Πώς Είναι η Καρδιά Σας;

«Μετά πάσης φυλάξεως φύλλατε την καρδιά σου· διότι εκ ταύτης προέρχονται αι εκβάσεις της ζωής»—Παροιμ. 4:23

 1. Ποια εντυπωσιακά και σοβαρά γεγονότα είναι γνωστά για την ανθρώπινη καρδιά;

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ καρδιά, όσον αφορά το μέγεθος, δεν είναι μεγαλύτερη από την πυγμή σας. Ωστόσο είναι ένα πραγματικό κέντρον ενεργειακής δυνάμεως. Φαντασθήτε! Κάθε λίγα λεπτά η καρδιά σας κυκλοφορεί ένα έως ενάμισυ γαλλόνι αίματος στο σώμα σας μέσω του μήκους 60.000 μιλίων δικτύου αρτηριών, φλεβών και τριχοειδών αγγείων, πλημμυρίζοντας το καθένα από τα τρισεκατομμύρια κύτταρα του σώματος σας με το πολύτιμο υγρό της ζωής. Ακόμη και προτού αποχωρισθήτε από την κοιλιά της μητέρας σας, εξηρτάσθε πλήρως από τον μέρα και νύχτα αδιάκοπο παλμό αυτού του περίπλοκα σχεδιασμένου οργάνου. Αν σταματήση να πάλλη περισσότερο από λίγα λεπτά, τα κύτταρα του σώματος σας αρχίζουν να πεθαίνουν, και πρώτα πρώτα τα ευπαθή κύτταρα του εγκεφάλου, τα οποία, επειδή στερούνται του ζωτικού οξυγόνου και των άλλων θρεπτικών στοιχείων του αίματος, αρχίζουν να καταστρέφονται, καθιστώντας το θάνατο αναπόφευκτο.

2, 3. (α) Παρά τις προόδους της ιατρικής, τι είναι εκείνο που εξακολουθεί να παραμένη η κυριωτέρα αιτία θανάτου; (β) Τι μπορεί να γίνη από σωματική άποψι για την προστασία της καρδίας;

² Για να κάμη αυτό το τεράστιο έργο σ’ ένα μέσο όριο ζωής εβδομήντα περίπου ετών, η καρδιά πρέπει αναγκαστικώς να είναι δυνατή. Και είναι, αλλά η καρδιά επηρεάζεται πολύ από τον τρόπο που ζη και σκέπτεται ένα άτομο. Η έντασις και οι συνήθειες της ζωής αυτού του συγχρόνου κόσμου θέτουν ένα συντριπτικό φορτίο στην καρδιά. Μπορεί ν’ αρχίση να μη πηγαίνη καλά, και παρά τις προόδους των ερευνών της Ιατρικής, οι οποίες έφεραν σε φως μεταμοσχεύσεις καρδίας, τεχνητές καρδιές και άλλες επινοήσεις και τεχνικές στον τομέα της καρδιοαγγειακής θεραπείας, εξακολουθούν σχετικώς να είναι πολύ λίγα εκείνα που μπορούν να κάμουν για σας οι γιατροί, όταν η καρδιά σας αρχίζει να παθαίνη βλάβη. Η καρδιακή πάθησις εξακολουθεί να είναι ο υπ’ αριθμόν ένα φονεύς με μεγάλη αναλογία θανάτου.

³ Οι γιατροί λέγουν, όμως, ότι πολλά μπορείτε να κάμετε για να προστατεύσετε την καρδιά σας, αλλ’ αυτό πρέπει να γίνη προτού αρχίση η ανωμαλία. Η ακατάλληλη διατροφή, το κάπνισμα, το πολύ ποτό, οι ανησυχίες, η παρατεταμένη έντασις, οι βίαιες συγκινησιακές εκρήξεις, η έλλειψις αρκετής αναπαύσεως και ασκήσεως, όλα αυτά έχουν καταστρεπτική επίδρασι επάνω σ’ αυτό το ζωτικό όργανο και επιταχύνουν τον θάνατο ή κάνουν ίσως ένα άτομο ανάπηρο για το υπόλοιπο της ζωής του. Η Γραφή συμβουλεύει σοφά: «Η υγιαίνουσα καρδία είναι ζωή της σαρκός· ο δε φθόνος, σαπρία των οστέων.»—Παροιμ. 14:30· Εκκλησ. 2:23.

 4. Μολονότι είναι ζωτικής σπουδαιότητας η προστασία της καρδιάς από σωματική άποψι, τι είναι πολύ πιο σπουδαίο ακόμη; Γιατί;

⁴ Είναι σοβαρή υπόθεσις το να συζητούμε γι’ αυτό το μικρό όργανο από το οποίο τόσο πολύ εξαρτάται η ζωή. Έχομε μόνο ένα. Όταν αυτό πάθη, ο θάνατος έχει ένα ακόμη θύμα. Όταν διαβάζετε αυτά τα σοβαρά γεγονότα, είναι πιθανόν να αισθάνεσθε να κτυπά η καρδιά σας λίγο ταχύτερα και να σας καταλαμβάνη μία σκιά ανησυχίας. Αλλά παρά την επείγουσα ανάγκη να προστατεύσωμε την καρδιά μας από σωματική άποψι για να ζήσωμε ένα μέσον όρο ζωής, είναι ακόμη πιο επείγον να προστατεύσωμε την καρδιά μας λόγω του σπουδαίου ρόλου που παίζει στο να υποκινή, να προκαλή επιθυμίες και στοργή, αν ελπίζωμε να ζήσωμε για πάντα στη νέα τάξι του Θεού που είναι τώρα πολύ κοντά. Γι’ αυτό η Γραφή προειδοποιεί: «Μετά πάσης φυλάξεως φύλαττε την καρδίαν σου· διότι εκ ταύτης προέρχονται αι εκβάσεις της ζωής.» Το πώς αναπτύσσαμε και προστατεύαμε την καρδιά μας από πνευματική άποψι και πώς η καρδιά μας μάς υποκινεί, θ’ αποτελέσουν τους αποφασιστικούς παράγοντας γι’ Αυτόν ο οποίος «σταθμίζει τας καρδίας,» για να κρίνη αν θα ζήσωμε στο δίκαιο νέο σύστημα πραγμάτων που δημιουργεί ο Θεός, ή αν θα μεταβούμε σ’ αιώνιο θάνατο, επειδή η καρδιά μας απέτυχε από πνευματική άποψι.—Παροιμ. 4:23· 21:2· 24:12.

ΑΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΩΜΕ ΒΑΘΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ

 5. Είναι η «καρδιά» μέρος της διανοίας; Εξηγήστε.

⁵ Που είναι και τι είναι η καρδιά σας; Ίσως να πήτε, Για ποια καρδιά μιλάτε; Γνωρίζετε ότι έχετε μια καρδιά στο στήθος σας, μια καρδιά η οποία εκτοξεύει αίμα σ’ ολόκληρο το σώμα σας, για να τροφοδότηση κάθε κύτταρο μ’ αυτό το ρεύμα της ζωής. Αλλά μήπως έχετε άλλη μια «καρδιά» στο κεφάλι σας, μια «συμβολική καρδιά»; Είναι αυτή μέρος του εγκεφάλου σας ή μήπως είναι εκείνη η αφηρημένη ιδιότης που ονομάζαμε «νουν»; Όχι! Ο εγκέφαλος όπου διαμένει ο νους, είναι ένα πράγμα, αλλ’ η καρδιά που έχομε μέσα στον θώρακα μας, με τη δύναμί της να δημιουργή κίνητρα, είναι άλλο πράγμα.

 6. Πώς χρησιμοποιεί η Γραφή τη λέξι «καρδιά»;

⁶ Εκτός από λίγες εξαιρέσεις, η χρήσις της λέξεως «καρδιά» στη Γραφή περιορίζεται στις λειτουργίες της καρδιάς του ανθρώπου ως κινητηρίου δυνάμεως των επιθυμιών, των συγκινήσεων και των αισθημάτων ενός ανθρώπου, του τόπου ο οποίος περιλαμβάνει τις ικανότητες υποκινήσεως. Η Γραφή δεν ομιλεί για μια συμβολική ή πνευματική καρδιά σε αντιδιαστολή προς την σάρκινη ή κατά γράμμα, όπως ακριβώς δεν ομιλεί για μια συμβολική διάνοια, και γι’ αυτό δεν θέλομε να διαπράξωμε το σφάλμα να βλέπωμε την κατά γράμμα καρδιά ως απλώς μια σάρκινη αντλία όπως κάνει η καθιερωμένη φυσιολογία σήμερα. Οι περισσότεροι ψυχίατροι και ψυχολόγοι έχουν τάσι να θέτουν σε ανώτερη κατηγορία τη διάνοια και ν’ αναγνωρίζουν μικρή επίδρασι, αν αναγνωρίζουν καθόλου, από τη σάρκινη καρδιά, θεωρώντας τη λέξι «καρδιά» απλώς ως σχήμα λόγου εκτός από τη χρήσι της λέξεως που κάνουν για να προσδιορίσουν την ταυτότητα του οργάνου το οποίον εκτοξεύει το αίμα μας.

7, 8. (α) Περιγράψτε την αμοιβαία επίδραση μεταξύ καρδίας και διανοίας ενός ατόμου. (β) Ποια επίδρασι έχει η καρδιά όσον αφορά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητος;

⁷ Εν τούτοις, η καρδιά συνδέεται, με περίπλοκο τρόπο με τον εγκέφαλο μέσω του νευρικού συστήματος και είναι καλά εφωδιασμένη με αισθητήριες απολήξεις νεύρων. Τα αισθήματα της καρδιάς καταχωρούνται στον εγκέφαλο. Και εδώ στρέφεται η καρδιά για να μεταφέρη στη διάνοια τις επιθυμίες της και τη στοργή της για να φθάση σε συμπεράσματα που σχετίζονται με τα κίνητρα. Σε αντίστροφο ροή, η διάνοια τροφοδοτεί την καρδιά με τις εξηγήσεις των παλμών που μεταφέρονται από τις αισθήσεις και με τα, συμπεράσματα τα οποία βασίζονται στη γνώσι που έχει λάβει, είτε εκείνη τη στιγμή· είτε από τη μνήμη. Υπάρχει στενή σχέσις μεταξύ της καρδιάς και της διανοίας, αλλά είναι δύο διαφορετικές ικανότητες, που συγκεντρώνονται σε διαφορετικά μέρη. Η καρδιά είναι μια θαυμάσια σχεδιασμένη μυϊκή αντλία, αλλά, το πιο σημαντικό ακόμη είναι ότι οι συγκινησιακές και κινητήριες ικανότητες μας είναι ενσωματωμένες σ’ αυτήν. Η αγάπη, το μίσος, η επιθυμία (καλή και κακή), η προτίμησις για το ένα ή το άλλο πράγμα, η φιλοδοξία, ο φόβος—στην πραγματικότητα το κάθε τι, που χρησιμεύει για να μας υποκινή σχετικά με τα αισθήματα μας και τις επιθυμίες μας, πηγάζει από την καρδιά.

⁸ Η Γραφή κάνει οριστική διάκρισι μεταξύ της καρδιάς και της διανοίας. Ο Ιησούς το έκαμε αυτό όταν έλεγε ότι οφείλομε ν’ αγαπούμε τον Ιεχωβά «εξ όλης της καρδίας» μας καθώς και «εξ όλης της διανοίας» μας. (Ματθ. 22:37)Εκείνο που είμεθα στην καρδιά καθορίζει σε μεγάλο βαθμό αυτό που είμεθα ως προσωπικότης. Σχετικά μ’ αυτό ο απόστολος Πέτρος ομιλεί για τον ‘κρυπτόν άνθρωπον τον κεχοσμημένον με την αφθαρσίαν του πράου και ησχίου πνεύματος, το οποίον ενώπιον του Θεού είναι πολύτιμον.’—1 Πέτρ. 3:4.

 9. Τι πιστεύουν μερικοί επιστήμονες για την καρδιά,εκτός από το ότι είναι μια αντλία για το αίμα;

⁹ Ας εξετάσωμε μερικά σημαντικά σημεία σχετικά με το σάρκινο όργανο που βρίσκεται μέσα στο στήθος σας, την καρδιά, που ονομάζεται στην Εβραϊκή λεβ και λεβάβ. Μερικοί ιατροί και ψυχίατροι πιστεύουν ότι η καρδιά κάνει σε σημαντικό βαθμό περισσότερα από το να εκτοξεύη αίμα. Παραδείγματος χάριν, ο Δρ. Δ. Ε. Σνάιντερ, νευρολόγος και ψυχίατρος της Νέας Υόρκης, τονίζει ότι, όταν σχηματίζεται το ανθρώπινο έμβρυο, η καρδιά και ο εγκέφαλος αναπτύσσονται από την ίδια περιοχή, ότι η καρδιά είναι εν μέρει ένας νευρικός ιστός και, επιπροσθέτως έχει την ικανότητα να παράγη και ν’ αποθηκεύη ωρισμένες πολύ ισχυρές χημικές ουσίες οι οποίες ασκούν ρυθμιστική επίδρασι στο σώμα, περιλαμβανομένου, σύμφωνα μ’ αυτή την έρευνα, και του εγκεφάλου. Το συμπέρασμα του είναι ότι υπάρχει «απόδειξις μιας διπλής σχέσεως μεταξύ διανοίας και καρδιάς,» και ότι, όπως ακριβώς η διάνοια ασκεί επίδρασι στην καρδιά, «η καρδιά [η σάρκινη καρδιά που έχετε μέσα στο στήθος σας] με τη σειρά της μπορεί να επηρεάση τη διάνοια μ’ εντατικό τρόπο.» Μερικοί άλλοι ερευνηταί έχουν καταλήξει σε μάλλον όμοια συμπεράσματα.

10. Στους ασθενείς στους οποίους γίνεται μεταμόσχευσις καρδίας, τι είναι εκείνο που πιθανόν προξενεί την σοβαρή ψυχωτική διαγωγή;

¹⁰ Είναι σημαντικό ότι οι ασθενείς, στους οποίους έχει γίνει μεταμόσχευσις καρδίας, οπότε τα νεύρα που συνδέουν την καρδιά και τον εγκέφαλο, επηρεάζονται σοβαρά, έχουν μεγάλα συγκινησιακά προβλήματα μετά την εγχείρισι. Η νέα καρδιά μπορεί κι’ αυτή να λειτουργή ως αντλία, εφόσον έχει τη δική της πηγή ενεργείας και τον δικό της χρονομετρικό μηχανισμό ανεξάρτητο από το γενικό νευρικό σύστημα για να δίνη παλμούς στον καρδιακό μυν, αλλ’ επειδή τώρα ανταποκρίνεται μόνο με βραδύ τρόπο στις εξωτερικές επιδράσεις, η νέα καρδιά με τη σειρά της καταγράφει λίγους, αν καταγραφή καθόλου, σαφείς παράγοντας υποκινήσεως στον εγκέφαλο. Δεν είναι σαφές ως ποιο βαθμό μπορούν οι απολήξεις των νεύρων του σώματος και η νέα καρδιά να έχουν με τον καιρό μερικές επαφές, αλλ’ αυτό δεν μπορεί ν’ αγνοηθή ως ένας από τους πολλούς παράγοντας που προξενούν σοβαρές διανοητικές διαταραχές και έλλειψι του αισθήματος προσανατολισμού που οι γιατροί παρατηρούν ότι παρουσιάζονται στους ασθενείς στους οποίους έγινε μεταμόσχευσις καρδίας. Αυτοί οι ασθενείς έχουν αντλίες για το αίμα τους που έχουν προμηθεύσει δωρηταί, αλλ’ έχουν τώρα όλους τους παράγοντας που απαιτούνται για να μπορούν να λέγουν ότι έχουν «καρδιά»; Ένα πράγμα είναι βέβαιο, με το να χάσουν τη δική των καρδιά, τους έχουν επίσης αφαιρεθή οι ικανότητες της «καρδιάς» που είχαν οικοδομηθή μέσα των με τα χρόνια και οι οποίες συνετέλεσαν στο να τους κάμουν αυτό που ήσαν ως προσωπικότης.

11, 12. (α) Τι έχει αναφερθή όσον αφορά τη διαγωγή ασθενών στους οποίους έγινε μεταμόσχευσις καρδιάς; (β) Ποιες σημαντικές παρατηρήσεις αναφέρονται για την κατασκευή και τη λειτουργία της καρδίας εκτός της ιδιότητος της ως αντλίας αίματος;

¹¹ Το περιοδικό Μέντικαλ Ουώρλντ Νιους (23 Μαΐου 1969) σ’ ένα άρθρο με τον τίτλο «Τι Κάνει στη Διάνοια μια Νέα Καρδιά»; έγραφε τ’ ακόλουθα: «Πέρισυ στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ σ’ ένα άνδρα ηλικίας 45 ετών εδόθη μια νέα καρδιά από ένα δωρητή ηλικίας 20 ετών και σύντομα ανήγγειλε σ’ όλους τους φίλους του ότι εώρταζε την εικοστή επέτειο των γενεθλίων του. Ένας άλλος στον οποίο έγινε μεταμόσχευσις καρδιάς απεφάσισε να ζη σύμφωνα με την εξαίρετη φήμη του εξέχοντος τοπικού πολίτου ο οποίος ήταν ο δωρητής. Κι’ ένας τρίτος εξέφραζε μεγάλο φόβο θηλυκοποιήσεως με τη λήψι γυναικείας καρδιάς, μολονότι είχε κάπως καθησυχάσει όταν έμαθε ότι οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άνδρες. Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Ντόναλντ Τ. Λούντε, σύμβουλο της ομάδος μεταμοσχεύσεων του χειρούργου Νόρμαν Σάμουαιη στο Στάνφορντ, αυτοί οι ασθενείς αντιπροσωπεύουν μερικές από τις λιγώτερο σοβαρές διανοητικές διαταραχές [τα πλάγια γράμματα δικά μας] που παρετηρήθησαν σε μια σειρά 13 μεταμοσχεύσεων που έγιναν τους τελευταίους 16 μήνας από τον Σάμουαιη.» Και το άρθρο συνεχίζει: «Μολονότι πέντε ασθενείς απ’ αυτή τη σειρά είχαν επιζήσει ως τις αρχές αυτού του μηνός, και τέσσερες απ’ αυτούς είχαν επιστρέψει στο σπίτι των όπου διάγουν αρκετά κανονική ζωή, τρεις απ’ αυτούς που δεν επέζησαν έγιναν ψυχωτικοί προτού πεθάνουν πέρισυ. Και άλλοι δύο έγιναν ψυχωτικοί εφέτος.»

¹² Μολονότι η χορήγησις των δισκίων πρεντνιζόνης και τ’ αποτελέσματα μιας σοβαρής εγχειρίσεως, που κουράζουν τη διάνοια, καθώς και η μακρά απομόνωσις κάτω από εντατική φροντίδα θεωρούνται από τον Δρα Λούντε ως οι κύριες αιτίες αυτών των παραδόξων ανωμαλιών της προσωπικότητας, είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι ο Δρ. Σνάιντερ, «ψυχίατρος νευρολόγος της Νέας Υόρκης και σπουδαστής της αλληλεπιδράσεως καρδίας και εγκεφάλου, βλέπει και άλλους παράγοντας οι οποίοι τροποποιούν τις εξηγήσεις του Δρος Λούντε για τις ψυχώσεις που συναντώνται στη σειρά των μεταμοσχεύσεων καρδιάς του Σάμουαιη. Ο Δρ. Σνάιντερ . . .υποστηρίζει ότι ‘η καρδιά είναι περισσότερο από μια αντλία υδραυλικού—είναι μια νευροενδοκρινική συστοιχία. Έχει ένα μικρό εγκέφαλο όλο δικό της, τους κόμβους S-A και A-V και τη δεσμίδα επαγωγής, και τα μικρά κύματα αυτής της δεσμίδος μπορούν να διακρίνωνται σ’ ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα μαζί με κάθε κύμα που εκπέμπει η καρδιά. Πέραν τούτου, η εκτεταμένη παραγωγή και αποθήκευσις κατεχολαμίνης από την καρδιά μπορεί να επηρεάζη τη στάθμη αυτών των νευροορμονών στον υποθάλαμο’.» (Αυτόθι σελίς 18) Ο Δρ Σνάιντερ παρετήρησε ότι πολλοί ασθενείς στους οποίους δεν έγινε μεταμόσχευσις καρδιάς αλλά στους οποίους χορηγήθηκε πρεντνισόνη ή παρέμειναν σε απομόνωσι μακρές περιόδους δεν έπαθαν ψυχώσεις.

13. (α) Πώς συμβαίνει ένα άτομο να ζη κι’ εν τούτοις να είναι νεκρό στα όμματα του Θεού; (β) Με ποιο ζωτικότερο τρόπο μπορεί να λεχθή ότι «εκ ταύτης προέρχονται αι εκβάσεις της ζωής»;

¹³ Οτιδήποτε και αν πρόκειται να μάθη ακόμη η επιστήμη για την ανθρώπινη καρδιά, η Γραφή κάνει διάκρισι μεταξύ διανοίας και καρδίας και τις χωρίζει. Και, εφόσον η καρδιά παίζει ένα τόσο ζωτικό ρόλο, πόσο σπουδαίο είναι να την προστατεύση κανείς, όχι απλώς με διαιτητική εγκράτεια και άλλα φυσικά μέσα, αλλά με το να προσέχωμε τι μπαίνει βαθειά στις καρδιές μας καθώς οι εντυπώσεις φθάνουν ως αυτήν μέσω των αισθήσεων και ως αποτέλεσμα των αλληλεπιδράσεων καρδιάς και διανοίας! Αν σταματήση η καρδιά και το σώμα παύση να δέχεται ζωοπάροχο αίμα, πεθαίναμε, μαζί και η καρδιά μας καθώς και οι διανοητικές μας ικανότητες· αλλά μολονότι ζούμε, αν δεν υπάρχη από την καρδιά μας σταθερή ροή καταλλήλων ελατηρίων, επιθυμιών και αισθημάτων, δεν μπορούμε ν’ αναμένουμε να ευαρεστήσωμε τον Ζωοδότη Ιεχωβά, «Η δεδομένη όμως εις τας ηδονάς, ενώ ζη είναι νεκρά.» (1 Τιμ. 5:6) Κάτω απ’ αυτό το φως τα λόγια, «εκ ταύτης προέρχονται αι εκβάσεις της ζωής» αποκτούν μεγαλύτερη σημασία. Από την καρδιά υποκινούμεθα να λατρεύωμε. «Με την καρδίαν πιστεύει τις προς δικαιοσύνην.» (Ρωμ. 10:10) Οφείλομε ν’ αγαπούμε τον Ιεχωβά μ’ όλη την καρδιά και να τον λατρεύωμε «εν πνεύματι και αλήθεια.» (Ιωάν. 4:24) Όταν ο Ιεχωβά εδημιούργησε τον άνθρωπο, έκαμε και μια ειδική θέσι στην καρδιά του ανθρώπου για τον εαυτόν του, η οποία, φυσικά, είναι ανάγκη να καλλιεργήται και να τρέφεται από τον καθένα. Μόνο ο μωρός και ο αφρών «είπεν . . . εν τη καρδία αυτού, Δεν υπάρχει Ιεχωβά.» Ο Θεός είναι δυνατόν ν’ αντικατασταθή στην καρδιά από άλλα πρόσωπα, αντικείμενα, ή αντιλήψεις, αν ένα άτομο επιθυμή να το κάμη αυτό, αλλά τα ανθρώπινα πλάσματα είναι πλασμένα με καρδιά που να λατρεύουν τον Δημιουργό των.—Ψαλμ. 14:1· Παροιμ. 3:1-7.

14. Πώς περιλαμβάνεται η καρδιά στην έκφρασι των συγκινήσεων μας;

¹⁴ Είναι, επίσης, ενδιαφέρον να παρατηρήσωμε ότι η καρδιά είναι ένα από τα πρώτα όργανα του σώματος που επηρεάζεται από συγκινησιακές καταστάσεις. Οι καρδιές μας πηδούν από χαρά· ξαφνικά ένας κίνδυνος φέρνει ταχυπαλμία της καρδίας. Ο φόβος προξενεί βίαιο κλονισμό της καρδίας. Η στενοχώρια και η θλίψις φέρνουν πόνο σ’ αυτήν. Από τα ύψη της χαράς και της ευχαριστήσεως ως τα βάθη της απελπισίας και του πόνου, αυτά που αισθάνεται η καρδιά γίνονται αισθητά σ’ όλο το σώμα. Είναι πολύ κατάλληλο ότι έχομε πολλές λέξεις και φράσεις που περιλαμβάνουν τη λέξι «καρδιά.» Για ν’ αναφέρωμε μερικές: Πάρτο από καρδιά, καλόκαρδος, με τρυφερή καρδιά, σκληρόκαρδος, με όλη την καρδιά σου, σπαραξικάρδιος, βάλε την καρδιά σου, κουράγιο στην καρδιά, αλλαγή της καρδίας, άκαρδος, εγκάρδιος, με μισή καρδιά, και άλλα.

ΑΝΤΙΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΝΟΙΑ

15. Περιγράψτε την ικανότητα της «διανοίας».

¹⁵ Η διάνοια, όπως χρησιμοποιούμε αυτό τον όρο, είναι η νόησις ή το κέντρον επεξεργασίας της γνώσεως. Συγκεντρώνει πληροφορία, σκέπτεται επάνω σ’ αυτήν και, με τη λειτουργία του συλλογισμού και της λογικής, φθάνει σε συμπεράσματα. Με τις δυνάμεις της μαθήσεως και διακρίσεως που έχει η διάνοια συσχετίζει την πληροφορία που δέχεται με ιδέες και πρότυπα.(2 Τιμ. 1:13) Όταν οι πληροφορίες μπαίνουν στη θέσι των με σαφήνεια, μπορεί να λεχθή ότι ένα άτομο έχει γνώσι κάποιου ζητήματος. Η σοφία και η κατανόηση έρχονται όταν ένα άτομο μπορή να μεταφέρη αυτή τη γνώσι σε πρακτική αξία και να ιδή καθαρά πώς τα σχετικά μέρη προσαρμόζονται μαζί στο σύνολο με σημασία, χρησιμότητα και πρακτικότητα.

16. Σχετικά με τους Ισραηλίτας στην έρημο, ποια γνώσι μας δίνει το Βιβλικό υπόμνημα όσον αφορά τη δύναμι της καρδίας να υποκινή;

¹⁶ Η σάρκινη καρδιά, αντιθέτως, είναι στενά συνδεδεμένη με το αίσθημα και το κίνητρο. Ο ψαλμωδός έγραψε: «Εν τι καρδία μου εφύλαξα τα λόγια σου, δια να μη αμαρτάνω εις σε.» (Ψαλμ. 119:11)Μπορούμε ν’ αντιληφθούμε ότι η καρδιά υποκινεί τη διάνοια· και την πορεία ενεργείας ενός ατόμου, όπως στην περίπτωσι των Ισραηλιτών όταν έκαμαν προετοιμασίες για την ανέγερσι της σκηνής του μαρτυρίου στην έρημο. Το υπόμνημα λέγει ότι «πας άνθρωπος του οποίου η καρδία διήγειρεν αυτόν,» όλοι «των οποίων η καρδία έκαμεν αυτούς» προαιρετικούς, συνεισέφεραν υλικά, τεχνικές ικανότητες και εργασία. (Έξοδ. 35:21, 26, 29)Επειδή η καρδιά έχει αυτή την ικανότητα να υποκινή, γι’ αυτό συγκεντρώνει την προσοχή σ’ εκείνο που είναι πράγματι ο άνθρωπος μέσα του, σ’ εκείνο που ωνόμασε ο απόστολος Πέτρος ‘κρυπτόν άνθρωπον της καρδίας.’—1 Πέτρ. 3:3, 4.

17. Περιγράψτε τη διαφορά μεταξύ διανοίας και καρδιάς.

¹⁷ Μια απλή εξεικόνισις θα μας βοηθήση να διαπιστώσωμε τη διαφορά στον ρόλο που παίζει το καθένα. Σχεδόν ο καθένας μπορεί ν’ αποκτήση μηχανικές γνώσεις με μελέτη κι’ εφαρμογή. Εν τούτοις, το άτομο που δεν έχει αναπτύξει αγάπη στην καρδιά για μηχανές θα έχη πολύ λίγη ή καθόλου υποκίνησι για να μάθη για κινητήρες. Αν το αυτοκίνητο του σταματήση, είναι πιθανόν ότι δεν θα γνωρίζη από που ν’ αρχίση την επισκευή. Εν τούτοις αυτός ο άνθρωπος μπορεί να είναι ένας επιδέξιος μουσικός, ένας ειδήμων νομικός, ή ένας αφωσιωμένος οικοδόμος, και ν’ αγαπά την εργασία του και να την παρακολουθή επειδή αυτό είναι εκείνο που (αυτός ή εκείνη) επιθυμεί από την καρδιά να κάμη ως επάγγελμα. Αλλά, εξετάζοντας προσεκτικά το ιστορικό ενός επιτηδείου μηχανικού, είναι πιθανόν να διαπιστώσετε ότι αγαπά την εργασία με μηχανές, και, όταν ήταν μικρό παιδί, ήθελε πάντα να μαθαίνη τι είναι εκείνο που δημιουργεί το «τικ» στις μηχανές. Όταν ακούη. ένα ισχυρό κινητήρα ν’ αρχίζη να δουλεύη και να λειτουργή ομαλά ακούεται στ’ αυτιά του σαν μουσική. Αλλά για ποιο πράγμα μιλούσαμε; Ναι, για την καρδιά! Συζητούμε για τη στοργή, τα κίνητρα και τις επιθυμίες του, και όχι απλώς τη διανοητική ικανότητα να μαθαίνη για μηχανές.

18, 19. (α) Με ποιον τρόπο συνεργάζονται η διάνοια και η καρδιά; (β) Πώς επηρεάζει την καρδιά εκείνο που λαμβάνεται στη διάνοια;

¹⁸ Αλλά, μολονότι η Γραφή δείχνει ότι η καρδιά και η διάνοια είναι χωριστά και διαφορετικά, ωστόσο αυτό επιτρέπει να υπάρχη στενή σχέσις, αλληλοεξάρτησις και αλληλεπίδρασις μεταξύ των. Η καρδιά σας μπορεί να τρέφεται από τη διάνοια σας, διότι πράγματι με τον συνειδητό εγκέφαλο βλέπομε, ακούμε, αισθανόμεθα και δεχόμεθα τ’ αποτελέσματα των άλλων αισθήσεων μας. Με τη σειρά της, η διάνοια σας, η οποία , έχει την έδρα της στον εγκέφαλο, μπορεί να υποκινηθή από την καρδιά σας.

¹⁹ Από τη νεαρή ηλικία η διάνοια ασκεί ισχυρή επίδρασι στην καρδιά. Αν η διάνοια λάβη ορθό είδος πληροφορίας, τότε θα σχηματίζωνται ορθά συμπεράσματα και εντυπώσεις, και, καθώς αυτά βυθίζονται μέσα στην καρδιά, υπάρχει μια καλή επίδρασις που διαμορφώνει, ελέγχει και κατευθύνει τα κίνητρα, τις επιθυμίες και τα αισθήματα της καρδίας. Αν στη διάνοια διοχετευθή εσφαλμένη πληροφορία, τότε οικοδομούνται εσφαλμένες αντιλήψεις, και αποτέλεσμα τούτου είναι να ριζώνουν στην καρδιά προκατάληψις, μίσος, φόβος, υπερηφάνεια, πλεονεξία, ισχυρογνωμοσύνη και άλλα ευτελή χαρακτηριστικά και αυτά αντανακλούν στην προσωπικότητα του ατόμου, ιδιαιτέρως αν αυτά τα εσφαλμένα συμπεράσματα έχουν σχηματισθή ενωρίς στη ζωή. Γι’ αυτό, όταν ένας γίνεται Χριστιανός, πρέπει ‘να μεταμορφώση δια της ανακαινίσεως του νοός του.’ Ο Παύλος νουθετούσε: «Ανανεόνεσθε εις το πνεύμα του νοός σας.» Αυτή η νέα δύναμις της διανοίας εποικοδομείται καθώς αφήνομε τον Λόγο του Θεού να φυτευθή σταθερά στις διάνοιες μας και ανταποκρινόμεθα πλήρως στο πνεύμα του Θεού, και παρακολουθούμε κατόπιν προσεκτικά να μη ‘διαφθαρή ο νους μας εκπεσών από της απλότητος της εις τον Χριστόν.’—Ρωμ. 12:2· Εφεσ. 4:22-24· 2 Κορ. 11:3.

20. Περιγράψτε το γενικό περιβάλλον που διαμορφώνει τις καρδιές και τις διάνοιες της πλειονότητος σήμερα.

²⁰ Η πλειονότης του ανθρωπίνου γένους σήμερα έχουν μεγαλώσει σε σπίτια και γειτονιές όπου το περιβάλλον από το οποίο μαθαίνει κανείς δεν είναι καλό. Η ανεκτικότης στο σπίτι και στη σχολική εκπαίδευσι έχει κάμει σπόρο ο οποίος παρήγαγε μια στασιαστική γενεά που αναζητεί συγκινήσεις. Η εκμάθησις του κακού και η εντρύφησις σ’ αυτό προξενούν βαθιά κυκλώματα στις διάνοιες και διαφθείρουν τις καρδιές των ανθρώπων, ώστε όταν μεγαλώνουν κάνουν εκείνο που έχει γίνει σ’ αυτούς φυσική συνήθεια. Το Αντικανονικό γίνεται κανονικό. Το σεξ είναι για συγκινήσεις και κάτι με το οποίο να γίνωνται ακάθαρτα παιχνίδια και όχι εκείνο για το οποίο το έχει κάμει ο Θεός, η καθαρή και ευχάριστη πράξις μέσα στα πλαίσια του γάμου για την παραγωγή τέκνων. Κύττα να καλοπερνάς, κάνε χρήματα, προόδευε, γίνε κάποιος, μη αφήνης να σε παραγκωνίζουν, απολάμβανε τη ζωή, κλέπτε αν τα καταφέρνης να μη σε συλλάβουν—αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους σκοπούς και τις στάσεις που εντυπώνονται σχεδόν με ανεξίτηλο τρόπο στην καρδιά από το περιβάλλον αυτού του κόσμου από τη νεαρή ηλικία.

21, 22. (α) Πώς περιγράφονται οι καρδιές εκείνων οι οποίοι απομακρύνονται από τον Θεόν; (β) Σε αντίθεσι, τι λαμβάνει χώρα στις καρδιές εκείνων οι οποίοι είναι επιδεκτικοί τον Λόγου του Θεού;

²¹ Κάθε γενεά, και ακόμη περισσότερο η παρούσα γενεά, έχει παραγάγει μια πλειονότητα ανθρώπων που έχουν απομακρυνθή από τον Θεόν, διότι «εματαιώθησαν εν τοις διαλογισμοις αυτών» και «εσκοτίσθη η ασύνετος αυτών καρδία» γι’ αυτό «παρέδωκεν αυτούς ο Θεός δια των επιθυμιών των καρδιών αυτών εις ακαθαρσίαν.» Αποδεικνύουν ότι είναι όπως οι περισσότεροι από το έθνος του Ιούδα τους οποίους περιέγραψε ο Ιεχωβά ότι είχαν τις αμαρτίες των ‘κεχαραγμένας επί της πλακός της καρδίας αυτών’ ωσάν με αδαμάντινο όνυχα. Επειδή ο Θεός δεν επέφερε την ταχεία εκτέλεσι των πονηρών, «δια τούτο η καρδία των υιών των ανθρώπων είναι όλη έκδοτος εις το να πράττη το κακόν.» (Ρωμ. 1:18-32· Ιερεμ. 17:1· Εκκλησ. 8:11) Ωστόσο μέσα στο ρεύμα του χρόνου υπήρξαν λίγοι πολύτιμοι οι οποίοι παρά τις πολλές διαφωνίες μπόρεσαν να καλλιεργήσουν στην καρδιά των αγάπη για τον Θεό και τη δικαιοσύνη. Σήμερα, μολονότι έχουμε πολύ προχωρήσει στον ‘έσχατον καιρόν,’ οι μάρτυρες του Ιεχωβά συναντούν χιλιάδες ανθρώπους των οποίων οι καρδιές είναι επιδεκτικές του Λόγου του Θεού, και ακολουθούν την εξής συμβουλή: «Απορρίψαντες πάσαν ρυπαρίαν και περισσείαν κακίας, δέχθητε μετά πραότητος τον εμφυτευθέντα λόγον, τον δυνάμενον να σώση τας ψυχάς σας.» «Το δε εις την καλήν γην ούτοι είναι εκείνοι οίτινες ακούσαντες τον λόγον, κρατούσιν εν καρδία καλή και αγαθή, και καρποφορούσιν εν υπομονή.» Ιακ. 1:21· Λουκ. 8:15.

²² Μολονότι αυτό συχνά περιλαμβάνει δραστικές αλλαγές στη ζωή των, όπως τη μεταστροφή από μια πορεία ανηθικότητος, ή τον κατευνασμό της τάσεως των να παραφέρωνται, τον νέο προσανατολισμό των φιλοδοξιών των, επειδή είναι απολύτως έντιμοι και επιμελείς δούλοι του Θεού, κάνουν με θάρρος αυτές τις αλλαγές. Αν ‘επικαλούμεθα τον Κύριον εκ καθαράς καρδίας’ κι εργαζώμεθα για μια αγαθή καρδιά, έχομε την υπόσχεσι του Ιεχωβά ότι θα μας βοηθήση να την αποκτήσωμε.—2 Τιμ. 2:22.

23. Ποια έντιμη εξέτασι της καρδιάς μας πρέπει να κάμωμε;

²³ Ώστε, πώς είναι ή καρδιά σας; Απ’ όσα γνωρίζετε, η καρδιά σας, από ιατρική άποψι, μπορεί να είναι καλά για την ώρα, αλλά το πιο σπουδαίο ερώτημα είναι, Πώς είναι η καρδιά σας όταν σταθμίζετε τα κίνητρα, τα αισθήματα και τις επιθυμίες που βγαίνουν απ’ εκεί; Όταν εξετάσετε την καρδιά σας κάτω από το φως του Λόγου του Θεού, διαπιστώνετε ότι σας υποκινεί προς την ορθή κατεύθυνσι και έχει ορθές επιθυμίες και αισθήματα; Όταν διαπιστώνωνται ελλείψεις, σημειώνετε επιτυχίες στην ανανέωσι και ενίσχυσι της καρδιάς σας καθώς και της διανοίας σας, για να σκέπτεσθε ορθά και ν’ αντιστέκεσθε στις τάσεις της ατελούς σαρκός και στους πειρασμούς που σας περιβάλλουν; Αν έχετε ένα μέτρον επιτυχίας τώρα, είναι ζωτικό να συνεχίσετε να εποικοδομήτε και να προστατεύετε την καρδιά σας.

[Εικόνα στη σελίδα 326]

ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ

ΚΙΝΗΤΡΑ

ΣΥΓΚΙΝΗΣΕΙΣ

ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ