Είναι ο Ιησούς Χριστός ο Θεός;

ΣΤΗ διάρκεια της βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορος Αυγούστου Καίσαρος, ένα παιδί με το όνομα Ιησούς είχε γεννηθή στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας. Εμεγάλωσε σε ώριμη ηλικία και τελικά θανατώθηκε στη διάρκεια της εξουσίας του Τιβερίου Καίσαρος, διαδόχου του Αυγούστου.

Σήμερα ο Ιησούς Χριστός είναι περισσότερο γνωστός ακόμη και από τους Ρωμαίους Καίσαρες, οι οποίοι βασίλευαν στη διάρκεια της ζωής του. Πράγματι οι εκκλησίες γενικά διδάσκουν ότι αυτός είναι ο Θεός. Αλλ’ είναι αυτό αληθινό; Είναι ο Ιησούς πραγματικά ο Παντοδύναμος Θεός;

Είναι ζωτικής σπουδαιότητος να το γνωρίζωμε. Διότι αν ο Ιησούς δεν είναι ο Θεός, κι εν τούτοις ένας τον λατρεύει σαν να ήταν, σκεφθήτε τι σημαίνει αυτό. Θα ελάτρευε αυτό το άτομο κάποιον άλλον και όχι τον Παντοδύναμο Θεό. Ασφαλώς αυτό θα δυσαρεστούσε τον Δημιουργό! Έτσι ας εξετάσωμε προσεκτικά τι είπαν άτομα που προσωπικώς γνώρισαν τον Ιησού σχετικά με την ταυτότητά του.

Μαρτυρία των Γνωρίμων Του

Δείχνοντας σαφώς ότι ο Ιησούς δεν ήταν συνηθισμένο άτομο, ένας άγγελος ανήγγειλε εκ των προτέρων τη σύλληψί του και τη γέννησί του, λέγοντας: «Ούτος θέλει είσθαι μέγας και Υιός Υψίστου θέλει ονομασθή.» Σημειώστε ότι ο άγγελος είπε όχι «Θεός,» αλλά «Υιός Υψίστου.»—Λουκ. 1:30-32.

Σε ηλικία τριάντα ετών ο Ιησούς παρουσιάσθηκε για να βαπτισθή. Σ’ αυτή την περίπτωσι η ίδια η φωνή του Θεού ακούσθηκε να λέγη: «Ούτος είναι ο Υιός μου ο αγαπητός εις τον οποίον ευηρεστήθην.» Κι έτσι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, ο οποίος έδωσε μαρτυρία για το γεγονός, είπε για τον Ιησού: «Ούτος είναι ο Υιός του Θεού.»—Ματθ. 3:17· Ιωάν. 1:34.

Οι απόστολοι και φίλοι του Ιησού επανειλημμένως τον ανεγνώρισαν με αυτόν τον τρόπο. Ο Ναθαναήλ είπε: «Ραββί, συ είσαι ο Υιός του Θεού.» (Ιωάν. 1:49) Ο Πέτρος ανεφώνησε: «Συ είσαι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του ζώντος.» (Ματθ. 16:16) Η Μάρθα ωμολόγησε: «Συ είσαι ο Χριστός ο Υιός του Θεού.» (Ιωάν. 11:27) Ο απόστολος Ιωάννης έγραψε για να πιστέψουν οι άνθρωποι ότι «ο Ιησούς είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού.» (Ιωάν. 20:31) Και για τη διακονία του αποστόλου Παύλου λέγεται: «Και ευθύς εκήρυττε . . . τον Χριστόν, ότι ούτος είναι ο Υιός του Θεού.»—Πράξ. 9:20.

Μήπως ο Πέτρος, ο Παύλος, ο Ιωάννης ή οποιοσδήποτε άλλος από τους ακολούθους του Ιησού εκήρυξαν ότι αυτός ήταν ο Θεός; Όχι, είναι σαφές από αυτά τα γραφικά εδάφια ότι όλοι αυτοί εδίδαξαν ότι ο Ιησούς ήταν ο Υιός του Θεού.

Γιατί Πολλοί Πιστεύουν ότι ο Ιησούς Είναι ο Θεός

Γιατί, λοιπόν πολλοί θρησκευόμενοι άνθρωποι σήμερα πιστεύουν ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός; Αυτό οφείλεται κυρίως στη διδασκαλία των εκκλησιαστικών ηγετών οι οποίοι στη γλώσσα του Πιστεύω της Νικαίας (4ου αιώνος) προσδιώρισαν τον Ιησούν ως ’Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού, γεννηθέντα, ου ποιηθέντα, ομοούσιον τω Πατρί.’

Εν τούτοις μερικά άτομα δυνατόν να μη συμφωνήσουν ότι αυτό είναι έτσι. Ισχυρίζονται ότι η πίστις των βασίζεται στη μαρτυρία των ίδιων των αποστόλων του Ιησού.

Αυτό το ζήτημα αξίζει την αμέριστη προσοχή μας, διότι οι απόστολοι αναφέρθηκαν στον Ιησούν ως «Θεόν.» Αλλά τον επίστευαν ότι είναι ο Παντοδύναμος Θεός; Και ισχυρίσθηκε ο Ιησούς ότι είναι ο «Θεός»; Ας δούμε.

Ο Ιησούς Καλείται «Θεός»

Πρώτον είναι ενδιαφέρον να σημειώσωμε, καθώς κάνει ο περιφανής θεολόγος του Καθεδρικού Ναού του Κόβεντρυ Χ. Β. Μοντεφιόρε, ότι «πολύ σπανίως πράγματι ο Ιησούς καλείται Θεός στην Καινή Διαθήκη.»¹

Σε μια διάλεξι στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, ο επισκέπτης Καθηγητής της Θεολογίας Γ. Χ. Μπουμπάυερ εξήγησε: «Περίπου εννέα ή δέκα εδάφια συναντώνται, στα οποία ο Ιησούς αναφέρεται ή θα μπορούσε να αναφέρεται ως ‘Θεός.’·. . . Δυο ή τρία απ’ αυτά, εν τούτοις, είναι πάρα πολύ αμφίβολα και, από τα υπόλοιπα, διάφοροι βαθμοί. . . αβεβαιότητος συνδέονται με όλα εκτός ενός, το οποίον είναι η αναφώνησις θαυμασμού του Θωμά προς τον αναστημένον Ιησούν στο εδάφιο Ιωάννης 20:28. ‘Ο Κύριος μου και ο Θεός μου!’ Κάνοντας διάκρισι αυτού του εδαφίου από τα άλλα, ο Βίνσεντ Ταίυλορ—ένας μετριοπαθής συντηρητικός λόγιος επί χριστολογικών προβλημάτων—ομιλεί γι’ αυτό ότι είναι ’η μόνη σαφής απόδοσις Θεότητος στον Χριστό’ στην Καινή Διαθήκη.»²

Αλλ’ ακόμη και αυτή η μια προφανώς «σαφής απόδοσις θεότητος στον Χριστό» αποδεικνύει ότι αυτός είναι ο Παντοδύναμος Θεός; Ο Τζων Μάρτιν Κρηντ, ως Καθηγητής της Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, παρετήρησε: «Η αναφώνησις θαυμασμού του Αγίου Θωμά ’ο Κύριος μου και ο Θεός μου (Ιωάν. 20:28) δεν είναι ακόμη εντελώς η ίδια σαν μια προσφώνησις στον Χριστό ότι είναι Θεός χωρίς επιφυλάξεις, και πρέπει να συμφωνή με τους λόγους του αναστημένου Χριστού προς τη Μαρία τη Μαγδαληνή (Ιωάν. 20:17): «Ύπαγε προς τους αδελφούς μου και ειπέ προς αυτούς, Αναβαίνω προς τον Πατέρα μου και τον Πατέρα σας και Θεόν μου και Θεόν σας.»³

Ο Θωμάς δυνατόν να προσεφώνησε τον Ιησούν ως «Θεόν» με την ειδική έννοια ότι αυτός είναι «θεός,» αλλ’ όχι ο Παντοδύναμος Θεός. Οι Γραφές μιλούν για πνευματικά άτομα ή αγγέλους ως θεούς. Επί παραδείγματι, το εδάφιον 2 Κορινθίους 4:4 λέγει, «Των οποίων, απίστων όντων, ο θεός του κόσμου τούτου ετύφλωσε τον νουν.» Εδώ ο πονηρός άγγελος Σατανάς ο Διάβολος καλείται «θεός.»

Επίσης εκείνον τον καιρόν ισχυροί άνθρωποι ελέγοντο συνήθως «θεοί.» Επί παραδείγματι, ο Σελευκίδης βασιλεύς Αντίοχος ο Δ’, ο οποίος εβασίλευσε από το 175-163 π.Χ., ωνομάσθηκε Θεός Επιφανής επάνω σε νομίσματα. Και ο Ρωμαίος αυτοκράτωρ Δομιτιανός του πρώτου αιώνος προσέλαβε την τιμή να είναι «Κύριος και Θεός.» Η Βίβλος, επίσης, αναγνωρίζει ισχυρά άτομα ως «θεούς,» λέγοντας, «Είναι ’θεοί’ πολλοί και ’κύριοι’ πολλοί.»—1 Κορ. 8:5· παράβαλε με Ψαλμόν 82:1-7.

Τι θα Λεχθή για το Εδάφιο Ιωάννου 1:1;

Εν τούτοις μερικά άτομα ισχυρίζονται ότι ο Ιησούς δεν είναι ένας μικρότερος «θεός» όπως είναι οι ισχυροί άγγελοι ή οι ισχυροί άνθρωποι, αλλά πραγματικά είναι ο Παντοδύναμος Θεός. Συχνά αυτοί τονίζουν το εδάφιο Ιωάννης 1:1 σαν απόδειξι ότι ο Ιησούς είναι πράγματι ο Θεός.

Το εδάφιο Ιωάννης 1:1 λέγει: «Εν αρχή ήτο ο Λόγος, και ο Λόγος ήτο παρά τω Θεώ, και Θεός ήτο ο Λόγος.» Αλλά λέγει αυτό το εδάφιο πράγματι ότι ο Ιησούς είναι ο Παντοδύναμος Θεός; Πραγματικά στην αρχαία Ελληνική η διατύπωσις δεν είναι τόσο σαφής. Έτσι στη Μετάφρασι Νέου Κόσμου διαβάζομε: «Εν αρχή ήτο ο Λόγος, και ο Λόγος ήτο παρά τω Θεώ, και ο Λόγος ήτο ένας θεός.»

Εν τούτοις, μερικά άτομα δυνατόν να ισχυρίζονται ότι είναι εσφαλμένο να μεταφράζεται το εδάφιο κατ’ αυτόν τον τρόπο. Λέγουν ότι σύμφωνα με τους κανόνες της Ελληνικής Γραμματικής πρέπει να μεταφρασθή «ο Θεός.» Αλλά είναι έτσι;

Το περιοδικό Δη Κάθολικ Μπίμπλικαλ Κώρτερλυ, Τόμος ΧΙΙΙ, αριθμός 4, του Οκτωβρίου 1951, παρατηρεί: «Η γραμματική μόνον δεν μπορεί ν’ αποδείξη πώς το κατηγορούμενον σ’ αυτό το εδάφιο πρέπει να μεταφρασθή, ’ο Θεός’ ’ένας θεός.’» Και δείχνοντας την ορθότητα της αποδόσεως ένας «θεός,» Η Νέα Αμερικανική Βίβλος (1970) στο τμήμα της «Εξήγησις Βιβλικών Όρων» λέγει κάτω από την λέξι «Θεός»: «Εις Ιωάννην 1:1, ο Λόγος ονομάζεται ’Θεός,’ αλλ’ ο αρχικός Ελληνικός όρος θεός που χρησιμοποιείται εδώ, δεν είναι η συνήθης λέξις για τον Θεό, που χρησιμοποιείται με το άρθρον ο Θεός.»a

Η αλήθεια είναι ότι πώς ακριβώς το εδάφιο Ιωάννης 1:1 πρέπει να μεταφράζεται δεν μπορεί οριστικά να προσδιορισθή μόνον από κανόνες της Ελληνικής γραμματικής. Καθώς εσημείωσε ο Καθηγητής της Θεολογίας Τζων Μάρτιν Κρηντ: «Ο Πρόλογος [Ιωάννης 1:1] είναι λιγώτερο σαφής στην Ελληνική με το άναρθρο [θεός χωρίς το άρθρο ο] παρά όπως φαίνεται να είναι στην Αγγλική [με το αόριστο άρθρο].»³

Έτσι αυτό το εδάφιο μόνο δεν είναι πειστικό στο ν’ αποδείξη αν ο Ιησούς είναι πράγματι ο «θεός,» ή είναι ένας υποτεταγμένος κατώτερος, «θεός.» Μήπως τα λίγα άλλα εδάφια όπου «ο Ιησούς αναφέρεται, ή θα μπορούσε να αναφέρεται ως ’θεός’» αποδεικνύουν ότι είναι πράγματι ο Παντοδύναμος Θεός;

Άλλα Γραφικά Εδάφια

Όπως ήδη εσημειώσαμε, υπάρχει «αβεβαιότης» ότι ο Ιησούς είναι εκείνος που καλείται ο «Θεός» σε μερικά από αυτά τα εδάφια, και άλλα εδάφια είναι «πάρα πολύ αμφίβολα.» Επί παραδείγματι, στο εδάφιον 1 Τιμόθεον 3:16 αναφέρεται «ο θεός εφανερώθη εν σαρκί.»

Αλλ’ οι περισσότερες νεώτερες μεταφράσεις λέγουν, «Ος [όστις] εφανερώθη . . .» Αυτό συμβαίνει επειδή, όπως η υποσημείωσις της Αμερικανικής Στερεότυπης Μεταφράσεως εξηγεί: «Η λέξις Θεός, αντί του ος [όστις], δεν στηρίζεται σε επαρκή αρχαία απόδειξι.»

Επίσης, δεν μπορεί ν’ αποδειχθή ότι ο Ιησούς είναι εκείνος που ονομάζεται «ο Θεός» εις 2 Θεσσαλονικείς 1:12. Σχετικώς με αυτό το εδάφιο που λέγει, «Κατά την χάριν του Θεού ημών και του Κυρίου Ιησού Χριστού» ο Θεολόγος Βίνσεντ Ταίυλορ λέγει: «Είναι φανερόν ότι ο Παύλος ομιλεί πρώτα για τον Θεό και δεύτερον για τον Χριστό.»⁴ Ο Ρωμαιοκαθολικός λόγιος Καρλ Ράνερ θέτει το εδάφιον 2 Πέτρου 1:1 στην ίδια κατηγορία με το εδάφιο 2 Θεσ. 1:12, εξηγώντας ότι στην Ελληνική, ο Θεός «εδώ είναι σαφώς χωρισμένος από τον ’Χριστόν.’ »⁵

Μερικά άτομα υποστηρίζουν ότι η απόδοσις του 1 Ιωάν. 5:20, «Ούτος είναι ο αληθινός Θεός, και η ζωή η αιώνιος» αναφέρεται στον Ιησούν και επομένως αποδεικνύει ότι είναι ο Θεός. Εν τούτοις, ο Καρλ Ράνερ λέγει ότι «θα έπρεπε να σημειωθή ότι συγκεκριμένα στην πρώτη Επιστολή του Αγίου Ιωάννου ο θεός [«ο αληθινός Θεός»] πολύ συχνά βεβαίως εννοεί τον Πατέρα και ότι πρέπει να εννοή τον Πατέρα σε όλη την Επιστολή, εκτός αν υποθέτωμε ότι κάποια ακατανόητη αλλαγή έλαβε χώραν στο υποκείμενο που σχετίζεται με την έκφρασι ο θεός.»⁵

Ένα άλλο εδάφιο που λέγουν ότι δείχνει ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός είναι το Ρωμαίους 9:5, το οποίον λέγει: «Ο Χριστός . . . ο ων επί πάντων Θεός ευλογητός εις τους αιώνας. Αμήν.» Ο Βίνσεντ Ταίυλορ σημειώνει ότι υπάρχουν διάφορες γνώμες, αλλά προσθέτει: «Νομίζω ότι η πλάστιγξ των γνωμών κλίνει σ’ αυτή την πλευρά, και ότι ο Χριστός δεν προσφωνείται ως Θεός.»⁴ Έτσι οι νεώτερες μεταφράσεις γενικά αποδίδουν το εδάφιον κατά ένα τρόπον ώστε να κάμουν μια σαφέστερη διάκρισι μεταξύ του Θεού και του Χριστού.

Σχετικά με το εδάφιο Τίτον 2:13 το ζήτημα είναι αν στην Ελληνική θα έπρεπε ν’ αποδοθή ‘της δόξης του μεγάλου ημών Θεού και Σωτήρος Ιησού Χριστού,’ ή ‘της δόξης του μεγάλου Θεού και του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.’ Καθώς παρατηρεί ο Βίνσεντ Ταίυλορ: «Οι γραμματικοί τάσσονται και στις δύο πλευρές.»⁴ Έτσι, καθώς και με το Ιωάννης 1:1, η Γραμματική μόνη δεν είναι αποφασιστικής σημασίας για να δείξη πώς θα έπρεπε να μεταφρασθή το εδάφιο.

Επομένως η διδασκαλία του υπολοίπου των Γραφών σχετικώς με την ταυτότητα του Θεού πρέπει να κανονίζη την απόδοσι ωρισμένων εδαφίων—είτε αυτά θα έπρεπε να παριστούν τον Ιησούν ως πράγματι τον «Θεόν,» ή ως χωριστόν από τον Θεό και υποκείμενον στον Παντοδύναμο Θεό. Τι αποκαλύπτει η εξέτασις της Βιβλικής αποδείξεως;

Υποτεταγμένος ή Ίσος;

Εξετάστε το εδάφιο Ιωάννης 1:18, το οποίον λέγει: «Θεόν ουδείς εώρακε πώποτε· ο μονογενής θεός ο ων εις τον κόλπον του Πατρός εκείνος εξηγήσατο. (Κριτικόν κείμενον, ΜΝΚ) Εδώ ο Ιησούς ονομάζεται «ο μονογενής θεός.» Και δεν είναι σαφές ότι αυτός είναι χωριστός από τον Πατέρα και υποτεταγμένος στον «Πατέρα,» τον Θεόν, με τον οποίον απολαμβάνει μια εκλεκτή θέσι;

Αυτό το συμπέρασμα είναι καθαρά φανερό στον αντικειμενικό ερευνητή των Γραφών. Ο Μάρτιν Βέρνερ, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, παρετήρησε: «Οπουδήποτε στην Καινή Διαθήκη εξετάζεται η σχέσις του Ιησού με τον Θεόν, τον Πατέρα, είτε σχετικώς με την εμφάνισί του ως ανθρώπου είτε με τη Μεσσιανική του κατάστασι, αυτή γίνεται κατανοητή και παριστάνεται κατηγορηματικώς ως σχέσις υποταγής.»⁶

Παραδείγματα της υποταγής του Ιησού στον Θεό αναφέρονται από τον Καθηγητήν της Θεολογίας Μπουρμπάυερ: Ο Ιησούς «ομολογεί ή αρνείται ανθρώπους ενώπιον του Θεού (Ματθ. 10:32· Λουκ. 12:8)· μεσιτεύει στον Θεόν προς όφελός μας και ως ουράνιος Παράκλητος ικετεύει για την υπόθεσί μας τον Πατέρα (Ρωμ. 8:34· Εβρ. 7:25· 9:24· 1 Ιωάν. 2:1)· είναι ο μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων (1 Τιμ. 2:5) . . .

«Ο Άγιος Παύλος είναι εντελώς σαφής γι’ αυτό. . . . για να παραθέσωμε από το σχετικό εδάφιο της Νέας Αγγλικής μεταφράσεως της Βίβλου: ‘ . . . Όταν δε υποταχθώσιν εις αυτόν τα πάντα, τότε και αυτός ο Υιός θέλει υποταχθή εις τον Θεόν . . . και ούτως ο Θεός θέλει είσθαι τα πάντα εν πάσιν,’ (1 Κορ. 15:28)»²

Αλλ’ όχι μόνον στον ουρανό, καθ’ ον χρόνον ήταν εδώ στη γη επίσης ο Ιησούς έδειξε την υποταγή του και υποτακτικότητα στον Θεό. Π.χ., ο Ιησούς ανεγνώρισε, «Ο Πατήρ μου είναι μεγαλύτερος μου,» και διεκήρυξε, «Δεν δύναμαι εγώ να κάμω απ’ εμαυτού ουδέν· δεν ζητώ το θέλημα το εμόν, αλλά το θέλημα του πέμψαντός με Πατρός.» Σημειώστε ότι το θέλημα του Ιησού είναι ένα θέλημα και του Πατρός του άλλο! Σαφώς ο Ιησούς δεν είναι ο Θεός, αλλά ο Υιός του Θεού, υποκείμενος σ’ αυτόν.—Ιωάν. 14:28· 5:30.

Ποια Ενέργεια Είναι Ζωτική

Ίσως πιστεύατε με κάθε ειλικρίνεια την εκκλησιαστική διδασκαλία ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός, υποθέτοντας ότι αυτό είναι καλά βασισμένο στη Γραφή. Αλλά δεν είναι. Δεν βασίζεται στη μαρτυρία των αποστόλων, όπως έγραψε ο Καθηγητής της Θεολογίας Τζων Μάρτιν Κρηντ: «Όταν οι συγγραφείς της Καινής Διαθήκης ομιλούν για τον Θεό, εννοούν τον Θεόν και Πατέρα του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού. Όταν ομιλούν για τον Ιησού Χριστό, δεν ομιλούν γι’ αυτόν, ούτε σκέπτονται γι’ αυτόν σαν να είναι ο Θεός.»³

Είναι απλώς εκκλησιαστική παράδοσις ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός· αυτό δεν είναι διδασκαλία της Γραφής. Ο Καθηγητής Μπομπάυερ σημειώνει: «Το γεγονός πρέπει ν’ αντιμετωπισθή ότι η έρευνα επί της Καινής Διαθήκης, ας πούμε, κατά τα τελευταία τριάντα ή σαράντα έτη ωδήγησε έναν αυξανόμενον αριθμό φημισμένων λογίων της Καινής Διαθήκης στο συμπέρασμα ότι ο Ιησούς . . . ασφαλώς ποτέ δεν επίστευε ότι είναι ο Θεός.»²

Εν τούτοις οι εκκλησίες εξακολουθούν να διδάσκουν ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός, προξενώντας σύγχυσι στις διάνοιες εκατομμυρίων ατόμων. Αλλά ακόμα χειρότερο κατευθύνουν τη λατρεία των ανθρώπων σε άλλον παρά στον Παντοδύναμο Θεό, οδηγώντας αυτούς στην οδό της εσφαλμένης λατρείας. Θα παραμείνετε μέλος μιας θρησκευτικής οργανώσεως η οποία διδάσκει ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός; Δεν θα το κάμετε, αν πραγματικά θέλετε την εύνοια του αληθινού Θεού, του Ιεχωβά.

Παραπομπές

 1 Soundings—Essays Concerning Christian Understanding, edited by A. R. Vidler, page 159.

 2 Bulletin of the John Rylands Library, Manchester, Vol. 50, Spring 1968, No. 2, pages 253, 259, 251.

 3 The Divinity of Jesus Christ, by John Martin Creed, page 123

 4 The Expository Times, January 1962, page 117

 5 Theological Investigations, Vol. 1 by Karl Rahner, Third printing: 1965, pages 136, 137.

 6 The Formation of Christian Dogma, by Martin Werner, page 125.

[Υποσημειώσεις]