εν τω Χριστώ.»—Εφεσίους 2:11-13· 3:3-6.

Έτσι η επιστολή στους Εφεσίους αποκαλύπτει ότι ο Ιεχωβά Θεός σκοπεύει να αποκαταστήσει την ενότητα και την ειρήνη σε όλο το σύμπαν. Όπως έγραψε ο Παύλος, ο Θεός θα «συγκεφαλαιώσει τα πάντα εν τω Χριστώ, και τα εν τοις ουρανοίς και τα επί της γης». Μονάχα πριν από το στασιασμό του Σατανά υπήρχε αληθινή ενότητα σε όλο το σύμπαν. Αλλά μέσω της «διοίκησης» του Θεού δηλαδή μέσα από τον χειρισμό, ή την διαχείριση των υποθέσεων, αυτή η ενότητα θα πραγματοποιούνταν πάλι.

Αποδεχόμενοι τον Χριστό σαν λυτρωτή τους, «τα εν τοις ουρανοίς»—δηλαδή εκείνα τα άτομα που ήταν ευπρόσδεκτοι σαν ουράνιοι γιοι—‘συγκεφαλαιώνονται εν τω Χριστώ’. Όμως, σύμφωνα με τον σκοπό του Θεού, πρέπει να έρθει ο ορισμένος καιρός για την εκπλήρωση του δεύτερου χαρακτηριστικού της «διοίκησης» Του, συγκεκριμένα να συγκεφαλαιώσει «τα επί της γης». Αυτό συμβαίνει στη διάρκεια της παρουσίας του Χριστού με Βασιλική δύναμη, όταν συγκεντρώνει τα «άλλα του πρόβατα» που προορίζονται να ζήσουν στη γη κάτω από την ουράνια Βασιλεία.—Ιωάννης 10:16.

Στη συνέχεια, ο Παύλος δείχνει με ποιο τρόπο η ειρήνη και η ενότητα πρέπει να επιδιώκονται από όλους μέσα στην «εκκλησίαν, ήτις είναι το σώμα αυτού [του Χριστού]». (Εφεσίους 1:22, 23) Έτσι δεν θα υπάρχει πια διάκριση ανάμεσα στους Ιουδαίους και στους εθνικούς, στους περιτμημένους και στους απερίτμητους. Όλοι πρέπει να είναι πρόθυμοι να εργάζονται για την ενότητα και την ειρήνη.—Εφεσίους 2:11.

Συνολικά ο Παύλος χρησιμοποιεί τις λέξεις «συν» και «εν» με την έννοια της «ενότητας» στην επιστολή του δεκατρείς φορές, δηλαδή περισσότερο από όσο σε κάθε άλλη επιστολή του. Και χρησιμοποιεί τη λέξη «ειρήνη» οκτώ φορές, περισσότερο από όσο σε κάθε άλλη επιστολή του, εκτός από την επιστολή στους Ρωμαίους. Μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα την ανάγκη του τονισμού της ενότητας και της ειρήνης, όταν ξέρουμε τις οξύτατες διαφορές που υπήρχαν επί αιώνες ανάμεσα στους Ιουδαίους και στους Εθνικούς. (Πράξεις 10:28) Ο Παύλος τονίζει τον σημαντικό ρόλο του Χριστού σ’ αυτό το θέμα. «Διότι αυτός είναι η ειρήνη ημών», λέει ο Παύλος, «όστις έκαμε τα δύο εν και έλυσε τον μεσότοιχον του φραγμού [του Μωσαϊκού Νόμου]».—Εφεσίους 2:14.

Εργαζόμενοι για Ειρήνη και Ενότητα

Τα τελευταία τρία κεφάλαια της επιστολής του Παύλου αναφέρουν καταστάσεις και δίνουν συμβουλές που αποβλέπουν στην ειρήνη και στην ενότητα στις άμεσες περιστάσεις εκείνων των Εφεσίων. Και πώς μπορεί να επιτευχθεί η ειρήνη και η ενότητα; Δείχνοντας αγάπη. Για να τονίσει αυτό το γεγονός ο Παύλος χρησιμοποιεί τις λέξεις «αγάπη», «αγαπητός», «ηγάπησεν», «αγαπών», κλπ., 19 φορές, συχνότερα από όσο σε οποιαδήποτε άλλη επιστολή του! Έτσι παροτρύνει «υποφέροντες αλλήλους εν αγάπη, σπουδάζοντες να διατηρήτε την ενότητα του πνεύματος δια του συνδέσμου της ειρήνης.»—Εφεσίους 4:2, 3.

Ο Παύλος συνεχίζει για να περιγράψει τις προμήθειες του Θεού για την ενιαία δραστηριότητα. Όπως λέει, ο Θεός «έδωκεν άλλους μεν αποστόλους, άλλους δε προφήτας, άλλους δε ευαγγελιστάς, άλλους δε ποιμένας και διδασκάλους, . . .εωσού καταντήσωμεν πάντες εις την ενότητα της πίστεως.» Μετά ο Παύλος χρησιμοποιεί το παράδειγμα των ενιαίων λειτουργιών του ανθρωπίνου σώματος, που «κάμνει την αύξησιν του σώματος προς οικοδομήν εαυτού εν αγάπη.»—Εφεσίους 4:11-16.

Έτσι τα πράγματα που διαταράσσουν την ειρήνη και την ενότητα πρέπει να αποφεύγονται. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται η ψεύτικη ομιλία, η οργή ή η τεμπελιά και το εκστόμισμα διεφθαρμένων λόγων μάλλον παρά λόγων που είναι καλοί και οικοδομητικοί. Η κλοπή, στην πραγματικότητα, ενθαρρυνόταν στην Έφεσο εφόσον ο κλέφτης μπορούσε να καταφύγει στο ναό της Άρτεμης και να διαφύγει την σύλληψη. Αλλά ο Παύλος είπε: «Ο κλέπτων ας μη κλέπτη πλέον.»—Εφεσίους 4:25-30.

Απλώς φανταστείτε με ποιον τρόπο η εφαρμογή της ακόλουθης νουθεσίας από τον Παύλο θα μπορούσε να συμβάλει στην ειρήνη και στην ενότητα: «Πάσα πικρία και θυμός και οργή και κραυγή και βλασφημία ας αφαιρεθή από σας μετά πάσης κακίας· γίνεσθε δε εις αλλήλους χρηστοί, εύσπλαγχνοι, συγχωρούντες αλλήλους, καθώς ο Θεός συνεχώρησεν εσάς δια του Χριστού.»—Εφεσίους 4:31, 32.

Η πορνεία, η ακαθαρσία, η απληστία, η επαίσχυντη συμπεριφορά, η ανόητη ομιλία, ο άσεμνος αστεϊσμός, η μέθη—όλα αυτά τα πράγματα οδηγούν σε δυσχέρειες όχι μόνο με τους συνανθρώπους, αλλά επίσης και με τον Θεό. Γι’ αυτό ο Παύλος παροτρύνει: «Μη συγκοινωνείτε [με τους ανθρώπους των εθνών] εις τα έργα τα άκαρπα του σκότους». «Προσέχετε λοιπόν πώς να περιπατήτε ακριβώς, μη ως άσοφοι, αλλ’ ως σοφοί, . . . διότι αι ημέραι είναι πονηραί».—Εφεσίους 5:1-20.

Ο Παύλος περιγράφει πώς η μίμηση του στοργικού παραδείγματος του Χριστού και της συμβουλής του Λόγου του Θεού θα συμβάλει στην ειρήνη μέσα στις οικογένειες. Επίσης τονίζει με ποιο τρόπο οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι μπορούν να συνυπάρχουν ειρηνικά ενθυμούμενοι τις υποχρεώσεις τους στον Θεό. (Εφεσίους 5:21-6:9) Ωστόσο είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε ότι εκείνος που διατάραξε αρχικά την παγκόσμια ειρήνη και ενότητα, ο Σατανάς ο Διάβολος, θα αντιταχθεί ισχυρά σ’ όλες τις προσπάθειες των Χριστιανών να κάνουν το θέλημα του Θεού. Έτσι αυτοί πρέπει ‘να ενδυθούν την πανοπλίαν του Θεού’ για να αντισταθούν στο Διάβολο και στους δαίμονες του πετυχημένα.—Εφεσίους 6:10-18.

‘Όταν αναλογιζόμαστε όλα όσα, περιλαμβάνει αυτό, πόσο ευγνώμονες είμαστε στον Θεό που ενέπνευσε τον Παύλο να γράψει την επιστολή στους Εφεσίους! Η επιστολή του έχει υμνηθεί από πολλούς λόγιους, ένας από τους οποίους την περιγράφει σαν να «αγκαλιάζει στην βραχύτητα της όλον τον τομέα της Χριστιανικής θρησκείας». Όχι μόνο αναπτύσσει τον μεγαλειώδη σκοπό του Θεού να επανορθώσει το κακό μέσα σε όλο το σύμπαν, αλλά δίνει και πολλές πρακτικές συμβουλές και νουθεσίες για να μας βοηθήσει να υπηρετούμε τον Θεό με τέτοιο τρόπο ώστε να κερδίσουμε την αιώνια εύνοια και ευλογία του.